Richtlijn-End-of-life-care-bij-IC-patiënten-de-verpleegkundige-zorg

End-of-life care bij IC-patiënten, de verpleegkundige zorg 2014
studietype de belangrijkste vormen van vertekening beoordeeld worden (zie Bijlage 2).
Naar aanleiding van deze beoordeling zijn de studies ingedeeld naar mate van bewijs volgens de
classificatie zoals beschreven in Tabel 1 en 2, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen
kwantitatieve en kwalitatieve studies.
Tabel 1. Indeling van methodologische kwaliteit van individuele kwantitatieve studies
Interventie
Diagnostische accuratesse
onderzoek
Schade of bijwerkingen, etiologie,
prognose*
A1 Systematische review van tenminste twee onafhankelijk van elkaar uitgevoerde onderzoeken van A2-
niveau
A2
B
C
D
Gerandomiseerd dubbelblind
vergelijkend klinisch onderzoek
van goede kwaliteit van
voldoende omvang
Vergelijkend onderzoek, maar
niet met alle kenmerken als
genoemd onder A2 (hieronder
valt ook patiëntcontroleonderzoek,
cohortonderzoek)
Niet-vergelijkend onderzoek
Mening van deskundigen
Onderzoek ten opzichte van
een referentietest (een ‘gouden
standaard') met tevoren
gedefinieerde afkapwaarden en
onafhankelijke beoordeling van
de resultaten van test en
gouden standaard, betreffende
een voldoende grote serie van
opeenvolgende patiënten die
allen de index- en
referentietest hebben gehad
Onderzoek ten opzichte van
een referentietest, maar niet
met alle kenmerken die onder
A2 zijn genoemd
Prospectief cohortonderzoek van
voldoende omvang en follow-up,
waarbij adequaat gecontroleerd is voor
‘confounding' en selectieve follow-up
voldoende is uitgesloten
Prospectief cohortonderzoek, maar niet
met alle kenmerken als genoemd onder
A2 of retrospectief cohortonderzoek of
patiënt-controleonderzoek
* Deze classificatie is alleen van toepassing in situaties waarin om ethische of andere redenen gecontroleerde
trials niet mogelijk zijn. Zijn die wel mogelijk dan geldt de classificatie voor interventies.
Tabel 2. Indeling van methodologische kwaliteit van individuele kwalitatieve studies
Niveau studie Omschrijving studie
++ Plausibele meta-synthese (synoniemen: meta-etnografie, kwalitatieve meta-analyse,
meta-studie)
+ Plausibele studie
+/- Studie met beperkte plausibiliteit
- Weinig plausibele studie
* Deze classificatie is gebaseerd op het beoordelingsformulier Critical Appraisal Skills Programme CASP.
Drie onderzoekers (leden van de projectgroep en expertgroep) hebben de studies beoordeeld. Alle
artikelen werden door twee onderzoekers onafhankelijk van elkaar beoordeeld, bij twijfel over
inclusie werd de studie bediscussieerd en zo nodig aan de derde onderzoeker voorgelegd. Studies die
niet voldeden aan de inclusiecriteria zijn geëxcludeerd (zie Bijlage 3).
De studies zijn beoordeeld op methodologische kwaliteit. Alle geïncludeerde studies zijn
meegenomen in de uitwerking van de uitgangsvragen, waarbij nagegaan is of de studies met een
34