Oosterpark - Stadsdeel Oost - Gemeente Amsterdam

1911-1926 Koloniaal Instituut voor de Tropen
Koloniaal Instituut voor de
Tropen
Huidige functie: Koloniaal
Instituut voor de Tropen
Adres: Mauritskade 62-64,
Linnaeusstraat 2
Bouwjaar: 1911-1926
Architect: M.A. en J.J. van
Nieukerken
Vanaf 1871 waren verzamelde
voorwerpen en producten uit de
Nederlandse koloniën bijeengebracht
in een landhuis in Haarlem. Met
de museumcollectie als basis werd
wetenschappelijke onderzoek verricht
naar Indische producten en hun
toepassings- en afzetmogelijkheden
in Nederland. 26 Door de groei van de
collectie en de toename van het aantal
medewerkers werd de huisvesting te
klein. Het belang van een koloniaal
instituut was groot. Vanaf 1900 wilde
het museumbestuur verhuizen naar de
hoofdstad. Pas in 1910 kwam er met de
oprichting van de Vereeniging Koloniaal
Instituut, door enkele betrokken oudpolitici
en prominenten, schot in de
zaak. Eén van de eerste taken van de
vereniging was het in gang zetten van de
bouw van een groots opgezet Koloniaal
Instituut. Een krachtige lobby probeerde
dit prestigieuze instituut naar Amsterdam
te krijgen: zowel de Maatschappij van
Nijverheid als het Genootschap Natura
Artis Magistra verklaarden zich bereid
hun volledige koloniale verzamelingen
aan het Instituut af te staan bij een
vestiging in het Amsterdamse. Ook de
gemeente Amsterdam stelde financiële
middelen én grond beschikbaar voor
de bouw. Omdat het nieuwe Instituut
vooral een werkmuseum voor ogen had,
dat dagelijks in contact zou staan met
handels- en wetenschappelijke kringen,
was een centrale locatie cruciaal.
Het college van B&W bood zeven
terreinen aan, waarvan er slechts
één groot genoeg bleek: de gronden
van het Muiderbos inclusief de
Oosterbegraafplaats. 27 Het college
had echter nooit dit terrein mogen
aanbieden: het samenvoegen van de
Oosterbegraafplaats en het Oosterpark
stond al jaren op het programma. Een
deel van de gemeenteraad schaarde
zich achter het liberale raadslid
Walrave Boissevain, die, in navolging
van het oordeel van architecten De
Bazel en Berlage, de voormalige
Oosterbegraafplaats ongeschikt achtte
voor de vestiging van het Koloniaal
Instituut. Het terrein was te klein: men
hoefde maar naar de oppervlakte te
kijken die het Belgische Koloniale
Museum te Tervueren en de Imperial
Institute te Londen innamen. Amsterdam
moest niet de fout herhalen grote
instellingen op te kleine terreinen te
projecteren zoals eerdere bouwprojecten
hadden uitgewezen: het Centraal Station,
^
De graven achter het KIT in 1957. [SAA]
44
Oosterpark Amsterdam
SteenhuisMeurs