De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

Stelli(n)g over werk: Vlaanderen in vergelijkend
Europees perspectief
Geert Van Hootegem*, Pieter Liagre**, Tom Vandenbrande**, Seth Maenen***,
Kristien Poesen*** & Rik Huys***
Inleiding
In deze bijdrage behandelen we zowel kwalitatieve als kwantitatieve aspecten van beroepsarbeid.
We opteren daarbij voor aspecten die in de Europese beleidsagenda een vooraanstaande
plaats innemen. Hiervan zijn in de verschillende landen talrijke vergelijkbare indicatoren opgesteld
en rapporteringen van beleidsmaatregelen beschikbaar. De geselecteerde thema’s zijn de
werkzaamheidsgraad, flexibilisering van arbeidstijd en loopbanen, het stimuleren van levenslang
leren en kenniswerk en tot slot arbeidsorganisatie en werkbaar werk.
Waar in de vorige editie van de Sociale Staat van Vlaanderen (Van Hootegem e.a., 2009) de
klemtoon lag op de evolutie van een aantal fenomenen over werken in Vlaanderen (‘Bezig
Vlaanderen’), staat in deze bijdrage de vergelijking met onze drie voornaamste buurlanden
centraal. Daarnaast betrekken we ook het Verenigd Koninkrijk en Denemarken in de vergelijking.
Deze landen vertegenwoordigen verschillende economische tradities, respectievelijk het
liberale Angelsaksische type en het sociaaldemocratische Scandinavische type van verzorgingsstaat.
Samen met het corporatistische continentale type in de buurlanden worden hiermee de
uiteenlopende benaderingen inzake arbeidsmarktbeleid afgedekt die als inspiratie kunnen fungeren
voor een Vlaams beleid.
Bekeken wordt in welke mate de data voor Vlaanderen de situatie in de andere beschouwde landen
– de referentielanden – weerspiegelt. Naast het algemene beeld, is er aandacht voor de
situatie van diverse achtergestelde groepen (vrouwen, ouderen, laaggeschoolden, personen van
vreemde afkomst). Om de data in perspectief te plaatsen, worden ze vergeleken met streefcijfers
die in beleidsdoelstellingen worden geformuleerd, zoals in de Europese werkgelegenheidsrichtsnoeren.
De vier weerhouden thema’s worden uitgerold in een aantal trends, in overeenstemming met de
aanpak van de vorige bijdrage. Deze trends worden telkens gekoppeld aan een Vlaamse/
Federale/Europese beleidsdoelstelling.
Een centraal aandachtspunt in de Europese werkgelegenheidsstrategie, vooropgesteld in de
Europa 2020–strategie, is het verhogen van de werkzaamheidsgraad. In een eerste deel worden
indicatoren betreffende werkzaamheid, werkloosheid en beroepsinactiviteit gepresenteerd voor
de beschouwde landen en regio’s en wordt nader ingegaan op de (verwachte) evoluties hierin.
Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de situatie van achtergestelde groepen, en de mate
waarin de ongelijkheid in Vlaanderen verschilt van die in andere landen en/of regio’s.
* Centrum voor Sociologisch Onderzoek, Faculteit Sociale Wetenschappen, K.U.Leuven.
E-mail: Geert.VanHootegem@soc.kuleuven.be.
** Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving, Onderzoeksgroep Arbeid & Organisatie, K.U.Leuven.
*** Centrum voor Sociologisch Onderzoek, Faculteit Sociale Wetenschappen, K.U.Leuven.
81