het artikel - Nkbv

Tekst en fotografie Harald Swen (nkbv)
Buiten klimmen: Onbekende Belgische klimmer in Mozet (België)
van
Binnen
naar
Buiten
deel 3
blok 9
74
Bl.ad o.ver k.limmen 9
75

Dit is het laatste deel in de serie artikelen ‘Van Binnen naar
Buiten’. In blok 7 is een introductie over het buiten klimmen
gegeven, met algemene info, tips en trucs. In blok 8 hebben
we je laten zien wat je nodig hebt als je buiten gaat boulderen
en hoe je dat veilig kan doen. Ook hebben we je een aantal tips
gegeven over bouldergebieden in de buurt van Nederland.
In dit deel gaan we in op het rotsklimmen; wat komt er bij
kijken als je als ervaren halklimmer voor het eerst buiten gaat
klimmen, welke technieken zijn nieuw en wat zijn een aantal
goede gebieden om te starten. We gaan ervan uit dat je de basis
van het topropen en voorklimmen beheerst en zullen alleen de
dingen behandelen die je nieuw tegen zult komen in de rotsen.
Onderwerpen als natuur, klimstijl, rotssoort en risico zijn in de
eerdere afleveringen al behandeld.
Is buiten klimmen wat voor mij
Net als bij boulderen geldt ook bij het rotsklimmen dat je geen
superklimmer hoeft te zijn om naar buiten te gaan. Sterker nog,
als je in de hal kijkt lijkt bijna het omgekeerde waar te zijn, de
regelmatige buitenklimmer klimt in de hal vaak nog geen deuk
in een pakje boter. Tijd dus om met je hal-fitness eens te kijken
wat die buiten zoal oplevert. Je moet echter wel beseffen dat als
je de stap naar buiten waagt, je veel meer op je zelf bent aangewezen
dan binnen. Buitenklimmen bevat ook wat meer risico’s
dan binnenklimmen, niemand checkt jou en je klimmaatje. Omdat
je moet voorklimmen en moet ombouwen als je boven bent
zijn er meer handelingen waarbij je fouten kan maken. Zorg er
dus voor dat je weet wat je doet voor je eraan begint. Lees de
tips en trucs in dit artikel, koop een leerboek en ga met ervaren
mensen mee op pad of volg een cursus. Hopelijk staat daarna
niets jarenlange lol in de rotsen in de weg.
Materiaal
Wat voor extra materiaal heb je nodig Naast de uitrusting die
je in de hal al gebruikt (zekerapparaat, gordel, klimschoenen
en pofzak) niet zo heel veel. Het belangrijkst is je eigen touw
(minimaal 60 à 70 meter lang en circa 10 mm dik) met een
touwzak om het tegen vuil te beschermen. Je hebt ook per
tweetal ongeveer vijftien setjes nodig. En het is handig om een
bandlus van 60 cm met twee schroef- of safelockkarabiners te
hebben voor het ombouwen. Vergeet ook de klimgids (topo)
niet. Die vertelt je hoe je überhaupt in het gebied komt en welke
route waar zit. En last but not least, de helm. Geen hip ding in
vet overhangende routes met bomber rots, maar met name in
relatief makkelijke routes (

Klimmen in de winter De winter is prima geschikt om buiten
te klimmen. Wapen je met donsjas, muts, handschoenen en
thermosfles. Hou tussen de routes door je schoentjes warm
door ze in je donsjas te stoppen.
Uitwerken Het uitwerken van routes en het vervolgens rotpunkten
is een goede manier om je niveau te verhogen en om
aan de rots of aan het voorklimmen te wennen. Klim van haak
naar haak (dan word je niet moe) en oefen rustig de passen.
Het is veel beter om zo te klimmen dan compleet te verzuren en
bang te worden voor de komende haakafstand.
Ongelukken
Sportklimmen is niet bijzonder gevaarlijk als je het vergelijkt
met andere sporten. Toch schuilt in iedere klim een groot risico.
Je speelt immers met de zwaartekracht. Een kleine fout kan tot
gevolg hebben dat je dood valt. Dat het desondanks niet vaak
mis gaat wijst erop dat zekertechnieken en klimmateriaal goed
en veilig (genoeg) zijn. Ongelukken zijn bijna altijd te wijten aan
menselijke fouten. Vaak zijn dit algemeen bekende fouten. Het
is daarom belangrijk dat iedere klimmer deze fouten kent en
beseft dat ze vaak met een paar slimmigheidjes vermeden kunnen
worden. Denk niet dat jij nooit iets fout zult doen – Ach, mij
gebeurt zoiets niet – want vrijwel iedere ouwe rot kan je tal van
verhalen vertellen waarbij het nog maar net goed is gegaan.
Op www.klimongevallen.nl kun je zelf ongevallen melden,
maar ook een (geanonimiseerd) overzicht inzien van alle ongevallen
die via de site zijn gemeld. De initiatiefnemers van de
site willen de veiligheid van het sportklimmen en boulderen in
Nederland vergroten. Wie regelmatig op de site kijkt kan leren
van de fouten (of pech) van anderen. Hopelijk zal hetzelfde jou
vervolgens niet overkomen.
Zoals in de inleiding al is gezegd verlangt het klimmen in de
rotsen een veel grotere mate van eigen verantwoordelijkheid
dan het klimmen in de hal. Waarom Er zijn bijvoorbeeld geen
normen voor de inrichting van routes, er is geen controle op
de stevigheid van rotsen. Natuurlijk zijn de meeste ingerichte
sportklimroutes veilig (genoeg), maar vaak moet je zelf een
weloverwogen afweging maken of je iets wel of niet wilt en
kunt doen. Makkelijke routes zijn vaak niet ongevaarlijk om
in te vallen, maar ook de hele lange haakafstanden in de wat
‘sportiever’ ingerichte en overhangende routes kunnen tricky
zijn. Er zijn maar weinig sportklimgebieden waar een overheid
of organisatie garant staat voor de veiligheid van routes of het
materiaal in die routes. Jij en alleen jij bepaalt of je ergens aan
begint of niet. Op het moment dat je dan die route instapt is
het jouw en je zekeraars verantwoordelijkheid! Een paar van de
meest voorkomende ongevalsoorzaken:
Geef weinig slack met zekeren bij de eerste haak om een val op de
grond te voorkomen
– onvoldoende opletten bij zekeren en een te dun touw voor
het zekerapparaat gebruiken;
– een te kort touw (korter dan tweemaal de lengte van de
route) en geen knoop aan het uiteinde van het touw;
– miscommunicatie over ombouwen of doorklimmen.
Een stom ongeluk
Het waait hard als a verzuurd op het relais aankomt.
‘Ik ben boven!’ roept ze naar b die twintig meter lager staat te
zekeren. b is pas voor de tweede keer mee buitenklimmen.
‘Wat zei je’ roept b, ‘Ik hoor je niet goed door de wind.’
‘Ik ben boven!’ roept a.
Aha, denkt b die haar nu beter hoort; ze blijft boven. Hij maakt
haar zekering los, maar blijft in de buurt van het touw staan.
Vorige week waren a en b al een keertje wezen oefenen met
buiten klimmen op de klimmuur in Spaarnwoude. a had bovenaan
stand gemaakt en b had haar daarop losgemaakt en was
gaan naklimmen naar de standplaats waar a stond.
a is klaar met ombouwen en roept dat b haar kan blokken. Hij
begrijpt haar niet en pakt het touw vast om te kijken of daar
iets mee is. Als a naar beneden kijkt denkt ze te zien dat b het
touw strak houdt en ze maakt haar zelfzekering los, in de veronderstelling
dat b haar zal laten zakken. Als ze in het touw gaat
hangen valt ze twintig meter ongeremd tot op de grond voor de
voeten van b…
Een stom ongeluk Misschien, maar het gaat vaker op deze
manier mis. Spreek daarom goed door wat je doet en ga altijd
proefhangen voor je jezelf losmaakt!
Klimgebieden
In de omgeving van Nederland zijn tal van goed en minder goed
ingerichte klimgebieden. Voor beginnende buitenklimmers zijn
deze gebieden in België en Duitsland meestal niet ideaal. Vaak
zijn de routes gladgeklommen, zijn makkelijke route matig behaakt
en is de stijl van klimmen lastig voor iemand die aan het
klimmen op plastic is gewend. Sta er niet gek van te kijken dat je
geen idee hebt hoe je in een route op een technische plaat boven
moet komen, terwijl je hetzelfde niveau in de hal met twee
vingers in de neus wel klimt. Die ervaring komt met de tijd. Klim
routes van veel verschillende stijlen en op een dag ontdek je dat
je misschien wel een heel complete klimmer bent geworden die
net zo makkelijk een overhang klimt als een plaat.
Als je voor het eerst van de hal naar buiten gaat kun je dus het
best een goed ingericht, modern sportklimgebied uitzoeken.
Dan kan je veilig en zonder stress wennen aan alles wat nieuw
is. Dat soort gebieden vind je in het algemeen niet dicht bij
Nederland. In Zuid-Europa, maar bijvoorbeeld ook in Oostenrijk
(Sportkletterarena Ötztal), zijn perfect ingerichte gebieden te
vinden. En als je later meer ervaring hebt kun je altijd nog eens
zo’n old-school technisch gebied opzoeken. Wie weet beleef je
er nog lol aan ook…
Wil je een keer testen voor je op klimvakantie gaat In het recreatiegebied
Spaarnwoude (tussen IJmuiden en Amsterdam)
staat een buitenklimmuur die vrij toegankelijk is. De routes hier
zijn niet makkelijk, maar lijken wel erg op het klimmen in de
echte rots. Je kunt hier oefenen met het inhangen van setjes,
het ombouwen bovenin de route en de overige handelingen die
bij het buitenklimmen komen kijken. Ook op de Monte Cervino
in Bergschenhoek kun je goed oefenen op een klimwand die op
natuurlijke rots lijkt (blok 3).
– Spaarnewoude (www.klimmuurspaarnwoude.nl)
– Monte Cervino (www.montecervino.nl)
Klimregeling voor Nederlanders in België makkelijker
Omdat de meeste Belgische klimgebieden op privé-terrein
liggen moet er huur voor betaald worden. De Belgische
klimverenigingen hebben deze huur in hun lidmaatschap
verwerkt, maar in Nederland moet je (als nkbv-lid) de
zogenaamde klimjaarkaart aanschaffen. Vanaf januari 2011
kost deze klimjaarkaart nog maar €15,– en is het niet meer
nodig om je als individuele klimmer aan te melden bij het
bureau alvorens je gaat klimmen in België. Je hebt met de
klimjaarkaart dus een heel jaar lang vrij toegang tot de
rotsen van de meeste grote Belgische klimgebieden.
www.nkbv.nl/Sportklimmen/Klimgebieden/belgie
Groepen die georganiseerd klimmen (in verenigingsverband)
moeten zich nog wel aanmelden.
www.sportklimmen.nl
Klimmen in Luxemburg
In het populaire Luxemburgse klimgebied Berdorf moeten
klimmers toestemming aanvragen om te klimmen. Dat kan
via de mail met een ingevuld aanvraagformulier.
www.nkbv.nl/Sportklimmen/Klimgebieden/Luxemburg/
Klimgidsen van België zijn bij de nkbv te koop. Veel informatie
over klimmen in België is te vinden op Belclimb.
www.belclimb.be
blok 9
Bl.ad o.ver k.limmen 9
78
79

Rotsklimmen is niet altijd sportklimmen
In de klassieke klimgebieden kan het gebeuren dat er geen
enkele overhang is. Misschien zijn er zelfs alleen platen. Pardon
Hoe moet je in vredesnaam boven komen als er geen grepen
zijn Ook zal je in sommige gebieden maar bar weinig haken
tegenkomen, met name in makkelijke routes. En soms vind je
überhaupt geen haken, maar moet je zelf met nuts of cams aan
de slag! Dat soort klimmen heet trad klimmen of adventure
klimmen en is vooral te vinden in gebieden waar veel spleten
zijn. Er is dus meer dan alleen het pure sportklimmen wat lijkt
op wat je in de hal doet. Hele volksstammen klimmen zelfs
nooit in rots waar al haken in zitten. Sportklimmen is eigenlijk
slechts een deel van het geheel dat rotsklimmen heet.
We hebben het geluk dat er dicht bij Nederland een groot
en mooi klimgebied ligt waar veel met nuts en cams geklommen
kan worden: Ettringen. In blok 7 kun je een artikel over
dat gebied vinden. Er zijn daar ook veel spleetroutes met haken
waardoor je veilig aan de manier van klimmen kan wennen.
Begin met het klimmen van een behaakte route waarbij je extra
zekeringen plaatst. Met hangen of zelfs vallen kun je testen of
ze goed zitten. Later ga je dan steeds meer routes klimmen die
je helemaal zelf moet zekeren. En heb je er lol in Ga dan een
keer naar Groot-Brittannië, de vs, Val di Mello (blok 8) of Valle
delle Orco in Italië waar ontelbare prachtige en soms ook spannende
en uitdagende routes op je wachten. En als je daarna nog
verder wilt ligt er een carrière als Big Wall-klimmer, alpinist of
klimmer van lange rotsroutes voor je in het verschiet. Wie weet
waar je carrière als buitenklimmer zal eindigen
Opleidingen
Hoewel we in deze reeks artikelen veel hebben behandeld zijn
er tal van kleine handigheidjes die niet aan bod zijn gekomen.
Het kan daarom verstandig zijn de eerste stappen buiten in begeleiding
van meer ervaren mensen te zetten. Ken je niemand,
dan kan een cursus of opleiding een uitkomst zijn. Bij diverse
klimmuren en klimclubs kun je een opleiding of cursus volgen.
De nkbv biedt ook cursussen aan. Er is zelfs een cursus in het
verlengde van deze serie met de naam ‘van de hal naar de rots’.
Een Klimvaardigheidsbewijs of een buitenlandse variant hierop
is niet verplicht om in de rots te klimmen en zal dat waarschijnlijk
ook nooit worden. Buiten mag je als individu doen en laten
wat je zelf wilt.
Niet elk relais zier er hetzelfde uit. Waar zou jij hier in ombouwen
Klimgebieden
Er zijn in Europa oneindig veel klimgebieden. Onderstaande
sportklimgebieden zijn tot nu toe in blok aan bod gekomen.
Per gebied is aangeven hoe geschikt deze gebieden zijn voor
onervaren buitenklimmers.
Freyr, België (blok 1) Gevorderde klimmers
Bomal, België (blok 2) Lichtgevorderde klimmers
le Saussois, Frankrijk (blok 2) Gevorderde klimmers
Ticino, Zwitserland (blok 3) Iedereen
Berdorf, Luxemburg (blok 4) Iedereen
Ailefroide, Frankrijk (blok 4) Iedereen
Geyikbayiri, Turkije (blok 4) Iedereen
Mozet, België (blok 4) Iedereen
Frankenjura, Duitsland (blok 5) Iedereen
Rodellar, Spanje (blok 6) Lichtgevorderde klimmers
Ettringen, Duitsland (blok 7) Gevorderde klimmers
Mont Dauphin, Frankrijk (blok 8) Iedereen
Val di Mello, Italië (blok 8) Gevorderde klimmers
Dörenther Klippen, Duitsland (blok 9) Iedereen
Margalef, Spanje (blok 9) Iedereen
Word
Lid!
Voor KortiNg iN KlimceNtra
Voor VerzeKeriNgeN
Voor cursusseN eN oPleiDiNgeN
Voor VeiligheiDs- eN materiaalaDVies
Voor geBieDsoNDerhouD eN -oNtwiKKeliNg
Voor weDstrijDeN
Voor toPsPort
Passie voor sportklimmen.
Voor sPortKlimmeN
De NKBV biedt leden diverse voordelen zoals korting in klimcentra, voordelige verzekeringen met klimsportdekking,
cursussen, opleidingen en advies over veiligheid en materiaal. Daarnaast is de NKBV actief op het gebied van topsport,
wedstrijden en gebiedsonderhoud en -ontwikkeling. Word lid! Surf voor meer informatie naar www.sportklimmen.nl
blok 9
80
Bl.ad o.ver k.limmen 9
81