Bijencahier 2010
Bijencahier 2010
Bijencahier 2010
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
vertrekken ze in een rechte lijn. Maar nu vlogen<br />
de bijen meteen verticaal omhoog, soms zelfs met<br />
loops, zoals een stuntvliegtuig die maakt, om te<br />
eindigen tegen het kasdek.<br />
mels vaak problemen. In de plastic folie zitten<br />
meestal stoffen die het UV-licht opnemen.<br />
Daarmee voorkomt de fabrikant van het<br />
plastic dat het materiaal onder invloed van<br />
het UV-licht bros wordt. Tegen de tijd dat het<br />
plastic oud wordt zijn die UV-blokkeerders<br />
verdwenen. En inderdaad, op dat moment gaat<br />
het de bijen en hommels in zo’n kas ook weer<br />
beter.<br />
UV-licht als kompas<br />
Een kas van polycarbonaat (PC) in plaats van glas<br />
laat geen ultraviolet licht door. Ultraviolet is voor<br />
mensen onzichtbaar, maar voor bijen is het één<br />
van de zichtbare kleuren van het licht. Sterker: de<br />
bijen gebruiken het ultraviolette deel van het licht<br />
om de polarisatie (de ‘trilrichting’) van de lichtgolven<br />
te zien. Dat geeft de bijen informatie over de<br />
stand van de zon, zelfs als er wolken voor zitten.<br />
Daarmee kunnen bijen zich oriënteren. Bij gebrek<br />
aan UV-licht, lijkt het kunststof kasdek te werken<br />
als een soort polaroid zonnebril: de polarisatie van<br />
het licht – die wij zien als hinderlijke schittering,<br />
maar die voor bijen als een kompas werkt – wordt<br />
in deze kas gefilterd.<br />
Na deze onverwachte ontdekking van de potplantenkweker<br />
zijn proeven gedaan in dezelfde<br />
kassen, aangevuld met proeven in een kas van<br />
polymethylmethacrylaat (PMMA). Die proeven<br />
lieten zien dat bijen niet per definitie een hekel<br />
hebben aan ‘plastic’ kassen. In de PMMA-kas<br />
konden zowel bijen als hommels prima de weg<br />
terug vinden, zelfs nog beter dan onder glas. In de<br />
PC-kas bleef het tobben. Bij het doormeten van het<br />
licht in de kassen bleek dat PMMA alle ultraviolet<br />
doorlaat, dat glas een deel van het UV absorbeert,<br />
en dat PC bijna alle UV tegenhoudt.<br />
Ook bij teelten in zogenoemde tunnelkassen,<br />
met plastic folie als kasdek, hebben bijen en homantwoord<br />
1<br />
Dankzij de polarisatie en<br />
dankzij ultraviolet licht<br />
kan een bij altijd zien<br />
waar de zon staat, ook<br />
als het bewolkt is.<br />
antwoord 2<br />
Aan nectar uit een bloem<br />
heeft een bij niet veel.<br />
Pas als het is ingedikt tot<br />
honing wordt het een<br />
waardevolle voedselbron.<br />
En daar heeft een bij de<br />
rest van het volk voor<br />
nodig. Ze kan dus maar<br />
beter blijven communiceren<br />
over rijke bronnen.<br />
antwoord 3<br />
Bijendans is zonder<br />
twijfel communicatie.<br />
Maar het onderwerp van<br />
gesprek is wel beperkt.<br />
Waar mensen met hun<br />
taal over van alles en<br />
nog wat kunnen communiceren,<br />
kunnen<br />
bijen ‘slechts’ posities<br />
doorgeven over plaats en<br />
kwaliteit van voedsel of<br />
een geschikte woonplek.<br />
kwartaal 4 december <strong>2010</strong> bijen 41