13.01.2015 Views

Knieprothese - Stedelijk Ziekenhuis Roeselare

Knieprothese - Stedelijk Ziekenhuis Roeselare

Knieprothese - Stedelijk Ziekenhuis Roeselare

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

De KNIEprothese<br />

PatiEnteninformatie<br />

Dienst Orthopedie<br />

Dr. L. Van den Daelen<br />

Dr. P. Gunst<br />

Dr. L. MissiNne<br />

Dr. S. Muermans<br />

Dr. K. Willems<br />

Dr. P. Verdonk<br />

Dr. P. D’Hooghe<br />

Dienst Fysiotherapie<br />

Dr. P. Linden<br />

Dr. A-M. Buyse<br />

Dr. M. Snoecx<br />

Dr. P. Rombauts<br />

Dr. V. Lefevere<br />

Dit boekje is van:<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 1 20-02-2009 20:23:08


© 2009 <strong>Stedelijk</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong> (dienst orthopedie)<br />

Brugsesteenweg 90, 8800 <strong>Roeselare</strong> - www.orthopedie-roeselare.be<br />

Foto's: Tom Desnoeck (Unitas)<br />

Illustraties: Biomet<br />

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd,<br />

opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar<br />

gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,<br />

door fotokopieën, opnamen of op welke wijze ook, zonder voorafgaande<br />

schriftelijke toestemming van de uitgever.<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 2 20-02-2009 20:23:08


Inleiding en inhoud<br />

Uw arts heeft u geadviseerd om de glijlaag van uw knie te vervangen door een knieprothese.<br />

Wellicht roept dit bij u en uw familie een aantal vragen op. Deze brochure bevat praktische<br />

informatie over de knieprothese, de voorbereiding op de operatie, het verloop van de operatie,<br />

het verblijf in het ziekenhuis en het herstel.<br />

Hebt u nog bijkomende vragen, aarzel dan niet om deze met uw arts, verpleegkundigen,<br />

kinesitherapeuten, ergotherapeuten of uw maatschappelijk werker te bespreken. Wij wensen<br />

u alvast veel succes met uw behandeling en revalidatie!<br />

Namens het knieteam van de dienst Orthopedie<br />

<strong>Stedelijk</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong><br />

Wat is een knieprothese ................................................................................................................... 4<br />

Voor de opname ................................................................................................................................... 7<br />

De opname .......................................................................................................................................... 10<br />

De operatie .......................................................................................................................................... 12<br />

Complicaties ....................................................................................................................................... 13<br />

Na de operatie ................................................................................................................................... 14<br />

Terug thuis ........................................................................................................................................... 17<br />

Richtlijnen voor het leven met een totale knieprothese ........................................................ 18<br />

Oefeningen (foto’s en schema) ..................................................................................................... 21<br />

Nuttige adressen ................................................................................................................................ 27<br />

De KNIEprothese 3<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 3 20-02-2009 20:23:08


Wat is een knieprothese<br />

Om u uit te leggen wat een totale knieprothese is, moet u eerst weten hoe een<br />

normaal kniegewricht er uitziet.<br />

Dit gewricht is samengesteld uit drie delen<br />

die bekleed zijn met kraakbeen:<br />

Het bovenste deel (de onderkant van het dijbeen)<br />

bestaat uit twee bolvormige koppen.<br />

Deze koppen rusten op het scheenbeen.<br />

Het onderste deel bestaat uit het vrijwel<br />

vlakke oppervlak van het scheenbeen. De<br />

knieschijf is ingebed in de grote dijbeenspier<br />

en vormt ook een gewricht met het dijbeen<br />

(zie fig. 1).<br />

fig. 1: gezonde KNIE fig. 2: ARTROSE KNIE<br />

4<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 4 20-02-2009 20:23:09


Naast de menisci, die dienst doen als schokbrekers,<br />

bestaat de knie ook uit kruis- en<br />

gewrichtsbanden.<br />

Waarom een knieprothese<br />

De slijtage van de gladde kraakbeenlaag in<br />

het gewricht is meestal de reden om over te<br />

gaan tot het plaatsen van een knieprothese.<br />

Doordat de gewrichtsoppervlakken niet meer<br />

soepel over elkaar kunnen glijden, wordt het<br />

bewegen steeds moeilijker en pijnlijker zodat<br />

een knieprothese dient te worden geplaatst.<br />

In principe is er geen leeftijdsgrens en<br />

komen zowel jongere als oudere patiënten<br />

in aanmerking.<br />

De moderne protheses gaan gemiddeld<br />

meer dan 15 jaar mee. Als de prothese na<br />

die periode slijtage vertoont of begint los<br />

te komen, kan ze worden vervangen.<br />

Naast artrose is ook een reumatische aandoening<br />

of slijtage na een vroegere breuk<br />

een reden voor het plaatsen van een knieprothese<br />

(zie fig. 2).<br />

Een knieprothese (Totale Knie Prothese =<br />

TKP) is een kunstgewricht dat het beschadigde<br />

deel van het kniegewricht vervangt.<br />

Omdat het kniegewricht uit drie verschillende<br />

onderdelen bestaat, bestaat een knieprothese<br />

meestal ook uit drie aparte onderdelen:<br />

een component voor het bovenbeen,<br />

een component voor het onderbeen en een<br />

component voor de knieschijf (zie fig. 3).<br />

fig. 3: KNIEPROTHESE<br />

De KNIEprothese 5<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 5 20-02-2009 20:23:10


Met een knieprothese mag u verwachten<br />

dat een groot deel, zoniet al uw artrosepijn,<br />

verdwenen is, of op zijn minst toch veel<br />

minder is ge worden. De beweeglijkheid van<br />

het gewricht blijft ongeveer dezelfde als<br />

voor de operatie. Hoe soepel de knie wordt<br />

na de operatie, wordt sterk bepaald door<br />

hoeveel en hoe goed u oefent achteraf.<br />

Zodra u na het plaatsen van uw prothese<br />

genezen bent, kunt u opnieuw wandelen,<br />

ook lange afstanden, en mag u fietsen en<br />

zwemmen (zie fig. 4). Wanneer u bovendien<br />

goed geoefend hebt, mag u na verloop van<br />

tijd ook in beperkte mate wat sporten zoals<br />

bijvoorbeeld dubbel tennis spelen en golfen.<br />

Langdurige schokbelastingen zoals lopen en<br />

springen of bewegingen die met extreme<br />

buiging van de knie gepaard gaan, moeten<br />

worden vermeden.<br />

Wanneer er slechts slijtage is in één<br />

compartiment van uw knie, kan uw chirurg<br />

beslissen om een Uni Condylaire Knie<br />

Prothese (UKP) te plaatsen. Bij deze operatie<br />

wordt slechts 1 van de 2 compartimenten<br />

in de knie door een prothese vervangen<br />

Daarom wordt deze soms een “halve knieprothese”<br />

genoemd. Deze prothese bestaat<br />

ook uit componenten voor zowel onder- als<br />

bovenbeen, met een hoogwaardig polyethyleen<br />

component ertussen (zie fig. 5).<br />

fig. 4 fig. 5: HALVE KNIEPROTHESE<br />

6<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 6 20-02-2009 20:23:12


Voor de opname<br />

U wordt opgenomen op de Joint Care afdeling F1 die speciaal is ingericht voor patiënten<br />

die een nieuwe knie- of heupprothese krijgen. Voorlichting en begeleiding verbeteren de<br />

zorgverlening: de patiënt wordt zo goed mogelijk geïnformeerd over de gang van zaken<br />

en wat er verwacht wordt. Daarom is het van belang dat u voor de opname met het<br />

volgende rekening houdt:<br />

Informatiebijeenkomst<br />

In de Joint Care zaal van het <strong>Stedelijk</strong><br />

<strong>Ziekenhuis</strong> worden informatiemiddagen<br />

gehouden voor patiënten die een knieprothese<br />

krijgen en die opgenomen worden<br />

op die afdeling. U krijgt dan informatie van<br />

een orthopedist, een anesthesist, een verpleegkundige,<br />

een kinesitherapeut en een<br />

maatschappelijk werker. Voor een goed verloop<br />

van uw opname is het noodzakelijk<br />

dat u en uw partner zo goed mogelijk zijn<br />

geïn formeerd. Wij nodigen u dan ook van<br />

harte uit voor deze bijeenkomst. Deze<br />

begint om 13.45u en duurt ongeveer tot<br />

16.30u. U volgt gewoon de bewegwijzering<br />

“Joint Care” vanaf de hoofdingang van het<br />

ziekenhuis.<br />

Op deze informatiebijeenkomst moet u<br />

steeds uw continue zorgmap & eventuele<br />

resulaten van preoperatieve onderzoeken<br />

meebrengen (zie fig. 6).<br />

fig. 6: INFORMATIEBIJEENKOMST<br />

Coach<br />

Het is de bedoeling dat tijdens de opname<br />

een “coach” u bijstaat bij uw therapie en<br />

andere activiteiten. Hiervoor kunt u uw<br />

partner of iemand anders uit uw omgeving<br />

vragen. Deze persoon is dan goed op de<br />

hoogte van uw situatie wanneer u na uw<br />

ontslag uit het ziekenhuis weer thuis bent.<br />

De KNIEprothese 7<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 7 20-02-2009 20:23:13


Thuiszorg<br />

Op het ogenblik dat de beslissing genomen<br />

wordt om bij u een knieprothese te plaatsen,<br />

krijgt u uw continue zorgmap, waarmee<br />

u naar uw huisarts stapt. Deze zal dan de<br />

preoperatieve onderzoeken uitvoeren of<br />

coördineren.<br />

fig. 7: THUISsituatie<br />

Ook uw thuiskinesitherapeut moet door<br />

u op de hoogte gesteld worden van de<br />

ingreep om een functioneel bilan op te<br />

maken. Deze heeft zo ook de gelegenheid<br />

om reeds voor de operatie uw persoonlijke<br />

situatie te leren kennen en met u te kijken of<br />

er kleine aanpassingen in het huis nodig zijn<br />

(denk bijvoorbeeld aan een verhoog op het<br />

toilet of een extra handsteun aan de muur).<br />

U kan misschien nu reeds een afspraak<br />

maken met de thuisverpleegkundige die u<br />

zal begeleiden na uw ontslag (zie fig. 7).<br />

Voorbereidende kinesitherapie- en<br />

ergotherapie-sessie<br />

Tijdens deze sessie ontmoet u een kinesitherapeut<br />

en ergotherapeut van het ziekenhuis<br />

en krijgt u informatie over hun rol voor,<br />

tijdens en na de opname. Omdat het de<br />

bedoeling is dat u na de operatie weer direct<br />

op de been bent, is het belangrijk dat u bijvoorbeeld<br />

het lopen met krukken, het in en<br />

uit het bed stappen, het traplopen en dergelijke<br />

al voor de opname heeft geoefend.<br />

Dit wordt u de week voor de operatie aangeleerd.<br />

Het is de bedoeling dat u de krukken<br />

die u tijdens de opname zal gebruiken, nu<br />

8<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 8 20-02-2009 20:23:15


al meebrengt. De kinesitherapeut of ergotherapeut<br />

controleert ze op hun degelijkheid<br />

en stelt ze af op uw maat. Deze krukken kan<br />

u bekomen bij uw ziekenfonds. Op deze dag<br />

wordt u eveneens een informatieve film<br />

over de operatie getoond. Tijdens deze sessie<br />

hebt u ook een persoonlijk contact met een<br />

anesthesist en een fysiotherapeut, verbonden<br />

aan het Joint Care team van het ziekenhuis<br />

(zie fig. 8A+8B).<br />

fig. 8A: KINESITHERAPIE EN ERGOTHERAPIE fig. 8B: KINESITHERAPIE EN ERGOTHERAPIE<br />

Belangrijk<br />

Stel uw behandelend specialist op de hoogte als u bloedverdunnende medicijnen<br />

gebruikt. Hij zal u zeggen wanneer u deze moet stoppen voor de operatie. De huisarts<br />

beoordeelt of u gezond genoeg bent voor de operatie. Indien hij het nodig acht,<br />

stuurt hij u door naar de specialist voor preoperatief nazicht.<br />

De KNIEprothese 9<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 9 20-02-2009 20:23:17


De opname<br />

Tijdens de infosessie wordt u geïnformeerd over uw opname uur in het ziekenhuis.<br />

Wat brengt u mee<br />

Wanneer u voor de opname naar het ziekenhuis<br />

komt, neemt u naast de gebruikelijke<br />

zaken als nachtgoed en toiletartikelen ook<br />

mee:<br />

fig. 9a: DE OPNAME<br />

- De medicijnen die u thuis reeds gebruikte.<br />

- Gemakkelijke kledij die u toelaat uw<br />

bovenbeen vrij te maken.<br />

- Gemakkelijke schoenen die u overdag<br />

draagt. Ze moeten vast aan de voet<br />

zitten en een brede hak hebben, dus<br />

geen slippers. Vast gesloten schoenen<br />

zijn noodzakelijk. Eventueel een lange<br />

schoentrekker meebrengen.<br />

- Krukken.<br />

- Pantoffels voor ’s avonds.<br />

Tandprothesen, juwelen, nagellak en makeup<br />

worden verwijderd. Dure juwelen brengt<br />

u best niet mee naar het ziekenhuis.<br />

U krijgt een operatiehemd aan en wordt ten<br />

gepaste tijde naar de operatiezaal gebracht.<br />

In de operatiekamer wordt een infuus<br />

ingebracht. Daarna zal de anesthesist met<br />

de verdoving starten.<br />

fig. 9b: DE hygiëne<br />

Anesthesie en pijnstilling<br />

De anesthesist is de arts die u de verdoving<br />

toedient. De verdoving gebeurt, in de mate<br />

van het mogelijke en mits uw toestemming,<br />

10<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 10 20-02-2009 20:23:20


via een ruggenprik. Bovendien kan de<br />

anesthesist ervoor zorgen dat u tijdens de<br />

operatie slaapt. Mocht u hierover vragen<br />

hebben, dan kunt u deze aan de anesthesist<br />

stellen, de week voor de operatie. Om rustig<br />

te slapen kunt u een slaapmiddel krijgen.<br />

De pijnstilling, die u tijdens en na de operatie<br />

krijgt toegediend, gaat via een slangetje<br />

waardoor de pijn sneller en gerichter wordt<br />

bestreden.<br />

Belangrijk<br />

U mag normaal eten of uw dieet volgen tot de dag voor de ingreep. Voor infectiepreventie<br />

is het van belang dat u zich grondig wast voor uw opname (zie fig. 9B).<br />

De KNIEprothese 11<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 11 20-02-2009 20:23:20


De operatie<br />

Wanneer de operatie ’s morgens<br />

plaatsvindt, mag u vanaf middernacht<br />

niet meer eten en drinken.<br />

Een verpleegkundige brengt u in uw bed van<br />

de afdeling naar de voorbereidingsruimte van<br />

het operatiekwartier. In de voorbereidingsruimte<br />

is het kouder dan op de afdeling.<br />

Zo u dit wenst, kan u een extra deken vragen.<br />

Voor de operatie krijgt u meestal een blaaskatheter.<br />

Na de operatie, die 1 tot 2 uur duurt,<br />

is uw knie ingepakt in een verband. Uit uw<br />

verband kunnen één of meerdere drains<br />

komen. Dit zijn slangetjes waardoor bloed<br />

en wondvocht worden afgevoerd. Meestal<br />

worden deze binnen de 48u ver wijderd.<br />

Medicatie<br />

Om het risico op infectie zo klein mogelijk<br />

te houden, krijgt u tijdens de operatie antibiotica<br />

toegediend. Verder schrijft uw arts<br />

u bloedverdunnende medicatie voor om<br />

trombose te voorkomen (= klontering van<br />

het bloed). Deze bloedverdunnende medicatie<br />

krijgt u elke dag tot ongeveer 2 à 6<br />

weken na de operatie, afhankelijk van uw<br />

type behandeling.<br />

12<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 12 20-02-2009 20:23:21


Complicaties<br />

In de meeste gevallen verloopt een operatie<br />

zonder problemen. Toch is het van belang<br />

dat u weet welke complicaties kunnen<br />

voorkomen:<br />

- Infectie:<br />

preventief krijgt u hiervoor<br />

antibiotica.<br />

- Trombose, eventueel longembolie:<br />

hiervoor krijgt u preventief antistollingsmiddelen<br />

die volgens voor -<br />

schrift moeten worden toegediend.<br />

- Zenuwletsel<br />

(deze zijn uiterst zeldzaam)<br />

Doorgaans zijn deze complicaties eerder<br />

beperkt, en betekenen ze vaak slechts een<br />

vertraging in de revalidatie. Het is dan ook<br />

belangrijk uw chirurg tijdig te verwittigen<br />

indien één van de volgende alarmtekens<br />

zich zouden voordoen:<br />

- Als de pijn in het operatiegebied<br />

toeneemt in combinatie met vochtafscheiding,<br />

roodheid of koorts.<br />

- Als de knie steeds moeilijker beweegt<br />

en pijnlijker wordt bij het oefenen.<br />

- Wanneer u kortademig bent en/of pijn<br />

hebt in uw borststreek bij het ademen.<br />

- Bij zwelling van het been met pijn,<br />

stramheid van de tenen en klamheid.<br />

- Beperkte beweeglijkheid:<br />

(het is van groot belang binnen de eerste<br />

10 dagen voorbij de 90° te plooien)<br />

De KNIEprothese 13<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 13 20-02-2009 20:23:21


Na de operatie<br />

Dag 1<br />

De eerste dag wordt u begeleid bij de eerste<br />

passen die u met een looprekje door uw<br />

kamer maakt. Hierbij mag u uw geopereerde<br />

knie volledig belasten. Uw kinesitherapeut<br />

en uw ergotherapeut helpen u in een comfortabele<br />

zetel, die u in relaxstand kunt<br />

zetten.<br />

Dag 2<br />

De tweede dag na de operatie worden<br />

alle katheters verwijderd. Vanaf nu gaat u<br />

’s ochtends en ’s namiddags in gewone<br />

kledij naar de therapie op de afdeling.<br />

De therapie gebeurt gezamenlijk met de<br />

mensen die op diezelfde dag geopereerd<br />

zijn. De oefeningen krijgt u in een speciale<br />

oefenruimte onder de leiding van een<br />

er varen kinesitherapeut en ergotherapeut<br />

(zie fig. 10). U start met de oefeningen uit<br />

dit boekje en krijgt instructies over hoe u<br />

moet lopen met krukken. Dag na dag breidt<br />

de looptraining zich geleidelijk uit.<br />

Dag 3<br />

Vanaf de 3e dag stapt u met de krukken<br />

reeds een trap op en af! (zie fig. 11).<br />

Dagelijks is uw ergotherapeut aanwezig<br />

tijdens de oefensessies. Deze leert u de<br />

beste methode om op een veilige manier<br />

zelfstandig uw dagelijkse activiteiten te<br />

hernemen.<br />

Bezoekuren<br />

Probeer uw bezoek zoveel mogelijk te<br />

beperken. U zult een rustpauze nog best<br />

kunnen gebruiken. De oefeningen vinden<br />

twee maal per dag plaats. Het is vanzelfsprekend<br />

dat uw partner of coach op ieder<br />

moment van de dag kan langs komen.<br />

Vanaf de 2e dag eet u elke dag ’s middags en ’s avonds samen met de mensen<br />

van uw groep in de dagzaal. Daarna gaat u terug naar uw kamer (zie fig. 12).<br />

14<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 14 20-02-2009 20:23:21


fig. 10: DE OEFENRUIMTE<br />

fig. 11: DE TRAP fig. 12: DE DAGZAAL<br />

De KNIEprothese 15<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 15 20-02-2009 20:23:25


Ontslag<br />

Zodra uw medische behandeling is afgelopen,<br />

wordt u uit het ziekenhuis ontslagen.<br />

De gemiddelde verblijfsduur in het ziekenhuis<br />

varieert van 5 tot 7 dagen en is uiteraard<br />

geheel afhankelijk van de genezing van<br />

uw wonde, algemeen herstel en revalidatie.<br />

De huisarts houdt het gebruik van de bloedverdunnende<br />

middelen onder controle<br />

wanneer u terug thuis bent.<br />

fig. 13: ONTSLAG<br />

Thuis krijgt u verdere kinesitherapeutische<br />

begeleiding tot zes weken na ontslag. Indien<br />

u dit wenst, kunt u ook dagelijks naar de<br />

dienst Revalidatie in ons ziekenhuis komen.<br />

Uw thuisverpleegkundige komt aan huis<br />

ge durende deze periode van verdere<br />

op volging.<br />

Welke documenten krijgt u mee bij het<br />

ontslag:<br />

- Een ontslagbrief voor uw huisarts.<br />

- Een afspraak voor de eerste raadpleging,<br />

ongeveer zes weken na de ingreep.<br />

- Een brief met de nodige uitleg voor uzelf.<br />

- Een kniefolder met nuttige tips over het<br />

leven met een knieprothese.<br />

Ongeveer drie weken na de operatie<br />

worden de resorbeerbare hechtingen (lusjes)<br />

afgeknipt door uw huisarts of uw thuisverpleeg<br />

kundige. Het is mogelijk dat het<br />

wondgebied rood ziet en warm aanvoelt.<br />

Hierover hoeft u zich niet ongerust te<br />

maken. Voor de controle komt u zes weken<br />

na de operatie op afspraak bij uw orthopedisch<br />

chirurg. Deze afspraak wordt bij<br />

uw ontslag geregeld.<br />

16<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 16 20-02-2009 20:23:26


Terug thuis<br />

Zodra u terug thuis bent, wordt de revalidatie<br />

enkele weken thuis of in ons ziekenhuis<br />

voortgezet onder be geleiding van uw<br />

kinesitherapeut. Alle informatie over de<br />

behandelingsdoelen vindt u verder in deze<br />

brochure terug.<br />

De beweeglijkheid zal stap voor stap worden<br />

opgedreven en het gebruik van krukken<br />

wordt afgebouwd. Meestal kan dit na zes<br />

weken. Met fietsen kan gestart worden<br />

zodra de knie opnieuw voldoende kan<br />

buigen. Sporthervatting en andere hobby’s<br />

zijn mogelijk op voorwaarde dat de knie<br />

niet te veel wordt belast. Bespreek dit altijd<br />

met uw kinesitherapeut, uw huisarts of uw<br />

chirurg. Hoe meer u thuis oefent, hoe sneller<br />

u voor uitgang boekt in beweeglijkheid<br />

en kracht.<br />

Het oefenprogramma zal geleidelijk aan<br />

worden uitgebreid door uw thuiskinesitherapeut.<br />

Deze vertelt u hierover meer<br />

wanneer u terug thuis bent.<br />

De KNIEprothese 17<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 17 20-02-2009 20:23:26


Richtlijnen voor het leven<br />

met een totale knieprothese<br />

Na de operatie mag de nieuwe knie volledig<br />

worden belast. Daarom leren uw kinesitherapeut<br />

en ergotherapeut u met looprekje of<br />

krukken te stappen (zie fig. 14).<br />

de eerste zes weken. Functioneel zijn is zelfstandig<br />

zijn!<br />

Het is verstandig eventuele pijn te zien als<br />

maat voor de druk die u op de knie zet.<br />

Wanneer de knie pijnlijk, dik of warm aanvoelt,<br />

kan dit een teken zijn van overbelasting.<br />

Probeer zowel de belasting (in kilo’s)<br />

als uw bezigheden (hoe vaak u loopt,<br />

welke afstanden, enz.) hierop aan te passen.<br />

Als de knie of het been dik of warm is,<br />

neem dan rust en leg het been hoog. Het is<br />

aan te raden om enkele malen per dag uw<br />

knie af te koelen d.m.v. ijspacks. Dit bevordert<br />

de ontzwelling en vermindert de pijn.<br />

Dit ge beurt tijdens uw opname, maar kan<br />

ook thuis verder gezet worden gedurende<br />

fig. 14: stappen met krukken<br />

Verdere praktische adviezen vindt u terug in de brochure “Het leven met een Totale<br />

<strong>Knieprothese</strong>” die u in de loop van uw verblijf ontvangt van uw ergotherapeut.<br />

18<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 18 20-02-2009 20:23:28


AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN ELLEBOOGKRUKKEN<br />

- Let er op dat de krukken op de goede<br />

hoogte zijn afgesteld. De krukken staan op<br />

de goede hoogte wanneer u kunt staan<br />

met de handen op de hand grepen van de<br />

krukken, met de ellebogen bijna gestrekt.<br />

- Wanneer u wilt gaan zitten, loopt u naar<br />

achteren tot u het bed of de stoel met de<br />

achterkant van uw benen voelt. Pak beide<br />

fig. 15: GAAN ZITTEN EN OPSTAAN<br />

krukken vast in één hand en steun dan<br />

met uw andere hand op de leuning van de<br />

stoel of op het bed. Laat u dan langzaam<br />

zakken tot u zit. Let er op dat u tijdens<br />

het zitten uw geopereerde been wat naar<br />

voren zet. U mag deze weer samenbrengen<br />

van zodra u zit (zie fig. 15).<br />

- Wanneer u wilt opstaan, verplaatst u zich<br />

eerst naar de rand van de zitting - dus<br />

naar voren toe: neem de krukken in één<br />

hand vast. Dan drukt u zich op met de<br />

andere hand vanaf de armleuningen. Let<br />

hierbij ook op dat u uw geopereerde been<br />

iets naar voren zet tijdens het staan.<br />

Probeer nooit op te staan door u op te<br />

drukken vanaf beide krukken: hierdoor zou<br />

u kunnen vallen.<br />

- Wanneer u met krukken loopt, doe dit in<br />

de goede houding. Hou uw hoofd rechtop<br />

en kijk recht vooruit. Wanneer u naar uw<br />

voeten kijkt, bestaat de mogelijkheid dat<br />

u struikelt en valt. Bovendien raakt u hierbij<br />

ook sneller vermoeid. Loop rustig. Het<br />

is niet nodig dat u zich haast. Haasten kan<br />

er ook voor zorgen dat u struikelt en valt.<br />

De KNIEprothese 19<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 19 20-02-2009 20:23:29


Controleer of de doppen van de krukken<br />

onderaan nog voldoende profiel hebben.<br />

Zorg ervoor bij het gebruik van de krukken,<br />

dat u ze gelijktijdig neerzet. Zo<br />

ondersteunt u het geopereerde been<br />

maximaal. Kijk uit voor natte en/of<br />

gladde vloeren!<br />

- Uw thuiskinesitherapeut zal u op het<br />

ge paste moment leren hoe u met één kruk<br />

moet stappen. Hierbij laat u de kruk aan de<br />

geopereerde zijde weg. Bij een knieprothese<br />

is dit normaal na enkele weken.<br />

Conclusie: Doe het rustig aan<br />

en wees voorzichtig!<br />

20<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 20 20-02-2009 20:23:30


De oefeningen<br />

Dit schema is bedoeld als ruggensteuntje bij het onthouden van de oefeningen die de<br />

kinesitherapeut met u heeft doorgenomen.<br />

- Er zijn oefeningen die voornamelijk<br />

bedoeld zijn voor de eerste dagen na de<br />

operatie en oefeningen voor wat later,<br />

wanneer u terug thuis bent.<br />

- Het is niet de bedoeling dat u op eigen<br />

initiatief met nieuwe oefeningen begint,<br />

tenzij na overleg met uw kinesitherapeut.<br />

- De eerst buig- en strekoefeningen na de<br />

operatie worden u op diverse manieren<br />

aangereikt.<br />

- Er kan gebruik gemaakt worden van een<br />

Continue Passieve Mobilisatie (CP.M. =<br />

Kinétec®) Dit is een apparaat dat in uw<br />

bed wordt gezet en waar uw been volledig<br />

op gesteund ligt. Dit apparaat buigt en<br />

strekt uw knie op een gedoseerde manier.<br />

- Het kan gebeuren dat u wat moeite<br />

ondervindt om uw voorste dijbeenspier<br />

aan te spannen. Daarom wordt er iedere<br />

dag een spierprikkel toegediend die u<br />

helpt om deze spier te versterken.<br />

- Over het algemeen geldt dat u de eerste<br />

dagen bijna ieder uur oefent en dat dit in<br />

een latere fase afgebouwd wordt naar 2<br />

tot 3 maal per dag. Bij het oefenen mag u<br />

enige rek voelen en er mag gerust wat vermoeidheid<br />

optreden. Overdrijf echter nooit.<br />

- In de eerste plaats is het belangrijk dat u<br />

terug kunt stappen met een hulpmiddel<br />

(looprek of krukken). Doe dit zo vaak als<br />

de pijn en de vermoeidheid het toelaat.<br />

Overdrijf niet! Bij hevige pijn en/of zwelling<br />

dient u wat rust te nemen. Desnoods<br />

doet u het één dag wat kalmer aan.<br />

- Het is eveneens belangrijk dat u op de<br />

dag van de operatie en de dag erna regelmatig<br />

en rustig diep in- en uitademt. Zo<br />

stimuleert u uw ademhaling tijdens de<br />

periode waarin u hoofdzakelijk ligt of zit.<br />

De KNIEprothese 21<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 21 20-02-2009 20:23:30


14 dagen na de operatie zou u uw knie 90° moeten kunnen plooien. Indien<br />

dit niet zo is, gelieve dan contact op te nemen met uw arts (zie fig. 16).<br />

Iedere oefening mag 5 tot 10 maal worden herhaald, binnen de pijngrens<br />

Gulden regel voor<br />

totale knieprothese:<br />

1. normale beweeglijkheid herwinnen<br />

2. normale kracht herwinnen<br />

3. normale dagdagelijkse bezigheden<br />

hervatten:<br />

- marcherevalidatie<br />

- in en uit bed stappen / W.C.<br />

- functioneel zijn = zelfstandig zijn<br />

fig. 16: KNIE PLOOIT 90°<br />

22<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 22 20-02-2009 20:23:32


Oef. 1: Wandelen met krukken of<br />

looprek.<br />

Oef. 2: Voeten optrekken en<br />

wegduwen.<br />

Oef. 3: De knie buigen en strekken<br />

met de onderbeensteun van de zetel.<br />

Oef. 4: Met een rolletje onder de knie<br />

de voorste dijbeenspier aanspannen.<br />

De KNIEprothese 23<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 23 20-02-2009 20:23:37


Oef. 5: Rechtzittend de knie strekken<br />

en buigen.<br />

Oef. 6: Rechtzittend het been gestrekt<br />

heffen.<br />

Oef. 7: De knie buigen en lichtjes met<br />

het andere been meehelpen.<br />

Oef. 8: Rechtstaand de knie buigen.<br />

24<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 24 20-02-2009 20:23:41


Oef. 9: Rechtstaand de knie strekken.<br />

Oef. 10: Rechtstaand het onderbeen<br />

naar achter heffen.<br />

Oef. 11: De knie strekken met een rolletje<br />

onder de enkel (bij strekproblemen).<br />

De KNIEprothese 25<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 25 20-02-2009 20:23:45


OEFENSCHEMA TOTALE KNIEPROTHESE<br />

Activiteiten<br />

Operatie<br />

Dag 1<br />

Dag 2<br />

Dag 3<br />

Dag 4<br />

Voeten bewegen (oef. 2)<br />

Dijbeenspier aanspannen (oef. 4)<br />

Stappen met looprek (oef. 1)<br />

Aantal graden plooien<br />

Knie strekken en buigen (oef. 5)<br />

Knie strekken met rolletje (oef. 11)<br />

In/uit de zetel komen<br />

Stappen met krukken (onder begeleiding)<br />

Stappen met krukken (zelfstandig)<br />

Been heffen (oef. 6)<br />

Rechtstaand buigen en strekken (oef. 8, 9, 10)<br />

Trappen<br />

26<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 26 20-02-2009 20:23:45


Nuttige adressen<br />

Het orthopedisch team bestaat uit 7 chirurgen. Uw chirurg zal samen met de andere leden<br />

van het team uw dagelijkse toestand opvolgen en voor meer vragen kunt u bij deze terecht.<br />

Medische staf:<br />

Dienst Orthopedie<br />

Dr. Luc Van den Daelen<br />

Dr. Paul Gunst<br />

Dr. Lieven Missinne<br />

Dr. Stijn Muermans<br />

Dr. Karel Willems<br />

Dr. Peter Verdonk<br />

Dr. Pieter D’Hooghe<br />

Dienst Fysiotherapie<br />

Dr. Patrick Linden<br />

Dr. Anne-Mie Buyse<br />

Dr. Michel Snoecx<br />

Dr. Pascale Rombauts<br />

Dr. Valerie Lefevere<br />

Secretariaat Orthopedie<br />

Tel. 051 23 64 06 · www.orthopedie-roeselare.be of www.szr.be<br />

Secretariaat Revalidatie<br />

Tel. 051 23 61 34<br />

Dhr. Lieven Declercq (Hoofdverpleegkundige Afdeling Orthopedie)<br />

Tel. 051 23 62 42<br />

Dhr. Philiep Vermandere (Hoofdverantwoordelijke Joint Care Kinesitherapie Dienst Revalidatie)<br />

Tel. 051 23 61 35<br />

Dhr. Rinus Altes (Hoofdverantwoordelijke Joint Care Ergotherapie Dienst Revalidatie)<br />

Tel. 051 23 61 35<br />

Maatschappelijke Assistent (Sociale dienst)<br />

Tel. 051 23 61 05<br />

De KNIEprothese 27<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 27 20-02-2009 20:23:45


Notities<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

28<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 28 20-02-2009 20:23:45


Notities<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

De KNIEprothese 29<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 29 20-02-2009 20:23:46


Notities<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

...............................................................................................................................................................................<br />

30<br />

De KNIEprothese<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 30 20-02-2009 20:23:46


Opm. knieprothese_ok.indd 31 20-02-2009 20:23:46


<strong>Stedelijk</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong> (dienst orthopedie)<br />

Brugsesteenweg 90, 8800 <strong>Roeselare</strong><br />

Tel. 051 23 64 06 · Fax 051 23 66 77 · www.orthopedie-roeselare.be<br />

Opm. knieprothese_ok.indd 32 20-02-2009 20:23:46

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!