Lees hier de toespraak van Marco Pastors - Leefbaar Rotterdam

Tot hier en niet verder
Waar ik het meest van onder de indruk ben in het COT-rapport is wat al die mensen hebben gedaan. De
plaatsvervangend chef van de directe hulpverlening, de officier geneeskundigendienst, de voetbaleenheid, de
ingezette agenten en niet te vergeten de bereden politie. Met een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben
ze geprobeerd te doen wat, gezien de instructies en de ter beschikking staande middelen, mogelijk was.
Dat heeft ervoor gezorgd dat de belagers van de politie niet geslaagd zijn in hun opzet: het verwonden en
mogelijk doden van politie agenten. En het vestigen van het beeld dat niet de overheid, maar zij de baas zijn.
Met zoveel mogelijk getuigen, om niet alleen de overheid, maar ook het vertrouwen van zoveel mogelijk
mensen in de samenleving te ontwrichten. Ik denk dat we dit terrorisme moeten noemen.
25.000 mensen die een mooie avond op het strand wilden doorbrengen, zijn hier getuige van geweest. Het
was het gesprek van de maand, en nog steeds hoor je emotie als mensen die erbij waren erover spreken.
Tot hier en niet verder. Dat moet de boodschap zijn die na vandaag doorkomt in Nederland. In Rotterdam
keert vandaag de wal het schip.
Hoek van Holland is het einde van een al tientallen jaren durend, deëscalerend beleid van de Nederlandse
politiek, waar de politieleiding van overtuigd is en de politieagenten mee op pad worden gestuurd. In Hoek
van Holland is duidelijk geworden wat er gebeurt als dat te ver doorschiet.
Hooligans en andere straatterroristen weten dat de politie niet mag optreden als de hooligans in kleine
groepjes opereren: hier een paar mensen tikken geven, daar openbaar dronken zijn, wildplassen en vol zitten
met cocaïne en pillen. In de loop van deze tijd hebben deze terroristen geleerd dat ze ook meestal niet
gestraft worden, niet eens opgepakt worden en met de politie kunnen vechten.
De laatste jaren ontwikkelt dit terrorisme zich. Ze zijn op zoek naar evenementen waar we het niet
verwachten en de politie niet voorbereid is. Ze hebben bij de Bokito-rellen (Bevrijdingsdag 2009) kunnen zien
dat groepen door de stad kunnen trekken en vernielingen kunnen aanrichten zonder dat er een klopjacht
wordt ingezet.
En in Hoek van Holland hebben ze, snel volgend op 5 mei jl., besloten weer los te gaan, het feest te
ontwrichten, mensen te intimideren en te slaan, en zo de politie onvermijdelijk uit te lokken, om vervolgens te
kijken wie de sterkste was.
Het is de vraag wie dat was. De dode viel aan de kant van de hooligans, dat wel. De schietende agenten op
het strand, de bereden politie en een aantal anderen hebben zich kranig geweerd. Maar uiteindelijk hebben
25.000 mensen gezien dat een relatief kleine groep van deze terroristen een ramp kan aanrichten.
En deze 25.000 mensen hebben ook gezien dat de politie de hele dag overtredingen door de vingers heeft
gezien. Agressieve openbare dronkenschap in het zicht van de politie, wildplassen in het zicht van de politie,
vechtpartijen in het zicht van de politie, kenmerken van drugsgebruik in het zicht van de politie. En de politie
besloot niets daaraan te doen. Dat op zichzelf zou al reden zijn voor een goed debat. Dit ondermijnt het
vertrouwen van die 25.000 andere mensen in de politie, de rechtstaat en de mensen zoals wij hier in deze
raadszaal, die verantwoordelijk zijn voor het beleid.
Behalve de 25.000 mensen hebben de hooligans ook gezien dat, weliswaar ten koste van een dode aan hun
kant, ze de politie aan kunnen. Wij gaan er van uit dat zij als meestal slapende, maar duidelijk lerende
organisatie, bezig zijn met het beramen van volgende aanslagen. Wij kunnen niet zeggen dat we het niet
geweten hebben, wij hebben het hier nu gezegd.
Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam
T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E leefbaarrotterdam@stadhuis.rotterdam.nl www.leefbaarrotterdam.nl

Dat moet vandaag eindigen. Tot hier en niet verder. Stop het doorgeschoten
deëscalatiebeleid. Als de politie belaagd wordt, moet de politie onmiddellijk
en hard toeslaan. Als je de politie aanvalt, dan mogen ze op je schieten. Als de openbare orde wordt
ondermijnd, moet altijd worden opgetreden.
En de hooligans, waarvan de meeste bekend zijn bij de politie, zoals de burgmeester de vorige keer
opmerkte, moeten gericht worden aangepakt, hinderlijk gevolgd, en elke overtreding die zij begaan, moet
worden gevolgd door een passende straf. Alle instrumenten daarvoor zijn beschikbaar: we hebben het met
veelplegers gedaan, met drugsverslaafden, we kennen stadionverboden, gebiedsverboden, samenscholingsverboden,
verplicht afkicken en ga zo maar door. En dat moet dus ook bij de hooligans werken. En als het
niet voldoende is, verzinnen we er nog iets bij. Dit tuig mag niet winnen.
Tot hier en niet verder. Deze motie hebben we al ingediend op 3 september jl. en vandaag doen we dat weer.
Wij willen een einde aan het doorgeschoten deëscalerende niet-optreden. Wij willen dat onze politie optreedt.
Dan nu naar ons oordeel over het optreden van de politie, gemeente en organisator in de voorbereiding,
tijdens en na Sunset Grooves. Het COT-rapport is voor COT-begrippen ongekend hard en duidelijk:
- Er is in georganiseerd verband jacht gemaakt op de politie en dat moet krachtig en scherp worden
veroordeeld.
- De politiemensen hebben geïmproviseerd en konden niet rekenen op een omvattende
commandovoering.
- In de voorbereiding is de vergunning ongecoördineerd en routinematig verleend. De briefing op de
dag zelf was verwarrend, er was een ontoereikende reactie op incidenten in de eerste uren, en de
driehoek korpsleiding, burgemeester en justitie zijn veel te laat ingelicht.
- De dreiginginformatie is niet serieus genomen en niet aan korpsleiding, burgemeester en justitie
doorgestuurd. De dreiginginformatie had op z’n minst moeten leiden tot het beschikbaar houden van
ME maar afgelasting had ook gekund.
- Dat de leiding onvoldoende zicht had op de voorbereidingen en bestaande protocollen onvoldoende
zekerstelt.
Dat zekerstellen is een opvallende formulering en de betekenis wordt helder wanneer je het rapport
doorneemt. De ontbrekende zekerstelling is de directe oorzaak van de ongecoördineerde en routinematige
voorbereiding, van de onduidelijkheden over afspraken en back-up op de dag zelf en eigenlijk ook van het
niet informeren van de driehoek.
Leefbaar Rotterdam vindt dat mensen die fout hebben gehandeld passend moeten worden aangepakt. De
burgemeester heeft de korpschef hier ook schriftelijk om gevraagd, zo deelde hij ons mee vorige week. De
korpschef heeft een commissie ingesteld die hem moet adviseren hierover. En begin januari komen de
resultaten. De korpschef is echter wel van mening dat hij zelf in ieder geval mag blijven. En dat vindt de
burgemeester ook, en ook hijzelf vindt dat hij moet optreden in plaats van aftreden. Dat de driehoek moet
optreden, is ook de indruk die overblijft als je ziet hoe onze politie en onze gemeentelijke diensten hebben
gehandeld. De vraag is echter of het voor hen niet nu al te laat is. Wat Meijboom betreft is het antwoord voor
ons al redelijk duidelijk, en voor de burgemeester willen wij het antwoord vandaag zien te verkrijgen.
Wij zien in het rapport een behoorlijk aantal aan te rekenen foute handelingen bij politie- en
gemeentefunctionarissen. Daarbij denken we in ieder geval aan de Regionale Informatie Organisatie, waar
verschillende functionarissen de informatie over de komst van de hooligans verzuimd heeft door te geven aan
de driehoek. Wij denken ook aan de Operationeel Commandant en Algemeen Commandant, die niet geschikt
lijken voor inzet bij ordeverstoringen. Bij de gemeente denken we aan maatregelen tegen Bureau Veilig,
verantwoordelijk voor het onuitvoerbare vergunningenbeleid, de leiding van het Team Horeca en
Evenementen en hun directeuren. De heersende cultuur bij de gemeente dat je gedekt bent als je anderen de
schuld kunt geven, moet verdwijnen. Iedereen die iets verkeerd ziet gaan, moet weten dat hij zelf
verantwoordelijk is om dat aan de orde te stellen, en moet niet denken dat de politie, een andere
gemeentelijke dienst of de organisator dat zelf moeten doen. Het is vergelijkbaar met de museumparkgarage:
ambtelijke diensten dekken zich in, kijken of ze de zwarte piet bij een ander kunnen laten, in plaats van dat ze
zich verantwoordelijk voelen voor het geheel en het eindresultaat. Toen is er hier in de raad tegen onze wil in
gekozen voor een cultuurproject.
Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam
T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E leefbaarrotterdam@stadhuis.rotterdam.nl www.leefbaarrotterdam.nl

Wij stellen een ander cultuurproject voor, dat vandaag afgerond kan worden:
mensen die verkeerd handelen worden passend en persoonlijk aangepakt.
Dat kan variëren van het niet toekennen van periodieken of een aantekening in hun dossier tot ontslag of
aangifte. Hoe dan ook: ook overheidsmedewerkers moeten verantwoordelijk zijn voor hun eigen handelen.
Dat is ook belangrijk om degenen die het wel goed doen, die wel hun leidinggevenden wijzen op de
onmogelijkheid van opdrachten en de onuitvoerbaarheid van beleid, te laten zien dat dat gedrag gewenst
wordt. In de praktijk zijn het vaak deze mensen die het moeilijk hebben in onze organisatie, en dat moet
veranderen, zowel bij de politie als bij de gemeente.
Vragen aan de burgemeester:
- Wat vindt u van het optreden van de Recherche Informatie Dienst, met name de infodesk en de
Regionale Inlichtingen Dienst, die de driehoek tegen de voorschriften in, niet heeft geïnformeerd.
Waarom hebben u en de korpschef een advies nodig om een maatregel te bedenken
- Waarom laat u de gemeente zo makkelijk wegkomen
- Onderzoekt u wie bij Bureau Veilig en het Team Horeca en Evenementen persoonlijk moeten worden
aangesproken op verwijtbare handelingen Zo nee, waarom niet
Dan nu de leiding zelf, specifiek korpschef Meijboom en burgemeester Aboutaleb.
Onze korpschef was op vakantie. De fouten die in de driehoek gemaakt zijn op de dag zelf zijn hem niet aan
te rekenen. Ik denk zelfs dat als Meijboom in Rotterdam was geweest, de driehoek wel bij elkaar was
gekomen, en dat de burgemeester, de korpschef en de officier van justitie in de stad de terugtocht van de
25.000 mensen waren gaan begeleiden. Dan hadden ze met hun eigen staf, niet op het strand maar in het
crisiscommandocentrum, ook kunnen bezien of het mogelijk was bij de stations of op de snelweg
vertrekkende bezoekers te begeleiden en vertrekkende hooligans op te pakken. In die zin is het wrang dat
mede door het zwakke optreden van de burgemeester, Meijboom nu wordt aangesproken, ook op het
verzaken van zijn korpsbeheerder op de dag zelf. Toch zijn wij als Leefbaar tot de conclusie gekomen dat de
korpschef weg moet.
In het rapport zien wij daar voldoende aanleiding voor. Ook de korpschef, misschien juist de korpschef, is
verantwoordelijk voor de zekerstelling die te onvoldoende heeft plaatsgevonden. Hij is ook verantwoordelijk
voor de commandostructuur, waarin ondergeschikten hun eigen boontjes moeten doppen en dat de leiding te
weinig openstaat voor signalen die niet overeenstemmen met de gewenste werkelijkheid.
Wij vinden ook dat de korpsleiding te weinig heeft gedaan met eerdere uit de hand gelopen evenementen. De
rellen op 5 mei jl. hadden moeten leiden tot verhoogde alertheid in het algemeen, niet alleen bij evenementen
die op het lijstje grootschalig stonden, maar bij alle evenementen. Sterker nog, bij het dagelijks optreden van
de politie. Ook omdat bijvoorbeeld in 2007 het feest bij het strand aan de Maas ook werd gevolgd door een
plunderende menigte Bokito’s, waar ook toen de politie niet ingreep. Meijboom heeft daar te weinig mee
gedaan en te weinig over gezegd, naar binnen toe en naar buiten.
Hoe dan ook, de politiemedewerkers die bij Hoek van Holland betrokken zijn, zowel degenen die zich goed
van hun taak hebben gekweten als degenen die dat niet hebben gedaan, vonden het geen van allen nodig of
gepast de leiding te informeren.
De politieorganisatie heeft, naar het zich laat aanzien, mensen die behoorlijk in staat zijn te improviseren en
op eigen initiatief snel te schakelen. Maar dan vooral met functioneel gelijken en bekende collega’s. Naar
boven toe wordt er nauwelijks gecommuniceerd. Vrijwel alle communicatie speelt zich af naar onder, of
horizontaal tussen functioneel gelijken. Kernwoorden zijn: terugkoppelen, overleggen en contact zoeken.
Geen woorden die duiden op een vertrouwenswaardige bevelsstructuur hogerop.
Tekenend is het feit dat in het verslag over de rellen zelf, op pagina 55 t/m 75, maar één keer het woordje
‘korpsleiding’ gebruikt wordt. Als er voor een besluit toch de korpsleiding nodig is, neemt men kennelijk liever
het besluit zelf (p.67): “Dit is de fout van de leiding, en dat is de reden dat we een andere willen. Het is niet dit
ene incident, dit gaat vaker mis, het gaat alleen niet altijd fout.”
Dat is een gevolg van de wijze waarop de politie werkt en daar is de korpschef nu acht jaar verantwoordelijk
voor.
Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam
T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E leefbaarrotterdam@stadhuis.rotterdam.nl www.leefbaarrotterdam.nl

De wijze waarop dit verloopt, verdient niet de schoonheidsprijs. Wij vinden
dat Meijboom ook in de acht jaar dat hij korpschef is een bijdrage heeft
geleverd aan de verbeterde veiligheidscijfers in Rotterdam. Maar wij denken ook dat hij een typische
vertegenwoordiger is van het doorgeschoten deëscalerende beleid. Wij denken dat hij de laatste jaren minder
heeft geleverd dan ervoor en wij denken vooral dat hij niet degene is die aan de veranderingen in uitstraling
en optreden dat bij de politie nodig is, de komende jaren leiding moet geven.
Wat ons betreft mag de hele top vertrekken, maar we beperken ons hier tot de korpschef, als onderdeel van
de driehoek. Wat er nu moet gebeuren, gaat wat ons betreft nu beginnen maar is een operatie van jaren,
waarin steviger optreden, bezieling en verantwoordelijkheid moeten verbeteren. Voor de persoon betreuren
we de consequenties van ons standpunt, maar voor de politie en de veiligheid van Rotterdam is het beter om
deze maatregel te treffen.
Wij wachten de reactie van de burgemeester af, maar hebben een motie daarover voorbereid.
Tot slot de burgemeester zelf. De meetlat die we bij de korpschef hebben aangelegd (verleden/toekomst,
optreden vooraf en na de rellen, geschiktheid voor veranderd beleid) passen we ook op de burgemeester toe.
In zijn voordeel spreekt dat hij pas acht maanden, en nu twaalf maanden, in functie is. In zijn nadeel spreekt
dat hij op de dag zelf verzuimd heeft de driehoek bij elkaar te roepen en te bezien welke maatregelen
mogelijk zijn. Ook is hij onduidelijk geweest in de aanloop in de aansturing en in het beleid dat hij voorstaat
ten aanzien van het optreden van de politie. In de driehoek zijn de rellen op Bevrijdingsdag niet een keer aan
de orde geweest, en dat kan ook de burgemeester verweten worden. Wij vragen ons dan ook af waarom wij
in hem vertrouwen moeten hebben om gedurende de rest van zijn aanstelling (nog vijf jaar) de veiligheid en
crises die wij in Rotterdam zeker gaan meemaken, in goede banen te leiden. Tot nu toe is het schamel wat hij
heeft laten zien op dit vlak. Verbetering is altijd mogelijk, maar dat begint met het besef van eigen tekort
schieten. Wij willen vandaag gebruiken om te bepalen of wij op dit moment wel ons vertrouwen kunnen
uitspreken in onze burgemeester.
Wij willen van de burgemeester weten wat hij ervan vind dat hij niet zelf de 5 mei rellen in de driehoek op de
agenda heeft gezet
Wij willen ook weten wat de burgemeester achteraf vindt van zijn opmerking eerder dit jaar dat er in
Rotterdam wel erg veel aandacht aan veiligheid wordt besteed, i.p.v. bijvoorbeeld aan onderwijs
Dat de burgemeester in de nacht van 22 augustus jl. thuis is gebleven, vinden wij onbegrijpelijk. Als je als
directeur van je bedrijf hoort dat je mensen zijn aangevallen, hebben geschoten, dat er 25.0000 inwoners van
jouw regio op weg zijn naar huis, nadat ze net het grootste schietoptreden uit de historie van de Nederlandse
politie in vredestijd hebben meegemaakt, dan ga je toch iets doen Maakt niet uit welk advies je krijgt. Dan wil
je er toch zijn voor je medewerkers en je inwoners Dan kun je tocht niet thuisblijven en het afdoen met
telefonische contacten
Kan de burgemeester ook zeggen hoe hij nu aankijkt tegen zijn beslissing om de driehoek in de nacht na 22
augustus niet bij elkaar te roepen
Waarom wist hij zeker dat er in het commando crisis centrum niets bedacht kon worden dat zou helpen om de
thuistocht te vergemakkelijken, de gewonden te verplegen, de daders te pakken en de lijnen voor de
komende dagen uit te zetten Is dit niet een hele grote vergissing geweest
De dagen erna
Wat vindt u van uw eigen optreden in de dagen na de rellen: het verbieden van feesten en daarna weer
intrekken. Het verzoeken om een wetswijziging die nergens op sloeg en door Den Haag werd weggehoond
Het niet spreken over het oppakken van daders
Al op de dag zelf is bekend dat de zogenaamde jonge harde kern van hooligans aanwezig is en dat zij een
leidende rol hebben. Het zijn er zoveel dat de voetbaleenheid al op de dag zelf ophoudt met registreren rond
een uur of zes (p. 61 - 62). Van de 34 aangehouden verdachten die nader bekeken zijn, behoort de helft tot
deze groep.
Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam
T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E leefbaarrotterdam@stadhuis.rotterdam.nl www.leefbaarrotterdam.nl

In totaal bestaat de jonge kern club uit maar zo'n 150 man, (waarvan veel op
school zitten of werken). Die heb je in een week echt wel allemaal
opgeborgen. Doe je dat in 48 uur. Maar zelfs de helft willekeurig oppakken, geeft al een duidelijk signaal.
Gelet op de ongeëvenaarde ernst van het incident en mede gelet op de gewelddadige achtergrond van de
betrokken harde kern jongeren (gemiddeld negen geweldsantecedenten), had naar mijn mening niemand zich
hier druk om gemaakt. Dan laat je zien wie hier de baas is.
Is dit overwogen Wat hebt u wel overwogen, behalve beelden uitkijken Wat gaat u de volgende keer
anders doen
Pas een week na de incidenten - toen de politiemensen al ruimschoots als verdachten waren aangemerkt -
begon het strafrechtelijk onderzoek tegen de hooligans.
Waarom duurde het instellen van dit onderzoek zolang Maar liefst een week Waarom hebt u dat als
driehoek laten gebeuren Wat vindt u van uw eigen handelen op dit punt
Waarom heeft u niet eerder na de rellen gezorgd voor een betere coördinatie tussen het Haagse OM en het
Rotterdamse OM
3 september, gele kaart: Wat vond u ervan Waarom hebt u die gekregen Kunt u dat uitleggen Vond u
hem terecht Zo nee, waarom niet Zo ja, wanneer heeft u zich dat gerealiseerd
9 december, COT-rapport: Wat vond u van uw eigen optreden met de wijsheid van nu, met name op het punt
van het benadrukken van de EINDverantwoordelijkheid
Waarom heeft u gezegd dat u de driehoek niet bij elkaar wilde roepen omdat u op het strand niet in de weg
wilde lopen
Moet een korpsbeheerder altijd thuis blijven als hij op de plaats van de crisis in de weg loopt Waarom wekt u
die suggestie Waarom komt u zelf niet met het antwoord op de vraag dat u ook in de stad, ver van het
strand, bij elkaar had kunnen komen Waarom misleidt u op dat moment de mensen in de stad die niet op de
hoogte zijn van de instructies Of vindt u dat een prima antwoord op de vraag waarom u thuis gebleven bent
Beschouwt u zichzelf in dit dossier als een verantwoordelijke of als iemand die ook handelingen heeft verricht
of nagelaten Welke handelingen vindt u achteraf gezien niet goed, voorzover nog niet eerder gevraagd en
beantwoord hierboven Wat is de verkeerde afweging die u op die momenten gemaakt heeft en waarom
kunnen wij er op vertrouwen dat u dat niet weer doet
Tot slot
Welke trainingen, instructiedocumenten en adviezen heeft de burgmeester tot zich genomen om de voor hem
nieuwe taak van korpsbeheer te kunnen uitoefenen
Wat kan de burgmeester zeggen over zijn inschatting vooraf van hoe de functie van korpsbeheerder eruitziet
en hoe hij er nu tegen aankijkt. Wat zijn de lessen die hij geleerd heeft ten opzichte van zijn
veronderstellingen aan het begin
Wat betreurt hij in zijn handelen tot nu toe Welke consequenties trekt hij daaruit Wat wil hij de rest van zijn
periode hier anders doen, om er voor te zorgen dat hij niet weer dezelfde fouten maakt
Wij zullen goed naar uw antwoorden luisteren. Maar wij zullen ook naar ons eigen gevoel luisteren. Wat u
zegt, is niet voldoende. We moeten ook geloven dat u het echt meent. Daarvoor moeten we iemand zien die
we in uw hele carrière nog niet hebben gezien, en wij zijn daarom ook niet gerust op de afloop van deze dag.
Het gaat ons niet om u. Het gaat ons om de veiligheid van de mensen in Rotterdam en omgeving. Vandaag
gaan wij bepalen of wij u die toe blijven vertrouwen.
Leefbaar Rotterdam Bezoekadres Stadhuis, Kamer 16 Coolsingel 40 3011 AD Rotterdam Postadres Postbus 70012 3000 KP Rotterdam
T 010 - 2673945 F 010 - 2673950 E leefbaarrotterdam@stadhuis.rotterdam.nl www.leefbaarrotterdam.nl