De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011
hun kansen op een baan in de toekomst te vergroten (Eurofound, 2010a). In dit bestek bekijken
we in welke mate Vlaanderen een koers vaart die vergelijkbaar is met die van de referentielanden.
2.1. Wat is actief arbeidsmarktbeleid
De Vlaamse en federale overheid sturen het arbeidsmarktgebeuren in Vlaanderen aan met beleidsmaatregelen
die als actief of passief gelabeld kunnen worden. Met passief arbeidsmarktbeleid
(PAMB) vermijdt de overheid dat personen die (tijdelijk) niet actief zijn op de arbeidsmarkt
zonder inkomen vallen. Het gaat dan klassiek over de werkloosheidsuitkering die werklozen
ontvangen, maar specifiek bij ons weegt hier ook het brugpensioen zwaar door. Actief
arbeidsmarktbeleid (AAMB) betreft allerlei directe interventies van de overheid die tot doel
hebben de werkloosheid te bestrijden en de uitstroom naar werk te bevorderen. Voorbeelden
zijn kortingen op de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid, zachte leningen aan werklozen
die een zelfstandige zaak opzetten, beroepsopleiding voor werkzoekenden, sollicitatietraining
en intensieve begeleiding (Nicaise, 2000). Het beleidsterrein omvat een brede waaier
van instituties en maatregelen en is gericht op zowel werkenden, werklozen als scholieren
(onder meer beroepsopleiding en vormingsinitiatieven omvatten dienstverlening voor alle groepen).
Naast PAMB en AAMB onderscheiden we ten slotte de algemene arbeidsmarktdienstverlening
aan werkzoekenden en werkgevers, waarmee onder meer de administratieve ondersteuning
en de individuele trajectopvolging voor werkzoekenden bedoeld worden.
AAMB heeft als algemeen doel de aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te verbeteren.
Concreet komt dit neer op het zoveel mogelijk beperken van binnenfricties (het gelijktijdig
bestaan van werkloosheid en openstaande vacatures binnen deelmarkten) en tussenfricties
(het gelijktijdig bestaan van overschotten op de ene deelmarkt en tekorten op de andere);
het verminderen van tijdelijke en langdurige werkloosheid; en het bevorderen van de werkgelegenheid
van kansengroepen op de arbeidsmarkt. Jobrotatie en arbeidsherverdeling kunnen worden
ingezet voor de vermindering van binnenfricties. Voor het tegengaan van tussenfricties zijn
VDAB-opleidingen en leerovereenkomsten van belang. Hoge werkloosheid kan worden bestreden
met tewerkstellingsstimuli en rechtstreekse jobcreatie. Arbeidsrehabiliterende maatregelen
kunnen dan weer worden ingezet om de werkgelegenheid van zwakke groepen te bevorderen
(de Koning, 2010).
Het verbeteren van de aansluiting van vraag en aanbod streeft zowel de doelmatigheid als de
rechtvaardigheid van het arbeidsmarktgebeuren na. Daarnaast spelen budgettaire intenties en
het terugdringen van onnodig uitkeringsgebruik een rol. Dit laatste ontstaat als uitkeringsgerechtigden
niet actief naar werk zoeken of hoge eisen stellen. Sommigen zoeken niet, anderen
maken feitelijk geen kans op een baan. In de loop van de tijd is in het actief arbeidsmarktdiscours
steeds meer de nadruk komen te liggen op activering van uitkeringsgerechtigden, bijvoorbeeld
door hen te verplichten eenvoudig werk te verrichten in ruil voor hun uitkering.
2.2. De investering in arbeidsmarktbeleid
Voor het opdelen van concrete beleidsinitiatieven kiezen we in deze bijdrage voor de drie categorieën
van de Labour Market Policy (LMP) databank. De LMP-databank van Eurostat wordt
samengesteld op basis van door de lidstaten aangeleverde informatie in verband met de bestede
budgetten. We kiezen hier dus voor een economische benadering van het arbeidsmarktbeleid.
92