De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011
Overgewicht neemt toe met de leeftijd. De helft van de volwassen mannen in Vlaanderen en
38% van de vrouwen heeft overgewicht (Drieskens, 2010a). Met deze cijfers nemen de Vlaamse
volwassenen in Europa, net als de Vlaamse jongeren, een gemiddelde positie in (Roskam e.a.,
2009).
De gevolgen van overgewicht zijn gekend. Overgewicht bij jongeren gaat enerzijds gepaard met
een aantal lichamelijke beperkingen zoals overbelasting van gewrichten, kortademigheid en
slaapstoornissen (Onafhankelijk Ziekenfonds, 2006; Lobstein e.a., 2003). Anderzijds is er ook
een verhoogd risico op een aantal ernstige gezondheidsproblemen zoals type 2-diabetes
(Poortvliet e.a., 2007) en hart- en vaatziekten (Van Leest & Verschuren, 2005). Overgewicht,
vooral in combinatie met abdominale vetophoping, gaat namelijk gepaard met een toename van
het risico op een aantal metabole afwijkingen zoals insulineresistentie en een gestoord lipidenprofiel
en verhogen zo ook het risico op hart- en vaatziekten (Williamson e.a., 2000).
Overgewicht zou tevens het risico op bepaalde kankers verhogen (Micozzi, 1993). De mentale
gezondheid kan daarnaast ook te lijden hebben onder overgewicht, zo hebben jongeren met
overgewicht een lager psychologisch welbevinden (Onafhankelijk Ziekenfonds, 2006).
... voedings- en bewegingsgewoonten evolueren positief bij volwassenen (2004 en 2008) maar
minder bij de jongeren (2006 en 2010) ...
Het gebrek aan gezonde voedingsgewoonten en voldoende beweging is gerelateerd aan deze en
andere chronische aandoeningen en behoren in de meeste landen tot de prioriteiten van een preventief
gezondheidsbeleid. Het belang van voldoende bewegen blijk onder meer uit het feit dat
personen in goede fysieke conditie een lagere cardiovasculaire mortaliteit hebben dan personen
met een zwakke fysieke conditie, ook na correctie voor andere risicofactoren (Lee e.a., 2001).
Voedings- en bewegingsgewoonten worden al op jonge leeftijd aangenomen en blijven meestal
onveranderd tijdens de volwassen leeftijd (www.cm.be/beestiggezond). Aandacht voor gezonde
voeding en beweging op jonge leeftijd is dan ook cruciaal.
Slechts 33% van de Vlaamse 5-jarige kleuters eet elke dag groenten en 45% eet elke dag fruit,
11% drinkt elke dag gesuikerde frisdrank (2008) (www.kleuters-ugent.be).
Een derde van de 11-jarigen eet dagelijks fruit (cijfer voor 2010), maar slechts 15% van de
meisjes en 12% van de jongens haalt de norm van 2 stukken fruit per dag. Oudere adolescenten
eten minder fruit dan de 11-jarigen. Voor meisjes liggen deze cijfers lager dan in 2006, voor
de jongens zijn er geen verschillen gemeten. De dagelijkse groentenconsumptie ligt merkelijk
hoger dan de fruitconsumptie, maar volgt dezelfde negatieve evolutie als de fruitconsumptie.
Positief is de daling van de frisdrankenconsumptie: in 2010 drinkt nog een derde van de 11-jarigen
dagelijks frisdrank. Bij 15-jarigen is de dagelijkse frisdrankconsumptie bij jongens nog
steeds 46% en bij meisjes 34% (Universiteit Gent, 2006).
Verontrustend is dat slechts 33% van de 5-jarige kleuters dagelijks minstens 60 minuten beweegt,
gemiddeld brengen zij op weekdagen 74 minuten per dag door met TV-kijken en op
weekenddagen 140 minuten per dag (Van Cauwenberghe e.a., 2010).
Bij de 11-jarige jongens heeft 25% dagelijks minstens 60 minuten beweging per dag, hiermee
doen ze het beter dan in 2006. Bij meisjes is dit stabiel gebleven op 15%. Bij oudere adolescenten
liggen de percentages lager.
Enquêtes bij volwassenen uit het Vlaamse Gewest wijzen uit dat voedingsgewoonten de laatste
jaren in positieve richting evolueren maar nog steeds niet voldoen aan de doelstellingen. Slechts
35% van de volwassen mannen en 42% van de vrouwen eet dagelijks 2 porties fruit. 70% van
190