De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

MOBILITEIT
Tabel 1.
Aantal personenkilometers (pkm) per inwoner en procentuele verdeling volgens de drie belangrijkste
vervoerswijzen, Belgische gewesten, 9 Europese landen en EU15-gemiddelde, 2008
pkm per inw. personenauto bus en autocar trein
(%) (%) (%)
Vlaams Gewest 12.482 80,5 11,7 7,9
Brussels Gewest 6.266 64,8 16,4 18,8
Waals Gewest 16.278 79,7 14,8 5,6
België 13.281 79,4 13,1 7,4
Denemarken 12.139 79,5 11,0 9,4
Duitsland 12.133 85,4 6,4 8,2
Frankrijk 13.338 84,4 5,7 10,0
Luxemburg 16.453 84,2 11,4 4,4
Nederland 10.698 83,8 7,1 9,1
Verenigd Koninkrijk 12.807 86,6 6,6 6,7
EU15 12.412 83,7 8,9 7,4
Noorwegen 13.755 88,6 6,7 4,7
Zwitserland 14.183 77,6 5,7 16,7
Bron: Europese Unie, 2010; SVR en eigen bewerking.
1.1. Algemene kenmerken van mobiliteit
Bovenstaande cijfers geven een eerste indicatie over de positie van een mobiel Vlaanderen binnen
een mobiel Europa. Voor diepgaander inzicht in het gebruik van deze vervoerswijzen en de
verplaatsingsmotieven bestaan echter geen gestandaardiseerde Europese statistieken, maar
moeten we beroep doen op cijfers uit verscheidene regionale en nationale mobiliteitsonderzoeken.
De mobiliteitscijfers voor het Vlaamse Gewest zijn afkomstig uit het Onderzoek Verplaatsingsgedrag
OVG 2007-2008 (OVG 3). Op het ogenblik van de opmaak van deze bijdrage loopt de
vierde dataverzameling (OVG 4), maar in tegenstelling tot de eerdere OVG’s wordt de dataverzameling
niet langer beperkt tot één jaar, maar verspreid over vijf jaren. Ook het aantal
respondenten wordt verdeeld over deze vijf jaren. De eerste gegevens van OVG 4.1 zijn reeds
beschikbaar, maar omwille van de kleinere steekproef van respondenten (1.600 respondenten in
OVG 4.1 tegenover bijvoorbeeld 8.800 respondenten in OVG 3) maken we in deze bijdrage
gebruik van de gegevens uit OVG 3.
De mobiliteitscijfers voor het Vlaamse Gewest worden vervolgens vergeleken met cijfers uit
verschillende regionale en nationale mobiliteitsonderzoeken. Voor het Brusselse en Waalse
Gewest zijn deze cijfers afkomstig uit het onderzoek naar de ‘dagelijkse Mobiliteit van de
Belgen’ (MOBEL). Hoewel dit MOBEL-onderzoek werd uitgevoerd op het niveau van België,
bestaat de steekproef verhoudingsgewijs hoofdzakelijk uit respondenten uit het Brusselse en
Waalse Gewest. In 2010 werd een tweede Belgisch mobiliteitsonderzoek uitgevoerd (BEL-
DAM), maar data zijn nog niet beschikbaar bij de opmaak van deze bijdrage. Voor de Belgische
vergelijking kunnen we daarom momenteel enkel gebruik maken van de MOBEL-data uit
1998-1999. Een vergelijking van de recentere OVG-data voor het Vlaamse Gewest met de
oudere MOBEL-data voor het Brusselse en Waalse Gewest zou kunnen leiden tot verkeerde
interpretaties en conclusies. Daarom rapporteren we voor het Vlaamse Gewest zowel de OVGdata
(2007-2008) als de MOBEL-data (1998-1999).
Voor de vergelijking met andere Europese landen werd gebruik gemaakt van verschillende
nationale mobiliteitsonderzoeken. De tabel in bijlage geeft voor elk van de gebruikte onder-
313