Beantwoording van de schriftelijke vragen - Leefbaar Rotterdam

Rotterdam, 8 februari 2011.
Onderwerp:
Beantwoording van de schriftelijke vragen van de raadsleden R. Buijt (Leefbaar
Rotterdam) en mevrouw A.G. Fähmel-van der Werf (Leefbaar Rotterdam) over toezicht
crèches.
Aan de Gemeenteraad.
Op 21 december 2010 stelden de raadsleden R. Buijt (Leefbaar Rotterdam) en mevrouw
A.G. Fähmel-van der Werf (Leefbaar Rotterdam) ons schriftelijke vragen over toezicht
crèches.
Inleidend wordt gesteld:
“Uit het artikel 'Toezicht crèches faalt' uit het NRC Handelsblad van 20 december 2010
blijkt dat controlemechanismen in de kinderopvang niet werken of nog niet bestaan.
Aanleiding voor het artikel is de Amsterdamse zedenzaak. Het aantal slachtoffers is
inmiddels opgelopen tot 64. Bij tijdig ingrijpen door het desbetreffende stadsdeel na
stevige kritiek van de GGD op het kinderdagverblijf had het aantal slachtoffers beperkt
kunnen worden. In het artikel wordt betoogd dat de handhaving van regels en toezicht op
crèches niet deugt.”
Hieronder volgen de vragen en onze beantwoording:
Vraag 1:
Wordt ook in Rotterdam volstaan met een Verklaring omtrent het Gedrag (VOG)
die alleen betrekking heeft op het verblijf in Nederland Zo ja, waarom Zo nee,
welke eisen worden nog meer gesteld
Antwoord:
De GGD Rotterdam-Rijnmond toetst of de Verklaring omtrent Gedrag (VOG) voldoet aan
de eisen van de Wet kinderopvang (artikel 50 lid 4) en de Beleidsregels (artikel 10).
Deze wettelijke regels vereisen dat een VOG in Nederland is afgegeven volgens de Wet
op de Justitiële documentatie en de verklaringen omtrent het gedrag. Het landelijk
orgaan COVOG (Centraal Orgaan Verklaring Omtrent het Gedrag) toetst of iemand in
aanmerking komt voor een VOG, daarbij wordt onder andere gekeken naar de functie
waarvoor de VOG wordt aangevraagd. Dit orgaan beslist namens de minister van
Justitie of de VOG wordt afgegeven. Hiervoor raadplegen zij het justitieel
documentatiesysteem, politiegegevens en gegevens van het Openbaar Ministerie.
Buitenlandse dossiers worden vooralsnog niet meegenomen.
Als college staan wij achter het door GGD Nederland ingenomen standpunt dat er
behoefte is aan een internationale VOG, ten minste in de EU-landen.
D
oc
lo
od
Vraag 2:
Kunnen buitenlandse sollicitanten verplicht worden om naast een VOG,
vergelijkbare certificaten uit eigen land of meerdere landen te overleggen indien
sollicitant daar gewerkt heeft Zo ja, waarom wordt dit nog niet gedaan Per
wanneer kan dit wel verplicht worden gesteld voor alle nieuwe medewerkers en
met terugwerkende kracht voor de huidige medewerkers
Registratienummer dienst: 121 raadsvergadering van: dd-mm-jjjj
Behandelaar: M. Withagen, (010) 4339894 raadsstuk pagina 1

Antwoord:
In de wet en in de beleidsregels staat waaraan personeel in de kinderopvang moet
voldoen. Alle beroepskrachten moeten beschikken over de beroepskwalificatie die in
de CAO wordt voorgeschreven.
Daarnaast moet ieder personeelslid een VOG hebben en Nederlands spreken. In de
wet is niet vastgelegd dat wij kinderopvangorganisaties moeten verplichten om naast
een VOG nog aanvullende, vergelijkbare documenten op te vragen. Zoals wij
hierboven al opmerkten, vinden wij dat een internationale VOG zo’n aanvullend
document zou moeten zijn.
De eigenaar van het kindercentrum/gastouderbureau is verantwoordelijk voor controle
op de gevraagde beroepskwalificatie en VOG. De GGD controleert jaarlijks of de
benodigde documenten in orde zijn. Een toezichthouder kan bij gerede twijfel een
nieuwe VOG laten aanvragen en navraag doen naar een sollicitant in het land van
herkomst.
Vervolgens stellen de raadsleden Buijt en Fähmel-van der Werf:
“Ouders lijken niet op de hoogte te zijn dat er naast een VOG ook vergelijkbare
certificaten opgevraagd kunnen worden.”
Vraag 3:
Kunnen ouders bij de inschrijving van hun kind bij het kinderdagverblijf
automatisch op de hoogte worden gesteld of er van alle medewerkers een VOG en
vergelijkbare certificaten uit het buitenland zijn opgevraagd En als hier geen
sprake van is, waarom daartoe besloten is
Antwoord:
Zoals hierboven aangegeven, kunnen ouders er vanuit gaan dat de medewerkers over
een in Nederland afgegeven VOG beschikken, want anders mogen ze niet werkzaam
zijn bij een kinderopvangvoorziening. Ouders zijn vrij om hier zelf naar te vragen en de
VOG’s in te zien. Vragen naar vergelijkbare certificaten uit het buitenland kan natuurlijk
ook, maar het aanvragen hiervan is, zoals hierboven aangegeven, niet wettelijk verplicht.
Vervolgens stellen de raadsleden Buijt en Fähmel-van der Werf:
“In Amsterdam heeft de GGD 14 maal stevige kritiek geuit op het kinderdagverblijf waar
de verdachte werkte. Het desbetreffende stadsdeel heeft niets met deze kritiek gedaan
en de GGD is niet bevoegd om maatregelen te nemen. Daarnaast geeft de GGD aan dat
het houden van inspecties geen zin heeft als de gemeente of het stadsdeel er
vervolgens niets mee doet.”
Vraag 4:
Heeft de GGD kritiek geuit op kinderdagverblijven in Rotterdam Zo ja, om welke
kinderdagverblijven gaat het, welke kritiek heeft de GGD geuit en wat is er gedaan
met deze kritiek
D
oc
lo
od
Antwoord:
Toezicht kinderopvang van de GGD beschrijft in een inspectierapport de bevindingen
van de inspectie van de kinderopvangvoorziening. Indien er tekortkomingen worden
geconstateerd, wordt dit in het rapport aangegeven. Bij kleine tekortkomingen, zoals een
kleine aanpassing in de huisregels, worden afspraken gemaakt met de houder (de
formeel verantwoordelijke voor de kinderopvang) om dit op te lossen. Deze afspraken
worden in het rapport vermeld. Bij ernstige tekortkomingen, zoals overtreding van de in
de wet vastgelegde beroepskracht – kind ratio, geeft Toezicht Kinderopvang een advies
tot handhaving. Het inspectierapport wordt dan doorgestuurd naar het handhavingsteam
Registratienummer dienst: 121 raadsvergadering van: dd-mm-jjjj
Behandelaar: M. Withagen, (010) 4339894 raadsstuk pagina 2

van de GGD. Het rapport wordt openbaar gemaakt in het Landelijk Register
Kinderopvang.
Volgens de Wet kinderopvang is de gemeente eindverantwoordelijk voor de naleving van
de kwaliteitseisen.
In Rotterdam hebben wij de handhavingstaak kinderopvang opgedragen aan de
directeur van de GGD. Toezicht en handhaving zijn daarmee centraal belegd. Dit leidt tot
een meer effectieve aanpak. Ook wordt de effectiviteit vergroot, omdat de GGD bij de
uitvoering van deze taken goed samenwerkt met andere diensten (dS+V, SenR en JOS).
Wat betreft handhaving, zijn er diverse sanctiemogelijkheden. Deze variëren van het
geven van een aanwijzing tot het opleggen van een bestuurlijke boete, een last onder
dwangsom of een last onder bestuursdwang tot een exploitatieverbod en de verwijdering
uit het Landelijk Register Kinderopvang. In het uiterste geval kan besloten worden tot
(tijdelijke) sluiting van de opvang.
Cijfers over toezicht kinderopvang ontvangt u van ons jaarlijks via het jaarverslag Wet
kinderopvang. Vooruitlopend op het jaarverslag van 2010, melden wij u het volgende.
In Rotterdam zijn er in 2010 187 kinderdagverblijven, 233 buitenschoolse opvang, 25
gastouderbureau’s en 890 gastouders geregistreerd in het Landelijk Register
Kinderopvang (d.d. 30 december 2010). In ca. 8 procent van alle inspecties is in het
inspectierapport advies tot handhaving gegeven.
De tekortkomingen hadden betrekking op
- Beleid veiligheid en beleid gezondheid; in het kader van beleid veiligheid en
gezondheid dient de houder jaarlijks een risico-inventarisatie te houden.
- Uitvoering beleid veiligheid en beleid gezondheid; er moet een plan van aanpak zijn
waarin wordt aangegeven op welke termijn welke concrete maatregelen worden
genomen om veiligheids- en gezondheidsrisico’s te voorkomen.
- Beroepskracht-kind-ratio en groepsgrootte.
- Pedagogisch beleid.
Alle inspectierapporten, ook die met een handhavingsadvies, worden openbaar gemaakt
in het Landelijk Register Kinderopvang.
Vraag 5:
Hoe vaak is sprake geweest van een nader onderzoek n.a.v. een eerdere
inspectie
Antwoord:
In 2010 hebben er in Rotterdam 51 nadere onderzoeken plaatsgevonden. Een nader
onderzoek wordt ingezet als tijdens de inspectie tekortkomingen worden geconstateerd.
Een nader onderzoek is gericht op de voorwaarden waaraan tijdens de inspectie niet
werd voldaan. Op het moment dat tijdens het nader onderzoek wordt geconstateerd dat
de overtreding niet is opgelost wordt een advies tot handhaving gegeven.
D
oc
lo
od
Vraag 6:
Hoe vaak zijn klachten of signalen aanleiding geweest voor het uitvoeren van een
extra (al dan niet aangekondigd) incidenteel onderzoek
Antwoord:
In 2010 hebben er in Rotterdam van de ruim 400 inspecties 22 onderzoeken
plaatsgevonden naar aanleiding van een signaal van bijvoorbeeld een ouder of
medewerker over de kwaliteit van de kinderopvang. Op het moment dat tijdens een
dergelijk onderzoek daadwerkelijk een overtreding wordt geconstateerd, volgt afhankelijk
Registratienummer dienst: 121 raadsvergadering van: dd-mm-jjjj
Behandelaar: M. Withagen, (010) 4339894 raadsstuk pagina 3

van de zwaarte van de overtreding een hersteltermijn. Bij ernstige overtredingen wordt
meteen een advies tot handhaving gegeven. In 2010 is dit bij 31
kinderopvangvoorzieningen gebeurd.
Vraag 7:
Hoe vaak is er sprake geweest van een schriftelijk bevel Is er sprake geweest van
een verlenging van dit bevel
Antwoord:
Het beleid van de GGD is dat bij spoedeisende situaties allereerst de houder van een
kinderopvangvoorziening wordt gevraagd per direct maatregelen te nemen. Indien dit
gebeurt, kan een bevel achterwege blijven. In 2010 is dit twee keer aan houders
gevraagd met betrekking tot de beroepskracht-kind-ratio. De houder heeft direct
maatregelen getroffen.
In alle jaren dat GGD toezicht uitvoert is slechts eenmaal, in 2008, een schriftelijk bevel
gegeven vanwege een geweigerde VOG van een medewerker. De medewerker diende
per direct de werkzaamheden te stoppen bij de buitenschoolse opvang. Dit bevel is
uitgevoerd en hier is door middel van herinspecties door Toezicht Kinderopvang controle
op uitgeoefend. Het bevel is een keer verlengd. Enig tijd daarna is de VOG voor de
betrokken medewerker alsnog overlegd.
Vraag 8:
Hoe vaak is sprake geweest van een aanwijzing Volgde deze aanwijzing na een
schriftelijk bevel Zo nee, in hoeveel gevallen niet
Antwoord:
Naar aanleiding van de handhavingsadviezen (zie de beantwoording van vraag 4) heeft
de GGD 27 aanwijzingen en één waarschuwing gegeven aan de betreffende
kinderopvangvoorzieningen. Tevens is aan zes kinderopvangvoorzieningen als vervolg
op de aanwijzing een (vooraankondiging) last onder dwangsom of een boete opgelegd.
Vraag 9:
Kan de GGD de bevoegdheid worden verleend om wel maatregelen te treffen
indien een potentieel gevaarlijke situatie wordt geconstateerd Zo ja, vanaf
wanneer kan deze bevoegdheid worden uitgeoefend Zo nee, waarom niet
Antwoord:
Deze bevoegdheid heeft de GGD in Rotterdam al. De GGD kan een schriftelijk bevel of
bestuursdwang opleggen. Ten aanzien van een schriftelijk bevel heeft de GGD als
toezichthouder zelf de bevoegdheid. Ten aanzien van bestuursdwang (ook wel
politiedwang genoemd) wordt samengewerkt met politie, team handhaving van de dienst
dS+V en eventueel met de betreffende deelgemeente.
Vervolgens stellen de raadsleden Buijt en Fähmel-van der Werf:
“Uit het handboek toezicht kwaliteit kinderopvang van de GGD Nederland blijkt dat er
ook steekproefsgewijs informatie wordt verzameld. Er wordt aangegeven dat het niet
noodzakelijk is om alle diploma’s op te vragen.”
D
oc
lo
od
Vraag 10:
Geldt dit ook voor de Verklaringen Omtrent het Gedrag Zo ja, in hoeveel gevallen
zijn deze niet meegenomen in de steekproef En in hoeveel gevallen geldt dit voor
de diploma’s Is het college ook van mening dat, gezien de veiligheid van de
kinderen, het niet wenselijk is om deze punten steekproefsgewijs mee te nemen bij
de inspectie maar dit te allen tijde te onderzoeken Zo nee, waarom niet
Registratienummer dienst: 121 raadsvergadering van: dd-mm-jjjj
Behandelaar: M. Withagen, (010) 4339894 raadsstuk pagina 4

Antwoord:
Bij een nieuwe kinderopvangvoorziening wordt een meldingsonderzoek uitgevoerd.
Tijdens dit meldingsonderzoek worden de VOG’s en diploma’s van alle medewerkers
gecontroleerd. Bij een reguliere inspectie ( in 2010 meestal een onaangekondigde
inspectie) worden aanwezige beroepskrachten gevraagd naar hun VOG. Daarnaast
wordt de VOG opgevraagd van alle nieuwe medewerkers.
Een medewerker die al langer in dienst is, beschikt over een door de inspectie al
gecontroleerd diploma en VOG. De VOG is namelijk onbeperkt geldig voor het doel van
de aanvraag. Het is daarom niet nodig om de diploma’s en VOG’s elke reguliere
inspectie te controleren of dit steekproefsgewijs te doen.
Wanneer een pedagogisch medewerker van baan verandert, moet de nieuwe werkgever
een aanvraag doen als de VOG bij aanvang van de werkzaamheden ouder is dan twee
maanden. Dit is in de wet is bepaald. De GGD kan op basis van signalen vragen of een
medewerker een nieuwe VOG overlegt c.q. aanvraagt. In Rotterdam is dit nog niet
gebeurd.
Vervolgens stellen de raadsleden Buijt en Fähmel-van der Werf:
‘Momenteel wordt er alleen gekeken naar de diploma’s van leidsters/leiders en niet naar
het taalniveau’.
Vraag 11:
In hoeverre acht het college het mogelijk om ook steekproefsgewijs het taalniveau
mee te nemen tijdens de inspectie
Antwoord:
Wie een kinderopvanglocatie wil openen, moet hiervoor een aanvraag indienen bij de
GGD. In de wet staat dat de toezichthouder (GGD) onderzoekt of kan worden voldaan
aan de kwaliteitseisen die gelden voor kinderopvang. Een van de eisen is dat de
voertaal binnen de opvang Nederlands is en dat ieder personeelslid Nederlands spreekt.
Tijdens de inspectie wordt dit nogmaals gecontroleerd.
Ook de peuterspeelzalen, de ‘groepen 0’, zullen binnenkort hierop door de GGD worden
geïnspecteerd. Zo zullen leidsters een certificaat moeten hebben, waaruit blijkt dat zij
aan bepaalde opleidingseisen voldoen.
Vervolgens stellen de raadsleden Buijt en Fähmel-van der Werf:
‘Uit het handboek toezicht kwaliteit kinderopvang van de GGD Nederland blijkt tevens
dat het zinvol wordt geacht om op een twintigtal punten te overleggen en afspraken te
maken’.
Vraag 12:
Welke onderlinge afspraken zijn er m.b.t. deze punten gemaakt tussen de
gemeente en de GGD
D
oc
lo
od
Antwoord:
Het toezicht en de handhaving is gemandateerd aan de GGD. Gemeente en GGD gaan
daarbij uit van een landelijk kwaliteitsmodel met betrekking tot het proces van inspectie.
Concreet betekent dit dat zaken als onderzoek, afhandeling klachten en signalen, en
handhavingsacties in protocollen, werkwijzen en richtlijnen zijn vastgelegd.
Registratienummer dienst: 121 raadsvergadering van: dd-mm-jjjj
Behandelaar: M. Withagen, (010) 4339894 raadsstuk pagina 5

Vraag 13:
Zijn er punten waarover nog geen afspraken zijn gemaakt Zo nee, waarom niet en
per wanneer kunnen we die verwachten
Antwoord:
Er zijn geen punten waarover nog geen afspraken zijn gemaakt. Wel worden bestaande
protocollen, werkwijzen en richtlijnen voortdurend actueel gehouden op basis van
landelijk beleid en ontwikkelingen.
Burgemeester en Wethouders van Rotterdam,
De secretaris,
De burgemeester,
A. Littooij, l.s.
D. Schrijer, l.b.
D
oc
lo
od
Registratienummer dienst: 121 raadsvergadering van: dd-mm-jjjj
Behandelaar: M. Withagen, (010) 4339894 raadsstuk pagina 6