De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011
aan dat 15% van de scholieren of studenten werkt zonder contract. Van die groep zal niet
iedereen aan een enquêteur aangeven in de afgelopen weken te hebben gewerkt, wat eveneens
tot een lager aandeel werkende studenten leidt.
Het aandeel werkende jongeren ligt volgens de klassieke ILO-definitie een stuk hoger in Nederland
(68,0%) en Denemarken (63,6%) dan in Vlaanderen. Dit is, zeker in Nederland, mede het
gevolg van de keuze van het beleid om jongeren in te schakelen in (kleine) banen. Zo kent men
in Nederland aan jongeren onder de 27 jaar geen bijstandsuitkering meer toe. Men doet enkel
een persoonlijk aanbod dat bestaat uit werk, scholing of een combinatie van beiden. Werkgevers
betalen er geen sociale bijdragen voor werknemers tot 23 jaar die minder dan de helft van het
minimumloon verdienen, en kunnen op een soepele manier tijdelijke contracten met jongeren
regelen. Nederlandse gemeenten bieden daarnaast aan jongeren tussen 13 en 16 jaar zogenaamde
‘zakgeldbanen’ aan, projecten die de arbeidsmarktpositie van achterstandsjeugd wil verbeteren
door hen een (korte) werkervaring te laten opdoen.
1.2.3. De werkzaamheid van 55-plussers
De werkzaamheidsgraad van Vlaamse 55-plussers is nog steeds zeer laag te noemen (35,8%).
De meer dan behoorlijk uitgebouwde uitstapregelingen voor oudere werknemers verklaren hier
ongetwijfeld een deel van het verhaal. Binnen deze leeftijdsgroep zijn ook de verschillen tussen
mannen en vrouwen het grootst. De vrouwelijke 55-plussers kennen een werkzaamheidsgraad
van 28,0%, voor de mannen is dat 43,4%. Bij deze oudere cohorte van werknemers was het
kostwinnersmodel nog dominant, wat het veel lagere aandeel werkende vrouwen verklaart. Wel
is het zo dat de activiteit van vrouwelijke 55-plusssers aanzienlijk toeneemt. Aan deze groep
hebben we dan een groot deel van de totale groei van de werkzaamheidsgraad te danken. De
lage werkzaamheidsgraad van 55-plussers blijft echter een belangrijk knelpunt op de arbeidsmarkt.
Vlaanderen scoort wat werkzaamheid van 55-plussers betreft ook opvallend lager dan de
referentielanden waarmee we in deze bijdrage vergelijken. Vlaamse ouderen zijn bij de minst
(beroeps)actieven van Europa. In Frankrijk ligt de werkzaamheidsgraad bij ouderen met 38,9%
hoger dan in Vlaanderen. In Denemarken, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland is
het aandeel werkenden bij ouderen telkens meer dan 55%.
1.2.4. De werkzaamheid van laaggeschoolden en niet-EU-burgers
Ook bij kansengroepen als laaggeschoolden en niet-EU-burgers ligt de werkzaamheid in Vlaanderen
en België een stuk onder het niveau van dat in de referentielanden. Van alle laaggeschoolden
in Vlaanderen is de helft aan het werk, van de niet-EU-burgers is dat nog een stuk
minder. Binnen de referentielanden vinden we een patroon terug gelijkaardig aan dat van de
werkzaamheidsgraad bij oudere werknemers. De kansengroepen zijn, vergeleken met Vlaanderen,
net iets meer aan het werk in Frankrijk. De andere landen scoren systematisch en duidelijk
beter dan Vlaanderen.
1.2.5. De werkzaamheid van personen met een handicap
De werkzaamheid van personen met een arbeidshandicap evolueerde, conform de totale werkzaamheidsgraad,
tussen 2002 en 2007 in gunstige richting. In 2007 was 42% van deze kansengroep
in Vlaanderen aan de slag. De recente crisisperiode is voor de arbeidsmarktpositie van
personen met een arbeidshandicap evenwel dramatisch geweest. Anno 2010 is nog slechts
33,5% van deze groep aan het werk (Departement WSE, 2011).
86