Oosterpark - Stadsdeel Oost - Gemeente Amsterdam

Realisatie van de stadsuitbreiding, 1878-1881
In de stadskaart van 1878 is het
uitbreidingsplan van Kalff opgenomen
alsof het de realiteit betrof. Het was
destijds gebruikelijk vastgestelde
plannen, die nog niet uitgevoerd waren,
in te tekenen. In het toekomstige
terrein van het Oosterpark is een
voorbeeldontwerp getekend, in de voor
die tijd veel toegepaste landschapsstijl.
Opvallend is de rechtgetrokken singel,
waardoor de Oosterbegraafplaats
eerder in dan boven het park kwam te
liggen. Op het moment dat deze kaart
verscheen, was de gemeente druk in
de weer met de aankoop en ruiling van
gronden voor de aanleg van het park.
In werkelijkheid lag het terrein op dat
moment grotendeels braak: zoals te
zien is op de kaart van drie jaar later.
De Amstelbrouwerij bouwde inmiddels
aan een industriecomplex en een deel
van het complex van de zogenaamde
Dubbeltjeswoningen was gerealiseerd
door de Bouwmaatschappij tot
Verkrijging van Eigen Woningen.
Het gebied buiten de Muiderpoort werd
van de jaren tachtig van de negentiende
eeuw stapsgewijs ontwikkeld. Na
een aanplemping van de singel vóór
de begraafplaats in 1886 werd de
Mauritskade aangelegd. Hetzelfde jaar
begon de gemeente met de aanleg
van een klein deel van park. Aan de
Linnaeusstraat kwam een speel- en
cricketveld (een langwerpig vierkant
grasveld) met een wandelweg eromheen
met twee rijen bomen en wat heesters. In
1888 was dit werk voltooid. In 1890 werd
op de hoek van de Mauritskade en de
’s-Gravensandestraat het Sint Elisabeth
Gasthuis gebouwd (nu Hotel Arena).
Rond 1900 was de aanleg van het
Oosterpark afgerond en was de
Oosterbegraafplaats buiten gebruik.
In 1894 was meer naar het zuiden de
Nieuwe Oosterbegraafplaats aangelegd,
naar ontwerp van tuinarchitect Leonard
Springer. Dat het hele parkontwerp op
de stadsplattegrond van 1900 inclusief
het noordelijk deel was ingetekend
getuigt van de goede bedoelingen van
het Amsterdamse stadsbestuur. Nog
geen vier jaar later zou het bestuur
zwichten voor argumenten vanuit de
Dienst Publieke Werken en verrees
een (gemeentelijke!) HBS aan de rand
van het park. Weer vier jaar later kreeg
de Universiteit toestemming om
aan de noordrand van het park een
Laboratorium te bouwen (zie ook p. 39).
^
Stadsplattegrond 1878. Het plan van Kalff
is ingetekend alsof het de realiteit
betrof. [Kaarten van Amsterdam 1866-2000]
^
Stadsplattegrond 1881. In werkelijkheid
lag het terrein grotendeels braak. [Kaarten
van Amsterdam 1866-2000]
^
Stadsplattegrond 1890. Aan de Linnaeusstraat
ligt een speel- en cricketveld en
de Mauritskade is verbreed door aanplemping
van de singel. [Kaarten van Amsterdam
1866-2000]
^
Stadsplattegrond 1900. Het gehele tuinontwerp
van Springer is ingetekend.
[Kaarten van Amsterdam 1866-2000]
SteenhuisMeurs
1 Historisch kader
11