Borstvoeding en ontwikkelingsgerichte zorg
Borstvoeding en ontwikkelingsgerichte zorg
Borstvoeding en ontwikkelingsgerichte zorg
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<strong>Borstvoeding</strong><br />
<strong>en</strong><br />
<strong>ontwikkelingsgerichte</strong> <strong>zorg</strong><br />
<strong>Borstvoeding</strong> op zijn best<br />
29 april 2010<br />
Nikk Conneman, neonatoloog, NIDCAP trainer<br />
Monique Oude Reimer, NIDCAP professional,<br />
neonatologie verpleegkundige
Optimal alerting during social interaction (2 weeks post<br />
term): well integrated infant (animated and motorically<br />
modulated) from Als, H. 1983; with permission<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Optimal alerting during social interaction (2 weeks post term):<br />
poorly integrated infant (withdrawn and flaccid)<br />
from Als H,1983; with permission<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
From: Hüppi PS, Schuknecht B, Boesch C, Bossi E, Felblinger J, Fusch C,<br />
Herschkowitz N. (1996) Structural and neurobehavioral delay in postnatal brain<br />
developm<strong>en</strong>t of preterm infants. Pediatric Research. 39(5): 895-901.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
De hers<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn altijd<br />
interactief met zijn<br />
omgeving
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Early Fetal<br />
Developm<strong>en</strong>t<br />
sev<strong>en</strong> weeks old<br />
about 2.5cm long, and<br />
weighs about 2 gram<br />
From: Nilsson L. (1973).<br />
Behold Man. Boston, Toronto:<br />
Little, Brown and Company
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Neurozintuiglijke ontwikkeling<br />
Sequ<strong>en</strong>tiele patroon van de s<strong>en</strong>sorische<br />
ontwikkeling<br />
Huid<br />
Chemos<strong>en</strong>sorisch (smaak <strong>en</strong> geur)<br />
Beweging <strong>en</strong> positie<br />
Gehoor<br />
Visueel<br />
7,5-18 wkn.<br />
12-14 wkn.<br />
20-25 wkn.<br />
24- 35 wkn.<br />
30 wkn.-24 maand<strong>en</strong><br />
Jean-Pierre Lecanuet, B<strong>en</strong>oist Schaal, Eur.J. Obstet. Gynecol. Repr. Biol. 68<br />
(1996)1-23
M<strong>en</strong>strual Age Skin Area S<strong>en</strong>sitive to Stimulation<br />
(weeks)<br />
7.5 About the mouth (perioral)<br />
8-9.5 Alae of the nose and the chin<br />
10-10.5 Eyelids and palms of the hands<br />
10.5 Shoulder<br />
G<strong>en</strong>ital and anal area<br />
G<strong>en</strong>itofemoral sulcus<br />
10.5-11 Soles of the feet<br />
11 Eyebrow and forehead<br />
Upper arm and forearm<br />
11.5 Entire face<br />
Upper chest<br />
11-12 Thighs and legs<br />
13 Remaining chest area<br />
14 Tongue, inside of the mouth, all mucous<br />
membranes (earlier)<br />
Back, side of trunk, and over scapula<br />
15 Abdom<strong>en</strong><br />
17 Buttocks<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Humphrey T. (1964). Some correlations betwe<strong>en</strong> the appearance of human<br />
fetal reflexes and the developm<strong>en</strong>t of the nervous system. Prog Brain Res,<br />
4, 93-135
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Drawing by Tom Pr<strong>en</strong>tiss.<br />
In: Cowan MW 1979. The<br />
developm<strong>en</strong>t of the brain.<br />
Sci<strong>en</strong>tific American 113;<br />
113-133
Synaps<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Syracuse University, Dep. of<br />
Physics, Mind and Machine<br />
Module<br />
Joyce L. Norman, Professor of<br />
Psychology, California State University,<br />
Chico<br />
H. Als, 2001
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Myelinated axon<br />
120 mps<br />
Nonmyelinated axon<br />
0.5 mps<br />
Electrical changes: A. myelinated axon; B. nonmyelinated axon.<br />
Snell RS. Clinical Neuroanatomy for Medical Stud<strong>en</strong>ts (2 nd Edition). Boston: Little Brown<br />
& Co, 1989.<br />
H. Als, 2001
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Deze nauwkeurig<br />
georkestreerde s<strong>en</strong>sorische<br />
ontwikkeling heeft e<strong>en</strong> continue<br />
wisselwerking met de ongeving,<br />
<strong>en</strong> leidt tot de geboorte van e<strong>en</strong><br />
baby wi<strong>en</strong>s hers<strong>en</strong><strong>en</strong> helemaal<br />
klaar zijn voor de verdere<br />
ontwikkeling.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
From: Schatz H, Ornstein B.<br />
(1996) Newborn. San<br />
Francisco: Chronicle Books <br />
H. Als,<br />
1999
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
“There is no such thing as a baby,<br />
there is always a baby and someone<br />
else.”<br />
D.W. Winnicott
Vanaf de geboorte<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Oxytocine <strong>en</strong> relaties:<br />
Aanraking maakt oxytocine vrij<br />
bij dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> wrs ook m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
Geeft emotionele binding tuss<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
Goede relaties zijn belangrijk voor<br />
gezondheid, vooral in relatie tot<br />
het cardiovasculaire systeem.<br />
Sommige speciale plekk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> kalmer<strong>en</strong>d effect hebb<strong>en</strong> via<br />
oxytocine.<br />
Als H. 1998
Oxytocine <strong>en</strong> borstvoed<strong>en</strong><br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Controleert het inschiet<strong>en</strong> van borstvoeding<br />
Stimuleert melk aanmaak<br />
Verdeelt de lichaams temperatuur om jong<strong>en</strong> te verwarm<strong>en</strong><br />
Helpt opgeslag<strong>en</strong> voedingsstoff<strong>en</strong> vrij te mak<strong>en</strong><br />
Vermindert bloeddruk <strong>en</strong> cortisol bij de moeder<br />
Kalmeert de moeder tijd<strong>en</strong>s borstvoeding in relatie tot oxytocine<br />
spiegel<br />
Verhoogt interesse van moeder in belangrijke relaties<br />
Induceert sociaal geheug<strong>en</strong> <strong>en</strong> kalmeert de baby
Oxytocine Boom<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Groei: gewichtsto<strong>en</strong>ame, celdeling,<br />
wondg<strong>en</strong>ezing, opslag nutriënt<strong>en</strong><br />
Uittred<strong>en</strong>d: melk klier<strong>en</strong>, baarmoeder<br />
Extrovert gedrag: nieuwsgierigheid,<br />
verminderde angst, moederlijk gedrag,<br />
sociale interactie, sexuele activiteit,<br />
selectief sociaal geheug<strong>en</strong><br />
Langere termijn: kalmte,<br />
vermindering angst, hogere<br />
pijndrempel, lagere cortisol,<br />
lagere bloeddruk <strong>en</strong> hartactie<br />
Korte termijn: hoger cortisol,<br />
hogere bloeddruk <strong>en</strong> hartactie<br />
Sterker immuun systeem
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Hoe ziet de omgeving van<br />
e<strong>en</strong> prematuur gebor<strong>en</strong> baby<br />
eruit
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Photo by Nubar Alexanian
Photo by Nubar Alexanian<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Photo by Nubar Alexanian<br />
H. Als,<br />
1999
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Er is e<strong>en</strong> zintuigelijke<br />
mismatch tuss<strong>en</strong> de<br />
omgeving<br />
<strong>en</strong> de prematuur<br />
gebor<strong>en</strong> baby; de<br />
omgeving is anders<br />
dan de hers<strong>en</strong><strong>en</strong> is<br />
beloofd.
N I D C A P<br />
H. Als, 1997<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
NIDCAP<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Ondersteun<strong>en</strong> van de zelfregulatie<br />
tijd<strong>en</strong>s de ontwikkeling<br />
Voorkom<strong>en</strong> van s<strong>en</strong>sorische<br />
overstimulatie <strong>en</strong> pijn<br />
Het veilig stell<strong>en</strong> van de<br />
voed<strong>en</strong>de rol <strong>en</strong> <strong>zorg</strong>, door de<br />
aanwezigheid van de ouders in<br />
het lev<strong>en</strong> van de prematuur
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Omdat jonge kinder<strong>en</strong> de<br />
wereld direct door hun<br />
zintuigelijke system<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong>,<br />
biedt het gedrag e<strong>en</strong> accurate<br />
spiegel voor de geschiktheid<br />
van die courante ervaring.
De synactieve theorie<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Het gedragsrepertoire<br />
bestaat uit e<strong>en</strong> continue<br />
interactie van 3<br />
subsystem<strong>en</strong> van<br />
functioner<strong>en</strong>, die ook<br />
continue reager<strong>en</strong> op de<br />
omgeving.<br />
Model of the synactive organization of behavioral<br />
developm<strong>en</strong>t (from Als H. 1982; with permission
Autonome Systeem<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<br />
<br />
<br />
Ademhaling<br />
Kleur<br />
Viscerale systeem<br />
H. Als, 2001
Motorische Systeem<br />
<br />
<br />
<br />
Tonus<br />
Houding<br />
Beweging<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
H. Als, 2001
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
State Systeem and Regulatie<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<br />
<br />
<br />
Range<br />
Robuustheid<br />
Transitie<br />
C. Fischer<br />
H. Als, 2001
Zelfregulatie Systeem<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<br />
<br />
<br />
Poging<strong>en</strong><br />
Strategie<strong>en</strong><br />
Succes<br />
H. Als, 2001
Ondersteun<strong>en</strong> van de pasgebor<strong>en</strong>e<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Als de ervaring uit<br />
de omgeving<br />
pass<strong>en</strong>d is op<br />
voorwaard<strong>en</strong> van<br />
tijdstip of<br />
int<strong>en</strong>siteit, zal de<br />
pasgebor<strong>en</strong>e e<strong>en</strong><br />
poging do<strong>en</strong> tot<br />
to<strong>en</strong>adering van de<br />
stimulans; dit<br />
gedrag ondersteunt<br />
de ontwikkeling.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
NIDCAP in de NICU<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Alle medewerkers op de NICU zijn betrokk<strong>en</strong><br />
De leiding moet het proces ondersteun<strong>en</strong><br />
Multi disciplinair, iedere<strong>en</strong> ter ondersteuning van<br />
elkaar, om de babies <strong>en</strong> hun families te begeleid<strong>en</strong> in<br />
hun ontwikkeling
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Synactive Model of family focused NIDCAP care<br />
Als H (1992).Individualized, family<br />
focused developm<strong>en</strong>tal care for the<br />
very low-birthweight preterm infant in<br />
the NICU. In SL Friedman, MD<br />
Sigman (eds.). The Psychological<br />
Developm<strong>en</strong>t of Low Birthweight<br />
Childr<strong>en</strong>. Advances in Applied<br />
Developm<strong>en</strong>tal Psychology (vol 6, pp.<br />
341-388). Norwood, NJ: Ablex
Aangepaste <strong>zorg</strong>/ individuele <strong>zorg</strong><br />
De <strong>zorg</strong>verl<strong>en</strong>er<br />
modificeert <strong>en</strong> past de<br />
omgeving aan, in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met<br />
de communicatie van<br />
de baby, reduceert<br />
stress <strong>en</strong> bevordert de<br />
zelfregualtie <strong>en</strong> de<br />
kracht.<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Individuele Zorg<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Zorg omgeving<br />
Bed-space and bedding<br />
Relatie gerichte <strong>zorg</strong><br />
Familie <strong>en</strong> staf ondersteund
Specifieke <strong>zorg</strong><br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Directe <strong>zorg</strong> “holding the baby”<br />
State organizatie<br />
Timing, volgorde <strong>en</strong> tempo
Dagelijks Kangoeroe <strong>zorg</strong><br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Klaar voor de voeding<br />
wakker, alert<br />
goed motorische<br />
regulatie<br />
zoekreflex<br />
aandacht voor<br />
voeding<br />
systeem klaar voor<br />
voeding
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Ge<strong>en</strong> fless<strong>en</strong><br />
Rooming in moeder<br />
Fasciliteit<strong>en</strong> voor de<br />
andere kinder<strong>en</strong><br />
Exclusieve borstvoeding<br />
Naso-gastrische voeding<br />
Fles in zijligging
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Ontwikkelingsgerichte <strong>zorg</strong><br />
is inher<strong>en</strong>t aan reflexie<br />
Er zijn ge<strong>en</strong> protocoll<strong>en</strong> die je precies vertell<strong>en</strong> wat je<br />
moet do<strong>en</strong>.<br />
De ontwikkelingsdeskundige moet oprechte vrag<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>, die de staf in staat stelt over de conditie<br />
van de baby te kunn<strong>en</strong> reflecter<strong>en</strong>.<br />
L. Gilkerson, 2004
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Reflectie <strong>en</strong> introspectie<br />
Ontwikkelings deskundig<strong>en</strong><br />
De nidcap groep<br />
De hele unit
“NIDCAP heeft mij geholp<strong>en</strong> mijn angst te<br />
overwinn<strong>en</strong> <strong>en</strong> mijzelf niet te verliez<strong>en</strong>.<br />
Omdat ik betrokk<strong>en</strong> was bij <strong>en</strong> in de <strong>zorg</strong><br />
van mijn zoon, werd het mogelijk voor mij<br />
om de angst <strong>en</strong> onzekerheid die in mij zat<br />
om te zett<strong>en</strong>, in daadwerkelijke<br />
handeling<strong>en</strong>. Ik keek naar de NIDCAP<br />
specialist <strong>en</strong> kopieerde haar gedrag <strong>en</strong><br />
rust. Op deze manier hielp ze mij door de<br />
ziek<strong>en</strong>huis periode he<strong>en</strong>.”<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
One Brain for Life<br />
Amiel Tisson<br />
Everything Matters<br />
NIDCAP is Brain Care<br />
Heidelise Als
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
The Early Feeding Skills Assessm<strong>en</strong>t<br />
for Preterm Infants<br />
Suzanne M. Thoyre, RN, PhD Catherine S. Shaker,<br />
MS/CCC-SLP, BRS-S Kar<strong>en</strong> F. Pridham, RN,<br />
PhD, FAAN<br />
VOL. 24, NO. 3, MAY/JUNE 2005 NEONATAL NETWORK
2005<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Individuele clinics<br />
Video van de <strong>zorg</strong><br />
1 uur Q&A<br />
Dialoog<br />
Analyse van de video<br />
Praktische handeling<strong>en</strong><br />
Ver<strong>zorg</strong>ing
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
“Deze informatie had ik veel eerder will<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong>”<br />
“Nu weet ik hoe ik mijn nidcap<br />
gecertificeerde collega om hulp kan<br />
vrag<strong>en</strong>”<br />
“Nu snap ik eindelijk wat we al die tijd<br />
hebb<strong>en</strong> gedaan, maar vooral wat we voor<br />
de babies kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>”<br />
“ Het gedrag van de baby is e<strong>en</strong> echte ‘ eyeop<strong>en</strong>er’<br />
voor mij”
Change language