De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011
Vlamingen wordt afgezet tegenover de bevolking op beroepsactieve leeftijd, scoort Vlaanderen
duidelijk beter. Het geeft aan dat er in Vlaanderen voldoende arbeid wordt gepresteerd maar dat
het werk over minder koppen wordt verdeeld. De vergelijking met Nederland is treffend. Het
aantal Nederlandse jongeren en ouderen dat werkt, is er veel hoger dan in Vlaanderen, maar er
is tegelijk sprake van een kleiner arbeidsvolume omdat ze minder uren werken dan de Vlamingen.
Het positieve aan deze hoge werkzaamheid bij 25- tot 54-jarigen is dat het armoederisico
van de werkenden in Vlaanderen beperkt blijft. De keerzijde is dat samengedrukte loopbanen
samen gaan met meer problemen inzake werkdruk en werkbaarheid en een vervroegde uitstroom
uit de arbeidsmarkt (zie verder).
Het relatief lage armoederisico in de leeftijdsklasse tussen 25 en 54 jaar zorgt bij uitbreiding
ook voor een relatief laag armoederisico voor de gehele Vlaamse bevolking (althans als gewerkt
wordt met een Belgische armoederisicodrempel). Vlaanderen behoort tot de Europese top met
betrekking tot het armoederisico voor huurders en eigenaars, jongeren en actieven, midden- en
hooggeschoolden en voor mannen en vrouwen. Slechts 0,4% van de Vlamingen kennen én een
lage werkintensiteit én zijn ernstig materieel gedepriveerd én hebben een financieel armoederisico.
Ofschoon het armoederisico voor specifieke kwetsbare groepen zoals eenoudergezinnen,
laaggeschoolden of allochtonen hoog is, ligt ook voor deze groepen de financiële armoede in
Vlaanderen beneden de scores die vele andere West- en Noord-Europese landen laten optekenen:
alleen de laaggeschoolden in Denemarken en Nederland, de Deense kinderen, de Oostenrijkse
huurders en de Deense, Oostenrijkse, Finse en Zweedse alleenstaande ouders doen het
relatief beter. De inkomensongelijkheid is in Vlaanderen (in tegenstelling tot België) relatief
klein en vergelijkbaar met de situatie in de Scandinavische landen.
De grote meerderheid van de Vlamingen kent daarnaast weinig problemen met de betaalbaarheid
van de woning ondanks de vrij sterke prijsstijgingen van vastgoed tijdens de afgelopen
jaren. De gemiddelde verkoopprijs van woningen ligt in België en in Vlaanderen ook niet zo
hoog als in de Europese landen. Ook de huurprijzen op de private markt zijn relatief laag. De
geringe problemen op het vlak van betaalbaarheid zijn in Vlaanderen het gevolg van de relatief
hoge welvaart, de redelijk gunstige woningprijzen en de relatief lage bijkomende woonkosten.
Ook de fiscale voordelen voor eigenaars spelen een rol, al worden zij deels verrekend in de
woningprijzen. De mediaan woonquote (aandeel van totale woonuitgaven in totaal beschikbaar
huishoudinkomen) bedraagt in Vlaanderen 14%, wat lager is dan het EU27-gemiddelde (18%).
Indien we een maximum woonquote van 40% als grens vooropstellen, dan woont 6% van de
Vlaamse bevolking in een gezin waarvoor wonen onbetaalbaar is, voor alle EU-landen bedraagt
dit aandeel 12%.
De relatief hoge welvaart zorgt tevens voor een behoorlijke kwaliteit van de woningen. Er zijn
quasi geen woningen meer in Vlaanderen zonder elementair comfort. Ook de cijfers voor
woningen met fysieke gebreken liggen in een Europees perspectief eerder aan de lage kant. De
Vlamingen zijn best tevreden met de woonomgeving. Dit kan verband houden met het relatief
groot aandeel open en halfopen bebouwingen al zorgt dit wel voor een aantal problemen inzake
mobiliteit (zie verder).
Vlaanderen ontsnapte niet aan de wereldwijde financieel-economische crisis die in het najaar
van 2008 uitbrak en ook gevolgen had voor de woningmarkt. Niettemin bleef de impact van de
wereldwijde hypotheekcrisis in ons land redelijk beperkt. Dat heeft te maken met het feit dat de
Vlaamse woningmarkt in vergelijking met de rest van Europa behoorlijk statisch is. Er zijn relatief
weinig verhuisbewegingen en de woningbouw is voornamelijk in handen van particulieren
366