Oosterpark - Stadsdeel Oost - Gemeente Amsterdam

mogelijk een harmonische gebouw te
ontwerpen zonder dat dit gevolgen
had voor het centrale deel van de
begraafplaats.
Bij een vestiging in het Plan Zuid
speelden al deze problemen niet. Hier
was voldoende ruimte voor een grote
instelling, die tevens een belangrijk rol
kon spelen als trekpleister voor andere
voorname gebouwen of villa’s en die
de nieuwe stadsuitbreiding konden
verfraaien. De komst van een dergelijk
Instituut in Zuid zou de bouw van
toekomstige woonblokken bespoedigen
wat een aanzienlijk financieel voordeel
voor de gemeente betekende.
Volgens de Vereeniging Koloniaal
Instituut was elk voorgaand bezwaar te
weerleggen:
1. Door de bouw van het Instituut was
een harmonische doelmatige verbinding
tussen begraafplaats en park juist snel
tot stand te brengen. De geplande
gebouwen zouden slechts een vijfde of
zesde deel van de begraafplaats in beslag
nemen. De resterende terreinen konden
gelijk met de bouw tot park of plantsoen
aangelegd worden om de aansluiting
met het park te maken.
2. De Vereeniging had het advies van
tuinarchitect (en tevens dendroloog)
Leonard Springer ingewonnen.
Dat Springer als ontwerper van het
Oosterpark niet vanzelfsprekend tégen
de komst van het gebouw was blijkt
uit zijn aanbevelingen. De waarde van
de bomen in het Muiderbos en op de
begraafplaats beoordeelde hij negatief.
Volgens Springer waren de bomen oud
en afgeleefd: ‘Natuurschoon is op de
begraafplaats zeker niet te vinden en
waar in ons vochtig klimaat zoo’n grote
behoefte bestaat aan zonlicht, is dit op
de begraafplaats niet te verkrijgen; het
terrein is somber en dompig te noemen
en uit een gezondheidsoogpunt is het
bezoeken daarvan zeker niet aan te
bevelen’. 29 Springer was van oordeel dat
men zich: ‘voor de keuze van een goed
terrein voor het te maken gebouw, niet
moet laten leiden door een verkeerd
begrip van boomen sparen. Boomen
zijn sterfelijke wezens, die slechts
enkele geslachten overleven, terwijl
een gebouw als het onderwerpelijke
een monument zal worden tot in verre
toekomst.’ 30
3. Niet alleen bij de komst van een
gebouw, maar ook bij de transformatie
van de Oosterbegraafplaats tot een
plantsoen of park zouden veel graven
geruimd moeten worden.
4. De Vereeniging was overtuigd dat ook
een gebouw dat het centrale deel van
de begraafplaats (met de eigen graven)
intact liet harmonisch en architectonisch
verantwoord kon zijn.
Een gebouw op het terrein van de
Oosterbegraafplaats had de sterke
voorkeur van de Vereeniging Koloniaal
Instituut. Volgens haar zou dit voor de
gemeente een niet te onderschatten
financieel voordeel opleveren, omdat
ze een uitgave bespaard werd van
‘ettelijke tonnen gouds’ die anders
nodig waren om een terrein van
dezelfde afmetingen in het Plan Zuid te
reserveren. Daarnaast was een belangrijk
onderdeel van de kennisverspreiding van
>
Hoek Mauritskade - Linnaeusstraat.
^>
Een alternatieve studie voor de situering
van een koloniaal museum, H. Walenkamp,
1914. [Architectura 1914]
>>
Impressietekening van architect van Nieukerken
van het KIT, gezien vanaf de Linnaeusstraat.
[De Ingenieur 1924]
46
Oosterpark Amsterdam
SteenhuisMeurs