De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be
Share Embed Flag
Download ePaper

De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

www4.vlaanderen.be
from www4.vlaanderen.be More from this publisher
13.01.2015 Views

GEZONDHEID EN ZORG andere gezondheidsparameters zoals depressie doen Vlamingen het beter. Het aantal mensen dat aangeeft een ernstige depressie te hebben gehad in de voorbije 12 maanden is namelijk het laagst in het Vlaamse Gewest (Van der Heyden e.a., 2010). Dat Vlamingen zowel op deze gezondheidsparameters als op de indicatoren van sociale omgeving het best scoren zou kunnen wijzen op de positieve associatie tussen sociale omgevingsdeterminanten en de gezondheid. Dit wordt ook gesuggereerd door de patronen van de gerapporteerde depressiegraad in verschillende gezinstypes in de drie landsregio’s. In alle regio’s van België zijn de hoogste depressiecijfers terug te vinden bij alleenstaanden (13,3% in Vlaanderen, 11,2% in Brussel en 11,5% in Wallonië) en eenoudergezinnen (respectievelijk 5,4%, 12,4 % en 13,4 %). Opvallend is wel dat de kloof in depressiecijfers tussen één- en tweeoudergezinnen het grootst is in Brussel en Wallonië (in Vlaanderen: 5,4% in éénoudergezinnen versus 3,4% in tweeoudergezinnen ten opzichte van respectievelijk 12,4% in éénoudergezinnen versus 2,8% in tweeoudergezinnen in Brussel en 13,4% in éénoudergezinnen versus 4,2% in tweeoudergezinnen in Wallonië). Deze bevindingen doen vermoeden dat burgers die over minder sociale steun in het gezin beschikken een slechtere mentale gezondheid hebben. Dit is in lijn met de bevindingen uit onderzoek voor het Vlaamse Gewest waaruit blijkt dat niet samenwonen met een partner gepaard gaat met een verhoogde kwetsbaarheid voor depressie, zelfs wanneer geslachts-, leeftijds- en opleidingsverschillen tussen samenwonenden en niet-samenwonenden in kaart worden gebracht (Corijn, 2009). Na deze vergelijking tussen de Belgische regio’s, analyseren we verschillen in sociale omgeving en gezondheid tussen België en andere Europese landen. In tabel 9 worden de zelfgerapporteerde gezondheid, twee sociale omgevingsdeterminanten en het effect van de sociale omgeving op gezondheid (R² en Odds Ratio) tussen België en acht andere Europese landen vergeleken. Tabel 9. Zelfgerapporteerde gezondheid, sociale omgeving en het effect van sociale omgeving op gezondheid in België, vergelijking met 8 Europese landen (populatie van 15 jaar en ouder) Gezondheid Veralgemeend vertrouwen Contact met vrienden Populatie Hoge score R 2 Odds Minstens R 2 Odds in goede/ veralge- Ratio 1x per Ratio zeer goede meend week gezond- vertrouwen (%) heid (%) (%) België 76,0 45,7 0,021 1,761*** 69,4 0,005 1,092*** Frankrijk 63,9 29,2 0,018 1,719*** 68,3 0,013 1,153*** Duitsland 61,5 38,7 0,023 1,741*** 53,4 0,027 1,288*** Nederland 73,7 63,1 0,016 1,632*** 76,3 0,005 1,112*** Verenigd 71,8 46,7 0,015 1,574*** 67,4 0,005 1,089*** Koninkrijk Zweden 77,6 66,6 0,044 2,324*** 72,9 0,019 1,225*** Denemarken 76,6 75,3 0,032 2,145*** 76,6 0,014 1,194*** Noorwegen 76,1 73,3 0,021 1,846*** 75,2 0,024 1,242*** Finland 65,3 69,7 0,024 1,813*** 68,1 0,030 1,253*** * p

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011 baar met de toestand in Zweden, Denemarken en Noorwegen (respectievelijk 77,6%, 76,6% en 76,1%). Wanneer wordt gevraagd zich te positioneren tussen de stellingen ‘Denkt u, over het algemeen, dat de meeste mensen te vertrouwen zijn, of dat je niet voorzichtig genoeg kunt zijn in de omgang met mensen’ geeft 45,7 % van de Belgen ofwel aan dat ze mensen over het algemeen vertrouwen ofwel dat ze op dit vlak een neutrale houding innemen. Dit aandeel is vergelijkbaar met het Verenigd Koninkrijk en hoger dan in de meeste van onze buurlanden. In Nederland en Scandinavië is het aandeel mensen dat dit antwoord geeft echter hoger. Ook het aantal mensen dat zijn vrienden minstens wekelijks ontmoet is hoger in Nederland, Zweden, Denemarken en Noorwegen dan in België. Voor deze indicator scoort ons land vergelijkbaar of beter dan zijn directe buurlanden. Deze bevindingen tonen aan dat België op het vlak van zelfgerapporteerde gezondheid kan ‘concurreren’ met Scandinavische landen, maar dat het veralgemeend vertrouwen en het regelmatig contact met vrienden bij ons lager ligt. Om het effect van veralgemeend vertrouwen in anderen en regelmatig contact met vrienden (als indicatoren van de sociale omgeving) op de gerapporteerde gezondheid in verschillende landen te vergelijken, worden twee statistische maten gebruikt, namelijk de verklaarde variantie (R2) en de odds ratio 11 . Het effect van veralgemeend vertrouwen op zelfgerapporteerde gezondheid is het grootst in Zweden en Denemarken. België scoort iets lager, met een effect van dezelfde grootteorde als Noorwegen en vergelijkbaar met de andere Europese landen. Het effect van regelmatig contact met vrienden daarentegen is in België zeer bescheiden, vergelijkbaar met de situatie in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. In Duitsland, Zweden, Noorwegen en Finland is dit effect het hoogst. Deze analyses tonen twee opvallende zaken. Enerzijds valt op dat in Scandinavische landen (die traditioneel goed scoren op het vlak van gezondheid) in verhouding een groter aandeel van de burgers sterk scoort op vlak van determinanten van de sociale omgeving dan in andere landen. Anderzijds is de positieve relatie tussen de determinanten van sociale omgeving en gezondheid in deze landen ook sterker. 3.2.2. Milieu Vervuilde buitenlucht door wegverkeer en de belasting door omgevingslawaai vormen in Europa de voornaamste bedreigingen voor de gezondheid, bekeken vanuit het standpunt van Disability Adjusted Life Years, DALY’s 12 (WHO, 2010a). De geografische ligging van Vlaanderen (België) en de bewoning rond verkeersassen maken onze regio extra gevoelig voor deze milieugebonden gezondheidsbedreigingen. Gemiddeld genomen leeft 20% van de inwoners van EU lidstaten overdag in een omgeving met een geluidsbelasting van meer dan 65 decibels (http://www.euro.who.int/en/what-we-do/healthtopics/environmental-health/noise/facts-and-figures). In Vlaanderen is 30% van de bevolking blootgesteld aan deze geluidsoverlast. Ondanks geluidswerende maatregelen is dit percentage de laatste 10 jaar niet afgenomen (Botteldooren e.a., 2010). Storend lawaai is onaangenaam en zelfs ‘te verdragen’ chronische geluidsoverlast kan leiden tot een hele waaier van gezondheidsproblemen: slaapstoornissen, aandachtsproblemen, oorsuizing, gehoorschade, verhoging van de bloeddruk, en toegenomen kans op cardiovasculaire problemen (WHO, 2009b). Wanneer is het stil genoeg De Wereldgezondheidsorganisatie geeft daarover volgende richtlijnen: maximaal 30 decibels in de slaapkamer, en minder dan 40 decibels aan de buitenzijde van de slaapkamer (jaargemiddelde). Minder dan 35 decibels in het klaslokaal is aangewezen 198

GEZONDHEID EN ZORG<br />

andere gezondheidsparameters zoals depressie doen Vlamingen het <strong>be</strong>ter. Het aantal mensen<br />

dat aangeeft een ernstige depressie te heb<strong>be</strong>n gehad in de voorbije 12 maanden is namelijk het<br />

laagst in het Vlaamse Gewest (Van der Heyden e.a., 2010). Dat Vlamingen zowel op deze<br />

gezondheidsparameters als op de indicatoren <strong>van</strong> sociale omgeving het <strong>be</strong>st scoren zou kunnen<br />

wijzen op de positieve associatie tussen sociale omgevingsdeterminanten en de gezondheid. Dit<br />

wordt ook gesuggereerd door de patronen <strong>van</strong> de gerapporteerde depressiegraad in verschillende<br />

gezinstypes in de drie landsregio’s. In alle regio’s <strong>van</strong> België zijn de hoogste depressiecijfers<br />

terug te vinden bij alleenstaanden (13,3% in <strong>Vlaanderen</strong>, 11,2% in Brussel en 11,5% in<br />

Wallonië) en eenoudergezinnen (respectievelijk 5,4%, 12,4 % en 13,4 %). Opvallend is wel dat<br />

de kloof in depressiecijfers tussen één- en tweeoudergezinnen het grootst is in Brussel en Wallonië<br />

(in <strong>Vlaanderen</strong>: 5,4% in éénoudergezinnen versus 3,4% in tweeoudergezinnen ten opzichte<br />

<strong>van</strong> respectievelijk 12,4% in éénoudergezinnen versus 2,8% in tweeoudergezinnen in Brussel en<br />

13,4% in éénoudergezinnen versus 4,2% in tweeoudergezinnen in Wallonië). <strong>De</strong>ze <strong>be</strong>vindingen<br />

doen vermoeden dat burgers die over minder sociale steun in het gezin <strong>be</strong>schikken een slechtere<br />

mentale gezondheid heb<strong>be</strong>n. Dit is in lijn met de <strong>be</strong>vindingen uit onderzoek voor het Vlaamse<br />

Gewest waaruit blijkt dat niet samenwonen met een partner gepaard gaat met een verhoogde<br />

kwetsbaarheid voor depressie, zelfs wanneer geslachts-, leeftijds- en opleidingsverschillen<br />

tussen samenwonenden en niet-samenwonenden in kaart worden gebracht (Corijn, 2009).<br />

Na deze vergelijking tussen de Belgische regio’s, analyseren we verschillen in sociale omgeving<br />

en gezondheid tussen België en andere Europese landen. In ta<strong>be</strong>l 9 worden de zelfgerapporteerde<br />

gezondheid, twee sociale omgevingsdeterminanten en het effect <strong>van</strong> de sociale<br />

omgeving op gezondheid (R² en Odds Ratio) tussen België en acht andere Europese landen<br />

vergeleken.<br />

Ta<strong>be</strong>l 9.<br />

Zelfgerapporteerde gezondheid, sociale omgeving en het effect <strong>van</strong> sociale omgeving op<br />

gezondheid in België, vergelijking met 8 Europese landen (populatie <strong>van</strong> 15 jaar en ouder)<br />

Gezondheid Veralgemeend vertrouwen Contact met vrienden<br />

Populatie Hoge score R 2 Odds Minstens R 2 Odds<br />

in goede/ veralge- Ratio 1x per Ratio<br />

zeer goede meend week<br />

gezond- vertrouwen (%)<br />

heid<br />

(%) (%)<br />

België 76,0 45,7 0,021 1,761*** 69,4 0,005 1,092***<br />

Frankrijk 63,9 29,2 0,018 1,719*** 68,3 0,013 1,153***<br />

Duitsland 61,5 38,7 0,023 1,741*** 53,4 0,027 1,288***<br />

Nederland 73,7 63,1 0,016 1,632*** 76,3 0,005 1,112***<br />

Verenigd 71,8 46,7 0,015 1,574*** 67,4 0,005 1,089***<br />

Koninkrijk<br />

Zweden 77,6 66,6 0,044 2,324*** 72,9 0,019 1,225***<br />

<strong>De</strong>nemarken 76,6 75,3 0,032 2,145*** 76,6 0,014 1,194***<br />

Noorwegen 76,1 73,3 0,021 1,846*** 75,2 0,024 1,242***<br />

Finland 65,3 69,7 0,024 1,813*** 68,1 0,030 1,253***<br />

* p

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!