Bijencahier 2010
Bijencahier 2010 Bijencahier 2010
‘Bloemetjes en bijtjes’; voor de bloem is het voortplanting, voor de bij eten. Ondanks die verschillende belangen, trekken planten en insecten verrassend goed samen op in de evolutie. 22 kwartaal 4 december 2010 bijen
3 De evolutie van bloemetjes en bijtjes De meeste dieren en planten vermenigvuldigen zich via seksuele voortplanting. Seks is zo gewoon dat je zelden stilstaat bij de vraag waaróm dat zo is. Als je er wel over nadenkt: planten en dieren die zich seksueel willen voortplanten halen zich nogal wat op de hals. Ze hebben twee vormen – mannetje en vrouwtje – die moeten samenkomen om geslachtscellen uit te wisselen. Daarbij loont het om niet de eerste de beste seksuele partner te accepteren. Voor écht evolutionair succes kun je maar beter de beste partner selecteren. Dat gaat gepaard met het ontwikkelen van allerlei eigenschappen die individuen aantrekkelijk maken als seksuele partner en mogelijkheden om de kwaliteit van partners te kunnen beoordelen. Een klassiek voorbeeld is de pauw. Een man neemt de moeite om indruk te maken met een prachtige, maar onhandige staart. Mannen met de grootste en mooiste staart die niet ten prooi vallen aan predatoren, dat moeten wel supermannen zijn en daardoor een geschikte vader voor de kinderen van het vrouwtje dat een mannetje selecteert. Seksuele uitdaging Planten hebben een nog grotere seksuele uitdaging. Ze kunnen immers niet naar elkaar toe lopen voor contact, omdat ze geworteld staan in de grond. Ze moeten dus een andere manier vinden om hun geslachtscellen te laten versmelten. Tien procent van de ongeveer 300.000 plantensoorten heeft dat vrij prozaïsch opgelost. Ze geven hun stuifmeel in groten getale mee aan de wind, in de ‘verwachting’ dat een deel van dat stuifmeel wel goed terecht zal komen. De meeste planten hebben echter gekozen voor het inhuren van dieren om hun geslachtscellen over te brengen van een mannetje naar een vrouwtje. Er zijn ongeveer 200.000 diersoorten die zich daarvoor lenen. Verreweg het grootste deel daarvan zijn insecten, zoals de vele soorten bijen, kevers, mieren, wespen, vlinders en motten. Band tussen plant en bestuiver Als je de overdracht van je geslachtscellen delegeert aan een ander, dan wil je natuurlijk wel dat dit zo goed mogelijk gebeurt. Dat betekent in de praktijk dat er vaak een sterke band is ontstaan tussen de plant en de bestuivers. De plant levert de bestuiver voedsel in de vorm van nectar en stuifmeel en de bestuiver brengt het stuifmeel over naar een andere plant. Dat lijkt eenvoudiger dan het is. Tachtig procent van de bedektzadige planten (de planten die bloemen krijgen) heeft kwartaal 4 december 2010 bijen 23
- Page 1 and 2: Fascinerend, essentieel en bedreigd
- Page 3 and 4: Inhoud Voorwoord 2 1 In den beginne
- Page 5 and 6: Bijen zorgen voor de bestuiving van
- Page 7 and 8: 1 In den beginne was er de honingbi
- Page 9 and 10: ten zich op grootschalig, massaal b
- Page 11 and 12: van komen ongeveer 350 soorten voor
- Page 13 and 14: Ook de solitaire bijen zijn kwetsba
- Page 15 and 16: 2 Eén voor allen, allen voor één
- Page 17 and 18: aandrukken om de warmte uit de spie
- Page 19 and 20: Vele werksters verdelen de taken in
- Page 21 and 22: Feromonen (geur en smaakstoffen met
- Page 23: antwoord 1 Imkers proberen te allen
- Page 27 and 28: De bij moet wel stuifmeel komen hal
- Page 29 and 30: pakketjes stuifmeel van de bloem me
- Page 31 and 32: alternatieven. Zulk exploratief ged
- Page 33 and 34: ook andere insecten zoals hommels,
- Page 35 and 36: 4 Mag ik deze dans van u Het leven
- Page 37 and 38: Dansen in dialect Als bijendans ‘
- Page 39 and 40: het zogenoemde zwermen. Een groep v
- Page 41 and 42: gebruikt wordt bij de huizenjacht.
- Page 43 and 44: vertrekken ze in een rechte lijn. M
- Page 45 and 46: 5 Brood met honing vraag 1 Behalve
- Page 47 and 48: Het ene stuifmeel is het andere nie
- Page 49 and 50: apis en Nosema ceranae (eencellige
- Page 51 and 52: giftig is. Dat komt door de nectar
- Page 53 and 54: 6 De genen van de bij Het wordt let
- Page 55 and 56: hoofdrol in de communicatie tussen
- Page 57 and 58: Herkomst en verspreiding via geneti
- Page 59 and 60: geografische gebieden, West- en Noo
- Page 61 and 62: Fruitvliegjes op een grapefruit. ge
- Page 63 and 64: men is dus van groot belang voor de
- Page 65 and 66: palen cellen in de raat terecht kom
- Page 67 and 68: 7 Bedreigde bijen Bijen zijn belang
- Page 69 and 70: Soms blijven dode bijen in de korf
- Page 71 and 72: industrieterreinen en wegen, gaat h
- Page 73 and 74: 3. Andere parasieten Naast varroa h
‘Bloemetjes en bijtjes’;<br />
voor de bloem is het<br />
voortplanting, voor de<br />
bij eten. Ondanks die<br />
verschillende belangen,<br />
trekken planten en insecten<br />
verrassend goed samen op in<br />
de evolutie.<br />
22<br />
kwartaal 4 december <strong>2010</strong> bijen
Change language