Noorden volop in beweging met technologische ... - SNN

jaargang 2 maart 2009
nummer 5
Noord
periodiek magazine SNN
NL
Noorden volop in beweging met technologische ontwikkelingen • Parkingware en
Bright Spark zien nieuwe kansen • Succesvolle kraamkamer voor innovatieve ideeën
• Europese zaken • Nordconnect Trial • WIN! helpt noordelijke MKB-exporteurs op
weg • Column • Bedrijven Contact Dagen Fryslân

Inhoudsopgave
noord-nl nr. 5 1
Samenwerking werpt vruchten af!
Voorwoord
Zoals u weet heeft het SNN een rol als subsidiemanager. Maar het SNN vervult daarnaast een
aantal andere rollen, zoals de rol van ‘spreekbuis’ van het Noorden in Den Haag en Brussel en
initiator van samenwerkingen tussen partijen.
Om met de rol van spreekbuis te beginnen. Het lobbyapparaat van het SNN is zeer actief in
contacten met (noordelijke) Tweede Kamerleden, bewindslieden en Europarlementariërs. Zowel
in Den Haag als Brussel is het Noorden goed vertegenwoordigd en weten onze lobbyisten
belangrijke onderwerpen voor het Noorden op de agenda te zetten èn te houden. In de rol
van initiator heeft het SNN inmiddels ook contacten over de grenzen weten aan te boren. Onze
contacten met ambassades en consulaten zijn goed en intensief.
Dat deze contacten ons geen windeieren leggen, bleek uit het feit dat eind februari een groep
van zeven ambassadeurs uit de Baltische Staten en de consul-generaal uit St. Petersburg een
bezoek brachten aan Noord-Nederland. Wij hebben hen geïnformeerd over de ontwikkelingen,
onder andere op het gebied van sensortechnologie, energie en agribusiness.
Ten tijde dat u deze Noord NL leest, hebben wij inmiddels ook de Poolse minister van Regionale
Ontwikkeling op bezoek gehad die voor hetzelfde doel kwam als de ambassadeurs. Maar
de interesse om hier een bezoek af te leggen, komt ook voort uit wat Nordconnect tot stand
brengt. Ons projectbureau, dat contacten faciliteert tussen Noord-Nederland en Noordoost-
Europa, werkt hard aan de naamsbekendheid. Het organiseren van handelsmissies, aanwezig
zijn op beurzen (binnen-en buitenland) en sponsoring van evenementen zijn hier enkele
voorbeelden van. Maar wat nu vooral bekendheid genereert in het Noorden (en daarbuiten), is
de Nordconnect Trial, de rally met klassiekers, moderne auto’s en een categorie voor auto’s op
duurzame brandstoffen die als doel heeft de contacten te versterken tussen ondernemers uit
het Noorden en de Baltische Staten langs de Noordelijke Ontwikkelingsas.
Kortom: samenwerking werpt dus vruchten af en het SNN blijft de diversiteit in haar rollen
serieus nemen ten faveure van het Noorden!
Rob Engelsman
Noorden volop in beweging met technologische ontwikkelingen 2
Parkingware en Bright Spark zien nieuwe kansen 4
Succesvolle kraamkamer voor innovatieve ideeën 6
Europese zaken 8
Nordconnect Trial 10
WIN! helpt noordelijke MKB-exporteurs op weg 14
Column 16
Bedrijven Contact Dagen Fryslân 17
Agenda
Agenda in het kort
24 en 25 maart BCD Fryslân
Het SNN staat dit jaar op het Ondernemersplein,
samen met provincie Fryslân, Nordconnect,
KvK Noord-Nederland, NOM, TCNN,
Syntens, A7 Landstad Fryslân, Westergozone,
Fryslân Ferbynt en MKB Noord.
Meer informatie: www.inhethartvandeondernemer.nl
9 mei Verkiezingsmanifestatie
In Assen wordt een Verkiezingsmanifestatie
gehouden in het kader van de Europese
Verkiezingen.
2 - 10 mei Nordconnect Trial
De autorally vanuit Noord-Nederland naar de
Baltische Staten in tien dagen.
4 - 7 juni Europese Verkiezingen
29 juni SNN Manifestatie
Op 29 juni wordt het voorzitterschap van het
SNN op feestelijke wijze overgedragen van de
provincie Fryslân aan de provincie Groningen.
Minister Van der Hoeven zal dit feestelijke
moment bijwonen in combinatie met een
werkbezoek aan Noord-Nederland.
22 - 26 augustus
Relatiedagen SNN
SNN nodigt diverse genodigden uit voor
DelfSail.

noord-nl nr. 5 2
Netwerkdiner leidt tot diverse contacten én matches
Noorden volop in beweging
met technologische
ontwikkelingen
Achtergrond
“Het mes sneed op deze nuttige bijeenkomst nadrukkelijk aan twee kanten. In de eerste
plaats hebben de bij ons aangesloten kennisinstituten een beter beeld gekregen van de
vraag in de markt naar nieuwe technologische mogelijkheden en ontwikkelingen.
Maar omgekeerd is de deelnemende bedrijven ook duidelijk geworden wat deze instituten
voor hen kunnen betekenen.”
Deze conclusie trekt Ron Dekker, lid van
Toetsing aan vindingen
ën en Infrastructuur, wijst erop dat NWO veel
was het een aangename verrassing te horen
de algemene directie van de Nederlandse
Op het netwerkdiner kwamen bijna dertig
voor het bedrijfsleven kan betekenen. “Als
hoeveel technologie en ontwikkeling er al in
Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
noordelijke bedrijven af. Zij ontmoetten er
koepelorganisatie financieren wij ruim vijfdui-
het MKB in Noord-Nederland is. Wij focus-
(NWO), naar aanleiding van een bijzonder ge-
afgevaardigden van vier kennisinstituten:
zend toponderzoekers en geven we via subsi-
sen vaak op grote bedrijven, maar hier werd
slaagd netwerkdiner dat het SNN samen met
het Nederlands Instituut voor Radioastro-
dies en onderzoeksprogramma’s mede sturing
duidelijk dat veel noordelijke MKB-bedrijven
NWO in Leeuwarden organiseerde. Die bijeen-
nomie (ASTRON), het Nederlands Instituut
aan de wetenschap. Door een zorgvuldige
in hun branche of sector marktleider of soms
komst was op poten gezet, omdat NWO een
voor Ruimteonderzoek (SRON), het Centrum
selectie van plannen voor wetenschappelijk
zelfs wereldleider zijn.”
aantal topinstituten beheert waar vindingen
Wiskunde & Informatica (CWI) en het Konink-
onderzoek versterken wij zo de kwaliteit van
worden gedaan die ook interessant kunnen
lijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek
de Nederlandse wetenschap.”
Vervolggesprekken
zijn voor het noordelijk bedrijfsleven.
(NIOZ). Vragen van het bedrijfsleven werden
Volgens het directielid van NWO kwamen er
getoetst aan vindingen van deze topinstitu-
Aangename verrassing
diverse toepasbare ideeën over samenwer-
Na afloop werd eensluidend geconstateerd
ten. Ook legden bedrijven onderling contac-
Dekker blikt tevreden terug op het netwerk-
king naar voren. “Er zijn tussen de tien en
dat de eerste stappen waren gezet op weg
ten over een intensievere samenwerking op
diner. “We zaten met de juiste partijen aan
vijftien vervolggesprekken gepland”, weet
naar een sterk netwerk tussen bedrijfsleven
het gebied van product- en procesinnovaties.
tafel”, zegt hij. “In de voorbereiding is er
hij. “Er kan nu een verdiepingsslag worden
en kennisinstellingen. Niet alleen waren er
een goede afstemming geweest. Het SNN
gemaakt. Ik zie vooral veel perspectief op het
de nodige contacten gelegd, er was zelfs al
Dekker, binnen de NWO-directie verantwoor-
heeft prima aangegeven waar het noordelijk
vlak van sensorontwikkeling in combinatie
sprake van meerdere matches!
delijk voor de portefeuille Instituten, Financi-
bedrijfsleven zich mee bezig houdt. Voor mij
met metingen met verschillende appara-

noord-nl nr. 5 3
tuur. Bij een goede afstemming daarvan kan nieuwe informatie
zichtbaar worden gemaakt of kunnen nieuwe producten worden
ontwikkeld.”
“Een van de meest concrete voorbeelden is de behoefte van
ASTRON aan medeontwikkelaars vanuit het bedrijfsleven voor
de ontwikkeling en mogelijke productie van duizenden antennes
en meetapparatuur voor een radiotelescoop van een vierkante
kilometer op een locatie in Zuid-Afrika of Australië’, illustreert
Dekker. “We hopen over dit onderwerp volgend jaar een internationale
conferentie in Nederland te beleggen.”
kunnen we verdiepen of in breder verband oppakken. Met de
instituten hebben we afgesproken dat we binnenkort een evaluatie
zullen houden en dan kijken hoe we deze plannen het beste
gestalte kunnen geven…”
(zie ook pagina 4 + 5)
We zaten met
de juiste partijen om tafel
en in de voorbereiding
is er een goede
afstemming geweest.
“Maar er zijn meer contacten die de komende tijd verder zullen
worden uitgediept”, gaat de NWO-directeur verder. “Zo is het
CWI met enkele bedrijven in gesprek over de verdere ontwikkeling
van datalogistiek, praat SRON over optimale sensorbenutting
en heeft het NIOZ contacten met meerdere ondernemingen
over de certificering van ballastwater van zeeschepen. Er is dus
al veel in gang gezet wat in de toekomst hopelijk tot mooie
resultaten leidt.”
Actieve opstelling
Dekker meldt tenslotte dat NWO zich in de komende periode
ook zelf actief zal opstellen. “Door de aanwezigheid van veel
bedrijven op het netwerkdiner lag het accent sterk op de vraag
uit de markt. Wij hebben daar een goed beeld van gekregen.
Ik vind dat het experiment navolging verdient. Sommige items

noord-nl nr. 5 4
Gerard Spin
Bedrijven doen hun voordeel met expertise van kennisinstituten
Parkingware en Bright Spark
zien nieuwe kansen
Achtergrond NWO
Het bedrijfsleven in Noord-Nederland heeft op het netwerkdiner over technologische
ontwikkelingen met de aanwezige kennisinstituten verhelderende
contacten gelegd en bestaande banden geïntensiveerd. Dat geldt bijvoorbeeld
voor de bedrijven Parkingware in Gieterveen en Bright Spark in Joure.
Parkingware
contacten te onderhouden met wetenschap-
over grenscontroles met behulp van kenteke-
Hoewel de techniek al een jaar of vijftien
Parkingware is een nog jonge onderneming
pelijke instituten. “Daar worden vaak mooie
nenherkenning en voertuigregistratie”, vertelt
bestaat, is kentekenherkenning volgens
die zich bezighoudt met de ontwikkeling van
dingen ontwikkeld, waarbij alleen de prak-
hij. “Daarbij willen we gebruik maken van
Spin pas de laatste vijf jaar echt volwassen
systemen voor toegangsbeheer en voertuig-
tische toepassing ontbreekt”, legt hij uit.
lasertechnieken en in de toekomst mogelijk
geworden. “Als klein bedrijf is het dan soms
registratie op basis van kentekenherkenning.
“Omgekeerd geldt ook dat wij wel eens leuke
ook van kleurherkenning. ASTRON heeft op
best moeilijk om je ontwikkelingsafdeling
Dit doet het bedrijf voor diverse branches
ideeën hebben, maar dat de kennis er dan
het gebied van sensoren geavanceerde tech-
op peil te houden. Je bent toch voornamelijk
en sectoren, van de recreatiebranche en de
niet is om daar verder mee te gaan. Dan
nieken in huis waarmee het ons bij de ver-
ingesteld op verkoop. In een eerder stadium
sector transport en logistiek tot industriële
is het belangrijk dat partijen elkaar weten
dere ontwikkeling zou kunnen ondersteunen.
heb ik dankzij de NIOF-subsidieregeling van
bedrijven en overheden, om maar eens wat
te vinden. Zo’n netwerkdiner kan daar een
Ik heb overigens nog geen afspraken met
het SNN kennis kunnen inhuren voor het ver-
voorbeelden te noemen. Parkingware is vijf
goede bijdrage aan leveren.”
ASTRON gemaakt voor een vervolggesprek.
der ontwikkelen van projecten. Dat heeft ons
jaar geleden opgericht en heeft tien mede-
Dat komt, omdat ik al contacten had met
enorm gestimuleerd. Mede daardoor zijn we
werkers.
Grenscontroles
een andere instelling. Ik wil even afwachten
met ons bedrijf op een niveau gekomen dat
Spin heeft op de bijeenkomst contacten
hoe zich dat ontwikkelt. Maar de bijeenkomst
we nu met de Marechaussee in gesprek zijn.”
Directeur Gerard Spin, de oprichter van het
gelegd met ASTRON. “Wij zitten met de Ko-
heeft er wel voor gezorgd dat ik bij ASTRON
bedrijf, zegt het interessant te vinden om
ninklijke Marechaussee aan tafel om te praten
nu een goede ingang heb.”

Maurice Tax
noord-nl nr. 5 5
Bij nieuwe ideeën weet ik nu
waar ik terecht kan en ik weet waar
ik kennis kan inhuren
voor het verder ontwikkelen van projecten . . .
Bright Spark
Verschillende duurzame en kostenbesparende
krijgt dat nu voor verder onderzoek naar het
in netwerkbijeenkomsten. Op de bijeenkomst
Ook oprichter Maurice Tax van Bright Spark in
waterbehandelingsinstallaties worden interna-
ontwikkelen van antifouling systemen, die
van het SNN en NWO heb ik een goed beeld
Joure - hij betitelt zichzelf als creatief denker -
tionaal afgezet. Ook ontwikkelt Bright Spark,
de ongewenste aangroei van beestjes aan
gekregen van wat de daar aanwezige kennis-
zegt op de bijeenkomst in Leeuwarden enkele
dat ook participeert in Wetsus, het technolo-
scheepshuiden moeten tegengaan. “Verder
instituten voor mijn bedrijf kunnen beteke-
nuttige contacten te hebben aangeboord, met
gisch topinstituut op het gebied van water,
heb ik bepaalde ideeën voor het ontwikkelen
nen, Als ik weer eens op nieuwe ideeën kom,
name met het NIOS en met ASTRON. “Het
producten als bijvoorbeeld verfkubussen,
van elektronica voor sensorsystemen”, vertelt
weet ik waar ik terecht kan…”
heeft ons concrete mogelijkheden opgeleverd
kasten, sensoren, fietskano’s en technische
Tax. “Met ASTRON heb ik de afspraak ge-
om onderzoek te doen in het kader van twee
kunstobjecten. Het bedrijf ziet in creatieve
maakt om daar binnenkort eens over te gaan
nieuwe projecten”, aldus Tax.
ontwikkelingen op ieder willekeurig terrein
praten. ASTRON heeft immers veel kennis van
wel een uitdaging.
zaken op sensorgebied.”
Bright Spark ontwikkelt voortdurend tal van
nieuwe producten op velerlei gebieden.
Antifouling systemen
“Dat laatste initiatief kwam tijdens de bijeen-
Het bedrijf, dat in 2002 is opgericht, is vooral
Bright Spark heeft in het verleden al eens
komst spontaan in mij op”, besluit Tax. “Zo
bekend geworden door z’n uitvindingen op
ondersteuning van het NIOZ gehad voor de
zit ik nu eenmaal in elkaar. ASTRON reageer-
het gebied van waterbehandeling.
ontwikkeling van ballastwatersystemen en
de trouwens direct positief. Ik begeef mij veel

noord-nl nr. 5 6
Koers Noord
In de rubriek Koers Noord wordt
aandacht besteed aan het nieuwe
stimuleringsprogramma voor Noord-
Nederland dat zijn financiering kent
uit middelen van de Europese Unie,
Ook nieuw Innovatief Actieprogramma Groningen in trek
Succesvolle kraamkamer voor
innovatieve ideeën
het Rijk en eigen bijdragen van de
drie noordelijke provincies. Dit keer
staat IAG-2 in de picture.
Het nieuwe Innovatief Actieprogramma Groningen (IAG-2) dat in september van het vorig jaar van start is gegaan,
blijkt een schot in de roos. Het heeft nog een looptijd tot en met 2010, maar in een halfjaar tijd is de helft
van de beschikbare middelen al toegezegd. In totaal zijn inmiddels bijna vijftien projecten, die gemiddeld op
zo’n twee ton aan subsidie kunnen rekenen, gehonoreerd.
Het succes van het IAG-2 komt eigenlijk
ook weer niet als een grote verrassing. Dat
gold ook al voor het eerste IAG, dat in 2005
eveneens voor drie jaar van start ging. Met
IAG-2 bouwt de provincie Groningen - Drenthe
en Friesland kennen overigens vergelijkbare
actieprogramma’s - voort op de resultaten uit
het eerste programma.
Kraamkamer
Met het IAG wordt innovatie in het Groningse
bedrijfsleven gestimuleerd. Bedrijven die
innovatief durven te zijn, kunnen dankzij het
programma hun concurrentiepositie versterken
met experimentele activiteiten. Doelstelling
is uiteindelijk om succesvolle activiteiten
een breder vervolg in de regio te geven. Of
zoals programmamanager Rik Hoppenbrouwers
het uitdrukt: “Het IAG biedt een kraamkamer
voor enthousiaste innovatieve ideeën
die later eventueel in groter verband kunnen
worden opgepakt.”
Waren in het eerste IAG ‘Duurzame Energie’,
‘Life Sciences’, ‘Leefbaarheid: ICT in Zorg en
Toerisme’ en ‘Internationalisering’ de thema’s,
voor ondersteuning binnen IAG-2 is gekozen
voor ‘Life Sciences’, ‘Creatieve Industrie’,
‘Innovatie in de Zorg’ en ‘Transsectorale Innovatie’.
Het zijn thema’s die nauw aansluiten
bij de speerpunten en sleutelgebieden in het
Operationeel Programma (OP) voor Noord-
Nederland van het SNN. De totale omvang
van IAG-2 bedraagt 6,1 miljoen euro. Het SNN
draagt uit EFRO-middelen drie miljoen bij, de
provincie Groningen steekt er 1,6 miljoen in.
Het resterende bedrag wordt ingebracht door
de projectpartners.
‘Life Sciences’
Het thema ‘Life Sciences’ krijgt in het tweede
IAG dus een vervolg. Hoppenbrouwers: “Daar
is bewust voor gekozen. In en rond de stad
Groningen is een cluster van biomedische
bedrijven gevestigd met een hoog innova-

noord-nl nr. 5 7
tief vermogen die veel gebruik maken van
eerste IAG in totaal bijna dertig kleinschalige,
worden verschillende branches of
de nieuwste wetenschappelijke kennis. Die
experimentele projecten zijn uitgevoerd met
vakgebieden bij elkaar gebracht”,
kennis is onder meer voorhanden bij de RUG,
een hoog ambitieniveau, waarvan een tiental
legt Hoppenbrouwers uit. “Omdat in
de Hogescholen en het UMCG. Dit cluster
in de zorg.
de praktijk blijkt dat grenzen tussen
biedt daarom goede mogelijkheden voor een
sectoren door nieuwe technologieën
verdere uitbouw van deze sector.”
Zo is in Groningen via het project ‘Telemedi-
vervagen, leveren bedrijven vaker
cine in hartfalenzorg’ bijvoorbeeld de controle
brancheoverstijgende producten en
‘Creatieve Industrie’
van hartpatiënten via de computer mogelijk
diensten. Daar spelen wij met dit
“Het thema ‘Creatieve Industrie’ is nieuw
geworden. Thuis opgemeten waarden van
thema op in. In het vorige pro-
in het programma”, gaat Hoppenbrouwers
bijvoorbeeld bloeddruk en gewicht worden
gramma waren er al gezamenlijke
verder. “Hierbij gaat het om bedrijven die
creativiteit als kernactiviteit hebben. Denk
door de meetapparatuur naar het ziekenhuis
verstuurd, waar ze automatisch worden
innovatieactiviteiten met positieve
resultaten. Dat willen we verder
Rik Hoppenbrouwer
bijvoorbeeld aan initiatieven in de architec-
geanalyseerd. Als het systeem een probleem
uitbreiden.”
tuur, reclame, multimedia of vormgeving. De
creatieve inbreng van deze bedrijven kan
innovatie bij ‘gewone’ bedrijven stimuleren
en zo belangrijk zijn voor de economische
ontwikkeling van de regio.”
‘Innovatie in de Zorg’
Het thema ‘Innovatie in de Zorg’ - ook in het
eerste IAG al actueel - onderstreept dat er
voor innovaties in de zorgketen in Groningen
veel kansen zijn. Dit heeft vooral te maken
met een grote vraag naar nieuwe concepten
en technologieën, maar ook blijkt Groningen
signaleert, stuurt de computer een waarschuwing
aan de behandelaar die meteen maatregelen
kan nemen. Verder is via het voor
Nederland unieke project ‘Gaming in de Zorg’
een nieuwe scholingsmethode voor zorgverleners
ontwikkeld. In een spelvorm wordt de
cursist via simulaties getraind in onderwerpen
als omgaan met dementie, agressiehantering
en wet- en regelgeving in de zorg. De games
en simulaties worden in combinatie met praktijkscholing
ontwikkeld.
‘Transsectorale Innovatie’
Hoppenbrouwers wijst erop dat innovatieve
initiatieven nieuw voor de regio moeten
zijn en experimenteel van karakter. Samenwerking
staat voorop; het moet gaan om
clusterprojecten. Een project kan een bijdrage
ontvangen van maximaal 75% van de totale
subsidiabele kosten. Per project bedraagt
de minimale bijdrage 30.000 euro en de
maximale 300.000. “Het maximale subsidiepercentage
is zo hoog vanwege het experimentele
karakter”, besluit Hoppenbrouwers.
“De kracht van dit programma is dat het
laagdrempelig is en toegankelijk. Bovendien
IAG-2 is een schot
in de roos.
Bijna 15 projecten
zijn al gehonoreerd,
gemiddeld met zo’n
twee ton subsidie
bij uitstek geschikt als experimenteerruimte.
En dan is er nog het vierde thema van IAG-2:
kan de besluitvorming snel. En dat is voor
Hoppenbrouwers herinnert eraan dat in het
‘Transsectorale Innovatie’. “Binnen dit thema
het bedrijfsleven niet onbelangrijk…”

noord-nl nr. 5 8
Europese Zaken
Europarlementarier Esther de Lange: veel waardering van EU voor eenheid
‘Noord-Nederland mag zich
nog best wat meer profileren’
“De slogan ‘Er gaat niets boven Groningen’, die op een poster in mijn kantoor hangt, zouden
we eigenlijk in het Engels moeten vertalen en dan goed onder de aandacht moeten brengen
van bestuurders en ambtenaren van de Europese Unie, zodat hij ook bij hen tussen de oren
zit. Misschien iets in de geest van: ‘Dutch North reaches for the top…’
Europarlementariër Esther
de Lange (CDA) zegt het
met een kwinkslag, maar
haar opmerking heeft wel
degelijk een serieuze ondertoon.
“Als het in Brussel
over Noord-Nederland gaat,
wordt al snel gedacht aan structuurversterking
van Oost-Groningen. Er wordt nog te
weinig beseft dat het Noorden bijvoorbeeld
ook topinstituten bezit, onder meer op het
gebied van energie en life sciences. Noord-
Nederland mag zich nog best wat meer
profileren. Misschien is het zinvol om ambtenaren
van de EU eens te laten zien wat het
Noorden allemaal heeft te bieden.”
Bijna twee jaar is Esther nu lid van het
Europees Parlement. Daarvóór begaf ze
zich ook al acht jaar lang in de Brusselse
wandelgangen, als beleidsmedewerker voor
de CDA-delegatie en dan met name voor het
noordelijke parlementslid Albert Jan Maat. Ze
is onder meer lid van de Commissie Landbouw
en Plattelandsontwikkeling, de Commissie
Begroting en de Commissie Justitie en
Binnenlandse Zaken. Bovendien is ze voor
het CDA contactpersoon voor de noordelijke
provincies. Bij de Europese verkiezingen
op 4 juni is ze kandidaat voor een nieuwe
periode van vijf jaar.
Het SNN ontvangt bijna 170 miljoen euro van 2007-2013 voor economische stimulering vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

noord-nl nr. 5 9
Landbouwzaken
In de afgelopen twee jaar heeft Esther zich veel beziggehouden
met onderwerpen uit de landbouwkoker, zoals het beleid
voor de 21 ste eeuw, agribusiness en Natura 2000. Specifiek
voor het Noorden heeft ze zich ingezet voor de glastuinbouw
in ZO-Drenthe, maar ook voor baanverlenging op Groningen
Airport Eelde en de verdeling van de gelden uit de structuurfondsen
voor 2007-2013. Mede op aandrang van het CDA
heeft daarin een correctie plaatsgevonden ten gunste van
regio’s buiten de Randstad.
Recent kwam Esther in het nieuws, toen zij kritische kanttekeningen
plaatste bij cijfers over Groningen van Eurostat, het
statistisch instituut van de EU. Eurostat constateerde dat Groningen
de op vier na rijkste regio in de EU is. Dat was mede
gebaseerd op de aanwezigheid van aardgas. Esther vond dat
niet terecht, omdat de aardgasbaten maar voor een klein deel
aan Groningen ten goede komen. Ze heeft de Europese Commissie
gevraagd de cijfers aan te passen om te voorkomen
dat het Noorden Europees geld misloopt.
De boer op
Met name voor agrarische aangelegenheden gaat Esther
regelmatig letterlijk de boer op. Dat was ook al zo in de tijd
dat ze Albert Jan Maat ondersteunde. Toen zij zich in 2001 in
Friesland op de hoogte stelde van de MKZ-crisis, begon het te
kriebelen om zich ook politiek voor het CDA in te zetten. “In
het Europees beleid was amper ruimte voor vaccinatie”, blikt
zij terug. “Ik vond dat onterecht. Die crisis raakte hele lokale
gemeenschappen. Toen dacht ik: dat moet anders.”
Ruimte optimaal benutten
Esther verwacht de komende periode veel tijd en energie
te steken in de Europese landbouwproblematiek. “Er zullen
fikse discussies losbarsten over de vraag of we nog landbouwbeleid
nodig hebben”, zegt ze. “Zweden zal waarschijnlijk
zeggen: doe maar niks meer. Maar dat vind ik eng. Het
gaat wel om onze dagelijkse boterham. Daar moet beleid op
worden gevoerd. Voor Noord-Nederland is van belang dat de
beschikbare ruimte optimaal wordt benut. Of het nu gaat om
landbouwproductie of de verdere ontwikkeling van Energy Valley,
er moet goed worden gekeken naar wat past binnen de
Europese kaders voor regionaal beleid. Als het over energie
gaat, moet het Noorden zich zodanig in de spotlights plaatsen
dat er in Brussel en Den Haag automatisch aan Noord-Nederland
wordt gedacht.”
Volgens Esther is er bij de EU veel waardering voor de eenheid
waarmee het Noorden zich via het SNN presenteert.
“Dat is een goede zaak”, stelt ze vast. “Er zijn inmiddels 27
lidstaten die ook zijn opgedeeld in provincies en kleine deelgebieden.
Als je individueel opereert, legt dat geen gewicht
in de schaal. Samen sta je sterker. Noord-Nederland kan
haar positie verder versterken door natuurlijke allianties aan
te gaan met vergelijkbare regio’s in andere EU-landen. Kijk
bijvoorbeeld eens naar de problematiek rond Natura 2000.
Daar worstelen meer regio’s mee. Samen optrekken is dan
het credo. Dan krijg je zaken eerder voor elkaar. Wij hebben
in dat verband al contact gezocht met collega’s uit Oostenrijk,
Italië en Frankrijk.”
Esther de Lange
Veraf én dichtbij
Op de vraag of Europa voor de gemiddelde Nederlander nu
juist veraf is of dichtbij, antwoordt Esther: “Beide. Het is een
beetje paradoxaal. In onze perceptie is Europa ver weg, maar
als tijdens een werkbezoek aan een schaapskooi in Drenthe
blijkt dat die met Europees geld is opgeknapt, is Europa
ineens heel dichtbij. Noorderlingen zullen er niet wakker van
liggen dat de infrastructuur tussen Milaan en München bij de
EU prioriteit heeft, maar als de A37 met Europees geld wordt
doorgetrokken of Duitsland beter bereikbaar wordt met het
openbaar vervoer, dan wordt Europa veel concreter. Aan ons
de taak dat we de Europese inzet blijven benadrukken…”

noord-nl nr. 5 10
De uitdaging:
ruim 3.700 kilometer
door 7 landen
in 9 dagen
. . . zaterdag 2 mei 2009 - negen uur in de ochtend - een ongewoon schouwspel op het Oldehoofsterkerkhof in Leeuwarden -
een lange rij auto’s vertrekt rustig en gedisciplineerd - er zijn klassiekers in het konvooi maar ook veel moderne auto’s
- een orkest speelt vrolijke muziek - veel supporters staan langs de kant om de equipes uit te wuiven - aan het eind van
de middag zal de karavaan eindigen voor de deuren van het Ritz Carlton in Wolfsburg - het einde van de eerste etappe . . .
De bovenstaande scene zal over enkele weken werkelijkheid kingen mee heeft. De zogenaamde Baltische regio is binnen
worden: de start van de Nordconnect Trial 2009. Een uniek Europa al vele jaren de best presterende regio in termen van
evenement waarin de verbinding van Noord-Nederland met groei, innovatie en onderwijsontwikkeling. Veel bedrijven uit
de Baltische regio centraal staat. In negen dagen bezoeken Noord Nederland maken al gebruik van de vele zakelijke kansen
de deelnemers zeven landen. De trial is een initiatief van
die de Baltische regio biedt.
Nordconnect. Nordconnect is een projectorganisatie van het De Nordconnect Trial laat Noord Nederlandse ondernemingen
Samenwerkingsverband Noord-Nederland (namens de drie en instellingen (kennisinstellingen, provincies, gemeenten)
noordelijke provincies). Haar taak is de relaties en netwerken kennis maken met de ongekende mogelijkheden van de Baltische
met de Baltische regio te versterken en uit te breiden.
regio. Met een route die de regio’s daadwerkelijk ver-
Het Noordoosten van Europa is een gebied waar Noord Nederland
bindt. De deelnemers zullen genieten van prachtige autoritten,
van oudsher intensieve culturele en economische betrek-
maar ook inspirerende potentiële zakenpartners
ontmoeten.
Groningen Seaports: 2 teams in de rally
In deze rubriek aandacht voor Nordconnect, het project-
Groningen Seaports doet met twee teams mee in de Nordcon-
gebruikt de onderneming de rally om ter plaatse meer te
nect Trial. De reis is voor hen een combinatie van plezier en
weten te komen over de samenwerking tussen de havens in
bureau van het SNN dat zich bezighoudt met de promotie
zakendoen. Tijdens de trial zal het team een aantal keren ge-
Malmö en Kopenhagen. De Baltische regio is voor Groningen
wisseld worden, zodat meerdere medewerkers de smaak van
geen nieuw gebied. Als internationale specialist op het gebied
van de Noordelijke Ontwikkelingsas door het faciliteren van
contacten tussen Noord-Nederland en Noordoost-Europa.
de rally kunnen proeven. In de stopplaatsen Gdansk en Riga
organiseert Groningen Seaports zelf een handelsbeurs rond
de dagen dat de karavaan aankomt en weer afreist. Daarnaast
van havenbeheer hebben zij hun klanten in Letland, Polen,
Litouwen, Estland, Zweden, Finland en Rusland. De onderneming
voorziet een verdere groei van activiteiten in de regio.
›

noord-nl nr. 5 11
Een combinatie van zakelijk
De Nordconnect Trial is uniek door haar twee gezichten:
netwerken en rallyrijden
een serieuze autorally met als rode draad een zakelijk netwerkprogramma.
De trial voert in negen dagen door zeven
Ter plaatse zullen netwerkdiners en -lunches
De route en de activiteiten
Dag 5 Van Kaunas naar Riga, Letland. Rijtest
landen. De start is op 2 mei in Leeuwarden.
georganiseerd worden waar kennis gemaakt
Dag 1 Van Leeuwarden naar Wolfsburg,
circuit Bauska - netwerkbijeenkomst
Vervolgens trekt de karavaan door Duits-
kan worden met lokale bestuurders en onder-
Duitsland (VW Autostadt). Test TT-
Fryslân House - inchecken veerboot
land, Polen, Litouwen, Estland, Zweden en
nemers. Voorts bestaat voor deelnemers de
circuit Assen - Tijdcontrole in Emmen -
naar Stockholm.
Denemarken. De finish vindt plaats op 10
mogelijkheid een eigen schema van afspraken
Hotel Ritz Carlton.
Dag 6 Van Stockholm naar Linköping,
mei in Groningen. De route is aantrekkelijk.
te ontwikkelen met personen en instanties
Dag 2 Van Wolfsburg naar Poznan, Polen.
Zweden. ’s Ochtends businessmee-
Ruim 3.700 kilometer door onbekend, maar
die hun specifieke belangstelling hebben. De
Route over binnenwegen - Test circuit
ting - Netwerklunch Nederlandse
prachtig gebied. Vaak zal van de snelwegen
gastheren in de verschillende landen staan
Poznan - Hotel in oude centrum
ambassade Stockholm - zakendiner bij
worden afgeweken om de deelnemers kennis
klaar voor de trial. Met groot enthousiasme
- netwerkdiner.
SAAB vliegtuigfabrieken in Linköping.
te laten maken met de specifieke schoonheid
zullen zij er alles aan doen om het bezoek
Dag 3 Van Poznan naar Gdansk, Polen.
Dag 7 Van Linköping naar Malmö, Zweden.
van de verschillende regio’s. Uiteraard is een
plezierig en zakelijk relevant te maken.
Twee regelmatigheidsetappes -
Twee regelmatigheidstests.
rally geen rally zonder routekaarten, navi-
Naast de plaatselijke verbindingen die gerea-
lunch in Tuchola - netwerkavond
Dag 8 Van Malmö naar Ahrensburg, Duits
gatie-uitdagingen, rijtesten op racecircuits,
liseerd zullen worden, zullen uit de contacten
Groningen Seaports.
land. Via Øresundbrug en Kopenhagen
tijdcontroles en regelmatigheidsetappes. Dit
tussen de rallyrijders onderling zakelijke
Dag 4 Van Gdansk naar Kaunas, Litouwen.
- navigatieproef - lunch op boot naar
‘wedstrijdelement’ maakt de rit extra span-
relaties en persoonlijke vriendschappen voor
Bezoek kasteel Malbork - lunch in de
Puttgarden.
nend. Eenmaal aangekomen in de stopplaat-
het leven ontstaan. De rally is een effectieve
Wolfschanze (Hitler’s bunker) -
Dag 9 Van Ahrensburg naar Groningen.
sen is er volop gelegenheid de zakelijke kant
investering in ieders persoonlijke en zakelijke
navigatieproef - netwerkdiner Kaunas.
Prijsuitreiking en slotdiner - feestelijke
van de verschillende regio’s te ontdekken.
netwerk.
afsluiting Nordconnect Trial 2009.
›
Groningen Seaports: 2 teams in de rally
Ten tijde van de Koude Oorlog zijn veel landen
de Baltische regio een natuurlijk werkgebied.
economisch achterop geraakt, maar juist Toch ziet het bedrijf ook veel
commerciële
“Er liggen legio kansen voor exporterende
bedrijven. Communicatie is in sommige lan-
voortreffelijk haar talen en heeft een stijl van
zakendoen die uitstekend overeenkomt met
deze gebieden zijn bezig met een indrukwek-
mogelijkheden voor andere bedrijfssectoren.
den door de taalproblemen soms moeizaam,
de Nederlandse manier van werken”.
kende inhaalrace. Voor Groningen Seaports is
Harm Post, directeur Groningen Seaports:
maar de nieuwe generatie managers spreekt

noord-nl nr. 5 12
Professionele organisatie
bekend doorde organisatie van de Champ Car
Meer informatie
Tenslotte kan men informatie inwinnen bij
De uitvoering van alle specifieke rally-
Races die in 2007 op het TT-circuit in Assen
Meer informatie over de route, de spelregels
Peter ten Kate van Nordconnect (per telefoon
aspecten is in professionele handen bij Bart
werden verreden. De Nordconnect Trial wordt
en de voorwaarden van deelname is beschik-
058-2925118 of per mail tenkate@snn.eu).
Rietbergen en zijn Classic Eventsteam. Bart
volledig georganiseerd in overeenstemming
baar op de speciale website:
heeft veel ervaring met de organisatie van
internationale auto-evenementen zoals de
Winter Trial, de Himalaya Trial en het Concour
met de bepalingen van de Fédération
Internationale de l’Automobile (FIA) en de
reglementen van de Nationale Autosport
www.nordconnecttrial.eu.
Ook is daar een lijst opgenomen van
organisaties en personen die zich al hebben
Inschrijven voor de trial is
mogelijk tot 1 april 2009.
d’élégance Paleis het Loo.
Federaties van de landen op de trialroute.
ingeschreven.
In Noord Nederland is Rietbergen vooral
Uitspraken van deelnemers 2009
Harm Post - directeur Groningen Seaports
“Als internationaal specialist in havenbeheer hebben we al veel klanten in de Baltische
regio. We zien nog veel groeikansen. De rally is een plezierige vorm om ons netwerk
in de sector te vergroten”.
Rob Engelsman, directeur Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN):
“De Nordconnect Trial is een geweldige gelegenheid voor ondernemers uit onze regio om
op een plezierige manier kennis te maken met de zakelijke mogelijkheden van de Baltische
regio. Daarnaast zal de tocht leiden tot nuttige uitbreiding vanieders persoonlijke netwerk”.
Jonas van Dorp - Sales Executive Groningen Airport Eelde
“Onze deelname heeft drie redenen. In de eerste plaats het netwerkaspect. Daarnaast
kunnen we tijdens de trip gesprekken voeren over duurzame samenwerking met derden
in Interreg-verband. Last but not least verwachten we veel (inter)nationale publiciteit
rond de rally. Daarin mag Groningen Airport Eelde niet ontbreken”.
Prof. Dr. Gerhard Rakhorst - biomedical engineering
`Mijn doel is om in de Baltische regio promotie te bedrijven voor Noord Nederlandse
kenniscentra, met name op de vakgebieden biomedical engineering en medische apparatuur.
In iedere stad die de trial aandoet zal ik de tijd benutten om met lokale vakspecialisten
kennis te maken en vormen van samenwerking te bespreken.”
Ferry Booij - wethouder Gemeente Stadskanaal
“Ik gebruik de rally om zakelijke contacten te leggen in het belang van het bedrijfsleven
in Stadskanaal. Met kennis en contacten kunnen ondernemers in onze gemeente hun
voordeel doen. Ik rijd de rally samen met mijn zoon in een Citroen CX uit 1975. Hij doet
de technische kant, ik neem de zakelijke en relationele aspecten voor mijn rekening.”

noord-nl nr. 5 13
Volg de Nordconncect Trial
Thuisblijvers kunnen de Nordconnect Trial van dag tot dag
volgen via de website www.nordconnect.eu. Dagelijks zullen
er verslagen en foto’s op de site worden geplaatst. Op deze
manier kan iedereen op afstand toch de rally meebeleven.
Zowel de rally als de zakelijke component van het evenement
zullen in beeld worden gebracht met interviews, videoimpressies,
foto’s en korte verslagen. Uiteraard zal ook het
wedstrijdverloop via de site op de voet kunnen worden
gevolgd. Naast de berichtgeving via de site zullen de regionale
kranten en radio/tv-zenders regelmatig aandacht besteden
aan de vorderingen van de Nordconnect Trial. Verschillende
media hebben verslaggevers en fotografen in de rally die live
hun kijkers en luisteraars zullen informeren.
Daarnaast zullen de redacties op de thuisbasis voortdurend
informatie aangereikt krijgen om vanuit de studio de trial te
kunnen verslaan. De echte liefhebber wijzen we op de weblog
van Albert Haan (SNN). Hij rijdt de trial met een Volvo 244
uit de jaren 80. Op zijn weblog schrijft hij zijn persoonlijke
verhaal: de voorbereidingen, de belevenissen tijdens de rit,
van start tot finish. De weblog is vanaf half maart in de lucht:
www.nordconnect.eu
Albert Haan (SNN) bereidt zich gedegen voor. Lees ook zijn weblog op www.nordnonnect.eu
Team SNN - Nordconnect
SNN en Nordconnect zullen tijdens de rally Noord Nederland
vertegenwoordigen. Zij zullen herkenbaar zijn als Northern Netherlands
Ambassadors. Ook voor hen biedt de trial uitgelezen
mogelijkheden om bestaande relaties te verstevigen en nieuwe
contacten te leggen. Het team van SNN-Nordconnect wordt
aangevoerd door Rob Engelsman, directeur SNN.
Daarnaast zullen onder anderen Interreg-coördinator en een
internationale lobbyist namens SNN aanwezig zijn.
Het team van SNN-Nordconnect is tijdens de trial tevens het
aanspreekpunt voor alle netwerkactiviteiten.

noord-nl nr. 5 14
Nieuw breed gedragen stimuleringsprogramma
WIN! helpt noordelijke
MKB-exporteurs op weg
“WiN! heeft een heel ander karakter dan WW
zoeken we natuurlijk ook steeds aansluiting
seminars waarop de deelnemers op de hoogte
Com”, legt programmamanager Frans Alting,
bij de landelijke activiteiten van de EVD. Zo
worden gebracht van alle ins en outs over
tevens teamleider internationale handel bij de
ontstaat een veelvoud aan mogelijkheden voor
zakendoen in het buitenland. Op deze bijeen-
Frans Alting
Na het bijzonder succesvolle WW
Com (World Wide Commerce) draait
Kamer van Koophandel, uit. “In het kader van
WW Com konden bedrijven subsidie aanvragen
om bijvoorbeeld deel te nemen aan een
buitenlandse beurs. Binnen WiN! worden uit-
bedrijven met exportambities.”
Onder de vlag van WiN! worden diverse activiteiten
georganiseerd. Uiteraard is er in de
komsten wordt een scala aan onderwerpen
behandeld en is er alle gelegenheid om ervaringen
uit te wisselen met collega-exporteurs
om zo op nieuwe ideeën te komen. Ook zijn er
er inmiddels al weer een nieuw
sluitend activiteiten georganiseerd om kennis
eerste plaats het persoonlijk advies. Alting:
regelmatig workshops. Die zijn bedoeld voor
exportstimuleringsproject van de
over te dragen of bedrijven te introduceren op
“De kans op succes wordt enorm vergroot met
kleinere groepen, waarbij het vooral draait om
Kamer van Koophandel Noord-
Nederland op volle toeren: WiN!
(Werken aan Internationaal Noord-
Nederland). Een belangrijk verschil
met WW Com is dat WiN! ook wordt
gedragen door vier andere instanties
die zich inzetten voor het bevorderen
van de noordelijke export: Business
Development Friesland, DAGIN,
Syntens en het World Trade Center
in Leeuwarden. WiN! is op 1 januari
van start gegaan en heeft een looptijd
tot 31 december 2010.
nieuwe markten. WiN! richt zich op het MKB
en helpt zowel nieuwe exporteurs bij de eerste
stappen in het buitenland als ervaren exporteurs
bij het aanboren van nieuwe markten in
een ander land.”
Optimale afstemming
Alting noemt het ‘heel bijzonder’ dat meerdere
partijen betrokken zijn bij de uitvoering van
het nieuwe stimuleringsprogramma. “Dat biedt
grote voordelen”, voegt hij er onmiddellijk
aan toe. “Doordat we zo nauw samenwerken,
kunnen alle activiteiten die we organiseren
optimaal op elkaar worden afgestemd. Verder
een goed overzicht van de te nemen stappen.
Wij bepalen door middel van een scan
de status van het bedrijf dat exportplannen
heeft. Daarbij komen vragen aan de orde als:
‘Hoe staat het bedrijf er voor’ en ‘Wat moet
er veranderen om succesvol te kunnen zijn op
een buitenlandse markt’ Op die vragen krijgt
de ondernemer antwoord in een persoonlijk
gesprek met onze adviseurs.”
Seminars en workshops
“Daarnaast zijn er activiteiten die gericht zijn
op voorlichting aan grotere groepen”, gaat
Alting verder. “Denk aan themadagen en
kennisoverdracht. In de workshops worden
veelal specifieke onderwerpen behandeld.”
Handelsmissies en beursbezoeken
WiN! legt ook een accent op activiteiten die
gericht zijn op marktbezoek. Zo zijn er bijvoorbeeld
de populaire handelsmissies waaraan
per keer een twintigtal bedrijven kan deelnemen.
Op basis van de wensen van de deelnemers
wordt een individueel maatwerkprogramma
in het land van bestemming gemaakt.
Handelsreizen blijken een zeer snelle manier
te zijn om met de juiste mensen aan tafel te
komen en besparen daardoor veel tijd en geld.

noord-nl nr. 5 15
“Ook zijn we actief met beursbezoeken in het buitenland”,
zegt Alting. “We zorgen ervoor dat groepen van zes tot tien
bedrijven aan beurzen kunnen deelnemen en organiseren
daarnaast voor groepen bedrijven bezoeken aan beurzen.
Wij stippelen voor de deelnemers dan van tevoren een
beursroute uit. Want het is vaak een crime om in het
doolhof van stands de voor jou belangrijkste te vinden.
Op deze manier kunnen de deelnemers het maximale
rendement uit hun bezoek halen.”
Exportclusters
De initiatiefnemers van WiN! constateren dat samenwerking
tussen bedrijven vaak veel oplevert, ook in het buitenland.
“Wij ondersteunen daarom ook exportclusters”, meldt Alting.
“Het gaat daarbij om minimaal zes bedrijven die samen
plannen hebben op exportgebied. Zij kunnen 50% subsidie
krijgen op activiteiten die ze samen ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld
marktonderzoek, een gezamenlijke exportmanager
of beursdeelname. Er zijn in dit verband in Noord-Nederland
al enkele clusters actief: één op het vlak van agribusiness en
één die zich bezighoudt met water- en milieutechnologie.
Het onderdeel ‘exportcluster’ is een voortzetting van het
DAGIN-programma. Het zijn initiatieven die er veelbelovend
uitzien.”
Interessante activiteiten
In het kader van WiN! staan binnenkort enkele
interessante activiteiten op het programma.
Zo wordt donderdag 2 april in IJsstadion Thialf
in Heerenveen een internationale handelsdag
gehouden voor met name startende importeurs
en exporteurs. Thema van deze dag, waaraan
oud-topschaatser Hein Vergeer z’n medewerking
verleent, is ‘Goed beslagen ten ijs komen…’
Verder wordt van 24 tot en met 28 mei een
marktoriëntatiereis gehouden naar Finland, een
perspectiefrijke en hoogontwikkelde markt met
goede mogelijkheden voor MKB-bedrijven. In
het najaar volgt dan nog een handelsmissie naar
Turkije.
Wie meer wil weten over WiN! kan een kijkje nemen op
www.win-export.nl. U vindt daar alle actuele informatie
over dit nieuwe stimuleringsprogramma.
Frans Alting

noord-nl nr. 5 16
Column
Noord-Nederland
Noord-Nederland
en
en
de
de Baltische
Baltische
Zee
Zee
regio, “Terugkeer naar de Toekomst”
regio, “Terugkeer naar de Toekomst”
Nederland is trots op zijn verleden. Bekend zijn natuurlijk
de spectaculaire ontdekkingstochten in de 17 e eeuw waarbij
onze zeevaarders tot in de verste uithoeken hun namen en
gebieden van herkomst achterlieten op de wereldkaart,
zoals de “Barentz zee, Mauritius, Tasmanië, Nieuw Zeeland”.
Minder bekend is evenwel dat in die tijd het meeste geld
werd verdiend met de solide graan- en houthandel op de
Oostzee, nu door de omringende landen eerder aangeduid
als Baltische Zee (de Witte Zee). Men sprak toen over die
handel als de “moedernegotie, genoechsaem die siele
van de hele negotie”.
Noord-Nederland speelde in die handel een belangrijk rol
via havens als Harlingen en Delfzijl. Na de Russische revolutie
in 1917 en de bezetting van Estland, Letland en Litouwen
door de Sovjet-Unie in 1940 liep de handel in de Twintigste
Eeuw drastisch terug. Ook Polen verdween na de Tweede
Wereldoorlog achter het IJzeren Gordijn.
In de laatste vijftien jaar is het belang van de Baltische Zee
regio voor Nederland echter weer enorm toegenomen.
Zweden en Finland traden in 1995 toe tot de Europese Unie;
in 2004 gevolgd door Polen en de drie Baltische landen.
In het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) wordt
de oude draad weer opgepakt.
Recent werden de Nederlandse ambassadeurs uit de Baltische
Zee regio in het kader van het “Nordconnect” plan uitgenodigd
kennis te maken met de belangrijkste hoogtechnologische
speerpunten in Groningen, Friesland en Drenthe.
De Gasunie is als aandeelhouder in het “Nordstream” project
zeer actief om via een pijpleiding om Russisch aardgas via de
Baltische Zee naar Duitsland en Nederland te gaan transporteren.
Het geheel maakt deel uit van het “Energy Valley” plan.
Het Nederlands Instituut voor Radio Astronomie (Astron) in
Dwingeloo behoort tot de wereldtop en heeft samenwerkingsverbanden
met zusterorganisaties in Noord Europa.
De Rijksuniversiteit Groningen is een van de toonaangevende
instituten op het gebied van “Life sciences”. Onder de naam
“Gezond Ouder worden” wordt baanbrekend onderzoek verricht
met tevens een vruchtbare uitruil van kennis met universiteiten
in de Baltische Zee regio.
Ook op cultureel gebied wordt intensief samengewerkt door
uitwisselingen via het Prins Claus conservatorium.
En dan moet ik zeker nog noemen Wetsus, het nieuwe onderzoeksinstituut,
waarbij de krachten worden gebundeld op het
gebied van duurzame watertechnologie, het praktijkcentrum
voor melkveehouderij en mestvergistingstechnologie in het
kader van de opwekking van bio-energie, Nij Bosma Zathe.
Nordconnect hernieuwt de aansluiting van Noord-Nederland
op de Baltische Zee regio, in zekere zin een “Terugkeer naar
de Toekomst”!
Nicolaas Beets
Ambassadeur in Helsinki, Finland

noord-nl nr. 5 17
Colofon
24 en 25 maart 2009 • WTC Expo, Leeuwarden
Bedrijven Contact Dagen Fryslân
Noord NL is een uitgave van het Samenwerkingsverband Noord-Nederland
en verschijnt 4 keer per jaar
Tekst:
Harry Knevelbaard , Renate Boschma-den Heijer en Open Mind
Het zijn enerverende en soms moeilijke tijden waarin het bedrijfsleven zich bevindt. Ondernemen in
turbulente tijden valt niet altijd mee. Daarom is het belangrijk met elkaar naar de toekomst te kijken
en krachten te bundelen. Vanuit dat oogpunt hebben diverse organisaties de koppen bij elkaar gestoken
en het initiatief genomen om op de Bedrijven Contactdagen een Ondernemersplein in te richten
met als thema: “IN HET HART VAN DE ONDERNEMER”.
Redactie:
Communicatie SNN
Basisvormgeving en opmaak:
Seinen & Van Leeuwen, Leeuwarden
Samen met Nordconnect, de Kamer van Koophandel Noord-Nederland en de provincie Fryslân heeft
SNN een aantal andere partijen uitgenodigd op het plein te participeren. Resultaat : ook de NOM, MKB-
Noord, Syntens, TCNN, Westergozone, A-7 Landstad Fryslân en Fryslân Ferbynt hebben een stand op het
Ondernemersplein.
Gezamenlijk willen deze partijen ondernemers kennis, tijdswinst en praktische adviezen bieden.
Starters, subsidie, innovatie, ondernemersnetwerken, bedrijfshuisvesting, onderwijs & bedrijfsleven,
belangenbehartiging en nog veel meer: met al uw ondernemersvragen kunt u terecht op het Ondernemersplein.
Naast inhoudelijke zaken zijn er op het Ondernemersplein uiteraard volop netwerk-mogelijkheden. Dit
maakt uw beursbezoek nét even anders als voorgaande jaren.
U vindt ons in de Saksenhal, standnummers 1184t/m 1196 en standnummers 1701 t/m 1712.
Meer informatie over het Ondernemersplein vindt u op: www.inhethartvandeondernemer.nl
Fotografie:
Willem Jan Kleppe, Assen; Jan Buwalda, Groningen
Seinen & Van Leeuwen, Leeuwarden;
Druk:
Plantijn Casparie, Zwolle
Abonnementen:
Gratis aan te vragen via www.snn.eu
Adres redactie:
SNN
Postbus 239
9700 AE Groningen
communicatie@snn.eu

SNN
Postbus 239
9700 AE Groningen
communicatie@snn.eu
www.snn.eu