De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

GEZONDHEID EN ZORG
Met de vergrijzing van de bevolking zullen we ontegensprekelijk instaan voor een groeiende
groep patiënten met multimorbiditeit (zie figuur 8). Brengt de vergrijzing en de toename van
multimorbiditeit ons enkel en alleen een groeiende groep patiënten met hoge, complexe
zorgnood en afhankelijkheid of gaat de toename van de levensverwachting en de vooruitgang
van de geneeskunde ook gepaard met langer gezond en onafhankelijk leven Verschillende
studies suggereren dat functiebeperkingen in het algemeen dalen maar het blijft onduidelijk of
deze vooruitgang geldt voor alle gezondheidsproblemen en patiëntengroepen (Freedman e.a.,
2002).
De kennis rond klinische zorg en gezondheidszorgorganisatie heeft zich de laatste decennia
voornamelijk ontwikkeld binnen een probleemgestuurd model. Er zijn richtlijnen en aanbevelingen,
gebaseerd op wetenschappelijke evidentie, voorhanden en die hebben de kwaliteit
van de zorg aanzienlijk verbeterd. Wanneer men echter bij patiënten met multimorbiditeit zorg
herleidt tot een som van ziektespecifieke aanbevelingen, wordt de zorg voor de patiënt versnipperd
en gefragmenteerd met tegenstrijdige behandelingen en polyfarmacie tot gevolg (Boyd
e.a., 2005). Eén van de grootste gevaren hierbij is dat men voorbijgaat aan de individuele
voorkeuren, noden en aspiraties van de patiënt (Ritchie, 2007). In de dagdagelijkse praktijk
vraagt de zorg voor patiënten met multimorbiditeit dat aanbevelingen en richtlijnen geoperationaliseerd
worden binnen de context van de individuele patiënt: comorbiditeit, patiëntenvoorkeuren,
functionele toestand, levenskwaliteit, levensverwachting en omgevingsfactoren
spelen hier een belangrijke rol en zullen ertoe leiden dat er (nu en dan) wordt afgeweken van
wat de ‘medische evidentie’ voorschrijft.
Zorgmanagement bij patiënten met verschillende chronische aandoeningen is ontegensprekelijk
één van de belangrijkste uitdagingen binnen de gezondheidszorg voor de komende jaren. Er is
echter nood aan de ontwikkeling van specifieke kwaliteitsindicatoren voor patiënten met multimorbiditeit
(Boyd e.a., 2005). Om de uitdaging van multimorbiditeit efficiënt aan te gaan,
moeten we meer inzicht krijgen in de impact van het probleem op het niveau van de individuele
patiënt om zo strategieën in klinische zorg en binnen de gezondheidszorgorganisatie aan te
passen aan de noden in het veld. We moeten hierbij de grenzen van de individuele aandoeningen
durven overschrijden. Er is nood aan een integrale aanpak die verder kijkt dan de traditionele
biomedische variabelen zoals bloeddruk en HbA1c 7 en die focust op globale, patiëntgerichte
uitkomsten zoals functionele toestand, sociale participatie en levenskwaliteit. Er is
binnen deze belangrijke uitdaging duidelijk nood aan een paradigmashift in de zorg waarbij
interventies minder probleemgestuurd en meer doelgestuurd worden (Mold e.a., 1991). De
doelstellingen worden mee geformuleerd door de patiënt als individu. Enkel op die manier kan
het aanbod in de (gezondheids)zorg efficiënt gedifferentieerd worden naargelang specifieke
noden en kunnen beperkte middelen in zorg efficiënt worden besteed.
2.4. Ongevallen en valincidenten
De meest voorkomende ongevallen en valincidenten in en om het huis zijn sterk leeftijdsafhankelijk
(http://www.zorg-en-gezondheid.be/Gezond-leven-en-milieu/Ongevallen-in-deprivésfeer/Ongevallen-bij-kinderen-en-jongeren/).
Vandaar dat we ook hier een onderscheid
maken tussen de kinderen en jongeren, en de ouderen.
185