De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

GEZONDHEID EN ZORG
de mannen en 66% van de vrouwen eet dagelijks minstens 200 gram groenten. Bij de mannen
drinkt 32% dagelijks gesuikerde dranken, bij de vrouwen is dat 21%.
Iets minder dan een vijfde van de mannen (18%) loopt een gezondheidsrisico door gebrek aan
lichaamsbeweging in de vrije tijd, bij de vrouwen is dit iets minder dan een vierde (23%). Deze
percentages liggen lager dan in 1997 (Tafforeau, 2010b). Vlaanderen doet het wat lichaamsbeweging
betreft wel beter dan Wallonië en Brussel. In Vlaanderen meldt 46% van de ondervraagden
minstens 30 minuten lichaamsbeweging per dag, tegenover 29% in Wallonië en 25%
in Brussel (Tafforeau, 2010b).
... doch ongelijkheden blijven bestaan
Overgewicht en voedings- en bewegingsgewoonten vertonen belangrijke verschillen naar leeftijd
en geslacht en deze verschillen nemen nauwelijks af.
Bij de jongens (2006) is er een verband tussen overgewicht en de welvaart van het gezin, bij de
meisjes werd dit verband niet gevonden. In de helft van de Europese landen is er meer
overgewicht in gezinnen met een lagere welvaart (Currie e.a., 2008). Het voedingspatroon van
laaggeschoolde jongeren is slechter (Matthys, 2006), ook bewegen en sporten zij minder buiten
de schooluren (Universiteit Gent, 2006). Ook De Spiegelaere e.a. (1998a) toonde in een onderzoek
bij 12-jarigen aan dat er een omgekeerd verband bestaat tussen sociaal-economische status
(SES) en overgewicht. Tevens stelt men vast dat de adolescentie een cruciale periode is in
de sociaal ongelijke ontwikkeling van overgewicht en obesitas. Tussen 12 en 15 jaar vergroot
de sociale ongelijkheid in overgewicht. Dat de sociale ongelijkheid in de adolescentie toeneemt,
wijst erop dat kwetsbare jongeren minder in staat zijn hun voedingspatroon te veranderen en
meer te gaan bewegen (De Spiegelaere e.a., 1998b). In Nederland stelt men ook vast dat nietwesterse
allochtone jongeren vaker kampen met overgewicht (TNO, 2010). Overgewicht bij
volwassenen daalt naargelang het opleidingsniveau stijgt en dit is zo in de meeste Europese landen
(Giskes e.a., 2010).
Voor de groentenconsumptie zijn er weinig ongelijkheden (Prättäla, 2010), maar de fruitconsumptie
neemt toe met stijgend opleidingsniveau en de consumptie van frisdrank daalt met stijgend
opleidingsniveau. Dit patroon komt voor in de meeste Europese landen (Giskes e.a.,
2010). Er is een duidelijke sociale gradiënt in de meeste voedingsgewoonten. Slechte voedingsgewoonten
doen zich niet enkel voor in de meest kansarme of laagst opgeleide groep maar vertonen
een dalende lijn van lager- naar hogeropgeleiden (Drieskens, 2010b).
3.1.2. Alcoholgebruik
De consumptie van alcohol is een determinant van gezondheid omdat de consumptie ervan heel
wat gevolgen kan hebben zowel op het vlak van de gezondheid als op sociaal vlak. Zo wordt
alcoholgebruik in verband gebracht met hart- en vaatziekten, levercirrose en bepaalde kankers.
Het consumeren van alcohol kent ook enkele sociale gevolgen zoals bijvoorbeeld het
vóórkomen van ongevallen, geweld, zelfs moord en zelfdoding (OECD, 2010).
In Vlaanderen werden enkele specifieke, meetbare en algemeen aanvaarde doelstellingen geformuleerd,
waarvan de realisatie op middellange termijn wordt gepland. Om die doelstellingen te
bereiken, worden bepaalde accenten gelegd binnen het preventieve gezondheidsbeleid
(http://www.zorg-en-gezondheid.be/Beleid/Gezondheidsdoelstellingen). Dit gebeurt in navolging
van de Wereldgezondheidsorganisatie. De Vlaamse Gezondheidsdoelstellingen met
betrekking tot alcohol worden hier gebruikt als leidraad om het alcoholgebruik in Vlaanderen
Europees te vergelijken.
191