Analyse Detailhandelvisie Waalwijk - Gemeente Waalwijk
Analyse Detailhandelvisie Waalwijk - Gemeente Waalwijk Analyse Detailhandelvisie Waalwijk - Gemeente Waalwijk
Analyse Detailhandelvisie Waalwijk
- Page 2 and 3: Analyse Detailhandelsvisie Waalwijk
- Page 4 and 5: 1. INLEIDING In deze rapportage sta
- Page 6 and 7: Tabel 2.1: Winkelaanbod gemeente Wa
- Page 8 and 9: 2.3 Detailhandelsconcentraties uitg
- Page 10 and 11: 2.3.1 Kern Waalwijk Winkelstructuur
- Page 12 and 13: Tabel 2.3: Benchmark centrumgebiede
- Page 14 and 15: Figuur 2.3: Intensiteit passanten c
- Page 16 and 17: De meeste winkels richten zich met
- Page 18 and 19: • Aan de Mozartlaan zit een klein
- Page 20 and 21: 2.3.3 Kern Waspik Centrum Waspik He
- Page 22 and 23: • Het grootste deel van de bested
- Page 24 and 25: Tabel: 2.6 Niet-winkelaankopen naar
- Page 26 and 27: Tabel 2.8 Beoordeling aspecten wink
- Page 28 and 29: zelfaanbod. Over het verkeer en het
- Page 30 and 31: • Veel koopkrachtafvloeiing naar
- Page 32 and 33: De leegstand verschilt sterk per pr
- Page 34 and 35: Overige trends Buiten de genoemde t
- Page 36 and 37: sing) en een eventueel opleidingsin
- Page 38 and 39: • In het centrum van Breda zijn d
- Page 40 and 41: Waspik Voor Waspik geldt dat het be
- Page 42 and 43: Tabel 3.2: Uitbreidingsruimte tot 2
- Page 44 and 45: In dat verband is het van belang aa
- Page 46 and 47: BIJLAGEN 67
- Page 48 and 49: Tabel: Spreiding winkelaanbod over
- Page 50 and 51: Tabel: Winkelaanbod centrum Waalwij
<strong>Analyse</strong> <strong>Detailhandelvisie</strong> <strong>Waalwijk</strong>
<strong>Analyse</strong> Detailhandelsvisie <strong>Waalwijk</strong><br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong><br />
Rapportnummer:<br />
204X00389.067113_7<br />
Datum: januari 2012<br />
Contactpersoon<br />
opdrachtgever:<br />
Odeke Renders, Douwe Douma<br />
Projectteam BRO:<br />
Aiko Mein, Nienke van Gerwen<br />
Trefwoorden:<br />
Detailhandelsstructuur, winkelaanbod, consumentenonderzoek, vraaganalyse,<br />
trends en ontwikkelingen, plannen en initiatieven, beleid, huidig en toekomstig<br />
functioneren<br />
Beknopte inhoud:<br />
In deze rapportage wordt de uitgangssituatie van de detailhandel in <strong>Waalwijk</strong><br />
geschetst. Er is aandacht voor het gevestigde winkelaanbod en de huidige<br />
detailhandelsstructuur, het consumentenonderzoek wat uitgezet is in de<br />
gemeente <strong>Waalwijk</strong>, kansen en bedreigingen voor de detailhandel en het huidig<br />
en toekomstig functioneren. De analyse vormt input voor de Detailhandelsvisie<br />
<strong>Waalwijk</strong>.<br />
Inhoudsopgave 1
INHOUDSOPGAVE<br />
PAGINA<br />
INHOUDSOPGAVE PAGINA 2<br />
1. INLEIDING 3<br />
2. VERTREKSITUATIE 4<br />
2.1 Aanbodsituatie gemeente <strong>Waalwijk</strong> 4<br />
2.2 Aanbodsituatie per kern 6<br />
2.3 Detailhandelsconcentraties uitgelicht 7<br />
2.3.1 Kern <strong>Waalwijk</strong> 31<br />
2.3.2 Kern Sprang-Capelle 39<br />
2.3.3 Kern Waspik 41<br />
2.3.4 Koopzondagen in de gemeente 41<br />
2.4 De <strong>Waalwijk</strong>se consument 41<br />
2.4.1 Koopstromen in de gemeente 42<br />
2.4.2 Koopmotieven 45<br />
2.4.3 Beoordeling <strong>Waalwijk</strong>-centrum 46<br />
2.4.4 Gemiste winkels en suggesties voor verbetering<br />
van de winkelomgeving 47<br />
2.5 Huidig functioneren detailhandel 49<br />
2.6 Sterke en zwakke punten samengevat 50<br />
3. TRENDS, ONTWIKKELINGEN, PLANNEN EN BELEID 52<br />
3.1 Trends en ontwikkelingen 52<br />
3.2 Plannen en initiatieven 56<br />
3.2.1 In de gemeente <strong>Waalwijk</strong> 56<br />
3.2.2 In de regio 58<br />
3.3 Beleid 59<br />
3.4 Bevolkingsontwikkeling 61<br />
3.5 Distributieve mogelijkheden 62<br />
3.6 Kansen en bedreigingen samengevat 65<br />
BIJLAGEN 67<br />
Bijlage 1: Aanbodgegevens 47<br />
Bijlage 2: Economisch functioneren 52<br />
Bijlage 3: Tabellen Consumentenonderzoek 55<br />
Inhoudsopgave 2
1. INLEIDING<br />
In deze rapportage staat de aanbod- en vraagsituatie van de detailhandel in de<br />
gemeente <strong>Waalwijk</strong> centraal. De analyse vormt input voor de ‘Detailhandelsvisie<br />
<strong>Waalwijk</strong>’. Voor een samenvatting van de analyse wordt verwezen naar hoofdstuk 2<br />
van de rapportage ‘Detailhandelsvisie <strong>Waalwijk</strong>’.<br />
Hoofdstuk 1<br />
In hoofdstuk 1 nemen we de vertreksituatie van de detailhandel in <strong>Waalwijk</strong> onder<br />
de loep. Als eerste wordt het winkelaanbod kwantitatief bekeken, gevolgd door een<br />
beschrijving van de winkelstructuur. Voor de kwantitatieve aanbodgegevens is<br />
gebruik gemaakt van het Locatus verkooppuntenbestand (juli 2011). Vervolgens<br />
wordt er een korte beschrijving van de winkelgebieden in de gemeente <strong>Waalwijk</strong><br />
gegeven. Daarna worden de resultaten van de consumentenenquête gepresenteerd<br />
en komt het huidige functioneren aan bod. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een<br />
resumerend overzicht van de sterke en zwakke punten van de detailhandel in de<br />
gemeente <strong>Waalwijk</strong>.<br />
In de analyse zijn daar waar mogelijk vergelijkingen gemaakt met de onderzoeken<br />
uit 1998 (<strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong>, positie en perspectief winkelconcentraties) en 2007<br />
(Midden-Brabant, Koopstromenonderzoek 2009).<br />
Hoofdstuk 2<br />
Hoofdstuk 2 gaat in op de kansen en bedreigingen voor de detailhandel in <strong>Waalwijk</strong>.<br />
Allereerst komen de landelijke trends en ontwikkelingen in de detailhandel aan bod,<br />
gevolgd door de plannen en initiatieven die er spelen op het gebied van detailhandel<br />
in de gemeente <strong>Waalwijk</strong>. Vervolgens wordt er ingegaan op het beleid ten aanzien<br />
van detailhandel op landelijk, provinciaal en lokaal niveau. De distributieve mogelijkheden<br />
voor de detailhandel in de gemeente <strong>Waalwijk</strong> worden in kaart gebracht.<br />
Het hoofdstuk eindigt met een overzicht van de kansen en bedreigingen voor de detailhandel<br />
in de gemeente <strong>Waalwijk</strong>.<br />
Hoofdstuk 1 3
2. VERTREKSITUATIE<br />
Te midden van de grote Brabantse steden Breda, Tilburg en ’s-Hertogenbosch<br />
bevindt zich de gemeente <strong>Waalwijk</strong>, gelegen op de t-splitsing van 2 belangrijke<br />
Brabantse verbindingswegen, de N261 en de A59. De gemeente <strong>Waalwijk</strong> bestaat uit<br />
een drietal woonkernen met in totaal circa 46.240 inwoners 1 . Hiervan wonen er circa<br />
31.300 in de kern <strong>Waalwijk</strong>, 9.900 in het dorp Sprang-Capelle en 5.040 in het dorp<br />
Waspik. De nieuwe woonwijk Landgoed Driessen is hierbij tot de kern <strong>Waalwijk</strong><br />
gerekend omdat de postcode in het gebied tot de kern <strong>Waalwijk</strong> behoort.<br />
In dit hoofdstuk nemen we de vertreksituatie van de detailhandel in <strong>Waalwijk</strong> onder<br />
de loep. Als eerste wordt het winkelaanbod kwantitatief bekeken, gevolgd door een<br />
beschrijving van de winkelstructuur. Voor de kwantitatieve aanbodgegevens is gebruik<br />
gemaakt van het Locatus verkooppuntenbestand (juli 2011). Vervolgens wordt<br />
er een korte beschrijving van de winkelgebieden in de gemeente <strong>Waalwijk</strong> gegeven.<br />
Daarna worden de resultaten van de consumentenenquête gepresenteerd en komt<br />
het huidige functioneren aan bod.<br />
In de analyse zijn daar waar mogelijk vergelijkingen gemaakt met de onderzoeken<br />
uit 1998 (<strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong>, positie en perspectief winkelconcentraties) en 2007<br />
(Midden-Brabant, Koopstromenonderzoek 2009).<br />
2.1 Aanbodsituatie gemeente <strong>Waalwijk</strong><br />
Omvang winkelaanbod<br />
Het totale winkelaanbod binnen de gemeente <strong>Waalwijk</strong> omvat een winkelvloeroppervlak<br />
(wvo) van circa 118.700 m² wvo verspreid over 329 winkelvestigingen,<br />
waarvan 15.783 m² wvo (71 winkels) in de dagelijkse artikelensector en 102.973 m²<br />
wvo (258 winkels) in de niet-dagelijkse artikelensector. Met 104.465 m² wvo is circa<br />
88% van het aanbod in de kern <strong>Waalwijk</strong> gevestigd. Het overige deel van het<br />
winkelaanbod bevindt zich in de dorpen Sprang-Capelle (7%) en Waspik (5%).<br />
1<br />
CBS, 1 januari 2011<br />
Hoofdstuk 2 4
Tabel 2.1: Winkelaanbod gemeente <strong>Waalwijk</strong> en Nederland<br />
<strong>Gemeente</strong><br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
1998<br />
<strong>Gemeente</strong><br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
2011<br />
Nederland<br />
2001<br />
Nederland<br />
2011<br />
aantal winkels<br />
- waarvan dagelijks 71 29.280 27.424<br />
- waarvan niet-dagelijks 258 69.806 75.603<br />
m² wvo<br />
- waarvan dagelijks 14.931 15.783 4.821.000 5.574.445<br />
- waarvan niet-dagelijks 96.118 102.973 15.701.000 22.194.684<br />
Aantal m² wvo / 1.000<br />
inwoners<br />
- waarvan dagelijks 336 341 299 336<br />
- waarvan niet-dagelijks 2.160 2.251 974 1.340<br />
Zeer ruim niet-dagelijks winkelaanbod<br />
In verhouding tot de landelijke gemiddelden beschikken de inwoners van de<br />
gemeente <strong>Waalwijk</strong> over een normaal vertegenwoordigd dagelijks winkelaanbod en<br />
een ruim vertegenwoordigd niet-dagelijks winkelaanbod. In de dagelijkse artikelensector<br />
beschikken zij namelijk gemiddeld over een winkelvloeroppervlak van 341 m²<br />
tegen 336 m² wvo landelijk en in de niet-dagelijkse artikelensector over 2.251 m²<br />
wvo tegen 1.340 m² wvo landelijk. De groei van het winkelaanbod in <strong>Waalwijk</strong> t.o.v.<br />
1998 is zeer beperkt geweest. Landelijk gezien is de groei van het winkelaanbod<br />
over de periode 2001 – 2011 veel groter geweest dan de groei van het winkelaanbod<br />
in <strong>Waalwijk</strong> over de periode 1998 – 2011 (zie tabel 2.1).<br />
Schaalgrootte winkels<br />
De gemiddelde omvang van de winkels in de gemeente <strong>Waalwijk</strong> is ruim ten opzichte<br />
van het landelijke gemiddelde (zie bijlage 1). In de dagelijkse artikelensector is de<br />
gemiddelde omvang 222 m² wvo t.o.v. 202 m² wvo landelijk en in de niet-dagelijkse<br />
artikelensector 399 m² wvo t.o.v. 292 m² wvo landelijk. In de niet-dagelijkse artikelensector<br />
is dit met name te danken aan de ruime schaalgrootte in de branches<br />
schoenen en lederwaren, doe-het-zelf en wonen. De schaalgrootte in de overige<br />
niet-dagelijkse branches is normaal van omvang of in veel gevallen zelfs beperkt van<br />
omvang (warenhuis, sport en spel, hobby, media, dier en plant, bruin- en witgoed,<br />
fietsen- en autoaccessoires).<br />
Divers supermarktaanbod<br />
Momenteel zijn er 13 supermarkten in de gemeente <strong>Waalwijk</strong> gevestigd, met een<br />
totaal winkelvloeroppervlak van circa 11.000 m² wvo. De kern <strong>Waalwijk</strong> herbergt 9<br />
supermarkten en de kernen Waspik en Sprang-Capelle ieder 2. Het supermarktaanbod<br />
maakt circa 70% uit van de verkoopruimte in de dagelijkse artikelensector. Dit<br />
is een normaal aandeel (landelijk gemiddeld 69%), maar de gemiddelde supermarktomvang<br />
is met circa 848 m² wvo enigszins beperkt (landelijk gemiddeld<br />
877 m² wvo). Opvallend is dat de consument in de gemeente <strong>Waalwijk</strong> beschikt over<br />
een zeer breed pallet aan supermarkten, zowel qua formules als qua marktsegmen-<br />
Hoofdstuk 2 5
tatie. Het supermarktaanbod per 1.000 inwoners is met 241 m² wvo redelijk ruim<br />
(landelijk gemiddeld 228 m² wvo).<br />
Leegstand met name in het centrum groot<br />
In de gemeente <strong>Waalwijk</strong> staan circa 39 panden leeg met een winkeloppervlak van<br />
circa 8.500 m² wvo. De leegstand is voor een belangrijk deel geconcentreerd in het<br />
centrum van <strong>Waalwijk</strong> (31 panden, 6.620 m² wvo). De overige leegstand ligt verspreid<br />
over de kernen <strong>Waalwijk</strong> en Sprang-Capelle. In Waspik staan geen panden<br />
leeg.<br />
2.2 Aanbodsituatie per kern<br />
In bijlage 1 is een tabel opgenomen met het winkelaanbod naar branche in de afzonderlijke<br />
kernen vergeleken met plaatsen van vergelijkbare omvang 2 . De conclusies<br />
uit de tabel worden in deze paragraaf samengevat.<br />
Kern <strong>Waalwijk</strong> zeer ruim niet dagelijks winkelaanbod<br />
In de kern <strong>Waalwijk</strong> is circa 104.500 m² wvo aanwezig, verspreid over 258<br />
verkooppunten. Hiervan bevindt zich circa 11.500 m² wvo in de dagelijkse en circa<br />
93.000 m² wvo in de niet-dagelijkse artikelensector. Het dagelijks aanbod is ten<br />
opzichte van referentiekernen op niveau, het niet-dagelijks aanbod is in omvang ten<br />
opzichte van referenties bijna twee keer zo groot. Dit heeft <strong>Waalwijk</strong> voor een<br />
belangrijk deel te danken aan het ruime aanbod aan woonwinkels op Zanddonk en<br />
het ruime aanbod aan modische winkels in <strong>Waalwijk</strong>-centrum. Enkel de branches<br />
warenhuis, antiek en kunst, sport en spel en doe-het-zelf blijven enigszins achter in<br />
omvang.<br />
Kern Sprang-Capelle beperkt winkelaanbod<br />
De kern Sprang-Capelle beschikt over ruim 8.700 m² wvo en 48 winkels, waarvan<br />
circa 2.500 m² wvo aan dagelijkse artikelen en circa 6.200 m² wvo aan nietdagelijkse<br />
artikelen. Zowel in de dagelijkse als in de niet-dagelijkse artikelensector<br />
blijft het winkelaanbod in omvang sterk achter ten opzichte van landelijke gemiddelden<br />
(dagelijks 2.545 t.o.v. 3.722 m² wvo landelijk en niet-dagelijks 6.217 t.o.v.<br />
12.729 m² wvo landelijk). Uitzondering hierop vormen de ruim aanwezige branches<br />
schoenen- en lederwaren, antiek en kunst, sport en spel en hobby. Belangrijke<br />
verklaring voor het beperkt aanbod ten opzichte referenties is, dat veel koopkracht<br />
afvloeit naar de dichtbij gelegen kern Kaatsheuvel.<br />
Kern Waspik dagelijks winkelaanbod op niveau<br />
In de kern Waspik is 5.500 m² wvo aanwezig, verspreid over 23 winkels, circa 1.800<br />
m² in de dagelijkse artikelensector en circa 3.700 m² wvo in de niet-dagelijkse<br />
artikelensector. Terwijl het dagelijks winkelaanbod redelijk ruim en compleet is, blijft<br />
het niet-dagelijks winkelaanbod circa 2.200 m² wvo achter bij referenties.<br />
2<br />
Gewogen naar het aantal inwoners in de betreffende kern.<br />
Hoofdstuk 2 6
2.3 Detailhandelsconcentraties uitgelicht<br />
De detailhandelsstructuur van de gemeente <strong>Waalwijk</strong> bestaat uit het hoofdwinkelcentrum<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum, de woonboulevard (Zanddonk), de dorpscentra van<br />
Sprang-Capelle en Waspik en diverse buurtwinkelcentra en verspreide supermarkten<br />
over de gemeente. Het centrum en de Meubelboulevard nemen binnen de structuur<br />
een zeer dominante positie in.<br />
Het recreatieve winkelaanbod in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> heeft een bovenlokale<br />
aantrekkingskracht. De Woonboulevard heeft vanwege het gevestigde aanbod (o.a.<br />
Piet Klerkx) een bovenregionale uitstraling. De dorpscentra van Sprang-Capelle en<br />
Waspik zijn van beperkte omvang, lokaal verzorgend en met name gericht op de<br />
dagelijkse artikelensector. In figuur 2.1 is de detailhandelsstructuur van de gemeente<br />
<strong>Waalwijk</strong> in beeld gebracht en in tabel 2.2 is het detailhandelsaanbod per winkelgebied<br />
weergegeven.<br />
Figuur 2.1: Detailhandelsstructuur gemeente <strong>Waalwijk</strong><br />
Hoofdstuk 2 7
Tabel 2.2: Detailhandelsaanbod per winkelgebied in de gemeente <strong>Waalwijk</strong>, juli 2011<br />
Winkelgebied Dagelijks Niet-dagelijks Totaal Leegstand<br />
Kern <strong>Waalwijk</strong> aantal m² wvo aantal m² wvo aantal m² wvo aantal m² wvo<br />
Centrum <strong>Waalwijk</strong> 24 5.383 147 27.989 171 33.372 31 6.620<br />
Perifere winkelconcentratie<br />
- - 15 48.833 15 48.833 - -<br />
Zanddonk<br />
Doctor Kuyperlaan 5 1.083 1 51 6 1.134 - -<br />
Bloemenoordplein 3 1.126 5 325 8 1.451 1 125<br />
Burg. Verwielstraat 2 1.305 1 600 3 1.905 - -<br />
Grotestraat 2 1.320 - - 2 1.320 - -<br />
Mozartlaan (Plus) 1 374 - - 1 374 - -<br />
Sint Antoniusstraat 2 410 3 151 5 561 - -<br />
Monseigneur Zwijsenstraat 1 70 4 302 5 372 - -<br />
Verspreide bewinkeling 8 375 34 14.768 42 15.143 2 545<br />
Subtotaal kern <strong>Waalwijk</strong> 48 11.446 210 93.019 258 104.465 34 7.290<br />
Kern Sprang-Capelle<br />
Centrum Sprang-Capelle 8 1.274 6 448 14 1.722 - -<br />
Van der Duinstraat 2 1.180 - - 2 1.180 - -<br />
Kerkstraat 1 25 7 954 8 979 3 693<br />
Verspreide bewinkeling 2 66 22 4.815 24 4.881 2 478<br />
Subtotaal kern Sprang-Capelle 13 2.545 35 6.217 48 8.762 5 1.171<br />
Kern Waspik<br />
Centrum Waspik 9 1.732 7 2.070 16 3.802 - -<br />
Verspreide bewinkeling 1 60 6 1.667 7 1.727 - -<br />
Subtotaal kern Waspik 10 1.792 13 3.737 23 5.529 - -<br />
Totaal gemeente <strong>Waalwijk</strong> 71 15.783 258 102.973 329 118.756 39 8.461<br />
Hoofdstuk 2 8
2.3.1 Kern <strong>Waalwijk</strong><br />
Winkelstructuur kern <strong>Waalwijk</strong><br />
De kern <strong>Waalwijk</strong> kent een winkelstructuur waarin het centrum en de Meubelboulevard<br />
een zeer centrale rol spelen. Het centrum beschikt zowel over een uitgebreid<br />
dagelijks winkelaanbod als recreatief winkelaanbod. Met uitzondering van het<br />
centrum zijn er in de kern <strong>Waalwijk</strong> geen concentraties van supermarkten aanwezig.<br />
Het dagelijks winkelaanbod op buurt- en wijkniveau is versnipperd en per locatie<br />
relatief beperkt. Er zijn twee buurtwinkelcentra aanwezig met beide een supermarktvestiging<br />
(Bloemenoordplein en Doctor Kuyperlaan). De overige supermarkten<br />
zijn veelal solitair gelegen. Hieronder worden de winkelconcentratiegebieden<br />
afzonderlijk behandeld.<br />
Centrum <strong>Waalwijk</strong><br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum beschikt over een breed winkelaanbod, met een lichte nadruk op<br />
het midden- en lagere segment. In het hogere, specialistische segment zijn er<br />
slechts enkele bijzondere zaken aanwezig (zoals Van Dijk Modehuis). Het centrum<br />
oefent een sterke aantrekkingskracht uit op de eigen inwoners en vervult daarnaast<br />
in bepaalde mate ook een functie voor inwoners van omliggende gemeenten als<br />
Aalburg, Heusden en Loon op Zand. In totaliteit zijn er 24 dagelijkse winkels<br />
(5.383 m² wvo) en 147 niet-dagelijkse winkels (27.989 m² wvo) aanwezig.<br />
Ongeveer 35% van het aantal winkelvestigingen is in overdekt winkelcentrum De Els<br />
gevestigd. Ten opzichte van centrumgebieden in kernen met 30.000 tot 50.000<br />
inwoners is het winkelaanbod in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> ruim (zie bijlage 1).<br />
Met name het aanbod in de recreatieve branches, persoonlijke verzorging, sport en<br />
spel, media en wonen is ruim aanwezig.<br />
Relatief veel leegstand<br />
De leegstand bedraagt circa 31 panden (6.620 m² wvo). Ten opzichte van referentieplaatsen<br />
is de leegstand in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> hoog. In het centrum van<br />
<strong>Waalwijk</strong> staat circa 15% van het totaal aantal winkelpanden leeg en in referentiecentra<br />
circa 11%.<br />
Vergelijking aanbod 2007 – 2011<br />
In bijlage 1 is het huidige winkelaanbod in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> afgezet tegen<br />
het winkelaanbod in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> in 2007. In de dagelijkse artikelensector<br />
is het aanbod tussen 2007 – 2011 ongeveer gelijk gebleven. Het aanbod in de<br />
branche levensmiddelen is enigszins afgenomen en het aanbod in de branche<br />
persoonlijke verzorging is enigszins toegenomen.<br />
31
In z’n totaliteit is het aanbod in de niet-dagelijkse artikelensector met circa 4 winkels<br />
en 2.000 m² wvo gedaald dankzij het afnemende aanbod in de branches kleding en<br />
mode, schoenen en lederwaren, bruin- en witgoed en wonen. De afname van het<br />
woonaanbod kan deels verklaard worden door de clustering van dit aanbod op de<br />
Woonboulevard. Het aanbod aan juwelier en optiek, huishoudelijke en luxe artikelen,<br />
sport en spel, media, fietsen en autoaccessoires en doe-het-zelf is ten opzichte van<br />
2007 wat toegenomen. Opvallend en zorgwekkend is, dat de leegstand sinds 2007 is<br />
verdubbeld van 15 naar 31 panden.<br />
Benchmark centrum <strong>Waalwijk</strong><br />
In tabel 2.3 is het winkelaanbod in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> afgezet tegen een aantal<br />
centrumgebieden in de omgeving met een min of meer vergelijkbare of iets grotere<br />
verzorgingspositie. Uit de analyses vallen de volgende conclusies te trekken:<br />
• Enkel het centrum van Etten-Leur beschikt over minder winkels, de overige<br />
centrumgebieden zijn in aantal winkels groter dan <strong>Waalwijk</strong>.<br />
• In omvang van het winkelvloeroppervlak is het centrum van <strong>Waalwijk</strong> vergelijkbaar<br />
met de centra van Etten-Leur en Gorinchem.<br />
• Het aanbod op het gebied van dagelijkse artikelen en vrije tijd is in het centrum<br />
van <strong>Waalwijk</strong> normaal vertegenwoordigd.<br />
• De schaal van de winkels in mode & luxe is in <strong>Waalwijk</strong>-centrum enigszins<br />
beperkt ten opzichte van de centrumgebieden in de benchmark.<br />
• Uit de benchmark blijkt dat de centra vergelijkbaar met <strong>Waalwijk</strong> over het<br />
algemeen te kampen hebben met een hoog leegstandscijfer. In de centra van<br />
Uden, Oss en Gorinchem is de leegstand in aantal winkels groter, in Etten-Leur<br />
en Oosterhout (beide nieuwe centra) kleiner.<br />
• De parkeertarieven in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> zijn afgezet tegen de parkeertarieven<br />
in de centra uit de benchmark. Ten opzichte van de referentiecentra<br />
heeft <strong>Waalwijk</strong> met een gemiddeld uurtarief tussen de € 1,00 – € 1,40 een heel<br />
gemiddeld parkeeruurtarief. In het centrum van Etten-Leur is het parkeeruurtarief<br />
gemiddeld genomen € 1,30, in het centrum van Oosterhout € 1,80, in het<br />
centrum van Oss € 1,30, in het centrum van Uden € 0,80 en in het centrum van<br />
Gorinchem € 1,40.<br />
32
Tabel 2.3: Benchmark centrumgebieden<br />
Inwonertal kern 31.300 40.300 48.000 57.700 34.500 33.500<br />
Centrum<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
Centrum<br />
Etten-Leur<br />
Centrum<br />
Oosterhout<br />
Centrum<br />
Oss<br />
Centrum<br />
Uden<br />
Centrum<br />
Gorinchem<br />
a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo<br />
Dagelijks 24 5.383 30 5.890 35 6.413 38 7.227 31 6.133 23 2.926<br />
Mode & Luxe 95 18.591 83 19.670 131 24.879 118 25.143 102 27.324 98 22.326<br />
Vrije Tijd 19 2.906 14 2.626 23 3.044 22 3.645 23 6.808 25 2.357<br />
In/Om Huis 28 5.997 25 7.035 39 8.052 46 8.518 30 17.615 39 5.716<br />
Detailh. Overig 5 495 3 138 13 1.584 12 974 10 1.773 12 1.665<br />
Totaal 171 33.372 155 35.359 241 43.972 236 45.507 196 59.653 197 34.990<br />
Leegstand 31 6.620 15 2.484 23 3.563 44 5.330 39 7.694 50 5.929<br />
Figuur 2.2: Structuurkaart centrum <strong>Waalwijk</strong><br />
33
Ruimtelijk-functionele structuur<br />
In figuur 2.2 is de winkelstructuur van <strong>Waalwijk</strong>-centrum weergegeven. Het winkelaanbod<br />
in het centrum is grotendeels geconcentreerd in de Stationsstraat, de Grotestraat<br />
en winkelcentrum De Els. Winkelcentrum De Els is een planmatig<br />
ontwikkeld, overdekt winkelgebied wat zich tussen de Grotestraat en de Stationsstraat<br />
bevindt en beide straten met elkaar verbindt. De Grotestraat en de Stationsstraat<br />
staan ook met elkaar in verbinding via de Markt. De Markt vormt de centrale<br />
ontmoetingsplek in het centrum met diverse horecagelegenheden en terrassen en<br />
kan hiermee getypeerd worden als een sterk, centraal horecaplein.<br />
Passantenstromen in het centrum<br />
Hoewel er feitelijk sprake is van een centraal winkelcircuit en een compact winkelrondje<br />
(Stationsstraat – De Els – Grotestraat), wordt dit winkelrondje door veel<br />
consumenten niet gelopen. Uit de passantentellingen die in oktober 2009 door Locatus<br />
zijn uitgevoerd 3 blijkt dat het totaal aantal passanten op een zaterdag in het<br />
noordelijke deel van de Stationsstraat (tot aan de Bernhardstraat) en De Els<br />
aanzienlijk hoger ligt (tussen 10.000 –16.000 passanten) dan in de Grotestraat (op<br />
het drukste punt 5.000 – 6.000 passanten). Hiermee vormt de Grotestraat midden<br />
een zwak gedeelte in het fysiek aanwezige winkelcircuit. Dit is af te lezen uit onderstaande<br />
figuur. Op basis van de passantencijfers kan er gesteld worden dat enkel<br />
het noordelijke deel van de Stationsstraat en De Els te typeren zijn als<br />
A1-winkelgebied.<br />
Trekkerbeeld<br />
De trekkers in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> zijn enkele goede lokale modezaken zoals<br />
Van Dijk Modehuis (circa 1.270 m² wvo), Veraa (756 m² wvo) en landelijke formules<br />
zoals Hema (1.036 m² wvo) en C&A (863 m² wvo). In de dagelijkse artikelensector<br />
zijn de trekkers de supermarkten Albert Heijn (1.482 m² wvo) en Jumbo<br />
(876 m² wvo) die aan de achterzijde van winkelcentrum De Els gelegen zijn.<br />
Aldi (416 m² wvo) is in winkelcentrum De Els gevestigd. Jumbo en Aldi hebben voor<br />
hedendaagse maatstaven een beperkt oppervlak.<br />
Inrichting openbare ruimte en parkeerlocaties<br />
De inrichting van de openbare ruimte van <strong>Waalwijk</strong>-centrum is over het algemeen<br />
fraai vanwege de nette uitstraling en de aanwezigheid van diverse mooie gevels en<br />
de bijzondere architectuur van enkele panden. De belangrijkste parkeerlocaties in<br />
het centrum zijn gelegen aan de achterzijde van De Els, op het Unnaplein en nabij<br />
het gemeentehuis aan de Taxandriaweg. De eerstgenoemde parkeerlocatie (De Els)<br />
vormt de grootste en belangrijkste voor het centrum. Vanwege de rommelige en<br />
gedateerde uitstraling vormt dit een zeer onaantrekkelijke entree tot het centrum.<br />
Ook vanuit de Taxandriaweg en in mindere mate het Unnaplein is de toegang naar<br />
het centrum weinig aantrekkelijk en uitnodigend.<br />
3<br />
Zie bijlage 1.<br />
34
Figuur 2.3: Intensiteit passanten centrum <strong>Waalwijk</strong><br />
De Stationsstraat<br />
De Stationsstraat vormt de belangrijkste winkelstraat van <strong>Waalwijk</strong>-centrum.<br />
De Stationsstraat Noord is duidelijk te typeren als A1- winkelgebied met modische<br />
trekkers als Modehuis van Dijk en Duthler met op de kop horecaconcentratie.<br />
Dit deel is goed bereikbaar vanwege de nabijheid van de grootste parkeerlocaties<br />
Unnaplein en De Els. Tevens is er een sterke verbinding met winkelcentrum De Els.<br />
Aandachtspunten zijn de matige stedenbouwkundige aanhaking van de Stationsstraat<br />
op De Els en het Unnaplein. In zuidelijke richting neemt het winkelklimaat van<br />
de Stationsstraat af. In het midden van de Stationsstraat tot aan de Bernardstraat<br />
ligt de nadruk sterk op prijsvriendelijk winkelaanbod (Wibra, Scapino, Action).<br />
De Stationsstraat midden valt net buiten het natuurlijke winkelrondje in het<br />
centrum. Het zuidelijke gedeelte van de Stationsstraat kan aangemerkt worden als<br />
aanloopgebied: diverse panden staan leeg en er kan geparkeerd worden voor de<br />
deur. Belangrijke trekkers in dit deel van de straat zijn Drankenhuys Bergmans,<br />
Harense Smit en naastgelegen outdoorzaak.<br />
35
Winkelcentrum De Els<br />
Winkelcentrum De Els heeft een belangrijke functie en positie binnen het centrum<br />
vanwege de centrale positie in het winkelcircuit, het gevestigde aanbod en de aanwezigheid<br />
van de belangrijkste parkeerlocaties voor het centrum aan de achterzijde.<br />
Winkelcentrum De Els heeft een zeer gedateerde uitstraling. De entrees zijn weinig<br />
uitnodigend, de overkapping is verouderd en vies, het centrale plein in het centrum<br />
is rommelig en het achtergedeelte (bij Aldi) is ronduit lelijk. Wel heeft het deel van<br />
De Els wat onderdeel uitmaakt van het centrale winkelcircuit een zekere gezelligheid<br />
vanwege de smalle paden, de kleine, meest open units, de aanwezigheid van daghoreca<br />
en het vrijwel ontbreken van leegstand. Een ander sterk punt is de aanwezigheid<br />
van een vershof in de passage naar het parkeerterrein en de vestigingen van<br />
Albert Heijn en Jumbo op het achtergelegen parkeerterrein. Door het vertrek van de<br />
slager is de vershof wel minder compleet en aantrekkelijk.<br />
De Grotestraat<br />
Het voetgangersdeel van de Grotestraat Oost heeft een goede aansluiting op de<br />
Stationsstraat vanwege een sterke bewinkeling (Esprit, House of Shoes) en de<br />
aanwezige horeca op de kop van de Markt / Raadhuisplein. Meer richting het oosten,<br />
buiten het voetgangersgedeelte, zijn nog maar beperkt winkels aanwezig en staan<br />
diverse panden leeg. Het midden van de Grotestraat (vanaf het Raadhuisplein tot de<br />
ingang van De Els) vormt onderdeel van het centrale winkelcircuit. Opvallend is dat<br />
het hier relatief rustig op straat is en dat er diverse panden leeg staan. Een mogelijke<br />
verklaring hiervoor is, dat er met uitzondering van Veraa en Clous in dit deel van<br />
de straat ook geen aansprekende trekkers aanwezig zijn. De Grotestraat West kan<br />
getypeerd worden als een aanloopgebied. Hier zijn enkele sterke speciaalzaken aanwezig,<br />
er zijn relatief veel dienstverlenende bedrijven gevestigd en er staan diverse<br />
panden leeg. De blinde wand van C&A draagt in negatieve zin bij aan het winkelklimaat.<br />
Horeca-aanbod centrum <strong>Waalwijk</strong><br />
In het centrum van <strong>Waalwijk</strong> zijn 38 horecazaken aanwezig. Hieronder bevinden zich<br />
o.a. 15 (café)restaurants, 7 cafés, 5 lunchrooms, 4 grillrooms/shoarma en 1 ijssalon.<br />
Buiten het concentratiegebied van horeca aan de Markt zijn er diverse horecazaken<br />
verspreid gelegen aan de Stationsstraat en de Grotestraat. In De Els beperkt het<br />
horeca-aanbod zich tot 2 lunchrooms. De cafés en restaurants liggen zeer verspreid<br />
over het centrum, de café-restaurants zijn met name op de Markt geconcentreerd en<br />
het grillroom/shoarma aanbod bevindt zich met name in het zuidelijke gedeelte van<br />
de Stationsstraat.<br />
Woonboulevard <strong>Waalwijk</strong> (Zanddonk)<br />
De woonboulevard <strong>Waalwijk</strong> wordt gekenmerkt door een branchering die volledig<br />
binnen de branche wonen valt (15 winkels, 48.833 m² wvo). Een tweetal bouwmarkten<br />
(Gamma en Karwei) en een Boerenbond bevinden zich in de nabijheid. Piet<br />
Klerkx (meubelwereld, keukenwereld en slaapwereld) is de krachtigste speler op<br />
deze woonboulevard en heeft een bovenregionale trekkracht.<br />
36
De meeste winkels richten zich met name op het midden of lagere segment.<br />
De winkels zijn slechts beperkt geclusterd, het geheel vormt geen eenheid. Piet<br />
Klerkx slaapwereld, Bruynzeel Keukens en Goossens Wonen & Slapen bevinden zich<br />
aan de overzijde van de weg en de entrees van de winkels liggen enigszins verspreid<br />
(bijvoorbeeld de entree van Woonexpress in relatie tot de andere winkels).<br />
De winkels zijn veelal naar binnen gekeerd en de gevels zijn gedateerd, waardoor de<br />
woonboulevard geen moderne, eigentijdse uitstraling heeft.<br />
Benchmark t.o.v. woonboulevards in de omgeving<br />
Na de woonboulevards in Breda en Eindhoven (Ekkersrijt) beschikt de woonboulevard<br />
in <strong>Waalwijk</strong> over het grootste aanbod aan woonwinkels in de omgeving.<br />
Opvallend is dat Zanddonk in de regio de enige woonboulevard is waar enkel<br />
woonwinkels gevestigd zijn. Veel voorkomende branches op de overige woonboulevards<br />
zijn de branches doe-het-zelf en bruin- en witgoed. Doe-het-zelf aanbod<br />
is in <strong>Waalwijk</strong> net buiten de woonboulevard gevestigd. De concurrentie met de<br />
woonboulevards in Eindhoven en ’s-Hertogenbosch zal nog gaan toenemen omdat<br />
hier waarschijnlijk bruin- en witgoed aan het aanbod wordt toegevoegd.<br />
Tabel 2.4: Brancheverdeling woonboulevards naar winkelvloeroppervlak<br />
Meubelboulevard<br />
Zanddonk<br />
Bossche Boulevard<br />
Ekkersrijt<br />
Leypark Tilburg<br />
Vossenberg-Oost<br />
Tilburg<br />
Woonboulevard<br />
Breda<br />
Woonboulevard<br />
Oosterhout<br />
Woonboulevard<br />
Uden<br />
Woonboulevard<br />
Oss<br />
Totaal wvo 38.312 34.732 48.372 20.523 24.712 78.377 17.098 39.510 28.197<br />
Schoenen & - - - - - - - - -<br />
Lederwaren<br />
Huishoudelijke & - - - - - 1% - - -<br />
luxe artikelen<br />
Sport & Spel - - - 1% - - - - -<br />
Plant & Dier - 1% - - - 13% - 5% 7%<br />
Bruin & Witgoed - - 1% 3% - 7% 12% 1% -<br />
Auto & Fiets - - - 4% - 1% - 1% -<br />
Doe-Het-Zelf - 18% 15% 10% 76% - 10% 22% 12%<br />
Wonen 100% 78% 84% 83% 22% 78% 78% 63% 81%<br />
Detailhandel - 3% - - 2% - - 8% -<br />
Overig<br />
Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%<br />
37
Doctor Kuyperlaan (Laageinde)<br />
Het buurtwinkelcentrum aan de Doctor Kuyperlaan beschikt over 1.083 m² wvo in de<br />
dagelijkse artikelensector (Lidl 820 m² wvo, bakker, slager, drogist en apotheek) en<br />
51 m² wvo in de niet-dagelijkse artikelensector (bloemist). Hoewel het centrum<br />
compact van opzet is, is de ruimtelijke relatie tussen de ingang van de supermarkt<br />
en de speciaalzaken niet optimaal. Het centrum heeft een enigszins gedateerde uitstraling.<br />
Bloemenoord<br />
Buurtwinkelcentrum Bloemenoord (3 winkels, 1.126 m² wvo dagelijks en 5 winkels,<br />
325 m² wvo niet-dagelijks) bestaat uit een winkelstrip met op de kop een nieuw<br />
appartementencomplex waar C1000 (1.025 m² wvo) in de plint gevestigd is.<br />
In de winkelstrip zijn onder meer een bakker, drogist, bloemist, 2 kledingzaken en<br />
een parket-laminaat zaak aanwezig. Aan de voorzijde van de winkelstrip en aan de<br />
zijkant van het pand van C1000 is voldoende parkeergelegenheid aanwezig.<br />
Het centrum heeft na de recente renovatie een nette uitstraling gekregen.<br />
Overige detailhandelsconcentraties<br />
• Aan de Burgemeester Verwielstraat bevindt zich een Nettorama (1.250 m² wvo),<br />
een Gall en Gall en een woninginrichtingszaak. In feite gaat het hiermee om een<br />
solitaire supermarkt. De Nettorama ligt met de rug naar de historische as<br />
(Westeinde) en de parkeermogelijkheden bevinden zich op een binnenterrein<br />
waar ook de entree van de supermarkt aan gelegen is. De externe presentatie<br />
van de zaak is matig.<br />
• Aan de Grotestraat is een Em-Té (1.250) met bijbehorende slijterij gevestigd.<br />
Het aantal parkeerplaatsen bij de supermarkt is beperkt. Op de locatie is sprake<br />
van ruimtegebrek en een verkeersonveilige situatie.<br />
38
• Aan de Mozartlaan zit een kleinschalige Plussupermarkt van 374 m² wvo.<br />
De parkeermogelijkheden bevinden zich aan de achterzijde van de supermarkt,<br />
terwijl de entree van de supermarkt aan de weg gelegen is.<br />
• Langs de Sint Antoniusstraat zijn verspreid enkele winkels gevestigd waaronder<br />
Turkse supermarkt Emin (380 m² wvo), een bloemist, een tabaks- en gemakszaak,<br />
een computerwinkel en een winkel in sportprijzen.<br />
• Aan de Monseigneur Zwijsenstraat en het Oranjeplein zijn nog enkele winkels<br />
aanwezig. Het betreft een speelgoedwinkel, een kledingzaak, een groenteman,<br />
een bloemist en een electrozaak. Met name de groenteman (Oremans) trekt<br />
vanwege de kwaliteit en het specialisme consumenten uit de hele kern.<br />
Verspreide bewinkeling<br />
Buiten de detailhandelconcentratiegebieden is er in de kern <strong>Waalwijk</strong> in diverse<br />
straten nogal wat verspreide bewinkeling aanwezig. Het gaat onder andere om het<br />
oostelijke deel van de Grotestraat, het Laageinde, de Loeffstraat, Sint Antoniusstraat<br />
en Pastoor Kuyperstraat.<br />
2.3.2 Kern Sprang-Capelle<br />
Centrum Vrijhoeve<br />
Centrum Vrijhoeve beschikt over een redelijk compleet dagelijks winkelaanbod. In<br />
totaal zijn er 8 winkels in de dagelijkse artikelenbranche aanwezig (1.274 m² wvo)<br />
en 6 winkels in de niet-dagelijkse artikelenbranche (448 m² wvo). In het centrum<br />
vormt Plus met 825 m² wvo de trekker, aangevuld met een divers aanbod aan<br />
versspeciaalzaken (groenteboer, slager, bakker, kaaswinkel / delicatessenzaak,<br />
slijter) en onder andere een apotheek, drogisterij, een bloemist, enkele kledingzaken<br />
en een opticien. Naar de moderne maatstaven heeft de supermarkt een beperkte<br />
omvang.<br />
39
De winkels bevinden zich rondom het Raadhuisplein. Doordat het plein onderbroken<br />
wordt door de Raadhuisstraat is er eigenlijk sprake van 2 afzonderlijke pleinen en<br />
blijft de interactie tussen beide pleinen beperkt. Vanwege de parkeervoorzieningen<br />
op het plein en de gedateerde bebouwing heeft het Raadhuisplein een weinig sfeervolle<br />
uitstraling. Ook het leegstaande gemeentehuis draagt niet in positieve zin bij<br />
aan de uitstraling van het plein. De aanwezigheid van bomen en bloembakken<br />
vormen hier een positieve uitzondering op. Op het Raadhuisplein geldt een blauwe<br />
zone. Aan de achterzijde van de Plus kan gratis geparkeerd worden.<br />
Van der Duinstraat<br />
Aan de Van der Duinstraat is een Em-Té van moderne omvang (1.100 m² wvo) en<br />
een Em-Té slijterij gevestigd. De ingang van de supermarkt is vanaf de straat aan de<br />
rechterzijde van het gebouw gelegen. Zowel aan de rechterzijde als aan de achterzijde<br />
van de supermarkt zijn ruime parkeermogelijkheden.<br />
Kerkstraat<br />
Verspreid langs het historische lint, de Kerkstraat, zijn diverse winkels aanwezig<br />
(8 winkels, 979 m² wvo). Met uitzondering van de gevestigde bakker bevinden alle<br />
winkels zich in de niet-dagelijkse artikelensector (7 winkels), waaronder een speelgoedzaak,<br />
kledingwinkel, lingeriezaak en diverse winkels in de woonbranche. Over<br />
het algemeen zijn het kleinere, zelfstandige winkels die er gevestigd zijn met een<br />
groter bereik dan het dorp alleen. In de loop der jaren zijn er veel dagelijkse winkels<br />
uit de Kerkstraat vertrokken. Er staan 3 panden leeg met een totaal winkelvloeroppervlak<br />
van circa 700 m² 4 .<br />
4<br />
Het betreft de adressen Kerkstraat 92, 113, 133 (Locatus, peildatum juli 2011). Één van de leegstaande panden<br />
wordt binnenkort ingevuld met een paardensportzaak.<br />
40
2.3.3 Kern Waspik<br />
Centrum Waspik<br />
Het centrum van Waspik bestaat uit 9 winkels in de dagelijkse artikelensector<br />
(1.732 m² wvo) en 7 winkels in de niet-dagelijkse artikelensector (2.070 m² wvo).<br />
Hieronder bevinden zich o.a. 2 supermarkten, 2 slagerijen, bakker, groenteboer,<br />
2 slijterijen, drogisterij, bloemist, speelgoedzaak, kledingzaak en enkele winkels in<br />
de woonbranche. Hiermee beschikt Waspik over een volledig boodschappenaanbod.<br />
De diverse winkels bevinden zich grotendeels verspreid langs de Kerkstraat en in de<br />
omgeving van het Dorpsplein. De beide supermarkten Plus (760 m² wvo) en Aldi<br />
(470 m² wvo) vullen elkaar qua marktsegment, waarop men zich richt, goed aan.<br />
De Aldi is centraal aan het Dorpsplein gevestigd in een voormalige winkelstrip.<br />
De Plus is solitair gelegen aan de Kerkstraat, enigszins afzijdig van het Dorpsplein.<br />
Deze zaak kent op haar eigen terrein ruime parkeermogelijkheden.<br />
2.3.4 Koopzondagen in de gemeente<br />
In de diverse winkelgebieden van de gemeente <strong>Waalwijk</strong> worden er jaarlijks tussen<br />
de circa 6 tot 12 koopzondagen georganiseerd. Het aantal koopzondagen lijkt te<br />
voldoen aan de wens en de verwachtingen van de consument.<br />
2.4 De <strong>Waalwijk</strong>se consument<br />
In juli en augustus 2011 heeft een telefonisch onderzoek plaatsgevonden onder de<br />
inwoners van de gemeente <strong>Waalwijk</strong>. De respondenten zijn geselecteerd middels een<br />
a-selecte steekproef uit het telefoonboek. In totaal hebben 625 huishoudens medewerking<br />
verleend.<br />
De verdeling van het aantal enquêtes naar kern was:<br />
• <strong>Waalwijk</strong> (incl. Landgoed Driessen) 325<br />
• Sprang-Capelle 200<br />
• Waspik 100<br />
41
Representatieve steekproef<br />
De steekproef is representatief voor de <strong>Waalwijk</strong>se bevolking 5 . In de bijlage is een<br />
overzicht opgenomen van de respondenten naar leeftijdscategorie en huishoudenssamenstelling,<br />
afgezet tegen de werkelijke samenstelling van de <strong>Waalwijk</strong>se bevolking.<br />
De verschillen zijn klein. Enkel het aantal 2-persoonshuishoudens is wat ruimer<br />
vertegenwoordigd in tegenstelling tot het aantal alleenstaanden en de jongere leeftijdsgroepen<br />
(t/m 35 jaar) zijn wat minder ruim vertegenwoordigd dan de oudere<br />
leeftijdsgroepen (56+).<br />
2.4.1 Koopstromen in de gemeente<br />
In tabel 2.5 zijn de koopstromen voor de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector<br />
weergegeven voor de gemeente <strong>Waalwijk</strong> als geheel, terwijl in de bijlage<br />
meer uitgebreide tabellen zijn opgenomen met daarin de koopstroomgegevens voor<br />
de afzonderlijke kernen (ook voor 2007 6 ).<br />
Dagelijkse artikelensector<br />
• De totale koopkrachtbinding in de gemeente <strong>Waalwijk</strong> in de dagelijkse artikelensector<br />
bedraagt 80,4%. Dit is iets lager dan in 2007 gemeten werd (84%).<br />
• De koopkrachtbinding aan het eigen aanbod ligt in de kern <strong>Waalwijk</strong> iets lager<br />
dan in 2007, in Waspik iets hoger en in Sprang-Capelle op hetzelfde niveau.<br />
Wel is er vanuit beide laatste kernen minder koopkrachtafvloeiing (als %) naar<br />
de kern <strong>Waalwijk</strong> dan voorheen.<br />
• Binnen de kern <strong>Waalwijk</strong> zijn de verhoudingen tussen de verschillende op boodschappen<br />
doen gerichte winkelclusters nauwelijks veranderd. Het centrum blijft<br />
met 31% de belangrijkste lokale aankoopplaats, gevolgd door de Nettorama.<br />
Deze aankoopplaatsen trekken ook koopkracht uit de beide andere kernen, de<br />
overige boodschappencentra niet of nauwelijks.<br />
• Ongeveer 36% van de koopkracht aan dagelijkse artikelen van de inwoners van<br />
Sprang-Capelle gaat naar Kaatsheuvel, maar ook vanuit de kernen <strong>Waalwijk</strong> en<br />
Waspik vloeit hier nog respectievelijk circa 11% naar toe. Met name vanuit het<br />
zuiden van de kern <strong>Waalwijk</strong> (o.a. Meerdijk) vloeit enigszins koopkracht af naar<br />
Kaatsheuvel vanwege het beperkte boodschappenaanbod aldaar. Kaatsheuvel is<br />
voor de consument vooral aantrekkelijk vanwege het gratis parkeren.<br />
Niet-dagelijkse artikelensector<br />
• In de niet-dagelijkse artikelensector bedraagt de gemeentelijke koopkrachtbinding<br />
circa 68%, een aanzienlijke achteruitgang ten opzichte van 2007 (75%).<br />
Deze achteruitgang doet zich voor in alle branchegroepen, maar is het sterkst bij<br />
kleding en schoenen, hobby en vrije tijd, huishoudelijke artikelen en bruin- en<br />
witgoed (electro). Vooral de meer op recreatief winkelen gerichte branches laten<br />
een afname zien. Deze branches zijn met name in <strong>Waalwijk</strong>-centrum geconcentreerd.<br />
5<br />
6<br />
Resultaat Chi-kwadraat toets voor leeftijdsopbouw <strong>Waalwijk</strong>se bevolking en gezinssamenstelling en deelnemers<br />
enquête.<br />
In het Koopstromenonderzoek Midden-Brabant (2007) zijn de tot nu toe meest recente koopstroomgegevens gemeten.<br />
42
• Het grootste deel van de bestedingen aan niet-dagelijkse artikelen vindt plaats in<br />
het centrum van <strong>Waalwijk</strong> (bijna 40%) en daarnaast op Zanddonk (circa 20%).<br />
Ten opzichte van 2007 heeft het centrum aanzienlijk ingeleverd (toen 55%),<br />
terwijl de positie van Zanddonk is versterkt (toen circa 8%).<br />
• De daling van de koopkrachtbinding aan het centrum geldt voor alle branchegroepen,<br />
maar is het sterkst in de artikelgroepen bruin- en witgoed, doe-het-zelf,<br />
tuin en wonen. Bestedingen op het gebied van wonen en doe-het-zelf worden nu<br />
meer op Zanddonk gedaan.<br />
• Kaatsheuvel trekt ook in de meer op recreatief winkelen gerichte koopkracht<br />
vanuit de kern <strong>Waalwijk</strong>, evenals het centrum van Sprang-Capelle. Hier is het<br />
effect van de nieuwbouw in Landgoed Driessen merkbaar.<br />
• Het centrum van <strong>Waalwijk</strong> verliest verder ook marktaandeel aan de grotere<br />
steden in de omgeving, met name aan ’s-Hertogenbosch, Tilburg, Breda en<br />
Oosterhout. Ten opzichte van 2007 is de afvloeiing naar Tilburg en Breda<br />
gestegen (huidige afvloeiing circa 3,5%), de afvloeiing naar ’s-Hertogenbosch is<br />
ongeveer gelijk gebleven (circa 7%).<br />
• De inwoners van de kern <strong>Waalwijk</strong> zijn veel minder op het centrum georiënteerd<br />
dan in 2007 (43% tegen 62%) en veel meer op Zanddonk (24% tegen 8%). De<br />
binding aan het eigen aanbod bedraagt in de kern <strong>Waalwijk</strong> nu circa 73%, een<br />
teruggang van circa 6% ten opzichte van de vorige peiling.<br />
• Ook in Sprang-Capelle is de binding aan het eigen aanbod teruggelopen (van<br />
circa 12% naar circa 9%). <strong>Waalwijk</strong>-centrum trekt nu 7% minder dan in 2007<br />
en de Woonboulevard 5% meer.<br />
• Waspik laat hetzelfde beeld zien: een geringere afvloeiing naar <strong>Waalwijk</strong>centrum,<br />
maar een grotere naar de Woonboulevard. De binding aan het eigen<br />
aanbod heeft zich in deze kern op circa 11% kunnen handhaven. Er vloeit wel<br />
aanzienlijk minder koopkracht af naar Sprang-Capelle. Circa 11% van de koopkracht<br />
vloeit af naar Oosterhout.<br />
Samenvattend kan gesteld worden dat:<br />
• de Woonboulevard haar positie als lokaal koopcentrum aanzienlijk heeft<br />
versterkt.<br />
• het centrum van <strong>Waalwijk</strong> veel heeft ingeleverd.<br />
Mogelijk is dit deels te verklaren door de brancheverbreding die in sommige winkels<br />
op Zanddonk heeft plaatsgevonden (bouwmarkten, woonwarenhuizen). Per saldo<br />
vloeit er nu vooral in de sector niet-dagelijkse artikelen meer koopkracht uit de gemeente<br />
af naar allerlei omringende kernen dan in 2007 gemeten werd.<br />
43
Tabel 2.5 koopkrachtbinding en –afvloeiing gemeente <strong>Waalwijk</strong> 2011, dagelijkse en<br />
niet-dagelijkse artikelensector (%)<br />
Centrum Dagelijks Niet-dagelijks<br />
Centrum <strong>Waalwijk</strong> 23,6 39,1<br />
Bloemenoordplein (C1000) 5,4 0,3<br />
Burg. Verwielstraat (Nettorama) 14,5 0,4<br />
Dr. Kuyperlaan (Lidl) 5,2 0,2<br />
Grotestraat (Em-Té) 9,2 1,1<br />
Mozartlaan (Plus) 2,1 -<br />
Zanddonk (Woonboulevard e.o.) - 19,9<br />
Overig kern <strong>Waalwijk</strong> 1,7 2,1<br />
Totaal kern waalwijk 61,7 63,1<br />
Sprang-Capelle Centrum 6,9 3,2<br />
Sprang-Capelle Overig 5,4 0,1<br />
Totaal Sprang-Capelle 12,3 3,3<br />
Waspik 6,4 1,5<br />
Totaal gemeente <strong>Waalwijk</strong> 80,4 67,9<br />
Gem. Loon op zand 16,2 8,2<br />
Gem. Heusden (Drunen) 1,4 1,4<br />
Gem. Dongen 0,7 0,6<br />
Gem. Oosterhout - 2,3<br />
Gem. ’s-Hertogenbosch - 7,2<br />
Gem. Tilburg - 3,5<br />
Gem. Breda - 3,4<br />
Overig Nederland 1,3 5,5<br />
Totaal 100 100<br />
Niet-winkelaankopen<br />
Bovengenoemde koopstroomgegevens hebben betrekking op de detailhandelsbestedingen<br />
bij fysieke winkels. In de enquête is per artikelgroep ook gevraagd naar<br />
de niet-winkelaankopen. Het totale percentage wat via internet gekocht wordt bedraagt<br />
3,6%. In 2007 was dit nog maar 0,5%. De uitslag bevestigt de algemene<br />
trend dat internet inmiddels een belangrijke rol als verkoopkanaal speelt in enkele<br />
branches.<br />
44
Tabel: 2.6 Niet-winkelaankopen naar branchegroep<br />
Branchegroep<br />
Internet<br />
Overig*<br />
(aankoop nieuwe artikelen)<br />
Levensmiddelen 0,0 0,1<br />
Persoonlijke verzorging 0,1 0,0<br />
Kleding en schoeisel 1,5 1,2<br />
Media 16,9 7,3<br />
Hobby en vrij tijd 7,7 1,8<br />
Huishoudelijke en luxe art. 1,0 0,6<br />
Bruin- en witgoed 8,2 1,4<br />
Dhz- en tuinartikelen 0,5 0,5<br />
Woninginrichting 1,4 0,6<br />
Totaal 3,6 1,5<br />
* bedrijfswinkel, bezorging aan deur, boerderijwinkel etc., fabrieksverkoop/ groothandel, 2 e hands, ambulante<br />
handel, benzineverkooppunten, postorder.<br />
2.4.2 Koopmotieven<br />
In totaal zegt maar liefst 19% van de respondenten gemiddeld het meest aan<br />
dagelijkse artikelen te besteden in Kaatsheuvel. Dat is meer dan in <strong>Waalwijk</strong>centrum<br />
(18%)! De verschillende respondenten is gevraagd waarom zij een bepaald<br />
winkelcentrum het meest bezoeken om boodschappen te doen. Dit geeft inzicht in de<br />
‘pullfactoren’ van een aankoopplaats.<br />
Tabel 2.7 Motieven waarom men het meest besteedt in <strong>Waalwijk</strong>-centrum of Kaatsheuvel centrum,<br />
sectoren dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen<br />
Dagelijkse artikelen<br />
Niet-dagelijkse artikelen<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
centrum<br />
Kaatsheuvel<br />
centrum<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
Centrum<br />
Kaatsheuvel<br />
centrum<br />
Lage prijzen 13% 9% 7% 2%<br />
Goede keuzemogelijkheden 42% 31% 45% 51%<br />
Goede kwaliteit artikelen 30% 13% 18% 15%<br />
Veel winkels bij elkaar 32% 18% 31% 40%<br />
Dichtbij 53% 28% 59% 25%<br />
Gewoonte 7% 9% 14% 15%<br />
Goed bereikbaar 26% 35% 30% 47%<br />
Makkelijk parkeren 6% 44% 7% 42%<br />
Goedkoop parkeren 0% 41% 1% 53%<br />
Gratis parkeren 0% 8% 0% 1%<br />
Overig divers 32% 18% 35% 33%<br />
Aantal respondenten 110 119 369 83<br />
45
Kaatsheuvel aantrekkelijk vanwege bereikbaarheid en parkeren<br />
Uit de tabel blijkt dat voor <strong>Waalwijk</strong>-centrum voor beide sectoren het weinig onderscheidende<br />
argument ‘nabijheid’ veel genoemd is’. Op het punt van dagelijkse<br />
artikelen worden de aspecten keuzemogelijkheden en kwaliteit relatief vaker<br />
genoemd voor <strong>Waalwijk</strong>-centrum dan voor Kaatsheuvel centrum. Veel inwoners van<br />
de gemeente <strong>Waalwijk</strong> gaan vooral naar Kaatsheuvel vanwege de betere bereikbaarheid<br />
van het centrum en met name het parkeren (zowel gemak als prijs). Mogelijk<br />
speelt mee dat de bereikbaarheid van het centrum van <strong>Waalwijk</strong> de afgelopen jaren<br />
minder is geweest door wegwerkzaamheden (o.a. Mr. van Coothstraat, Grotestraat<br />
en deze zomer de aanleg van de rotonde in de Taxandriaweg, een toegangsweg tot<br />
het centrum).<br />
De overige <strong>Waalwijk</strong>se winkelcentra hebben vooral een boodschappenfunctie voor de<br />
omringende woonwijken: vooral nabijheid is veel genoemd als reden om er het<br />
meeste te besteden aan dagelijkse artikelen (zie bijlage). Alleen de Nettorama wordt<br />
meer specifiek bezocht om reden van de prijsstelling.<br />
2.4.3 Beoordeling <strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
De respondenten is gevraagd om een aantal aspecten van <strong>Waalwijk</strong>-centrum door<br />
middel van een rapportcijfer te waarderen. Navolgend staat de gemiddelde score per<br />
beoordelingsaspect vermeld, waarbij waar mogelijk ook een vergelijking met 1997<br />
en 2007 is gemaakt. Duidelijk is dat <strong>Waalwijk</strong>-centrum nu veel minder goed op de<br />
aspecten van het winkelaanbod en de winkelomgeving scoort dan in 2007 en in<br />
1997. Bij de aanbodaspecten is het aandeel respondenten dat een onvoldoende geeft<br />
(5 of minder) echter maar heel gering. Dit in tegenstelling tot de omgevingsaspecten,<br />
die door ruim één op de vijf respondenten met een onvoldoende gewaardeerd<br />
worden.<br />
De autobereikbaarheid en kwaliteit van de horeca worden hetzelfde als in 2007<br />
beoordeeld en de hoeveelheid parkeergelegenheid zelfs beter. Uit de uitslag blijkt<br />
wel ontevredenheid over de hoogte van de parkeertarieven: een ruime meerderheid<br />
geeft dit aspect een onvoldoende. Dit is voor veel <strong>Waalwijk</strong>ers een reden om naar<br />
Kaatsheuvel uit te wijken, zoals hiervoor is gebleken.<br />
De woonboulevard wordt op de aspecten kwaliteit winkels en variëteit van het<br />
aanbod goed gewaardeerd.<br />
46
Tabel 2.8 Beoordeling aspecten winkelgebieden (<strong>Gemeente</strong> totaal)<br />
Aspect / cijfer<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Rapportcijfer<br />
1997 7 Rapportcijfer<br />
2007<br />
Rapportcijfer<br />
2011<br />
- Kwaliteit winkels 7,4 7,4 7,0 6%<br />
- Prijsniveau winkels 7,0 7,2 7,0 3%<br />
% onvoldoende<br />
2011<br />
- Variëteit assortiment 8 7,2 7,4 6,9 10%<br />
- Sfeer / gezelligheid winkelgebied 7,0 7,1 6,4 22%<br />
- Inrichting winkelgebied 6,7 6,9 6,3 22%<br />
- Autobereikbaarheid 7,1 6,6 6,6 20%<br />
- Hoeveelheid parkeergelegenheid 5,6 5,4 6,6 18%<br />
- Prijs parkeergelegenheid - - 4,9 61%<br />
- kwaliteit horeca 7,1 7,0 7,0 6%<br />
- kwaliteit weekmarkt - - 6.7 10%<br />
Woonboulevard<br />
- Kwaliteit winkels - - 7,2 3%<br />
- variëteit assortiment - - 7,2 2%<br />
Bij de meeste aspecten zijn de inwoners van Sprang-Capelle en Waspik iets<br />
positiever dan de inwoners van <strong>Waalwijk</strong> zelf. Het komt overigens vaak voor bij dit<br />
soort consumentenonderzoeken dat de inwoners van een kern wat minder positief<br />
zijn over het eigen aanbod of centrum dan de bezoekers uit omringende kernen.<br />
Tabel 2.9 Beoordeling centrum <strong>Waalwijk</strong> naar kern<br />
Aspect / cijfer <strong>Waalwijk</strong> Sprang-Capelle Waspik<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
- Kwaliteit winkels 6,9 7,0 7,2<br />
- Prijsniveau winkels 6,9 6,9 7,2<br />
- Variëteit assortiment 6,7 7,0 7,0<br />
- Sfeer / gezelligheid winkelgebied 6,2 6,7 6,4<br />
- Inrichting winkelgebied 6,2 6,5 6,4<br />
- Autobereikbaarheid 6,6 6,6 6,7<br />
- Hoeveelheid parkeergelegenheid 6,5 6,5 7,0<br />
- Prijs parkeergelegenheid 4,9 4,7 5,1<br />
- kwaliteit horeca 7,1 6,9 7,2<br />
- kwaliteit weekmarkt 6,6 6.6 7,0<br />
Woonboulevard<br />
- Kwaliteit winkels 7,2 7,1 7,3<br />
- variëteit assortiment 7,1 7,2 7,2<br />
2.4.4 Gemiste winkels en suggesties voor verbetering van de<br />
winkelomgeving<br />
Gemiste winkels <strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Aan alle respondenten is gevraagd aan te geven welke winkels of branches men mist<br />
in het centrum van <strong>Waalwijk</strong>. In totaal is door bijna de helft van de respondenten<br />
één of meerdere winkels / branches genoemd. Dit is relatief veel, vaak is de respons<br />
7<br />
8<br />
In 1997 gevraagd aan bezoekers uit <strong>Waalwijk</strong> over het centrum<br />
In 1997 is gevraagd naar keuzemogelijkheden van winkels<br />
47
op deze vraag lager (25-35%). Dit duidt erop dat de consument wel wat winkels<br />
mist in <strong>Waalwijk</strong> en dat er sprake is van een hoog verwachtingspatroon.<br />
• De meeste antwoorden hebben betrekking op de op recreatief winkelen gerichte<br />
branches zoals warenhuizen (145x, met name V&D heel vaak genoemd),<br />
kledingzaken (167x genoemd, vooral H&M (73x) en schoeisel (33x)).<br />
• Binnen de modische branches domineert de vraag naar meer damesmode, maar<br />
daarnaast is ook herenkleding vaker genoemd (13x), kinderkleding (7x), en meer<br />
boetiekjes (9x).<br />
• Er ook vraag naar meer speciaalzaken. Algemeen 21x genoemd en meer<br />
specifiek: sport (6x), boeken (12x), CD/muziek (9x), stoffen/fournituren (6x) en<br />
electro (10x).<br />
• In de dagelijkse sector worden vooral echte (vers)speciaalzaken genoemd zoals<br />
(banket)bakker, viswinkel, natuur/reform en delicatessen (samen 33x).<br />
Suggesties voor verbetering <strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Ook deze vraag kent voor <strong>Waalwijk</strong>-centrum een uitzonderlijk hoge respons: bijna<br />
60% heeft een antwoord gegeven en dat is gewoonlijk circa 20-30%. In totaal zijn<br />
541 antwoorden gegeven. Navolgende tabel geeft de top 10 van meest genoemde<br />
voorstellen.<br />
Tabel 2.10: Meest genoemde suggesties / aanbevelingen<br />
Suggestie<br />
Aantal keren genoemd<br />
1. Goedkoper parkeren 114 x<br />
2. Opknappen, renoveren, herinrichten De Els 76 x<br />
3. Meer aankleding / meer sfeer 49 x<br />
4. Meer parkeerplaatsen 38 x<br />
5. Leegstand bestrijden 26 x<br />
6. Moderner, frisser, levendiger, kleurrijker, uitstraling 25 x<br />
7. Meer groen, beter onderhoud, zwerfvuil 20 x<br />
8. Meer winkels, meer variatie 18 x<br />
De antwoorden op deze vraag liggen goed in lijn met de antwoorden op de andere<br />
vragen: een belangrijk deel van de <strong>Waalwijk</strong>se consumenten is negatief over de<br />
hoogte van de parkeertarieven en over de inrichting / aankleding / uitstraling van<br />
het centrum.<br />
Sprang-Capelle en Waspik<br />
Aan de inwoners van de beide kernen is gevraagd welke winkels men mist in het<br />
eigen centrum en welke suggesties men heeft voor verbeteringen van dat centrum.<br />
In Sprang-Capelle heeft eenderde van de respondenten hierop één of meerdere<br />
antwoorden gegeven, in Waspik bijna 60%.<br />
In Sprang-Capelle geven de respondenten aan vooral méér winkelaanbod te willen<br />
hebben (meer variatie, meer kledingwinkels, huishoudelijke artikelen). Ook in<br />
Waspik zou men graag een uitgebreider en gevarieerder winkelaanbod zien. Veel<br />
genoemd zijn hier een drogisterij, cd / muziekwinkel, kledingwinkels, schoenenwinkels,<br />
speelgoedwinkel, grotere / andere supermarkt en vooral doe-het-<br />
48
zelfaanbod. Over het verkeer en het parkeren zijn in beide plaatsen weinig<br />
opmerkingen gemaakt, evenals over de winkelomgeving.<br />
Zanddonk<br />
Slechts 12% van de respondenten heeft aangegeven bepaalde winkels op Zanddonk<br />
te missen. Het meest genoemd is een Ikea (28x). Verder zijn een supermarkt en een<br />
electrozaak vaker genoemd (resp. 10x en 9x).<br />
2.5 Huidig functioneren detailhandel<br />
Op basis van het huidige inwonertal, de landelijke omzetbesteding 9 per hoofd van de<br />
bevolking, de gemeten koopkrachtbinding en een raming van de koopkrachttoevloeiing<br />
van buiten de gemeente zijn berekeningen gemaakt van het huidige<br />
functioneren van het <strong>Waalwijk</strong>se winkelaanbod in de sectoren dagelijkse en<br />
niet-dagelijkse artikelen. De berekeningen zijn opgenomen in de bijlagen.<br />
Geconstateerd moet worden dat het <strong>Waalwijk</strong>se winkelaanbod gemiddeld matig<br />
functioneert: de gerealiseerde omzet per m² wvo (vloerproductiviteit) ligt beneden<br />
het landelijke gemiddelde en ook beneden hetgeen gezien de omvang en samenstelling<br />
van het aanbod verwacht mag worden. Navolgend overzicht geeft dit weer.<br />
De genoemde bedragen zijn exclusief BTW.<br />
Tabel 2.11: Berekende omzet per m² wvo <strong>Waalwijk</strong> en landelijke gemiddelden<br />
Dagelijkse artikelen<br />
Niet-dag. Artikelen<br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong> Ca. € 5.870 Ca. € 1.330<br />
<strong>Waalwijk</strong> kern Ca. € 6.340 Ca. € 1.250-1.390<br />
<strong>Waalwijk</strong> kern (excl. doe-hetzelf,<br />
Ca. € 6.340 Ca. € 2.080<br />
wonen en tuin en dier)<br />
Sprang-Capelle Ca. € 5.660 Ca. € 740<br />
Waspik Ca. € 4.350 Ca. € 750<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum Ca. € 6.300 Ca. € 2.400<br />
Landelijke gemiddelde Ca. € 6.900 Ca. € 1.940<br />
Het beeld wordt voor zowel de gemeente als de kern <strong>Waalwijk</strong> sterk beïnvloed door<br />
de aanwezigheid van het winkelaanbod op Zanddonk. Met name de woonwinkels<br />
realiseren gewoonlijk een relatief lage vloerproductiviteit hetgeen een dempend<br />
effect op de totalen heeft. Wanneer het aanbod in de branches doe-het-zelf, wonen<br />
en tuin en dier in de kern <strong>Waalwijk</strong> buiten beschouwing worden gelaten, ligt de<br />
vloerproductiviteit in de kern <strong>Waalwijk</strong> aanzienlijk hoger (circa € 2.080 t.o.v.<br />
circa € 1.250 - 1.390).<br />
9<br />
Bron: HBD 2010, Omzetkengetallen ten behoeve van ruimtelijk-economisch onderzoek. Er worden omzetcijfers in<br />
plaats van bestedingscijfers gehanteerd. Eén van de voordelen is dat omzet, in tegenstelling tot consumentenbestedingen,<br />
allesomvattend is (inclusief de opbrengsten uit verkoop aan niet-particulieren, de opbrengsten uit verkoop<br />
via niet-winkelkanalen, producten die eventueel buiten het budgetonderzoek vallen, etc.).<br />
49
De uitkomsten geven aan dat het winkelaanbod in beide dorpen een lage vloerproductiviteit<br />
realiseert. Dit is overigens niet ongebruikelijk vanwege de lagere<br />
lasten die ondernemers hier vaak hebben en het soort winkels dat er gevestigd is.<br />
Gewoonlijk ligt de omzet per m² wvo in een centrum als dat van <strong>Waalwijk</strong> in beide<br />
sectoren aanzienlijk hoger. In de dagelijkse sector behalen de drie aanwezige<br />
supermarktformules normaal ieder hoge vloerproductiviteiten en op basis van de<br />
aard en samenstelling van de niet-dagelijkse sector (veel op recreatief winkelen gericht<br />
winkelaanbod), zouden in deze sector ook hogere vloerproductiviteiten<br />
verwacht mogen worden.<br />
2.6 Sterke en zwakke punten samengevat<br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong><br />
Sterk<br />
• Ruim aanbod modisch en wonen ten opzichte<br />
van het landelijke gemiddelde in plaatsen met<br />
een vergelijkbaar inwoneraantal<br />
• Divers supermarktaanbod<br />
• Enkele bijzondere winkels<br />
• Versterking Zanddonk als aankoopplaats voor<br />
woon- en doe-het-zelf artikelen<br />
Zwak<br />
• Schaalgrootte supermarkten<br />
• Schaalgrootte modische winkels<br />
• Deel doelgericht bezochte branches (sport,<br />
electro, rijwielen, speelgoed) beperkt van omvang<br />
• Toegenomen koopkrachtafvloeiing<br />
• Verminderde kooporiëntatie op het hoofdwinkelcentrum<br />
• Verzwakking van de regionale positie<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Sterk<br />
• Ruim recreatief winkelaanbod (t.o.v. plaatsen<br />
van vergelijkbare omvang, ten opzichte van<br />
vergelijkbare centra enigszins beperkt)<br />
• Aanwezigheid enkele sterke modische trekkers<br />
(Van Dijk, C&A) en warenhuis (Hema)<br />
• Aanwezigheid 3 supermarkten<br />
• Compact winkelrondje<br />
• Gezellige Markt (overdag alleen)<br />
• Nieuwe inrichting openbare ruimte<br />
• Ruime parkeermogelijkheden op maaiveld<br />
• Verschillende winkelmilieus (overdekt, brede<br />
straat, smalle straat)<br />
• Goede bereikbaarheid<br />
Zwak<br />
• Relatief veel leegstand aan de randen en centraal<br />
in de Grotestraat, leegstand is sinds 2007<br />
verdubbeld<br />
• Winkelcentrum De Els gedateerd<br />
• Onaantrekkelijke entrees parkeerlocaties tot<br />
centrumgebied<br />
• Modische trekkers in De Els beperkt<br />
• Grotestraat midden maakt geen onderdeel uit<br />
van A1-winkelgebied.<br />
• Winkelcircuit wordt door veel passanten niet<br />
gelopen vanwege ontbreken extra trekker<br />
• Grotestraat midden (Veraa zit er al wel).<br />
• Beperkte omvang Jumbo en Aldi<br />
• Warenhuisaanbod (Hema) in omvang beperkt<br />
• Matige externe presentatie deel panden<br />
• Slechte waardering prijs parkeren<br />
• Afnemende koopkrachtbinding<br />
• Matig functioneren winkelaanbod dagelijkse en<br />
niet-dagelijkse artikelensector<br />
50
• Veel koopkrachtafvloeiing naar Kaatsheuvelcentrum,<br />
terwijl <strong>Waalwijk</strong>-centrum een veel<br />
ruimer aanbod heeft<br />
Woonboulevard <strong>Waalwijk</strong><br />
Sterk<br />
• Bovenregionale aantrekkingskracht<br />
• Ruim woonaanbod<br />
• Piet Klerkx zeer krachtige speler<br />
• Versterkte positie binnen de gemeente op het<br />
gebied van wonen en doe-het-zelf<br />
Zwak<br />
• Winkels onvoldoende geclusterd<br />
• Winkels zijn enigszins naar binnen gekeerd<br />
• Gevels hebben een gedateerde uitstraling<br />
• Weinig speciaalzaken<br />
• In de regio enige woonboulevard waar enkel<br />
woonwinkels gevestigd zijn (wel doe-het-zelf<br />
aanbod in directe nabijheid).<br />
Buurtwinkelcentra / supermarktcentra kern <strong>Waalwijk</strong><br />
Sterk<br />
Zwak<br />
• Levensmiddelenaanbod op niveau<br />
• Dagelijks winkelaanbod tamelijk sterk verspreid<br />
• Zeer gevarieerd supermarktaanbod, qua<br />
marktsegmentatie en formules<br />
• Veel solitair gevestigde supermarkten (Em-Té,<br />
Plus, Nettorama)<br />
• Sterke buurtwinkelcentra Bloemenoord en<br />
Doctor Kuyperlaan<br />
• Zuidelijke wijken beperkt dagelijks winkelaanbod<br />
• Omvang supermarkten enigszins beperkt (met<br />
name Plus, Jumbo en Aldi)<br />
• Em-Té parkeerproblemen op huidige locatie<br />
Kern Sprang-Capelle<br />
Sterk<br />
• Groeiend verzorgingsgebied<br />
• Branchering Vrijhoeve redelijk compleet<br />
• Sterk aanbod versspeciaalzaken<br />
• Voldoende parkeermogelijkheden centrum<br />
Vrijhoeve<br />
Zwak<br />
• Beperkt winkelaanbod t.o.v. referenties<br />
• Sterke concurrentie Kaatsheuvel en <strong>Waalwijk</strong>centrum<br />
• Marktsegmentatie supermarkten niet complementair<br />
• Plus redelijk kleine maat<br />
• Centrum Vrijhoeve gedateerde uitstraling<br />
• Geen ruimtelijke relatie Em-Té - centrum<br />
• Leegstand in Kerkstraat en voormalig gemeentehuis<br />
• Matig functioneren winkelaanbod, met name<br />
niet-dagelijkse artikelen<br />
Kern Waspik<br />
Sterk<br />
• Ruim dagelijks winkelaanbod<br />
• Complementair supermarktaanbod (Plus en<br />
Aldi)<br />
Zwak<br />
• Niet-dagelijks winkelaanbod beperkt<br />
• Aldi is van beperkte omvang<br />
• Plus ligt enigszins afzijdig van dorpscentrum<br />
• Winkels weinig geclusterd<br />
• Onduidelijke parkeersituatie centrum<br />
• Matig functioneren winkelaanbod<br />
51
3. TRENDS, ONTWIKKELINGEN, PLANNEN EN BELEID<br />
3.1 Trends en ontwikkelingen<br />
Schaalvergroting zet door<br />
Ruimtelijke schaalvergroting is een trend die zich in alle branches blijft voortzetten.<br />
In enkele PDV/GDV-branches komt dit tot uiting in de komst van ‘branchegerichte<br />
warenhuizen’: zeer grootschalige zaken met een heel breed assortiment, inclusief<br />
branchevreemde artikelen. Perifere locaties bieden ruimte voor deze ontwikkeling. In<br />
de supermarktbranche is de schaalvergroting al langere tijd zichtbaar, wat zich<br />
bijvoorbeeld vertaalt in een toename van het aantal megasupermarkten. Tevens is<br />
de schaalvergroting nadrukkelijk aanwezig in de binnensteden, waar diverse winkelfilialen<br />
steeds grotere winkels openen. Niet alleen de schaal per winkel neemt toe,<br />
maar ook de omvang van sommige soorten winkelgebieden in hun geheel. De zeer<br />
grootschalige zaken kunnen door hun omvang en aantrekkingskracht zowel positieve<br />
(zoals toenemende aantrekkingskracht en draagvlak) als negatieve effecten (zoals<br />
verstoring voorzieningenstructuur) hebben op de verzorgingsstructuur.<br />
Specialisatie als tegenhanger<br />
Tegenover de schaalvergroting is tegelijk een trend van schaalverkleining en<br />
(super)specialisatie waar te nemen. Steeds vaker duiken winkels op met een zeer<br />
specialistisch of bijzonder assortiment als tegenhanger van de steeds ‘breder’ wordende<br />
warenhuizen. In de media worden dit ook wel ‘knuffelwinkels’ genoemd. Aan<br />
het hoofd van dit soort winkels staan ondernemers die veel passie voor hun producten<br />
hebben. De beleving in dit soort zaken staat centraal en de omzet is een gevolg.<br />
De behoefte aan speciaalzaken met een relatief smal maar diep assortiment zal de<br />
komende jaren blijven bestaan. Dit wordt ook beaamd door DTZ Zadelhoff in het<br />
onlangs gepubliceerde onderzoek ‘Knuffelwinkel, gat in de markt’. Met name voor<br />
grotere winkelcentra biedt dit een kans, in kleinere centra zoals <strong>Waalwijk</strong> komen<br />
dergelijke zaken slechts incidenteel voor (zoals Drankenhuys Bergmans en Slagerij<br />
van Roessel).<br />
Toename leegstand 10<br />
De leegstand van het aantal winkelpanden in Nederland is de afgelopen jaren<br />
gestegen. In 2009 steeg het aantal leegstaande panen met 9% en in 2010 zelfs met<br />
10%. Steeds meer panden staan structureel leeg. Van de 220.000 winkelpanden in<br />
Nederland op 1 januari 2011 stonden er 13.259 leeg (5,96%). De groeiende leegstand<br />
is te wijten aan de economische crisis, de consument die daardoor de hand op<br />
de knip houdt en de toename van de detailhandelsbestedingen via internet. Ook de<br />
toenemende vergrijzing onder ondernemers en het ontbreken van opvolgers speelt<br />
mee.<br />
10<br />
Locatus, 2011<br />
52
De leegstand verschilt sterk per provincie en concentreert zich met name in de<br />
gebieden met bevolkingskrimp en op C-locaties in binnensteden. Tevens valt op te<br />
maken uit de cijfers dat met name de winkels in de kleding en mode, huishoudelijkeen<br />
luxe artikelen en wonen de afgelopen jaren moeilijker hun hoofd boven water<br />
konden houden. Recent is er ook een duidelijke toename van de leegstand op<br />
perifere locaties waar te nemen.<br />
Toename detailhandelsbestedingen via internet<br />
De bestedingen via internet zitten fors in de lift. De totale omzet van online<br />
aankopen is in 2010 uitgekomen op € 8,2 miljard en dat is 11% meer dan in 2009.<br />
Het aantal online shoppers is in 2010 voor het eerst uitgekomen boven de 9 miljoen,<br />
namelijk 9,25 miljoen online kopers 11 .<br />
• Internetaankopen maken nu circa 7% van de totale detailhandelsomzet uit. In<br />
<strong>Waalwijk</strong> ligt dit aandeel nog fors lager (1,5%). Het is niet onwaarschijnlijk dat<br />
dit percentage toeneemt tot 15-20% richting 2015-2020. Het verbeterde<br />
gebruiksgemak en de veilige betalingsmogelijkheden spelen daarbij een grote<br />
rol.<br />
• Het gemiddeld besteed bedrag van de consument op internet is in 2010 gestegen<br />
met 4% naar bijna € 890,-. Reizen, telecom en kleding voeren daarbij de boventoon.<br />
• Als belangrijkste redenen om online aankopen te doen, gelden aspecten als<br />
gemak, tijdsbesparing en winkelen wanneer je wilt, Daarnaast gaat het ook om<br />
de toegang tot producten die vaak in de regio niet voorhanden zijn, de mogelijkheden<br />
tot vergelijking, een lagere prijs en een grotere keuze.<br />
Internet is een belangrijk communicatiemiddel voor de consument. Voor de retailer<br />
vormt de opkomst van internetwinkelen enerzijds een bedreiging, anderzijds een<br />
kans. Steeds meer winkelketens openen een webshop en combineren een<br />
fysieke- en een virtuele winkel. Daarnaast creëren webwinkels in toenemende mate<br />
fysieke afhaalpunten in bestaande winkelgebieden. In de toekomst functioneren<br />
fysiek winkelen en virtueel winkelen naast elkaar.<br />
Ontwikkelingen bestedingen<br />
De detailhandel is conjunctuurgevoelig en de bestedingen worden duidelijk beïnvloed<br />
door het verwachtingspatroon van de consument ten aanzien van de economische<br />
ontwikkelingen. Na een groei van de detailhandelsbestedingen in de periode 2000-<br />
2007 is vanaf 2007 de detailhandelsomzet in Nederland gestabiliseerd en vanaf 2008<br />
(economische crisis) gedaald. Sinds het derde kwartaal van 2010 is voor het eerst<br />
sinds 2008 weer sprake van een omzetgroei. Van januari tot en met juni 2011 behaalde<br />
de detailhandel 0,7% meer omzet dan in dezelfde periode van het jaar daarvoor.<br />
In heel 2010 was de omzet 0,2% kleiner dan in 2009.<br />
11<br />
Thuiswinkel Markt Monitor 2010. Blauw Research, 2011<br />
53
In 2010 voorspelt het centraal plan bureau (CPB) tot 2015 een jaarlijkse groei van<br />
de economie in Nederland van slechts 1,25%. Voor 2011 wordt een marginale groei<br />
van 0,7% verwacht. Volgens de Rabobank zijn de vooruitzichten zelfs nog minder.<br />
Zij voorzien een groei van 0%. In beide gevallen zijn deze voorspellingen niet gecorrigeerd<br />
voor inflatie en betekent dit dus dat de reële daling nog groter zal zijn. Dit<br />
zorgt ervoor dat er de komende jaren in de detailhandel nauwelijks tot geen sprake<br />
van groei zal zijn. Dit in combinatie met het verder oplopen van prijzen. Consumenten<br />
zullen terughoudend zijn in hun aankopen en zullen prijsgevoeliger zijn 12 .<br />
Factory Outlet Centers<br />
Het fenomeen Factory Outlet Center is ontstaan in de jaren ’70 in de Verenigde<br />
Staten en is in de jaren ’90 overgewaaid naar Europa. Sinds de realisatie van het<br />
eerste FOC in Engeland, midden jaren ’90, is het aantal FOC’s in Europa fors gestegen.<br />
De laatste jaren zijn met name ontwikkelingen in Oost-Europa in opkomst.<br />
Grote Europese spelers zijn McARthurGlen en Value Retail/Chic Outlet Shopping.<br />
FOC’s kunnen het beste getypeerd worden als een cluster van fabriekswinkels die<br />
merkproducten verkopen tegen hoge kortingen (30 – 70%). Meestal gaat het om de<br />
verkoop van oudere collecties en overtollig assortiment. Er is sprake van een directe<br />
verkoop van het merk of de fabrikant aan de consument, zonder tussenkomst van<br />
een detaillist. In Nederland zijn 3 FOC’s gevestigd, namelijk Bataviastad in Lelystad,<br />
het Designer Outlet Center in Roermond en het kleinere Rosada in Roosendaal.<br />
Referenties van FOC’s in Nederland laten zien dat de bezoekersaantallen variëren<br />
van 1,0 tot 3,5 miljoen bezoekers per jaar.<br />
Uit diverse onderzoeken blijkt dat de Nederlandse consument bereid is om meer dan<br />
een uur te rijden voor een FOC. Voor deze consumenten is het bezoek aan een FOC<br />
een dagje uit. Voldoende kritische massa is een belangrijke randvoorwaarde. De<br />
consument moet wat te kijken en te vergelijken hebben en niet binnen een half uur<br />
uitgewinkeld zijn. Hierbij is de entertainment-factor van een FOC van belang. Hoe<br />
meer gezelligheid, plezier en vertier in en rond de outlet, hoe succesvoller.<br />
Aangezien imago en beeldvorming van groot belang zijn voor de (boven)regionale<br />
consument, zijn FOC’s in veel gevallen gethematiseerd rondom een bepaald onderwerp<br />
dat veelal ontleend is aan de lokale omstandigheden (landschap, cultuurhistorie<br />
van een gebied). FOC’s worden ontwikkeld in de nabijheid van of in combinatie<br />
met andere vermaakactiviteiten, bijvoorbeeld een museum of een bioscoop.<br />
De meeste FOC’s zijn opgezet als zogenaamde villages: op zichzelf staande<br />
‘merken’-dorpen met eigen parkeervoorzieningen. Een bijzondere ligging, bijvoorbeeld<br />
aan het water, een evenemententerrein of een binnenstad, vergroot de<br />
combinatiemogelijkheid met reguliere detailhandel, horeca en leisure. In het geval<br />
van het Designer Outlet Roermond is dit duidelijk van toepassing. Dit winkelcentrum<br />
is gevestigd in de voormalige Ernst Casimirkazerne en ligt aan de rand van de binnenstad<br />
van Roermond. Maar liefst 43% van de bezoekers aan het Designer Outlet<br />
Center in Roermond brengt ook een bezoek aan de binnenstad.<br />
12<br />
Onderzoek Retail2020, CBW-Mitex, 2010<br />
54
Overige trends<br />
Buiten de genoemde trends speelt het volgende nog:<br />
• Door de toegenomen mobiliteit, toename van de actieradius en nieuwe recreatieve<br />
voorzieningen krijgt winkelen als vorm van vrijetijdsbesteding steeds meer<br />
concurrentie.<br />
• Aanbodkwaliteit, keuzemogelijkheid, prijsstelling en interne (winkelinrichting,<br />
uitstraling) en externe (omgevingskwaliteit) verschijningsvorm worden belangrijker.<br />
• Integratie kopen met andere elementen (genot, ervaring, gemak, actieve<br />
beleving, e.d.) draagt bij aan bezoekduurverlenging en daarmee tot hogere<br />
bestedingen.<br />
• Terwijl in binnensteden het recreatieve winkelen centraal staat en de consument<br />
komt om te ontspannen en te vermaken, staat in grotere dorpscentra het<br />
efficiënt recreatief winkelen centraal, waarbij het boodschappen doen en recreatief<br />
winkelen op beperktere schaal worden gecombineerd.<br />
• Op kernniveau zijn efficiency, gemak, compactheid, compleetheid, overzichtelijkheid<br />
en bekendheid kernbegrippen. Lokale ondernemingen kunnen hierbij voor<br />
de nodige uniciteit zorgen. Klanten komen specifiek voor kwaliteit, service, persoonlijke<br />
benadering en specialisme. Maar de consument vraagt daarnaast om de<br />
aanwezigheid van de bekende landelijke formules.<br />
• Veel van de kleinste winkelconcentraties staan onder druk. Kleinschaligheid van<br />
het aanbod, ontbreken van trekkers, matige bereikbaarheid, onvoldoende<br />
uitbreidingsmogelijkheden en een veranderd consumentengedrag zijn hiervan de<br />
oorzaak.<br />
• Tegelijkertijd is er een opleving van met name de wat grotere dorpscentra; het<br />
aanbod wordt meer geconcentreerd en supermarkten in deze centra maken waar<br />
mogelijk een schaalsprong. Randvoorwaarden daarbij zijn: goede bereikbaarheid,<br />
voldoende parkeermogelijkheden, goede keuzemogelijkheden en een aantrekkelijke<br />
uitstraling en presentatie.<br />
• Uit recent onderzoek 13 lijkt dat er een trend gaande lijkt te zijn waarin de<br />
consument in toenemende mate dorpsvoorzieningen boven grootstedelijke<br />
voorzieningen verkiest vanwege betere bereikbaarheid en parkeergelegenheid.<br />
Uit recent door BRO uitgevoerd onderzoek blijkt bovendien dat oudere<br />
consumentengroepen minder vaak in een grote binnenstad winkelen dan jongere<br />
leeftijdsgroepen. Senioren zijn meer georiënteerd op kleinere centra in de<br />
omgeving van een grote stad. Dergelijke centra zijn vaak overzichtelijker,<br />
eenvoudiger bereikbaar, met parkeren op maaiveld en men proeft hier de<br />
menselijke maat.<br />
• Er doet zich een voortgaande brancheverbreding op perifere locaties voor<br />
(vestiging meer branches dan de traditionele PDV-branches 14 ). Hierdoor krijgen<br />
perifere winkellocaties een breder aanbod (onder andere op het gebied van<br />
bruin- & witgoed, sport & spel en fiets- & autoaccessoires), en worden ze meer<br />
concurrerend met de reguliere winkelcentra. Perifere detailhandelsconcentraties<br />
transformeren hierdoor geleidelijk naar ‘gemakscentra’.<br />
13<br />
14<br />
Bron: Retailscan Arnhem 2010, Strijbosch Thunnissen Makelaars.<br />
Bouwmarkten, tuincentra, keukens/sanitair, de gehele woninginrichtingbranche, auto’s boten caravans.<br />
55
• De voortgaande branchevervaging (verkoop van niet tot het kernassortiment van<br />
de winkel behorende artikelen) bij winkels op perifere locaties versterkt de transformatie<br />
van dergelijke concentraties nog verder. Bovendien komen tuincentra,<br />
woonwarenhuizen, bouwmarkten etc. ook steeds meer in elkaars vaarwater.<br />
Ze kunnen gezien worden als warenhuizen op het gebied van in/om het huis.<br />
• Leisure is een groeisector die bovendien veel werkgelegenheid biedt en<br />
imagoversterkend kan zijn voor een stad of regio. Veel nieuwe leisuretypen<br />
worden gekenmerkt door grootschaligheid, een regiofunctie en een grote<br />
afhankelijkheid van autobezoekers. Grootschalige leisure op het snijvlak van<br />
sport en vermaak vestigt zich vaak op bedrijventerreinen. Voorbeelden zijn een<br />
fitnesscentrum, sport- of evenementenhal, sauna, kartbaan en<br />
(mega)discotheek. Leisure kan een gebied op de kaart zetten en (doordat ze<br />
vaak ’s avonds zijn geopend) meervoudig gebruik van bijvoorbeeld parkeergelegenheid<br />
stimuleren. Voor culturele voorzieningen als theaters, bioscopen en musea<br />
bieden stadscentra doorgaans de beste vestigingsplek.<br />
3.2 Plannen en initiatieven<br />
3.2.1 In de gemeente <strong>Waalwijk</strong><br />
Herontwikkeling van winkelcentrum De Els<br />
In het afgelopen decennium zijn de betrokken marktpartijen en de gemeente met als<br />
trekker ontwikkelaar ING druk bezig geweest om tot planrealisatie van de herontwikkeling<br />
van winkelcentrum De Els te komen. Ontwikkelaar ING is inmiddels gestopt<br />
met het herontwikkelingsproces. Vooral het versnipperde eigendom en de<br />
verminderde economische situatie hebben het proces bemoeilijkt. Het initiatief ligt<br />
nu bij de vereniging van eigenaren (VVO). Deze heeft WPM de opdracht gegeven een<br />
haalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar versterkingsmogelijkheden voor het<br />
winkelcentrum. WPM komt tot de conclusie dat een uitbreiding van het winkelaanbod<br />
De Els met circa 5.000 m² wvo realistisch is. Omgerekend naar bvo en inclusief horeca<br />
en diensten gaat het om 7.000 à 8.000 m². Deze ruimte wordt ingevuld door<br />
uitbreiding van bestaande winkels, toevoegen regulier ontbrekend aanbod en<br />
herinvulling van panden. Opgemerkt moet worden dat de berekeningen van WPM<br />
gebaseerd zijn op verouderde koopstroomgegevens, en dat er daarom mogelijk<br />
minder marktruimte aan te geven is. Wat nu de vervolgstappen worden, is nog niet<br />
duidelijk.<br />
Ideeën voor een Schoen & Leder Fashion Centre "Leer <strong>Waalwijk</strong>"<br />
Een consortium van de gemeente <strong>Waalwijk</strong>, de Schoen en Leder Sociëteit De<br />
Langstraat (SELL), het samenwerkingsverband Midpoint Brabant 15 en projectontwikkelaar<br />
MAB Development ziet kansen voor het ontwikkelen van een Schoen & Leder<br />
Fashion Centre "Leer <strong>Waalwijk</strong>", tussen de Taxandriaweg en de Winterdijk. Het voorlopige<br />
plan bestaat onder andere uit gethematiseerde retail in schoenen en leder<br />
(met hoogwaardige merkwinkels die overtollige partijen tegen gereduceerde prijzen<br />
verkopen) in combinatie met horecavoorzieningen, een schoenenmuseum (verplaat-<br />
15<br />
Midpoint Brabant is het regionaal economisch samenwerkingsprogramma van Midden-Brabant.<br />
56
sing) en een eventueel opleidingsinstituut wat aan dit thema verbonden is. Het achterliggende<br />
idee is dat met een Schoen & Leder Fashion Centre het beeldmerk<br />
‘<strong>Waalwijk</strong> Lederstad’ verder uitgebouwd kan worden. Tevens kan <strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
dankzij het Schoen & Leder Fashion Centre een nieuwe impuls krijgen vanwege de<br />
ligging van het Schoen & Leder Fashion Centre en de extra bezoekers die dit met<br />
zich meebrengt (naar voorbeeld Designer Outlet Center Roermond). Het plan bevindt<br />
zich in de ontwikkelfase.<br />
Complex Hooisteeg West<br />
De Hooisteeg is een smal, sfeervol straatje in het centrum dat de verbinding vormt<br />
tussen de Winterdijk en de Taxandriaweg (parkeren) en de Promenade. In de<br />
gerestaureerde pandjes aan de Hooisteeg zijn kleinschalige ambachtelijke bedrijfjes<br />
gehuisvest. Tegenover deze vijf pandjes ligt een terrein braak: Hooisteeg west. Hier<br />
is een plan voor ontwikkeld voor ruim 1.000 m² bvo detailhandel en 7 appartementen.<br />
Invoering centrummanagement en reclamebelasting<br />
In het centrum van <strong>Waalwijk</strong> is een stichting Centrum Management opgericht.<br />
Momenteel is de stichting bezig met het werven van een centrummanager voor<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum. Tevens wordt per 1 januari 2012 in het kernwinkelgebied de<br />
reclamebelasting ingevoerd. Hierdoor gaan ondernemers in het centrum meebetalen<br />
aan de activiteiten die de economische ontwikkeling van het centrum ten goede<br />
komen. Voor de invoering van de reclamebelasting is een stemming gehouden onder<br />
de ondernemers. Van de 125 ondernemers die kwamen opdagen, heeft ruim 90 procent<br />
voorgestemd.<br />
Uitbreiding en upgrading centrum Vrijhoeve<br />
Er wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor herontwikkeling van de<br />
aanbouw van het voormalige gemeentehuis en de vrijkomende woonwinkel. De<br />
eerste plannen gaan uit van het toevoegen van circa 2.000 m² bvo. De vastgoedeigenaren<br />
Kerkerak en Hartmaat bezitten het grootste deel van de panden op het<br />
Raadhuisplein. De hoop is nu, dat de samenwerking tussen de gemeente en Casade<br />
andere eigenaren over de streep trekt om mee te werken aan de verdere renovatie<br />
van het Raadhuisplein.<br />
Herinrichting Dorpsplein Waspik<br />
Het dorpsplein in Waspik wordt heringericht. De parkeerfunctie op het plein blijft<br />
behouden.<br />
57
Supermarktinitiatieven<br />
In de gemeente <strong>Waalwijk</strong> spelen diverse supermarktinitiatieven:<br />
• Wens Em-Té voor verplaatsing / vergroting naar Laageinde.<br />
Nieuwe locatie nog niet definitief. Raming uitbreiding: + circa 500 m² wvo.<br />
• Vernieuwing / uitbreiding Plus Mozartlaan: + circa 500 m² wvo. Momenteel<br />
worden de mogelijkheden bekeken om de uitbreiding op de huidige locatie te<br />
realiseren. Vanwege de beperkte fysieke ruimte blijkt dit zeer lastig te zijn. Ook<br />
in de directe omgeving zijn de mogelijkheden beperkt.<br />
• Uitbreiding Aldi en Jumbo in kader renovatie De Els.<br />
• Uitbreiding supermarktaanbod in kader herontwikkeling centrum Vrijhoeve<br />
(incl. verplaatsing Em-Té naar centrum).<br />
• Uitbreiding Aldi Waspik.<br />
Facelift Meubelboulevard <strong>Waalwijk</strong><br />
Er zijn plannen om de Meubelboulevard een grondige facelift te geven. Dit gaat<br />
echter niet gepaard met een uitbreiding van het aantal winkelmeters. De plannen<br />
zijn nog weinig concreet.<br />
3.2.2 In de regio<br />
In de concurrerende winkelgebieden in de regio spelen diverse plannen en<br />
initiatieven:<br />
• In het centrum van Kaatsheuvel wil men ingrijpend investeren met het plan<br />
‘Bruisend Dorpshart’. Het plan ligt echter momenteel stil. De ontwikkeling omvat<br />
onder meer de nieuwbouw van een sociaal cultureel centrum en een gemeentehuis<br />
met parkeerkelder, de herinrichting van een plein, de gedeeltelijke sloop van<br />
de oude brandweerkazerne en het ontwikkelen van drie woongebieden met in<br />
totaal 50 appartementen en 38 grondgebonden woningen, zowel in de huur- als<br />
in de verkoopsector. Het is echter sterk de vraag of het plan nog in zijn geheel<br />
tot uitvoering gaat komen.<br />
• De afgelopen jaren is in het centrum van Tilburg geïnvesteerd in de herinrichting<br />
van de openbare ruimte, de afronding van het Pieter Vreedeplein, de<br />
rondweg rond het centrum en de ontwikkeling van de Binnenstad West tot<br />
dwaalgebied. Momenteel zijn er plannen om een nieuw winkelcircuit aan het<br />
Stadhuisplein te creëren, met een mogelijke vestiging van Primark als potentiële<br />
drager voor het project. Daarnaast speelt de planvorming rondom de Spoorzone<br />
wat de komende twintig jaar moet uitgroeien tot een nieuw kloppend hart van de<br />
stad.<br />
• In het centrum van ‘s-Hertogenbosch wordt op het Groot Ziekengasthuisterrein<br />
(GZG-terrein) een nieuw woon-, werk- en winkelgebied gerealiseerd dat<br />
moet aansluiten op de bestaande Bossche binnenstad. Het GZG-terrein biedt<br />
ruimte aan 28.000 m² winkels, 2.200 m² horeca, 12.000 m² cultuur (bibliotheek),<br />
4.000 m² hotels, 500 woningen en 900 parkeerplaatsen. Tevens wordt de<br />
Groote Stroom, een tak van de Binnendieze, hersteld. Vermoedelijk gaat de<br />
Bijenkorf zich op het terrein vestigen.<br />
58
• In het centrum van Breda zijn de afgelopen jaren enkele grotere projecten<br />
gerealiseerd zoals de ontwikkeling van de Haven tot aantrekkelijk horeca- en<br />
verblijfsgebied en ’t Sas als nieuw winkel- en verblijfsplein. Een grote ontwikkeling<br />
die al langere tijd speelt, en die mogelijk begin 2013 start met de bouw, is<br />
het project Achter de Lange Stallen op en bij de Mols Parking. Één van de trekkers<br />
van het project is een grote Bijenkorf in het voormalige postkantoor aan de<br />
Oude Vest. Gepland zijn 24.000 m² wvo, 180 appartementen en een parkeerkelder<br />
voor 1.000 auto’s.<br />
• Meubelplein Ekkersrijt wordt zeer aanzienlijk uitgebreid, onder meer met een<br />
grootschalige electrozaak. Er zijn eveneens plannen voor uitbreiding van de<br />
woonboulevard in ’s-Hertogenbosch (inclusief electro). Voor de Meubelboulevard<br />
in Tilburg zijn er ook plannen om de woonboulevard te versterken. Deze plannen<br />
bevinden zich echter in de initiatieffase.<br />
3.3 Beleid<br />
Het Rijk<br />
Met de invoering van de Nota Ruimte zijn de taken van het Rijk en de provincie<br />
veranderd. Het Rijk benoemt slechts de kaders van haar ruimtelijk beleid. De<br />
verantwoordelijkheden voor een nadere invulling ervan worden meer dan voorheen<br />
bij de provincies en gemeenten neergelegd. Het locatiebeleid (ABC beleid en PDV &<br />
GDV beleid) heeft plaats gemaakt voor een integraal locatiebeleid voor bedrijven en<br />
voorzieningen en kent daarmee geen specifiek ruimtelijk beleid meer voor de detailhandel.<br />
Het integrale locatiebeleid richt zich op bundeling van verstedelijking en<br />
economische activiteiten.<br />
Provincie Noord-Brabant<br />
Per 1 januari 2011 is de nieuwe Structuurvisie ruimtelijke ordening van de provincie<br />
in werking getreden. De Provincie onderscheidt twee ontwikkelingsperspectieven:<br />
stedelijk concentratiegebied en kernen in het landelijk gebied. De stedelijke<br />
concentratiegebieden liggen in en rond Eindhoven-Helmond, <strong>Waalwijk</strong>,<br />
’s-Hertogenbosch, Oss, Tilburg, Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Veghel, Bergen op<br />
Zoom en Roosendaal. Hiermee behoort <strong>Waalwijk</strong> tot de stedelijke concentratiegebieden.<br />
In het stedelijk concentratiegebied met de bijhorende zoekgebieden voor<br />
verstedelijking wordt het merendeel van de verstedelijkingsopgave opgevangen.<br />
In de Structuurvisie ruimtelijke ordening is opgenomen dat de provincie streeft naar<br />
een robuuste, dat wil zeggen economisch levensvatbare voorzieningenstructuur.<br />
Vanwege de verwachte geringe groei van de bevolking is er een beperkte ruimte<br />
voor de uitbreiding van detailhandelsvoorzieningen. Daarom is het belangrijk zorgvuldig<br />
om te gaan met de bestaande winkelcentra. Dit ziet de provincie als een<br />
primaire verantwoordelijkheid van de gemeenten.<br />
De provincie stuurt op grootschalige, bezoekersintensieve ontwikkelingen met een<br />
regionaal en bovenregionaal karakter. Deze ontwikkelingen kunnen de economische<br />
en toeristische aantrekkingskracht van het stedelijk concentratiegebied en Noord-<br />
Brabant als geheel vergroten. Ontwikkelingen zijn mogelijk als deze het bestaande<br />
59
voorzieningenniveau versterken en de ruimtelijke effecten inpasbaar zijn in de omgeving.<br />
Ontwikkelingen van bovenregionale voorzieningen zijn alleen mogelijk in of<br />
nabij hoogstedelijke zones en na afstemming in regionaal ruimtelijk overleg en<br />
BrabantStad. Dit geldt niet voor dit soort voorzieningen met een extensief ruimtegebruik.<br />
Deze zijn mogelijk op goed ontsloten plekken in de zoekruimte voor verstedelijking.<br />
Ontwikkelingen van voorzieningen met een bovenlokaal verzorgingsgebied<br />
zijn mogelijk na afstemming in het regionaal ruimtelijk overleg. Bezoekersintensieve<br />
bovenlokale voorzieningen zijn bovendien alleen mogelijk in de hoogstedelijke zones<br />
of bij de stedelijke knooppunten.<br />
Detailhandelsbeleid gemeente <strong>Waalwijk</strong><br />
De gemeente <strong>Waalwijk</strong> heeft op dit moment geen algemeen vigerend detailhandelsbeleid<br />
voor de gehele gemeente. De vorige detailhandelsnota ‘Visie en perspectief<br />
winkelconcentraties’ stamt uit 1998.<br />
Visie op de boodschappenstructuur 2010<br />
In de visie op de boodschappenstructuur is vastgelegd wat de ontwikkelingsrichting<br />
is voor de boodschappenstructuur in de gemeente <strong>Waalwijk</strong>. De visie wordt hier per<br />
kern kort toegelicht.<br />
Kern <strong>Waalwijk</strong><br />
• Het centrum van <strong>Waalwijk</strong> dient haar sterke boodschappenfunctie te behouden.<br />
Een bescheiden vergroting van de supermarkten Aldi en Jumbo in het centrum<br />
van <strong>Waalwijk</strong> is gewenst.<br />
• In Oost heeft vanuit de structuur gezien een verplaatsing van de Em-Té naar een<br />
centrale locatie in het marktgebied en een integratie met andere winkels de<br />
voorkeur. Een verplaatsing naar een nieuwe solitaire locatie kan pas aan de orde<br />
zijn als aangetoond wordt dat een concentratie ruimtelijk en/of financieel niet<br />
haalbaar is. Bezien vanuit de structuur en de geringe distributieve uitbreidingsmogelijkheden<br />
heeft een uitbreiding/verplaatsing van deze supermarkt geen hoge<br />
prioriteit.<br />
• De Nettorama kan in West gehandhaafd blijven. Hierbij hoeft een verplaatsing<br />
naar een andere centraal in dit woongebied gelegen, goed via de hoofdwegenstructuur<br />
bereikbare locatie niet uitgesloten te worden.<br />
• Een uitbreiding van Plus om tot een moderne maatvoering te komen wordt voorgestaan.<br />
Omdat het bijzonder moeilijk is om een dergelijke maatvoering op de<br />
huidige locatie te realiseren, wordt een eventuele alternatieve, goed bereikbare,<br />
centraal in zuid-west gelegen vestigingslocatie op voorhand niet uitgesloten.<br />
Sprang-Capelle<br />
De beoogde plannen voor het opwaarderen en uitbreiden van centrum Vrijhoeve<br />
worden onderschreven. Een clustering van de beide nu aanwezige supermarkten in<br />
dit gebied wordt sterk aanbevolen.<br />
60
Waspik<br />
Voor Waspik geldt dat het behoud van het huidige relatief hoge verzorgingsniveau<br />
gehandhaafd blijft. Voorop hierbij staat het handhaven van beide supermarkten. Een<br />
bescheiden uitbreiding van hun verkoopruimte wordt in dit verband niet uitgesloten.<br />
3.4 Bevolkingsontwikkeling<br />
Bevolkingsontwikkeling en woningbouw <strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong><br />
Het aantal inwoners van de gemeente <strong>Waalwijk</strong> is de laatste jaren licht gegroeid,<br />
maar tussen de kernen zijn wel verschillen: Sprang-Capelle en Waspik laten een lichte<br />
daling zien en <strong>Waalwijk</strong> zelf een stijging als gevolg van de realisatie van Landgoed<br />
Driessen. Verwacht wordt dat het inwonertal in de gemeente de komende jaren zal<br />
stijgen. Uitgegaan wordt van circa 48.100 inwoners in de richting van 2020 met een<br />
doorgroei naar circa 49.550 daarna (CBS, Regionale Prognose kerncijfers, 2010).<br />
Hier wordt van het eerste cijfer uitgegaan, een toename van circa 5% ten opzichte<br />
van 2011. Andere prognoses, zoals die van de provincie uit 2008, geven overigens<br />
een meer bescheiden groei aan (46.825 in 2020).<br />
De woningbouw in de gemeente zal zich de komende jaren sterk concentreren in het<br />
gebied Landgoed Driessen ten noorden van Sprang-Capelle en ten westen van<br />
<strong>Waalwijk</strong>. Hier zullen tot 2025 circa 2.700 woningen gebouwd worden en de wijk zal<br />
uiteindelijk circa 7.000 inwoners tellen. Ook in <strong>Waalwijk</strong> zelf zullen nog circa 1.000<br />
woningen gebouwd worden. Naar de inschatting van BRO kan hierdoor het inwonertal<br />
van de kern (excl. Landgoed Driessen) min of meer stabiel blijven, ondanks de<br />
daling van de gemiddelde woningbezetting. De verwachte groei van de kern<br />
<strong>Waalwijk</strong> zal daarmee vrijwel volledig plaatsvinden in Landgoed Driessen.<br />
Ook in Waspik kan relatief nog tamelijk veel gebouwd worden waardoor hier wellicht<br />
een beperkte groei mogelijk is, evenals in Sprang-Capelle. Dit geeft de volgende<br />
prognoses voor 2020.<br />
Tabel 3.1 Bevolkingsontwikkeling <strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong><br />
2010 Prognose 2020<br />
(Landgoed Driessen bij <strong>Waalwijk</strong>)<br />
Prognose 2020<br />
(Landgoed Driessen bij Sprang-<br />
Capelle)<br />
<strong>Waalwijk</strong> 31.300 32.800 29.000<br />
Sprang-Capelle 9.900 10.200 14.000<br />
Waspik 5.040 5.100 5.100<br />
Totaal 46.240 48.100 48.100<br />
Na 2020 zullen er nog circa 1.450 inwoners in Landgoed Driessen bij komen, waardoor<br />
het inwonertal van het gebied Sprang-Capelle/Landgoed Driessen doorgroeit<br />
naar ruim 15.000. In deze rapportage wordt Landgoed Driessen tot kern <strong>Waalwijk</strong><br />
gerekend.<br />
61
Omringende gemeenten<br />
Enkele buurgemeenten zijn in vrij sterke mate op <strong>Waalwijk</strong> als koopstad gericht.<br />
Het betreft:<br />
• Aalburg 12.685 inw. 16<br />
• Heusden 43.119 inw.<br />
• Loon op Zand 22.973 inw.<br />
Aalburg en Heusden zullen nog iets groeien qua inwonertal, Loon op Zand zal min of<br />
meer stabiel blijven.<br />
3.5 Distributieve mogelijkheden<br />
Dagelijkse artikelensector<br />
In z’n algemeenheid worden de boodschappen nog altijd het liefst het dichtst bij huis<br />
gedaan. Met name de dagelijkse artikelensector kan daarom profiteren van de<br />
erwachte bevolkingsgroei in <strong>Waalwijk</strong>. Bovendien is in veel omringende kleinere<br />
kernen het supermarktaanbod al uitgebreid en gemoderniseerd, waardoor op kortere<br />
termijn geen versterking van de concurrentie te verwachten is. Eerder 17 is aangegeven<br />
dat er tot 2020 in de kern <strong>Waalwijk</strong> een distributieve uitbreidingsruimte is van<br />
circa 1.000 m² wvo, en in Sprang-Capelle van circa 450 m² wvo. Beide plaatsen<br />
kunnen profiteren van de bouw van Landgoed Driessen.<br />
Inmiddels is uit het koopstromenonderzoek naar voren gekomen dat de toen<br />
gehanteerde koopstroomcijfers met name voor de kern <strong>Waalwijk</strong> wellicht wat<br />
optimistisch zijn. Maar bij versterking is er toch wel uitbreidingsruimte aan te geven.<br />
In navolgende tabel is specifiek voor <strong>Waalwijk</strong>-kern en <strong>Waalwijk</strong>-centrum een<br />
nieuwe berekening gemaakt. De uitgangspunten daarbij zijn:<br />
• Het verwachte inwonertal van de gemeente <strong>Waalwijk</strong> in 2020.<br />
• Versterking van het aanbod, met name door uitbreiding van het supermarktaanbod<br />
in het centrum.<br />
• Hierdoor een toename van de koopkrachtbinding (minder afvloeiing richting o.a.<br />
Kaatsheuvel).<br />
• De koopkrachttoevloeiing neemt licht in omzetvolume toe.<br />
• De voor een goed functioneren benodigde omzet per m² wvo bedraagt € 6.700,-.<br />
Hierbij is rekening gehouden met het feit dat de uitbreiding met name bij supermarkten<br />
zal plaatsvinden en deze winkels hebben een relatief hoge vloerproductiviteit<br />
nodig.<br />
16<br />
17<br />
Inwonertal per 1-1-2011, Bron CBS<br />
<strong>Gemeente</strong> waalwijk, Visie op de Boodschappenstructuur, BRO 2010. De hierin gehanteerde bestedingscijfers en<br />
omzetten per m² wvo zijn inclusief BTW, terwijl nader hand landelijk is afgesproken deze cijfers excl. BTW te gebruiken.<br />
62
Tabel 3.2: Uitbreidingsruimte tot 2020 <strong>Waalwijk</strong>-kern en <strong>Waalwijk</strong>-centrum, sector dagelijkse<br />
artikelen<br />
<strong>Waalwijk</strong> kern<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Aantal inwoners gemeente <strong>Waalwijk</strong> (2011) 48.100 48.100<br />
Bestedingen per hoofd (€) 2.210 2.210<br />
Bestedingspotentieel (€ mln.) 106,3 106,3<br />
Koopkrachtbinding 65% 27,5%<br />
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.) 69,1 29,2<br />
Koopkrachttoevloeiing van buiten de<br />
18% 27,5%<br />
gemeente (in % tot. best.)<br />
Omzet door toevloeiing (€ mln.) 15,2 11,1<br />
Totale besteding (€ mln.) 84,3 40,3<br />
Benodigde omzet per m² wvo (€) 6.700 6.700<br />
Haalbaar m² wvo 12.580 6.010<br />
Aanwezig m² wvo 11.450 5.380<br />
Uitbreidingsruimte (m² wvo) 1.130 630<br />
Dagelijkse artikelen<br />
In de kern <strong>Waalwijk</strong> is in de dagelijkse artikelensector circa 1.100 m² wvo uitbreidingsruimte<br />
aan te wijzen, waarvan circa 600 m² wvo ten behoeve van het centrum.<br />
De berekende uitbreidingsruimte die WPM 18 eerder heeft berekend voor het centrum<br />
ligt iets hoger. Reden hiervoor is, dat WPM alle marktruimte toerekent aan De Els.<br />
Hierbij wordt voorbij gegaan aan uitbreidingen van supermarktaanbod elders in de<br />
gemeente. Wanneer rekening wordt gehouden met de uitbreidingsruimte voor<br />
Sprang-Capelle, dan ligt de uitbreidingsruimte voor het centrum van <strong>Waalwijk</strong> ongeveer<br />
op hetzelfde niveau. Duidelijk is wel dat als enkele supermarkten aanzienlijk<br />
gaan uitbreiden, er effecten bij de overige aanbieders zullen optreden.<br />
Niet-dagelijkse artikelen<br />
In de niet-dagelijkse artikelensector is op gemeenteniveau en in de verschillende<br />
kernen slechts zeer beperkte uitbreidingsruimte aan te geven. Kwantitatief benaderd<br />
zijn er enkel nog in het centrum van <strong>Waalwijk</strong> distributieve mogelijkheden. Dat wil<br />
overigens niet zeggen dat er niets meer kan. Met name in het centrum zijn er nog<br />
wel mogelijkheden. Hierbij moet bedacht worden dat een versterking van het<br />
winkelaanbod in combinatie met het verblijfsklimaat, bijvoorbeeld de renovatie van<br />
De Els kan resulteren in iets hogere bindingscijfers en mogelijk iets meer koopkracht<br />
van buiten de gemeente.<br />
18<br />
WPM <strong>Waalwijk</strong>-centrum, marktverkenning en perspectief De Els. Juni 2011.<br />
63
Tabel 3.3: Uitbreidingsruimte tot 2020 <strong>Waalwijk</strong>-centrum, sector niet-dagelijkse artikelen<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Aantal inwoners gemeente <strong>Waalwijk</strong> (2011) 48.100<br />
Bestedingen per hoofd (€) 2.580<br />
Bestedingspotentieel (€ mln.) 124,1<br />
Koopkrachtbinding 45%<br />
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.) 55,8<br />
Koopkrachttoevloeiing van buiten de<br />
30%<br />
gemeente (in % tot. best.)<br />
Omzet door toevloeiing (€ mln.) 23,2<br />
Totale besteding (€ mln.) 79,7<br />
Benodigde omzet per m² wvo (€) 2.700<br />
Haalbaar m² wvo 29.520<br />
Aanwezig m² wvo 27.990<br />
Uitbreidingsruimte (m² wvo) 1.530<br />
De berekende ruimte ligt met ruim 1.500 m² wvo aanzienlijk lager dan WPM berekend<br />
heeft (3.900 m² wvo) 19 . WPM is in de berekening uitgegaan van oudere koopstroomgegevens.<br />
De nieuwe cijfers blijken echter aanzienlijk lager te liggen dan men<br />
toen dacht. Een toename van de gemeentelijke koopkrachtbinding van circa 40% nu<br />
naar 55% als gevolg van de renovatie van De Els acht BRO in het licht van de regionale<br />
concurrentieverhoudingen en omdat de oorspronkelijke grootse plannen voor<br />
De Els niet doorgegaan zijn niet haalbaar.<br />
Slechts bij een zeer uitzonderlijke impuls zal <strong>Waalwijk</strong>-centrum weer een koopkrachtbinding<br />
van circa 50-55% kunnen behalen en een toename van het aandeel<br />
omzet van buiten. Wij wijzen er op dat in 1997 maar liefst 60 à 70% van het aantal<br />
bezoekers aan het centrum van <strong>Waalwijk</strong> van buiten de eigen kern kwam. Op dit<br />
moment ligt dit aandeel naar inschatting van BRO veel lager. In de huidige situatie<br />
komt naar schatting circa 47,5% van de bestedingen aan niet dagelijkse artikelen in<br />
het centrum van buiten de kern. Aangezien bezoekers van buiten per bezoek<br />
gewoonlijk meer besteden dan de inwoners van de eigen kern, zal het aantal<br />
bezoekers van buiten nu waarschijnlijk op circa 40-45% liggen.<br />
Kwaliteit boven kwantiteit<br />
De benaderde marktruimte is het resultaat van een berekening die is gebaseerd op<br />
meerdere aannames. Immers, het gaat om toekomstige ontwikkelingen die op<br />
voorhand nooit exact kunnen worden voorspeld. Zo kan het inwonertal onverwacht<br />
veranderen, kunnen de bestedingen sterk stijgen of juist sterk dalen en kunnen de<br />
koopstromen toch iets anders lopen dan nu verwacht. De uitkomsten van bovenstaande<br />
berekeningen dienen dan ook als indicatief te worden bezien en niet als<br />
normatief.<br />
19<br />
WPM <strong>Waalwijk</strong>-centrum, marktverkenning en perspectief De Els. Juni 2011. WPM rekent alle berekende marktruimte<br />
toe naar De Els. Hierbij wordt echter voorbij gegaan aan uitbreidingen van supermarktaanbod elders in de gemeente.<br />
64
In dat verband is het van belang aan te geven dat bij ontwikkelingen vaak meer<br />
waarde dient te worden gehecht aan de kwalitatieve aspecten dan aan de kwantitatieve<br />
marktmogelijkheden. Als de ontwikkeling, op een vanuit de structuur<br />
bekeken goede plek én passend in het beleid, resulteert in het verdwijnen van verouderd<br />
aanbod, dan gaat de detailhandelsstructuur er per saldo op vooruit. Immers,<br />
modern aanbod komt in de plaats en daar haalt de consument het meeste voordeel<br />
uit. Kortom, bij de beoordeling van de wenselijkheid van een plan zijn de<br />
kwalitatieve overwegingen zeker zo belangrijk. In de detailhandelsvisie staan deze<br />
kwalitatieve overwegingen dan ook centraal.<br />
3.6 Kansen en bedreigingen samengevat<br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong><br />
Kans<br />
• Bevolkingsgroei gemeente<br />
• Licht groeiend inwonertal buurgemeenten<br />
• <strong>Waalwijk</strong> is door de Provincie aangemerkt als<br />
stedelijk concentratiegebied<br />
Bedreiging<br />
• Plannen versterking omringende plaatsen<br />
• Verwacht uitblijven groei detailhandelsbestedingen<br />
• Groei internetwinkelen<br />
• Vergrijzing ondernemersbestand (geen opvolging)<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Kans<br />
• Bevolkingsgroei (Landgoed Driessen)<br />
• Planvorming renovatie De Els<br />
Bedreiging<br />
• Verdere toename leegstand en daardoor achteruitgang<br />
kwaliteit winkelmilieu<br />
• Mogelijk relatie winkelruimte op suboptimale<br />
plekken<br />
• Beperkte marktmogelijkheden<br />
Woonboulevard <strong>Waalwijk</strong><br />
Kans<br />
• Plannen voor upgrading<br />
• Toevoeging meer speciaalzaken<br />
• Bouw Landgoed Driesen<br />
Bedreiging<br />
• Landelijke trends m.b.t. bestedingen in woonbranche<br />
• Versterking Ekkersrijt en ‘s-Hertogenbosch<br />
• Sterke functie van Breda<br />
Buurtwinkelcentra / supermarktcentra kern <strong>Waalwijk</strong><br />
Kans<br />
Bedreiging<br />
• Initiatieven voor vergroting/ modernisering • Beperkte ruimtelijke mogelijkheden<br />
• Veroudering bevolking in bestaande wijken • Versterking aanbod dagelijkse artikelen centrum<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
65
Kern Sprang-Capelle<br />
Kans<br />
• Groeiend verzorgingsgebied door nabijheid<br />
Landgoed Driessen<br />
• Versterking Centrum Vrijhoeve<br />
Bedreiging<br />
• Versterking Kaatsheuvel centrum en <strong>Waalwijk</strong>centrum<br />
• Toenemende mobiliteit consument<br />
Kern Waspik<br />
Kans<br />
• Plannen uitbreiding Aldi en herinrichting centraal<br />
plein<br />
Bedreiging<br />
• Niet of nauwelijks bevolkingsgroei<br />
• Geen marktruimte<br />
• Versterking omringende winkelcentra<br />
• Toenemende mobiliteit consument<br />
66
BIJLAGEN<br />
67
Bijlage 1: Aanbodgegevens<br />
Tabel: Aanbod per branche gemeente <strong>Waalwijk</strong> en landelijk gemiddelde<br />
<strong>Gemeente</strong> <strong>Waalwijk</strong><br />
Landelijk gemiddelde<br />
Aantal winkels m² wvo Schaalgrootte<br />
(m² wvo)<br />
Schaalgrootte<br />
(m² wvo)<br />
Levensmiddelen 56 13.212 236 218<br />
Persoonlijke verzorging 15 2.571 171 142<br />
Totaal dagelijks 71 15.783 222 202<br />
Warenhuis 1 1.036 1.036 1.472<br />
Kleding en mode 66 12.505 189 171<br />
Schoenen en lederwaren 13 3.874 298 198<br />
Juwelier en optiek 15 998 67 66<br />
Huishoudelijke en luxe art. 11 2.138 194 220<br />
Antiek en kunst 2 244 122 115<br />
Sport en spel 17 2.864 168 296<br />
Hobby 12 753 63 103<br />
Media 11 982 89 141<br />
Dier en plant 18 6.668 370 421<br />
Bruin- en witgoed 17 1.962 115 173<br />
Fietsen en autoaccessoires 13 1.396 107 175<br />
Doe-het-zelf 6 6.512 1.085 753<br />
Wonen 42 58.511 1.393 615<br />
Detailhandel overig 14 2.530 181 147<br />
Totaal niet-dagelijks 258 102.973 399 292<br />
Totaal detailhandel 329 118.756 361 329<br />
Bijlagen 47
Tabel: Spreiding winkelaanbod over de gemeente <strong>Waalwijk</strong><br />
Kern <strong>Waalwijk</strong> Vergelijkbare Kern<br />
Vergelijkbare Kern Waspik Vergelijkbare<br />
30.825 inwoners<br />
plaatsen met<br />
30.000 –<br />
50.000 inwoners<br />
Sprang-<br />
Capelle<br />
9.895 inwoners<br />
plaatsen met<br />
7.500 -<br />
10.000 inwoners<br />
5.025 inwoners<br />
plaatsen met<br />
5.000 –<br />
7.500 inwoners<br />
a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo a.w. m² wvo<br />
Levensmiddelen 37 9.440 41 9.587 11 2.304 13 3.164 8 1.468 7 1.596<br />
Persoonlijke verzorging 11 2.006 11 1.616 2 241 4 558 2 324 2 264<br />
Dagelijkse artikelen 48 11.446 52 11.203 13 2.545 17 3.722 10 1.792 8 1.860<br />
Warenhuis 1 1.036 1 1.597 - - - 205 - - - 82<br />
Kleding en mode 60 11.735 45 7.829 5 555 9 1.384 1 215 4 674<br />
Schoenen & lederwaren 12 3.184 10 2.188 1 690 2 322 - - 1 102<br />
Juwelier & optiek 14 939 9 615 1 59 2 141 - - 1 59<br />
Huishoudelijke & luxe art. 10 2.088 8 1.585 1 50 3 465 - - 1 242<br />
Antiek & kunst - - 2 295 2 244 1 74 - - - 36<br />
Sport & spel 11 2.104 9 2.560 4 645 2 375 2 115 1 199<br />
Hobby 7 515 5 590 4 189 2 119 1 49 1 40<br />
Media 10 952 6 929 1 30 2 206 - - 1 89<br />
Dier & plant 13 6.107 12 4.941 3 376 5 2.438 2 185 3 1.015<br />
Bruin- & witgoed 16 1.824 11 1.939 1 138 2 376 - - 1 159<br />
Fietsen & autoaccessoires 8 1.040 7 1.279 4 252 2 468 1 104 1 190<br />
Doe-het-zelf 5 6.328 7 6.848 - - 3 1.780 1 184 2 691<br />
Wonen 33 54.427 24 16.430 4 1.199 6 3.842 5 2.885 3 2.087<br />
Detailhandel overig 10 740 11 1.893 4 1.790 2 534 - - 1 246<br />
Niet-dagelijkse art. 210 93.019 167 51.518 35 6.217 43 12.729 13 3.737 21 5.909<br />
Totaal detailhandel 258 104.465 219 62.721 48 8.762 60 16.451 23 5.529 29 7.770<br />
Bijlagen 48
Tabel: Detailhandelsaanbod kern <strong>Waalwijk</strong> t.o.v. vergelijkbare plaatsen<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
Vergelijkbare plaatsen<br />
30.000 – 50.000<br />
inwoners<br />
Aantal m² wvo Aantal m² wvo<br />
Levensmiddelen 37 9.440 41 9.587<br />
Persoonlijke verzorging 11 2.006 11 1.616<br />
Dagelijkse artikelen 48 11.446 52 11.203<br />
Warenhuis 1 1.036 1 1.597<br />
Kleding en mode 60 11.735 45 7.829<br />
Schoenen & lederwaren 12 3.184 10 2.188<br />
Juwelier & optiek 14 939 9 615<br />
Huishoudelijke & luxe art. 10 2.088 8 1.585<br />
Antiek & kunst 0 - 2 295<br />
Sport & spel 11 2.104 9 2.560<br />
Hobby 7 515 5 590<br />
Media 10 952 6 929<br />
Dier & plant 13 6.107 12 4.941<br />
Bruin- & witgoed 16 1.824 11 1.939<br />
Fietsen & autoaccessoires 8 1.040 7 1.279<br />
Doe-het-zelf 5 6.328 7 6.848<br />
Wonen 33 54.427 24 16.430<br />
Detailhandel overig 10 740 11 1.893<br />
Niet-dagelijkse art. 210 93.019 167 51.518<br />
Totaal detailhandel 258 104.465 219 62.721<br />
Bijlagen 49
Tabel: Winkelaanbod centrum <strong>Waalwijk</strong> t.o.v. vergelijkbare centra<br />
Centrum<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
2007<br />
Centrum<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
2011<br />
Vergelijkbare centra<br />
in plaatsen met<br />
30.000 – 50.000<br />
inwoners (2011)<br />
Aantal m² wvo Aantal m² wvo Aantal m² wvo<br />
winkels<br />
winkels<br />
winkels<br />
Levensmiddelen 19 3.810 17 3.668 17 3.565<br />
Persoonlijke verzorging 6 1.474 7 1.715 6 1.032<br />
Dagelijkse artikelen 25 5.284 24 5.383 23 4.597<br />
Warenhuis 1 1.172 1 1.036 1 1.535<br />
Kleding en mode 65 11.943 58 11.344 38 6.863<br />
Schoenen & lederwaren 13 3.637 12 3.184 9 1.925<br />
Juwelier & optiek 13 805 14 939 8 531<br />
Huishoudelijke & luxe art. 10 1.640 10 2.088 6 1.244<br />
Antiek & kunst 1 26 - - 1 145<br />
Sport & spel 6 1.677 7 1.769 6 1.364<br />
Hobby 4 245 4 245 3 355<br />
Media 7 841 8 892 5 772<br />
Dier & plant 5 537 5 490 4 534<br />
Bruin- & witgoed 17 2.562 11 1.473 8 1.246<br />
Fietsen & autoaccessoires 2 456 3 583 2 429<br />
Doe-het-zelf - - 1 82 1 238<br />
Wonen 7 4.287 8 3.369 8 2.244<br />
Detailhandel overig - - 5 495 5 677<br />
Levensmiddelen 151 29.828 147 27.989 105 20.102<br />
Totaal 176 35.112 171 33.372 128 24.699<br />
Leegstand 15 3.768 31 6.620<br />
Bijlagen 50
Tabel: Aantal passanten op zaterdag 3 oktober 2009<br />
Adres Totaal 2009<br />
Stationsstraat 33 16.000<br />
De Els 40 14.700<br />
De Els 29 13.000<br />
Stationsstraat 10 12.900<br />
Stationsstraat 55 12.700<br />
De Els 43 12.100<br />
De Els 21 11.100<br />
Markt 5 9.900<br />
Stationsstraat 67 9.800<br />
De Els 48A 8.900<br />
De Els 5 8.000<br />
Stationsstraat 81 6.700<br />
Grotestraat 202 6.100<br />
Grotestraat 190 4.900<br />
Grotestraat 218 4.400<br />
De Els 42B 2.800<br />
Irenestraat 1C 2.500<br />
Grotestraat 176 2.100<br />
Grotestraat 226 2.000<br />
Stationsstraat 128 1.600<br />
Stationsstraat 107 1.500<br />
Grotestraat 246E 1.500<br />
Grotestraat 166 1.000<br />
Hertog Janstraat 1 600<br />
Bijlagen 51
Bijlage 2: Economisch functioneren<br />
Op basis van het inwonertal, de gemiddelde bestedingen en de koopkrachtbinding en<br />
–toevloeiing is voor de huidige en toekomstige situatie de omzet per m² wvo<br />
(de vloerproductiviteit) van het winkelaanbod benaderd. De gemiddelde vloerproductiviteit<br />
is een indicator voor het economisch functioneren van de detailhandel, aan de<br />
hand waarvan de uitbreidingsruimte wordt bepaald. Wij maken onderscheid tussen<br />
de distributieve uitbreidingsruimte op gemeentelijk niveau, kernniveau en specifiek<br />
voor het centrum van <strong>Waalwijk</strong>. Het draagvlak voor het <strong>Waalwijk</strong>se winkelaanbod<br />
wordt in belangrijke mate gevormd door het aantal inwoners en door het bestedingsen<br />
koopgedrag van deze inwoners.<br />
Gemiddeld inkomensniveau<br />
Het inkomensniveau in de gemeente <strong>Waalwijk</strong> ligt volgens de meest recent beschikbare<br />
gegevens (CBS, Gemiddeld besteedbaar inkomen 2008) op circa € 14.700,- per<br />
hoofd van de bevolking per jaar. Dit ligt exact in lijn met het landelijk gemiddelde<br />
inkomen van circa € 14.700,- per hoofd van de bevolking per jaar. Het inkomen is<br />
van invloed op de bestedingen. Omdat het inkomensniveau minder dan 5% verschilt<br />
van het landelijk inkomen is het niet noodzakelijk een correctie op de bestedingen<br />
uit te voeren. Uitgegaan wordt van de landelijk gemiddelde toonbankbestedingen per<br />
hoofd van de bevolking. In de dagelijkse artikelensector liggen de meeste recente<br />
bestedingscijfers op circa € 2.210,- en in de niet-dagelijkse artikelensector op circa<br />
€ 2.580,- per hoofd van de bevolking per jaar (exclusief BTW) 20 .<br />
Koopstromen huidig functioneren<br />
Voor de gebruikte koopkrachtbindingscijfers verwijzen wij naar de beschrijving van<br />
de resultaten van de consumentenenquête en bijbehorende tabellen. Deze gegevens<br />
zijn ook gebruikt voor het ramen van de koopkrachttoevloeiing naar de afzonderlijke<br />
kernen en het centrum van <strong>Waalwijk</strong> vanuit de overige kernen. De koopkrachttoevloeiing<br />
van buiten de gemeente is ingeschat aan de hand van diverse bronnen<br />
en kengetallen.<br />
Huidig functioneren<br />
Het huidig functioneren van de <strong>Waalwijk</strong>se detailhandel wordt benaderd in de<br />
volgende twee rekenschema’s. De winkelvoorzieningen in de dagelijkse en nietdagelijkse<br />
artikelensector functioneren gemiddeld matig: de gerealiseerde omzet per<br />
m² wvo (vloerproductiviteit) ligt beneden het landelijke gemiddelde en ook beneden<br />
hetgeen gezien de omvang en samenstelling van het aanbod verwacht mag worden.<br />
Navolgende tabellen geven dit weer. De genoemde bedragen zijn exclusief BTW.<br />
20<br />
HBD 2010, omzetkengetallen ten behoeve van ruimtelijk economisch onderzoek<br />
(augustus, 2010).<br />
Bijlagen 52
Bij de tabellen zijn de volgende opmerkingen te plaatsen:<br />
• Het beeld wordt voor zowel de gemeente als de kern <strong>Waalwijk</strong> sterk beïnvloed<br />
door de aanwezigheid van het winkelaanbod op Zanddonk. Met name de woonwinkels<br />
realiseren gewoonlijk een relatief lage vloerproductiviteit hetgeen een<br />
dempend effect op de totalen heeft.<br />
• De uitkomsten geven aan dat het winkelaanbod in beide dorpen een lage<br />
vloerproductiviteit realiseert. Dit is overigens niet ongebruikelijk vanwege de<br />
lagere lasten die ondernemers hier vaak hebben en het soort winkels dat er gevestigd<br />
is.<br />
• Gewoonlijk ligt de omzet per m² wvo in een centrum als dat van <strong>Waalwijk</strong> in beide<br />
sectoren aanzienlijk hoger. In de dagelijkse sector behalen de drie aanwezige<br />
supermarktformules normaal ieder hoge vloerproductiviteiten en op basis van de<br />
aard en samenstelling van de niet-dagelijkse sector (veel op recreatief winkelen<br />
gericht winkelaanbod), zouden ook hogere vloerproductiviteiten verwacht mogen<br />
worden.<br />
Tabel: Huidig functioneren detailhandel gemeente <strong>Waalwijk</strong><br />
Dagelijkse artikelen<br />
Niet-dagelijkse artikelen<br />
Aantal inwoners gemeente <strong>Waalwijk</strong> 46.240 46.240<br />
(2011)<br />
Bestedingen per hoofd (€) 2.210 2.580<br />
Bestedingspotentieel (€ mln.) 102,2 119,3<br />
Koopkrachtbinding 81,5% 67,7%<br />
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.) 83,3 80,8<br />
Koopkrachttoevloeiing (in % tot. best.) 10% 40%<br />
Omzet door toevloeiing (€ mln.) 9,3 55,9<br />
Totale besteding (€ mln.) 92,6 136,7<br />
Totaal m² wvo 15.783 102.973<br />
Vloerproductiviteit (€ per m² wvo) 5.870 1.330<br />
Landelijk gemiddelde (€ per m² wvo) 6.900 1.940<br />
Tabel: Huidig functioneren detailhandel kern <strong>Waalwijk</strong><br />
Dagelijkse Niet-dagelijkse Niet-dagelijkse artikelen exclusief<br />
artikelen artikelen<br />
doe-het-zelf, wonen en tuin<br />
en dier<br />
Aantal inwoners kern <strong>Waalwijk</strong> (2011) 31.300 31.300 31.300<br />
Bestedingen per hoofd (€) 2.210 2.580 1.450<br />
Bestedingspotentieel (€ mln.) 69,2 80,8 45,4<br />
Koopkrachtbinding 84% 72% 72%<br />
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.) 58,1 58,2 32,7<br />
Koopkrachttoevloeiing (in % tot. best.) Ca.20% 50-55% 40%<br />
Omzet door toevloeiing (€ mln.) 14,5 58,2 – 71,1 21,8<br />
Totale besteding (€ mln.) 72.6 116,4 –129,3 54,5<br />
Totaal m² wvo 11.446 93.019 26.155<br />
Vloerproductiviteit (€ per m² wvo) 6.340 1.250 – 1.390 2.080<br />
Bijlagen 53
Tabel: Huidig functioneren detailhandel kern Sprang-Capelle<br />
Dagelijkse artikelen<br />
Niet-dagelijkse artikelen<br />
Aantal inwoners kern Sprang-Capelle 9.900 9.900<br />
(2011)<br />
Bestedingen per hoofd (€) 2.210 2.580<br />
Bestedingspotentieel (€ mln.) 21,0 25,5<br />
Koopkrachtbinding 48% 9%<br />
Totaal gebonden bestedingen 10,1 2,3<br />
Koopkrachttoevloeiing (in % tot. Best.) 25 –30% 50%<br />
Omzet door toevloeiing (€ mln.) 3,4 – 4,3 2,3<br />
Totale besteding (€ mln.) 13,5 –14,4 4,6<br />
Totaal m² wvo 2.545 6.217<br />
Vloerproductiviteit (€ per m² wvo) 5.300 –5.660 740<br />
Tabel: Huidig functioneren detailhandel kern Waspik<br />
Dagelijkse artikelen<br />
Niet-dagelijkse artikelen<br />
Aantal inwoners kern waspik (2011) 5.040 5.040<br />
Bestedingen per hoofd (€) 2.210 2.580<br />
Bestedingspotentieel(€ mln.) 11,1 13,0<br />
Koopkrachtbinding 56% 11%<br />
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.) 6,2 1,4<br />
Koopkrachttoevloeiing (in % tot. best.) 20% 50%<br />
Omzet door toevloeiing (€ mln.) 1,6 1,4<br />
Totale besteding (€ mln.) 7,8 2,8<br />
Totaal m² wvo 1.792 3.737<br />
Vloerproductiviteit (€ per m² wvo) 4.350 750<br />
Bijlagen 54
Tabel: Huidig functioneren detailhandel <strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
Dagelijkse artikelen<br />
Niet-dagelijkse artikelen<br />
Aantal inwoners gemeente <strong>Waalwijk</strong> 46.240 46.240<br />
(2011)<br />
Bestedingen per hoofd (€) 2.210 2.580<br />
Bestedingspotentieel (€ mln.) 102,2 119,3<br />
Koopkrachtbinding 23,5% 39,5%<br />
Totaal gebonden bestedingen (€ mln.) 24,0 47,1<br />
Koopkrachttoevloeiing (in % tot. best.) 30% 30%<br />
Omzet door toevloeiing (€ mln.) 10.3 20,2<br />
Totale besteding (€ mln.) 34,3 67,3<br />
Totaal m² wvo 5.383 27.989<br />
Vloerproductiviteit (€ per m² wvo) 6.370 2.400<br />
Bijlagen 55
Bijlage 3: Tabellen Consumentenonderzoek<br />
Consumentenenquête<br />
Werkelijkheid<br />
18 t/m 25 jaar 7% 11%<br />
26 t/m 35 jaar 11% 14%<br />
36 t/m 45 jaar 18% 19%<br />
46 t/m 55 jaar 22% 18%<br />
56 t/m 64 jaar 16% 18%<br />
66 t/m 75 jaar 16% 12%<br />
ouder dan 75 jaar 9% 8%<br />
Alleenstaand 17% 29%<br />
2-persoonshuishouden 44% 34%<br />
Gezin met kinderen 37% 37%<br />
Anders 1% 0%<br />
Tabel: Ontwikkeling koopkrachtbinding en -afvloeiing 2007-2011,<br />
sector dagelijkse artikelen (in %)<br />
<strong>Waalwijk</strong> Sprang-Capelle Waspik Totaal gemeente<br />
1997 2007 2011 1997 2007 2011 1997 2007 2011 1997 2007 2011<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum<br />
31 33,0 31,0 6 11,0 8,2 1 18,3 7,4 23 26,4 23,6<br />
(AH, Aldi, Jumbo)<br />
Bloemenoordplein (C1000) 6 8,5 8,0 - - 0,1 - - - 5 5,6 5,4<br />
Burg. Verwielstraat (Nettorama) 12 20,0 18,9 1 5,2 4,5 3 7,3 6,8 9 15,2 14,5<br />
Dr. Kuyperlaan (Lidl) 12 9,3 7,6 - 0 0,3 - - 0,1 8 6,2 5,2<br />
Grotestraat (Em-te) 15 9,9 13,3 - 1,4 0,2 - 2,8 0,9 12 7,2 9,2<br />
Mozartlaan (Plus) 6 4,8 2,9 - - 0,3 - 3,9 0,7 5 3,6 2,1<br />
Overig <strong>Waalwijk</strong> 16 2,3 2,4 1 1,0 0,3 - - - 8 1,7 1,7<br />
Totaal kern <strong>Waalwijk</strong> 97 87,8 84,2 8 18,6 13,9 4 32,3 15,9 70 65,9 61,7<br />
Sprang-Capelle (Plus, Em-te) 1 1,3 2,4 82 48,1 48,1 1 0,8 3,0 22 11,8 12,3<br />
Waspik (Aldi, Plus) - 0,1 - 5 0,4 1,2 88 53,0 56,3 7 6,2 6,4<br />
Totaal gem. <strong>Waalwijk</strong> 98 89,2 86,6 95 67,1 63,2 93 86,1 75,2 97 83,9 80,4<br />
<strong>Gemeente</strong> Loon op Zand<br />
- 9,2 10,8 - 32,8 36,1 - 0,2 10,9 - 13,6 14,4<br />
(Kaatsheuvel)<br />
Overig Midden Brabant - 0,8 2,1 - 0,1 - - 11,9 6,7 - 1,9 3,9<br />
Overig Nederland - 0,7 0,5 - - 0,7 - 1,8 7,2 - 0,6 0,8<br />
Buitenland - 0,1 - - - - - - - - - 0,5<br />
Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0<br />
Bijlagen 56
Tabel: Ontwikkeling koopkrachtbinding en -afvloeiing 2007-2011,<br />
sector niet-dagelijkse artikelen (in %)<br />
<strong>Waalwijk</strong> Sprang-Capelle Waspik Totaal gemeente<br />
1997 2007 2011 1997 2007 2011 1997 2007 2011 1997 2007 2011<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum 59 62,0 42,6 39 40,1 32,5 36 39,7 30,5 52 54,9 39,1<br />
Zanddonk 10 8,7 24,0 12 6,3 13,1 7 4,4 8,6 10 7,7 19,9<br />
Overig <strong>Waalwijk</strong> 15 7,5 5,0 - 2,3 1,6 1 1,2 0,8 11 5,7 4,1<br />
Totaal kern <strong>Waalwijk</strong> 84 78,2 71,6 51 48,7 47,2 44 45,3 39,9 73 68,3 63,1<br />
Sprang-Capelle 1 1,7 0,9 26 12,3 9,3 6 13,7 5,5 7 5,3 3,3<br />
Waspik - 0,4 0,2 2 1,5 1,4 22 11,0 10,6 3 1,7 1,5<br />
Totaal gem. <strong>Waalwijk</strong> 85 80,3 72,7 79 62,5 57,9 72 70,0 56,0 83 75,3 67,9<br />
Dongen * 0,1 0,3 * 1,2 0,4 * 1,4 2,0 * 0,5 0,6<br />
Loon op Zand<br />
1 3,4 3,5 10 20,9 23,7 2 5,0 6,0 3 7,3 8,2<br />
(Kaatsheuvel)<br />
Tilburg 4 2,4 3,4 4 3,0 3,9 1 0,4 4,1 3 2,3 3,5<br />
Overig Midden Brabant * 0,1 - * 0,2 0,2 * 0,6 - * 0,6 0,1<br />
Oosterhout - * 0,7 1 * 3,2 9 * 10,9 1 * 2,3<br />
Heusden * * 1,9 * * 0,2 * * 0,3 * * 1,4<br />
Breda - 1,6 2.3 1 1,8 2,2 5 4,4 7,2 1 2,0 3,4<br />
’s-Hertogenbosch 4 7,7 9,1 2 6,4 4,0 2 6,6 2,9 3 7,3 7,2<br />
Overig Nederland 6 3,8 5,6 3 3,7 3,9 9 10,7 10,2 6 4,4 5,0<br />
Buitenland * 0,7 0,5 * 0,3 0,4 * 0,9 0,4 * 0,6 0,5<br />
Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100.0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0<br />
• bij overig Nederland<br />
Bijlagen 57
Tabel: Ontwikkeling koopkrachtbinding en -afvloeiing 2007-2011 gemeente <strong>Waalwijk</strong> totaal,<br />
artikelgroepen sector niet-dagelijkse artikelen (in %)<br />
Kleding &<br />
schoenen<br />
Media Hobby &<br />
vrijetijdsartikelen<br />
Huishoudelijke<br />
& luxe<br />
artikelen<br />
Bruin- &<br />
witgoed<br />
Doe-hetzelf-<br />
& tuinartikelen<br />
Woonartikelen<br />
2007 2011 2007 2011 2007 2011 2007 2011 2007 2011 2007 2011 2007 2011<br />
<strong>Waalwijk</strong>-centrum 60,8 51,0 75,1 68,2 62,8 53,7 74,2 63,1 58,6 47,0 34,3 11,1 31,5 10,2<br />
Zanddonk 0,0 0,0 0 0,0 0,1 4,6 0,0 1,6 0,5 5,7 19,9 58,4 30,6 52,8<br />
Overig <strong>Waalwijk</strong> 1,6 1,2 3,7 3,6 8,4 3,0 1,7 3,1 3,3 8,5 22,4 6,7 2,5 4,8<br />
Totaal kern<br />
62,4 52,2 78,8 71,8 71,3 61,3 75,9 67,8 62,4 61,2 76,7 76,2 64,6 67,8<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
Sprang-Capelle 0,6 1,8 0,7 5,0 3,7 4,8 1,4 2,1 10,1 5,3 7,4 7,2 8,7 1,6<br />
Waspik 0,1 0,8 1,3 0,9 3,7 0,7 1,3 1,2 0 0,7 3,4 0,4 4,3 4,8<br />
Totaal gemeente 66,1 54,8 80,8 77,8 78,7 66,7 78,6 71,1 72,5 67,1 87,5 83,8 77,6 74,2<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
Dongen 0,5 0,6 0,0 0,1 0 0,2 0,5 0,5 0,1 1,2 0,7 1,0 0,9 0,0<br />
Loon op Zand 5,7 6,2 7,3 9,9 8,6 10,3 12,9 16,8 9,6 11,5 6,1 9,1 4,3 4,0<br />
(Kaatsheuvel)<br />
Tilburg 3,0 6,5 1,5 2,0 1,6 4,4 0,6 1,2 3,8 4,3 2,1 1,5 2,2 1,0<br />
Oosterhout * 4,4 * 1,1 * 1,2 * 1,2 * 1,1 * 0,5 * 1,8<br />
Heusden 0,2 1,1 0 0,8 0,6 2,2 0,6 1,0 0,4 4,6 0,6 1,2 0,3 0,6<br />
Breda 1,4 3,3 0,1 0,7 0,3 1,1 1,3 2,7 2,7 4,8 1,0 0,3 5,4 7,0<br />
’s-Hertogenbosch 16,6 16,4 4,5 4,2 6,4 7,6 3,3 2,8 4,2 2,9 0 0,2 3,1 1,7<br />
Overig 6,3 6,6 4,8 3,3 3,6 6,4 2,2 2,7 6,7 2,6 2,0 2,4 6,2 9,6<br />
Totaal 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100.0 100,0 100,0 100,0<br />
* bij overig Nederland<br />
Bijlagen 58
Tabel: Reden bezoek aan winkelcentrum waar men het meest aan dagelijkse artikelen besteedt<br />
(meerder antwoorden mogelijk)<br />
Centrum<br />
<strong>Waalwijk</strong><br />
Bloemenoordplein<br />
(C1000)<br />
Burg.<br />
Verwielstr.<br />
(Nettorama)<br />
Dr. Kuyper<br />
Laan (Lidl)<br />
Grotestraat<br />
(EmTe)<br />
Sprang-<br />
Capelle.<br />
Centrum<br />
Sprang<br />
(EmTe)<br />
Waspik<br />
(Plus,<br />
Aldi)<br />
Kaatsheuvel<br />
centrum<br />
(Plus)<br />
Lage prijzen 13% 8% 55% 38% 24% 3% 24% 3% 9%<br />
Goede keuzemogelijkheden<br />
42% 20% 28% 14% 26% 25% 11% 2% 31%<br />
Goede kwaliteit 30% 0% 30% 10% 17% 13% 13% 2% 13%<br />
artikelen<br />
Veel winkels bij 32% 12% 3% 5% 11% 2% 0% 0% 18%<br />
elkaar<br />
Dichtbij 53% 96% 35% 81% 70% 82% 64% 80% 28%<br />
Gewoonte 7% 12% 8% 5% 13% 16% 31% 8% 9%<br />
Goed bereikbaar 26% 44% 35% 43% 34% 34% 40% 2% 35%<br />
Makkelijk parkeren 6% 4% 22% 14% 15% 21% 13% 3% 44%<br />
Goedkoop<br />
0% 4% 12% 5% 9% 21% 16% 2% 41%<br />
parkeren<br />
Gratis parkeren 0% 4% 7% 5% 2% 0% 0% 0% 8%<br />
Overig divers 32% 28% 30% 5% 28% 32% 40% 25% 18%<br />
Aantal<br />
respondenten<br />
110 25 87 21 47 61 45 65 119<br />
Bijlagen 59