OPMAAK Ortho februari/uitdr - NVOS-Orthobanda

IN DIT NUMMER O.A.:
THEMATISCH SCHOEISEL
WAT IS DAT NU
REUMATOIDE ARTHRITIS
EEN “OUD” ZIEKTEBEELD MET NIEUWE
ONTWIKKELINGEN
HET EERSTE WERELDCONGRES
VAN DE INTERNATIONAL SOCIETY OF
PHYSICAL AND REHABILITATION MEDICINE
ORTHOPEDISCHE
JAARGANG 19 FEBRUARI 1999 NO 1

Groothandel in
Orthopedische artikelen
sinds 1893
Portsmuiden 17, 1046 AH Amsterdam
b.v.
AGENTUREN - IMPORT - EXPORT
Telefoon 020 - 611 84 55*
Telefax 020 - 611 53 88
Voorraadhoudend o.a.:
Degussa: Degaplast schuim/gietharsen
Noba Verbandmittel Danz: Elasta/Noba/Rurhstern Triumph
gipszwachtels
F.W. Kraemer: Steunzolen en toebehoren
Caroli: Peroneusveren, pasdelen en orthesen
Ipos: Kousmaterialen, ipocon hielkussens
Centri: Handschoenen en vulhanden
Vaupel: Metalen pasdelen
Bissell: Aluminium Loophulpen
Dimalo: Houten loop- en hulpmiddelen
Langer: PPT plaatmaterialen
Freudenberg: ”Luna” plaatmaterialen
Zotefoams: Plastazote en Evazote
S.P.A.C.: Pulman schoeisel
Molinari: S.O.S. Schoeisel
Markell: Dennis Browne schoentjes
Saba: Lijmen
Diverse fabrikaten: Kurkplaten
Diverse fabrikaten: Kunststofplaten
Diverse fabrikaten: Thermoplastische plaatmaterialen
Diverse fabrikaten: Stansmaterialen
Diverse fabrikaten: RVS bandstaal en platen

,llereerst
Voorwoord vakblad
wil ik iedereen namens het bestuur alsnog een gelukkig en
O RTHOPEDISCHE
COLOFON
Februari 1999
Officieel orgaan van de
Nederlandse Vereniging van
Orthopedisch Schoentechnici
te Nieuwegein.
Redactiecommissie:
H.J.M. Diepstraten, Maarssen
O.J.A. Toornend, Amsterdam
P.J.A. ten Hengel, Baarn
Correspondentie:
Redactie Orthopedische
Schoentechniek
Postbus 25
3430 AA Nieuwegein
Tel.: 030 - 605.19.16
Abonnementsprijs:
f 75,– per jaar, excl. 6% BTW.
Administratie:
Orthopedische Schoentechniek,
Postbus 25, 3430 AA Nieuwegein
Tel.: 030 - 605.19.16
Annulering van abonnementen
dient schriftelijk drie maanden
voor het eerstvolgende
kalenderjaar te geschieden.
Advertentie-verkoop:
Wissenraet & van Spaendonck
Postbus 25, 3430 AA Nieuwegein
Tel.: 030 - 605.19.16
Telefax: 030 - 605.15.58
Uitgave:
Stichting Voorlichting
Orthopedische Schoentechniek
te Nieuwegein.
Vormgeving en druk:
Karstens drukkers/designers
Hooigracht 35, 2312 KN Leiden
Postbus 164, 2300 AD Leiden
Tel.: 071 - 514.32.44
Telefax: 071 - 514.35.49
Niets uit dit blad mag op welke
wijze dan ook worden overgenomen
dan met schriftelijke
toestemming van de uitgeefster.
Agezond 1999 toewensen.
1999 zal een jaar worden met veel voorbereidingen. Zijn wij allemaal
al klaar voor het jaar 2000 Hebben wij alles geregeld en gecheckt op
millennium bestendigheid De volgende stap is de gewenning aan de nieuwe
munteenheid, de Euro. Nu al kunnen wij giraal betalen met de Euro, en zien wij
het bedrag niet alleen in guldens maar ook in Euro. Wij hebben nog wel tijd;
pas in 2002 zullen wij met z’n allen overgaan op dit nieuwe betaalmiddel en is
de gulden verleden tijd. Ook binnen de NVOS zijn er veranderingen op komst.
De erkenningsregeling moet uiterlijk eind 1999 gereed zijn. Ook zullen wij ons
met de vereniging op de digitale snelweg gaan begeven, met een speciaal voor
de vereniging ontwikkelde web-site. De bestuursinvulling zal voor 1999 hoog
op de lijst staan, zodat wij in november weer een compleet bestuur aan u voor
kunnen stellen.
De resultaten van de nieuwe opleidingsstructuur hebben hoop gegeven voor de
toekomst, vooral de praktijkdagen op ons eigen OSC zijn een succes gebleken.
Ik spreek de verwachting uit dat dit ook voor 1999 zal gelden. Naast praktijkdagen
voor de leerlingen worden er ook nascholingscursussen gegeven op het
OSC die zeker de moeite waard zijn om te volgen.
Namens de leden van de redactie commissie wil ik jullie vragen om ook eens in
de pen te klimmen, of achter het toetsenbord te kruipen om het vakblad te
voorzien van kopij.
Ik eindig waar ik mee begonnen ben, iedereen een goed lopend jaar toe te
wensen.
,INHOUD
Olav Toornend
Interim Voorzitter
Diploma-uitreiking, zaterdag 23 januari 1999 6
Het Eerste Wereldcongres 9
Eindexamen 1998 10
Thematisch Schoeisel, wat is dat nu 12
Orthopedische Schoentechniek en Podotherapie onder één dak 16
Reumatoide arthritis: een “oud” ziektebeeld met nieuwe ontwikkelingen 18
Het Millennium 24
ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK
3

JOS AMERICA
FLEXAM ®
Alle machines voor
de orthopedische
schoentechniek
Flexam Vakuum en
Vakuum 80
stofafzuigsystemen
Machines voor de
onderwerkmakerij
en schachtenmakerij
Speciale werktafels naar
maat met dampafzuiging
Orthopedische persen
en compressor systemen
Het volledige Hardo
machineprogramma
inclusief onderhoud
en service
PAROCONTOUR ®
Parocontour 3D CAD/CAM
systeem voor het maken van
inlegzolen en supplementen
met 3D-scanner, werkstation
en freesunit
SHOEMASTER ®
Shoemaster orthopeadic
3D CAD/CAM system voor o.a.
de leest- en schachtproduktie
Jos America B.V.
Industriepark Vliedberg 9 • 5251 RG Vlijmen
Tel. 073 511 91 23 • Fax 073 511 50 97
4

,DIPLOMA-UITREIKING
ZATERDAG 23 JANUARI 1999
Zaterdag 23 januari 1999, op het
eerste gezicht een gewone dag, echter
niet voor de geslaagde kandidaten
van de opleiding Orthopedisch
Schoentechnicus, aan hen werd deze
dag in het Orthopedisch Schoentechnisch
Centrum (OSC) het
diploma “Orthopedisch Schoentechnicus”
uitgereikt! Dat dit voor hen
én voor de branche een bijzondere
gelegenheid is wordt onderschreven
door de grote belangstelling vanuit
alle hoeken van de branche.
Vanaf 14.00 uur stroomde het
OSC helemaal vol met geslaagden,
familie, vrienden, werkgevers,
consulenten, docenten, bestuur en
secretariaat. Allen werden, in de
gastvrije sfeer van het OSC,
ontvangen met koffie en gebak.
Om half drie werden de aanwezigen
uitgenodigd zich te begeven naar de
“Herman Boermans”-zaal, waar
door plaatsing van wat extra stoelen
nog net voor een ieder een plaatsje te
bemachtigen was.
Door: L. Jonkergouw
6
De heer O.J.A. Toornend,
interim-voorzitter van de
NVOS, verwelkomde de
aanwezigen in een zoals
door hem omschreven ‘gezellige
ambiance’. De opleiding is voltooid, er
volgt echter nog een lange weg, want
de praktijk is de beste leermeester
......... het is de praktijk waar de echte
en vele ervaring opgedaan wordt!
Er werd een video vertoond, welke
zeer geschikt was voor de kleine kijkers
onder ons, en waarin tevens het
belang van goed opgeleide orthopedisch
schoentechnici in Nederland en
de verantwoordelijkheid die zij hebben,
werd belicht. De video toonde een
meisje dat geboren is zonder tenen.
Voor haar werden orthopedische
schoenen met kunstvoorvoeten gemaakt.
Het hele proces van productie,
zoals het nemen van maten, afgipsen,
passen en controleren van de passchoen
werd uitvoerig belicht. De sketches
tussen de educatieve gedeelten
door verlevendigden het verhaal,
zodat iedereen geboeid bleef kijken.
De orthopedisch schoentechnicus
moet zich ervan bewust zijn een
belangrijke rol in de gezondheidszorg
te hebben. Het doel, het ontwikkelen
en uitvoeren van een zo adequaat
mogelijk hulpmiddel in de vorm van
effectief schoeisel. Zoals de video
toonde is mobiliteit een belangrijk
aspect in een mensenleven, als men
niet goed uit de voeten kan, kan dit
voor jonge kinderen betekenen niet
mee te kunnen in de maatschappij en
op latere leeftijd zelfs tot vereenzaming
leiden. Dan is er nog niet eens gesproken
over de onzekerheid en frustratie,
die vervolgens weer tot andere
lichamelijke klachten kunnen leiden.
Na de vertoning van de video gaf de
heer Toornend het woord aan de heer
J.F.T. Bredie, directeur van het OSC.
Als eerste feliciteerde hij de geslaagde
kandidaten. Daarnaast vestigde hij
nog eens de aandacht op de applicatiecursussen
die in het OSC gegeven
worden. Het gehele aanbod van de
praktijkcursussen voor medewerkers
in opleiding is aangepast aan het volledig
nieuwe opleidingsprogramma
welke in 1997 van start ging, waaronder
de basisopleiding Orthopedisch
Schoentechnische Vakkracht en de
opleidingen Leestenmaker, Schachtenmaker,
Onderwerkmaker, Vervaardiger
Orthopedische voorzieningen en
Paskamermedewerker. Voor alle opleidingsniveaus
zijn praktijkondersteunende
cursussen in het OSC mogelijk.
De cursussen leveren een fundamentele
bijdrage aan de kennis, die dan
weer ten goede komt van de kwaliteit
van het orthopedisch schoeisel. Iets
waar de NVOS zich voor inzet: de hoge
kwaliteit moet gehandhaafd blijven!
Ondanks de gewijzigde wetgeving
waardoor in principe elke ondernemer
in het bezit van algemene ondernemersvaardigheden
een orthopedisch
schoentechnisch bedrijf kan starten, is
het in de praktijk echter heel wat minder
eenvoudig. Voor de goede uitoefening
van het vak orthopedisch
schoentechnicus is wel degelijk een
voltooide vakopleiding noodzakelijk.
De consument maar zeker ook de
zorgverzekeraars hechten daar een
grote waarde aan. De bescherming
voor de afnemers van orthopedische
schoenen en voorzieningen is gelegen
in de contracten met zorgverzekeraars.
Met de UVO als raamwerk en
de klachtenregeling als extra zekerheid
kunnen de bij de NVOS aangesloten
bedrijven voor het leveren van
kwaliteit instaan. De nu aanwezige en
benodigde kennis en kunde staat op
een hoog niveau, maar ook in de
toekomst moet deze kennis en kunde
gewaarborgd zijn. Om dat te kunnen
toetsen is de NVOS bezig een erkenningsregeling
op te zetten. Zo blijft de
orthopedisch schoentechnische branche
in beweging!
Na deze woorden was het dan eindelijk
zover, de geslaagden mochten het

gelukkige moment van de uitreiking
van hun diploma beleven. De heer
Toornend, voor wie het de eerste keer
was dat hij de diploma’s uitreikte,
overhandigde de diploma’s, schudde
handen en zorgde voor een persoonlijke
noot, terwijl de fotograaf ervoor
zorgde dat iedereen netjes op de foto
kwam.
Geslaagden voor het diploma Orthopedisch Schoentechnicus
Uitreiking diploma’s door de interim-voorzitter
de heer O.J.A. Toornend
De volgende geslaagden kregen hun
diploma uitgereikt:
• De heer K.M. van Bree
• De heer P.F.A. van Gisbergen
• De heer W. Harmsen
• De heer B.M.W. Holweg
• De heer H.P. Kok
• De heer R. Renkema
• De heer L. Smits
• De heer T.H.M. Snaphaan
• De heer R. Vendel
Mevrouw Van Lieshout en haar man,
welke wederom de diploma-uitreiking perfect
verzorgden.
Tot slot werd de groepsfoto van alle
geslaagden genomen, waarna een welverdiende
borrel met elkaar werd gedronken.
Al met al een geslaagde dag
die mede door mevrouw Van Lieshout
als vaste steun en toeverlaat op het
OSC wederom perfect was verzorgd.
Ab Wiersma
Orthopedische Schoenservice B.V.
Voor ons team zoeken wij een
ASSISTENT ORTHOPEDISCH SCHOENTECHNICUS M/V
die, binnen een klein klantgericht bedrijf, met gevoel voor dienstverlening, wil meewerken aan
een passende ondersteuning van onze klantenkring. Daartoe behoort o.a. het verrichten van alle
voorkomende werkzaamheden in een prettige werksfeer. We hopen dat u de nodige kennis en
ervaring zelf meebrengt.
De geschikte kandidaat heeft goede omgangsvormen en waardeert samenwerking in teamverband.
Belangstellenden worden verzocht sollicitaties te richten aan:
Ab Wiersma
Nieuwlandersingel 48
1814 CK Alkmaar
Telefoon 072 - 5129166, ná 17.00 uur 0251 - 313037
7

HOE POWER ZORGT VOOR
’N MEERWAARDE VAN UW
PENSIOENPREMIE.
De Powerlijmtafel heeft
een lijmdampafzuiging
die naar advies van
TNO ontwikkeld is en de
optimale afzuiging van
lijm dampen garandeert.
Uw gezondheid vaart hier
wel bij, uw pensioenpremie
kan dus meer opleveren
als u een BREEZE gebruikt.
BREEZE
*
Naar uw wensen op maat gemaakt
In alle R AL kleuren leverbaar
Verschillende kombinatiemogelijkheden
Info nummer (030) 2626364
Mississippidreef 20 - 3565 CG Utrecht
postbus 11005 - 3505 BA Utrecht
telefoon 0031(0)30 2626364 - fax 0031(0)30 2610587

,HET EERSTE WERELDCONGRES
VAN DE INTERNATIONAL SOCIETY OF PHYSICAL AND REHABILITATION MEDICINE
Aandacht voor orthopedische
schoentechniek
De Nederlandse orthopedische
schoentechnici kunnen trots zijn
op de wijze waarop zij zich tijdens
het ISPO Wereldcongres, dat
van 28 juni tot 3 juli 1998 in de
RAI te Amsterdam werd gehouden,
internationaal hebben gepresenteerd.
Duidelijk kwam daar
naar voren op welk hoog peil de
orthopedische schoentechniek
momenteel in Nederland staat.
1st World Congress of the
International Society of Physical
and Rehabilitation Medicine
Amsterdam, July 7-13, 2001
Door: W.J. Peek, revalidatie-arts, Voorzitter
Organisatie Commissie ISPRM I
Dit viel mij, als revalidatiearts
en vrij frequent bezoeker
van internationale
congressen op het gebied
van revalidatiegeneeskunde, temeer
op omdat bij dergelijke congressen
wel redelijk veel aandacht aan prothesiologie
en orthesiologie maar vrijwel
geen aandacht aan orthopedische
schoentechniek wordt gegeven. Terwijl
kennis van wat er op dat gebied
mogelijk en voorhanden is naar onze
mening voor een revalidatie-arts een
must is.
De Nederlandse orthopedische
schoentechnici hebben echter een
unieke kans om daar verandering in
te brengen. Over goed tweeënhalf
jaar, van 7 tot 13 juli 2001, wordt
namelijk in het RAI Congrescentrum
te Amsterdam het eerste wereldcongres
gehouden van de International
Society of Physical and Rehabilitation
Medicine (ISPRM).
De ISPRM is het resultaat van een
fusie van twee wereldwijde organisaties
op het gebied van de revalidatiegeneeskunde:
de International
Rehabilitation Medicine Association
(IRMA) en de International Federation
of Physical Medicine and Rehabilitation
(IFPMR).
Twee organisaties, de IRMA: een vereniging
van individuele artsen die zich
met revalidatie bezighouden en de
IFPMR: een federatie van beroepsverenigingen
van revalidatie-artsen in
diverse landen, die in feite al jarenlang
vanuit dezelfde doelstelling hetzelfde
doen en vrijwel dezelfde
doelgroep hebben. Daarom is het verstandige
besluit genomen om samen
te gaan, hetgeen eind 1999 zal worden
geëffectueerd.
Van de nieuwe organisatie, de ISPRM,
kunnen zowel individuele werkers op
het gebied van revalidatie als beroepsverenigingen
lid worden. Iedere twee
jaar wordt een internationaal congres
georganiseerd.
En het eerste congres van deze nieuwe
organisatie zal in juli 2001 in de
RAI te Amsterdam worden gehouden.
Onder auspiciën van de VRA, de
Nederlandse vereniging van revalidatie-artsen,
wordt momenteel druk
gewerkt aan de voorbereiding. In de
Programmacommissie, die onder leiding
van prof.dr. G.J. Lankhorst het
wetenschappelijk programma voorbereidt,
is besloten om in dit programma
duidelijk aandacht te geven aan
voetafwijkingen en orthopedische
schoentechniek. Dit zal gebeuren in
de vorm van deels wetenschappelijke
voordrachten, deels instructional
courses, terwijl de tijdens het congres
te houden expositie aan de Nederlandse
orthopedische schoentechnici
ruime mogelijkheid zal bieden om
hun voorbeeldfunctie internationaal
te etaleren.
Dit is van belang voor de congresgangers
uit Nederland en omringende
landen, die uiteraard in wat ruimere
mate zullen zijn vertegenwoordigd
dan wanneer zo'n congres elders in
de wereld wordt gehouden. Maar het
kan er bovendien toe bijdragen dat
door de voorbeeldfunctie die Nederland
heeft de orthopedische schoentechniek
ook elders in de wereld van
werkers in de revalidatie meer aandacht
krijgt.
De congresorganisatie zal de Nederlandse
schoentechnici zeer dankbaar
zijn als zij daaraan hun medewerking
willen verlenen.
Voor nadere informatie over het congres,
de expositie en eventueel sponsoring
kunt u zich wenden tot:
Eurocongres Conference Management
t.a.v. Frédérique Putto
Jan van Goyenkade 11
1075 HP Amsterdam
Tel. 020 679 3411 Fax 020 673 7306
E-mail: putto@eurocongres.com
9

,EINDEXAMEN 1998
ORTHOPEDISCH SCHOENTECHNICUS
Orthopedisch Schoentechnicus. Ik
behoorde bij deze groep en met
examennummer 1 mocht ik de
spits afbijten. Iedereen begon nog
vrij ontspannen, alles lag nu nog
open. Na een kort informeel
gesprek met een der examinatoren,
werd mij middels een enveloppe,
de door mij te beschoeien klant
toegewezen.
10
EERSTE EXAMENDAG:
HET AANMETEN
Mijn klant was een dame
van in de zestig jaar, met een poliomyelitis.
Aan het linkerbeen waren
diverse pareses, een instabiele knie
(met een lichte maar functionele
recurvatie), een beenlengte verschil
van circa 1 1/2 cm en een flink verschil
in lengte en breedte verhouding
ten opzichte van de rechtervoet. Ook
waren er links wat zwikklachten naar
mediaal. De rechtervoet was een vrij
normale voet, met een heel lichte valguskanteling
van het hielbeen en een
lichte hallux valgus.
Voor het aanmeten krijg je anderhalf
uur, dit is normaal heel erg ruim,
maar op een examen blijkt dit toch
wel wat krap te zijn. Ik ben begonnen
met eerst rustig kennis te maken met
m'n klant, dit was voor haar ook een
nieuwe ervaring. Nadat dit voor mezelf
eerst de spanning wat had laten
dalen, begon ik aan het functieonderzoek.
Hier vond ik een aantal zaken
die anders bleken te zijn dan op de
mij uitgereikte medische omschrijving.
Ik ben van m'n eigen bevindingen uitgegaan,
wel heb ik deze met de examinerende
revalidatie-arts besproken
en na een kort onderzoek gaf hij me
gelijk. Tijdens het aanmeten heb ik er
veel aandacht aan besteed om een
nette opgeruimde indruk te maken.
Geen overbodige spullen op de werkplek
maar alles stand-by achter me.
Het maken van een paar podo-tracks
was voor een aantal aanwezige toch
nog onbekend, daardoor keken er
zo'n zes man op m'n vingers.
Inmiddels had ik gekozen voor een
beschoeiing net boven de enkels,
ongeveer 10 tot 12 cm hoog. Hiervoor
heb ik beide zijden belast en in
opstelling gegipst. De standlijnen heb
ik met een waterpas zeer nauwkeurig
aangebracht. Ook hierbij werd er op
m'n vingers gekeken, wat het er niet
makkelijker op maakt. Het looppatroon
en de voeten heb ik met een
videocamera opgenomen, ook iets
wat niet voor iedereen bekend was.
Over het resultaat van de gipshulzen
en m'n aanmeetgegevens was ik
redelijk tevreden. Alles moest worden
voorzien van m'n examennummer en
moest worden achter gelaten.
TWEEDE DAG: LEESTEN EN
WERKTEKENING MAKEN
Deze dag begon iedereen al in een
hoog tempo te werken. De beschoeiingsplannen
waren erg snel klaar, de
leesten waren een groter probleem,
de werktekeningen waren een echt
struikelblok. Een werktekening maken
die examenwaardig is, blijft een van
de moeilijkste onderdelen van het
examen. Aan het eind van de dag was
iedereen dan ook aan het vechten
tegen de klok.
DERDE DAG: VOORZIENINGEN EN
PASSCHOENEN
Ook op deze dag lijkt het wel of de
tijd aan je voorbij schiet, eenvoudige
handelingen als folie-passchoenen
maken worden nu toch ook weer een
obstakel. Toch heeft iedereen ook dit
weer gered. Ikzelf heb gekozen voor
een folie-passchoen van de leest, een
folie met voorzieningen en een proefloopschoen
van leer.
DE VIERDE DAG: HET PASSEN
Ik was ruim twee uur voor m'n beurt
al aanwezig, nu was de stress tot het
kookpunt gestegen bij mij en ook bij
de rest van de kandidaten. Nu zou in
een halfuurtje blijken of we er naast
zouden zitten met onze beschoeiingen
of dat we een functioneel product
hadden bedacht. Dit is het punt waarop
je kan zien of je op de juiste weg
bent en waarop je eventueel gemaakte
fouten moet zien te vinden en
daarna weer te herstellen. Ikzelf ben
gewend te passen met folie-passchoenen
met de voorzieningen, zo werk ik
in de praktijk ook. Met het passen

heb ik me hierop dan ook het meest
geconcentreerd. De examencommissie
ging echter meer uit van de leren
proefloopschoen en de folieschoen
werd nauwelijks bekeken. Op dat
moment wist ik echt niet te zeggen
hoe ik er voor stond, geen van examinatoren
liet ook maar iets doorschemeren
van de stand van zaken.
Achteraf bleek dit dan ook m'n zwakste
onderdeel te zijn geweest, naar de
examencommissie heb ik m'n bevindingen
moeilijk kunnen overbrengen,
maar ik heb wel m'n werk goed kunnen
aanpassen vanuit mijn bevindingen
van de folieschoenen.
Na de pas is er tijd om de leesten en
voorzieningen aan te passen. Nu werd
er erg veel gevloekt en gescholden,
ook waren er die liever stopten om
het een volgend jaar opnieuw te proberen.
Ikzelf had behoorlijk veel werk
maar wist alles toch binnen een redelijke
tijd af te krijgen. Het tekenen van
het grondpatroon volgde hierna, hiermee
heb ik weinig problemen, ook
heb ik hier voor een veilig model
gekozen. Omdat er een behoorlijk
verschil is tussen de twee schoenen,
ook al heb ik ze met een modelaanvulling
goed naar elkaar toe weten te
werken, heb ik voor een glad voorblad
gekozen. Aan het eind van de
dag is alles helemaal vol gestempeld.
Het werk mag dan meegenomen worden
om de schachten en onderwerken
te maken of te laten maken. Ik heb
een aantal collega's die in het maken
van schachten en onderwerken veel
beter zijn dan ik ben, ik heb hen dus
ook het werk laten maken. Hiervan
heb ik geen spijt, de schoenen zagen
er strak en erg verzorgd uit.
DE VIJFDE DAG: HET AFPASSEN
Behoorlijk gespannen, maar minder
dan met passen begon ik aan deze
dag. Weer was ik ruimschoots op tijd
aanwezig.
Het was voor het eerst dat deze klant
schoenen kreeg met een modelaanvulling,
voor haar ook een nieuwe ervaring,
die haar goed beviel.
De aanvulling leek met passen goed,
maar bleek nu toch 2 mm. te weinig
te zijn. Dit heb ik snel verholpen met
een laagje kurk onder het supplement
in de schoen. Hierdoor was de openstand
van de schachten niet meer
helemaal gelijk. Voor de rest zag het
er erg goed uit en mevrouw liep er
erg goed op. De examencommissie
heeft me er nog op gewezen dat ze
met de niet-aangedane zijde iets over
lateraal liep. Maar voor de rest lieten
ze ook nu weer niets blijken, geen
enkele uitlating waaruit ik kon opmaken
of ik erdoor was of niet.
Nu onzeker en vol twijfels naar huis,
wachten op de uitslag.
Maandagmiddag na twee lange
dagen en slapeloze nachten kwam
dan het verlossende bericht:
geslaagd! 's Avonds nog alle medekandidaten
gebeld, zes van de acht
waren geslaagd, een fantastische uitslag.
11

,THEMATISCH SCHOEISEL
WAT IS DAT NU
In het hiernavolgende artikel zal
ingegaan worden op een productgroep
welke de laatste tijd een
grote opkomst maakt op de markt,
namelijk het thematisch schoeisel.
In dit artikel wordt daarbij onder
meer de historie, definitie,
terminologie en de betekenis voor
de praktijk behandeld.
J.N. Wijnholds, orthopedisch schoentechnicus,
OIM Groningen
12
DEFINITIE
Thematisch schoeisel is
seriematig vervaardigd
schoeisel, gemaakt op bijzonder
gemodelleerde leesten, welke ingezet
kunnen worden ter correctie of verlichting
van verschillende soorten voetproblemen,
en daarbij gericht is op
speciale doelgroepen. Het thematisch
schoeisel moet doelgroepgericht
gebruikt worden. We kunnen op dit
moment 4 doelgroepen aangeven
waarvoor wij thematisch schoeisel
gebruiken: klompvoeten, diabetes/-
neuropathieën, reuma en parese.
HISTORIE
De levering van thematisch schoeisel
in Noord Nederland is ontstaan vanuit
de behoefte van kostenbesparing en
verkorting van de levertijd ten opzichte
van orthopedisch schoeisel. Het beperkte
pakket van semi-orthopedisch
schoeisel maakte dat hierin moeilijk
een oplossing gezocht kon worden.
Belangrijk is wel dat er een keuze
gemaakt kan worden, zonder dat dit
ten koste gaat van de functionaliteit
van de schoen.
Wij (dat wil zeggen de noordelijke
collega’s) werken nu ongeveer 2 jaar
met dit speciaal vervaardigde confectieschoeisel.
In overleg met de zorgverzekeraars
De Friesland, RZG en het
HGL zijn er afspraken gemaakt over
de volgende punten:
• Thematisch schoeisel wordt op
dezelfde manier afgehandeld als
een verwijzing orthopedisch A- of
B-schoeisel.
• Het schoeisel wordt onder een
aparte code naar de zorgverzekeraar
verwerkt.
• De visie van de zorgverzekeraars is
dat de orthopedisch schoentechnicus
moet functioneren als een verlengstuk
van de zorg die hen is
toevertrouwd. De term poortwachtersfunctie
is in de onderhandelingen
diverse keren benoemd.
• Er wordt een productenlijst samen
gesteld waarop staat welk schoeisel
als thematisch mag worden beschouwd.
Deze productenlijst wordt
jaarlijks getoetst op zijn bruikbaarheid.
• Het thematisch schoeisel moet een
positieve uitwerking hebben op
substitutie van OS-A naar OS-T
(kostenbesparing)
Dit thematisch schoeisel is niet voorzien
van het beroemde (beruchte)
NVOS keurmerk. Is het keuringsfenomeen
van het NVOS beeldmerk nog
zaligmakend Wellicht dient er te worden
nagedacht over de voorwaarden
waaronder de keuringseisen van het
orthopedisch B-schoeisel zijn geformuleerd.
Zitten er niet teveel voorwaarden
in dit keuringsfenomeen Hierdoor zijn
en komen er producten op de markt
die buiten deze keuring B-schoeisel
hun weg naar de patiënt zullen vinden;
enerzijds via ons, maar bedreigender
kan zijn als anderen ermee aan de haal
gaan. Ik denk daarbij aan podotherapeuten
en schoenspeciaalzaken.
Het is ons aller belang dat wij deze
kans niet voorbij laten gaan en dat wij
deze bedreiging voorkomen.
Wat vraagt de markt buiten het semiorthopedisch
schoeisel om De orthopedisch
schoentechnicus dient zich als
totaalaanbieder van schoeisel en zorg
te profileren, daarbij gebruik makend
van de huidige producten.
DOELGROEPEN
Zoals vermeld onderscheiden we 4
verschillende doelgroepen. Op dit

Doelgroepen
moment betrekken we het thematisch
schoeisel per doelgroep van verschillende
leveranciers (tabel 1).
Materiaalkeuze, gewicht en snit van
het thematisch schoeisel zijn geschikt
voor de eisen die dergelijke voeten
aan schoenen stellen. Door speciale
maakwijzen, materiaalgebruik en cosmetische
aspecten zijn deze schoenen
goed bruikbaar voor de aangegeven
doelgroepen.
In het kort luidt de omschrijving van
de aangegeven doelgroepen als volgt:
Diabetes
Op dit moment zijn er in Nederland
330.000 patiënten met diabetes mellitus.
In de komende jaren zal dit aantal
fors toenemen door vervroegde diagnostiek,
maar ook door een werkelijke
stijging van de incidentie (vóórkoming)
met name onder jongeren. De verwachting
is dat in 2010 er 500.000
patiënten met diabetes mellitus zijn in
ons land. Van alle patiënten krijgt
15% te maken met ernstige voetproblemen
(75000 klanten).
Reuma
Op dit moment zijn er ongeveer
450.000 patiënten die een behandeling
van een reumatoloog nodig hebben.
Schattingen lopen uiteen van
60% tot 90% welke uiteindelijk een
orthopedische schoenvoorziening
nodig hebben (270000 klanten).
Congenitale voetafwijkingen
Een op de 800 pasgeboren kinderen
komt ter wereld met een of twee
klompvoetjes, tweemaal zoveel jongens
als meisjes, en jongens hebben
vaker twee klompvoetjes. De redenen
dat wij ook deze groep in de productenlijst
hebben opgenomen zijn:
• Het schoeisel is doelgroep gericht.
• Op deze wijze worden nu ook de
Leveranciers
Behandeling klompvoeten
Nimco, Bimakon, Schein
Diabetes en neuropathie
Thanner, Sanova, Buratto, Kraemer
Reuma
Thanner, Sanova, Buratto, Kraemer
Pareses (combi met prefab-orthesen) Bally
Algemeen
Finn
Tabel 1 Leveranciers van verschillende typen thematisch schoeisel
orthopedische aanpassingen vergoed.
Overigens zijn wij van mening dat het
anti-varus schoeisel door de orthopedisch
schoentechnicus geleverd dient
te worden.
Naast ontwikkelingen in deze doelgroepen
zijn er ook andere ontwikkelingen:
1) Vergrijzing
De eerste ontwikkeling die momenteel
zichtbaar wordt is de vergrijzing.
Geschat wordt dat in het jaar 2010 de
gemiddelde leeftijd van de Nederlander
zal zijn toegenomen met 5 jaar
ten opzichte van het jaar 1992. In de
komende 36 jaar zal het percentage
65-plussers verdubbelen. Hierdoor
neemt de grijze druk toe. Wat houdt
de grijze druk in Grijze druk is de
omvang van de 65-plussers gerelateerd
aan het aantal 15-64 jarigen
binnen een bevolking (Tabel 2).
Jaar 0-14 jarigen 15-64 jarigen 65 plussers grijze druk
1950 29,3% 62,9% 7,7% 12,2%
1990 18,1% 69,2% 12,7% 18,4%
2010 16,4% 68,5% 15,1% 22,1%
2040 16,3% 58,9% 24,8% 42,0%
Tabel 2 Ontwikkelingen in de vergrijzing van de bevolking
2) Marktwerking
De tweede ontwikkeling is de wens
van de overheid om te komen tot een
betere marktwerking in de zorgsector.
Een van de uitvloeiselen van het overheidsbeleid
om te komen tot een
betere marktwerking is de budgettering
van de zorgverzekeraars, daarnaast
zal er een toenemende druk op
ons afkomen inzake substitutie (OS
schoeisel A naar OS thematisch
schoeisel of OS schoeisel B).
• Gebruikstermijnen volwassenen
naar 15 maanden (wisselpaar na 3
maanden)
• Gebruikstermijnen kinderen naar 6
maanden.
• Onderzoek naar substitutiemogelijkheden
BETEKENIS VOOR DE PRAKTIJK
De volgorde van selectie die na anamnese
dient te worden gehanteerd is:
• Confectie
• Confectie steun en gemak (Ovak)
• B-schoeisel
• Thematisch schoeisel
• Orthopedisch schoeisel
Er zijn bij veel mensen vaak vragen
over thematisch schoeisel, de meest
gestelde vragen met hun antwoorden
volgen hierna.
- Is thematisch schoeisel bedreigend
Het antwoord is nee, thematisch
schoeisel is geen bedreiging maar
biedt juist kansen!
- Is thematisch schoeisel bedreigend
voor mijn omzet in guldens
Ja, ervan uitgaande dat anders
orthopedisch schoeisel geleverd zou
zijn betekent dit ongeveer fl. 1000,-
minder inkomsten.
- Is thematisch schoeisel bedreigend
voor mijn kopzorgen
Ja, u zult creatief met samenstelling
van uw orthopedische voorzieningen
moeten omgaan.
- Moet mijn voorraad drastisch omhoog
Ja, voor een goed resultaat zult u
een ruime afgestemde pasvoorraad
moeten hebben.
- Hoe moet mijn voorraad dan omhoog
en wat kost dat
Ongeveer met 50 paar schoenen en
dat is fl.15.000,-
- Ben ik daar blij mee
Dat weet ik niet, maar wat ik wel
weet dat wij als totale vakgroep verantwoordelijk
zijn voor de totaal uitgaven
orthopedisch schoeisel. De
levering van thematisch schoeisel
levert een bijdrage aan de besparing
van de totaal uitgaven orthopedisch
schoeisel.
13

De vraag blijft natuurlijk of je met
opneming van thematisch schoeisel in
de regeling kunst- en hulpmiddelen
een aanzet geeft aan de overheid en
of zorgverzekeraars om het huidige
pakket semi-orthopedisch schoeisel
geheel of gedeeltelijk volgens het huidige
systeem af te schaffen.
Ik denk van niet, omdat het huidige
thematisch schoeisel doelgroepgericht
is en specifiek tot het werkgebied van
de orthopedisch schoentechnicus behoort
en moet blijven behoren. Mocht
overigens wel tot afschaffing van het
huidige honoreringssysteem OSB worden
besloten dan dienen wij patiënten
op dezelfde wijze te behandelen als nu.
CONCLUSIE
In Noord Nederland zijn met de zorgverzekeraars
afspraken gemaakt over
welke doelgroepen thematisch
schoeisel mogen gebruiken. De eerste
proefperiode heeft uitgewezen dat er
circa 10% van de verwijzingen OSA
of OSB geholpen konden worden met
thematisch schoeisel. Over besparing
gesproken: Fl.120.000,-! Op dit moment
lopen er vervolgonderzoeken.
Van belang is dat bij de toepassing van
thematisch schoeisel er geen besparing
ten opzichte van B-schoeisel maar een
besparing ten opzichte van A-schoeisel
optreedt. Mijn ervaring is dat met het
beperkte aanbod van B-schoeisel en
zonder aanbod van thematisch schoeisel
er vaak orthopedisch schoeisel
wordt verstrekt. Ook de voetproblematiek
geeft daar alle aanleiding toe.
Indien thematisch schoeisel geïntegreerd
zou worden in de regeling
Kunst- en Hulpmiddelen dienen wij er
alert op te zijn dat wij niet dezelfde
fout maken als bij de invoering van
het B-schoeisel.
Welke fout is er dan gemaakt Naar
mijn mening hebben wij als totale
vakgroep te lang gewacht met de
integratie van orthopedisch B-schoeisel.
Om op een goede wijze thematisch
schoeisel te integreren dienen
wij ervan uit te gaan dat thematisch
schoeisel een goede aanvulling is op
de huidige markt.
Randvoorwaarden voor de zorgaanbieders
(= orthopedisch schoentechnici)
van orthopedisch B- en thematisch
schoeisel zijn:
1) Zorgvuldig afgewogen pasvoorraad
2) Actuele productenlijst
3) Elektronische voetmeetsysteem
(second opion)
4) Erkenningsregeling uitsplitsen in
twee gedeelten.
a) Orthopedisch schoeisel
14
b) Orthopedisch semi- en thematisch
schoeisel
5) Opleiding: een aparte module
orthopedische aanpassingen
opnemen in de opleiding orthopedisch
schoentechnicus (hoeveel
studenten hebben in hun opleiding
echt met OSB gewerkt).
De keuze vrijheid van de orthopedisch
schoentechnicus dient niet beperkt te
worden. De orthopedisch schoentechnicus
(en niemand anders) en de
NVOS dienen alle kansen aan te grijpen
om naast OSB ook thematisch
schoeisel te leveren.
Om dit te realiseren dient er naar mijn
mening in de toekomstige erkenningsregeling
orthopedische schoentechniek
een uitsplitsing te komen van:
- Leverancier orthopedisch schoeisel.
- Leverancier orthopedisch semi- en
thematisch schoeisel.
De randvoorwaarden dienen uiteraard
in overleg met de zorgverzekeraars te
worden afgestemd zodat het thematische
schoeisel de kans krijgt die het verdient,
namelijk een volwaardige plaats
in het leveringspakket van de orthopedische
schoentechniek. Het uiteindelijke
einddoel moet dan ook zijn dat de
richtlijnen OSB wellicht versoepeld
moeten worden met als doelstelling dat
de huidige B-schoeisel voorwaarden
worden herschreven zodat de huidige
producten aansluiten bij de markt.
Tenslotte dank ik hierbij mijn noordelijke
collega’s en met name de leden
van de technische commissie die
hebben bijgedragen aan de totstandkoming
van het thematisch schoeisel,
niet alleen in de besprekingen maar
ook in het werkveld.
PRODUCTINFORMATIE
THEMATISCH SCHOEISEL
Over de modellen die op de markt
zijn kunnen we in het kort het volgende
opmerken:
1. Thanner
• Geen naden in de voering
• Hoog contrefort
• Veel ruimte in de schoen voor
maatvoetbedden
• Tongpolstering
• Geen harde neuzen in de schoen
• Afwasbare voering
2. Buratto
• Ruim en breed leestmodel
• Ver doorlopend contrefort
• Klassieke modellen
3. Kraemer
• Natuurlijk, breed leestmodel
• Veel ruimte op de balpartij
• Matige hakhoogte 18/20 m.m.
• Matige hieldiepte
• Zacht bovenleer
4. Sanova
• Breed leestmodel, 3 verschillende
wijdtes
• Veel ruimte in balpartij
• Ingebouwde lichte afwikkeling
• Binnenvoering met hoog draagcomfort
en wasbaar
• Verschillende wreefsluitingen
• Levering met plastazote inlay
5. Bally
• Ruime instap
• Geen naden op kritische plaatsen
• Ingebouwde lichte afwikkeling
• Hoge stabiele contrefortomsluiting
• Geschikt om met Peroneusorthese
in de schoen te dragen
6. Finn
• Brede leestmodellen
• Dempende werking van het
onderwerk
• Uitneembare voetbedden

,ORTHOPEDISCHE SCHOENTECHNIEK
EN PODOTHERAPIE
ONDER ÉÉN DAK
Buchrnhornen orthopedische
schoentechniek heeft als werkgebied
de provincie Brabant met vestigingen
in Eindhoven, Oss,
Tilburg en aanmeetpunten in Helmond
en Boxtel. Een bedrijf dat
er naar streeft een zo compleet
mogelijk pakket aan te kunnen
bieden voor mensen met voeten/of
loopproblemen. Buchrnhornen
heeft 45 mensen in dienst, en
exploiteert samen met de bedrijven
Hanssen, Toornend en OIM de
Centrale voor Schachten en
Onderwerken te Moergestel. Ook
participeert Buchrnhornen samen
met genoemde bedrijven in de
stichting federatie PAS.
Door: F. Buchrnhornen, orthopedisch schoentechnicus,
Eindhoven
16
HISTORIE
De historie van podotherapie
bij Buchrnhornen gaat
terug tot januari 1987. Toen kwam
de eerste podotherapeute in dienst bij
Buchrnhornen. Zij behoorde tot de
eerste lichting afgestudeerde aan de
opleiding te Eindhoven.
De praktijk voor podotherapie bij
Buchrnhornen is destijds voorzichtig
opgestart, waarbij de podotherapeute
naast haar vaktechnische werkzaamheden
ook algemene administratieve
werkzaamheden verrichtte. Al snel
echter groeide de praktijk en werd er
ook in het filiaal te Oss een praktijk
voor podotherapie gestart.
De reden om destijds met podotherapie
te starten was dat het met name
Paul Buchrnhornen al snel duidelijk
was dat podotherapie een waardevolle
aanvulling kon betekenen op het
bestaande dienstenpakket.
De meerwaarde van podotherapie en
orthopedische schoentechniek onder
één dak is het kunnen leveren van een
Afbeelding 1: Overleg tussen de podotherapeute
en de orthopedisch schoenmaker
completer dienstenpakket voor mensen
met voet- en/of loopproblemen.
Vanaf het begin dat podotherapie zijn
intrede deed bij Buchrnhornen is het
basisprincipe gebezigd dat de voorschrijver
bepaald of een klant geholpen
wordt door de afdeling podotherapie
of door de orthopedische schoentechniek.
ACTUELE STAND VAN ZAKEN
De actuele situatie is dat er bij
Buchrnhornen op de hoofdvestiging
twee podotherapeuten in loondienst
zijn. Bij de filialen te Oss en Tilburg
zijn zelfstandige podotherapeuten
werkzaam.
Verder wordt er nauw samengewerkt
met podotherapeuten in de behandelteams
van de diabetes voetenpoli in
twee ziekenhuizen in Eindhoven en
Veldhoven.
Voor klanten die niet naar het bedrijf
kunnen komen gaan de podotherapeuten
op huisbezoek. Ook worden
patiënten gezien in de kliniek van
revalidatiecentrum Blixembosch te
Eindhoven.
VERSCHILLENDE DISCIPLINES
Podotherapie en orthopedisch
schoentechniek zijn verschillende disciplines
maar beiden houden zich
bezig met voet- en loopproblemen.
In relatie tot schoenen stoppen de
mogelijkheden van podotherapie als
confectieschoenen geen adequate
pasvorm kunnen garanderen. De
orthopedisch schoentechnicus zal de
podotherapeut inschakelen als er
daadwerkelijk iets aan de voet moet
gebeuren. Met betrekking tot het
maken van zolen c.q. voetbedden/-
steunzolen bestaat er een overlapping
van de activiteiten.
Het werkgebied van de podotherapeut
omvat verder:
• Voetonderzoek, o.a. het kwalificeren
van voetdefecten,
• gespecialiseerde voetbehandeling,
waarbij de podotherapeut aanzien-

Afbeelding 2: De podotherapeute schrijft het artsenverslag
lijk meer kan dan de pedicure,
• teen-orthesen ter correctie of
bescherming van de tenen,
• orthonyxie: door middel van
gebruik van een nagelbeugel wijzigen
van de nagelstand om ingroeien
te voorkomen,
• vilttherapie met als mogelijkheid
om acuut een pijnlijke drukplaats
tijdelijk te ontlasten.
Ook de artsenrapportage vormt een
belangrijk onderdeel van het dienstenpakket
van podotherapie.
DE MEERWAARDE
Door het goed op de hoogte zijn van
elkaars mogelijkheden is er een optimale
samenwerking ontstaan tussen
beide disciplines. De paskamers van
de podotherapie en de orthopedische
schoentechniek zijn zo gesitueerd dat
er over en weer geadviseerd kan worden.
Zo zal de orthopedisch schoentechnicus,
als hij een cliënt ziet met
een voetdefect of bedreigde huid die
niet onder controle staat, deze op het
spreekuur plaatsen van de podotherapie.
Andersom schakelt de podotherapie
de schoentechnicus in als
een voet om een meer adequate
schoenvoorziening vraagt. Uiteraard
zal in overleg worden getreden met
de verwijzer als er afgeweken wordt
van de receptuur.
Door toevoeging van podotherapie
weet de voorschrijver dat hij een groter
deel van de groep patiënten met
voet- en loopproblemen door kan verwijzen.
De meerwaarde van podotherapie
bestaat ook uit de uitwisseling van
kennis op interne instructieavonden.
Met betrekking tot podotherapie
betekent dit dat de podotherapeuten
presentaties verzorgen op het gebied
van voetonderzoek en kennis van de
neuropatische voet.
DIABETES VOETENPOLI
Twee jaar geleden heeft Buchrnhornen
samen met de afdeling interne
geneeskunde van het Diaconessenziekenhuis
in Eindhoven een diabetes
voetenpoli opgezet. Op doorverwijzing
van de internisten screent de
podotherapie voeten van patiënten
met neuropathie en houdt deze onder
behandeling. In geval er schoentechnische
voorzieningen nodig zijn worden
deze patiënten gezien door de
revalidatiearts en doorgesproken met
de orthopedisch schoentechnicus.
Recent zijn de vergoedingen voor
podotherapie, met name voor diabetes
mellites patiënten, door diverse
zorgverzekeraars verruimd. Dit heeft
mogelijkheden geopend om diabetes
mellitus patiënten met neuropathie
onder controle te houden.
TOEKOMST
Voor de toekomst leeft het idee bij
Buchrnhornen om podotherapie en
orthopedische schoentechniek met
betrekking tot podotherapeutische
zolen c.q. steunzolen/voetbedden
zoveel mogelijk te laten integreren
waarbij de sterke punten van beide
disciplines gehandhaafd moet blijven.
De visie van Buchrnhornen is dat extreme
standafwijkingen van de tarsus
het beste voorzien kunnen worden
van een steunzool die op basis van
een gipsafdruk is gemaakt, waarnaast
podotherapeutische zolen zeer goed
voldoen bij voorvoetklachten.
Afbeelding 3: Tijdens het voetonderzoek wordt met gebruik van een stemvork het diepe
gevoel getest
17

,REUMATOIDE ARTHRITIS:
EEN “OUD” ZIEKTEBEELD MET NIEUWE ONTWIKKELINGEN
Reumatoïde arthritis is een veel
voorkomende ziekte. Waar de voet
is aangedaan, kan de orthopedisch
schoentechnicus veel patiënten van
dienst zijn met goede schoenaanpassingen
of aangepaste schoenen.
De laatste tijd is er een aantal
ontwikkelingen in de medicamenteuze
behandeling van het ziektebeeld
waarvan het zinvol lijkt de
orthopedisch schoentechnicus hiervan
op de hoogte te stellen.
Deze gelegenheid wordt te baat
genomen om nog een aantal
aspecten van het ziektebeeld op
een rijtje te zetten.
Door: P.J.A. ten Hengel, revalidatiearts en Dr.
H.L.M. Brus, reumatoloog
18
W
AT IS REUMA
Reumatoïde arthritis
(hier verder reuma
genoemd) is een niet-bacteriële ontsteking
die vooral in gewrichten optreedt.
Daarnaast kan de ziekte zich in
vele andere organen manifesteren.
Door uitgebreid onderzoek is er
inmiddels veel van de ziekte bekend,
maar het is nog steeds niet helemaal
duidelijk hoe en waarom de ziekte
ontstaat. Het is wel duidelijk dat een
immunologische reactie een rol
speelt; onduidelijk is of een virus of
een bacterie of iets anders de aanmaak
van antilichamen in gang zet.
Het ziektebeeld treedt op in ongeveer
2 % van de bevolking en komt in
feite in iedere leeftijdsgroep voor.
Vrouwen worden 3 maal zo vaak
door de ziekte getroffen als mannen.
ZWELLING EN VERWOESTING
De ziekte begint meestal met een zwelling
(ontsteking) van het weefsel dat de
binnenzijde van het gewricht bekleedt
(synovia). Dit weefsel wordt rijker aan
bloedvaten en er worden cellen in
gezien die passen bij een ontsteking.
Het gehele gewricht raakt gezwollen,
mede door een toegenomen productie
van gewrichtsvloeistof. Door de ontsteking
en de verdikte synovia die over
het kraakbeen heen groeit treedt er
een destructie van het kraakbeen op.
Het bot wordt ook beschadigd meestal
beginnend op de plaats waar het gewrichtskapsel
aanhecht. Doordat het
kraakbeen verdwijnt en de banden
minder stevig worden, worden de
gewrichten minder stabiel en kunnen
er standsafwijkingen optreden. Bij de
hand kan de kenmerkende ulnair
deviatie van de vingers ontstaan die
mogelijk samenhangt met een rotatie
in de handwortel. Bij een voortschrijdend
ziektebeeld kan het gewricht
volledig te gronde gaan en blijft er
slechts wat bindweefsel tussen de
boteinden over of treedt er een volledige
verbening van het gewricht op.
IS HET WEL REUMA
In een aantal klassieke gevallen is het
niet moeilijk de diagnose te stellen. In
gevallen waar de ziekte wat meer sluipend
ontstaat en in wat meer atypische
gevallen kan de diagnose zeer lastig zijn.
Door de American College of Rheumatology
zijn een aantal criteria opgesteld
aan de hand waarvan de diagnose
gesteld kan worden. De criteria betreffen
een aantal bevindingen bij anamnese
en onderzoek van de patiënt (met
name ochtendstijfheid, zwelling van gewrichten
met name symmetrische
gewrichtszwelling etcetera). Daarnaast
spelen een aantal bevindingen bij röntgen
en laboratoriumonderzoek een rol.
In het bloed wordt onder andere gezocht
naar reumafactoren. Een negatieve
uitslag hiervan betekent niet dat de
patiënt geen reuma heeft; immers het is
slechts een van de factoren in het stellen
van de diagnose. Gezien de draagwijdte
van de diagnose en met name de consequenties
die het voor de patiënt heeft
zal de diagnose in het algemeen door
een reumatoloog gesteld worden.
REUMA: NIET ALLEEN IN DE
GEWRICHTEN
De ziekte kan zich buiten de gewrichten
in vele organen manifesteren. Zo komen
de subcutane noduli met name aan de
strekzijde van de gewrichten vooral de
ellebogen zo frequent voor dat ze een
onderdeel voor het stellen van de diagnose
geworden zijn (het betreft namelijk
een van de criteria). In vrijwel alle
organen kan de ziekte zich manifesteren
zoals pezen en peesscheden, de
huid, in hart en longen. Daarnaast kunnen
ook b.v. bloedvaten, zenuwen,
ogen en speekselklieren aangedaan zijn.
REUMA EN VOETEN
Reumatoïde arthritis kan zoals gesteld in
alle gewrichten voorkomen maar het
meeste wordt het gezien in de handen
en knieën maar daarnaast in een groot
percentage in de voeten. Het meest fre-

quent komt het dan in de voorvoet voor,
maar ook kunnen de middenvoet en de
voetwortel aangedaan zijn. De gewrichten
b.v. de MTP’s zijn gezwollen met
name is er dan pijn bij tangentiele druk.
Vaak ontstaat er een hallux valgus. In
verder voortschrijdende gevallen treedt
er een kenmerkende (sub)luxatie op van
de MTP’s waarbij er een hyperextensie
van de tenen optreedt, vaak ontstaat er
dan een klauwstand. De gedachte is dat
door de hyperextensie van de tenen het
vet(polster)kussen dat normaal onder de
MTP’s ligt naar voren wordt getrokken
en dan in feite voor de MTP’s komt te
liggen en dan niet meer als polsterkussen
kan dienen. De kopjes zijn in die
situatie vlak onder de huid te voelen.
Ook andere delen van de voet kunnen
aangedaan zijn en daardoor kan de voet
gedeformeerd raken. Bewegingen in de
enkel of middenvoet kunnen pijnlijk zijn.
De uiting van de ziekte kan heel verschillend
zijn. Een groot deel van de patiënten
(globaal de helft) heeft een
betrekkelijk mild verloop, dat wil zeggen
met hooguit een matige ziekteactiviteit.
Dit betekent dat deze patiënten kunnen
blijven functioneren in de maatschappij.
De andere helft heeft een agressiever
beloop met toenemende gewrichtsschade
en daarmee een achteruitgang
van de functionele mogelijkheden.
BEHANDELING
Afhankelijk van de ernst van de ziekte
worden patiënten behandeld met medicijnen,
fysiotherapie, hydrotherapie, ergotherapie
en soms begeleiding door het
maatschappelijk werk. Ook de orthopedisch
schoentechnicus kan wat betreft de
behandeling dikwijls een zinvolle bijdrage
leveren door het aanmeten van schoenaanpassingen
of aangepaste schoenen.
MEDICATIE: BESTAANDE ROUTINES
EN NIEUWE ONTWIKKELINGEN
Wat betreft de medicamenteuze behandeling
werd vroeger het piramidemodel
gehanteerd. Dit hield een bepaalde opbouw
bij de keuze van de medicamenten
in. Er werd in eerste instantie
gekozen voor behandeling met een
medicijn uit de groep van de NSAID’s
(Non Steroidal Anti Inflammatory Drugs).
Als dit na enige tijd onvoldoende effect
sorteerde werden tweedelijnsmiddelen
ingezet (DMARD’s: Disease Modifying
Antirheumatic Drugs). Dit kan bijvoorbeeld
Plaquenil of goudinjecties zijn.
In derde instantie werden cytostatica
en eventueel prednison gebruikt.
Bij dit getrapte systeem (of ook wel
piramidesysteem genoemd) wordt
eerst gedurende een vrij lange tijd
(maandenlang) het effect van een
middel bekeken, voordat naar een
zwaarder middel gegrepen wordt; uiteraard
afhankelijk van de ernst van het
ziektebeeld. De laatste tijd wordt in een
veel vroegere fase naar de zwaardere
middelen gegrepen. Daardoor komt het
ziekteproces sneller tot rust en mogelijk
treedt er daardoor ook minder beschadiging
van de gewrichten op. De bijwerkingen
van de zwaardere medicijnen
vallen blijkens onderzoek mee in vergelijking
tot de positieve effecten voor de
patiënten op voorwaarde dat er adequate
controle plaatsvindt.
In een vergelijking tussen een groep die
met een combinatie van “zware” medicatie
(3e lijn) behandeld was en een
groep die alleen met DMARD’s behandeld
was bleek het ziekteproces in de
eerste groep beter te reageren met een
betrekkelijk gering percentage uitvallers
door bijwerkingen.
BIOTECHNOLOGIE
Er worden nieuwe medicijnen ontwikkeld
met biotechnologie. Deze medicijnen
grijpen specifieker in op wat bekend
is van het ziekteproces. Zo kunnen monoclonale
antilichamen bepaalde stoffen
die de ontsteking veroorzaken wegnemen.
De eerste berichten hierover lijken
zeer positief; er is echter nog weinig te
zeggen wat betreft de effecten op de
langere termijn. Daarnaast zijn deze
medicijnen nog uiterst kostbaar.
FYSIOTHERAPIE, HYDROTHERAPIE
EN ERGOTHERAPIE
Een uitgebreide beschrijving van de behandelaspecten
van deze disciplines gaat
in het kader van dit artikeltje te ver. Van
belang is het goed onderhouden (op peil
houden) van spierkracht en conditie en
voorkomen van contracturen. Daarnaast
het (zo nodig) opstellen van een goed
pakket aanpassingen en voorzieningen
en goede instructie geven ten aanzien
van gewrichtsbeschermende principes en
de principes van het afstemmen van de
belasting op de belastbaarheid. Goede
ergonomie leidt mogelijk tot minder
beschadiging van de gewrichten.
LAST BUT NOT LEAST: DE ORTHO-
PEDISCH SCHOENTECHNICUS
Het belangrijkste doel is het verbeteren
van de functie onder andere door het
verminderen van de pijn. Bij de
beschoeiing van de reumavoet moet
met alle aspecten van de reumavoet
rekening gehouden worden;
1. De schoenen moeten uiteraard goed
passen om de afwijkende voetvorm.
2. De pijnlijke punten moeten goed
worden vrij gelegd. Dit betekent
vaak goede polstering onder de
MTP’s, uiteraard met een goed
geplaatste voorvoetsteun, maar ook
andere plaatsen met veel druk dienen
goed in ogenschouw genomen
te worden, bijvoorbeeld door het
goed vrij te leggen of te polsteren.
3. Als bewegingen in de voet pijnlijk
zijn moet de schoen deze bewegingen
tegengaan door goed geplaatste
verstijvingen (verstevigingen) bijvoorbeeld
van de zool of de schacht.
4. Ook een goede afwikkelvoorziening
kan de klachten van de voet verminderen.
5. De meeste patiënten met reuma
hebben een matige spierkracht en
conditie, en daarbij zijn de voeten
pijnlijk: dit maakt het van het grootste
belang dat de schoenen licht van
gewicht zijn.
6. Het bovenwerk dient van een zeer
soepel bovenleer te zijn.
7. Wat betreft de opbouw: de schoenen
dienen een “normale“ hielheffing
te hebben. Uiteraard zijn bij
de bepaling hiervan andere factoren
van belang zoals afwijkende stand
en beweeglijkheid.
8. Bij de uitlijning van de schoen dient
uiteraard rekening gehouden te worden
met een eventueel afwijkende
beenstand.
9. Voorts dient er rekening gehouden
te worden met de dikwijls beperkte
handfunctie van de patiënt (en eventueel
een beperkte flexie van bijvoorbeeld
een heup) bij de keuze van de
sluiting van de schoen.
Dikwijls zal gekozen worden voor een
klitband met passant. Veel patiënten
hebben in de thuissituatie geen schoenen
aan maar een pantoffel. In die situatie is
het goed om eventueel een orthopedische
maatpantoffel te vervaardigen. De
orthopedisch schoentechnicus dient zich
te realiseren dat het ziektebeeld dynamisch
is dat wil zeggen dat de activiteit
van de ziekte kan wisselen en dat er
meestal een toenemende destructie is.
Dit betekent dat de voetvorm verandert
en dat bij het maken van een volgend
paar niet zonder meer uitgegaan kan
worden van de oude leest. Regelmatig
zal er nieuw gegipst dienen te worden.
De orthopedisch schoentechnicus kan
door het aanmeten van goed schoeisel
een wezenlijke bijdrage leveren tot een
betere kwaliteit van leven van een
patiënt met reumatoïde arthritis.
19

Te Koop
Orthopedische
Schoenmakerij
Midden van ‘t land
Geen personeel
Huurpand ƒ 1.750,- per maand
Goede parkeermogelijkheden
Vraagprijs ƒ 650.000,-
Reacties onder nummer 99.001
van dit blad
De SVGB is het Landelijk Orgaan Beroepsonderwijs dat werkt voor de gezondheidstechnische en ambachtelijke
beroepen. De branches variëren van Orthopedische Schoentechniek en Schoenherstellers tot Pianotechniek en Tandtechniek.
De centrale taak van de SVGB is ervoor te zorgen dat de door de arbeidsmarkt gevraagde kwalificaties worden
gerealiseerd in opleidingsprogramma’s. Samenwerking met het bedrijfsleven en onderwijsorganisaties is dan ook
van groot belang.
In verband met pensionering van een collega zijn wij op zoek naar
Consulent Orthopedische Schoentechniek/Schoenherstellen 1,0 FTE (v/m)
Hij of zij heeft als primaire taak ervoor te zorgen dat er voldoende erkende leerbedrijven in het secundair beroepsonderwijs op het gebied van de Orthopedische
Schoentechniek en de Schoenherstellers zijn, en dat deze leerbedrijven van voldoende kwaliteit zijn.
Het gaat in eerste instantie om een aanstelling van een jaar. Bij gebleken geschiktheid is een vaste aanstelling mogelijk. Het salaris is afhankelijk van leeftijd en ervaring, u
valt onder de CAO-LOB.
Kerntaken
• Vertalen van landelijk beleid ten aanzien van beroepspraktijkvorming (BPV)
• Verrichten van acquisitie voor het verkrijgen van praktijkleerplaatsen
• Ontwikkelen van eindtermen & toetstermen
• Mede-bijdragen aan het geven van nieuwe impulsen aan de opleidingen Orthopedische Schoentechniek en Schoenherstellen
• Het geven van adviezen aan de directie
• Het adviseren over opleidingen
• Het verrichten van ondersteunende taken, zoals: ontwikkelen en bijstellen van leermiddelen en examens
Functieprofiel
• HBO werk- en denkniveau
• Didactische en pedagogische kwaliteiten
• Zelfstandigheid
• In het bezit van diploma Orthopedische Schoentechniek
• Sociale vaardigheden voor het onderhuden van externe contacten, en het wekken van belangstelling voor de desbetreffende opleidingsmogelijkheden
• Analytisch en systematisch denkvermogen
• Goede contactuele eigenschappen
• Goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid
Inlichtingen
Wilt u meer weten over deze functie Dan kunt u bellen met dhr. K.G.P. v.d. Lest, tel. 030 - 603 67 56.
U kunt uw sollicitatie met CV sturen naar: SVGB, t.a.v. de heer K.G.P. v.d. Lest, Postbus 480, 3430 AL in Nieuwegein.
21

Orthopedische schoentechnieken
LID N.V.O.S.
Voor onze vestiging in Rotterdam zijn wij op zoek naar een:
BEDRIJFSLEIDER
U geeft leiding aan het produktieproces en de medewerkers in de werkplaats.
Daarnaast bent u verantwoordelijk voor het houden van diverse spreekuren en
het uitbouwen hiervan.
Bent u in het bezit van het diploma ”orthopedisch schoentechnicus” en heeft u goede contactuele en
leidinggevende capaciteiten Dan bent u wellicht de persoon waar wij naar op zoek zijn!
Wij bieden u:
- een dynamische functie binnen een jong team
- een prima salariëring in overeenstemming met de functie
- goede secundaire arbeidsvoorwaarden
Geïnteresseerd Stuur uw sollicitatie voorzien van een c.v. naar:
Ton Jansen orthopedische schoentechnieken
t.a.v. dhr. A.G. Jansen
Valkenstraat 1
3011 VR Rotterdam
Telefoonnummer: 010 - 4149091
22

ORTHOPEDIE
DE NIEUWE GENERATIE
STEUNZOLEN
PLAATMATERIALEN
SEMI-ORTHOPEDISCH SCHOEISEL (TNO en NVOS keurmerk)
MEER INFO
Bel: +31(0)36-5490258 !
FOOTWORK - Hopperzuigerstraat 35 - 1333 HM Almere - Holland
tel. +31 (0)36 549 0258 / fax +31 (0)36 549 0260
23

,HET MILLENNIUM
VRAAGSTUK
Er is al veel gezegd en geschreven
over het millennium vraagstuk.
De aard en de omvang van het
millenniumprobleem proberen vele
instanties inzichtelijk te maken.
Enerzijds circuleren er spookverhalen
en hebben bedrijven
bange vermoedens. Anderzijds
heerst er een ‘het valt wel mee’
gevoel. Over welk probleem hebben
we het nu eigenlijk en wat
moeten we er aan doen.
Door: Drs. K.G.J. Koemans
24
EEN VERZONNEN
PROBLEEM
Het millenniumprobleem
bestaat echt. Zelfs sterker, het zal zich
wereldwijd op veel meer plaatsen
voordoen dat u in eerste instantie zou
verwachten. Het millenniumprobleem
doet zich niet alleen voor in computersystemen,
maar ook in talloze apparaten
waarin sofware en/of chips
zijn ingebouwd, zoals bijvoorbeeld
telefooncentrales en beveiligingsapparatuur.
Het millenniumprobleem kan
tot gevolg hebben dat er storingen
optreden in systemen en apparaten of
dat deze uitvallen.
ONDERZOEK
In principe kan het millenniumprobleem
dus optreden in alle systemen
en installaties waarin chips zitten. Om
te weten of het probleem ook daadwerkelijk
zal optreden kunt u zelf een
test of onderzoek (laten) uitvoeren.
Van belang is ook dat u uw leveranciers
vraagt naar de status van hun
producten.
Een van de knelpunten op het gebied
van de informatiesystemen is de millenniumonbestendigheid
van diverse
softwaretoepassingen.
Het is zeer verstandig dit bij uw leverancier
van de software na te vragen.
Een andere kwestie waar momenteel
nog niet veel zicht op is, is de vraag
hoe paniekerig burgers en bedrijven
zullen reageren naarmate de eeuwwisseling
dichterbij komt. Bijvoorbeeld
apotheken houden serieus rekening
met hamsteraars, zodat een tekort aan
medicijnen en bepaalde categorieën
hulpmiddelen kan gaan ontstaan.
VERANTWOORDELIJK STELLEN
Of het mogelijk is een leverancier
verantwoordelijk te stellen voor het
millenniumprobleem is moeilijk te beantwoorden.
De cruciale vraag is in
hoeverre een leverancier zich bewust
had kunnen en moeten zijn van het
probleem in een specifieke situatie.
Grondig juridisch onderzoek op het
gebied van aansprakelijkheid is nodig.
Het Millennium Platform waarschuwt
echter bedrijven en organisaties zich
niet teveel op het aansprakelijkheidsvraagstuk
te concentreren. Beter is het
om te werken aan de concrete oplossing
van het millenniumprobleem.
MILLENNIUM PLATFORM
Het Millennium Platform is een initiatief
van VNO/NCW, MKB Nederland,
het Ministerie van Economische Zaken
en het Ministerie van Binnenlandse
Zaken en staat onder voorzitterschap
van oud-Philips-president J.D. Timmer.
Het Millennium Platform heeft tot
taak het stimuleren van de bewustwording
door te wijzen op de noodzaak
het millenniumprobleem op
korte termijn aan te pakken. Ook bemiddelt
het Millennium Platform tussen
partijen, speelt een centrale en
coördinerende rol tussen de vraag in
de markt, de deskundigen en de leveranciers
van oplossingen.
Het Millennium Platform heeft vooral
een initiërende, stimulerende en sturende
functie. Het realiseren van de
concrete oplossingen in apparatuur
en systemen is de verantwoordelijkheid
van elke organisatie zelf. De
doelgroep van het Millennium Platform
bestaat uit alle bedrijven in
Nederland. Om de tientallen duizenden
organisaties in het land te kunnen
bereiken heeft het platform
gekozen voor een benadering per sector.
Daarbij wordt zo veel mogelijk
gebruik gemaakt van bestaande organisaties,
zoals brancheverenigingen.
MKB-MILLENNIUMPLAN
Binnen het platform is een plan ontwikkeld
met als titel ‘het mkb-millenniumplan’.
Aan branche-organisaties
wordt onder andere de mogelijkheid
geboden in hun branche één pilotonderzoek
uit te laten voeren. Hiermee
wordt een beeld verkregen van de situ-

atie in de branche en de mogelijke
knelpunten. De NVOS bekijkt momenteel
of het mogelijk is hiervoor in aanmerking
te komen. Het is in ieder geval
verstandig ook een onderzoek in uw
eigen bedrijf te starten. Ter ondersteuning
daarbij is een werkboek MKB
beschikbaar. Dit werkboek, is een praktisch
stappenplan voor het MKB bij het
oplossen van het millenniumprobleem.
Het Millennium Platform is te bereiken via telefoonnummer 0800 -
999 2000. Veel informatie is ook te verkrijgen via de website van het
platform: www.mp2000.nl .
INFORMATIE
Informatie en inlichtingen zijn te verkrijgen
bij het Millennium Platform.
Het platform heeft een aantal praktische
hulpmiddelen ontwikkeld, zoals
het werkboek MKB, hoe pak ik het
millenniumprobleem aan, handleiding
voor het MKB en een millenniumprobleem
in mijn PC. Oplossingen voor
de pc-gebruiker thuis en op het werk.
Ondernemers moeten het millenniumprobleem
vooral niet groter maken dan
dat het is. Helder op een rij zetten wat
er eventueel kan mis gaan en op basis
daarvan maatregelen nemen. Het is
daarbij zaak tijdig te beginnen en goed
naar anderen te luisteren die nuttige
adviezen hebben. Een ondernemer
moet er niet per definitie van uitgaan
dat hij het millenniumprobleem van
een bedrijf altijd zelf kan oplossen.
Millennium proof
Deze voet is nog steeds te
bewonderen bij het Romeins
theater in Caesarea (Israël).
In 31 v.C. schonk Keizer
Augustus deze stad aan
Herodus. Herodus toonde
zijn erkentelijkheid door de
stad met vele gebouwen te
verrijken en de stad Caesarea
(Stad van Caesar) te
noemen.
25

Er gaat niets
boven Groningen
Jan van Velden heeft UNIEKE VOORDELEN voor de orthopedie
1* Jan van Velden heeft ruim 10.000 artikelen op voorraad. Waaronder een uitgebreid scala
toebehoren voor de orthopedie. FREUDENBERG artikelen, LUNALUX, POLSTER-
MATERIALEN, VERSTEVIGINGSMATERIALEN, RANDEN, KURK, VOERINGEN, HAL-
ZEN, LIJMEN, GEREEDSCHAPPEN, ONDERWERKEN, VETERS en
KLEINTOEBEHOREN.
2* Jan van Velden heeft een gratis catalogus met actuele prijzen. U weet waar u aan toe bent.
3* Jan van Velden heeft een eigen huismerk VG. Kwaliteitsartikelen voor vaste lage prijzen.
4* Jan van Velden heeft deskundig personeel. Wij adviseren bij al uw vragen.
5* Jan van Velden levert topservice. Voor drie uur ‘s middags besteld, de volgende werkdag
in huis. Om vier uur nog wat er bij bestellen mag ook.
6* Jan van Velden maakt het gemakkelijk. Alles onder één dak. Alles centraal inkopen
zorgt ervoor dat uw voorraad laag blijft.
7* Jan van Velden levert bijna alles voor 100% uit. Weinig of geen naleveringen. Is dat wel
het geval, dan uiteraard franco.
8* Jan van Velden geeft u een duidelijke gespecificeerde factuur, welke vrijwel altijd klopt.
Jan van Velden & Co. b.v.
SCHOENREPARATIEARTIKELEN - FOURNITUREN - ORTHOPEDIE - LEDERWAREN
Best Quality
Postbus 5010 Gotenburgweg 26 Tel.: 050 - 5 422 522
9700 GA Groningen 9723 TL Groningen Fax: 050 - 5 416 716
26