Richtlijn-End-of-life-care-bij-IC-patiënten-de-verpleegkundige-zorg

More documents

Recommendations

Info

Inleiding hoge en lage methodologische kwaliteit vergelijkbare resultaten gaven. Het wetenschappelijk materiaal is samengevat in een conclusie. Volgens de EBRO-methode wordt het niveau van het meest relevante bewijs bij de conclusie weergegeven. Het niveau van de conclusies is gebaseerd op het niveau van de studie(s). Tabel 3 beschrijft op welke manier de verschillende niveaus aan de conclusies toegekend kunnen worden. Tabel 3. Indeling niveaus conclusies Niveau Criteria 1 Eén onderzoek van niveau A1 of ++, of tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau A2 of + 2 Eén onderzoek van niveau A2 of +, of tenminste 2 onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van niveau B of +/- met dezelfde resultaten 3 Eén onderzoek van niveau B of C of +/- of - 4 Mening van deskundigen In deze richtlijn zijn ook ‘Overige overwegingen’ beschreven. Deze ‘Overige overwegingen’ bestaan uit wetenschappelijk bewijs uit evidence-based richtlijnen, interviews en overige aspecten, bijvoorbeeld kosten, beschikbare voorzieningen, organisatie van zorg, patiëntenperspectief, perspectief van zorgverleners en juridische aspecten, die door de expertgroep genoemd zijn. Daarnaast is relevante informatie uit diverse richtlijnen opgenomen. Deze (inter)nationale richtlijnen richten zich op EOLC, maar niet specifiek op de IC. Het Nederlandse ‘Zorgpad Stervensfase', de handreiking 'Slecht-nieuwsgesprek' en de richtlijn 'Zorg in de stervensfase' richten zich allen op zorg aan patiënten in de laatste fase van hun leven. Deze handvatten gelden voor alle patiënten, maar richten zich vooral op patiënten die niet op korte termijn zullen sterven (IKNL, 2009; IKNL, 2010; IKNL, 2012). Ook de internationale richtlijnen ‘End-of-life care during the last days and hours’, 'Guidelines for end-of-life care and decision-making' en 'Liverpool Care Pathway for the dying patient' beschrijven de laatste zorg aan de patiënt (RLBUH & MCPCPIL, 2008; RNAO, 2011; NSW Health, 2005). In juni en juli 2012 zijn twintig interviews gehouden met 26 naasten van overleden IC-patiënten, waarbij de behandeling nagelaten dan wel gestaakt werd. Daarnaast zijn twintig interviews met ICverpleegkundigen gehouden. Aan de hand van topiclijsten is naasten gevraagd naar hun ervaringen met EOLC op de IC. Er is hen gevraagd wat zij prettig vonden aan verpleegkundige zorg en wat zij eventueel gemist hebben in deze zorg. Aan IC-verpleegkundigen is gevraagd wat hun ervaringen waren, hoe zij op dit moment EOLC op de IC verlenen en hoe voor hen de optimale situatie rondom EOLC eruit zou zien. Voordat de interviews zijn afgenomen is de WMO-plichtigheid van het project beoordeeld. Het project is op 13 maart 2012 als niet-WMO-plichtig beoordeeld door de CMO Regio Arnhem- Nijmegen. Referenties Gerritsen, R. T., Kesecioglu, J., Kompanje, E. J. O., Meulemans, E. & Mooi, B. (2009) Richtlijn 'nalaten en staken van behandeling en palliatieve zorg na het staken van behandeling bij volwassen IC patiënten'. www.nvic.nl (bezocht op 7 november 2011) Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)(2009) Zorgpad Stervensfase. IKNL & Erasmus MC Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)(2010) Richtlijn Zorg in de stervensfase. IKNL & Pallialine
End-of-life care bij IC-patiënten, de verpleegkundige zorg 2014 Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)(2012) Handreiking Slecht-nieuwsgesprek. IKNL & Oncoline Royal Liverpool & Broadgreen University Hospitals NHS Trust en Marie Curie Palliative Care Institute Liverpool (RLBUH & MCPCPIL) (2008) Liverpool Care Pathway for the dying patient. Registered Nurses' Association of Ontario (RNAO) (2011) End-of-life care during the last days and hours. RNAO NSW Health (2005) Guidelines for end-of-life care and decision-making. NSW Department of Health Totstandkoming van de aanbevelingen De conclusie op basis van de literatuur is in de context van de dagelijkse praktijk geplaatst en er vond een afweging plaats van de voor- en nadelen van de verschillende opties. De project- en expertgroep hebben de aanbevelingen geformuleerd op basis van de conclusies uit de literatuur (het wetenschappelijk bewijs) en ‘Overige overwegingen’. Een aanbeveling is ‘sterk’ geformuleerd als de expertgroep en projectgroep van mening zijn dat het uitvoeren van de aanbeveling de kwaliteit van de verpleegkundige zorg (aanzienlijk) verbetert. In geval van ‘minder sterke’ ('het verdient aanbeveling', ‘het kan zinvol zijn’ of ‘het is te overwegen’) aanbevelingen zijn de expertgroep en projectgroep er minder zeker van dat toepassing van de aanbeveling de kwaliteit van de verpleegkundige zorg (aanzienlijk) verbetert (zie Tabel 4). De aanbevelingen in de hoofdstukken worden op volgorde van belangrijkheid gepresenteerd, beginnend met de sterk aanbevolen aanbevelingen. Tabel 4. Indeling aanbevelingen op verschillende niveaus Schrijfwijze Het is sterk aan te bevelen… Het verdient aanbeveling… Het kan zinvol zijn… Het is te overwegen… Niveau Sterk Normaal Gemiddeld Zwak De definitieve aanbevelingen zijn het resultaat van het wetenschappelijke bewijs en ‘Overige overwegingen’. Op deze manier wordt volgens de EBRO-methode transparantie van de richtlijn vergroot en wordt de helderheid voor de gebruiker van de richtlijn verhoogd. Sommige aanbevelingen kunnen ervaren worden als 'open deur'. Echter, uit studies en uit de interviews met naasten blijkt dat sommige zorgaspecten, benoemd in 'open deuren', door naasten gemist werden. Dit onderstreept het belang van aandacht voor en bewustwording van deze aspecten bij End-of-life care op de IC. Referenties CBO (2007) Evidence-based Richtlijn Ontwikkeling, handleiding voor werkgroepen.www.cbo.nl (bezocht op 7 november 2011) Commentaarronde De conceptrichtlijn is door de leden van de expertgroep bekeken en becommentarieerd. Daarnaast zijn de aanbevelingen onder IC-professionals van verschillende Nederlandse ziekenhuizen verspreid, en hebben zij de conceptrichtlijn becommentarieerd. Dit commentaar is vervolgens verwerkt in de richtlijn. 36
Page 1: Richtlijn End-of-life care bij IC-p
Page 4 and 5: Colofon Richtlijn ‘End-of-life ca
Page 6 and 7: 2.4 Overige overwegingen ..........
Page 8 and 9: Aanbevelingen en indicatoren patië
Page 10 and 11: Aanbevelingen en indicatoren 6. Het
Page 12 and 13: Aanbevelingen en indicatoren • De
Page 18 and 19: Aanbevelingen en indicatoren onder
Page 20 and 21: Aanbevelingen en indicatoren Type i
Page 22 and 23: Aanbevelingen en indicatoren Voorst
Page 24 and 25: Aanbevelingen en indicatoren • Ps
Page 26 and 27: Ed van Mackelenberg, Seniorverpleeg
Page 28 and 29: Inleiding De complexe besluitvormin
Page 30 and 31: Inleiding Auteurs van bovengenoemde
Page 32 and 33: Inleiding Kirchhoff, K.T., Song M.
Page 34 and 35: Inleiding Samenstelling werkgroepen
Page 36 and 37: Inleiding De knelpunten zijn geïnv
Page 40 and 41: Inleiding Patiëntenperspectief Het
Page 42 and 43: Hoofdstuk 1 Communicatie tussen IC-
Page 88 and 89:
Hoofdstuk 2 Communicatie tussen IC-
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Hoofdstuk 3 Verpleegkundige zorg aa
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Hoofdstuk 5 Randvoorwaarden en orga
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Bijlage 1 Systematische zoekacties
Page 216 and 217:
Bijlage 1 Systematische zoekacties
Page 218 and 219:
Bijlage 3 Geëxcludeerde studies Bi
Page 220 and 221:
Bijlage 4 Checklist Bijlage 4 Check
Page 222 and 223:
Bijlage 4 Checklist (handafdruk, p
Page 224 and 225:
Bijlage 6 Het implementatieplan Bij
Page 226 and 227:
Bijlage 6 Het implementatieplan Inl
Page 228 and 229:
Bijlage 6 Het implementatieplan dez
Page 230 and 231:
Bijlage 6 Het implementatieplan De
Page 232 and 233:
Bijlage 6 Het implementatieplan alt
Page 234 and 235:
Bijlage 6 Het implementatieplan kne
Page 236:
Bijlage 6 Het implementatieplan Het
show all

Richtlijn-End-of-life-care-bij-IC-patiënten-de-verpleegkundige-zorg

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?