De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

UITLEIDING
en minder van professionele bouwers. Dit zorgt voor minder investeringen om speculatieve
redenen en maakt de markt minder gevoelig voor prijsschommelingen. Daarnaast is de
Belgische hypotheekmarkt redelijk risico-avers. Dat blijkt onder meer uit een lage verhouding
tussen de hypothecaire lening en de waarde van de woning. Wettelijke beperkingen zorgen er
ook voor dat in ons land minder risicovolle hypotheken worden verstrekt. Niet alleen de banken,
ook de consument zelf vermijdt meer dan elders risico’s: het meest populair zijn leningen met
lange looptijden en vaste interestvoeten. Crisismaatregelen zoals de verlaging van de BTW
op nieuwbouw hebben een matigend effect gehad. Tot slot zorgden de in ons land goed uitgewerkte
sociale zekerheidsinstrumenten zoals bescherming tegen ontslag (onder meer via het
systeem van tijdelijke werkloosheid) en een degelijke werkloosheidsverzekering, voor een
behoorlijke buffer tegen inkomstenverlies van de gezinnen door de economische crisis.
Vlamingen hebben een hoge levensverwachting bij de geboorte. De cijfers liggen zowel voor
vrouwen (83 jaar) als voor mannen (78 jaar) boven het EU-gemiddelde. In 10 jaar tijd is er een
toename in levensverwachting van bijna 3 jaar bij mannen en van 1,5 jaar bij vrouwen. Er is een
positief verband tussen nationaal inkomen en levensverwachting, maar ook verbeterde levensstijl,
medische vooruitgang en betere scholing hebben een positieve invloed. Voor ‘gezonde
levensverwachting’ of het aantal levensjaren dat een persoon in zijn dagelijks functioneren niet
door een aandoening of gezondheidsprobleem wordt belemmerd, is het verschil met het EUgemiddelde
nog iets groter. De situatie heeft onder meer te maken met de dalende sterfte op het
vlak van hart- en vaatziekten. De Vlaamse sterftecijfers voor hart- en vaatziekten zijn bij de
laagste van Europa. Deze dalende trend is te danken aan betere behandelmogelijkheden en een
betere preventie. Ruim 1 op de 4 Vlamingen (27%) en Belgen zeggen een chronische aandoening
te hebben. Dit aandeel stijgt maar blijft onder het Europese gemiddelde (31%).
Vlamingen schatten de eigen gezondheid ook positief in: driekwart zegt in goede of zeer goede
gezondheid te verkeren. Dit cijfer ligt beduidend hoger dan het EU-gemiddelde. België scoort
daarnaast goed op het vlak van toegankelijkheid van de gezondheidszorg, afgaand op indicatoren
zoals het al of niet bestaan van wachtlijsten en de keuze van de arts. In 2008 behaalde
België op de Euro Health Consumer Index de hoogste score in Europa.
De Belgen en Vlamingen hebben een redelijk gezonde levensstijl. De alcoholconsumptie in
België hoort in een Europese context tot het gemiddelde. In vergelijking met de ons omringende
landen scoort België hoog wat het aandeel rokers betreft, maar het percentage dagelijkse rokers
gaat in dalende lijn. Bovendien heeft België een hoger percentage dat nooit heeft gerookt, vergeleken
met verschillende andere West-Europese landen. Landenverschillen in consumptiegedrag
van tabak of alcohol kunnen ten dele worden toegeschreven aan de effectiviteit van
beleidsmaatregelen zoals hogere taksen, beperkende reclame of een consumptieverbod in
publieke ruimten.
De maatschappelijke participatie gaat in positieve zin vooruit. Vlamingen scoren hoog op lidmaatschap
van verenigingen en op vrijwilligerswerk en behoren tot de best presterende EU-landen.
In tegenstelling tot andere EU-landen zijn de laatste 20 jaar de aandelen voor lidmaatschap
en vrijwilligerswerk nog toegenomen, voornamelijk in de jaren 1990 waarna er een stagnatie
optrad. De toename in Vlaanderen geldt niet voor alle types van verenigingen. Het zijn vooral
de sportverenigingen die erop vooruit gaan, wat verschilt van de rest van Europa.
Inzake deelname aan verkiezingen scoort Vlaanderen dankzij de opkomstplicht erg goed. Voor
lidmaatschap van politieke partijen behoort Vlaanderen echter tot de Europese middenmoot,
maar wat de niet-geïnstitutionaliseerde vormen van politieke participatie betreft (zoals tekenen
367