Toolbox Deontologie.pdf - Algemene Directie Veiligheid en Preventie

• Men moet zowel controlerende als stimulerende instrumenten voorzien. De
controlerende instrumenten vormen de noodzakelijke basis en bescherming
tegen integriteitsschendingen en functioneren als ‘laatste stok achter de deur’.
De stimulerende instrumenten zorgen ervoor dat men ambitieuzer is dan het
morele minimum en dat de politieambtenaren geresponsabiliseerd en ondersteund
worden in de omgang met ethische dilemma’s.
• Het is van belang af te wisselen tussen preventieve instrumenten, normbepalende
instrumenten, instrumenten voor de leidinggevenden, instrumenten
van handhaving en instrumenten van externe controle. Men kan ook andere
typologieën van instrumenten gebruiken om de mix te conceptualiseren.
• Het is belangrijk om doorheen de verschillende fasen van de loopbaan van de
politieambtenaar aandacht te besteden aan integriteit van de rekrutering tot na
het eventuele ontslag.
Tot slot kunnen we nog even ingaan op het specifieke instrument dat de aanleiding
vormde voor deze publicatie: de deontologische code van de Belgische politie.
De grote verdienste van de code is dat ze er is, omdat ze zo de uitdrukking vormt
van een brede consensus binnen de federale en lokale politie over de inhoud van
de deontologie van politieambtenaren. Positief is ook de nadruk op de rol van de
leidinggevenden. Als concreet instrument voor integriteitsbeleid (bv. als instrument
voor dilemmatrainingen of als basis voor werkoverleg) heeft ze echter haar
beperkingen: het is een formeel en bijzonder lang instrument, er zijn vrij veel
overlappingen en ze is niet gestructureerd rond een beperkt aantal duidelijk geformuleerde
waarden. Het kan dan ook aangewezen zijn om de code te operationaliseren
in een specifieker instrument dat meer hanteerbaar is voor het dagelijkse
integriteitsbeleid (bv. een korpsspecifieke deontologische leidraad).
5.3. Nadruk op de leidinggevenden
De ambtelijke en politieke top, maar ook het middenmanagement, moeten een actieve
en zichtbare rol vervullen in de verwezenlijking van het integriteitsbeleid, ook
als er bijvoorbeeld een integriteitscoördinator is aangesteld. Het is essentieel dat
leidinggevenden er op toekijken dat de vertaling van het integriteitsbeleid, dat ontwikkeld
was met ondersteuning van de experts integriteitsbeleid, naar de entiteiten
goed verloopt. Bovendien is het van belang dat medewerkers het gevoel hebben
dat de leidinggevenden door het integriteitsbeleid de integriteit in de organisatie
22