De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

GEZONDHEID EN ZORG
2007; Biddle e.a., 2004), los van de zorgbehoeften (Green & Pope, 1999). Bovendien zijn
artsen meer geneigd om antidepressiva aan vrouwen voor te schrijven (Cooperstock, 1987).
Daarnaast blijkt uit de Gezondheidsenquête dat lageropgeleiden vaker antidepressiva nemen
(Gisle, 2010a). Bovendien scoren niet-Westerse allochtonen volgens een Nederlandse studie
hoger dan autochtonen op antidepressivagebruik, met uitzondering van de 65-plussers (Volkers
e.a., 2005).
Hoe kan dit hoge gebruik van antidepressiva afgeremd worden Verschillende actoren kunnen
hiertoe bijdragen, om te beginnen de huisarts. Immers wie met psychische problemen kampt,
raadpleegt in eerste instantie de huisarts. Huisartsen schrijven echter vaak antidepressiva voor.
Het is onduidelijk wat dit voorschrijfgedrag beïnvloedt: gebrek aan deskundigheid, aan tijd of
onvoldoende mogelijkheden tot doorverwijzing en samenwerking (Anthierens e.a., 2007a).
Verder zou overleg met of doorverwijzing naar een specialist of een gespecialiseerde voorziening
op de tweede lijn (CGGZ) aangewezen zijn bij ernstige vormen.
In het debat ‘pillen of praten’ is tevens een rol weggelegd voor de ziekteverzekering die er nog
niet in is geslaagd een terugbetaling voor psychotherapie door niet-psychiaters te realiseren. Op
de Conferentie Eerstelijnsgezondheidszorg (Vandeurzen, 2010) werd gepleit voor het creëren
van een eerstelijnspsychologische functie. Ook de relatie tussen artsen en farmaceutische
bedrijven en de beïnvloeding van het voorschrijfgedrag dient strikter opgevolgd te worden.
2.2.4.3. Slaapproblemen
Uit de Gezondheidsenquête 2008 blijkt dat 19% van de inwoners van het Vlaamse Gewest
slaapproblemen ervaart (minstens één slechte nacht in de vorige 4 weken). Vrouwen (23%)
worden vaker dan mannen (15%) geconfronteerd met een slechte nachtrust. Wat de relatie van
opleidingsniveau met nachtrust betreft, kan er gesteld worden dat er tussen de gewesten onderling
geen verschil kan worden waargenomen: slaapproblemen komen vaker voor bij laaggeschoolden
dan bij hogeropgeleiden (in Vlaanderen 30% bij vrouwen en 15% bij mannen; in
Wallonië 34% respectievelijk 18 à 21%).
Algemeen kan gesteld worden dat in België 21% van de bevolking ouder dan 15 jaar een slechte
nachtrust heeft. De slaapproblemen nemen toe met de leeftijd. Zo blijkt 15% van de 15-24 jarigen
en ongeveer dubbel zoveel van de 75-plussers moeilijkheden te ondervinden bij het slapen
(Gisle, 2010a).
Figuur 7 die gebaseerd is op recente representatieve enquêtes in Europa (European Health Interview
Survey), geeft de positie weer van de Belg ten opzichte van andere Europeanen. Hier bekijken
we de positieve kant: het aandeel dat zegt goed te hebben geslapen.
Wat blijkt De Belg slaapt minder goed dan de inwoners van andere Europese landen zoals
Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Meer dan 1 twintiger
op de 5 geeft aan de voorbije maand meerdere nachten niet goed geslapen te hebben. Ook in
het Verenigd Koninkrijk is dat het geval. In Denemarken, Frankrijk, Duitsland en Nederland
zijn er significant meer twintigers met een betere nachtrust. Eenzelfde beeld komt naar voor bij
dertigers en jonge veertigers.
De groep 45 tot 59 jaar springt er uit. Slechts 2 op de 3 Belgen in die leeftijdscategorie geeft
aan goed te slapen. Dat is maar liefst 13 procentpunten meer ‘slechtslapers’ vergeleken met
Denemarken, en 6-8 procentpunten verschil met de andere landen. Opvallend, het Verenigd
Koninkrijk gaat mee in de Belgische trend. De situatie wordt wel beter met ouder worden, want
181