Richtlijn-End-of-life-care-bij-IC-patiënten-de-verpleegkundige-zorg

End-of-life care bij IC-patiënten, de verpleegkundige zorg 2014
Narratieve reviews en opiniërende artikelen
Boyle, Miller & Forbes-Thompson (2005) beschrijven in hun narratieve review hoe de besluitvorming
en communicatie over EOLC op een IC verbeterd kan worden. Verschillende studies, waarin een
interventie is toegepast om de communicatie of de besluitvorming te verbeteren, worden
gepresenteerd in een tabel. Uit de resultaten van de verschillende studies wordt geconcludeerd dat
communicatie tussen professionals op een IC moeilijk en inadequaat verloopt, waardoor
professionals, naasten en patiënten gestrest en ontevreden achter blijven. Ze bevelen aan om
proactieve multidisciplinaire strategieën toe te passen, zoals het houden van dagelijkse
teamoverleggen en familiegesprekken.
Curtis & Rubenfeld (2005) bevelen in hun narratieve review over vier thema's, die van invloed zijn op
kwalitatief goede EOLC op een IC, aan om vroege communicatie te faciliteren binnen het
behandelteam. De auteurs specificeren vroege communicatie en hoe dit te faciliteren niet.
Conclusies frequentie en momenten van communicatie
Niveau 3
In de literatuur staat beschreven dat een dagelijks proactief multidisciplinair
overleg de communicatie tussen zorgverleners verbetert.
C Quenot et al., 2012
D Boyle et al., 2005
Niveau 4
In de literatuur staat beschreven dat vroege communicatie over EOLC (binnen 24
uur na opname op de IC) binnen het behandelteam plaats moet vinden.
D Curtis & Rubenfeld, 2005; Mosenthal & Murphy, 2006
Rol IC-verpleegkundigen binnen multidisciplinair team/ overleggen
Kwantitatieve en kwalitatieve studies
De survey van Beckstrand, Callister & Kirchhoff (2006) had als doel het inventariseren van suggesties
van IC-verpleegkundigen voor het verbeteren van EOLC op IC's. In totaal hebben 1409 ICverpleegkundigen
uit de Verenigde Staten een vragenlijst over EOLC ingevuld. Uit deze vragenlijst
kwam het hoofdthema ‘De zorg voor een goede dood’ naar voren. De auteurs geven onder andere
aanbevelingen op het gebied van effectieve communicatie in een behandelteam. Dit kan bereikt
worden door een IC-verpleegkundige die het multidisciplinaire team in een vroeg stadium in het
zorgproces bij elkaar brengt, die het eventueel staken van een behandeling tijdig bespreekbaar
maakt bij de arts, die de zorg initieert en coördineert en die zorgt dat duidelijk is wie het eerste
aanspreekpunt is onder naasten, de artsen en het verpleegkundig team.
In de survey van Crump et al. (2010) naar belemmerende en bevorderende factoren en de benodigde
kennis ten aanzien van EOLC op een IC achten zij de IC-verpleegkundige de aangewezen persoon om
waarden en normen van de patiënt en naasten in te brengen tijdens een overleg, aangezien zij het
meeste contact heeft met de patiënt en naasten.
46