De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011
baar met de toestand in Zweden, Denemarken en Noorwegen (respectievelijk 77,6%, 76,6% en
76,1%). Wanneer wordt gevraagd zich te positioneren tussen de stellingen ‘Denkt u, over het
algemeen, dat de meeste mensen te vertrouwen zijn, of dat je niet voorzichtig genoeg kunt zijn
in de omgang met mensen’ geeft 45,7 % van de Belgen ofwel aan dat ze mensen over het algemeen
vertrouwen ofwel dat ze op dit vlak een neutrale houding innemen. Dit aandeel is
vergelijkbaar met het Verenigd Koninkrijk en hoger dan in de meeste van onze buurlanden. In
Nederland en Scandinavië is het aandeel mensen dat dit antwoord geeft echter hoger. Ook het
aantal mensen dat zijn vrienden minstens wekelijks ontmoet is hoger in Nederland, Zweden,
Denemarken en Noorwegen dan in België. Voor deze indicator scoort ons land vergelijkbaar of
beter dan zijn directe buurlanden.
Deze bevindingen tonen aan dat België op het vlak van zelfgerapporteerde gezondheid kan
‘concurreren’ met Scandinavische landen, maar dat het veralgemeend vertrouwen en het regelmatig
contact met vrienden bij ons lager ligt. Om het effect van veralgemeend vertrouwen in
anderen en regelmatig contact met vrienden (als indicatoren van de sociale omgeving) op de
gerapporteerde gezondheid in verschillende landen te vergelijken, worden twee statistische
maten gebruikt, namelijk de verklaarde variantie (R2) en de odds ratio 11 . Het effect van veralgemeend
vertrouwen op zelfgerapporteerde gezondheid is het grootst in Zweden en Denemarken.
België scoort iets lager, met een effect van dezelfde grootteorde als Noorwegen en vergelijkbaar
met de andere Europese landen. Het effect van regelmatig contact met vrienden daarentegen
is in België zeer bescheiden, vergelijkbaar met de situatie in Nederland en het Verenigd
Koninkrijk. In Duitsland, Zweden, Noorwegen en Finland is dit effect het hoogst.
Deze analyses tonen twee opvallende zaken. Enerzijds valt op dat in Scandinavische landen (die
traditioneel goed scoren op het vlak van gezondheid) in verhouding een groter aandeel van de
burgers sterk scoort op vlak van determinanten van de sociale omgeving dan in andere landen.
Anderzijds is de positieve relatie tussen de determinanten van sociale omgeving en gezondheid
in deze landen ook sterker.
3.2.2. Milieu
Vervuilde buitenlucht door wegverkeer en de belasting door omgevingslawaai vormen in
Europa de voornaamste bedreigingen voor de gezondheid, bekeken vanuit het standpunt van
Disability Adjusted Life Years, DALY’s 12 (WHO, 2010a). De geografische ligging van Vlaanderen
(België) en de bewoning rond verkeersassen maken onze regio extra gevoelig voor deze
milieugebonden gezondheidsbedreigingen.
Gemiddeld genomen leeft 20% van de inwoners van EU lidstaten overdag in een omgeving met
een geluidsbelasting van meer dan 65 decibels (http://www.euro.who.int/en/what-we-do/healthtopics/environmental-health/noise/facts-and-figures).
In Vlaanderen is 30% van de bevolking
blootgesteld aan deze geluidsoverlast. Ondanks geluidswerende maatregelen is dit percentage
de laatste 10 jaar niet afgenomen (Botteldooren e.a., 2010). Storend lawaai is onaangenaam en
zelfs ‘te verdragen’ chronische geluidsoverlast kan leiden tot een hele waaier van gezondheidsproblemen:
slaapstoornissen, aandachtsproblemen, oorsuizing, gehoorschade, verhoging van de
bloeddruk, en toegenomen kans op cardiovasculaire problemen (WHO, 2009b).
Wanneer is het stil genoeg De Wereldgezondheidsorganisatie geeft daarover volgende richtlijnen:
maximaal 30 decibels in de slaapkamer, en minder dan 40 decibels aan de buitenzijde
van de slaapkamer (jaargemiddelde). Minder dan 35 decibels in het klaslokaal is aangewezen
198