De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011
verzuimdagen verstaan we de dagen die iemand van het werk afwezig bleef met ziekte als
reden.
De voornaamste redenen voor de forse toename van het ziekteverzuim zijn de hoge werkbelasting,
demotivatie, pesterijen en een ongezonde leefstijl (http://www.beswic.be/nl/news_board/
securex_sick). De vraag is ook in welke mate de economische crisis mensen ertoe heeft
aangezet om toch te gaan werken ondanks het feit dat ze zich niet helemaal gezond voelden. Dit
kan zich dan nadien vertalen in een verhoogd ziekteverzuim.
Het kortdurend ziekteverzuim van maximum één maand, dat voor de werkgever van belang is
in het kader van het door hem te financieren gewaarborgd maandloon, is in Wallonië het grootst
met name 2,6% 8 , voor Vlaanderen is dit 2,4%. In werkdagen uitgedrukt betekent dit respectievelijk
6,9 en 6,3 dagen per werknemer.
Het is bekend dat naast ziekte, heel wat andere factoren een belangrijke rol spelen bij de
omvang van het ziekteverzuim (Philipsen, 1969), waaronder de ‘culturele’ component. Zo is het
ziekteverzuim in bijvoorbeeld Zweden veel hoger dan in ons land, wat deels kan verklaard worden
door de uitgebreide Zweedse sociale bescherming. Het ziekteverzuim in Nederland is ook
ruim hoger dan in België: de Nederlander heeft de gewoonte om uit te zieken, terwijl de Belg
eerder naar geneesmiddelen grijpt en tracht zo snel mogelijk terug aan de slag te gaan (Prins,
1990).
Hoewel we met internationale vergelijkingen voorzichtig moeten zijn (andere berekeningswijzen,
andere registratie), zien we dat de Belgische ziekteverzuimcijfers sinds 2005 meer en
meer naar het gemiddelde van enkele buurlanden evolueren, maar dat zowel in Frankrijk,
Duitsland als Nederland de cijfers blijven stijgen (www.aon.com).
Hierboven werden al een aantal oorzakelijke factoren genoemd: de hoge werkbelasting, demotivatie,
pesterijen, en een ongezonde levensstijl. Dit zijn stuk voor stuk factoren die minder door
een sterke controle, dan wel via een goed ziekteverzuimbeleid kunnen aangepakt worden. In
tegenstelling met Nederland, waar de nadruk bij het beheersen van het ziekteverzuim ligt op een
goed uitgewerkt ziekteverzuimbeleid waarbij bijvoorbeeld de drempel om terug te keren naar
het werk na een langdurige afwezigheid, zo laag mogelijk wordt gehouden, zien we dat Belgische/Vlaamse
werkgevers zich vaak (bijna) uitsluitend tot een controle van het ziekteverzuim
beperken (Prins, 1990).
... en een remedie
Van de langdurig afwezige werknemers voelt 1 op de 5 zich gediscrimineerd, 17% wordt gepest.
1 op de 7 frequent afwezigen 9 is zelfs slachtoffer van agressie op het werk. De vraag is
natuurlijk wat oorzaak en gevolg is. In ieder geval is het creëren van een aangename werksfeer
een veel belangrijker taak voor de werkgever dan het trachten terug te dringen van het ziekteverzuim
met soms enkele dagen door een streng controlebeleid via controle-artsen. Wie veel
beweegt, zich voldoende ontspant en gezond eet en niet rookt of overmatig alcohol gebruikt, is
minder afwezig (Securex, 2010).
188