Knieprothese - Stedelijk Ziekenhuis Roeselare
Knieprothese - Stedelijk Ziekenhuis Roeselare
Knieprothese - Stedelijk Ziekenhuis Roeselare
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
De KNIEprothese<br />
PatiEnteninformatie<br />
Dienst Orthopedie<br />
Dr. L. Van den Daelen<br />
Dr. P. Gunst<br />
Dr. L. MissiNne<br />
Dr. S. Muermans<br />
Dr. K. Willems<br />
Dr. P. Verdonk<br />
Dr. P. D’Hooghe<br />
Dienst Fysiotherapie<br />
Dr. P. Linden<br />
Dr. A-M. Buyse<br />
Dr. M. Snoecx<br />
Dr. P. Rombauts<br />
Dr. V. Lefevere<br />
Dit boekje is van:<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 1 20-02-2009 20:23:08
© 2009 <strong>Stedelijk</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong> (dienst orthopedie)<br />
Brugsesteenweg 90, 8800 <strong>Roeselare</strong> - www.orthopedie-roeselare.be<br />
Foto's: Tom Desnoeck (Unitas)<br />
Illustraties: Biomet<br />
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd,<br />
opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar<br />
gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch,<br />
door fotokopieën, opnamen of op welke wijze ook, zonder voorafgaande<br />
schriftelijke toestemming van de uitgever.<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 2 20-02-2009 20:23:08
Inleiding en inhoud<br />
Uw arts heeft u geadviseerd om de glijlaag van uw knie te vervangen door een knieprothese.<br />
Wellicht roept dit bij u en uw familie een aantal vragen op. Deze brochure bevat praktische<br />
informatie over de knieprothese, de voorbereiding op de operatie, het verloop van de operatie,<br />
het verblijf in het ziekenhuis en het herstel.<br />
Hebt u nog bijkomende vragen, aarzel dan niet om deze met uw arts, verpleegkundigen,<br />
kinesitherapeuten, ergotherapeuten of uw maatschappelijk werker te bespreken. Wij wensen<br />
u alvast veel succes met uw behandeling en revalidatie!<br />
Namens het knieteam van de dienst Orthopedie<br />
<strong>Stedelijk</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong><br />
Wat is een knieprothese ................................................................................................................... 4<br />
Voor de opname ................................................................................................................................... 7<br />
De opname .......................................................................................................................................... 10<br />
De operatie .......................................................................................................................................... 12<br />
Complicaties ....................................................................................................................................... 13<br />
Na de operatie ................................................................................................................................... 14<br />
Terug thuis ........................................................................................................................................... 17<br />
Richtlijnen voor het leven met een totale knieprothese ........................................................ 18<br />
Oefeningen (foto’s en schema) ..................................................................................................... 21<br />
Nuttige adressen ................................................................................................................................ 27<br />
De KNIEprothese 3<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 3 20-02-2009 20:23:08
Wat is een knieprothese<br />
Om u uit te leggen wat een totale knieprothese is, moet u eerst weten hoe een<br />
normaal kniegewricht er uitziet.<br />
Dit gewricht is samengesteld uit drie delen<br />
die bekleed zijn met kraakbeen:<br />
Het bovenste deel (de onderkant van het dijbeen)<br />
bestaat uit twee bolvormige koppen.<br />
Deze koppen rusten op het scheenbeen.<br />
Het onderste deel bestaat uit het vrijwel<br />
vlakke oppervlak van het scheenbeen. De<br />
knieschijf is ingebed in de grote dijbeenspier<br />
en vormt ook een gewricht met het dijbeen<br />
(zie fig. 1).<br />
fig. 1: gezonde KNIE fig. 2: ARTROSE KNIE<br />
4<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 4 20-02-2009 20:23:09
Naast de menisci, die dienst doen als schokbrekers,<br />
bestaat de knie ook uit kruis- en<br />
gewrichtsbanden.<br />
Waarom een knieprothese<br />
De slijtage van de gladde kraakbeenlaag in<br />
het gewricht is meestal de reden om over te<br />
gaan tot het plaatsen van een knieprothese.<br />
Doordat de gewrichtsoppervlakken niet meer<br />
soepel over elkaar kunnen glijden, wordt het<br />
bewegen steeds moeilijker en pijnlijker zodat<br />
een knieprothese dient te worden geplaatst.<br />
In principe is er geen leeftijdsgrens en<br />
komen zowel jongere als oudere patiënten<br />
in aanmerking.<br />
De moderne protheses gaan gemiddeld<br />
meer dan 15 jaar mee. Als de prothese na<br />
die periode slijtage vertoont of begint los<br />
te komen, kan ze worden vervangen.<br />
Naast artrose is ook een reumatische aandoening<br />
of slijtage na een vroegere breuk<br />
een reden voor het plaatsen van een knieprothese<br />
(zie fig. 2).<br />
Een knieprothese (Totale Knie Prothese =<br />
TKP) is een kunstgewricht dat het beschadigde<br />
deel van het kniegewricht vervangt.<br />
Omdat het kniegewricht uit drie verschillende<br />
onderdelen bestaat, bestaat een knieprothese<br />
meestal ook uit drie aparte onderdelen:<br />
een component voor het bovenbeen,<br />
een component voor het onderbeen en een<br />
component voor de knieschijf (zie fig. 3).<br />
fig. 3: KNIEPROTHESE<br />
De KNIEprothese 5<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 5 20-02-2009 20:23:10
Met een knieprothese mag u verwachten<br />
dat een groot deel, zoniet al uw artrosepijn,<br />
verdwenen is, of op zijn minst toch veel<br />
minder is ge worden. De beweeglijkheid van<br />
het gewricht blijft ongeveer dezelfde als<br />
voor de operatie. Hoe soepel de knie wordt<br />
na de operatie, wordt sterk bepaald door<br />
hoeveel en hoe goed u oefent achteraf.<br />
Zodra u na het plaatsen van uw prothese<br />
genezen bent, kunt u opnieuw wandelen,<br />
ook lange afstanden, en mag u fietsen en<br />
zwemmen (zie fig. 4). Wanneer u bovendien<br />
goed geoefend hebt, mag u na verloop van<br />
tijd ook in beperkte mate wat sporten zoals<br />
bijvoorbeeld dubbel tennis spelen en golfen.<br />
Langdurige schokbelastingen zoals lopen en<br />
springen of bewegingen die met extreme<br />
buiging van de knie gepaard gaan, moeten<br />
worden vermeden.<br />
Wanneer er slechts slijtage is in één<br />
compartiment van uw knie, kan uw chirurg<br />
beslissen om een Uni Condylaire Knie<br />
Prothese (UKP) te plaatsen. Bij deze operatie<br />
wordt slechts 1 van de 2 compartimenten<br />
in de knie door een prothese vervangen<br />
Daarom wordt deze soms een “halve knieprothese”<br />
genoemd. Deze prothese bestaat<br />
ook uit componenten voor zowel onder- als<br />
bovenbeen, met een hoogwaardig polyethyleen<br />
component ertussen (zie fig. 5).<br />
fig. 4 fig. 5: HALVE KNIEPROTHESE<br />
6<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 6 20-02-2009 20:23:12
Voor de opname<br />
U wordt opgenomen op de Joint Care afdeling F1 die speciaal is ingericht voor patiënten<br />
die een nieuwe knie- of heupprothese krijgen. Voorlichting en begeleiding verbeteren de<br />
zorgverlening: de patiënt wordt zo goed mogelijk geïnformeerd over de gang van zaken<br />
en wat er verwacht wordt. Daarom is het van belang dat u voor de opname met het<br />
volgende rekening houdt:<br />
Informatiebijeenkomst<br />
In de Joint Care zaal van het <strong>Stedelijk</strong><br />
<strong>Ziekenhuis</strong> worden informatiemiddagen<br />
gehouden voor patiënten die een knieprothese<br />
krijgen en die opgenomen worden<br />
op die afdeling. U krijgt dan informatie van<br />
een orthopedist, een anesthesist, een verpleegkundige,<br />
een kinesitherapeut en een<br />
maatschappelijk werker. Voor een goed verloop<br />
van uw opname is het noodzakelijk<br />
dat u en uw partner zo goed mogelijk zijn<br />
geïn formeerd. Wij nodigen u dan ook van<br />
harte uit voor deze bijeenkomst. Deze<br />
begint om 13.45u en duurt ongeveer tot<br />
16.30u. U volgt gewoon de bewegwijzering<br />
“Joint Care” vanaf de hoofdingang van het<br />
ziekenhuis.<br />
Op deze informatiebijeenkomst moet u<br />
steeds uw continue zorgmap & eventuele<br />
resulaten van preoperatieve onderzoeken<br />
meebrengen (zie fig. 6).<br />
fig. 6: INFORMATIEBIJEENKOMST<br />
Coach<br />
Het is de bedoeling dat tijdens de opname<br />
een “coach” u bijstaat bij uw therapie en<br />
andere activiteiten. Hiervoor kunt u uw<br />
partner of iemand anders uit uw omgeving<br />
vragen. Deze persoon is dan goed op de<br />
hoogte van uw situatie wanneer u na uw<br />
ontslag uit het ziekenhuis weer thuis bent.<br />
De KNIEprothese 7<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 7 20-02-2009 20:23:13
Thuiszorg<br />
Op het ogenblik dat de beslissing genomen<br />
wordt om bij u een knieprothese te plaatsen,<br />
krijgt u uw continue zorgmap, waarmee<br />
u naar uw huisarts stapt. Deze zal dan de<br />
preoperatieve onderzoeken uitvoeren of<br />
coördineren.<br />
fig. 7: THUISsituatie<br />
Ook uw thuiskinesitherapeut moet door<br />
u op de hoogte gesteld worden van de<br />
ingreep om een functioneel bilan op te<br />
maken. Deze heeft zo ook de gelegenheid<br />
om reeds voor de operatie uw persoonlijke<br />
situatie te leren kennen en met u te kijken of<br />
er kleine aanpassingen in het huis nodig zijn<br />
(denk bijvoorbeeld aan een verhoog op het<br />
toilet of een extra handsteun aan de muur).<br />
U kan misschien nu reeds een afspraak<br />
maken met de thuisverpleegkundige die u<br />
zal begeleiden na uw ontslag (zie fig. 7).<br />
Voorbereidende kinesitherapie- en<br />
ergotherapie-sessie<br />
Tijdens deze sessie ontmoet u een kinesitherapeut<br />
en ergotherapeut van het ziekenhuis<br />
en krijgt u informatie over hun rol voor,<br />
tijdens en na de opname. Omdat het de<br />
bedoeling is dat u na de operatie weer direct<br />
op de been bent, is het belangrijk dat u bijvoorbeeld<br />
het lopen met krukken, het in en<br />
uit het bed stappen, het traplopen en dergelijke<br />
al voor de opname heeft geoefend.<br />
Dit wordt u de week voor de operatie aangeleerd.<br />
Het is de bedoeling dat u de krukken<br />
die u tijdens de opname zal gebruiken, nu<br />
8<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 8 20-02-2009 20:23:15
al meebrengt. De kinesitherapeut of ergotherapeut<br />
controleert ze op hun degelijkheid<br />
en stelt ze af op uw maat. Deze krukken kan<br />
u bekomen bij uw ziekenfonds. Op deze dag<br />
wordt u eveneens een informatieve film<br />
over de operatie getoond. Tijdens deze sessie<br />
hebt u ook een persoonlijk contact met een<br />
anesthesist en een fysiotherapeut, verbonden<br />
aan het Joint Care team van het ziekenhuis<br />
(zie fig. 8A+8B).<br />
fig. 8A: KINESITHERAPIE EN ERGOTHERAPIE fig. 8B: KINESITHERAPIE EN ERGOTHERAPIE<br />
Belangrijk<br />
Stel uw behandelend specialist op de hoogte als u bloedverdunnende medicijnen<br />
gebruikt. Hij zal u zeggen wanneer u deze moet stoppen voor de operatie. De huisarts<br />
beoordeelt of u gezond genoeg bent voor de operatie. Indien hij het nodig acht,<br />
stuurt hij u door naar de specialist voor preoperatief nazicht.<br />
De KNIEprothese 9<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 9 20-02-2009 20:23:17
De opname<br />
Tijdens de infosessie wordt u geïnformeerd over uw opname uur in het ziekenhuis.<br />
Wat brengt u mee<br />
Wanneer u voor de opname naar het ziekenhuis<br />
komt, neemt u naast de gebruikelijke<br />
zaken als nachtgoed en toiletartikelen ook<br />
mee:<br />
fig. 9a: DE OPNAME<br />
- De medicijnen die u thuis reeds gebruikte.<br />
- Gemakkelijke kledij die u toelaat uw<br />
bovenbeen vrij te maken.<br />
- Gemakkelijke schoenen die u overdag<br />
draagt. Ze moeten vast aan de voet<br />
zitten en een brede hak hebben, dus<br />
geen slippers. Vast gesloten schoenen<br />
zijn noodzakelijk. Eventueel een lange<br />
schoentrekker meebrengen.<br />
- Krukken.<br />
- Pantoffels voor ’s avonds.<br />
Tandprothesen, juwelen, nagellak en makeup<br />
worden verwijderd. Dure juwelen brengt<br />
u best niet mee naar het ziekenhuis.<br />
U krijgt een operatiehemd aan en wordt ten<br />
gepaste tijde naar de operatiezaal gebracht.<br />
In de operatiekamer wordt een infuus<br />
ingebracht. Daarna zal de anesthesist met<br />
de verdoving starten.<br />
fig. 9b: DE hygiëne<br />
Anesthesie en pijnstilling<br />
De anesthesist is de arts die u de verdoving<br />
toedient. De verdoving gebeurt, in de mate<br />
van het mogelijke en mits uw toestemming,<br />
10<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 10 20-02-2009 20:23:20
via een ruggenprik. Bovendien kan de<br />
anesthesist ervoor zorgen dat u tijdens de<br />
operatie slaapt. Mocht u hierover vragen<br />
hebben, dan kunt u deze aan de anesthesist<br />
stellen, de week voor de operatie. Om rustig<br />
te slapen kunt u een slaapmiddel krijgen.<br />
De pijnstilling, die u tijdens en na de operatie<br />
krijgt toegediend, gaat via een slangetje<br />
waardoor de pijn sneller en gerichter wordt<br />
bestreden.<br />
Belangrijk<br />
U mag normaal eten of uw dieet volgen tot de dag voor de ingreep. Voor infectiepreventie<br />
is het van belang dat u zich grondig wast voor uw opname (zie fig. 9B).<br />
De KNIEprothese 11<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 11 20-02-2009 20:23:20
De operatie<br />
Wanneer de operatie ’s morgens<br />
plaatsvindt, mag u vanaf middernacht<br />
niet meer eten en drinken.<br />
Een verpleegkundige brengt u in uw bed van<br />
de afdeling naar de voorbereidingsruimte van<br />
het operatiekwartier. In de voorbereidingsruimte<br />
is het kouder dan op de afdeling.<br />
Zo u dit wenst, kan u een extra deken vragen.<br />
Voor de operatie krijgt u meestal een blaaskatheter.<br />
Na de operatie, die 1 tot 2 uur duurt,<br />
is uw knie ingepakt in een verband. Uit uw<br />
verband kunnen één of meerdere drains<br />
komen. Dit zijn slangetjes waardoor bloed<br />
en wondvocht worden afgevoerd. Meestal<br />
worden deze binnen de 48u ver wijderd.<br />
Medicatie<br />
Om het risico op infectie zo klein mogelijk<br />
te houden, krijgt u tijdens de operatie antibiotica<br />
toegediend. Verder schrijft uw arts<br />
u bloedverdunnende medicatie voor om<br />
trombose te voorkomen (= klontering van<br />
het bloed). Deze bloedverdunnende medicatie<br />
krijgt u elke dag tot ongeveer 2 à 6<br />
weken na de operatie, afhankelijk van uw<br />
type behandeling.<br />
12<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 12 20-02-2009 20:23:21
Complicaties<br />
In de meeste gevallen verloopt een operatie<br />
zonder problemen. Toch is het van belang<br />
dat u weet welke complicaties kunnen<br />
voorkomen:<br />
- Infectie:<br />
preventief krijgt u hiervoor<br />
antibiotica.<br />
- Trombose, eventueel longembolie:<br />
hiervoor krijgt u preventief antistollingsmiddelen<br />
die volgens voor -<br />
schrift moeten worden toegediend.<br />
- Zenuwletsel<br />
(deze zijn uiterst zeldzaam)<br />
Doorgaans zijn deze complicaties eerder<br />
beperkt, en betekenen ze vaak slechts een<br />
vertraging in de revalidatie. Het is dan ook<br />
belangrijk uw chirurg tijdig te verwittigen<br />
indien één van de volgende alarmtekens<br />
zich zouden voordoen:<br />
- Als de pijn in het operatiegebied<br />
toeneemt in combinatie met vochtafscheiding,<br />
roodheid of koorts.<br />
- Als de knie steeds moeilijker beweegt<br />
en pijnlijker wordt bij het oefenen.<br />
- Wanneer u kortademig bent en/of pijn<br />
hebt in uw borststreek bij het ademen.<br />
- Bij zwelling van het been met pijn,<br />
stramheid van de tenen en klamheid.<br />
- Beperkte beweeglijkheid:<br />
(het is van groot belang binnen de eerste<br />
10 dagen voorbij de 90° te plooien)<br />
De KNIEprothese 13<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 13 20-02-2009 20:23:21
Na de operatie<br />
Dag 1<br />
De eerste dag wordt u begeleid bij de eerste<br />
passen die u met een looprekje door uw<br />
kamer maakt. Hierbij mag u uw geopereerde<br />
knie volledig belasten. Uw kinesitherapeut<br />
en uw ergotherapeut helpen u in een comfortabele<br />
zetel, die u in relaxstand kunt<br />
zetten.<br />
Dag 2<br />
De tweede dag na de operatie worden<br />
alle katheters verwijderd. Vanaf nu gaat u<br />
’s ochtends en ’s namiddags in gewone<br />
kledij naar de therapie op de afdeling.<br />
De therapie gebeurt gezamenlijk met de<br />
mensen die op diezelfde dag geopereerd<br />
zijn. De oefeningen krijgt u in een speciale<br />
oefenruimte onder de leiding van een<br />
er varen kinesitherapeut en ergotherapeut<br />
(zie fig. 10). U start met de oefeningen uit<br />
dit boekje en krijgt instructies over hoe u<br />
moet lopen met krukken. Dag na dag breidt<br />
de looptraining zich geleidelijk uit.<br />
Dag 3<br />
Vanaf de 3e dag stapt u met de krukken<br />
reeds een trap op en af! (zie fig. 11).<br />
Dagelijks is uw ergotherapeut aanwezig<br />
tijdens de oefensessies. Deze leert u de<br />
beste methode om op een veilige manier<br />
zelfstandig uw dagelijkse activiteiten te<br />
hernemen.<br />
Bezoekuren<br />
Probeer uw bezoek zoveel mogelijk te<br />
beperken. U zult een rustpauze nog best<br />
kunnen gebruiken. De oefeningen vinden<br />
twee maal per dag plaats. Het is vanzelfsprekend<br />
dat uw partner of coach op ieder<br />
moment van de dag kan langs komen.<br />
Vanaf de 2e dag eet u elke dag ’s middags en ’s avonds samen met de mensen<br />
van uw groep in de dagzaal. Daarna gaat u terug naar uw kamer (zie fig. 12).<br />
14<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 14 20-02-2009 20:23:21
fig. 10: DE OEFENRUIMTE<br />
fig. 11: DE TRAP fig. 12: DE DAGZAAL<br />
De KNIEprothese 15<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 15 20-02-2009 20:23:25
Ontslag<br />
Zodra uw medische behandeling is afgelopen,<br />
wordt u uit het ziekenhuis ontslagen.<br />
De gemiddelde verblijfsduur in het ziekenhuis<br />
varieert van 5 tot 7 dagen en is uiteraard<br />
geheel afhankelijk van de genezing van<br />
uw wonde, algemeen herstel en revalidatie.<br />
De huisarts houdt het gebruik van de bloedverdunnende<br />
middelen onder controle<br />
wanneer u terug thuis bent.<br />
fig. 13: ONTSLAG<br />
Thuis krijgt u verdere kinesitherapeutische<br />
begeleiding tot zes weken na ontslag. Indien<br />
u dit wenst, kunt u ook dagelijks naar de<br />
dienst Revalidatie in ons ziekenhuis komen.<br />
Uw thuisverpleegkundige komt aan huis<br />
ge durende deze periode van verdere<br />
op volging.<br />
Welke documenten krijgt u mee bij het<br />
ontslag:<br />
- Een ontslagbrief voor uw huisarts.<br />
- Een afspraak voor de eerste raadpleging,<br />
ongeveer zes weken na de ingreep.<br />
- Een brief met de nodige uitleg voor uzelf.<br />
- Een kniefolder met nuttige tips over het<br />
leven met een knieprothese.<br />
Ongeveer drie weken na de operatie<br />
worden de resorbeerbare hechtingen (lusjes)<br />
afgeknipt door uw huisarts of uw thuisverpleeg<br />
kundige. Het is mogelijk dat het<br />
wondgebied rood ziet en warm aanvoelt.<br />
Hierover hoeft u zich niet ongerust te<br />
maken. Voor de controle komt u zes weken<br />
na de operatie op afspraak bij uw orthopedisch<br />
chirurg. Deze afspraak wordt bij<br />
uw ontslag geregeld.<br />
16<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 16 20-02-2009 20:23:26
Terug thuis<br />
Zodra u terug thuis bent, wordt de revalidatie<br />
enkele weken thuis of in ons ziekenhuis<br />
voortgezet onder be geleiding van uw<br />
kinesitherapeut. Alle informatie over de<br />
behandelingsdoelen vindt u verder in deze<br />
brochure terug.<br />
De beweeglijkheid zal stap voor stap worden<br />
opgedreven en het gebruik van krukken<br />
wordt afgebouwd. Meestal kan dit na zes<br />
weken. Met fietsen kan gestart worden<br />
zodra de knie opnieuw voldoende kan<br />
buigen. Sporthervatting en andere hobby’s<br />
zijn mogelijk op voorwaarde dat de knie<br />
niet te veel wordt belast. Bespreek dit altijd<br />
met uw kinesitherapeut, uw huisarts of uw<br />
chirurg. Hoe meer u thuis oefent, hoe sneller<br />
u voor uitgang boekt in beweeglijkheid<br />
en kracht.<br />
Het oefenprogramma zal geleidelijk aan<br />
worden uitgebreid door uw thuiskinesitherapeut.<br />
Deze vertelt u hierover meer<br />
wanneer u terug thuis bent.<br />
De KNIEprothese 17<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 17 20-02-2009 20:23:26
Richtlijnen voor het leven<br />
met een totale knieprothese<br />
Na de operatie mag de nieuwe knie volledig<br />
worden belast. Daarom leren uw kinesitherapeut<br />
en ergotherapeut u met looprekje of<br />
krukken te stappen (zie fig. 14).<br />
de eerste zes weken. Functioneel zijn is zelfstandig<br />
zijn!<br />
Het is verstandig eventuele pijn te zien als<br />
maat voor de druk die u op de knie zet.<br />
Wanneer de knie pijnlijk, dik of warm aanvoelt,<br />
kan dit een teken zijn van overbelasting.<br />
Probeer zowel de belasting (in kilo’s)<br />
als uw bezigheden (hoe vaak u loopt,<br />
welke afstanden, enz.) hierop aan te passen.<br />
Als de knie of het been dik of warm is,<br />
neem dan rust en leg het been hoog. Het is<br />
aan te raden om enkele malen per dag uw<br />
knie af te koelen d.m.v. ijspacks. Dit bevordert<br />
de ontzwelling en vermindert de pijn.<br />
Dit ge beurt tijdens uw opname, maar kan<br />
ook thuis verder gezet worden gedurende<br />
fig. 14: stappen met krukken<br />
Verdere praktische adviezen vindt u terug in de brochure “Het leven met een Totale<br />
<strong>Knieprothese</strong>” die u in de loop van uw verblijf ontvangt van uw ergotherapeut.<br />
18<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 18 20-02-2009 20:23:28
AANDACHTSPUNTEN BIJ HET GEBRUIK VAN ELLEBOOGKRUKKEN<br />
- Let er op dat de krukken op de goede<br />
hoogte zijn afgesteld. De krukken staan op<br />
de goede hoogte wanneer u kunt staan<br />
met de handen op de hand grepen van de<br />
krukken, met de ellebogen bijna gestrekt.<br />
- Wanneer u wilt gaan zitten, loopt u naar<br />
achteren tot u het bed of de stoel met de<br />
achterkant van uw benen voelt. Pak beide<br />
fig. 15: GAAN ZITTEN EN OPSTAAN<br />
krukken vast in één hand en steun dan<br />
met uw andere hand op de leuning van de<br />
stoel of op het bed. Laat u dan langzaam<br />
zakken tot u zit. Let er op dat u tijdens<br />
het zitten uw geopereerde been wat naar<br />
voren zet. U mag deze weer samenbrengen<br />
van zodra u zit (zie fig. 15).<br />
- Wanneer u wilt opstaan, verplaatst u zich<br />
eerst naar de rand van de zitting - dus<br />
naar voren toe: neem de krukken in één<br />
hand vast. Dan drukt u zich op met de<br />
andere hand vanaf de armleuningen. Let<br />
hierbij ook op dat u uw geopereerde been<br />
iets naar voren zet tijdens het staan.<br />
Probeer nooit op te staan door u op te<br />
drukken vanaf beide krukken: hierdoor zou<br />
u kunnen vallen.<br />
- Wanneer u met krukken loopt, doe dit in<br />
de goede houding. Hou uw hoofd rechtop<br />
en kijk recht vooruit. Wanneer u naar uw<br />
voeten kijkt, bestaat de mogelijkheid dat<br />
u struikelt en valt. Bovendien raakt u hierbij<br />
ook sneller vermoeid. Loop rustig. Het<br />
is niet nodig dat u zich haast. Haasten kan<br />
er ook voor zorgen dat u struikelt en valt.<br />
De KNIEprothese 19<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 19 20-02-2009 20:23:29
Controleer of de doppen van de krukken<br />
onderaan nog voldoende profiel hebben.<br />
Zorg ervoor bij het gebruik van de krukken,<br />
dat u ze gelijktijdig neerzet. Zo<br />
ondersteunt u het geopereerde been<br />
maximaal. Kijk uit voor natte en/of<br />
gladde vloeren!<br />
- Uw thuiskinesitherapeut zal u op het<br />
ge paste moment leren hoe u met één kruk<br />
moet stappen. Hierbij laat u de kruk aan de<br />
geopereerde zijde weg. Bij een knieprothese<br />
is dit normaal na enkele weken.<br />
Conclusie: Doe het rustig aan<br />
en wees voorzichtig!<br />
20<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 20 20-02-2009 20:23:30
De oefeningen<br />
Dit schema is bedoeld als ruggensteuntje bij het onthouden van de oefeningen die de<br />
kinesitherapeut met u heeft doorgenomen.<br />
- Er zijn oefeningen die voornamelijk<br />
bedoeld zijn voor de eerste dagen na de<br />
operatie en oefeningen voor wat later,<br />
wanneer u terug thuis bent.<br />
- Het is niet de bedoeling dat u op eigen<br />
initiatief met nieuwe oefeningen begint,<br />
tenzij na overleg met uw kinesitherapeut.<br />
- De eerst buig- en strekoefeningen na de<br />
operatie worden u op diverse manieren<br />
aangereikt.<br />
- Er kan gebruik gemaakt worden van een<br />
Continue Passieve Mobilisatie (CP.M. =<br />
Kinétec®) Dit is een apparaat dat in uw<br />
bed wordt gezet en waar uw been volledig<br />
op gesteund ligt. Dit apparaat buigt en<br />
strekt uw knie op een gedoseerde manier.<br />
- Het kan gebeuren dat u wat moeite<br />
ondervindt om uw voorste dijbeenspier<br />
aan te spannen. Daarom wordt er iedere<br />
dag een spierprikkel toegediend die u<br />
helpt om deze spier te versterken.<br />
- Over het algemeen geldt dat u de eerste<br />
dagen bijna ieder uur oefent en dat dit in<br />
een latere fase afgebouwd wordt naar 2<br />
tot 3 maal per dag. Bij het oefenen mag u<br />
enige rek voelen en er mag gerust wat vermoeidheid<br />
optreden. Overdrijf echter nooit.<br />
- In de eerste plaats is het belangrijk dat u<br />
terug kunt stappen met een hulpmiddel<br />
(looprek of krukken). Doe dit zo vaak als<br />
de pijn en de vermoeidheid het toelaat.<br />
Overdrijf niet! Bij hevige pijn en/of zwelling<br />
dient u wat rust te nemen. Desnoods<br />
doet u het één dag wat kalmer aan.<br />
- Het is eveneens belangrijk dat u op de<br />
dag van de operatie en de dag erna regelmatig<br />
en rustig diep in- en uitademt. Zo<br />
stimuleert u uw ademhaling tijdens de<br />
periode waarin u hoofdzakelijk ligt of zit.<br />
De KNIEprothese 21<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 21 20-02-2009 20:23:30
14 dagen na de operatie zou u uw knie 90° moeten kunnen plooien. Indien<br />
dit niet zo is, gelieve dan contact op te nemen met uw arts (zie fig. 16).<br />
Iedere oefening mag 5 tot 10 maal worden herhaald, binnen de pijngrens<br />
Gulden regel voor<br />
totale knieprothese:<br />
1. normale beweeglijkheid herwinnen<br />
2. normale kracht herwinnen<br />
3. normale dagdagelijkse bezigheden<br />
hervatten:<br />
- marcherevalidatie<br />
- in en uit bed stappen / W.C.<br />
- functioneel zijn = zelfstandig zijn<br />
fig. 16: KNIE PLOOIT 90°<br />
22<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 22 20-02-2009 20:23:32
Oef. 1: Wandelen met krukken of<br />
looprek.<br />
Oef. 2: Voeten optrekken en<br />
wegduwen.<br />
Oef. 3: De knie buigen en strekken<br />
met de onderbeensteun van de zetel.<br />
Oef. 4: Met een rolletje onder de knie<br />
de voorste dijbeenspier aanspannen.<br />
De KNIEprothese 23<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 23 20-02-2009 20:23:37
Oef. 5: Rechtzittend de knie strekken<br />
en buigen.<br />
Oef. 6: Rechtzittend het been gestrekt<br />
heffen.<br />
Oef. 7: De knie buigen en lichtjes met<br />
het andere been meehelpen.<br />
Oef. 8: Rechtstaand de knie buigen.<br />
24<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 24 20-02-2009 20:23:41
Oef. 9: Rechtstaand de knie strekken.<br />
Oef. 10: Rechtstaand het onderbeen<br />
naar achter heffen.<br />
Oef. 11: De knie strekken met een rolletje<br />
onder de enkel (bij strekproblemen).<br />
De KNIEprothese 25<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 25 20-02-2009 20:23:45
OEFENSCHEMA TOTALE KNIEPROTHESE<br />
Activiteiten<br />
Operatie<br />
Dag 1<br />
Dag 2<br />
Dag 3<br />
Dag 4<br />
Voeten bewegen (oef. 2)<br />
Dijbeenspier aanspannen (oef. 4)<br />
Stappen met looprek (oef. 1)<br />
Aantal graden plooien<br />
Knie strekken en buigen (oef. 5)<br />
Knie strekken met rolletje (oef. 11)<br />
In/uit de zetel komen<br />
Stappen met krukken (onder begeleiding)<br />
Stappen met krukken (zelfstandig)<br />
Been heffen (oef. 6)<br />
Rechtstaand buigen en strekken (oef. 8, 9, 10)<br />
Trappen<br />
26<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 26 20-02-2009 20:23:45
Nuttige adressen<br />
Het orthopedisch team bestaat uit 7 chirurgen. Uw chirurg zal samen met de andere leden<br />
van het team uw dagelijkse toestand opvolgen en voor meer vragen kunt u bij deze terecht.<br />
Medische staf:<br />
Dienst Orthopedie<br />
Dr. Luc Van den Daelen<br />
Dr. Paul Gunst<br />
Dr. Lieven Missinne<br />
Dr. Stijn Muermans<br />
Dr. Karel Willems<br />
Dr. Peter Verdonk<br />
Dr. Pieter D’Hooghe<br />
Dienst Fysiotherapie<br />
Dr. Patrick Linden<br />
Dr. Anne-Mie Buyse<br />
Dr. Michel Snoecx<br />
Dr. Pascale Rombauts<br />
Dr. Valerie Lefevere<br />
Secretariaat Orthopedie<br />
Tel. 051 23 64 06 · www.orthopedie-roeselare.be of www.szr.be<br />
Secretariaat Revalidatie<br />
Tel. 051 23 61 34<br />
Dhr. Lieven Declercq (Hoofdverpleegkundige Afdeling Orthopedie)<br />
Tel. 051 23 62 42<br />
Dhr. Philiep Vermandere (Hoofdverantwoordelijke Joint Care Kinesitherapie Dienst Revalidatie)<br />
Tel. 051 23 61 35<br />
Dhr. Rinus Altes (Hoofdverantwoordelijke Joint Care Ergotherapie Dienst Revalidatie)<br />
Tel. 051 23 61 35<br />
Maatschappelijke Assistent (Sociale dienst)<br />
Tel. 051 23 61 05<br />
De KNIEprothese 27<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 27 20-02-2009 20:23:45
Notities<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
28<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 28 20-02-2009 20:23:45
Notities<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
De KNIEprothese 29<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 29 20-02-2009 20:23:46
Notities<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................................<br />
30<br />
De KNIEprothese<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 30 20-02-2009 20:23:46
Opm. knieprothese_ok.indd 31 20-02-2009 20:23:46
<strong>Stedelijk</strong> <strong>Ziekenhuis</strong> <strong>Roeselare</strong> (dienst orthopedie)<br />
Brugsesteenweg 90, 8800 <strong>Roeselare</strong><br />
Tel. 051 23 64 06 · Fax 051 23 66 77 · www.orthopedie-roeselare.be<br />
Opm. knieprothese_ok.indd 32 20-02-2009 20:23:46