Check-up - april 2013 - AZ Sint-Maarten
Check-up - april 2013 - AZ Sint-Maarten Check-up - april 2013 - AZ Sint-Maarten
A Checkup met AZ Sint-Maarten Informatie voor zorgverstrekkers uit de regio april 2013 2 - 3 Migraine, meer dan hoofdpijn 4 Snelle diagnose dankzij echo-endoscopie 5 Gloednieuwe dialyseafdeling te Duffel 6 - 7 Spoedeisende beeldvorming 8 - 9 NIAZ-accreditatie 10 De stem van de oncologische patiënt en verder Agenda Kort nieuws Nieuwe arts Wetenschappelijke publicaties Migraine, meer dan hoofdpijn CMYK Grijs = 0 - 0 - 0 - 45
- Page 2 and 3: Migraine, meer dan hoofdpijn (H)erk
- Page 4 and 5: Snelle diagnose dankzij echo-endosc
- Page 6 and 7: Spoedeisende beeldvorming Symposium
- Page 8 and 9: Voldoen aan objectieve kwaliteitsno
- Page 10 and 11: De stem van de oncologische patiën
- Page 12: Recent verschenen wetenschappelijke
A<br />
<strong>Check</strong><strong>up</strong><br />
met <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong><br />
Informatie voor zorgverstrekkers uit de regio <strong>april</strong> <strong>2013</strong><br />
2 - 3<br />
Migraine,<br />
meer dan hoofdpijn<br />
4<br />
Snelle diagnose dankzij<br />
echo-endoscopie<br />
5<br />
Gloednieuwe dialyseafdeling<br />
te Duffel<br />
6 - 7<br />
Spoedeisende<br />
beeldvorming<br />
8 - 9<br />
NI<strong>AZ</strong>-accreditatie<br />
10<br />
De stem van de<br />
oncologische patiënt<br />
en verder<br />
Agenda<br />
Kort nieuws<br />
Nieuwe arts<br />
Wetenschappelijke<br />
publicaties<br />
Migraine,<br />
meer dan hoofdpijn<br />
CMYK<br />
Grijs = 0 - 0 - 0 - 45
Migraine, meer dan hoofdpijn<br />
(H)erkennen van de aandoening voorwaarde voor effectieve behandeling<br />
Migraine is een veel voorkomende, invaliderende vorm van primaire hoofdpijn.<br />
Ongeveer 10 tot 12% van de westerse bevolking lijdt aan één of andere vorm van<br />
deze aandoening. De piekleeftijd ligt rond 30 à 40 jaar. Het merendeel van de patiënten<br />
ontwikkelt aanvallen voor hun dertigste levensjaar, vaak al op jonge leeftijd.<br />
De individuele én sociale impact zijn groot. Gelukkig is migraine goed behandelbaar<br />
en bestaan er effectieve therapieën. In veel gevallen wordt de aandoening<br />
echter niet herkend of op zijn minst onderschat. Daarom is het erg belangrijk dat<br />
een arts migraine eerst en vooral (h)erkent en, bovenal, de juiste individuele aanpak<br />
voorschrijft. Dr. Virginie Merckaert, neuroloog, deelt haar kennis. Hoe herken<br />
je migraine en welke behandelmethoden zijn er<br />
Migraine herkennen<br />
Vroegere beschrijvingen benadrukten dat<br />
migraine een unilaterale hoofdpijn is, die<br />
gepaard gaat met misselijkheid of braken,<br />
met een voorbode van vooral visuele<br />
symptomen. Ondertussen is duidelijk dat<br />
de klachten en symptomen voorafgaand<br />
aan, tijdens en zelfs na een migraineaanval<br />
veel minder typisch en dus moeilijk te<br />
herkennen kunnen zijn. Het is echter essentieel<br />
om onderscheid te maken tussen<br />
de verschillende vormen van hoofdpijn.<br />
Bij spanningshoofdpijn bijvoorbeeld is<br />
medicatiegebruik veel minder effectief en<br />
zorgt dit soms zelfs voor een paradoxale<br />
verslechtering van de klachten.<br />
Wat is migraine<br />
Migraine is een familiale aandoening die<br />
optreedt in aanvallen. Hierbij ontwikkelt<br />
de patiënt door zijn genetische voorbeschiktheid<br />
een aanval, als gevolg van uiteenlopende<br />
factoren. Bij zo’n aanval worden<br />
trigeminalenociceptieve vezels (pijngevoelige<br />
vezels van de vijfde hersenzenuw)<br />
rondom hersenbloedvaten geactiveerd,<br />
volgens een mechanisme dat tot<br />
op heden nog niet volledig duidelijk is. Dit<br />
veroorzaakt een cascade aan neurologische,<br />
gastro-intestinale en autonome<br />
symptomen. Bekende uitlokkers zijn bepaalde<br />
voedingswaren (vooral chocolade,<br />
kaas, rode wijn) en hormonale schommelingen<br />
(bij vrouwen de menstruele cyclus).<br />
In de praktijk zijn de uitlokkende factoren<br />
echter zeer talrijk, vaak onvoorspelbaar<br />
en hierdoor meestal niet te vermijden.<br />
Verschillende fasen<br />
in een aanval<br />
Ongeveer 60% van de migraine-lijders<br />
heeft een prodromale fase – een voorbode<br />
– die uren tot dagen kan duren. Ook bij<br />
migraine zonder aura zien we vaak een<br />
prodromale fase. Deze is vaak atypisch<br />
en kan bestaan uit psychologische symptomen<br />
(bv. depressieve stemming, prikkelbaarheid,<br />
euforie, onrust, …), neurologische<br />
verschijnselen (bv. fotofobie,<br />
fonofobie, hyperosmie,…) of algemene<br />
symptomen (bv. stijve nek, koude-gevoel,<br />
eetlustdaling, diarree of constipatie, vochtretentie,<br />
geeuwen…).<br />
Onafhankelijk hiervan heeft ongeveer<br />
30% van de patiënten een migraineuze<br />
aura (bv. flikkeringen zien (visueel aura),<br />
links- of rechtszijdige krachtsvermindering<br />
of gevoelsdaling, spraakstoornissen).<br />
Deze duurt doorgaans 5 à 20 minuten,<br />
mag maximaal 60 minuten duren en treedt<br />
op voor of tijdens een aanval. Slechts in<br />
80% van de gevallen zal een aura zich effectief<br />
ook ontwikkelen tot een hoofdpijnaanval.<br />
In ongeveer 99% van de gevallen<br />
betreft het een visuele aura.<br />
De feitelijke hoofdpijnaanval kan erg verschillen<br />
qua intensiteit en symptomen,<br />
gaande van “vervelend” tot sterk invaliderend.<br />
De gemiddelde migrainepatiënt heeft<br />
één tot drie aanvallen per maand, die gemiddeld<br />
4 tot 72 uur duren. Slechts 10%<br />
van de patiënten heeft meer dan één aanval<br />
per week.<br />
Na een migraineaanval kan vermoeidheid,<br />
prikkelbaarheid, eetlustdaling en lusteloosheid<br />
optreden. En slechts in zeldzame<br />
gevallen is er sprake van euforie of een<br />
gevoel van herwonnen energie.<br />
Andere oorzaken<br />
van hoofdpijn<br />
Bij het stellen van een diagnose is voorzichtigheid<br />
uiteraard geboden. Bij twijfel<br />
moet men ook denken aan een secundaire<br />
vorm van hoofdpijn, zelfs in geval<br />
van typisch migraineuze kenmerken. Ook<br />
vooraf bestaande migraine kan verergerd<br />
worden door een onderliggende aandoening<br />
of ziekte die toevallig tegelijk optreedt,<br />
maar die niet rechtstreeks gelinkt<br />
is aan migraine. Om deze reden moet<br />
elke patiënt met hoofdpijn naast de ondervraging<br />
ook grondig klinisch neurologisch<br />
worden onderzocht. Zonodig vinden aanvullende<br />
technische onderzoeken plaats<br />
(bloedname, CT of MRI van de hersenen,<br />
EEG, etc.).<br />
Migraine behandelen<br />
De behandeling van migraine heeft tot<br />
doel de ziekte leefbaar te maken voor de<br />
patiënt en het gebruik van pijnstillers te<br />
beperken. Op die manier moet de behandeling<br />
ook de sociale, familiale en persoonlijke<br />
impact verlagen. Hierbij beoogt<br />
men doorgaans zowel een lagere aanvalsfrequentie<br />
als een kortere aanvalsduur<br />
en minder intense hoofdpijn. De behandeling<br />
vindt veelal plaats via<br />
medicijnen, hoewel we de niet-medicamenteuze<br />
aanpak niet mogen onderschatten.<br />
2
Niet-medicamenteus<br />
Eerst en vooral is voldoende uitleg over<br />
migraine zelf en de correcte (al dan niet<br />
medicamenteuze) aanpak ervan essentieel<br />
om tot een goed resultaat - en dus een<br />
tevreden patiënt - te komen. Maatregelen<br />
zoals het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen,<br />
in het bijzonder ook het<br />
overmatig gebruik van cafeïne, en het belang<br />
van een regelmatige levensstijl dienen<br />
onder andere besproken te worden.<br />
Ook het bijhouden van een hoofdpijnkalender<br />
wordt steeds aangeraden. Dit helpt<br />
zowel de patiënt als de behandelend arts<br />
een duidelijker zicht te krijgen op de<br />
hoofdpijn en de hoeveelheid medicatie<br />
die de patiënt inneemt.<br />
Medicamenteus<br />
Preventieve behandeling<br />
Veel patiënten met een hoge migraineaanvalsfrequentie<br />
hebben baat bij een<br />
preventieve behandeling. Het gaat in dit<br />
geval om patiënten die meer dan één<br />
kortdurende aanval per week hebben, of:<br />
minder frequente, maar langer durende<br />
en/of zeer invaliderende aanvallen. Preventieve<br />
behandeling zorgt voor een lagere<br />
aanvalsfrequentie en vaak ook voor<br />
een verbeterde effectiviteit van de aanvalsbehandeling.<br />
Deze therapie bestaat<br />
doorgaans uit orale medicatie of, in zeldzamere<br />
gevallen, intraveneuze therapie.<br />
Beide voor een bepaalde periode en individueel<br />
gekozen in functie van de patiënt,<br />
zijn hoofdpijn en het beoogde doel. Hierbij<br />
gaat het niet om pijnstillers, maar om producten<br />
die de eigenschap hebben om de<br />
overprikkelbaarheid van de pijnzenuwbanen<br />
in de hersenen en de hersenbloedvaten<br />
te verminderen. Er zijn verschillende<br />
producten beschikbaar, met als meest gebruikte<br />
orale vormen: propranolol, valproïnezuur,<br />
topiramaat en flunarizine.<br />
Aanvalsbehandeling<br />
De aanvalsbehandeling bestaat wel uit<br />
pijnstillers en heeft als enig doel de migraineaanval<br />
zo snel en mogelijk stop te<br />
zetten. Met andere woorden: een goede<br />
aanvalsbehandeling bestaat uit medicatie<br />
die de hoofdpijn maximaal 1 uur na inname<br />
kan doen verdwijnen. Om te voorkomen<br />
dat de migraine verandert in analgeticageïnduceerde<br />
hoofdpijn, is het<br />
belangrijk dat de patiënt en zijn arts het<br />
gebruik van de pijnstillers strikt opvolgen.<br />
Die verandering kan namelijk reeds optreden<br />
bij een gebruik van analgetica meer<br />
dan 3 dagen per week. En voor triptanen<br />
(migrainespecifieke pijnstillers) zelfs bij<br />
een gebruik van meer dan 2 dagen per<br />
week. Bovendien kunnen ongeschikte<br />
pijnstillers de hoofdpijn op zich doen verslechteren,<br />
zelfs zonder overmatig gebruik.<br />
Neem bijvoorbeeld het hoofdpijnopwekkende<br />
effect van morfine, of van<br />
afgeleiden daarvan (zoals het veelgebruikte<br />
tramadol).<br />
Besluit<br />
Hoofdpijn is een symptoom. Het is aan de<br />
arts om uit de honderden oorzaken van<br />
hoofdpijn de juiste te vinden en hierbij onderscheid<br />
te maken tussen een primaire<br />
of secundaire vorm van hoofdpijn.<br />
Migraine is een vorm van hoofdpijn die in<br />
principe goed behandelbaar is. Helaas<br />
wordt de impact van migraine op het leven<br />
van een patiënt vandaag de dag nog<br />
steeds onderschat, wordt de aandoening<br />
nog te weinig herkend en vaak niet goed<br />
behandeld.<br />
Oplossing op maat<br />
Als neuroloog in het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> heb<br />
ik bijzondere interesse in het gebied van<br />
hoofdpijn. Ik spits mij graag toe op het typeren<br />
van de hoofdpijn, om zo een individuele<br />
oplossing op maat voor elke hoofdpijnpatiënt<br />
te vinden. Na de raadpleging<br />
wordt zo snel mogelijk een verslag opgestuurd<br />
zodat ook de huisarts betrokken<br />
wordt in de aangepaste behandeling en<br />
opvolging van deze patiënt.<br />
Contact<br />
dr. Virginie Merckaert<br />
Neuroloog<br />
Afspraken<br />
• campus Leopoldstraat<br />
tel. 015 40 95 68<br />
• campus Rooienberg<br />
tel. 015 30 30 03<br />
• campus Zwartzustersvest<br />
tel. 015 29 60 40<br />
3
Snelle diagnose<br />
dankzij echo-endoscopie<br />
<strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> investeert in hoogwaardige apparatuur<br />
Op campus Zwartzustersvest van het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> kunnen patiënten nu ook<br />
terecht voor echo-endoscopisch onderzoek van het spijsverteringskanaal of de<br />
luchtwegen. Sinds 1 maart beschikken de diensten gastro-enterologie en pneumologie<br />
hiertoe over twee geavanceerde video-endoscopen. Dankzij deze apparatuur<br />
kunnen in relatief korte tijd en op minder invasieve wijze diagnoses worden<br />
gesteld van moeilijk bereikbare letsels.<br />
Verbeterde patiëntenzorg<br />
Het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> voerde al twee jaar<br />
transrectale echo’s uit voor functionele<br />
evaluatie en ano-rectale tumoren. Nu heeft<br />
het ziekenhuis ook geïnvesteerd in de toestellen<br />
voor EUS (endoscopic ultrasound,<br />
voor het maag-darmkanaal) en EBUS (endobronchial<br />
ultrasound, voor de luchtwegen).<br />
Dr. Jurgen van Dongen, gastro-enteroloog:<br />
“Met behulp van echo-endoscopie<br />
kunnen we relatief snel een diagnose stellen<br />
van letsels die anders niet of enkel chirurgisch<br />
te bereiken zijn. Het betreft een<br />
onderzoek op ambulante basis waarbij de<br />
patiënt enkel moet bijkomen van de verdoving.<br />
Een endoscopisch onderzoek is dus<br />
veel minder invasief dan een operatie.”<br />
Dankzij de opgebouwde ervaring van twee<br />
gastro-enterologen en twee pneumologen<br />
kan het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> deze echo-endoscopische<br />
onderzoeken vakkundig uitvoeren.<br />
“We zijn zeer verheugd dat we deze<br />
technieken nu in het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> kunnen<br />
aanbieden, om zo de patiëntenzorg te<br />
verbeteren”, aldus dr. Van Dongen.<br />
Hoogwaardige apparatuur<br />
Om praktische redenen is gekozen voor<br />
campus Zwartzustersvest te Mechelen als<br />
meest geschikte locatie voor de apparatuur.<br />
De opstelling van de apparatuur bestaat<br />
uit een videotoren met lichtbron, videoprocessor<br />
en beeldscherm. Daarnaast<br />
bevindt zich een hoogwaardig echografietoestel<br />
waarbij een EUS- of EBUS-scoop<br />
op een videotoren en echotoestel aangesloten<br />
zijn.<br />
Deze EUS- en EBUS-scopen zijn geavanceerde<br />
video-endoscopen met aan de tip<br />
een ingebouwde echo-probe. Daarmee<br />
kan de arts het extraluminele weefsel<br />
echografisch scherp in beeld brengen. Op<br />
deze manier is karakterisatie van toegevoegde<br />
structuren (bv. intra- en extramurale<br />
massa’s, klieren) mogelijk, evenals<br />
punctie met biopsiename ervan. Deze mogelijkheid<br />
tot fijne-naald-aspiratie biopsie<br />
(FNA) is de belangrijkste toegevoegde<br />
waarde van de EUS en EBUS: de arts kan<br />
op een relatief weinig invasieve wijze cytologische<br />
of histologische diagnose verkrijgen<br />
van letsels die anders niet of enkel<br />
chirurgisch te bereiken zijn. Hiervoor wordt<br />
een naaldcatheter in de EUS- of EBUSscoop<br />
gebracht, waarmee onder directe<br />
echografische controle het beoogde letsel<br />
gericht gepuncteerd kan worden. De “diagnostic<br />
yield” hiervan is voldoende hoog<br />
en het risico op complicaties zeer laag.<br />
Indicaties voor gebruik<br />
De belangrijke indicaties voor het gebruik<br />
van EUS zijn:<br />
• evaluatie en eventueel punctie van carcinomen<br />
en submucosale nodules van<br />
slokdarm, maag, duodenum en anorectum;<br />
• pancreaspathologie (tumoren, cysten,<br />
recurrente of chronische pancreatitis);<br />
• galwegpathologie (tumoren, ampuloom,<br />
choledocholithiase, zeker in geval van<br />
contra-indicatie voor MRCP).<br />
Ook puncties van mediastinale adenopathieën,<br />
leverletsels of bijniernodules zijn<br />
mogelijk. Tot slot zijn er therapeutische opties<br />
zoals coeliacusblok, drainage psuedocysten<br />
of assisterend bij ERCP om via<br />
een rendez-vous techniek galwegstents te<br />
kunnen plaatsen.<br />
EBUS wordt vooral toegepast voor weefseldiagnose<br />
van vermoedelijke longtumoren<br />
en van mediastinale adenopathieën<br />
zoals mogelijke kliermetastasen (diagnose<br />
en/of stadiëring), lymfomen en benigne<br />
pathologie, zoals bijvoorbeeld tuberculose<br />
en sarcoïdose.<br />
Onderzoeksmedicatie<br />
De meeste onderzoeken zullen doorgaan<br />
op het operatiekwartier onder begeleiding<br />
van een anesthesist, onder sedatie met<br />
propofol. In de toekomst kunnen er waarschijnlijk<br />
meer en meer onderzoeken ambulant<br />
via de raadpleging gebeuren, onder<br />
een lage dosis sedativa.<br />
Er zijn enkele aandachtspunten voorafgaand<br />
aan het onderzoek. Ten eerste<br />
moeten de patiënten nuchter zijn en ten<br />
tweede moet men rekening houden met<br />
verhoogde bloedingsneiging. Anti-coagulantia,<br />
hooggedoseerde laagmoleculair<br />
gewicht heparines, Pradaxa ® en Xarelto ®<br />
moeten tijdig op voorhand gestopt of vervangen<br />
worden in geval van eventuele<br />
punctie; aspirine en clopidogrel moeten<br />
per geval bekeken worden. Bij punctie van<br />
een cystisch letsel zal de patiënt kort voor<br />
het onderzoek profylactisch antibiotica<br />
toegediend krijgen.<br />
Contact<br />
dr. Jurgen van Dongen<br />
via onderstaand telefoonnummer<br />
Afspraken<br />
Pneumologen: dr. M. Lins en dr. M.<br />
Lambrechts of Gastro-enterologen:<br />
dr. J. van Dongen en dr. S. Carton<br />
Secretariaat inwendige ziekten<br />
tel. 015 40 95 36<br />
4
Gloednieuwe dialyseafdeling<br />
te Duffel<br />
Samenwerking met Heilig Hart Ziekenhuis Lier<br />
Het Heilig Hart Ziekenhuis (Lier) en het<br />
<strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> (Duffel-Mechelen)<br />
bundelden hun krachten en openden<br />
begin december 2012 een dialyseafdeling<br />
(dienst CAD = Collectieve Autodialyse)<br />
te Duffel.<br />
Dit gezamenlijk initiatief volgt uit het<br />
samenwerkingsakkoord radiotherapie/<br />
hemodialyse dat in 1999 door beide<br />
ziekenhuizen werd gesloten. Dit bijzondere<br />
project zal het zorgaanbod voor<br />
de patiënten uit regio Duffel sterk verbeteren.<br />
Het initiatief mag dan ook beschouwd<br />
worden als de kroon op het<br />
werk van een geslaagde samenwerking<br />
tussen twee nabijgelegen ziekenhuizen.<br />
De behandeling binnen de<br />
dienst Collectieve Autodialyse<br />
(CAD)<br />
Tijdens de opstartfase wordt er gestart met<br />
de behandeling van acht patiënten. Dit<br />
aantal zal de komende maanden snel aangroeien.<br />
Chronische hemodialysepatiënten<br />
ondergaan drie maal per week een behandeling<br />
van drie en half tot vier uur, en komen<br />
steeds terug op vaste tijdstippen (ma/<br />
woe/vrij-voormiddag – ma/woe/vrij-namiddag<br />
– di/don/zat-voormiddag – di/don/zatnamiddag).<br />
Aangezien de CAD beschikt<br />
over twaalf behandelingsposten, biedt deze<br />
een maximale capaciteit voor 48 patiënten.<br />
Deze CAD biedt zorg aan stabiele en ambulante<br />
patiënten, die actief bij hun behandeling<br />
betrokken worden. Hun toestand<br />
vergt weliswaar geen continu medisch toezicht,<br />
maar zij worden wel op zeer regelmatig<br />
tijdstippen gezien door het team van<br />
nefrologen. Per behandelingsshift zijn ook<br />
steeds drie verpleegkundigen aanwezig.<br />
Afspraken<br />
Via Heilig Hart ziekenhuis Lier<br />
tel. 03 491 30 30<br />
Info<br />
CAD-afdeling Duffel<br />
tel. 015 30 51 01<br />
5
Spoedeisende beeldvorming<br />
Symposium licht valkuilen en knelpunten toe<br />
Op 23 februari namen de diensten<br />
spoed en medische beeldvorming van<br />
het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> zorgverwijzers<br />
mee in het soms duistere bos van de<br />
urgente beeldvorming. Op de spoeddienst<br />
is het scala patiënten heel uiteenlopend,<br />
de pathologie waarmee ze<br />
zich presenteren nog veel meer. Er is<br />
een intensieve samenwerking tussen<br />
spoed en medische beeldvorming.<br />
Een samenwerking die cruciaal is voor<br />
een kwalitatieve zorgverlening, maar<br />
waarin ook de eerstelijnszorg een belangrijke<br />
rol vervult.<br />
Korte conclusies bij de besproken cassussen op dit symposium<br />
De presentaties vindt u op www.azsintmaarten.be → professionals → activiteiten.<br />
Zie voor het document www.azsintmaarten.be,<br />
→ professionals<br />
■ Harris(on), Jefferson of Lincoln<br />
Wie had ook alweer nekpijn<br />
De geschiedenis zit in uw nek<br />
Kristof De Cuyper & Karolina Kindt<br />
Door - soms subtiele - semeiologische tekens<br />
op standaardopnames van de cervicale<br />
wervelkolom (zoals ‘tear-drop’letsels)<br />
nauwkeurig te bekijken, kunnen we het<br />
mechanisme van het nektrauma analyseren.<br />
CT is gevoeliger voor het aantonen<br />
van fracturen, terwijl MRI het aangewezen<br />
onderzoek is voor evaluatie van letsels<br />
van het ruggemerg.<br />
81-jarige anemische dame met hemodynamische<br />
shockbeeld. Coronale CT-beelden van het abdomen<br />
tonen een sterk vergrote milt, vrij vocht rond de<br />
milt en de lever en meerdere kleine focale miltletsels.<br />
■ Ongewone oorzaak van<br />
hemodynamische schock<br />
Philippe Bernard & Katrien Baggerman<br />
De meest frequente oorzaak van spontane<br />
miltr<strong>up</strong>tuur zijn klierkoorts bij kinderen<br />
en onderliggende tumorale pathologie bij<br />
volwassenen (lymfoma, leukemie). CT is<br />
het meest aangewezen onderzoek voor<br />
het aantonen van de miltscheur en de onderliggende<br />
splenomegalie.<br />
■ Rood oog en een rotte tand<br />
Sofie Dekeyzer & Rob Oonk<br />
Een tandabces kan zich in de hals in verschillende<br />
loges verspreiden (o.a. submandibulaire<br />
en sublinguale ruimte). Het<br />
in kaart brengen van de ettercollectie kan<br />
best d.m.v. CT met contrast gebeuren.<br />
■ Ongewone oorzaak van pneumothorax<br />
Ivan Pilate & Vladmir Kim<br />
Het Rendu-Osler-Weber syndroom is een<br />
zeldzame aandoening die zich klinisch uit<br />
door neusbloedingen en radiologisch door<br />
A-V malformatie in verschillende orgaansystemen<br />
(o.a. longen, hersenen,…)<br />
6
CT en echografisch beeld van een 35-jarige dame<br />
met rechter fossapijn en inflammatie van de appendix<br />
epiploica<br />
CT van 25-jarige dame met extra-uteriene zwangerschap<br />
CT-beeld van een dissectie van de thoracoabdominale<br />
aorta.<br />
Mankend en obees 13-jarig jongetje met acute epifysiolysis<br />
van de rechterhe<strong>up</strong><br />
■ Rechter fossapijn:<br />
niet steeds appendicitis<br />
Carine Petré & Lieven Tack<br />
Door gebruik van CT-scan is het aantal<br />
negatieve appendectomieën verminderd<br />
van 26 naar 10%. De echografie geniet<br />
de voorkeur voor onderzoek bij kinderen,<br />
magere patiënten en jonge vrouwen.<br />
■ Een jonge vrouw met pijn<br />
in de onderbuik<br />
Katrien Vanwambeke & Selwa Othman<br />
Echografie en eventuele CT zijn belangrijke<br />
tools bij de oppuntstelling van pijn<br />
van gynaecologische oorsprong.<br />
■ Een koffieboon in de aorta<br />
Dimitri De Vuyst & Morad Choukry<br />
CT is het aangewezen onderzoek voor<br />
een snelle bevestiging en verfijning van<br />
de diagnose van aorta dissectie en/of r<strong>up</strong>tuur.<br />
■ Een obees jongetje met he<strong>up</strong>pijn<br />
Filip Vanhoenacker & Roel Vanderwegen<br />
Epifysiolysis van de he<strong>up</strong> is een orthopedische<br />
urgentie die enkel bevestigd kan<br />
worden door medische beeldvorming.<br />
Correct genomen standaardradiografieën<br />
(kikvorsopname) spelen hierin nog steeds<br />
een belangrijke rol.<br />
Besluit<br />
• De eerste klinische observatie door<br />
huisarts, spoedarts,<br />
orgaanspecialist blijft cruciaal.<br />
• Naast het klinisch belang is het optimaal<br />
benutten van de<br />
technologie op vlak van medische<br />
beeldvorming van groot<br />
belang, aangevuld met een goede<br />
communicatie tussen<br />
clinicus en radioloog.<br />
• Binnen de medische beeldvormingstechnieken<br />
wint het CT-onderzoek<br />
meer en meer aan belang.<br />
De moderne technologie laat toe om<br />
een snelle en accurate diagnose te<br />
stellen binnen aanvaardbare grenzen<br />
van bestralingbelasting.<br />
Vragen<br />
Dr. Gunther De Praeter<br />
diensthoofd Medische Beeldvorming<br />
tel. 015 30 30 50<br />
Dr. Karolina Kindt<br />
diensthoofd Spoedgevallen<br />
tel. 015 40 97 04<br />
Prof. dr. Filip Vanhoenacker<br />
wetenschappelijk verantwoordelijke<br />
Medische Beeldvorming<br />
tel. 015 30 30 50<br />
7
Voldoen aan objectieve<br />
kwaliteitsnormen geeft vertrouwen<br />
Beoogde NI<strong>AZ</strong>-accreditatie zet kwaliteit blijvend hoog op de agenda<br />
Het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> wil in de loop van 2016 een NI<strong>AZ</strong>-accreditatie behalen. Het<br />
gereputeerde Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg ontwikkelt objectieve<br />
kwaliteitsnormen en toetst zorginstellingen hierop. Een accreditatie geeft<br />
doorverwijzende artsen en patiënten het vertrouwen dat een ziekenhuis voortdurend<br />
een hoog kwaliteitsniveau nastreeft.<br />
Alex Van Weymbergh, projectleider accreditatie:<br />
“De Vlaamse overheid screent<br />
al langer via haar visitatierapporten de<br />
werking van ziekenhuizen. Maar meer<br />
dan ooit zijn vandaag ook de arts, de patiënt<br />
of verzekeraars vragende partij voor<br />
informatie over de kwaliteit van een zorginstelling.<br />
Pers en belangengroeperingen<br />
pikken hierop in. Via accreditatie willen<br />
moderne ziekenhuizen op basis van<br />
objectieve criteria hun kwaliteit laten evalueren<br />
en de resultaten beschikbaar stellen<br />
aan hun partners.”<br />
Bovenop bestaande<br />
initiatieven<br />
Het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong><br />
heeft reeds een<br />
lange traditie als<br />
het gaat om werken<br />
rond kwaliteit.<br />
In de eerste<br />
plaats moet een<br />
ziekenhuis een<br />
minimaal kwaliteitsniveau<br />
hebben<br />
om haar erkenning<br />
door de<br />
Vlaamse overheid<br />
te behouden.<br />
Maar het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<br />
<strong>Maarten</strong> gaat verder.<br />
Alex Van Weymbergh:<br />
“We startten de afgelopen jaren<br />
al op diverse terreinen kwaliteitsprojecten<br />
op. Ik denk aan onze patiëntenidentificatie,<br />
handhygiëne, safe<br />
surgery, klinische farmacie, etc. Bepaalde<br />
afdelingen zoals bijvoorbeeld het labo<br />
gingen nog een stapje verder en behaalden<br />
een ISO15189 BELAC-kwaliteitscertificaat.<br />
Met het Jessa Ziekenhuis in Hasselt<br />
en het UZ Leuven als gangmakers,<br />
en onder invloed van de ziekenhuiskoepels<br />
ICURO en Zorgnet Vlaanderen, nemen<br />
steeds meer ziekenhuizen nu stappen<br />
voor accreditatie. Zij krijgen ook de<br />
steun van de Vlaamse overheid, diverse<br />
beroepsverenigingen en het Vlaams patiëntenplatform.”<br />
Blijvend hoog op de agenda<br />
Alex Van Weymbergh: “De NI<strong>AZ</strong>-kwaliteitsnormen<br />
focussen op zes terreinen:<br />
veilige zorg, het medicatieproces, communicatie<br />
met de patiënt en doorverwijzers,<br />
dossiervorming, document management<br />
en human resources (opleiding en<br />
begeleiding van medewerkers). Met het<br />
oog op de accreditatie zal het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<br />
<strong>Maarten</strong> tussen <strong>2013</strong> en 2016 bijkomende<br />
kwaliteitsinitiatieven opstarten. En ook na<br />
2016 wordt gewerkt aan eventuele verbeterpunten.<br />
De accreditatie zorgt er dus<br />
voor dat kwaliteitsmanagement voortdurend<br />
hoog op de agenda van het ziekenhuis<br />
blijft staan.”<br />
Waarom NI<strong>AZ</strong><br />
Alex Van Weymbergh: “In België is een<br />
tweetal accreditatieorganisaties toonaangevend:<br />
het NI<strong>AZ</strong> en JCI (Joint Commission<br />
International). We kozen voor het<br />
Nederlands Instituut voor Accreditatie in<br />
de Zorg omdat het inzake organisatie en<br />
cultuur van de zorg dichter bij ons staat<br />
8
Artsen aan het woord<br />
dan de Amerikaanse aanpak van JCI. Het<br />
NI<strong>AZ</strong> kijkt ook eerder naar welke initiatieven<br />
je als ziekenhuis onderneemt en laat<br />
meer vrijheid naar hoe je iets concreet invult.<br />
Dat de voorbereiding, audit en rapporten<br />
bovendien in onze eigen taal zijn,<br />
is voor een ingrijpend project als dit ook<br />
zeker een pluspunt. We zijn er dan ook<br />
van overtuigd dat deze aanpak de beste<br />
resultaten zal opleveren. Zowel voor onze<br />
interne organisatie als voor al onze partners.”<br />
Om maximale resultaten te behalen met een accreditatieproject is een multidisciplinaire<br />
samenwerking zeer belangrijk. Daarom betrekt het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> actief<br />
het artsenkorps bij het project. Zowel in het beleid als in de concrete vertaling op<br />
de werkvloer.<br />
dr. Gunther De Praeter<br />
medisch diensthoofd medische beeldvorming<br />
“Accreditatie is voor een ziekenhuis nu nog een vrijwillige keuze. Maar het zal<br />
uiteindelijk– en terecht – een verplichting worden. Want zorgvragers en verwijzende<br />
zorgverleners willen steeds vaker inzage in de kwaliteit van het zorgproces.<br />
Door het accreditatieproces zal het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> zich bewust worden van<br />
zijn verbeterpunten. Maar het zal eveneens duidelijk maken dat het reeds een<br />
kwalitatief hoogstaande zorgverlening aanbiedt.”<br />
Artsen en medewerkers<br />
betrekken<br />
Kwaliteit op zich is een abstract begrip.<br />
Het zijn de concrete ervaringen van patiënten<br />
en doorverwijzers die de kwaliteitsperceptie<br />
invulling geven: “Daarom wil het<br />
<strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> alle artsen en medewerkers<br />
in het accreditatieproces betrekken.<br />
We trekken tijd en budget uit voor opleiding,<br />
informatievoorziening en motivatie<br />
van de betrokken medewerkers”, aldus<br />
Alex Van Weymbergh.<br />
dr. Maria Mattheussen<br />
medisch diensthoofd dagziekenhuis<br />
“Een internationaal kwaliteitslabel betekent voor mij: van goede zorg naar excellente<br />
zorg. Het is een boeiende uitdaging om te komen tot waar accreditatie toe<br />
moet leiden: dat de kwaliteit van alle zorgprocessen tot de dagelijkse werkgewoonten<br />
behoort. Of, om het te zeggen met wijze woorden uit de ondernemingswereld:<br />
“Optimizing processes in a company is like cultivating good habits at<br />
home.”<br />
dr. Michel Ferrante<br />
medisch diensthoofd inwendige ziekten<br />
“Een ketting is maar zo sterk als de zwakste schakel. Eens te meer zal duidelijk<br />
worden dat eilandjes in een ziekenhuis niet meer van deze tijd zijn. We zullen dus<br />
belangrijke bruggen moeten bouwen. Op stevige funderingen. Eén of meerdere<br />
van dergelijke bruggen mee vormgeven, moet evenveel voldoening geven als<br />
een kunstenaar die een werk maakt.”<br />
9
De stem van de oncologische patiënt<br />
Wie kwaliteit hoog in het vaandel draagt, dient zichzelf op regelmatige basis te evalueren.<br />
Ook de stem van de patiënt is daarbij onontbeerlijk. Gert Noels, clusterverantwoordelijke<br />
binnen het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong>, voerde op campus Rooienberg een<br />
thesisonderzoek uit onder oncologische patiënten en zorgverleners. Dit onderzoek<br />
leverde zeer bruikbare feedback m.b.t. de informatie en ondersteuning waaraan<br />
oncologische patiënten behoefte hebben, en over de privacy op de afdeling. Wat<br />
zijn de belangrijkste resultaten en wat heeft het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> hiermee gedaan<br />
Persoonlijke interviews<br />
In de periode van november 2011 tot maart<br />
2012 voerde Gert Noels een kwalitatief onderzoek<br />
uit op het oncologisch dagziekenhuis<br />
campus Rooienberg. De doelstelling<br />
was, vertrekkend vanuit een probleemstelling,<br />
via kwalitatief onderzoek te komen tot<br />
een beleidsbeslissing op maat van de patiënt.<br />
Aan de studie ging een participatieve<br />
observatie op de afdeling vooraf.<br />
Voor zijn onderzoek nam Gert Noels persoonlijke<br />
interviews af bij patiënten en<br />
zorgverleners. Negen patiënten en zeven<br />
zorgverleners werden door middel van semigestructureerd<br />
interviews bevraagd.<br />
Enerzijds rond de informatiebehoeften van<br />
oncologische patiënten voor en tijdens hun<br />
chemotherapie, anderzijds hoe het informatieaanbod<br />
van het ziekenhuis aansluit<br />
op deze noden.<br />
Meer tijd voor vragen en info<br />
Het onderzoek gaf onder meer inzicht in de<br />
begeleiding die oncologische patiënten<br />
wensen. Uiteraard start een goede begeleiding<br />
op het moment dat de patiënt wordt<br />
geconfronteerd met zijn of haar diagnose.<br />
Aanwezigheid van een belangrijke derde<br />
tijdens deze mededeling blijkt essentieel.<br />
Want door de emotionaliteit verliest de betrokken<br />
patiënt een groot deel van het verhaal<br />
en is de aanwezige derde een belangrijke<br />
back-<strong>up</strong>. Veel vragen heeft de patiënt<br />
op dit ogenblik niet, die komen later. De<br />
artsen van het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> anticiperen<br />
op dit fenomeen door in de toekomst meer<br />
tijd voo de patiënt te voorzien in een tweede<br />
consultatie.<br />
Informatie op maat<br />
Hulpverleners hebben de neiging om de<br />
patiënt te overladen met schriftelijke informatie.<br />
Voor elk deel van de behandeling<br />
bestaat wel een of andere brochure. Het<br />
effect hiervan bij de patiënt is echter niet<br />
zoals gehoopt. Brochures belanden thuis<br />
meestal in een schuif en komen daar zelden<br />
of nooit meer uit. Men heeft veel eerder<br />
behoefte aan peroonlijk gerichte informatie<br />
op maat, zoals: Wat betekent deze<br />
behandeling voor mij Wat zijn mogelijke<br />
nevenwerkingen van mijn product Bij<br />
voorkeur wordt deze eerst mondeling gegeven<br />
en vervolgens aangevuld met een<br />
schriftelijke, eveneens persoonlijke informatiemap.<br />
Dit zijn belangrijke inzichten voor het s<strong>up</strong>portteam<br />
om mee aan de slag te gaan.<br />
Privacy<br />
Patiënten ervoeren in het oncologisch dagziekenhuis<br />
een gebrek aan privacy. Men<br />
vond bijvoorbeeld het aantal eenpersoonskamers<br />
en individuele gespreksruimtes te<br />
klein. Dit weerhield hen ervan om bepaalde<br />
gevoelige, intieme vragen te stellen.<br />
Ook de zorgverleners ervoeren dit hiaat in<br />
de infrastructuur. De resultaten van het onderzoek<br />
hebben geleid tot verbouwingen<br />
in het oncologisch dagziekenhuis, waardoor<br />
er meer eenpersoonskamers en gespreksruimten<br />
beschikbaar zijn.<br />
Met het oog op een nieuwbouwrealisatie<br />
zijn onze bouwheren mee op de hoogte<br />
gesteld van de architectonische noden in<br />
het kader van de privacy.<br />
Meer info<br />
Wenst u meer info over de resultaten<br />
van het onderzoek<br />
Gert Noels<br />
clusterverantwoordelijke<br />
tel. 015 30 37 96<br />
In het nieuwe ziekenhuis van het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<br />
<strong>Maarten</strong> zal aan dit belangrijke item dan<br />
ook veel aandacht besteed worden.<br />
Reorganisatie s<strong>up</strong>portteam<br />
Het oncologisch s<strong>up</strong>portteam was, in de<br />
brede zin van het woord, theoretisch een<br />
mooi geheel. Maar in de praktijk was er<br />
niet altijd voldoende afstemming tussen de<br />
verschillende betrokkenen. Hierdoor ontving<br />
de patiënt vaak dubbele informatie, of<br />
gebeurde het omgekeerde: informatie<br />
werd soms in het geheel niet gegeven.<br />
Ook hier heeft het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> in zijn<br />
beleid op geanticipeerd: zijn oncologisch<br />
team werd gereorganiseerd tot een Psycho<br />
Sociaal S<strong>up</strong>port Team (PSST), een<br />
samenvoeging van het vroeger bestaande<br />
oncologisch en palliatief s<strong>up</strong>portteam.<br />
Aansturing van het s<strong>up</strong>portteam vindt<br />
plaats door één persoon. Op deze manier<br />
wordt er een uniforme oncologische zorgvisie<br />
gehanteerd.<br />
Blijvende uitdaging<br />
Deze kwalitatieve studie heeft het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<br />
<strong>Maarten</strong> getriggerd om de stem van de patiënt<br />
gestalte te geven in concrete beleidsbeslissingen.<br />
Het ziekenhuis weet nu<br />
precies welke belevenis van de patiënt<br />
schuilgaat achter een cijfer van een klassieke<br />
patiënten-evaluatie. Ook in de toekomst<br />
vormt kwalitatief onderzoek een belangrijk<br />
middel om het zorgbeleid gericht af<br />
te kunnen afstemmen op de behoeften van<br />
de oncologische patiënt; een belangrijke<br />
uitdaging naar de toekomst.<br />
10
Even voorstellen...<br />
Werkzaam op<br />
<br />
<br />
CL CR CZ Naam: Marleen Van Esbroeck<br />
Medische discipline: Geriatrie<br />
Kort nieuws<br />
Teamleden: dr. AM De Cock, dr. C Van Dessel,<br />
dr. M. Vandenbroucke, dr. E. Roofthoofd<br />
Bereikbaarheid:<br />
Campus Leopoldstraat 015 40 95 36<br />
Campus Zwartzustersvest 015 29 60 40<br />
Elektronische verslaggeving vanuit <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong><br />
Hector vanaf 1 juli <strong>2013</strong> het unieke kanaal<br />
Sinds medio 2012 stuurt het ziekenhuis zijn elektronische communicatie naar de<br />
verwijzers via het kanaal ‘Hector’. Dit is een kanaal van de firma HealthConnect,<br />
dat gebruikmaakt van de eHealthBox van de overheid. Ondertussen is 83% van<br />
onze verwijzers overgestapt naar dit nieuwe communicatiekanaal.<br />
De verzending van berichten via MediMail bouwen we af en stopt definitief vanuit<br />
het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> op 30 juni <strong>2013</strong>.<br />
Overschakelen<br />
Schakelde u nog niet over naar Hector Op www.healthconnect.be/Hector vindt<br />
u hiervoor alle informatie. De installatie en het gebruik zijn voor u gratis. Op hun<br />
website voorziet HealthConnect bovendien diverse kanalen waar u de nodige<br />
ondersteuning kunt krijgen bij de omschakeling.<br />
Agenda<br />
Uitgebreide info volgt later en zal u ter<br />
beschikking gesteld worden via onze<br />
website www.azsintmaarten.be bij de<br />
rubriek professionals.<br />
Ann en Nadine terug uit Congo<br />
Infoavond inleefreis Memisa<br />
Maandag 29 <strong>april</strong> <strong>2013</strong> – 19u30<br />
Congrescentrum De Kleiput, Duffel<br />
Meer info www.azsintmaarten.be<br />
→ professionals → activiteiten<br />
of communicatiedienst tel.015 40 99 04<br />
Symposium<br />
Burn-out bij hulpverstrekkers<br />
Donderdag 16 mei <strong>2013</strong><br />
Congrescentrum De Kleiput, Duffel<br />
Meer info www.azsintmaarten.be<br />
→ professionals → activiteiten<br />
of communicatiedienst tel.015 40 99 04<br />
Symposium<br />
Radiotherapie & oncologie<br />
Zaterdag 16 november <strong>2013</strong><br />
Congrescentrum De Kleiput, Duffel<br />
Meer info www.azsintmaarten.be<br />
→ professionals → activiteiten<br />
of communicatiedienst tel.015 40 99 04<br />
Contactpunt berichtenstroom<br />
In de ondersteuning van zijn verwijzers wil het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> een stap verder<br />
gaan. Voortaan kunt u uw vragen en problemen met de berichtenstroom vanuit<br />
het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> rechtstreeks melden via E-communicatie@emmaus.be.<br />
Onze afdeling ICT zal dan in eerste instantie onderzoeken of de oorzaak van het<br />
probleem in het ziekenhuis ligt. Als dit inderdaad zo is, zullen wij een oplossing<br />
zoeken. Ligt het probleem bij de distributeur van de berichten (HealthConnect of<br />
Medibridge) In dat geval zal ICT de distributeur vragen rechtstreeks met u contact<br />
op te nemen.<br />
11
Recent verschenen<br />
wetenschappelijke publicaties<br />
Ontvangt u deze <strong>Check</strong>_<strong>up</strong> graag per<br />
mail, laat het ons dan weten:<br />
pr.azsintmaarten@emmaus.be<br />
M.T.El-Essawy, F.M. Vanhoenacker, H. Van Dijck, M. Ferrante<br />
Primary lymphoma of iliac bone<br />
(Images in clinical Radiology) JBR-BTR, 2012, 95: 375<br />
M.T.El-Essawy, F.M.Vanhoenacker<br />
Calcific tendinopathy of the pectoralis major insertion with<br />
intracortical protrusion of calcification<br />
(Images in clinical Radiology) JBR-BTR, 2012, 95: 374<br />
M.T.El-Essawy, F.M. Vanhoenacker<br />
Proceedings of the meeting “<strong>up</strong>date in abdominal and urogenital<br />
imaging”, Bruges, 6-8 september 2012<br />
JBR-BTR, 2012, 95: 380-396<br />
F. Van Den Bergh, J. Wagemans, A. Snoeckx, K.L. Verstraete,<br />
F.M. Vanhoenacker<br />
Bone marrow involvement in sarcoidosis<br />
JBR-BTR, 2012, 95: 376<br />
M. Posadzy-Dziedzic, F.M. Vanhoenacker<br />
Proximal iliotibial band enthesopathy<br />
JBR-BTR, 2012, 95: 369<br />
K. Petrovic, F.M. Vanhoenacker, O. Nikolic, P. Vandenberk<br />
Tunnel enlargement and recurrent graft tear after ACL reconstruction<br />
JBR-BTR, 2012, 95: 370<br />
F.M. Vanhoenacker, M. Eyselbergs, A. Demeyere<br />
Magnetic Resonance Imaging of the Bone Marrow - Baur-Melnyk,<br />
A. [edit.]<br />
Bone Marrow Changes in Acute and Chronic Trauma<br />
Berlin, Springer, <strong>2013</strong>, p. 265-292 - ISBN 978-3-642-17859-7<br />
De Smet E., Vanhoenacker F.M., Bernard P, Somville J.<br />
Case 10419 - Solitary Bone Cyst<br />
EuroRad, Musculoskeletal System, 2012, Nov 22<br />
Huyskens J., Vanhoenacker F.M., Boutry N., Parizel P.M., Van der Aa N.<br />
Case 10476 - Brachydactyly<br />
EuroRad, Musculoskeletal System, 2012, Nov 22<br />
Van Dyck P., Gielen J.L., Vanhoenacker F.M., De Smet E.,<br />
Wouters K., Dossche L., Parizel P.M.<br />
Diagnostic performance of 3D SPACE for comprehensive<br />
knee joint assessment at 3 T<br />
Insights Into Imaging, 2012, DOI 10.1007/s13244-012-0197-5,<br />
e-ISSN 1869-4101<br />
dr. Philippe Pals, neuroloog, houdt<br />
sinds december 2012 ambulante<br />
raadplegingen op campus Leopoldstraat<br />
van 13u00 tot 16u30.<br />
Afspraken kunnen gemaakt worden<br />
via de afsprakencentrale campus<br />
Rooienberg tel. 015 30 30 03 of via<br />
het centraal medisch secretariaat<br />
campus Leopoldstraat<br />
tel. 015 40 95 75<br />
Nikolic O., Vanhoenacker F.M, Petrovic K., Vandenberk P.<br />
Cyclops lesion of the knee<br />
JBR-BTR, 2012, 95: 336<br />
Eline De Smet1, Vanhoenacker F.M, F. Catry, J.Bosmans,<br />
K. Verstraete<br />
Acute pijn aan de elleboog na (over)belasting<br />
Ortho-Rheumato, 2012, Vol. 10 Nr 5: 32-34<br />
M. Eyselbergs, Vanhoenacker F.M, D.De Vuyst, J.Bosmans,<br />
K. Verstraete.<br />
Posttraumatische tetraparese zonder radiologische afwijkingen<br />
Ortho-Rheumato 2012, Vol. 10 N° 5: 48-49<br />
Metsemakers WJ, Duchateau J, Vanhoenacker F.M,<br />
De Leersnyder J.<br />
Endovascular treatment of a chronic contained r<strong>up</strong>tured<br />
abdominal aortic aneurysm<br />
Acta Chir Belg. 2012 Sep-Oct;112(5):382-5.<br />
Volledige publicatiegegevens zijn terug te vinden<br />
op de website www.azsintmaarten.be onder de<br />
rubriek professionals → publicaties<br />
Kort nieuws<br />
Website<br />
klinisch laboratorium<br />
Sinds begin dit jaar is er op de<br />
website van het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong><br />
een deelwebsite van het klinisch<br />
laboratorium actief. Hier vinden<br />
interne en externe zorgverleners<br />
op één plek alle informatie bij elkaar<br />
m.b.t. laboratoriumonderzoeken,<br />
zoals aanvragen, instructies<br />
en ons beleid ten<br />
aanzien van het rapporteren van<br />
resultaten. Ook bevat de website<br />
nuttige links naar onder meer de<br />
labo-gids en de nieuwsflashes.<br />
U bereikt de website via<br />
www.azsintmaarten.be/klinischlaboratorium.<br />
Eindredactie:<br />
dr. Erwin Schroyens<br />
Verantwoordelijke uitgever:<br />
dhr. Jan Ennekens<br />
Vragen bij deze nieuwsbrief<br />
Natalie Wiesenekker<br />
communicatiedienst<br />
Leopoldstraat 2 - 2800 Mechelen<br />
015 40 96 61<br />
pr.azsintmaarten@emmaus.be<br />
Vragen-opmerkingen-suggesties over<br />
de zorgverlening of diensten: mail naar<br />
azsintmaarten@emmaus.be<br />
Vragen over elektronische berichtenstroom:<br />
mail naar<br />
E-communicatie@emmaus.be<br />
Het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> overkoepelt<br />
3 campussen<br />
Campus Leopoldstraat<br />
Leopoldstraat 2, 2800 Mechelen<br />
015 40 95 11<br />
Campus Rooienberg<br />
Rooienberg 25, 2570 Duffel<br />
015 30 31 11<br />
Campus Zwartzustersvest<br />
Zwartzustersvest 47, 2800 Mechelen<br />
015 29 66 66<br />
<strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong><br />
maakt deel uit<br />
van de vzw Emmaüs.<br />
Deze nieuwsbrief zenden wij u toe op basis van<br />
uw persoonlijke gegevens zoals opgenomen in<br />
onze bestanden. Het <strong>AZ</strong> <strong>Sint</strong>-<strong>Maarten</strong> respecteert<br />
uw privacy en we behandelen uw persoonsgegevens<br />
dan ook strikt vertrouwelijk en<br />
met de grootste omzichtigheid. Overeenkomstig<br />
de wet van 8 december 1992 betreffende de verwerking<br />
van persoonsgegevens kan u uw gegevens<br />
inkijken, verbeteren of verwijderen.<br />
12