De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

WONEN
wordt, is dat de sociale huisvesting onderdak biedt aan gezinnen met een erg laag inkomen. Dat
de budgetmethode in belangrijke mate een inkomensprobleem meet en niet noodzakelijk een
woonprobleem, blijkt ook uit het aandeel eigenaars zonder afbetaling (7%) dat volgens de
budgetmethode toch betaalbaarheidsproblemen ondervindt (Heylen & Winters, 2011).
Omwille van een gebrek aan budgetnormen voor de meeste Europese landen beperken we de
hiernavolgende internationale vergelijking tot de methode van de woonquote. We nemen daarbij
de definitie van woonuitgaven en woonquote over van Eurostat, die enigszins verschilt van
de definitie die tot bovenstaande resultaten leidt. In deze Eurostat-definitie is de woonquote de
verhouding tussen de totale woonuitgaven (na aftrek van tegemoetkomingen voor wonen) en
het totaal beschikbare huishoudinkomen (na aftrek van tegemoetkomingen voor wonen). Bij de
woonuitgaven worden ook de bijkomende uitgaven zoals voor verwarming, elektriciteit, onderhoud
van gezamenlijke delen mee in rekening genomen. Voor een nadere toelichting bij de
methode verwijzen we naar de bijlage.
In een eerste stap kijken we naar de mediaan woonquote. In het Vlaamse Gewest was in 2009
de mediaan woonquote 14%, wat duidelijk minder is dan in het Waalse en Brusselse Gewest
(tabel 4). Dit algemene beeld verhult echter grote verschillen tussen de deelmarkten. In elk van
de drie Belgische gewesten is de mediaan woonquote opvallend lager voor eigenaars dan voor
huurders. De mediaan woonquotes zijn hoger voor de private dan voor de sociale huurders. Dat
eigenaars zonder afbetaling toch nog een relatief hoge woonquote hebben, heeft te maken met
enerzijds het gemiddeld lage inkomen van deze groep (veel gepensioneerden) en anderzijds de
opname van de bijkomende woonkosten in de berekening van de woonquote. Het geringe verschil
met de eigenaars die nog een afbetaling hebben lopen, is het gevolg van het fiscale
voordeel, dat in de definitie van de woonquote is meegerekend. In de drie gewesten vinden we
dezelfde verschillen tussen deze groepen terug.
Tabel 4. Mediaan woonquote* (in %), gegevens voor personen**, België en de gewesten, 2009
België Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Gewest
Totaal 15,6 13,9 16,8 23,2
Eigenaars 12,4 11,6 14,1 14,0
Zonder afbetaling 11,6 10,8 13,3 12,0
Met afbetaling 13,1 12,1 14,7 15,2
Huurders 29,1 27,4 30,3 32,4
Private huurders 30,5 29,0 32,9 34,1
Sociale huurders 25,9 24,9 25,8 28,1
N 14.682 7.840 4.978 1.864
* Aandeel van de totale woonuitgaven (na aftrek van tegemoetkomingen voor wonen) in het totaal beschikbare
huishoudinkomen (na aftrek van tegemoetkomingen voor wonen).
** Woonquote berekend voor het huishouden en vervolgens toegekend aan elk lid van het huishouden.
Bron: EU-SILC, ADSEI.
Met een mediaan woonquote van 14% blijft Vlaanderen onder het gemiddelde voor de 27 EUlanden
dat 18% bedraagt (figuur 13). De mediaan woonquote voor het Waalse Gewest ligt daar
net onder, terwijl deze voor het Brusselse Gewest ruim boven dit gemiddeld ligt. Het Verenigd
Koninkrijk, Nederland, Duitsland en Denemarken vinden we bij de landen met de hoogste
mediaan woonquotes.
241