Bijencahier 2010

van komen ongeveer 350 soorten voor in Nederland,
onderverdeeld in zes families en zesendertig
geslachten. De honingbij is één van die 350 soorten.
Naast de honingbij met de wetenschappelijke
naam Apis mellifera, heb je ook soorten met fraaie
namen als vilt-, dikpoot-, klokjes- of slobkousbijen.
Ook de hommels horen tot de bijenfamilie.
De levensloop van bijen
Verschillende soorten bijen hebben ook heel verschillende
levenscycli. Er zijn sociale, maar vooral
ook heel veel solitaire bijen. Solitair wil zeggen dat
een vrouwtje haar eigen nest maakt. Ze zoekt ook
haar eigen stuifmeel en nectar en in iedere broedcel
legt ze één eitje. Solitaire bijen leven maar een
paar weken. Wanneer een nest is gemaakt en de
eitjes zijn gelegd, dan sterft de bij.
Uit de eitjes komt een larve en na verpopping ontstaat
weer een nieuwe volwassen bij: de imago in
het jargon van de entomologen. De larven en poppen
van bijen zie je normaal gesproken niet omdat
ze in een nest of celletje leven, afgeschermd van de
buitenwereld. Volwassen bijen zie je bijna het hele
jaar door, behalve in de winter. De grote zijdebij,
diverse zandbijen en de wespbijen – die inderdaad
op wespen lijken – vliegen vaak in het voorjaar.
Groefbijen kun je in oktober nog tegenkomen.
Er bestaan verschillende manieren om de winter
door te komen. De ene soort doet dat als pop, de
ander als volwassen bij in een cel, afgesloten en
beschermd tegen de kou. Er zijn soorten die twee
generaties (cycli) per jaar hebben.
Overwinteren zonder honing
Solitaire bijen maken geen honing. In de wintermaanden
hebben ze immers geen voedsel nodig.
Solitaire bijen hebben ook een beperkte actieradius.
Ze vliegen maar een paar honderd meter
op zoek naar de juiste voedselplanten. Er zijn
bijensoorten die maar op één soort plant vliegen.
Dat maakt solitaire bijen heel afhankelijk van de
Wat is een ‘imker’
‘Imker’ is van oorsprong
een West-Germaans
woord dat nu alleen
nog in het Nederlands
bestaat. De herkomst is
onduidelijk. Wat zeker
is, is dat de eerste lettergreep
teruggaat op
‘imme’. Dit is een vooral
in de noordoostelijke
dialecten voorkomend
woord, waarvan de
biotoop waarin zij leven. Als de gewenste bloeiende
plant er niet meer is, bijvoorbeeld omdat een
terreinbeheerder te vroeg maait, dan kan zo’n bij
niet voor nageslacht zorgen en sterft de soort op
die locatie uit.
Een eigen nest bouwen of kraken
Een nest van een solitaire bij kan ongeveer tien
broedcellen bevatten. Nesten kunnen op verschillende
manieren worden gebouwd. Zandbijen
oudste betekenis ‘bijenzwerm’
lijkt te zijn. Het
tweede lid zou ontstaan
kunnen zijn uit ‘caer’,
dat ‘korf’ betekent.
De bleekvlekwespbij is een
zogenoemde koekoeksbij:
zij parasiteert nesten van
andere bijen.
kwartaal 4 december 2010 bijen 9