De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

SOCIALE STAAT VAN VLAANDEREN 2011
Om hierop zicht te krijgen werden recent zogenaamde referentiebudgetten berekend voor
België, Vlaanderen, Brussel en Wallonië (Storms & Van den Bosch, 2009; Van Thielen e.a.,
2010). Het referentiebudget biedt een antwoord op de vraag hoeveel een gezin nodig heeft om
een menswaardig leven te leiden en een aanvaardbare levensstandaard te bereiken in het land of
de regio waarin het gezin leeft. Vertrekkende vanuit een algemene theorie over menselijke
behoeften werd een beroep gedaan op meerdere informatiebronnen (officiële standaarden en
richtlijnen, oordelen van experts en oordelen van lage-inkomensgezinnen) om te bepalen welke
producten en diensten, tegen welke kwaliteit, in welke hoeveelheid en tegen welke prijs nodig
zijn om volwaardig aan onze samenleving te kunnen deelnemen. Door de Belgische en Vlaamse
armoederisicodrempel te vergelijken met deze referentiebudgetten voor Vlaanderen, kunnen we
zien in hoeverre deze armoederisicodrempels een reële problematische situatie weerspiegelen
en dus tegemoetkomen aan de Vlaamse realiteit.
De vergelijking met de referentiebudgetten (voor niet werkenden in goede gezondheid en huurders
op de private markt) leert dat de Vlaamse 60% armoederisicodrempel relatief sterk afwijkt
van het referentiebudget voor koppels met of zonder kinderen. De equivalentieschaal voor kinderen
lijkt een onderschatting voor de referentiebudgetten die minimaal noodzakelijk zijn voor
kinderen. De verschillen tussen de Waalse en de Vlaamse referentiebudgetten zijn beperkt (zie
Van Thielen e.a., 2010). Dit suggereert dat wat minimaal noodzakelijk is om rond te komen
voor een Vlaams gezin niet sterk beïnvloed wordt door de gemiddelde hogere welvaart in
Vlaanderen. De hefbomen van het herverdelende beleid (dat een rechtstreekse impact heeft op
het armoederisico) zijn op het federale vlak te vinden (sociale zekerheid, fiscaliteit, loonzetting).
De vooruitgang op het vlak van armoedebestrijding in het kader van de EU2020 strategie
wordt afgemeten met een nationale armoederisicodrempel. Dus besluiten wij dat het aangewezen
is om de Belgische armoederisicodrempels te hanteren. In wat volgt presenteren we in
een eerste beweging nog resultaten op basis van beide normen, in het tweede deel van dit hoofdstuk
beperken we ons tot de nationale (Belgische) armoederisicodrempel om de Vlaamse
situatie te duiden.
Tabel 1.
Referentiebudget* (A) en Belgische (B) en Vlaamse (C) armoederisicodrempels (EU-SILC) in
Euro per maand en in verhouding (in %) tot het referentiebudget, Vlaanderen, 2007
A B A/B C A/C
Referentie- Belgische Vlaamse*
Gezinstype budget a.r.d.** a.r.d.*
alleenstaande vrouw 920 899 102 960 96
Vrouw + kind (2 jaar) 1.199 1.169 103 1.248 96
vrouw + kinderen (8, 15 jaar) 1.777 1.619 110 1.728 103
koppel 1.222 1.349 91 1.440 85
koppel + kind (2 jaar) 1.467 1.619 91 1.728 85
koppel + kinderen (8, 15 jaar) 2.042 2.068 99 2.208 92
* Referentiebudgetten voor een menswaardig inkomen, niet werkenden in goede gezondheid en huurders
op de private markt.
** a.r.d staat voor Armoederisicodrempel.
Bron: Van Thielen e.a. (2010) en EU-SILC, 2008, bewerking door Bérénice Storms.
Op de website van het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck, kan men meer uitgebreide
tabellen en informatie terugvinden over referentiebudgetten en armoederisicodrempels
in België 2 . Verder staat er op de website een instrument waar de bezoeker zijn of haar positie in
de Belgische inkomensverdeling kan te weten komen 3 .
140