De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

GEZONDHEID EN ZORG
gebruikt) dan in het algemeen secundair onderwijs (ASO: 21% ooit gebruikt en 13% laatste jaar
gebruikt). Het technisch (TSO) en kunstonderwijs (KSO) situeren zich tussen deze beide in:
31% ooit gebruikt en 18% laatste jaar gebruikt.
Cannabis is niet de enige illegale drug, maar het is wel diegene die het vaakst gebruikt wordt.
Uit de gezondheidsenquête 2008 blijkt dat 1,6% van de Vlaamse bevolking van 15 tot 64 jaar
in de afgelopen 12 maanden een andere drug dan cannabis heeft gebruikt: 0,8% geeft aan
cocaïne te hebben gebruikt (Europees gemiddelde 1,3% of 4 miljoen Europeanen); 1,0% zegt
amfetamines (Europees gemiddelde 0,6% of 2 miljoen Europeanen) of XTC (Europees gemiddelde
0,8% of 2,2 miljoen Europeanen) te hebben gebruikt, en 0,1% vermeldt in de afgelopen
12 maanden heroïne te hebben gebruikt (EMCDDA, 2010).
3.1.4. Gebruik van tabak
Tabak – blijvende kwelduivel voor de gezondheid
Tabaksgebruik blijft een belangrijke oorzaak van ziekte en overlijdens. Zo verhoogt roken in
belangrijke mate het risico op coronaire hartziekten, CVA, abdominaal aneurysma (uitzetting
van de hoofdslagader) en perifeer arterieel vaatlijden (Doll e.a., 1994). Voor rokers is rookstop
de interventie die de meeste gezondheidswinst kan opleveren. Het verhoogd cardiovasculair
risico verbonden aan roken is na twee jaar rookstop gedaald tot op het niveau van iemand die
nooit gerookt heeft (Van den Bruel e.a., 2004; Hermanson e.a., 1988).
En toch wordt er nog steeds gerookt ...
In 2008 was 1 op de 4 Vlamingen van 15 jaar of ouder roker. Dit lijkt een heel omvangrijke
groep, gezien de vele inspanningen die zijn geleverd om het roken terug te dringen. Daarbij kan
niet enkel worden verwezen naar het (gedeeltelijke) rookverbod in de horeca van 2007, maar
ook naar de invoering van erkende tabakologen en de maatregelen voor zwangere vrouwen om
gratis een rookstopprogramma te volgen. Na enkele jaren waarbij het aantal dagelijkse rokers
in Vlaanderen toenam, is er uit de gegevens van de Gezondheidenquête 2008 een duidelijke
daling merkbaar. Zo waren er in 1997 23,1% dagelijkse rokers, in 2001 was dit 23,5%, in 2004
26,6% en in 2008 16,9%. Deze daling in aantal dagelijkse rokers in de periode 1997-2008 is,
na controle voor geslacht en leeftijd, nog steeds significant (Gisle, 2010d). Naast de huidige
rokers, heeft meer dan de helft van de Vlaamse bevolking in 2008 (53%) nog nooit gerookt en
is 24% gestopt met roken (zie tabel 8). Het blijkt ook dat stoppen met roken niet eenvoudig is:
hoewel 2 op de 3 dagelijkse rokers al heeft getracht te stoppen met roken, is dit niet gelukt.
Naar regio, zien we dat voor 2008 in het Vlaamse Gewest minder dagelijkse rokers wonen dan
in het Brusselse Hoofdstedelijke of Waalse Gewest, respectievelijk 22% en 24%. Deze verschillen
zijn na controle voor geslacht en leeftijd nog steeds significant (Gisle, 2010d).
Binnen een context van landen als Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Nederland en het Verenigd
Koninkrijk, scoort België hoog met 30% rokers (tabel 8), zij het dat de cijfers uit de
Eurobarometer niet volledig overeenkomen met die uit de Nationale Gezondheidsenquête,
waarin België lager scoort, namelijk 25% (Gisle, 2010d). Het aantal ex-rokers is zowel volgens
de Eurobarometer voor België als volgens de gezondheidsenquête voor Vlaanderen, het laagste
vergeleken met een aantal naburige Europese landen. Dit wordt vooral verklaard door een hoger
percentage Belgen en Vlamingen dat nooit heeft gerookt.
195