Communicatie: praktische tips om de relatie te ... - In voor zorg!
Communicatie: praktische tips om de relatie te ... - In voor zorg!
Communicatie: praktische tips om de relatie te ... - In voor zorg!
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Toolkit<br />
Familieparticipatie
© April 2013, Vilans<br />
De ma<strong>te</strong>rialen en <strong>te</strong>ks<strong>te</strong>n uit <strong>de</strong>ze toolkit kunt u<br />
gratis prin<strong>te</strong>n en downloa<strong>de</strong>n. Zorgorganisaties<br />
kunnen dit ma<strong>te</strong>riaal kopiëren, aanpassen en<br />
aanvullen met eigen ervaringen en <strong>voor</strong>beel<strong>de</strong>n.<br />
Au<strong>te</strong>ur<br />
Cecil Schol<strong>te</strong>n, Vilans<br />
Met me<strong>de</strong>werking van<br />
Theo Royers en Yvonne <strong>de</strong> Jong, Vilans<br />
Expertisecentrum Man<strong>te</strong>l<strong>zorg</strong>, samenwerkingsverband<br />
van MOVISIE en Vilans<br />
Redactie<br />
Tjitske Plakké, its <strong>C<strong>om</strong>municatie</strong><br />
Annique van Lier, Vilans<br />
Maureen Prins, <strong>In</strong> <strong>voor</strong> Zorg!<br />
Ontwerp<br />
Rick Schurink<br />
Vilans – <strong>In</strong> <strong>voor</strong> <strong>zorg</strong>!<br />
Postbus 8228<br />
3503 RE Utrecht<br />
Telefoon 030 789 23 00<br />
E-mail info@vilans.nl, info@in<strong>voor</strong><strong>zorg</strong>.nl<br />
Websi<strong>te</strong> www.vilans.nl, www.in<strong>voor</strong><strong>zorg</strong>.nl<br />
Kennisplein Zorg <strong>voor</strong> Be<strong>te</strong>r VVT<br />
www.<strong>zorg</strong><strong>voor</strong>be<strong>te</strong>r.nl<br />
Toolkit Familieparticipatie
Toolkit<br />
Familieparticipatie<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
Overzicht inhoud<br />
Visie<br />
Beleid en organisatie<br />
<strong>C<strong>om</strong>municatie</strong><br />
Werkwijze<br />
Cultuur
4<br />
<strong>C<strong>om</strong>municatie</strong>: <strong>praktische</strong> <strong>tips</strong> <strong>om</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>relatie</strong> <strong>te</strong> vers<strong>te</strong>rken<br />
Voor wie<br />
■<br />
Managers, beleidsme<strong>de</strong>werkers<br />
en <strong>te</strong>amlei<strong>de</strong>rs<br />
Leer Elkaar<br />
Familieparticipatie!<br />
Voer gesprekken met<br />
man<strong>te</strong>l<strong>zorg</strong>ers en familiele<strong>de</strong>n<br />
V&VN, <strong>de</strong> beroepsvereniging <strong>voor</strong><br />
<strong>zorg</strong>professionals, biedt informatie<br />
over het voeren van gesprekken met<br />
man<strong>te</strong>l<strong>zorg</strong>ers en familiele<strong>de</strong>n. Naast<br />
<strong>tips</strong> en tools zijn er ook praktijk<strong>voor</strong>beel<strong>de</strong>n<br />
<strong>te</strong> vin<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> websi<strong>te</strong>.<br />
Waar gaat het over<br />
■ Op welke manieren<br />
c<strong>om</strong>municeren <strong>zorg</strong>organisaties<br />
met familie<br />
Meer informatie:<br />
Zorgleefplanwijzer, V&VN<br />
■ Welke digitale c<strong>om</strong>municatiemogelijk<br />
he<strong>de</strong>n zijn er<br />
■ Wat zijn <strong>de</strong> rand<strong>voor</strong>waar<strong>de</strong>n<br />
Wat levert het op<br />
■ <strong>In</strong>zicht in <strong>de</strong> <strong>voor</strong>- en na<strong>de</strong>len van<br />
verschillen<strong>de</strong> (digitale) media<br />
<strong>voor</strong> c<strong>om</strong>municatie met familie<br />
■ Praktische <strong>tips</strong><br />
<strong>C<strong>om</strong>municatie</strong> met familiele<strong>de</strong>n van cliën<strong>te</strong>n is waar<strong>de</strong>vol,<br />
<strong>om</strong>dat het <strong>de</strong> <strong>relatie</strong> vers<strong>te</strong>vigt en het <strong>de</strong> mogelijkheid biedt<br />
hen meer <strong>te</strong> betrekken bij het welbevin<strong>de</strong>n van hun naas<strong>te</strong>.<br />
C<strong>om</strong>municeren kan op vele manieren. <strong>In</strong> on<strong>de</strong>rstaand<br />
schema hebben we een overzicht gemaakt van <strong>de</strong> diverse<br />
mogelijkhe<strong>de</strong>n <strong>voor</strong> c<strong>om</strong>municatie met familie.<br />
C<strong>om</strong>municeren met<br />
familie<br />
Cliënt<br />
Af<strong>de</strong>ling/groep<br />
Organisatie<br />
Mon<strong>de</strong>ling<br />
Schrif<strong>te</strong>lijk<br />
Overzicht me<strong>de</strong>werkers<br />
en cliën<strong>te</strong>n<br />
Fol<strong>de</strong>r(s)<br />
Kennismaking<br />
contact<br />
Zorgleefplan<br />
Weekroos<strong>te</strong>r<br />
me<strong>de</strong>werkers en<br />
activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
Berich<strong>te</strong>n<br />
nieuwsbrief<br />
<strong>In</strong>take en<br />
invulling<br />
Ecogram en/of<br />
levensboek<br />
Berich<strong>te</strong>n,<br />
prikbord<br />
Bijeenk<strong>om</strong>s<strong>te</strong>n<br />
MDO en<br />
evaluatiegesprekken<br />
Zorgdossier of<br />
overdrachtsschrift<br />
Bijeenk<strong>om</strong>s<strong>te</strong>n<br />
Toolkit Familieparticipatie
C<strong>om</strong>municeren over en met cliënt<br />
C<strong>om</strong>municeren met <strong>de</strong> familie verloopt op verschillen<strong>de</strong> niveaus. Ten eers<strong>te</strong> gaat het<br />
<strong>om</strong> contact samen met <strong>de</strong> cliënt over diens gezondheid en welbevin<strong>de</strong>n. Die contac<strong>te</strong>n<br />
zijn veelal mon<strong>de</strong>ling, waarna gemaak<strong>te</strong> afspraken in een schrif<strong>te</strong>lijk verslag wor<strong>de</strong>n<br />
vastgelegd of informatiema<strong>te</strong>riaal wordt meegegeven of nagestuurd <strong>om</strong> nog eens rustig<br />
na <strong>te</strong> lezen.<br />
<strong>C<strong>om</strong>municatie</strong> op en over af<strong>de</strong>ling/groep<br />
<strong>C<strong>om</strong>municatie</strong> met familie vindt ook plaats op af<strong>de</strong>lings- of groepsniveau en vanuit <strong>de</strong><br />
organisatie. Zo is het <strong>voor</strong> familie prettig <strong>om</strong> <strong>te</strong> we<strong>te</strong>n wie er op <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling werken,<br />
wie er wonen en hoe het weekroos<strong>te</strong>r eruit ziet. S<strong>om</strong>mige af<strong>de</strong>lingen maken een<br />
fotog alerij van me<strong>de</strong>werkers, vrijwilligers en cliën<strong>te</strong>n. Ook wordt s<strong>te</strong>eds vaker een<br />
foto, prikbord met berich<strong>te</strong>n of spulletjes die waar<strong>de</strong>vol zijn <strong>voor</strong> <strong>de</strong> cliënt bij het<br />
appar<strong>te</strong>ment opgehangen. Zo kunnen ook an<strong>de</strong>re cliën<strong>te</strong>n en familiele<strong>de</strong>n meer<br />
over elkaar <strong>te</strong> we<strong>te</strong>n k<strong>om</strong>en en hebben ze een aanleiding <strong>voor</strong> een gesprek.<br />
Leer Elkaar<br />
Familieparticipatie!<br />
Gebruik een<br />
emailprotocol<br />
De Bilthuysen, locatie<br />
Rinnebeek, heeft een<br />
E-mail protocol opges<strong>te</strong>ld.<br />
Dit wordt besproken<br />
en geëvalueerd met <strong>de</strong><br />
me<strong>de</strong>werkers.<br />
Het weekroos<strong>te</strong>r biedt een overzicht van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers en vrijwilligers die aanwezig<br />
zijn en wat er op bepaal<strong>de</strong> tijdstippen gepland staat. Ook <strong>de</strong> individuele activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n van<br />
cliën<strong>te</strong>n kunnen daarin opgen<strong>om</strong>en zijn. De kunst is <strong>om</strong> het aanbod vanuit <strong>de</strong> organisatie<br />
dienstbaar <strong>te</strong> la<strong>te</strong>n zijn aan <strong>de</strong> wensen en behoef<strong>te</strong>n van <strong>de</strong> cliën<strong>te</strong>n. Elke cliënt weet<br />
waar hij aan toe is en familiele<strong>de</strong>n kunnen zien wat er staat <strong>te</strong> gebeuren. Ze kunnen hun<br />
bezoek daarop afs<strong>te</strong>mmen. Ook kan familie informeren naar <strong>de</strong> inhoud van activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n<br />
en <strong>de</strong> ervaringen ach<strong>te</strong>raf. S<strong>om</strong>mige af<strong>de</strong>lingen of woongroepen organiseren bijeenk<strong>om</strong>s<strong>te</strong>n<br />
<strong>voor</strong> (en door) familie <strong>om</strong> het contact <strong>te</strong> bevor<strong>de</strong>ren.<br />
Meer informatie:<br />
Voorbeeld van E-mail<br />
protocol,<br />
De Bilthuysen<br />
Een af<strong>de</strong>ling verstuurt ver<strong>de</strong>r berich<strong>te</strong>n naar familie, bij<strong>voor</strong>beeld over activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n.<br />
Dat kan via <strong>de</strong> postvakken van <strong>de</strong> cliën<strong>te</strong>n. Het kan ook via een prikbord, waarop<br />
me<strong>de</strong>werkers <strong>de</strong> familie oproepen <strong>om</strong> mee <strong>te</strong> doen aan activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n. Familie kan ook<br />
zelf iets ophangen, zoals foto’s, kaartjes en <strong>de</strong>rgelijke. <strong>In</strong>formatie vanuit <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling<br />
en <strong>de</strong> organisatie kan daarop een plek krijgen.<br />
<strong>C<strong>om</strong>municatie</strong> met en over <strong>de</strong> organisatie<br />
De organisatie c<strong>om</strong>municeert <strong>voor</strong>al via fol<strong>de</strong>rs en berich<strong>te</strong>n, al dan niet opgen<strong>om</strong>en in<br />
een nieuwsbrief. Wil het management mon<strong>de</strong>ling familiele<strong>de</strong>n informeren over bepaal<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong>rwerpen, dan kan ze een bijeenk<strong>om</strong>st organiseren.<br />
E-mail<br />
Tegenwoordig gebruiken <strong>zorg</strong>me<strong>de</strong>werkers s<strong>te</strong>eds vaker e-mail.<br />
Het is een efficiën<strong>te</strong> manier van c<strong>om</strong>municeren die ook erg geschikt is<br />
<strong>voor</strong> c<strong>om</strong>municatie met familiele<strong>de</strong>n. De <strong>voor</strong>- en na<strong>de</strong>len op een rij.<br />
Voor<strong>de</strong>len van e-mail<br />
- Snel.<br />
- Goedkoop.<br />
- Geen problemen met onleesbaar handschrift.<br />
- Gemakkelijk naar meer dan één ontvanger <strong>te</strong> sturen.<br />
- Eenvoudig bijlagen mee <strong>te</strong> sturen.<br />
- Verzen<strong>de</strong>r bepaalt zelf wanneer hij/hij e-mail verstuurt<br />
en ontvanger wanneer hij/zij <strong>de</strong> e-mail leest.<br />
- <strong>In</strong>houd eenvoudig <strong>te</strong> bewaren.<br />
- Geen problemen met onbereikbare ontvangers waardoor<br />
meer<strong>de</strong>re belpogingen nodig zijn.<br />
Na<strong>de</strong>len van e-mail<br />
- Niet ie<strong>de</strong>reen heeft e-mail.<br />
- <strong>In</strong>houd is niet gegaran<strong>de</strong>erd beveiligd.<br />
- Taal- en schrijffou<strong>te</strong>n vanwege snelle verzending.<br />
- Niet zeker of ontvanger mailbericht (tijdig) leest.<br />
- <strong>In</strong><strong>te</strong>rpretatie van e-mails kan onbegrip en frustratie met<br />
zich meebrengen.<br />
- Kost tijd <strong>om</strong> wijzigingen in e-mailadressen bij <strong>te</strong> hou<strong>de</strong>n.<br />
- Uitval van c<strong>om</strong>pu<strong>te</strong>r/in<strong>te</strong>rnet.<br />
- Geen ‘hardcopy’ archiefversie, mails kunnen verloren.<br />
gaan door on<strong>zorg</strong>vuldig gebruik.<br />
4. <strong>C<strong>om</strong>municatie</strong>: <strong>praktische</strong> <strong>tips</strong> <strong>om</strong> <strong>de</strong> <strong>relatie</strong> <strong>te</strong> vers<strong>te</strong>rken
Diverse aanbie<strong>de</strong>rs van digitale c<strong>om</strong>municatie<br />
Ne<strong>de</strong>rland is in Europa koploper als het gaat <strong>om</strong> toegang<br />
tot in<strong>te</strong>rnet: meer dan negentig procent van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
huishou<strong>de</strong>ns kan het wereldwij<strong>de</strong> web op. De c<strong>om</strong>pu<strong>te</strong>r en<br />
het <strong>In</strong><strong>te</strong>rnet zijn niet meer alleen van jongeren. Ook ou<strong>de</strong>ren<br />
beginnen het medium enthousiast <strong>te</strong> ont<strong>de</strong>kken. Van <strong>de</strong><br />
55-plussers maakt bijna <strong>de</strong> helft gebruik van in<strong>te</strong>rnet.<br />
Voor <strong>zorg</strong>organisaties biedt dit kansen <strong>om</strong> met familiele<strong>de</strong>n<br />
digitaal <strong>te</strong> c<strong>om</strong>municeren als extra mogelijkheid naast het<br />
persoonlijk contact. Digitale c<strong>om</strong>municatie levert tijdswinst op,<br />
is flexibel en heeft een gro<strong>te</strong>r bereik.<br />
Leer Elkaar<br />
Familieparticipatie!<br />
Monitor digitale c<strong>om</strong>municatie<br />
Bespreek mins<strong>te</strong>ns een keer per<br />
jaar met een aantal betrokkenen,<br />
zowel me<strong>de</strong>werkers als familiele<strong>de</strong>n,<br />
of alles nog goed verloopt in <strong>de</strong><br />
digitale c<strong>om</strong>municatie. S<strong>te</strong>l vast wat<br />
er (nog) nodig is <strong>om</strong> het succesvol <strong>te</strong><br />
la<strong>te</strong>n (blijven) zijn. Bij<strong>voor</strong>beeld bepaal<strong>de</strong><br />
afspraken vast leggen, extra<br />
informatie of workshops geven.<br />
Een belangrijk punt is <strong>om</strong> een keuze <strong>te</strong> maken uit een sys<strong>te</strong>em waarvan het<br />
beheer bij <strong>de</strong> <strong>zorg</strong>organisatie ligt of bij <strong>de</strong> familie. Het <strong>voor</strong><strong>de</strong>el van het beheer bij<br />
<strong>de</strong> <strong>zorg</strong>organisatie is dat <strong>de</strong> organisatie <strong>de</strong>ze c<strong>om</strong>municatievorm ook in <strong>de</strong> plaats<br />
van e-mailverkeer kan gebruiken en naast persoonlijk contact met een cliënt en<br />
<strong>de</strong> familie berich<strong>te</strong>n naar alle familiele<strong>de</strong>n kan sturen. Ook kan <strong>de</strong> <strong>zorg</strong>organisatie<br />
in overleg met <strong>de</strong> familie beslissen wie van <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers toegang krijgt. Is het<br />
beheer in han<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> familie, dan nemen zij dat besluit.<br />
Meer informatie:<br />
Stappenplan <strong>om</strong> aan <strong>de</strong><br />
slag <strong>te</strong> gaan met digitale<br />
c<strong>om</strong>municatie<br />
Overzicht platforms digitale<br />
c<strong>om</strong>municatiesys<strong>te</strong>men met<br />
familie<br />
Etiquet<strong>te</strong><br />
Een vraag die vaak wordt ges<strong>te</strong>ld is of <strong>zorg</strong>organisaties (gedrags)regels<br />
moe<strong>te</strong>n vastleggen <strong>voor</strong> digitale c<strong>om</strong>municatie.<br />
Gel<strong>de</strong>n er etiquet<strong>te</strong>regels De ene organisatie is er <strong>voor</strong>stan<strong>de</strong>r<br />
van <strong>om</strong> dat in <strong>de</strong> praktijk uit <strong>te</strong> proberen. Ze la<strong>te</strong>n<br />
bij <strong>voor</strong>keur me<strong>de</strong>werkers on<strong>de</strong>rling ervaringen uitwisselen<br />
en elkaar bevragen op wat wel en niet gepast is. De an<strong>de</strong>r<br />
s<strong>te</strong>lt liever <strong>voor</strong>af bepaal<strong>de</strong> regels vast <strong>om</strong> problemen <strong>te</strong><br />
<strong>voor</strong>k<strong>om</strong>en.<br />
‘Familieparticipatie 2.0’.<br />
Y. <strong>de</strong> Jong en T. Royers.<br />
Denkbeeld, april 2012.<br />
<strong>In</strong> plaats van regels kun je ook etiquet<strong>te</strong><strong>tips</strong> en <strong>voor</strong>beel<strong>de</strong>n geven over taalen<br />
stijlgebruik, leng<strong>te</strong> en aard van berich<strong>te</strong>n. <strong>In</strong> geval van ernstige berich<strong>te</strong>n<br />
of bij spoedvragen en persoonlijke gesprekken vindt c<strong>om</strong>municatie altijd per<br />
<strong>te</strong>lefoon plaats.<br />
Toolkit Familieparticipatie
Voorbeel<strong>de</strong>n uit <strong>de</strong> praktijk<br />
Digitale c<strong>om</strong>municatie verbe<strong>te</strong>rt contact<br />
met familie<br />
<strong>In</strong> Zorgcentrum Su<strong>de</strong>rigge in Lemmer von<strong>de</strong>n<br />
ze dat het contact met <strong>de</strong> familie be<strong>te</strong>r kon. Ze<br />
namen het initiatief tot het Familienet. Daarmee<br />
is het mogelijk <strong>om</strong> digitaal <strong>te</strong> c<strong>om</strong>municeren met<br />
<strong>de</strong> familie. Teamlei<strong>de</strong>r Ria Wit<strong>te</strong>veen: ‘Omdat veel<br />
familiele<strong>de</strong>n werken, is het moeilijk <strong>om</strong> als EVV'er<br />
overdag contact <strong>te</strong> hebben. Vaak moe<strong>te</strong>n we ’s<br />
avonds bellen.’<br />
Dagelijkse gebeur<strong>te</strong>nissen<br />
Het <strong>zorg</strong>centrum leg<strong>de</strong> dat probleem neer bij een ICT-bedrijf.<br />
Het bedrijf ontwikkel<strong>de</strong> Familienet. Daarmee kan <strong>de</strong> EVV'er<br />
per e-mail berich<strong>te</strong>n aan <strong>de</strong> familie doorgeven. Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong><br />
berichtwisseling k<strong>om</strong>en ook dagelijkse gebeur<strong>te</strong>nissen aan <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong>, ver<strong>te</strong>lt Wit<strong>te</strong>veen. Die wor<strong>de</strong>n doorgaans niet snel per<br />
<strong>te</strong>lefoon ge<strong>de</strong>eld. Zoals: 'Uw moe<strong>de</strong>r is vandaag naar klaverjassen<br />
geweest, ze heeft erg geno<strong>te</strong>n.' En: 'Uw va<strong>de</strong>r is met <strong>de</strong><br />
boottocht mee geweest. <strong>In</strong> het zonnetje zat hij <strong>te</strong> genie<strong>te</strong>n.'<br />
Band met familie<br />
Dat is natuurlijk ook an<strong>de</strong>rs<strong>om</strong> mogelijk, vanuit <strong>de</strong> familie. De<br />
foto van het ach<strong>te</strong>rkleinkind in Australië k<strong>om</strong>t bij<strong>voor</strong>beeld via<br />
Familienet en laptop bij <strong>de</strong> cliënt. Wit<strong>te</strong>veen: ‘De ver<strong>zorg</strong>en<strong>de</strong>n<br />
bouwen hierdoor een goe<strong>de</strong> band op met <strong>de</strong> familie. De familie<br />
krijgt ook meer inzicht in het dagelijkse leven van <strong>de</strong> cliënt.<br />
Zo ontstaat er meer begrip en is er meer gespreksstof tij<strong>de</strong>ns<br />
een bezoek.’<br />
Goe<strong>de</strong> resulta<strong>te</strong>n<br />
Door Familienet is het contact tussen familie, ver<strong>zorg</strong>en<strong>de</strong>n en<br />
cliën<strong>te</strong>n aanzienlijk toegen<strong>om</strong>en, ver<strong>te</strong>lt Wit<strong>te</strong>veen. Ook is het<br />
aantal bezoeken aan het ver<strong>zorg</strong>inghuis opvallend toegen<strong>om</strong>en.<br />
An<strong>de</strong>re effec<strong>te</strong>n zijn: tijdwinst <strong>voor</strong> <strong>de</strong> ver<strong>zorg</strong>en<strong>de</strong>n en<br />
min<strong>de</strong>r misverstan<strong>de</strong>n <strong>om</strong>dat alle familiele<strong>de</strong>n nu <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
informatie krijgen.<br />
Door Yvonne <strong>de</strong> Jong. Vilans, 2012.<br />
Effectieve c<strong>om</strong>municatie verbe<strong>te</strong>rt samenspel<br />
met familie<br />
Té betrokken familiele<strong>de</strong>n staan een goed<br />
samenspel tussen <strong>zorg</strong>me<strong>de</strong>werkers en familie<br />
in <strong>de</strong> weg. Een nieuwe manier van c<strong>om</strong>municeren<br />
verbe<strong>te</strong>r<strong>de</strong> bij Zorggroep Charim, locatie<br />
Pampagras <strong>de</strong> balans.<br />
<strong>In</strong>a Nagel<strong>voor</strong>t, <strong>te</strong>ammanager van <strong>de</strong> <strong>zorg</strong>woningen: ‘De huisregels<br />
van <strong>zorg</strong>groep Charim moes<strong>te</strong>n een pr<strong>om</strong>inen<strong>te</strong>re plek<br />
krijgen. Bij elke beslissing had<strong>de</strong>n familiele<strong>de</strong>n c<strong>om</strong>mentaar.<br />
Dat was niet werkbaar.’ Om <strong>de</strong> <strong>relatie</strong> met <strong>de</strong> familiele<strong>de</strong>n <strong>te</strong><br />
verbe<strong>te</strong>ren, <strong>de</strong>ed Pampagras mee aan een traject rond man<strong>te</strong>l<strong>zorg</strong><br />
en familieparticipatie van Vilans en Kennispraktijk.<br />
Familie is onmisbaar<br />
‘Familie heb je op verschillen<strong>de</strong> niveaus nodig wil je goe<strong>de</strong><br />
<strong>zorg</strong> leveren. Na verhuizing is familie een belangrijke houvast.<br />
Voor ons zijn naas<strong>te</strong>n ook een belangrijke gesprekspartner. En<br />
je hebt <strong>de</strong> familie ook nodig bij activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n.’<br />
<strong>C<strong>om</strong>municatie</strong>training helpt direct<br />
<strong>In</strong>a Nagel<strong>voor</strong>t: ‘De training had direct effect. De me<strong>de</strong>werkers<br />
waren meer bewust van hoe ze c<strong>om</strong>municeer<strong>de</strong>n en welk effect<br />
dat heeft. Eén was zo dapper <strong>om</strong> me<strong>te</strong>en met een ‘lastige’<br />
familie in gesprek <strong>te</strong> gaan. De geleer<strong>de</strong> <strong>te</strong>chnieken had<strong>de</strong>n<br />
me<strong>te</strong>en resultaat. De <strong>zorg</strong>me<strong>de</strong>werkers hebben een an<strong>de</strong>re<br />
vorm van c<strong>om</strong>municatie aangeleerd. Niet aanvallend, niet<br />
ver<strong>de</strong>digend. Af en toe merken we dat <strong>de</strong> kennis wat wegzakt.<br />
Dat bespreken we dan in het <strong>te</strong>amoverleg.’<br />
Verwachtingen bijges<strong>te</strong>ld<br />
Ook was er <strong>de</strong> wens dat man<strong>te</strong>l<strong>zorg</strong>ers meer doen in het<br />
activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>naanbod. ‘Dit is wel wat verbe<strong>te</strong>rd, maar het blijft<br />
moeilijk. Het gro<strong>te</strong> verschil met <strong>voor</strong>heen is dat we daar nu<br />
begrip <strong>voor</strong> hebben. Man<strong>te</strong>l<strong>zorg</strong>ers zijn ook druk met hun<br />
werk en gezin.’<br />
Dui<strong>de</strong>lijkheid scheppen<br />
Om het samenspel met familie ver<strong>de</strong>r <strong>te</strong> verbe<strong>te</strong>ren hebben<br />
ze bij Pampagras <strong>de</strong> huisregels uitgeprint en opgehangen. ‘Zo<br />
weet ie<strong>de</strong>reen weet waar hij aan toe is. Dit schept dui<strong>de</strong>lijkheid<br />
en <strong>voor</strong>k<strong>om</strong>t misverstan<strong>de</strong>n.’ Ook is er twee maal per jaar<br />
een familieavond.<br />
Door Merel Schrama. Vilans, 2012.<br />
4. <strong>C<strong>om</strong>municatie</strong>: <strong>praktische</strong> <strong>tips</strong> <strong>om</strong> <strong>de</strong> <strong>relatie</strong> <strong>te</strong> vers<strong>te</strong>rken
<strong>In</strong> <strong>voor</strong> <strong>zorg</strong>! is een<br />
programma <strong>voor</strong> <strong>de</strong><br />
langdurige <strong>zorg</strong> van het<br />
minis<strong>te</strong>rie van VWS en<br />
Vilans, kenniscentrum<br />
<strong>voor</strong> langduren<strong>de</strong> <strong>zorg</strong>.<br />
Kijk <strong>voor</strong> meer informatie<br />
op www.in<strong>voor</strong><strong>zorg</strong>.nl<br />
Vilans is hét kenniscentrum <strong>voor</strong><br />
<strong>In</strong> <strong>voor</strong> <strong>zorg</strong>!<br />
langduren<strong>de</strong> <strong>zorg</strong>. Samen met het<br />
veld ontwikkelen we vernieuwen<strong>de</strong><br />
is een<br />
en<br />
initiatief van<br />
praktijkgerich<strong>te</strong> kennis. het minis<strong>te</strong>rie<br />
van VWS en Vilans<br />
Kijk <strong>voor</strong> meer informatie op<br />
www.vilans.nl