De Sociale Staat van Vlaanderen 2011 - Vlaanderen.be

WERK
7. “Het aantal ongevallen op het werk moet tussen 2008 en 2012
met 25% dalen” (Federaal Ministerie van Werkgelegenheid, Arbeid
en Sociaal Overleg)
Het charter “Community Strategy on Health and Safety at Work, 2007-2012” beoogt een reductie
van het aantal arbeidsgerelateerde ongevallen met 25% in de Europese landen (Commission,
2007). Dit komt bovenop de reductie van 17% van het aantal arbeidsongevallen in de EU15 die
met het vorige actieprogramma 2002 tot en met 2006 werd bereikt.
Toch blijven er redenen voor verdere actie:
– sommige categorieën van werknemers blijven zeer kwetsbaar (jongere maar ook oudere
werknemers, migranten, werknemers met onzekere jobs);
– sommige categorieën van ondernemingen blijven kwetsbaar (in het bijzonder KMO’s);
– sommige sectoren blijven geconfronteerd met veel gevaarlijk werk (bouw, landbouw, transport,
gezondheidszorg).
Bovendien dienen er zich een aantal nieuwe uitdagingen aan in het domein van veiligheid en
gezondheid:
– de veroudering van de beroepsbevolking;
– de toename van zelfstandige tewerkstelling, outsourcing en meer tewerkstelling in KMO’s;
– grotere toestroom van migranten;
– nieuwe arbeidsrisico’s als werkdruk, geestelijke en emotionele belasting.
7.1. Aantal arbeidsongevallen
Officiële ongevalcijfers van het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO) die enkel beschikbaar zijn
op het niveau van België, geven aan dat ook in ons land het aantal arbeidsongevallen een
duidelijk neerwaartse trend kent. In de periode 1985 tot 2009 is het absolute aantal ongevallen
op de arbeidsplaats met een derde afgenomen van 260.000 per jaar naar 160.000. Houden we
rekening met de gelijktijdige toename van het aantal werknemers in dezelfde periode, dan is
deze daling nog opmerkelijker.
Focussen we op de ernstige arbeidsongevallen, dan is het beeld lang niet zo rooskleurig. Het
aandeel van de ongevallen met een blijvende arbeidsongeschiktheid is in dezelfde periode
immers meer dan verdubbeld (van 4,4% tot 9,0% van het totaal aantal arbeidsongevallen). In
absolute aantallen is het aantal arbeidsongevallen met blijvende arbeidsongeschiktheid dan ook
toegenomen en houdt zowat gelijke tred met de toename van het aantal werkenden.
Een belangrijke factor daarbij is de vergrijzing van de werkende bevolking. Het is bekend dat
hoe ouder de werknemer is, hoe groter het risico om het slachtoffer te worden van een ernstig
ongeval. De groei van het aantal oudere werknemers tijdens de laatste decennia, verklaart op
zijn minst gedeeltelijk waarom de algemene daling van het aantal ongevallen gepaard gaat met
een gelijktijdige stijging van het percentage van de ernstige ongevallen (FAO, 2006).
De gegevens van het FAO laten toe een lange tijdreeks op te stellen, maar ze kampen met een
probleem van onderaangifte. Ze bevatten immers enkel de arbeidsongevallen die door de werkgevers
worden aangegeven bij hun verzekeraar. Hierdoor zijn in de officiële cijfers heel wat
arbeidsongevallen niet opgenomen. Verder gaat het enkel om gegevens uit de privésector.
121