Drugs en zwangerschap. De meest gestelde vragen - Vad.be

Drugs en zwangerschap.
De meest gestelde vragen

V.U.: Frieda Matthys, Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen vzw,
VAD, Vanderlindenstraat 15, 1030 Brussel - december 2011 (herziene herdruk) - D/2012/6030/1
De DrugLijn is een initiatief van VAD – VAD wordt gefinancierd door de Vlaamse overheid.
De DrugLijn financieel steunen kan op rekeningnummer 433-1078042-09.
Vanaf € 40 ontvang je een fiscaal attest.
concept Today - druk www.epo.be - afbeeldingen www.shutterstock.com

Zwangerschap en de geboorte van een baby zijn prachtige ervaringen. Maar ze
brengen voor de toekomstige ouders ook heel wat veranderingen met zich mee.
En een aantal leefgewoonten wordt dan terecht in vraag gesteld (ongezonde
voeding, onregelmatige slaap, uitgaan, ...).
De DrugLijn krijgt regelmatig vragen van (toekomstige) ouders over het gebruik
van drugs tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. Mag ik af en toe nog een
glaasje drinken Kan een joint kwaad tijdens de borstvoeding Ik heb voor ik wist
dat ik zwanger was af en toe cocaïne gebruikt, kan dit een invloed hebben
op mijn kindje ...
Deze folder wil geenszins mensen ongerust maken. Het is belangrijk een onderscheid
te maken tussen af en toe een drug gebruiken tijdens de zwangerschap en
regelmatig of dagelijks gebruik. Het laatste houdt uiteraard meer risico’s in. Toch
is het niet zo dat zomaar stoppen met gebruik altijd de beste oplossing is.
Plotseling ontwennen is heel zwaar voor het lichaam van de moeder en dus ook
voor haar ongeboren kindje. Het is best dit niet op eigen initiatief te doen, maar
in overleg met een arts of hulpverlener.
Zijn drank en drugs gevaarlijk tijdens de zwangerschap
Elk gebruik van drank, drugs & pillen brengt risico’s voor de foetus met zich mee en is
daarom af te raden. De risico’s hangen onder meer af van welke drug je als zwangere
vrouw neemt, van hoeveel en hoe vaak je gebruikt (hoe meer en hoe regelmatiger, hoe
meer gevaar de foetus loopt) en of je verschillende drugs tegelijk gebruikt (combinaties
kunnen het gevaar sterk verhogen). Daarnaast spelen lichamelijke verschillen eveneens
een rol. Zo is het lichaam van de ene persoon gevoeliger voor de impact van drank en
drugs dan dat van iemand anders. Vrouwen zijn over het algemeen gevoeliger voor de
effecten van drugs dan mannen.
Druggebruik tijdens de zwangerschap houdt niet enkel risico’s in voor de foetus. Ook
het gedrag van de moeder kan ernstig beïnvloed worden. Dit geldt wanneer je onvoldoende
aandacht hebt voor een gezonde levensstijl of wanneer je zozeer onder invloed
van drugs bent dat je je niet echt bewust kan voorbereiden op de komst van een kind.
Ook andere omstandigheden die het gevolg kunnen zijn van druggebruik, zoals stress,
geldgebrek of relationele spanningen, kunnen een invloed hebben op de zwangerschap.
De risico’s hangen dus niet alleen af van de drug, maar evenzeer van de omstandigheden
waarin je leeft. Een zwangere vrouw- of ze nu drugs gebruikt of niet- laat zich best
van bij het begin van de zwangerschap begeleiden door een arts. Een arts is per definitie
gebonden aan het beroepsgeheim: je verhaal vertel je er dus in alle vertrouwen.

Mag ik af en toe alcohol drinken tijdens de zwangerschap
Wanneer je zwanger bent of een zwangerschap overweegt, drink je best geen alcohol.
Alcohol is schadelijk in alle stadia van de zwangerschap, zelfs in de eerste weken.
Alcoholgebruik kan zelfs bij kleine hoeveelheden schadelijk zijn. Het vernauwt de
bloedvaten waardoor de foetus minder bloed en zuurstof krijgt. Het drinken van één
glas alcohol heeft binnen de vijftien à dertig minuten een invloed op de zuurstoftoevoer.
Dit kan een negatief effect hebben op het geboortegewicht en de lengte van de baby.
Ook de kans op een miskraam stijgt aanzienlijk, zelfs bij matig alcoholgebruik van enkele
glazen per week.
De foetus doet er veel langer over dan de moeder om de alcohol te verwerken, waardoor
de alcohol veel langer in zijn bloedsomloop blijft. Dit kan na de geboorte leiden tot slaapen
ademhalingsproblemen bij de baby.
Hoe meer alcohol je drinkt, hoe groter het risico op een miskraam, vroeggeboorte of op
een verstoorde ontwikkeling. In extreme situaties en bij zwaar alcoholmisbruik kan het
Foetaal Alcohol Syndroom (FAS) voorkomen.
Symptomen van het FAS zijn een lager geboortegewicht en een geringere lichaamslengte,
ernstige lichamelijke gebreken, typische afwijkingen in het gezicht (te kleine
oogspleten, te korte neus, wipneus, te dunne bovenlip, …) en een geestelijke achterstand.
Deze kenmerken komen zelden allemaal samen voor. Meestal vertoont de baby
er enkele. Dan spreekt men van het Foetaal Alcohol Effect (FAE).

Wat met geneesmiddelen tijdens de zwangerschap
Het aanbod aan geneesmiddelen is zeer groot. Het is dus onmogelijk om alle soorten
medicatie en hun uitwerking op te sommen. Over het algemeen houden de meeste
geneesmiddelen risico’s in voor de foetus.
Een zwangerschap kan heel wat kwaaltjes en klachten met zich meebrengen. Ben je
zwanger en wil je een medicijn slikken, dan doe je dat best enkel na overleg met je
huisarts of gynaecoloog. Zelfs als het gaat over medicijnen die niet op voorschrift zijn.
Lees steeds aandachtig de bijsluiter. Die geeft informatie over de mogelijke gevaren en
bijwerkingen tijdens de zwangerschap.
En misschien kunnen lichamelijke ongemakken op een andere manier dan met een
pilletje verholpen worden
Zijn alle illegale drugs schadelijk voor de foetus
Het gebruik van cannabis tijdens de zwangerschap vermindert de toevoer van zuurstof
en voedingsstoffen naar de baby, wat een invloed heeft op het geboortegewicht en de
lengte van het kind.
Cannabis wordt vaak met tabak gerookt. Zo krijg je ook de schadelijke stoffen van tabak
binnen. Maar ook wanneer je cannabis puur rookt, bevat het veel teer. Bloedingen, het
loskomen van de moederkoek en het vroegtijdig breken van de vliezen komen iets vaker
voor bij vrouwen die roken. Over de gevolgen van het gebruik van cannabis in een andere
vorm (bijvoorbeeld cannabisthee) zijn verschillende onderzoeken het niet eens. Je
kijkt daar dus beter mee uit.
Je kan je ook afvragen in hoeverre je je zwangerschap op een gezonde manier beleeft
als je vaak onder invloed bent.
Het gebruik van LSD en paddo’s zou niet schadelijk zijn voor de baby. Maar als je onder
invloed van tripmiddelen hallucinaties krijgt, kan er makkelijk iets gebeuren dat nadelig
is voor de baby. Zeker als je een zogeheten ‘bad trip’ krijgt. Zo’n aangrijpende en vaak
ook beangstigende ervaring kan lang nawerken en een negatieve invloed hebben op de
beleving van de zwangerschap.
XTC tijdens de zwangerschap is riskant. Vooral tijdens de eerste drie maanden. XTC
pept op en onderdrukt het gevoel van slaap en honger. Dit kan ertoe leiden dat je als
aanstaande moeder minder aandacht besteedt aan een goed slaap-waakritme en
gezonde voeding. Je kan uitgeput raken en gewicht verliezen. Zo komt de ontwikkeling
van de foetus in het gedrang. Aangeboren afwijkingen aan het hart en aan de ledematen
kunnen het gevolg zijn. Ook neemt de bloed- en zuurstoftoevoer naar de baby af.
Bovendien is de samenstelling van een XTC-pil vaak onduidelijk. De kans bestaat dat
een pil onzuiverheden bevat die schadelijk zijn.

Speed is een sterk opwekkend middel dat de hartslag versnelt en de bloeddruk
doet stijgen (bij zowel moeder als kind). Dit kan een hersenbloeding bij de foetus
veroorzaken. Net zoals bij alcohol, tabak en XTC neemt de bloed- en zuurstoftoevoer
naar de foetus af. Dat heeft een invloed op de groei en ontwikkeling. De baby
kan een lager geboortegewicht hebben en vatbaarder zijn voor ziekten en infecties.
Speed verhoogt de kans op een miskraam of vroegtijdige bevalling, door het loslaten
van de moederkoek.
Cocaïne heeft dezelfde negatieve effecten. Algemeen wordt dit beschouwd als
de gevaarlijkste illegale drug tijdens de zwangerschap. Naast de bovenstaande
effecten kan het ook de ontwikkeling van het zenuwstelsel schaden, afwijkingen
veroorzaken aan bijvoorbeeld het maag-darmstelsel, het gezicht, de ledematen en
het hart. Het kan tot een vroeggeboorte, groeiachterstand en hersenbeschadiging
leiden.
Ook het gebruik van heroïne tijdens de zwangerschap houdt ernstige risico’s in.
Het kan een miskraam, afwijkingen in het zenuwstelsel en groeivertraging veroorzaken.
Wanneer heroïne ingespoten wordt, komt daarbij nog het gevaar op infecties
en ziekten. De baby is meestal klein en licht, waardoor er kans is op complicaties.
Vaak heeft de baby een verstoord slaappatroon en ook de kans op wiegendood
is groter. Gebruik je tot aan de bevalling heroïne, dan komt het kind verslaafd ter
wereld en zal het ontwenningsverschijnselen krijgen.
Ondanks al deze negatieve effecten voor de foetus, is het toch niet aan te raden om
tijdens de zwangerschap plots te stoppen met heroïne. Het afkicken kan krampen in
de baarmoeder veroorzaken, waardoor de kans op een miskraam of vroeggeboorte
sterk toeneemt. Methadon kan in een aantal gevallen een veilig alternatief zijn.

Wat met borstvoeding
Drug- en alcoholgebruik tijdens de borstvoeding is af te raden. Vrijwel alle drugs komen
via de moedermelk in het lichaam van de baby terecht.
Soms hoor je dat een glas bruin bier goed zou zijn voor de borstvoeding. In bruin bier
zit vitamine B en door de alcohol word je eventueel rustiger. Maar alcohol komt via de
moedermelk bij de baby terecht, en dat is slecht voor de ontwikkeling van de baby. Bovendien
kan die er slaperig van worden en daardoor niet veel zin hebben om te drinken.
Daarom drink je best geen alcohol tijdens de borstvoeding. Gebruik je toch alcohol, pas
dan de uren van de borstvoeding aan of kolf de melk af alvorens alcohol te drinken.
Het gaat ook niet alleen om de lichamelijke gevolgen van borstvoeding voor de baby,
maar evenzeer om de gevolgen die het druggebruik van beide ouders (dus ook dat van
de vader!) kan hebben op hun aandacht voor een goeie en liefdevolle verzorging en
voor de veiligheid van hun pasgeborene. Cannabis en alcohol bijvoorbeeld vertragen
de reacties en verlagen de concentratie. Wie een baby moet verzorgen is best bij de
pinken en beter niet onder invloed.

Waar kan je hulp en informatie vinden
Wie zwanger is laat zich best van bij het begin begeleiden door een arts die op de
hoogte is van je gebruik van alcohol, medicatie of illegale drugs. Een arts heeft beroepsgeheim:
je kan hem dus in vertrouwen nemen.
Zowel voor je eigen gezondheid als voor die van het kind dat je draagt, is het belangrijk
dat je tegenover je arts steeds open bent over je middelengebruik. Hij kan de levensomstandigheden
in hun geheel bekijken en daaruit afleiden of het kindje gevaar loopt.
Wil je een eerste advies of gesprek, dan zijn er tal van centra waar je vrijblijvend terechtkan.
Weet dat je steeds kunt rekenen op discretie: voor al deze instanties geldt het
beroepsgeheim. De DrugLijn bezorgt je graag adressen.
Contacteer De DrugLijn
Voor alle vragen over drank, drugs, pillen en gokken.
Je kunt bij ons terecht voor concrete informatie, een eerste advies en/of adressen voor
hulp en preventie. We staan open voor je verhaal, zonder te oordelen of te veroordelen.
Anonimiteit, objectiviteit en vertrouwen staan voor ons centraal.
Bel via 078 15 10 20
Een gesprek via Skype
Mail via www.druglijn.be
ma-vr: 10-20 u. (niet op feestdagen)
vanaf een vast toestel bel je aan voordeeltarief
ma-vr: 18-20 u. (niet op feestdagen)
gratis via www.druglijn.be
je ontvangt een antwoord op maat
binnen de 5 werkdagen