Borstvoeding en ontwikkelingsgerichte zorg
Borstvoeding en ontwikkelingsgerichte zorg
Borstvoeding en ontwikkelingsgerichte zorg
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<strong>Borstvoeding</strong><br />
<strong>en</strong><br />
<strong>ontwikkelingsgerichte</strong> <strong>zorg</strong><br />
<strong>Borstvoeding</strong> op zijn best<br />
29 april 2010<br />
Nikk Conneman, neonatoloog, NIDCAP trainer<br />
Monique Oude Reimer, NIDCAP professional,<br />
neonatologie verpleegkundige
Optimal alerting during social interaction (2 weeks post<br />
term): well integrated infant (animated and motorically<br />
modulated) from Als, H. 1983; with permission<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Optimal alerting during social interaction (2 weeks post term):<br />
poorly integrated infant (withdrawn and flaccid)<br />
from Als H,1983; with permission<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
From: Hüppi PS, Schuknecht B, Boesch C, Bossi E, Felblinger J, Fusch C,<br />
Herschkowitz N. (1996) Structural and neurobehavioral delay in postnatal brain<br />
developm<strong>en</strong>t of preterm infants. Pediatric Research. 39(5): 895-901.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
De hers<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn altijd<br />
interactief met zijn<br />
omgeving
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Early Fetal<br />
Developm<strong>en</strong>t<br />
sev<strong>en</strong> weeks old<br />
about 2.5cm long, and<br />
weighs about 2 gram<br />
From: Nilsson L. (1973).<br />
Behold Man. Boston, Toronto:<br />
Little, Brown and Company
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Neurozintuiglijke ontwikkeling<br />
Sequ<strong>en</strong>tiele patroon van de s<strong>en</strong>sorische<br />
ontwikkeling<br />
Huid<br />
Chemos<strong>en</strong>sorisch (smaak <strong>en</strong> geur)<br />
Beweging <strong>en</strong> positie<br />
Gehoor<br />
Visueel<br />
7,5-18 wkn.<br />
12-14 wkn.<br />
20-25 wkn.<br />
24- 35 wkn.<br />
30 wkn.-24 maand<strong>en</strong><br />
Jean-Pierre Lecanuet, B<strong>en</strong>oist Schaal, Eur.J. Obstet. Gynecol. Repr. Biol. 68<br />
(1996)1-23
M<strong>en</strong>strual Age Skin Area S<strong>en</strong>sitive to Stimulation<br />
(weeks)<br />
7.5 About the mouth (perioral)<br />
8-9.5 Alae of the nose and the chin<br />
10-10.5 Eyelids and palms of the hands<br />
10.5 Shoulder<br />
G<strong>en</strong>ital and anal area<br />
G<strong>en</strong>itofemoral sulcus<br />
10.5-11 Soles of the feet<br />
11 Eyebrow and forehead<br />
Upper arm and forearm<br />
11.5 Entire face<br />
Upper chest<br />
11-12 Thighs and legs<br />
13 Remaining chest area<br />
14 Tongue, inside of the mouth, all mucous<br />
membranes (earlier)<br />
Back, side of trunk, and over scapula<br />
15 Abdom<strong>en</strong><br />
17 Buttocks<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Humphrey T. (1964). Some correlations betwe<strong>en</strong> the appearance of human<br />
fetal reflexes and the developm<strong>en</strong>t of the nervous system. Prog Brain Res,<br />
4, 93-135
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Drawing by Tom Pr<strong>en</strong>tiss.<br />
In: Cowan MW 1979. The<br />
developm<strong>en</strong>t of the brain.<br />
Sci<strong>en</strong>tific American 113;<br />
113-133
Synaps<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Syracuse University, Dep. of<br />
Physics, Mind and Machine<br />
Module<br />
Joyce L. Norman, Professor of<br />
Psychology, California State University,<br />
Chico<br />
H. Als, 2001
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Myelinated axon<br />
120 mps<br />
Nonmyelinated axon<br />
0.5 mps<br />
Electrical changes: A. myelinated axon; B. nonmyelinated axon.<br />
Snell RS. Clinical Neuroanatomy for Medical Stud<strong>en</strong>ts (2 nd Edition). Boston: Little Brown<br />
& Co, 1989.<br />
H. Als, 2001
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Deze nauwkeurig<br />
georkestreerde s<strong>en</strong>sorische<br />
ontwikkeling heeft e<strong>en</strong> continue<br />
wisselwerking met de ongeving,<br />
<strong>en</strong> leidt tot de geboorte van e<strong>en</strong><br />
baby wi<strong>en</strong>s hers<strong>en</strong><strong>en</strong> helemaal<br />
klaar zijn voor de verdere<br />
ontwikkeling.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
From: Schatz H, Ornstein B.<br />
(1996) Newborn. San<br />
Francisco: Chronicle Books <br />
H. Als,<br />
1999
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
“There is no such thing as a baby,<br />
there is always a baby and someone<br />
else.”<br />
D.W. Winnicott
Vanaf de geboorte<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Oxytocine <strong>en</strong> relaties:<br />
Aanraking maakt oxytocine vrij<br />
bij dier<strong>en</strong> <strong>en</strong> wrs ook m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
Geeft emotionele binding tuss<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
Goede relaties zijn belangrijk voor<br />
gezondheid, vooral in relatie tot<br />
het cardiovasculaire systeem.<br />
Sommige speciale plekk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> kalmer<strong>en</strong>d effect hebb<strong>en</strong> via<br />
oxytocine.<br />
Als H. 1998
Oxytocine <strong>en</strong> borstvoed<strong>en</strong><br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Controleert het inschiet<strong>en</strong> van borstvoeding<br />
Stimuleert melk aanmaak<br />
Verdeelt de lichaams temperatuur om jong<strong>en</strong> te verwarm<strong>en</strong><br />
Helpt opgeslag<strong>en</strong> voedingsstoff<strong>en</strong> vrij te mak<strong>en</strong><br />
Vermindert bloeddruk <strong>en</strong> cortisol bij de moeder<br />
Kalmeert de moeder tijd<strong>en</strong>s borstvoeding in relatie tot oxytocine<br />
spiegel<br />
Verhoogt interesse van moeder in belangrijke relaties<br />
Induceert sociaal geheug<strong>en</strong> <strong>en</strong> kalmeert de baby
Oxytocine Boom<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Groei: gewichtsto<strong>en</strong>ame, celdeling,<br />
wondg<strong>en</strong>ezing, opslag nutriënt<strong>en</strong><br />
Uittred<strong>en</strong>d: melk klier<strong>en</strong>, baarmoeder<br />
Extrovert gedrag: nieuwsgierigheid,<br />
verminderde angst, moederlijk gedrag,<br />
sociale interactie, sexuele activiteit,<br />
selectief sociaal geheug<strong>en</strong><br />
Langere termijn: kalmte,<br />
vermindering angst, hogere<br />
pijndrempel, lagere cortisol,<br />
lagere bloeddruk <strong>en</strong> hartactie<br />
Korte termijn: hoger cortisol,<br />
hogere bloeddruk <strong>en</strong> hartactie<br />
Sterker immuun systeem
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Hoe ziet de omgeving van<br />
e<strong>en</strong> prematuur gebor<strong>en</strong> baby<br />
eruit
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Photo by Nubar Alexanian
Photo by Nubar Alexanian<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Photo by Nubar Alexanian<br />
H. Als,<br />
1999
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Er is e<strong>en</strong> zintuigelijke<br />
mismatch tuss<strong>en</strong> de<br />
omgeving<br />
<strong>en</strong> de prematuur<br />
gebor<strong>en</strong> baby; de<br />
omgeving is anders<br />
dan de hers<strong>en</strong><strong>en</strong> is<br />
beloofd.
N I D C A P<br />
H. Als, 1997<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
NIDCAP<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Ondersteun<strong>en</strong> van de zelfregulatie<br />
tijd<strong>en</strong>s de ontwikkeling<br />
Voorkom<strong>en</strong> van s<strong>en</strong>sorische<br />
overstimulatie <strong>en</strong> pijn<br />
Het veilig stell<strong>en</strong> van de<br />
voed<strong>en</strong>de rol <strong>en</strong> <strong>zorg</strong>, door de<br />
aanwezigheid van de ouders in<br />
het lev<strong>en</strong> van de prematuur
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Omdat jonge kinder<strong>en</strong> de<br />
wereld direct door hun<br />
zintuigelijke system<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong>,<br />
biedt het gedrag e<strong>en</strong> accurate<br />
spiegel voor de geschiktheid<br />
van die courante ervaring.
De synactieve theorie<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Het gedragsrepertoire<br />
bestaat uit e<strong>en</strong> continue<br />
interactie van 3<br />
subsystem<strong>en</strong> van<br />
functioner<strong>en</strong>, die ook<br />
continue reager<strong>en</strong> op de<br />
omgeving.<br />
Model of the synactive organization of behavioral<br />
developm<strong>en</strong>t (from Als H. 1982; with permission
Autonome Systeem<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<br />
<br />
<br />
Ademhaling<br />
Kleur<br />
Viscerale systeem<br />
H. Als, 2001
Motorische Systeem<br />
<br />
<br />
<br />
Tonus<br />
Houding<br />
Beweging<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
H. Als, 2001
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
State Systeem and Regulatie<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<br />
<br />
<br />
Range<br />
Robuustheid<br />
Transitie<br />
C. Fischer<br />
H. Als, 2001
Zelfregulatie Systeem<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
<br />
<br />
<br />
Poging<strong>en</strong><br />
Strategie<strong>en</strong><br />
Succes<br />
H. Als, 2001
Ondersteun<strong>en</strong> van de pasgebor<strong>en</strong>e<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Als de ervaring uit<br />
de omgeving<br />
pass<strong>en</strong>d is op<br />
voorwaard<strong>en</strong> van<br />
tijdstip of<br />
int<strong>en</strong>siteit, zal de<br />
pasgebor<strong>en</strong>e e<strong>en</strong><br />
poging do<strong>en</strong> tot<br />
to<strong>en</strong>adering van de<br />
stimulans; dit<br />
gedrag ondersteunt<br />
de ontwikkeling.
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
NIDCAP in de NICU<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Alle medewerkers op de NICU zijn betrokk<strong>en</strong><br />
De leiding moet het proces ondersteun<strong>en</strong><br />
Multi disciplinair, iedere<strong>en</strong> ter ondersteuning van<br />
elkaar, om de babies <strong>en</strong> hun families te begeleid<strong>en</strong> in<br />
hun ontwikkeling
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Synactive Model of family focused NIDCAP care<br />
Als H (1992).Individualized, family<br />
focused developm<strong>en</strong>tal care for the<br />
very low-birthweight preterm infant in<br />
the NICU. In SL Friedman, MD<br />
Sigman (eds.). The Psychological<br />
Developm<strong>en</strong>t of Low Birthweight<br />
Childr<strong>en</strong>. Advances in Applied<br />
Developm<strong>en</strong>tal Psychology (vol 6, pp.<br />
341-388). Norwood, NJ: Ablex
Aangepaste <strong>zorg</strong>/ individuele <strong>zorg</strong><br />
De <strong>zorg</strong>verl<strong>en</strong>er<br />
modificeert <strong>en</strong> past de<br />
omgeving aan, in<br />
overe<strong>en</strong>stemming met<br />
de communicatie van<br />
de baby, reduceert<br />
stress <strong>en</strong> bevordert de<br />
zelfregualtie <strong>en</strong> de<br />
kracht.<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Individuele Zorg<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Zorg omgeving<br />
Bed-space and bedding<br />
Relatie gerichte <strong>zorg</strong><br />
Familie <strong>en</strong> staf ondersteund
Specifieke <strong>zorg</strong><br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Directe <strong>zorg</strong> “holding the baby”<br />
State organizatie<br />
Timing, volgorde <strong>en</strong> tempo
Dagelijks Kangoeroe <strong>zorg</strong><br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Klaar voor de voeding<br />
wakker, alert<br />
goed motorische<br />
regulatie<br />
zoekreflex<br />
aandacht voor<br />
voeding<br />
systeem klaar voor<br />
voeding
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Ge<strong>en</strong> fless<strong>en</strong><br />
Rooming in moeder<br />
Fasciliteit<strong>en</strong> voor de<br />
andere kinder<strong>en</strong><br />
Exclusieve borstvoeding<br />
Naso-gastrische voeding<br />
Fles in zijligging
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Ontwikkelingsgerichte <strong>zorg</strong><br />
is inher<strong>en</strong>t aan reflexie<br />
Er zijn ge<strong>en</strong> protocoll<strong>en</strong> die je precies vertell<strong>en</strong> wat je<br />
moet do<strong>en</strong>.<br />
De ontwikkelingsdeskundige moet oprechte vrag<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>, die de staf in staat stelt over de conditie<br />
van de baby te kunn<strong>en</strong> reflecter<strong>en</strong>.<br />
L. Gilkerson, 2004
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Reflectie <strong>en</strong> introspectie<br />
Ontwikkelings deskundig<strong>en</strong><br />
De nidcap groep<br />
De hele unit
“NIDCAP heeft mij geholp<strong>en</strong> mijn angst te<br />
overwinn<strong>en</strong> <strong>en</strong> mijzelf niet te verliez<strong>en</strong>.<br />
Omdat ik betrokk<strong>en</strong> was bij <strong>en</strong> in de <strong>zorg</strong><br />
van mijn zoon, werd het mogelijk voor mij<br />
om de angst <strong>en</strong> onzekerheid die in mij zat<br />
om te zett<strong>en</strong>, in daadwerkelijke<br />
handeling<strong>en</strong>. Ik keek naar de NIDCAP<br />
specialist <strong>en</strong> kopieerde haar gedrag <strong>en</strong><br />
rust. Op deze manier hielp ze mij door de<br />
ziek<strong>en</strong>huis periode he<strong>en</strong>.”<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
One Brain for Life<br />
Amiel Tisson<br />
Everything Matters<br />
NIDCAP is Brain Care<br />
Heidelise Als
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
The Early Feeding Skills Assessm<strong>en</strong>t<br />
for Preterm Infants<br />
Suzanne M. Thoyre, RN, PhD Catherine S. Shaker,<br />
MS/CCC-SLP, BRS-S Kar<strong>en</strong> F. Pridham, RN,<br />
PhD, FAAN<br />
VOL. 24, NO. 3, MAY/JUNE 2005 NEONATAL NETWORK
2005<br />
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
Individuele clinics<br />
Video van de <strong>zorg</strong><br />
1 uur Q&A<br />
Dialoog<br />
Analyse van de video<br />
Praktische handeling<strong>en</strong><br />
Ver<strong>zorg</strong>ing
Sophia Childr<strong>en</strong>’s Hospital<br />
“Deze informatie had ik veel eerder will<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong>”<br />
“Nu weet ik hoe ik mijn nidcap<br />
gecertificeerde collega om hulp kan<br />
vrag<strong>en</strong>”<br />
“Nu snap ik eindelijk wat we al die tijd<br />
hebb<strong>en</strong> gedaan, maar vooral wat we voor<br />
de babies kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>”<br />
“ Het gedrag van de baby is e<strong>en</strong> echte ‘ eyeop<strong>en</strong>er’<br />
voor mij”
Change language