download - CAD Magazine
download - CAD Magazine
download - CAD Magazine
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
5<br />
voor professioneel PC <strong>CAD</strong>- gebruik<br />
Jul./Aug. 2006<br />
jaargang 17<br />
● SolidWorks 2007 nu in de schappen ● Cadac wil wereldwijd scoren met Organice<br />
● Een BIM zonder superbestand ● MicroStation V8-bestanden in Auto<strong>CAD</strong><br />
www.cadplaza.nl
5<br />
voor professioneel PC <strong>CAD</strong>- gebruik<br />
Jul./Aug. 2006<br />
jaargang 17<br />
● SolidWorks 2007 nu in de schappen ● Cadac wil wereldwijd scoren met Organice<br />
● Een BIM zonder superbestand ● MicroStation V8-bestanden in Auto<strong>CAD</strong><br />
www.cadplaza.nl
COLOFON<br />
<strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> is een vaktijdschrift voor<br />
(potentiële) gebruikers van PC <strong>CAD</strong>, GIS, Mapping<br />
en Visualisatiesystemen en informeert over de<br />
ontwikkelingen en toepassingsgebieden, alsmede<br />
over software- en hardware-producten, leveranciers<br />
en gebruikers. <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> verschijnt 8x per jaar<br />
in Nederland en België.<br />
Directie/uitgevers:<br />
Dhr. R. Groothuis<br />
Dhr. K. van der Lei<br />
ruud.groothuis@cadmag.nl<br />
koos.van.der.lei@cadmag.nl<br />
Redactie:<br />
redactie@cadmag.nl<br />
Tel.: (0527) 619 000<br />
Fax: (0527) 620 989<br />
Hoofdredacteur: Dhr. Ing. L.J.A. Koops<br />
lambertjan.koops@cadmag.nl<br />
Redacteur: Dhr. Drs. R. Takken<br />
remco.takken@cadmag.nl<br />
Aan deze uitgave werkten mee:<br />
Wil Barendsz<br />
Renso Kuster<br />
Jaap Dubbelaar Peter Poeliejoe<br />
Jean-Pierre van Gastel Edwin Schalk<br />
Gerard IJzermans Rob Sman<br />
Danny Joseph<br />
Johan Vreede<br />
Advertentie-exploitatie:<br />
wilfred.westerhof@cadmag.nl<br />
Tel.: (0527) 619 000<br />
Fax: (0527) 620 989<br />
Dhr. W. Westerhof<br />
Abonnementenservice:<br />
services@cadmag.nl<br />
Tel.: (0527) 619 000<br />
Fax: (0527) 620 989<br />
Mw. Y.B. Jonker<br />
Mw. L. Pels<br />
Ontwerp:<br />
A.F. van der Kolk / CMedia Productions, Emmeloord<br />
Druk:<br />
Drukkerij Giethoorn ten Brink, Meppel<br />
Uitgever:<br />
CMedia Productions B.V.<br />
Noordzijde 2b, 8302 GL Emmeloord<br />
Postbus 231, 8300 AE Emmeloord<br />
Abonnementen:<br />
Uitgebreide informatie over een abonnement op<br />
<strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> vindt u in de rubriek Lezersservice.<br />
Tijd van het jaar<br />
De komkommer is een vrucht die in Nederland en België vooral rauw als<br />
salade wordt gegeten. De komkommer behoort tot de soort Cucumis sativus,<br />
uit hetzelfde geslacht als de meloen (Cucumis melo) en dezelfde familie als<br />
de courgette (Cucurbita pepo). Het zijn warmteminnende planten en ze<br />
groeien in Nederland en België het beste onder glas. De komkommerplant is<br />
eenjarig. Aan één stengel kunnen tientallen komkommers groeien. De<br />
gekweekte komkommer heeft alleen maar vrouwelijke bloemen, waar zonder<br />
bevruchting of bestuiving de komkommer uit groeit.<br />
De plant wordt al meer dan 3000 jaar gekweekt. Algemeen wordt aangenomen<br />
dat de komkommer uit Azië afkomstig is en via Griekenland (600<br />
voor Christus) in de 16e eeuw West-Europa bereikte. De stamouder van de<br />
huidige komkommer zou Cucumis hardwickii zijn, die in India voorkomt en<br />
kleine, bittere vruchten heeft. De bittere eigenschap is lang in de<br />
komkommer aanwezig gebleven, maar tegenwoordig zijn de rassen voor de<br />
beroepsteelt allemaal bittervrij.<br />
De plant heeft grote bladeren, die over de vruchten heen groeien. De plant is<br />
een klimplant met hechtranken, maar kan ook op horizontaal groeiend op de<br />
grond geteeld worden. Voordat er kassen waren werden de komkommers op<br />
broeiveuren onder platglas geteeld. Later werd het platte glas rechtop gezet<br />
en vormde zo een kas. In de glastuinbouw worden de planten langs<br />
binddraad omhoog geleid. In Nederland en België is de komkommer door de<br />
teelt in verwarmde kassen tegenwoordig (sinds ongeveer 1960) het gehele<br />
jaar verkrijgbaar. In deze kassen groeien de komkommers nadat ze gebloeid<br />
hebben in ongeveer 10 tot 14 dagen uit naar een volledige komkommer, dus<br />
van een komkommer van minder dan 50 gram naar een komkommer van<br />
tussen de 400 en 450 gram.<br />
Kortom: het zal iedereen wel duidelijk zijn welke tijd van het jaar het is.<br />
Vandaar dat we ook een wat dunner nummer van <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> laten<br />
verschijnen. Uiteraard hadden we de rest van de pagina’s kunnen vullen met<br />
niet terzake doende artikelen, maar we plaatsen liever alleen maar artikelen<br />
die relevant zijn. De extra pagina’s halen we later dit jaar weer in als we een<br />
overvloed aan relevante informatie kunnen verwachten.<br />
<strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> op Internet:<br />
www.cadmagazine.nl<br />
www.cadmagazine.nl/banenmarkt<br />
www.cadplaza.nl<br />
ISSN 1386-1689<br />
Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden<br />
overgenomen en vermenigvuldigd zonder voorafgaande<br />
schriftelijke toestemming van de uitgever.<br />
Lambert-Jan Koops<br />
Hoofdredacteur <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong><br />
© Copyright 2006 CMedia Productions B.V.<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 3
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> 2006-5<br />
Samenwerking binnen de bouw via<br />
projectsite<br />
UGS is bekend van de pakketten SolidEdge en NX, voorheen Unigraphics en Ideas, en<br />
biedt voornamelijk oplossingen op mechanical-gebied. Toch is ditzelfde bedrijf met<br />
Cordares IT een samenwerking aangegaan voor de bouwindustrie. Deze opvallende<br />
stap heeft geresulteerd in Bouwplaza.nl, een product dat zich richt op samenwerking<br />
binnen de bouw. <strong>CAD</strong>-Wereld, Pagina 6.<br />
SolidWorks 2007 nu in de<br />
schappen<br />
SolidWorks 2007 komt er aan. Natuurlijk had SolidWorks deze release al<br />
onder de aandacht gebracht tijdens SolidWorks World in januari van dit<br />
jaar. Het leek het bedrijf echter verstandig om ook nog een Europees<br />
evenement te organiseren ter bevordering van de verspreiding van dit<br />
nieuws. Vandaar dat op 13 en 14 juni in Cambridge het SolidWorks 2007<br />
press event werd gehouden. <strong>CAD</strong>-Wereld, Pagina 14.<br />
Een BIM zonder superbestand<br />
Er is al veel gezegd over het Bouw Informatie Model. Iedereen heeft een mening en iedereen<br />
heeft er een invulling voor. Een van de partijen die hierover nog niet aan het woord is<br />
geweest in <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> is Bentley. Ook dit bedrijf heeft echter een visie op de huidige<br />
ontwikkelingen. Zoeklicht op, Pagina 34.<br />
Een ontwerpwedstrijd voor<br />
iedereen<br />
Ervaren <strong>CAD</strong>-gebruiker, negenjarige autofanaat of huisvrouw, Design Contest gaat<br />
uit van het idee dat iedereen een auto kan ontwerpen. De site stelt een <strong>CAD</strong>-chassis<br />
van een auto beschikbaar, evenals de te gebruiken ontwerpsoftware zodat er geen<br />
enkele drempel is bij deelname. Ook de smoes van geen tijd gaat niet op: de wedstrijd<br />
loopt tot 30 juni 2007. Evenement, Pagina 40.<br />
4<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> 2006-5<br />
Verder…<br />
Pagina<br />
3ds Max & Plug-Ins: Nieuwe versie VIZ gebaat bij Autodesk Vault 44<br />
<strong>CAD</strong>-Wereld: <strong>CAD</strong> op open source besturingssysteem Linux 8<br />
Integraal ontwerpen en bouwen via Internet 10<br />
Microstation V8-bestanden in Auto<strong>CAD</strong> 11<br />
Camera’s, views en animaties 12<br />
Column: Tweepuntnul 49<br />
<strong>CAD</strong> Exit 26<br />
Beheer: Teamcenter Express richt zich op MKB 24<br />
PDMWorks Enterprise op basis van Conisio 57<br />
Evenementen: Cimmetry houdt vol vertrouwen in AutoVue 37<br />
Cadac wil wereldwijd scoren met Organice 38<br />
In de Praktijk: Stefaan Boel actief lid van virtuele Inventor-gemeenschap 27<br />
Inventor: Zelfcontrole in Inventor 11 46<br />
MicroStation: Grafische elementen met behulp van parameters 48<br />
Revit: Families en bibliotheken 42<br />
Software: Van <strong>CAD</strong>-model naar dynamische simulatie 28<br />
SolidWorks: Plaatwerkuitslagen creëren met SolidWorks 50<br />
SolidEdge: Motors en Gears voor bewegende constructies 52<br />
Tips & Tricks: Slimme tekstvelden in Auto<strong>CAD</strong> 54<br />
Zoeklicht op: Een centraal uitwisselings- in plaats van gebouwmodel 22<br />
Een BIM zonder superbestand 34<br />
Zoals Altijd: Adverteerdersindex 58, Agenda 32, <strong>CAD</strong>-Wereld 16, Hardware 30,<br />
Lezersservice 58, Software 21, Trainingswijzer 31<br />
Voorplaat:<br />
De afbeelding op de voorplaat is gemaakt door Michel Smit van Van Galen<br />
Klimaattechniek Rotterdam. Hij tekende hiervoor een 3D technische ruimte in<br />
Auto<strong>CAD</strong>, zonder aanvullend/ondersteunend werktuigbouwkundig tekenpakket,<br />
die vervolgens is gerenderd in 3ds Max. Op de afbeelding is (een gedeelte van) de<br />
technische ruimte van het nieuwbouwproject Kantoorgebouw Matserhuis in Arnhem<br />
te zien. www.vangalen.com<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 5
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
UGS zet eerste stappen in bouwwereld<br />
Samenwerking binnen de bouw<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
UGS is bekend van de pakketten SolidEdge en NX,<br />
voorheen Unigraphics en Ideas, en biedt voornamelijk oplossingen<br />
op mechanical-gebied. Toch is ditzelfde bedrijf met Cordares<br />
IT een samenwerking aangegaan voor de bouwindustrie.<br />
Deze opvallende stap heeft geresulteerd in Bouwplaza.nl,<br />
een product dat zich richt op samenwerking binnen de bouw.<br />
Drie punten<br />
Bouwplaza zorgt ervoor dat partijen in<br />
de bouw hun documenten kunnen delen<br />
met de ketenpartners. Tegelijkertijd<br />
moet de projectsite het mogelijk maken<br />
om de werkzaamheden te managen en<br />
het programma van eisen te kunnen<br />
volgen. Voor elk van deze drie punten<br />
is al software beschikbaar, maar UGS<br />
en Cordares willen ze alle drie tegelijk<br />
in samenhang leveren en zien daar dan<br />
ook hun meerwaarde in. Na overleg<br />
met verschillende partijen in de<br />
Nederlandse bouwindustrie zoals<br />
Bouwend Nederland, is in januari 2006<br />
besloten om Bouwplaza daadwerkelijk<br />
in de markt te zetten. In maart 2006<br />
zijn de partijen begonnen aan het realiseren<br />
van de projectsite. Cordares vervult<br />
daarbij de rol van serverhost en<br />
contactpunt terwijl UGS kennis- en<br />
technologieleverancier is.<br />
Cordares, tot 1 juni 2005 bekend als<br />
SFB Groep, is voortgekomen uit het<br />
Sociaal Fonds Bouwnijverheid (SFB)<br />
dat in 1952 werd opgericht door de<br />
werkgevers- en de werknemersorganisaties<br />
in die bedrijfstak. Van oudsher voerde<br />
het bedrijf in opdracht voor de sociale<br />
fondsen en de bedrijfsvereniging de<br />
administratie voor collectieve regelingen<br />
uit. Voor een correcte en tijdige uitvoering<br />
van deze complexe administratieve<br />
regelingen is van oudsher de automatiseringsgraad<br />
zeer hoog geweest.<br />
Deze opgedane expertise van IT wordt<br />
niet alleen intern binnen Cordares gebruikt,<br />
maar ook ten dienste gesteld aan<br />
derden. Cordares IT ontwikkelt, implementeert<br />
en exploiteert deze en andere<br />
IT-systemen voor uiteenlopende op-<br />
drachtgevers, waaronder UWV.<br />
Hiernaast voert het bedrijf diverse webservices<br />
uit. Cordares werkt hierbij met<br />
uiteenlopende technologieën, zoals<br />
Microsoft .NET, J2EE, JAVA, Oracle,<br />
SAP, Peoplesoft en Delta Cobol.<br />
In oktober 2005 is UGS op verkenningstocht<br />
gegaan in de bouw. Bij de<br />
<strong>CAD</strong>/PLM-ontwikkelaar was het besef<br />
doorgedrongen dat er een hoop functies<br />
in de eigen mechanical-software zaten<br />
die bij de bouw nog niet waren ingevoerd.<br />
Met name op het gebied van samenwerking<br />
binnen projecten, binnen<br />
de mechanical gemeengoed, zag het bedrijf<br />
kansen liggen. Voor het implementeren<br />
van de oplossing werd echter een<br />
partner gezocht en gevonden in<br />
Cordares.<br />
Eisen<br />
Bouwplaza.nl is gebaseerd op<br />
Teamcenter Community van UGS dat<br />
werkt op basis van Microsoft<br />
SharePoint, maar extra functionaliteit<br />
bevat voor documentmanagement, versiebeheer<br />
en workflowbeheer. De projectsite<br />
bestaat uit verschillende onderdelen.<br />
In de eerste plaats is er het projectdossier.<br />
Hierbij kan worden ingezoomd<br />
op alle projectgegevens van het<br />
betreffende project. Denk hierbij aan<br />
contracten, planningen, afspraken, begrotingen<br />
en risicoanalyses. Daarnaast<br />
zijn er natuurlijk nog de tekeningen.<br />
Deze worden in een webbrowser weergegeven,<br />
waarbij de gebruiker opmerkingen<br />
kan plaatsen, zonder dat hij<br />
daarvoor over een <strong>CAD</strong>-pakket hoeft<br />
te beschikken.<br />
Op de tweede plaats kunnen programma’s<br />
van eisen worden ontwikkeld in<br />
interactie tussen de betrokken partijen,<br />
waarbij zowel de consortiumpartners<br />
als opdrachtgever en toeleveranciers<br />
kunnen meewerken. Hiermee wordt<br />
functioneel specificeren en ontwerpen<br />
ondersteund en kan de beoogde<br />
Systems Engineering werkwijze beter<br />
en sneller worden ingevoerd.<br />
Wie werkt met Bouwplaza hoeft niet<br />
6<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
via projectsite<br />
Bouwplaza is bedoeld om documentmanagement, versiebeheer en workflowbeheer bijeen te brengen.<br />
verplicht alle onderdelen van de oplossing<br />
te gebruiken. Zo is het bijvoorbeeld<br />
mogelijk om informatie uit pakketten<br />
voor projectmanagement te koppelen<br />
aan de projectsite. Verder is er<br />
functionaliteit aanwezig voor vergunningen.<br />
Zo kan de gebruiker vergunningen<br />
digitaal aanvragen, ondertekenen<br />
en verzenden naar gemeenten. De<br />
toegang tot het hele systeem is tenslotte<br />
niet alleen mogelijk via een<br />
Internetaansluiting, maar ook via mobiele<br />
telefoons en pda’s.<br />
Virtueel samenwerken<br />
Bouwplaza is in drie verschillende modules<br />
verkrijgbaar: de Basismodule, de<br />
Projectmodule en de Systems<br />
Engineering-module. De gebruiker kan<br />
kiezen voor de module die het best past<br />
bij zijn situatie, waarbij de mogelijkheid<br />
bestaat om later nog van module<br />
te wijzigen. De basismodule van<br />
Bouwplaza biedt een beveiligde en<br />
aanpasbare Internetomgeving. Projectteams<br />
kunnen hierin virtueel samenwerken<br />
in elke fase van het bouwproject.<br />
De module ondersteunt het<br />
delen van (on)gestructureerde gegevens<br />
zoals (<strong>CAD</strong>-)tekeningen en berekeningen,<br />
goedkeuringen en visuele<br />
samenwerkingstools. De gebruiker kan<br />
projectdossiers opzetten, eventueel met<br />
behulp van standaarden. Verantwoordelijken<br />
kunnen eenvoudig overzicht<br />
houden over afgesproken acties<br />
en issues en indien nodig bijsturen.<br />
Verder ondersteunt de basismodule het<br />
VISI-raamwerk. Dit is een afsprakenstelsel<br />
voor samenwerking in de<br />
GWW- en utiliteitssector. Het is mogelijk<br />
om in de projectsite de VISI-rollen,<br />
-transacties en -berichten klaar voor<br />
gebruik aan te bieden. Hiermee kan<br />
een VISI-projectomgeving snel operationeel<br />
zijn voor een organisatie die op<br />
basis van het VISI Raamwerk wil<br />
samenwerken met andere organisaties.<br />
Objectenbomen, de feitelijke samenstelling<br />
van bouw en kunstwerken,<br />
worden door de project-site ondersteund.<br />
Door middel van objectenbomen<br />
zijn relaties tussen objecten<br />
direct zichtbaar, met verschillende<br />
weergaven zoals functies, (sub)systemen<br />
en materialen. Bijbehorende<br />
documenten, zoals specificaties,<br />
ontwerp- en verificatiedocumenten<br />
worden direct weergegeven. Nadat een<br />
project is opgedeeld in activiteiten<br />
worden de relaties tussen de activiteiten,<br />
de op te leveren documenten en<br />
objecten weergegeven als een projectenboom.<br />
Ook ondersteunt Bouwplaza<br />
het hergebruik van objecten en het<br />
werken met standaarden.<br />
Managen<br />
De projectmodule is een aanvulling op<br />
de basismodule en bedoeld om projectinformatie<br />
real-time over het web te<br />
managen. Hiermee kunnen teams hun<br />
taken, afspraken, capaciteiten en<br />
resources controleren. Er is de mogelijkheid<br />
voor alle deelnemers om<br />
gelijktijdig data te bekijken en de laatst<br />
bijgewerkte projectinformatie in te<br />
zien, inclusief schema’s, discussies,<br />
planning en gedeelde documenten.<br />
Complexe documenten worden<br />
beheerd door het geheel op te breken in<br />
specifieke taken, het toekennen van<br />
taken aan de verantwoordelijke en het<br />
managen van de werklast onder de<br />
teamleden. Het is mogelijk om documenten,<br />
de feitelijke resultaten, aan<br />
taken te koppelen. Op die manier is<br />
procentueel inzichtelijk in hoeverre een<br />
taak gereed is. Dit kan zowel voor<br />
taken als voor het hele project.<br />
De projectomgeving is ingericht op het<br />
ondersteunen van projectteams. Deze<br />
kunnen bestaan uit bijvoorbeeld<br />
verantwoordelijke personen binnen de<br />
eigen organisatie in binnen- en buitenland,<br />
businesspartners en toeleveranciers.<br />
Er zijn drie niveaus waarop de<br />
projectmodule de actuele stand van<br />
zaken in het betreffende project inzichtelijk<br />
kan maken: op directie-,<br />
manager- en teamledenniveau.<br />
De module Systems Engineering is een<br />
aanvullende module op de projectmodule<br />
en de basismodule. De module<br />
beheert de eisen en wensen van een<br />
bouwproject en ondersteunt functioneel<br />
specificeren en ontwerpen. De<br />
module is met name geschikt voor<br />
geïntegreerde contractvormen, waarbij<br />
integraal objecten-, projecten- en documentenbeheer<br />
en werkstromen worden<br />
ondersteund. Systems Engineering<br />
biedt functionaliteiten als: ‘views’ met<br />
versiebeheer, grafisch structureren,<br />
valideren en verifiëren, samenwerken<br />
op basis van gebruikersprofielen en<br />
informatiepakketten en rapporteren<br />
naar andere systemen, zowel van de<br />
samenwerkende partijen als van de<br />
opdrachtgever.<br />
www.bouwplaza.nl<br />
www.ugsplm.nl<br />
www.cordares.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 7
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
BricsCad werkt aan natieve versie zonder Wine<br />
<strong>CAD</strong> op open source besturings<br />
Door: Peter Poeliejoe<br />
BricsCad voor Windows bestaat onder die naam al weer sinds<br />
januari 2002 en kent sinds kort versienummer 7. Het pakket<br />
wordt door uiteenlopende bedrijven gebruikt, ook door een aantal<br />
grote ondernemingen. Sinds 2005 bestaat er echter ook een<br />
Linux-versie. Hoe staat het met de acceptatie van deze versie<br />
Emiel van Rossum kwam er achter dat BricsCad het beste werkt onder Ubuntu Linux.<br />
In januari 2006 publiceerde Novell de<br />
uitslag van de Linux App Request<br />
Survey. Het betrof een verlanglijst met<br />
applicaties die gebruikers het liefst<br />
naar Linux geport zouden willen zien.<br />
Op de tweede plaats staat Auto<strong>CAD</strong>.<br />
Helaas is Autodesk op dit moment<br />
niet opvallend bezig met een<br />
Linuxversie. BricsCad daarentegen<br />
ondersteunt ook het DWG-formaat en<br />
lijkt daarnaast veel op Auto<strong>CAD</strong>.<br />
Voor Linuxgebruikers is BricsCad dus<br />
een voor de hand liggend alternatief.<br />
De Linuxversie van BricsCad, op dit<br />
moment versie 6, is nog stevig in ontwikkeling.<br />
Sinds de introductie zijn er<br />
al heel wat bugs uitgehaald en verbeteringen<br />
aangebracht. Er is dus wel<br />
een inhaalslag gemaakt, maar er is<br />
nog steeds een aantal features dat niet<br />
wordt ondersteund terwijl dat in de<br />
Windowsversie wel het geval is.<br />
Denk hierbij bijvoorbeeld aan ACIS,<br />
raster images, rendering en VBA.<br />
Daarnaast draait BricsCad op dit moment<br />
nog met Wine, iets dat lijkt op<br />
een emulator, maar het zeker niet is.<br />
Er zijn Windows-programma’s die<br />
sneller lopen onder Linux met Wine,<br />
dan onder Windows zelf. Het is echter<br />
minder stabiel dan een volledige,<br />
natieve Linuxversie. BricsCad werkt<br />
op dit moment aan een natieve<br />
Linuxversie zonder Wine, en hoopt<br />
dit medio 2007 gereed te hebben.<br />
Open source Linux<br />
Eerst wat achtergrondinformatie voor<br />
de lezers die niet op de hoogte zijn<br />
van de mogelijkheden van Linux.<br />
Linux is een op zichzelf staand besturingsysteem,<br />
een UNIX-achtige.<br />
Doordat de broncode vrij verkrijgbaar<br />
is door Open Source, konden er veel<br />
verschillende distributies onstaan,<br />
met elk hun specifieke groep gebruikers.<br />
Bekende namen zijn hier<br />
RedHat, Mandriva (Mandrake), Suse,<br />
Debian en Ubuntu. Hoe een en ander<br />
er grafisch uitziet, wordt vooral bepaald<br />
door de desktopomgeving. De<br />
grootste hierin zijn KDE en Gnome,<br />
maar er zijn ook lichtere versies beschikbaar,<br />
zoals bijvoorbeeld XFCE<br />
en Fluxbox. De keuze voor een distributie<br />
wordt in het bedrijfsleven vaak<br />
bepaald door de beschikbare support,<br />
zodat de voorkeur meestal naar een<br />
van de grotere distributies uitgaat.<br />
Brandpreventie<br />
Maakt de noodzaak van Wine op dit<br />
moment de Linux-versie van BricsCad<br />
voorlopig minder bruikbaar Een klein<br />
onderzoekje leert dat gebruikers inderdaad<br />
het liefst wachten op de natieve<br />
Linux-versie, maar dat er zeker nu ook<br />
al gebruikers zijn die zich niet zo snel<br />
laten afschikken.<br />
Ter illustratie volgt hier het verhaal<br />
van Emiel van Rossum, een jonge ondernemer,<br />
die volledig werkt met<br />
BricsCad onder Linux.<br />
Van Rossum heeft een tijd gewerkt<br />
voor een adviesbureau voor brandpreventie,<br />
werkt inmiddels als medewerker<br />
brandpreventie voor de gemeente<br />
Mook en Middelaar en heeft sinds enige<br />
tijd een klein tekenbureau. Bureau<br />
van Rossum werkt aan alle soorten tekeningen<br />
die met brandpreventie te<br />
maken hebben, dus bijvoorbeeld<br />
vluchtplannen. Om kennis uit te wisselen<br />
heeft hij een tweetal webfora opgezet,<br />
het brandpreventieforum en<br />
cad4linux, zie de URL’s onderaan dit<br />
artikel. De namen van de fora spreken<br />
voor zichzelf. Cad4linux wil een plaats<br />
bieden aan elk cad-pakket, zolang het<br />
maar onder Linux draait.<br />
8<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
systeem Linux<br />
Bouwkundig.<br />
Van Rossum maakt graag tekenwerk<br />
waar wat specifiekere kennis voor<br />
nodig is, zoals tekeningen ter ondersteuning<br />
van een bouwaanvraag of een<br />
gebruiksvergunning. Tekening voor<br />
een bouwaanvraag hebben te maken<br />
met alle eisen die de brandweer aan de<br />
bouwaanvraag stelt, te denken valt aan<br />
brandwerendheid, installaties, blusmiddelen<br />
en ontvluchting.<br />
Een gebruiksvergunning is in het kort<br />
gezegd nodig, als er meer dan een<br />
bepaald aantal personen in een bedrijf<br />
aanwezig zijn, of als deze minder zelfredzaam<br />
zijn. Daarnaast is de vergunning<br />
vereist als er bedrijfsmatig stoffen<br />
zijn opgeslagen die als brandbaar of<br />
brandbevorderend zijn omschreven.<br />
Deze eisen kunnen per gemeente verschillen<br />
en staan in de gemeentelijke<br />
bouwverordening.<br />
Ubuntu Linux<br />
De keuze van BricsCad was voor Van<br />
Rossum niet direct bepaald. De randvoorwaarden<br />
waar het tekenprogramma<br />
bij voorkeur aan moest voldoen<br />
waren al wel bekend. Het platform<br />
moest Linux zijn, het programma<br />
moest alle DWG-versies kunnen<br />
openen en het moest niet te duur zijn.<br />
Die combinatie maakt de keuze erg<br />
beperkt. Vooral de DWG-eis leidde al<br />
snel naar BricsCad. Als ondersteunde<br />
distributies worden op de BricsCadsite<br />
Redhat, Fedora Core, Suse en<br />
Mandrake genoemd, allen met zowel<br />
Gnome als KDE als desktopomgeving.<br />
Van Rossum is begonnen met<br />
BricsCad onder Suse. Na enig<br />
uitproberen bleef hij toch met een<br />
Vluchtplan.<br />
aantal problemen zitten. Hij kwam er<br />
dan ook snel achter dat Ubuntu eigenlijk<br />
prettiger werkte, zelfs met XFCE<br />
in plaats van KDE of Gnome als desktopomgeving.<br />
Ubuntu Linux is een op<br />
dit moment erg populaire Linux-distributie,<br />
ook dit artikel is erop gemaakt.<br />
Het heeft Van Rossum wat inspanning<br />
gekost om uit te zoeken hoe de installatie<br />
het beste kon plaatsvinden.<br />
Uiteindelijk is hij er echter toch in geslaagd<br />
een uiterst stabiel werkstation<br />
in te richten. Hij heeft de handleiding<br />
voor de installatie van BricsCad onder<br />
Ubuntu op Cad4linux geplaatst.<br />
Het blijkt heel goed mogelijk om te<br />
werken met deze versie 6 van<br />
BricsCad voor Linux. Van Rossum, en<br />
ook andere Linuxgebruikers, kijken<br />
echter toch uit naar de volledige<br />
Linuxversie. Hoe goed het ook functioneert,<br />
Wine blijft voor velen een tijdelijke<br />
oplossing. Ook softwareproducent<br />
BricsCad zelf kijkt op deze manier<br />
naar Wine. Op de site van<br />
BricsCad zijn voor zowel de<br />
Windows-versie als de Linux-versie<br />
tijdelijke testversies te <strong>download</strong>en.<br />
www.novell.com<br />
www.bureauvanrossum.nl<br />
www.brandpreventieforum.nl<br />
www.cad4linux.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 9
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Samenwerken in de keten met een 3D <strong>CAD</strong>-model<br />
Integraal ontwerpen en<br />
bouwen via Internet<br />
Door de redactie.<br />
Archipel is een samenwerkingsplatform voor de bouwsector.<br />
Binnen Archipel wordt informatie gedeeld en geïntegreerd zodat er<br />
toegevoegde waarde binnen een bouwbedrijf of in de keten ontstaat.<br />
Het is een uitwisselings- en beheerplatform van Be-Sync waarop<br />
gebruikers in de bouw een onderdeel, bijvoorbeeld constructieof<br />
installatietekeningen, en bijbehorende bescheiden<br />
down- en uploaden, via het portal. Dit portal biedt een serie<br />
hulpmiddelen die het indienen van wijzigingen en/of aanvragen op<br />
het centrale projectmodel behandelen.<br />
Een schematische weergave van<br />
Archipel.<br />
Zo kunnen gebruikers via iedere<br />
webbrowser ontwerpen maken, documentstatussen<br />
digitaal bekijken, een<br />
eerste check op volledigheid van de<br />
wijziging doen en hulp vragen bij de<br />
registratie van de wijziging en/of aanvraag.<br />
Na het indienen van de wijziging<br />
of aanvraag is on line te zien wat<br />
de status is van de aanvraag binnen<br />
het beoordelings- of toetsingsproces<br />
en wanneer een definitieve verwerking<br />
te verwachten is.<br />
Alle onderdelen van het projectmodel<br />
zijn digitaal in te zien. Tekeningen<br />
kunnen worden gemeten en van opmerkingen<br />
worden voorzien.<br />
Gebruikers kunnen documenten toevoegen<br />
aan het projectmodel, zoals<br />
gespreksverslagen en correspondentie,<br />
maar ook verzoeken om meer informatie<br />
of goedkeuring. Een bedrijf<br />
kan aangeven of zij de wijziging<br />
en/of aanvraag alsnog op papier uitgeprint<br />
en/of geplot toegestuurd<br />
willen hebben, of dat het de digitale<br />
bestanden wil overzetten naar de<br />
eigen workflow- of registratiesystemen.<br />
Ook is het mogelijk om de digitale<br />
bestanden op de centrale server te<br />
bekijken en becommentariëren.<br />
Postbode of workflowbeheer<br />
De dienstverlening van Be-Sync<br />
rondom Archipel ligt op vier niveaus.<br />
Het bedrijf kan de rol van postbode<br />
krijgen. Daarbij functioneert Archipel<br />
alleen als doorgeefluik tussen gebruikers<br />
en/of bedrijven. De gebruiker<br />
ontvangt de digitaal ingediende wijzigingen<br />
en/of aanvragen als digitale<br />
bestanden. Ook kan Be-Sync de<br />
modelbeheerder zijn. Het wijzigingsen/of<br />
aanvraagdossier wordt hierbij<br />
voor alle betrokkenen in het toetsproces<br />
van Archipel bijgehouden, inclusief<br />
de documentatie die door de<br />
diverse partijen aan het model<br />
worden toegevoegd. Daarnaast kan<br />
het bedrijf een rol spelen als<br />
workflowbeheerder. In deze variant<br />
biedt Archipel een workflow-systeem<br />
voor bedrijven die geen eigen workflow-systeem<br />
willen of kunnen<br />
aanschaffen. Tenslotte kan Be-Sync<br />
fungeren als moderne projectmodelhouder.<br />
Dit houdt in dat een deel van<br />
de toetsing automatisch plaatsvindt<br />
via Archipel. Ook valt hierbij te denken<br />
aan het maken van risicoprofielen<br />
op basis van het projectdossier en<br />
–kennis over alle digitaal ingediende<br />
documenten binnen het projectmodel.<br />
Vanaf de start van Archipel zal<br />
Be-Sync minimaal diensten op het<br />
niveau van de modelbeheerder aanbieden.<br />
Deze kunnen dan in een later<br />
stadium worden uitgebreid naar het<br />
niveau van workflow-beheerder en<br />
modern project modelhouder. Dit<br />
houdt in dat Be-Sync aan de bedrijven<br />
faciliteiten zal bieden om een<br />
projectmodel volledig digitaal te kunnen<br />
beheren en dat het projectdossier<br />
van begin tot het einde van de levenscyclus<br />
toegankelijk zal worden gehouden.<br />
Software<br />
Bij Archipel wordt centraal een ASPserver<br />
opgesteld, waarop de benodigde<br />
software draait om het beheer van<br />
projectmodellen mogelijk te maken.<br />
Deze software bestaat zowel uit<br />
portals als uit de benodigde backoffice-systemen.<br />
Wie gebruikmaakt<br />
van één of meerdere modules, kan<br />
deze in zijn eigen huisstijl onder een<br />
eigen bedrijfssite hangen. De door de<br />
gebruiker aangebrachte wijzigingen<br />
en/of aanvragen in het projectmodel<br />
worden niet direct naar een andere<br />
betrokken partij gestuurd, maar<br />
verwerkt en gedistribueerd via de<br />
centrale ASP-server.<br />
www.be-sync.nl<br />
10<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Beta-versie beschikbaar voor im- en export<br />
Microstation V8-bestanden<br />
in Auto<strong>CAD</strong><br />
Door: Jean-Pierre van Gastel<br />
In de allereerste Beta-versie van Auto<strong>CAD</strong> 2007 was het mogelijk<br />
om Microstation V8-bestanden in te lezen en op te slaan. Tot grote<br />
spijt van vele klanten is deze functionaliteit op het laatste moment<br />
uit de software gehaald. Inmiddels zijn wel een aantal maanden<br />
later en nu is dan toch de eerste versie van Autodesk DGNV8<br />
beschikbaar. Het is nog een Beta-versie, maar het is een begin.<br />
Via het export-commando is het mogelijk om<br />
de conversion units opgeven, alsook wat er<br />
met de referentietekeningen moet gebeuren.<br />
Tal van Auto<strong>CAD</strong> -tekenaars moeten<br />
regelmatig Microstation-bestanden<br />
omzetten. Auto<strong>CAD</strong> kon tot nu toe<br />
echter tot nu toe niets met het DGNformaat<br />
van Microstation. Dat is nu anders<br />
met de DGNV8 translator.<br />
Na de installatie van Autodesk<br />
DGNV8 is het even zoeken naar het<br />
juiste commando om een DGN-bestand<br />
in te kunnen lezen of op te slaan.<br />
Via de ouderwetse methode, het intypen<br />
van het commando DGNEXPORT<br />
of DGNIMPORT, komt het Import of<br />
Export DGN File dialoogvenster tevoorschijn.<br />
Natuurlijk zijn er wel een<br />
groot aantal voorwaarden aan het bestand.<br />
Het belangrijkste advies daarin is<br />
om niet met een mix van bestanden te<br />
werken. Blijf of in het DWG-bestand<br />
werken of in het DGN-formaat.<br />
Op dit moment worden alleen de bekende<br />
Auto<strong>CAD</strong>-objecten herkend.<br />
Dus het is belangrijk om zoveel mogelijk<br />
standaard lijntypes, arceringen en<br />
dergelijke te gebruiken. Dynamische<br />
blokken gemaakt in Auto<strong>CAD</strong> worden<br />
wel geconverteerd, maar alle dynamische<br />
eigenschappen gaan verloren. Dit<br />
geldt ook voor tekst, waarbij het aan te<br />
raden is om met True Type Fonts te<br />
werken in plaats van .SHX-bestanden<br />
te gebruiken.<br />
Maateenheid<br />
Bij het exporteren van een DWG- naar<br />
een DGN-bestand wordt er gevraagd<br />
naar de zogenaamde Conversion Units,<br />
zie afbeelding 1. Kortom: het is belangrijk<br />
om op te geven in welke maateenheid<br />
de tekening is gemaakt. In<br />
Microstation liggen al deze instellingen<br />
vast in het zogenaamde Seed-bestand.<br />
In Auto<strong>CAD</strong> noemen we dit bestand<br />
een Template-bestand waar alle<br />
standaardinstellingen in worden opgeslagen.<br />
Een Microstation-tekening<br />
gemaakt in Inches of millimeters moet<br />
geconverteerd worden naar de juiste<br />
Auto<strong>CAD</strong>-eenheden. Toch gaat de<br />
conversie al behoorlijk ver. Indien een<br />
Auto<strong>CAD</strong>-tekening is opgebouwd uit<br />
diverse externe referentietekeningen,<br />
worden deze allemaal netjes omgezet<br />
naar het DGN-formaat. Hierbij blijft de<br />
volledige structuur van externe referentietekeningen<br />
volledig intact. Indien dit<br />
niet gewenst is, kan de gebruiker ervoor<br />
kiezen om automatisch alle<br />
DWG-bestanden te binden en om te<br />
zetten naar een enkel DGN-formaat. Er<br />
is ook nog de optie om alle externe referentietekeningen<br />
te negeren en alleen<br />
de zogenaamde master- tekening om te<br />
zetten naar het DGN-formaat. Verder<br />
worden haast alle Microstation-objecten<br />
herkend en geconverteerd. Of het<br />
nu om Levels gaat, Lagen in Auto-<br />
<strong>CAD</strong>, of Cellen, Blok in Auto<strong>CAD</strong>, de<br />
conversie verloopt prima.<br />
2D-Objecten<br />
Uiteraard zitten er nog wel wat voorwaarden<br />
aan de conversie. Op dit moment<br />
worden alleen 2D-objecten ondersteund,<br />
maar wellicht gaat dit in de<br />
toekomst nog veranderen. De eerste<br />
stappen zijn nu in ieder geval gezet en<br />
maakt het leven van tekenaars die in<br />
een mix zitten van Auto<strong>CAD</strong> en<br />
Microstation een stuk gemakkelijker.<br />
De Autodesk DGNV8 beta is gratis te<br />
<strong>download</strong>en via het Communication<br />
Center in Auto<strong>CAD</strong> of via de website<br />
van Autodesk.<br />
www.autodesk.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 11
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Auto<strong>CAD</strong> 2007 Deel 4<br />
Camera’s, views en animaties<br />
Door: Jean-Pierre van Gastel<br />
In de vorige artikelen over de nieuwe Auto<strong>CAD</strong> 2007 zijn zowat<br />
alle nieuwe mogelijkheden voorbij gekomen op het gebied van<br />
het 3D-ontwerpen. Om al deze 3D-ontwerpen te kunnen<br />
weergeven, hebben de ontwikkelaars ook aandacht besteed<br />
aan nieuwe mogelijkheden op het gebied van het presenteren<br />
van een 3D-ontwerp in Auto<strong>CAD</strong> 2007.<br />
de gebruiker draaien om in alle richtingen<br />
te kijken en met behulp van de pijltjestoetsen<br />
op het toetsenbord of de<br />
letters A, S, W, D is het mogelijk om<br />
door een gebouw te lopen. De snelheid<br />
waarmee dit gebeurt, is in te stellen<br />
door het aantal stappen per seconden<br />
en de grootte van de stappen aan te<br />
passen. Indien gewenst is dit direct op<br />
te nemen in een videofilmpje. Hierbij<br />
worden verschillende formaten ondersteunt<br />
zoals AVI, MOV, MPG en<br />
WMV. Deze laatste is overigens aan te<br />
raden, aangezien iedereen dit formaat<br />
kan afspelen met behulp van de<br />
Windows Media Player.<br />
Afbeelding 1.<br />
In het 3D Navigate Control Panel in<br />
het Dasboard bevinden zich alle commando’s<br />
waarmee het mogelijk is om<br />
rond of door een 3D-model te navigeren.<br />
Uiteraard zijn hier vertrouwde<br />
commando’s te vinden zoals Pan en<br />
Zoom, maar ook een aantal nieuwe.<br />
Een van die nieuwe tools is het zogenaamde<br />
Constrained Orbit. Dit zorgt<br />
voor een maximaal bereik bij het roteren<br />
van het 3D-ontwerp. Met de Free<br />
Orbit draait de gebruiker al snel het<br />
model op zijn kop. De Constrained<br />
Orbit is de standaardfunctie om het hele<br />
3D-ontwerp te draaien in de 3Druimte.<br />
Om zelf interactief door een gebouw<br />
heen te lopen zijn er twee nieuwe<br />
functies opgenomen. Met behulp<br />
van het ‘Walk’-commando kijkt de gebruiker<br />
automatisch door het oog van<br />
een camera en komt de Position<br />
Locator tevoorschijn. Hiermee is precies<br />
te zien waar de kijker zich bevindt<br />
in het ontwerp. De Position Locator<br />
laat namelijk een camera zien en het<br />
ontwerp, zie afbeelding 1. Door de<br />
camera of het Target (doel) van de<br />
camera te selecteren is deze exact te<br />
positioneren.<br />
Het interactieve gedeelte is hetzelfde<br />
als in een zogenaamde First Person<br />
Shooter zoals Doom. Met de muis kan<br />
Afbeelding 2.<br />
Animaties<br />
Om een animatie te maken door een<br />
gebouw heen of rond een nieuw product<br />
is het aan te raden om gebruik te<br />
maken van het nieuwe ‘Motion Path<br />
Animations’-commando. In eerste instantie<br />
moet hiervoor een pad worden<br />
uitgezet waarover de camera moet bewegen.<br />
Dit mag elke type 2D-object<br />
zijn, of het nu een rechte lijn is, een<br />
boog of een spline. Via het dialoogvenster<br />
Motion Path Animations is het<br />
getekend getekende pad is te selecteren,<br />
zie afbeelding 2. Vervolgens is het<br />
belangrijk om te bepalen waar de camera<br />
naar toe moet blijven kijken. Dit<br />
gebeurt door middel van het vastleggen<br />
van het cameratarget. Het target kan<br />
een bepaald punt zijn van een 3D-ob-<br />
12<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Afbeelding 3.<br />
ject of een tweede pad wat de gebruiker<br />
tekent. Het punt is overigens vast te<br />
leggen met behulp van een object snap.<br />
De volgende stap is het instellen van de<br />
lengte van de animatie. Dit is te doen<br />
door het aantal frames in te stellen of<br />
gewoon het aantal seconden op te geven.<br />
De laatste stappen zijn het opgeven<br />
van een Visual Style waarover later<br />
meer, het formaat en de resolutie. De<br />
resolutie is overigens beperkt tot een<br />
maximale resolutie van 1.024 bij 768<br />
pixels. Met behulp van de Previewfunctie<br />
in het dialoogvenster is te zien<br />
of de animatie vloeiend afspeelt.<br />
Vervolgens wordt de daadwerkelijke<br />
animatie afgespeeld en weggeschreven<br />
in het opgegeven formaat.<br />
Afbeelding 4.<br />
Echte 3D-camera<br />
In de vorige versie van Auto<strong>CAD</strong> was<br />
het werken met camera’s al wel mogelijk,<br />
maar dit ging heel erg moeizaam.<br />
Middels het commando DVIEW was<br />
het mogelijk om een perspectief van<br />
een camera te verkrijgen. Na het instellen<br />
hiervan was het echter niet meer<br />
mogelijk om nog te zoomen of te pannen<br />
of iets anders te doen. In<br />
Auto<strong>CAD</strong> 2007 komt er bij het gebruik<br />
van het nieuwe ‘Camera’-commando<br />
een echte 3D-camera te voorschijn, zie<br />
afbeelding 3.<br />
In de eerste plaats dient de gebruiker de<br />
positie van de camera te kiezen en vervolgens<br />
het cameratarget. Hierna komt<br />
er automatisch een menu waarin de<br />
lens van de camera is in te stellen,<br />
evenals de hoogte van de camera en<br />
het target, enzovoorts. Dit is overigens<br />
eventueel later ook nog aan te passen<br />
via het ‘Properties’-commando. Het is<br />
eventueel ook mogelijk om de camera<br />
te positioneren door de camera te selecteren.<br />
Na de selectie opent het Camera<br />
Preview dialoogvenster zich automatisch.<br />
Dit venster laat het beeld van de<br />
camera zien als een 3D-draadmodel,<br />
Conceptuele weergave of realistische<br />
weergave. Op de camera zelf komen<br />
tal van grips tevoorschijn waarmee interactief<br />
bijvoorbeeld de lens en de<br />
hoogte van de camera en de hoogte van<br />
het target zijn aan te passen. Al deze<br />
veranderingen worden realtime weergeven<br />
in het Camera Preview dialoogvenster.<br />
Op deze wijze is het exact instellen<br />
van de camera kinderspel.<br />
Views bekijken<br />
Bij het plaatsen van een camera wordt<br />
er overigens ook automatisch een<br />
nieuwe View aangemaakt. Via de<br />
View Manager zijn alle opgeslagen<br />
Views te bekijken en eventueel aan te<br />
passen. Aanpassingen kunnen plaatsvinden<br />
op het gebied van bijvoorbeeld<br />
de achtergrond. Deze is standaard de<br />
kleur van de actieve Auto<strong>CAD</strong>-achtergrondkleur.<br />
Het kan ook een afwijkende<br />
kleur zijn of een Gradiënt waarbij<br />
het mogelijk is om een kleurverloop te<br />
maken tussen drie kleuren. Uiteraard<br />
kan de gebruiker ook een eigen foto<br />
opnemen in de achtergrond. Het is<br />
overigens wel noodzakelijk om na het<br />
aanpassen of zelf aanmaken van een<br />
View deze te selecteren in de Manage<br />
Views lijst. Anders wordt deze namelijk<br />
niet weergegeven. Na het selecteren<br />
van een View is het effect direct te<br />
zien, dus wordt bijvoorbeeld een foto<br />
realtime als achtergrond weergegeven<br />
in de viewport van Auto<strong>CAD</strong>, zie<br />
afbeelding 4.<br />
Multiple Viewports<br />
Uiteraard is het ontwerpen in 3D een<br />
stuk gemakkelijker door gebruik te<br />
maken van meerdere viewports. In<br />
Auto<strong>CAD</strong> 2007 bestaan hiervoor<br />
twee nieuwe icoontjes in het<br />
Dashboard. Met het icoontje Multiple<br />
Viewports worden er automatisch<br />
vier viewports aangemaakt en direct<br />
ingesteld met een bovenaanzicht,<br />
vooraanzicht, rechterzijaanzicht en<br />
een 3D-weergave. Door een Viewport<br />
te selecteren kan de gebruiker weer<br />
terugkeren naar een enkele viewport<br />
met behulp van het icoontje Single<br />
Viewport. Het laatste nieuwe icoontje<br />
in het 3D Navigate Control Panel is<br />
het Display Cameras-icoontje waarmee<br />
alle geplaatste camera’s zijn te<br />
verbergen of terug te halen.<br />
In het volgende artikel over de nieuwe<br />
mogelijkheden in Auto<strong>CAD</strong> 2007<br />
zal ik verder ingaan op de nieuwe<br />
mogelijkheden op het gebied van presenteren.<br />
Visuele stijlen en de nieuwe<br />
manier van belichting maken hier<br />
deel van uit.<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 13
Evenementen<br />
DWGSeries completeert aanbod<br />
SolidWorks 2007 nu in de schap<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
SolidWorks 2007 komt er aan. Natuurlijk had SolidWorks deze<br />
release al onder de aandacht gebracht tijdens SolidWorks World in<br />
januari van dit jaar. Het leek het bedrijf echter verstandig om ook<br />
nog een Europees evenement te organiseren ter bevordering van de<br />
verspreiding van dit nieuws. Vandaar dat op 13 en 14 juni in<br />
Cambridge het SolidWorks 2007 Press Event werd gehouden.<br />
De Customer Portal van SolidWorks biedt uiteenlopende gebruiksinformatie over de<br />
software van het bedrijf.<br />
Veel van de features en uitbreidingen<br />
van SolidWorks 2007 zijn al beschreven<br />
in <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> 2 van<br />
2006. Vandaar dat dit artikel vooral<br />
zal focussen op de daar niet besproken<br />
onderdelen. Dit natuurlijk met<br />
uitzondering van SWIFT, want dat is<br />
een dusdanig grote verandering dat er<br />
eigenlijk niet te veel aandacht aan kan<br />
worden besteed. Tenminste, dat is de<br />
mening van SolidWorks dat veel verwacht<br />
van de vier onderdelen Feature<br />
Expert, Mate Expert, Sketch Expert<br />
en Tol Expert. De eerste is in staat om<br />
gecombineerde aanpassingen in een<br />
model door te voeren zonder dat er<br />
(berekenings-)conflicten ontstaan terwijl<br />
de tweede op een vergelijkbare<br />
wijze veranderingen binnen de bemating<br />
kan beheren en controleren. De<br />
Sketch Expert helpt bij het voorkomen<br />
van overdefiniëring bij het maken<br />
van een schets en de Tol Expert<br />
kan automatisch toleranties en dimensies<br />
invoeren in de productielijst.<br />
DWGSeries<br />
Naast de fancy 3D-features heeft<br />
SolidWorks ook aandacht besteed aan<br />
andere aspecten binnen de ontwerpcyclus.<br />
Zo zijn er tools voor 2D-gebruikers<br />
toegevoegd aan de software.<br />
Deze zogenaamde DWGSeries bestaat<br />
uit een DWGeditor, een<br />
DWGgateway en een DWGviewer.<br />
DWG Gateway is een gratis te <strong>download</strong>en<br />
plug-in voor Auto<strong>CAD</strong> op de<br />
webisite van DWGgateway. Wanneer<br />
deze plug-in in Auto<strong>CAD</strong> is geladen<br />
kan de gebruiker tekeningen van alle<br />
versies van Auto<strong>CAD</strong> openen. Met<br />
de plug-in is het tevens mogelijk om<br />
bestanden op te slaan in een willekeurige<br />
versie tussen Auto<strong>CAD</strong> 2.5 en de<br />
laatste versie van het programma. Dit<br />
is met name een nuttige tool in<br />
machinefabrieken waar bijvoorbeeld<br />
wordt getekend in de nieuwste versie,<br />
maar de CNC-machine alleen maar<br />
kan omgaan met tekeningen in het<br />
formaat van Auto<strong>CAD</strong> 12.<br />
Binnenkort zal DWG Gateway worden<br />
uitgebreid met een PDF exportfunctionaliteit.<br />
De DWG viewer is een gratis viewtool<br />
voor DWG-, DXF- en Solid-<br />
Works-bestanden. Deze is met name<br />
bedoeld voor degenen die <strong>CAD</strong>-tekeningen<br />
willen inzien, zonder dat ze<br />
daar een volledige licentie willen aanschaffen.<br />
De viewer is op dezelfde<br />
site te verkrijgen als de DWG<br />
Gateway plug-in.<br />
De DWG editor is tegelijkertijd met<br />
SolidWorks 2005 geïntroduceerd. Het<br />
programmaatje maakt het mogelijk,<br />
zoals de naam al doet vermoeden, om<br />
bestaande DWG-bestanden te wijzigen<br />
zonder dat hiervoor gebruik hoeft<br />
te worden gemaakt van Auto<strong>CAD</strong>.<br />
Met iedere licentie van SolidWorks<br />
werd in het verleden een DWG editor<br />
meegeleverd. De licentiestructuur is<br />
echter aangepast, zodat bij elke licentie<br />
SolidWorks drie licenties van de<br />
DWG editor beschikbaar worden gesteld.<br />
Maten<br />
Uiteraard zijn er ook nog een heleboel<br />
kleine aanpassingen en uitbreidingen<br />
terug te vinden in de nieuwe<br />
versie van SolidWorks. Zo is er het<br />
Multimate-commando waarmee de<br />
gebruiker meerdere mates in één handeling<br />
kan aanleggen. Bij het toevoegen<br />
van een maat aan een tekening<br />
zal deze overigens niet meer overlappen,<br />
maar netjes uitlijnen zoals de instellingen<br />
voorschrijven. Daarnaast is<br />
er een toolobox die automatisch de<br />
configuraties genereert die het mist<br />
14<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
pen<br />
Durft u<br />
de sprong te<br />
maken<br />
Een ontwerp in SolidWorks van het Tsjechische bedrijf OEZ Lethorad.<br />
bij gedeelde ontwerpen. Het Copy<br />
Design-commando verzamelt alle bestanden<br />
die nodig zijn om een samenstelling<br />
te kopiëren en het Belt-commando<br />
helpt de gebruiker bij het aanmaken<br />
van riemen en kettingen.<br />
Tenslotte is de grootte van de bestanden<br />
afgenomen: een ontwerp neemt<br />
in SolidWorks 2007 gemiddeld 50<br />
procent minder schijfruimte in beslag<br />
dan in de voorgaande versie.<br />
SolidWorks 2007 heeft ook extra engineering<br />
content in zich, ten opzichte<br />
van de voorgangers. De DIN-norm in<br />
Toolbox bevat vijftig nieuwe soorten<br />
onderdelen. Daarbij zijn alle profielen<br />
uit de Toolbox één op één te gebruiken<br />
in SolidWorks Weldments. Voor<br />
de interface van de Design Library en<br />
de Toolbox geldt dat ze uniformer<br />
zijn geworden.<br />
Customer portal<br />
Naast de nieuwe features lieten de<br />
medewerkers van SolidWorks op de<br />
persbijeenkomst ook nog een hele<br />
reeks cijfers zien waarbij vergelijkingen<br />
werden gemaakt met andere 3Dpakketten<br />
en Auto<strong>CAD</strong>. Daarnaast<br />
waren er groeicijfers te zien die sloegen<br />
op zowel SolidWorks als de<br />
Value Added Resellers (VAR’s).<br />
Overigens zal de software enkel en<br />
alleen bij de VAR’s te verkrijgen zijn,<br />
al was het alleen maar om verwarring<br />
bij (toekomstige) klanten te voorkomen.<br />
Het zijn ook de resellers die de<br />
promotie en demonstratie van<br />
SolidWorks 2007 op zich nemen. In<br />
het najaar zijn er dan ook allerlei activiteiten<br />
te verwachten op dit gebied.<br />
Een van de dingen die SolidWorksgebruikers<br />
kunnen regelen bij hun<br />
VAR is ondersteuning in het geval<br />
van vragen. Er is echter op 12 juni<br />
ook een customer portal beschikbaar<br />
gekomen voor de SolidWorks-gemeenschap.<br />
Deze website bevat allerhande<br />
informatie over SolidWorks.<br />
Zo is er een zogenaamde knowledge<br />
base die vragen kan beantwoorden.<br />
Dit systeem is zelfondersteunend<br />
door de feedback van de gebruikers,<br />
die kunnen aangeven of een bepaald<br />
antwoord op een specifieke vraag ze<br />
goed heeft geholpen. Verder is er informatie<br />
te vinden over graphics en<br />
hardware, systeemeisen en zijn er<br />
technische tips en API-voorbeelden.<br />
Ook kunnen eindgebruikers software<br />
en updates verkrijgen voor zowel<br />
SolidWorks als COSMOS. Tenslotte<br />
zijn ook de verschillende gebruikersgroepen<br />
direct gelinkt vanuit de customer<br />
portal.<br />
www.solidworks.com<br />
www.dwggateway.nl<br />
ICN Solutions wél!<br />
Voor het overschakelen van<br />
2D- naar 3D-tekenen hoeft u<br />
geen halsbrekende toeren uit<br />
te halen. Als u kiest voor de<br />
veelzijdigheid van het werktuigbouwkundig<br />
softwarepakket Autodesk ® Inventor ® en de<br />
professionaliteit van ICN Solutions, bent u<br />
verzekerd van een risicoloze overstap.<br />
Aan integrale oplossingen als Autodesk ® Inventor ®<br />
koppelt ICN Solutions een compleet dienstenpakket:<br />
van advies en consultancy tot en met<br />
implementatie en training!<br />
Wij laten u graag zien dat overschakelen een koud<br />
kunstje is. Bel ons voor een afspraak!<br />
ICN Solutions B.V.<br />
postbus 3302, 5203 DH ’s-Hertogenbosch<br />
tel. +31(0)73 - 750 6 750 - fax +31(0)73 - 750 6 751<br />
info@ICN-Solutions.nl - www.ICN-Solutions.nl
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Revit-autorisatie voor ALFA<br />
Development<br />
Met ingang van 1 juni is ALFA<br />
Development geautoriseerd als dealer<br />
van Autodesk Revit Building en<br />
Auto<strong>CAD</strong> Revit Series (ARS). De<br />
combinatie van Auto<strong>CAD</strong>-ALFA met<br />
Auto<strong>CAD</strong> Revit Series biedt de<br />
gebruiker de combinatie van een<br />
gebouwmodeller met de mogelijkheid<br />
tekeningen uit te werken tot besteken<br />
werktekeningen en 1:1-details.<br />
Doordat ALFA Development deelneemt<br />
in Het Digitale Huis is ook<br />
de continuïteit van aansluiting op<br />
deze Nederlandse standaard gegarandeerd<br />
met koppelingen naar bestek,<br />
begroten, bouwbesluitcontrole applicaties<br />
en bouwdeelbibliotheek. Voor<br />
bestaande ALFA-gebruikers is een<br />
upgrade naar ARS verkrijgbaar.<br />
www.alfadevelopment.nl<br />
BSA blij met nieuwe ISOstandaard<br />
De Business Software Alliance<br />
(BSA) verwelkomt de ISO-standaard<br />
voor Software Asset Management<br />
(SAM). Volgens de organisatie is<br />
ISO/IEC 19770-1 een mijlpaal in<br />
de wereldwijde ontwikkeling van<br />
softwarebeheer. Bovendien biedt de<br />
standaard de basis voor de optimale<br />
inzet van software binnen het<br />
bedrijfsleven. De BSA biedt al enkele<br />
jaren wereldwijd een SAM-programma<br />
aan.<br />
Wereldwijd kunnen organisaties voor<br />
het eerst SAM inzetten als een standaard<br />
die officieel voldoet aan de<br />
eisen van corporate governance.<br />
Ervaringen van bedrijven die SAM<br />
inzetten, tonen aan dat risicobeheer<br />
en kostenbeheersing verbeteren en dat<br />
ze zo hun concurrentievoordeel<br />
vergroten. Organisaties kunnen nu<br />
met een gerust hart verklaren dat hun<br />
SAM-proces van voldoende kwaliteit<br />
is.<br />
www.iso.org<br />
Visuals bij vacatures<br />
<strong>CAD</strong>JOBS.NL<br />
<strong>CAD</strong>JOBS.nl heeft een nieuwe functionaliteit<br />
toegevoegd aan de website<br />
van het bedrijf. Vanaf heden is het<br />
voor kandidaten en opdrachtgevers/werkgevers<br />
mogelijk om 'visuals'<br />
toe te voegen aan hun profiel/<br />
vacature(s). De visuals zijn voorbeelden<br />
van <strong>CAD</strong>-tekeningen, constructies<br />
en/of renderingen. Op deze<br />
manier kunnen werkgevers naast de<br />
profiel-omschrijving van kandidaten<br />
ook gemaakte werktekeningen en<br />
producten bekijken. <strong>CAD</strong>-specialisten<br />
met een zichtbaar profiel op de<br />
site hebben zo een extra mogelijkheid<br />
om zich te onderscheiden.<br />
Ook bedrijven met vacatures kunnen<br />
gebruik maken van deze functionaliteit.<br />
Zij kunnen naast de vacature-omschrijving<br />
plaatjes publiceren van de<br />
producten waar toekomstige <strong>CAD</strong>medewerkers<br />
aan gaan werken en/of<br />
tekeningen die op de tekenkamer<br />
geproduceerd worden.<br />
Er worden binnenkort nog meer functionaliteiten<br />
toegevoegd aan de website<br />
van <strong>CAD</strong>JOBS.NL. Binnenkort<br />
lanceert het bedrijf het <strong>CAD</strong>-trainingenportaal<br />
dat gekoppeld is aan vacatures<br />
en profielen op de site. Het<br />
recruitementbedrijf is in gesprek met<br />
een <strong>CAD</strong>-softwareleverancier om een<br />
site te lanceren voor gebruikers<br />
die specifiek met die software<br />
ontwerpen. Daarnaast hebben gebruikers<br />
verzocht om te kunnen zoeken<br />
op vacature- en profielnummer en<br />
ook dat zal binnenkort mogelijk zijn.<br />
www.cadjobs.nl<br />
Nieuwe <strong>CAD</strong>-interfaces<br />
SomaBEND<br />
Voor het SomaBEND off-line programmeersysteem<br />
voor kantbanken<br />
zijn drie nieuwe 3D <strong>CAD</strong>-interfaces<br />
beschikbaar gekomen voor Solid<br />
Works, Solid Edge en OneSpace<br />
Designer. Vanuit deze 3D <strong>CAD</strong>-systemen<br />
is het hiermee mogelijk om<br />
zonder uitwisselingsbestand een<br />
plaatwerkmodel direct door te sturen<br />
naar de SomaBEND buigsoftware.<br />
SomaBEND kan op basis van een<br />
2D-plaatuitslag of een 3D <strong>CAD</strong>model<br />
een NC-programma voor elke<br />
willekeurige kantbank genereren,<br />
ongeacht het merk of type machine.<br />
Op basis van het 3D-plaatwerkmodel<br />
bepaalt de software automatisch de<br />
buigvolgorde, de gereedschappen, de<br />
gereedschapsopstelling en de aanslagzijdes.<br />
Vervolgens zal SomaBEND<br />
automatisch het NC-programma<br />
genereren en het gehele buigproces<br />
simuleren, waarbij het programma<br />
tevens controleert op mogelijke botsingen.<br />
De gebruiker kan in het gehele<br />
buigproces interactief ingrijpen.<br />
Naast werken met verschillende buigprocessen<br />
zoals vrijbuigen en matrijsbuigen,<br />
ondersteunt SomaBEND alle<br />
machineopties waaronder hoekmeetsystemen,<br />
buighulpen en vooraanslagen.<br />
www.somatech.nl<br />
Google Earth krijgt functionaliteit<br />
Civil 3D 2007<br />
Autodesk introduceert Autodesk Civil<br />
3D 2007 Extension for Google Earth<br />
- Technology Preview. Deze publicatietool<br />
is geschikt om alle betrokkenen<br />
op de hoogte houden van de<br />
meest recente ontwerpinformatie, van<br />
de planfase tot de goedkeuring. Met<br />
een wizard zijn Civil 3D-objecten en<br />
ontwerpdata in Google Earth te publiceren,<br />
zodat in- en externe projectteamleden<br />
ontwerpen kunnen maken,<br />
beheren en delen en<br />
gepubliceerde informatie<br />
kunnen aanvullen<br />
met rijke en<br />
interactieve content.<br />
Met Autodesk Civil<br />
3D 2007 Extension<br />
for Google Earth-<br />
Technology Preview<br />
is het mogelijk om<br />
te publiceren naar<br />
Google Earth. De<br />
gebruiker kan zelf<br />
bepalen welke elementen<br />
hij wil publiceren,<br />
zoals punten, percelen, lijnen,<br />
leidinginformatie en<br />
terreinmodellen, en hoe deze dienen<br />
te worden weergeven. De ontwerpen<br />
worden bewaard in een .KMLbestand,<br />
dat direct in Google Earth te<br />
openen is. In Google Earth kunnen<br />
teamleden gegevenslagen toevoegen,<br />
zoals gebouwen en wegen om zo het<br />
ontwerp te verrijken met omgevingselementen.<br />
De ontwerpen zijn vanuit<br />
verschillende hoeken te bekijken door<br />
de toevoeging van visualisatiemogelijkheden,<br />
zoals realistische 'drive-<br />
16<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
throughs' en foto's van locaties.<br />
Het realisme van Civil 3D-modellen<br />
is uit te breiden door ontwerppunten<br />
te koppelen aan 3D-content, zoals<br />
lantarenpalen, huizen en auto's in een<br />
straat.<br />
De Autodesk Civil 3D 2007<br />
Extension for Google Earth-<br />
Technology Preview is gratis te<br />
<strong>download</strong>en op de onderstaande website.<br />
Om deze tool te kunnen<br />
gebruiken, moeten gebruikers zowel<br />
Autodesk Civil 3D 2007 als Google<br />
Earth hebben geïnstalleerd. Autodesks<br />
uitbreiding is geschikt voor de<br />
gratis versie van Google Earth, maar<br />
ook voor Google Earth Plus en<br />
Google Earth Pro.<br />
www.autodesk.com/google<br />
Pythagoras <strong>CAD</strong> + GIS<br />
De voornaamste activiteit van ADW<br />
Software is de ontwikkeling van<br />
Pythagoras. Dit programma is<br />
beschikbaar in meer dan twintig talen<br />
en bedoeld voor landmeetkundige en<br />
civieltechnische toepassingen. De<br />
nieuwste release van het pakket heet<br />
Pythagoras <strong>CAD</strong>+GIS. Naast uitbreidingen<br />
en verbeteringen in de basismodule<br />
bevat Pythagoras 11 onder<br />
meer een nieuwe GIS-module.<br />
Daarnaast is de module voor het<br />
wegenontwerp volledig herzien. De<br />
nieuwe GIS-module is volledig geïntegreerd<br />
in de <strong>CAD</strong>-omgeving. De tekenfuncties<br />
worden aangevuld met intelligente<br />
GIS-functies: het aanmaken<br />
van een interne database, het definiëren<br />
van thematische kaarten, het gebruik<br />
van uitgebreide zoekfuncties,<br />
rapporteren en exporteren en het automatisch<br />
versturen van typebrieven die<br />
te personaliseren zijn op basis van<br />
gegevens in de database. De wegenontwerpmodule<br />
is uitgebreid met<br />
mogelijkheden om verkantingen en<br />
automatische bochtverbredingen te<br />
berekenen. Het horizontaal ontwerp<br />
van de wegas is te bepalen door bijvoorbeeld<br />
parameters in functie van<br />
een maximum toegelaten snelheid.<br />
Het profielvenster, het grondplan en<br />
het dwarsprofiel zijn simultaan te<br />
zien. Dwars- en lengteprofielen zijn te<br />
personaliseren en het programma<br />
geeft aan wat de zones voor ophoging<br />
en afgraving zijn. Pythagoras<br />
<strong>CAD</strong>+GIS is verkrijgbaar in een MS<br />
Windows (2000 of XP) of in een<br />
Apple Macintosh (OS X) versie.<br />
www.pythagoras.net<br />
Winnaars 2006 Co-Design<br />
Competition bekend<br />
CoCreate Software heeft de winnaars<br />
van de 2006 Co-Design Competition<br />
bekendgemaakt. In totaal zijn er in acht<br />
verschillende categorieën evenzoveel<br />
winnaars gekozen door de bezoekers<br />
van de wedstrijdsite. Het gaat om<br />
Liebherr Ehingen, FLUX-GERÄTE en<br />
MAFI Transport-Systeme uit Duitsland,<br />
GAW Pildner-Steinburg en Josef<br />
Bertsch uit Oostenrijk, Hewlett<br />
Packard en Lawrence Berkeley<br />
National Lab uit de VS en Norden<br />
Machinery uit Zweden. De tweede wereldwijde<br />
wedstrijd van CoCreate liet<br />
een variëteit aan producten zien, zoals<br />
tunnelboormachines, energiecentrales<br />
op basis van biomassa em pretzelmachines.<br />
De winnende ontwerpen zijn te<br />
zien op de website van CoCreate.<br />
www.cocreate.com<br />
Oprichting Benelux Chapter<br />
IAI voor IFC-standaarden<br />
Met ingang van April heeft<br />
Nederland ook een vertegenwoordiging<br />
van de International Alliance for<br />
Interoperability (IAI) dankzij eem eigen<br />
IAI Benelux Chapter. CadVisual<br />
en de PSIBouw hebben deze aanvraag<br />
bij de Internationale organisatie<br />
gedaan en toestemming gekregen<br />
voor de oprichting. Het IAI is in 1994<br />
met als doelstelling een gegevensuitwisselstandaard<br />
voor de AEC-industrie<br />
te definiëren gebaseerd op het<br />
STEP-protocol. De belangrijkste begrippen<br />
hierbij zijn Industry<br />
Foundation Classes (IFC) en BIM.<br />
www.buildingsmart.info<br />
Rectificatie<br />
In <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> 4-2006 stond op<br />
pagina 20 een bericht over de<br />
Electrical-producten van Autodesk.<br />
Hierin werd gemeld dat Aceri distributeur<br />
is geworden van deze producten<br />
en dat de pakketten via een<br />
dealerkanaal verkrijgbaar zijn.<br />
Doordat hierbij alleen de namen van<br />
Greenock Engineering, Cadix<br />
Automatisering en <strong>CAD</strong>Service werden<br />
genoemd zou de indruk kunnen<br />
ontstaan dat alleen deze drie bedrijven<br />
de Electrical-lijn leveren. Dit is<br />
echter niet het geval. Ook <strong>CAD</strong>AC,<br />
Cadmatch, Esto<strong>CAD</strong>, ICN-<br />
Solutions, Quandes en <strong>CAD</strong> &<br />
Company<br />
www.autodesk.nl<br />
www.aceri.nl<br />
ESPRIT 2006 Autodesk<br />
Inventor gecertificeerd<br />
ESPRIT is het <strong>CAD</strong>/CAM-systeem<br />
van Somatech Applicaties en bedoeld<br />
voor toeleveranciers in verspaning,<br />
gereedschapmakers en matrijzenmakers.<br />
De integratie van de software<br />
met Autodesk Inventor is verder<br />
uitgebreid. ESPRIT is nu dan ook<br />
voor Inventor series 11 gecertificeerd.<br />
Het programma is volgens de<br />
Autodesk-richtlijnen ontwikkeld binnen<br />
het Autodesk certified application<br />
program en voldoet daarmee aan de<br />
normen voor certificering.<br />
De 'ESPRIT Autodesk Inventor 11<br />
add-in' is beschikbaar voor alle<br />
Inventor-gebruikers en voor hun<br />
ESPRIT CAM-software. Door de<br />
add-in te installeren komen er in<br />
zowel Inventor als ESPRIT twee<br />
commando's beschikbaar om<br />
Inventor-bestanden in ESPRIT te<br />
openen of te importeren. Met de optie<br />
binnen Inventor wordt ESPRIT automatisch<br />
geopend om een samenstelling<br />
of onderdeel weer te geven.<br />
ESPRIT leest hiernaast ook bestanden<br />
in van Solidworks, Solid Edge en<br />
andere <strong>CAD</strong>-systemen.<br />
www.somatech.nl<br />
Auto<strong>CAD</strong> Symbolen-CD<br />
TEC/<strong>CAD</strong> College geeft in Nederland<br />
en België al jaren de<br />
CD-ROM met Auto<strong>CAD</strong>-symbolen<br />
uit. Op versie 4 prijken meer dan<br />
achtduizend symbolen uit diverse<br />
vakgebieden. Nieuw zijn de verkeersborden<br />
en dynamische blokken. Ook<br />
zijn de bouwdetails herzien.<br />
De Auto<strong>CAD</strong>-symbolen zijn voorzien<br />
van menu’s met slides. Een symbool<br />
aankikken is voldoende om deze<br />
in de tekening te slepen. Behalve een<br />
slide is van ieder symbool ook een<br />
korte omschrijving opgenomen. In de<br />
dialoogboxen staan dynamische en<br />
statische blokken naast elkaar. Een<br />
dynamisch blok is herkenbaar aan het<br />
flits-teken in de afbeelding. De naam<br />
van een dynamisch blok wordt vooraf<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 17
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
gegaan door een sterretje. Het dynamische<br />
blok is alleen bruikbaar in<br />
Auto<strong>CAD</strong> (LT) 2006 of hoger. Voor<br />
ieder dynamisch blok zijn er één of<br />
meer vergelijkbare statische blokken.<br />
Deze zijn toegevoegd voor gebruikers<br />
van een oudere versie van Auto<strong>CAD</strong>.<br />
Ieder symbool wordt genoemd naar<br />
de naam zoals deze in de NEN-norm<br />
voorkomt. Van de normen die over<br />
koopdelen gaan, zoals bouten of moeren,<br />
zijn alleen de meest voorkomende<br />
symbolen (maten) opgenomen.<br />
De CD bevat de volgende bibliotheken:<br />
Veiligheid, Werktuigbouw,<br />
Elektrotechniek, Procestechniek, Automatisering,<br />
Bouwkunde, Verkeersborden<br />
en Elektronica. De symbolen<br />
zijn te gebruiken in Auto<strong>CAD</strong> 2007,<br />
2006, 2005, 2004, 2002, 2000i en 2000<br />
en LT2007, LT2006, LT2005, LT2004,<br />
LT2002, LT2000i en LT2000.<br />
www.cadcollege.nl<br />
NX CAM Express<br />
UGS heeft NX CAM Express gelanceerd:<br />
een neutraal NC-programmeerapplicatie<br />
die zowel stand-alone<br />
te gebruiken is, als geïntegreerd in de<br />
UGS Velocity Series. Het programma<br />
is volledig associatief met<br />
<strong>CAD</strong>/CAM/CAE-applicaties en Solid-<br />
Edge. NX CAM Express wordt<br />
geleverd inclusief NX CAM Express<br />
Mill-Turn en de NX CAM Express<br />
Three-Axis Milling. Verder is het<br />
voorzien van toolpad verificatie, een<br />
postprocessor edit-applicatie, <strong>CAD</strong>translators<br />
en een database met<br />
machiningparameters.<br />
www.ugsplm.nl<br />
UGS koopt 3D-geometrische<br />
‘Shape Search’-technologie<br />
UGS heeft technologie in huis gehaald<br />
die het proces voor hergebruik van onderdelen<br />
ondersteunt. De technologie<br />
is gekocht van Software Design &<br />
Management AG, onderdeel van<br />
Capgemini. Sd&m zal volgens een<br />
nieuw service partnership ondersteuning<br />
bieden aan gebruikers die een oplossing<br />
integreren in hun systeem- en<br />
procesomgevingen. UGS Geolus<br />
Search is een ‘shape search’-applicatie<br />
waarmee fabrikanten 3D-modellen<br />
van digitale onderdelen kunnen vinden<br />
binnen heterogene databronnen op<br />
basis van geometrische overeenkomsten.<br />
Dankzij de technologie kan UGS<br />
geavanceerde geometry-based applicaties<br />
ontwikkelen. Dit stimuleert het<br />
hergebruik van onderdelen.<br />
In Geolus Search worden geometrische<br />
gegevens uit de beschikbare<br />
PLM- of <strong>CAD</strong>- programma’s gebruikt<br />
bij de zoekopdracht. Het is mogelijk<br />
om te zoeken in een database met<br />
meer dan een miljoen onderdelen.<br />
Binnen enkele seconden worden dan<br />
dezelfde of gelijkende vormen gelokaliseerd,<br />
zonder handmatige onderdelen<br />
te classificeren. Het resultaat wordt<br />
visueel weergegeven met behulp van<br />
miniatuurafbeeldingen. Geolus Search<br />
kan op zichzelf gebruikt worden of als<br />
toevoeging op het traditionele zoekproces<br />
dat gebruik maakt van metadata.<br />
Geolus Search is in te zetten in<br />
iedere PLM- of <strong>CAD</strong>-omgeving. Het<br />
ondersteunt meerdere dataformaten<br />
zoals VRML, STL en JT. UGS zal JT<br />
gebruiken als de basis voor toekomstige<br />
ontwikkelingen van Geolus Search<br />
binnen zijn productportfolio.<br />
www.ugsplm.nl<br />
Stabi<strong>CAD</strong> V 5.7 met module<br />
Gasleidingberekening<br />
Vanaf versie 5.7 ondersteunt Stabi<strong>CAD</strong><br />
V het werken met Auto<strong>CAD</strong> 2007.<br />
Daarnaast kent het pakket nu een<br />
module Gasleidingberekening volgens<br />
NEN 1078/2078. Met het invoeren van<br />
informatie bij gastoestellen, bijvoorbeeld<br />
capaciteit en einddruk, kan bij<br />
bestaande gasinstallaties worden berekend<br />
of ze voldoen aan de norm. Van<br />
een nieuwe installatie krijgt de gebruiker<br />
na berekening via de formule- of<br />
grafiekmethode de diameters volgens<br />
de norm. Drukverlies en belastingstaat<br />
worden gepresenteerd in een tabel en<br />
vervolgens worden wijzigingen in de<br />
diameters automatisch in het getekende<br />
stelsel doorgevoerd. Met een muisklik<br />
presenteert de tekenaar de definitieve<br />
gasinstallatie als isometrische of schuine<br />
projectie, automatisch voorzien van de<br />
berekende diameters.<br />
Stabi<strong>CAD</strong> 5.7 bevat een uitgebreide<br />
controlefunctie. Hiermee is te controleren<br />
of de afmetingen van een leidingstelsel<br />
kloppen, hulpstukken goed zijn<br />
aangesloten en de moflengten juist zijn.<br />
De tekenaar krijgt een melding als een<br />
hulpstuk niet in het leveringsprogramma<br />
is te vinden of is gewijzigd.<br />
Nieuw is het plaatsen van leidingen<br />
onder afschot. Het aantal millimeters<br />
per meter en de richting van de afschot<br />
wordt vooraf opgegeven. In het<br />
rotatiemenu zijn met AfschotAf of<br />
AfschotBij de hulpstukken te plaatsen.<br />
Via de functie ‘plaatsen afschotmaat’<br />
wordt de afschotmaat bij het<br />
stelsel getoond. Versie 5.7 is uitgebreid<br />
met twee rapportagemogelijkheden:<br />
‘materiaallijst alle modules’<br />
en ‘materiaallijst alle modules per<br />
ruimte’. Alle aanwezige materialen<br />
in de tekening worden in één rapport<br />
getoond. Daarnaast is er een spiegelen<br />
kopieerfunctie aan de software<br />
toegevoegd waarmee enkellijns leidingen<br />
met alle bijbehorende toestellen<br />
en appendages zijn te spiegelen<br />
of te kopiëren. Ook zijn er extra symbolen<br />
voor dakkappen en ventilatoren.<br />
Verder is Stabi<strong>CAD</strong> uitgebreid<br />
met diverse fabrikantendatabases,<br />
waaronder ODS met gietijzeren buizen.<br />
www.stabiplan.nl<br />
18<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Vakkanjers geven visitekaartje<br />
af in Jaarbeurs<br />
Na vier spannende wedstrijddagen<br />
zijn de winnaars bekend van de nationale<br />
beroepenwedstrijden in de<br />
metaal en elektro. Zeven Vakkanjers<br />
en vijf Junior Vakkanjers werden na<br />
afloop van de Techni-Show op 18<br />
maart gehuldigd in de Jaarbeurs<br />
Utrecht.<br />
Vier dagen lang streden 36<br />
Vakkanjers, techniektalenten van<br />
ROC’s en bedrijven, om de nationale<br />
titel in zeven wedstrijdvakken. Bij de<br />
Junior Vakkanjers, derde- en vierdejaars<br />
vmbo, gingen 53 finalisten voor<br />
eremetaal. Ze toonden hun vakmanschap<br />
in vijf verschillende wedstrijdvakken:<br />
<strong>CAD</strong>-tekenen, elektrotechniek,<br />
lassen, metaaltechniek en<br />
metalektro. In de Jaarbeurs waren<br />
tienduizend bezoekers van de Techni-<br />
Show getuige van de topprestaties<br />
van de finalisten op de wedstrijdvloer.<br />
Bij de Junior Vakkanjers werd Freek<br />
Kramer van het Emelwerda College<br />
eerste. Daarmee versloeg hij Roy van<br />
Bragt uit Made en Marc Schuur uit<br />
Haaksbergen die respectievelijke<br />
tweede en derde werden. Bij de<br />
Vakkanjers was het ROC Zeeland de<br />
grote winnaar bij het <strong>CAD</strong>-tekenen.<br />
Zowel eerste prijswinnaar John<br />
Tillema en tweede prijswinnaar Pieter<br />
Flikweert uit Nieuwerkerk volgen<br />
hun lessen bij het ROC Zeeland in<br />
Vlissingen. De derde plaats ging naar<br />
Michael van der Kaap van het<br />
Mondriaan College uit Den Haag.<br />
Met zijn eerste plaats verdiende John<br />
Tillema een nominatie voor de<br />
WorldSkills 2007 in Japan. Hij krijgt<br />
samen met de genomineerden in de<br />
metaalvakken de gelegenheid zich<br />
definitief te plaatsten voor deze<br />
wereldkampioenschappen voor jonge<br />
vakmensen.<br />
www.vakkanjers.nl<br />
Vertex BD versie 12 Zodiac<br />
Vertex BD is een volledig 3D <strong>CAD</strong>pakket<br />
met achterliggende database.<br />
In het programma wordt een model<br />
opgezet met een voorbeeld van het<br />
eindresultaat. Dit is eventueel te<br />
renderen om een fotorealistisch resultaat<br />
te verkrijgen. Alle objecten<br />
worden met materiaalinformatie<br />
getekend. Dit in een open GL-weergave<br />
voor verwerking van de verschillende<br />
objecten.<br />
Vanuit het model zijn de verschillende<br />
onderdelen uit te werken, zoals<br />
wanden, vloeren en daken. Dit in<br />
verschillende stijlen zoals in houtskelet-,<br />
stapel- en staalskeletbouw.<br />
Hiervan worden dan 2D-tekeningen<br />
gegenereerd met maatvoeringen en<br />
lijsten voor de productie. Alle gegevens<br />
over de objecten blijven<br />
beschikbaar tot en met de calculatie<br />
van het totale model.<br />
Vertex BD is vanaf dit jaar verkrijgbaar<br />
in versie 12. De nieuwe versie<br />
biedt een aantal extra mogelijkheden,<br />
zoals het gebruik van Vertex G4-modellen.<br />
Vertex G4 is een applicatie<br />
voor mechanische vormgeving en<br />
biedt mogelijkheden voor het creëren<br />
van parametrische objecten. Beide<br />
systemen werken met dezelfde basismodellen<br />
en kunnen deze dan ook<br />
uitwisselen<br />
www.cadserviceburo.be<br />
Stabiplan Ontwerpwedstrijd<br />
2006<br />
De twee winnende ontwerpen van het tweede<br />
kwartaal.<br />
De jury van de Stabiplan Ontwerpwedstrijd<br />
stond het tweede kwartaal<br />
voor een moeilijke keus. Daarom<br />
kwamen er dit keer twee winnaars uit<br />
de bus. Johan Bredenbeek van ULC<br />
Verwarming en Freddie Weijmans<br />
van Installatietechniek Kremer BV<br />
wisten de prijs te bemachtigen.<br />
Johan Bredenbeek stuurde een<br />
ontwerp in van de luchtinstallatie<br />
voor tien operatiekamers. Deze operatiekamers<br />
liggen een verdieping lager<br />
dan de rest van het gebouw.<br />
Verschil in vloerniveau maakte het<br />
ontwerp extra ingewikkeld. Door 3D<br />
toe te passen en gebruik te maken van<br />
onderscheidende kleuren bij de<br />
verschillende leidingfuncties krijgt de<br />
installateur direct inzicht in deze<br />
complexe installatie.<br />
Freddie Weijmans heeft zich uitgeleefd<br />
op een multidisciplinair ontwerp<br />
van luchtkanalen en kabelgoten. Het<br />
gebouw is helemaal rond, wat het<br />
tekenen van de installatie er niet makkelijker<br />
op maakte. Freddie draaide<br />
vorige jaar mee in de pilotgroep van<br />
de module Stabi<strong>CAD</strong> V Luchtkanaalberekening.<br />
Dit is het eerste<br />
project waar hij de module gebruikt<br />
heeft. Het resultaat is beslist succesvol<br />
te noemen. Duidelijke details en<br />
diverse doorsneden maakten het<br />
ontwerp helemaal af.<br />
Het laatste kwartaal is inmiddels van<br />
start gegaan. Bezoekers van<br />
SUM2006, de Stabi<strong>CAD</strong> V-klantendag<br />
die dit najaar gehouden wordt,<br />
kunnen de inzendingen van de genomineerden<br />
bewonderen. De hoofdwinnaar<br />
zal door de jury samen met<br />
de bezoekers gekozen worden.<br />
Op de website van Stabiplan zijn de<br />
ingezonden ontwerpen van kwartaal<br />
1, 2 en 3 te bewonderen.<br />
www.stabiplan.nl<br />
PDM en <strong>CAD</strong> Productivity<br />
Packs Xandorra<br />
Xandorra heeft voor de PDM- en<br />
<strong>CAD</strong>-applicaties van CoCreate twee<br />
modules uitgebracht: de Xandorra<br />
Productivity Packs. Beide modules,<br />
die als standaard software<br />
worden geleverd, leggen<br />
de nadruk op het versnellen<br />
en verbeteren van het<br />
ontwerpproces. De software<br />
is tot stand gekomen<br />
naar aanleiding van vaak<br />
terugkomende vragen en<br />
wensen op het gebied van<br />
softwareuitbreiding en aanpassingen<br />
door klanten van het bedrijf.<br />
De Xandorra PDM Productivity Pack<br />
is een bundel van een<br />
softwareuitbreidingen voor Model<br />
Manager. De module bestaat onder<br />
andere uit een batchplot-module, een<br />
Office-module, voor het beheer van<br />
Office-documenten, een nummergenerator,<br />
een reportgenerator en<br />
masterdata versioning. Tevens bevat<br />
deze Productivity Pack mogelijkheden<br />
voor het configureren van een<br />
Model Manager-implementatie.<br />
De Xandorra <strong>CAD</strong> Productivity Pack<br />
is een bundel van een aantal softwareuitbreidingen<br />
voor OneSpace<br />
Designer Modeling en OneSpace<br />
Designer Drafting (ME10). Deze<br />
software bestaat onder andere uit een<br />
extended User Interface voor<br />
OneSpace Designer Drafting, een<br />
2D- en 3D-bibliotheek, piping tools,<br />
bematingstools en configuratiemogelijkheden.<br />
www.xandorra.com<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 19
Software<br />
Distributed Computing<br />
Toolbox ondersteunt<br />
Microsoft Windows CCS 2003<br />
De Distributed Computing Toolbox<br />
van The MathWorks biedt ondersteuning<br />
voor Microsoft Windows<br />
Compute Cluster Server 2003.<br />
Hierdoor zijn de distributed computing<br />
tools van The MathWorks te gebruiken<br />
binnen de distributed computing-omgeving<br />
van Microsoft. Zo worden hiermee<br />
externe schedulers ondersteund,<br />
zoals Microsoft’s Job Scheduler in<br />
Windows Compute Cluster Server<br />
2003 en Platform Computings<br />
Platform LSF.<br />
Windows Compute Cluster Server<br />
2003 is een geïntegreerd, gestandaardiseerd<br />
compute clustering platform, gebouwd<br />
bovenop Microsoft Windows<br />
Server 2003 x64 Editions, waarmee<br />
gebruikers in staat zijn gedistribueerde<br />
computerbronnen, zoals de Distributed<br />
Computing Toolbox, te gebruiken om<br />
complexe technische berekeningen op<br />
te lossen.<br />
De Distributed Computing Toolbox<br />
ondersteunt de volledige MATLABtaal,<br />
vrijwel alle producten van The<br />
MathWorks en alle ondersteunde<br />
MATLAB-platformen, zoals Microsoft<br />
Windows, Solaris, Linux en<br />
Macintosh. De MATLAB Distributed<br />
Computing Engine werkt in homogene<br />
en heterogene clusters. Zowel de<br />
Distributed Computing Toolbox als de<br />
MATLAB Distributed Computing<br />
Engine zijn per direct beschikbaar.<br />
www.mathworks.nl<br />
AutoVue 19.1<br />
Cimmetry Systems Corporation heeft<br />
AutoVue 19.1 vrijgegeven voor de<br />
markt. Het viewingprogramma is met<br />
deze versie geschikt gemaakt om de<br />
meest recente bestandformaten te kunnen<br />
bekijken van Auto<strong>CAD</strong> 3D 2000,<br />
MicroStation 3D v8, CATIA 5 R16 en<br />
Solid Edge 18. Daarnaast is er vooral<br />
aandacht besteed aan het toegankelijk<br />
maken van PCB-bestanden. Zo zijn<br />
NC Drill-formaten, Cadence Allegro<br />
en Concept 15.5, alsook OrCad<br />
Capture en Layout 10.5 te bekijken<br />
met de 19.1-release. Een complete lijst<br />
van ondersteunde bestandsformaten<br />
is te vinden op de<br />
website van Cimmetry.<br />
Hier is ook een volledig<br />
functionele evaluatieversie<br />
van AutoVue te <strong>download</strong>en.<br />
www.cimmetry.com<br />
MSC SimEnterprise<br />
SimEnterprise is een ontwikkelplatform<br />
van MSC.Software voor CAEengineers,<br />
analisten, managers en de<br />
supply chain. De software is gebaseerd<br />
op een Service Oriented Architecture<br />
(SOA) en biedt open connectiviteit ten<br />
behoeve van samenwerking. De ingebouwde<br />
connectie naar de solvertechnologie<br />
van MSC.Software, zoals MD<br />
Nastran, maakt het mogelijk om relevante<br />
simulatieoplossingen in te zetten,<br />
inclusief bestaande MSC-applicaties<br />
zoals MSC SimDesigner en MSC<br />
SimManager. De oplossingen zijn te<br />
integreren met applicaties van andere<br />
leveranciers of in-house applicaties.<br />
De SimEnterprise-oplossingen leveren<br />
verschillende mogelijkheden voor datamanagement,<br />
zowel voor gecentraliseerde<br />
opslag als intelligente toegang.<br />
Met SimEnterprise-platform is het ook<br />
mogelijk om simulatieoplossingen in te<br />
zetten om de toegang tot simulatiedata<br />
te beheren en als audittraject op basis<br />
van de metadata van alle simulatiedata.<br />
Om de integratie met andere solvers<br />
mogelijk te maken, heeft MSC-<br />
.Software het MD Partner Program opgesteld<br />
waartoe uiteenlopende partners<br />
behoren, zoals Engineos, nCode, STC,<br />
FFT en CD adapco.<br />
www.mscsoftware.com<br />
SimBiology<br />
SimBiology, gebaseerd op de engine<br />
van The MathWorks MATLAB, is bedoeld<br />
voor de communicatie tussen<br />
modelontwikkelaars en biologen.<br />
Rekenkundige biologen hoeven hierdoor<br />
niet langer voor elke fase van de<br />
systeembiologie specifieke tools te gebruiken.<br />
SimBiology levert een modelleringsomgeving,<br />
met een grafische front-end<br />
en een rekenengine. SimBiology kan<br />
automatisch schattingen maken van<br />
onbekende parameters in een bestaand<br />
model, zodat biologen experimentele<br />
gegevens kunnen gebruiken om een<br />
model te verfijnen. De software heeft<br />
een drag-and-drop interface, zodat ook<br />
zonder te programmeren modellen van<br />
paden zijn aan te maken, te bewerken<br />
en te bekijken. Gemodelleerde reacties<br />
zijn te simuleren met deterministische<br />
en stochastische simulatie-solvers.<br />
Daarna zijn de resultaten in<br />
SimBiology te analyseren, of zijn<br />
specifieke analyses met MATLAB uit<br />
te voeren.<br />
www.themathworks.nl<br />
Simulink en Stateflow<br />
modellen online beschikbaar<br />
Simulink Report Generator 3 bevat<br />
nieuwe functionaliteiten voor de<br />
uitwisseling van ontwerpmodellen binnen<br />
organisaties. Simulink Report<br />
Generator omvat nu Web View<br />
Exporting dat het mogelijk maakt om<br />
via een webbrowser interactieve weergaven<br />
van Simulink- en Stateflowmodellen<br />
te bekijken.<br />
De multi-format rapportagefunctie is in<br />
de nieuwe versie van Simulink Report<br />
Generator verder ontwikkeld.<br />
Gebruikers kunnen nu online de<br />
modelhiërarchie bekijken en er doorheen<br />
navigeren, zoals zij dat ook in<br />
Simulink doen. De webweergaven van<br />
de Simulink-modellen geven de<br />
gebruikers een beter visueel begrip van<br />
het model; de constructie, hiërarchie en<br />
parameters.<br />
www.mathworks.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 21
Zoeklicht op<br />
Eindgebruiker moet niet wachten op ontwikkeling software<br />
Een centraal uitwisselings- in pla<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
Verandering binnen de bouwindustrie, hoe vaak is daar inmiddels niet al over gesproken<br />
Bijna alle partijen zijn het over eens dat er iets moet gebeuren, maar het is onduidelijk wie<br />
het voortouw moet nemen. Veel eindgebruikers lijken af te wachten wat de<strong>CAD</strong>-producenten zullen<br />
veranderen. Arie van Kranenburg, oprichter van Arkey Systems, is echter van mening dat de<br />
eindgebruikers zelf de handen ineen moeten slaan.<br />
Arie van Kranenburg van Arkey: “Het is niet realistisch en niet zinvol om een totaal gebouwmodel voor te staan.”<br />
“Een van de belangrijkste dingen die<br />
zouden moeten veranderen binnen de<br />
bouwwereld is dat de eindgebruiker<br />
gaat beseffen dat je de tekening van<br />
een ontwerp los moet zien van de<br />
informatie die er aan vast hangt. <strong>CAD</strong><br />
was oorspronkelijk bedoeld om het<br />
tekenproces te versnellen en heeft<br />
eigenlijk niets te maken met de problemen<br />
op het gebied van informatieuitwisseling<br />
die momenteel spelen in<br />
de bouwwereld,” aldus Van<br />
Kranenburg. “Een tekening is alleen<br />
maar een weergave van een object en<br />
die kun je wel uitwisselen, maar daar<br />
hebben veel partijen geen behoefte aan.<br />
Nog afgezien dat verschillende partijen<br />
de neiging hebben om objecten om<br />
verschillende manieren af te beelden.<br />
Zo zal een armatuur er in een algemeen<br />
model heel anders uitzien dan in een<br />
elektrisch schema.”<br />
Uitgangspunt<br />
Momenteel zijn er verschillende ontwikkelingen<br />
gaande bij <strong>CAD</strong>-leveranciers.<br />
Een van de partijen die het voortouw<br />
neemt is Autodesk, dat met Revit<br />
probeert het gebouwmodel te introduceren.<br />
Van Kranenburg herkent het<br />
idee, maar is het er niet mee eens.<br />
“Toen wij in de jaren tachtig begonnen<br />
met het ontwikkelen van onze software,<br />
was dat in eerste instantie ook<br />
ons uitgangspunt en twee jaar geleden<br />
had ik er misschien ook nog wel achter<br />
gestaan. Tegenwoordig denk ik echter<br />
dat het niet realistisch en niet zinvol is<br />
om een totaal gebouwmodel voor te<br />
staan. In de eerste plaats is het ondenkbaar<br />
dat in een vrije markt iedereen met<br />
hetzelfde pakket zal gaan werken.<br />
Wellicht dat Autodesk denkt dat het<br />
eenzelfde positie in kan nemen op de<br />
bouwmarkt als Microsoft op het gebied<br />
van sturingsprogramma’s, maar dat<br />
lijkt me te hoog gegrepen. In de tweede<br />
plaats zijn veel partijen helemaal niet<br />
gebaat bij een pakket waarin ze veel<br />
meer kunnen dan ze nodig hebben.<br />
Niet alleen kost ze dat meer geld bij de<br />
aanschaf, ze krijgen bovendien met<br />
informatie te maken die ze niet nodig<br />
hebben. Op die manier wordt een<br />
22<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
ats van gebouwmodel<br />
dergelijk model alleen maar topzwaar<br />
met overbodige functies en data. Wat<br />
heeft een installateur bijvoorbeeld aan<br />
een model waarin de wapening van het<br />
beton zit opgeslagen De overlap<br />
tussen de verschillende partijen is simpelweg<br />
niet groot genoeg om ze met<br />
hetzelfde pakket te laten werken.”<br />
Anderen profiteren<br />
De bouw is een multidisciplinair<br />
geheel, en kent, heel anders dan de<br />
mechanical-wereld, geen leidende partij<br />
die anderen voorschrijft met welke<br />
software ze moeten werken. Van<br />
Kranenburg: “Elke partij zoekt zijn<br />
eigen voordelen en heeft er weinig baat<br />
bij om grote veranderingen door<br />
te voeren waar andere<br />
partijen van profiteren. Zoals bijvoorbeeld<br />
het aanschaffen van<br />
een multidisciplinair, allesomvattend<br />
pakket dat het hele werkproces<br />
van het bedrijf<br />
verandert. In plaats daarvan denken<br />
we dat het veel zinvoller is<br />
om er voor te zorgen dat de verschillende<br />
partijen hun digitale<br />
data goed kunnen uitwisselen.<br />
Waarbij het natuurlijk mogelijk<br />
moet zijn om alleen die gegevens<br />
over te brengen die de andere<br />
partij nodig heeft. Want meer dan dat is<br />
ongewenst.”<br />
Uiteraard is de nadruk op uitwisseling<br />
een goed idee, maar dat is natuurlijk<br />
ook mogelijk binnen het gebouwmodel.<br />
Daar is de uitwisseling immers<br />
sowieso in geregeld. Van Kranenburg:<br />
“Dat klopt, het kan ook via een<br />
gebouwmodel. Maar het is absoluut<br />
niet noodzakelijk. En ik hoor tegenwoordig<br />
nogal eens dat het gebouwmodel<br />
op die manier gepresenteerd<br />
wordt: alsof je op een andere manier<br />
niet goed zou kunnen uitwisselen en<br />
dat is natuurlijk onzin.”<br />
Vaststellen object<br />
Voor het uitwisselen van informatie<br />
geldt dat er objecten zijn waar verschillende<br />
disciplines data aan moeten hangen.<br />
Het gaat daarbij zowel om data<br />
die algemeen beschikbaar mogen zijn<br />
als data die een bedrijf voor zichzelf<br />
wil houden. Het belangrijkste is daarbij<br />
dat wordt vastgesteld wat een bepaald<br />
object is. “Als partij A het heeft over<br />
lampje 45 dat aangaat met schakelaar<br />
46, dan is het belangrijk dat partij B<br />
precies weet waar het dan over gaat.<br />
Een bovenaanzicht in Arkey.<br />
Daarbij is het helemaal niet nodig dat<br />
partij A en B eenzelfde representatie<br />
zien op het scherm van het programma<br />
waar ze in werken, zolang ze de voor<br />
hun benodigde informatie maar<br />
beschikbaar hebben. Het is echter technisch<br />
gezien heel makkelijk om dit te<br />
bewerkstelligen met behulp van XML.<br />
Daarbij zijn wij wel van mening dat<br />
niet alles hoeft te worden uitgewisseld,<br />
zoals momenteel binnen het IFC het<br />
geval lijkt te zijn. Misschien is dat ook<br />
wel de reden waarom het IFC zo lastig<br />
van de grond komt: het lijkt of de ontwikkelaars<br />
er te veel mee willen.”<br />
Commercieel dilemma<br />
Wat er ook gebeurt op uitwisselingsgebied,<br />
het moet natuurlijk wel gedragen<br />
worden door de eindgebruikers.<br />
Momenteel bevindt de markt zich een<br />
beetje in een ‘kip of het ei-situatie’ stelt<br />
Van Kranenburg. “Iedereen erkent de<br />
noodzaak van een goede uitwisseling,<br />
maar de inspanning blijft er bij achter.<br />
Het is een commercieel dilemma, zijn<br />
de inspanningen die er voor moeten<br />
worden gedaan wel de moeite waard<br />
Een goed idee zou zijn om de ad<br />
hoc-samenwerking in de bouw te<br />
vervangen door wat meer robuustere<br />
samenwerkingsverbanden<br />
over meerdere projecten. Voor<br />
partijen die daarbinnen werken<br />
loont het vervolgens om te investeren<br />
in uitwisseling en op die<br />
manier de uitgaven over de hele<br />
kolom, zoals faalkosten, terug te<br />
brengen. Dat brengt concurrentievoordeel<br />
mee voor alle betrokken<br />
partijen terwijl ze ondertussen<br />
zelf een afsprakenstelsel maken.<br />
Dat dit afsprakenstelsel niet in heel<br />
Nederland gebruikt wordt is niet erg.<br />
Al die kleine afsprakenstelsels zijn op<br />
een later punt prima met elkaar te verenigen,<br />
dat zijn immers alleen maar<br />
kleine verschillen in definities en nummers.<br />
Het gaat er om dat de verschillende<br />
disciplines in ieder geval gemotiveerd<br />
raken om de eerste stap te nemen<br />
en daadwerkelijk informatie met elkaar<br />
uitwisselen.”<br />
www.arkey.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 23
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Overgang naar Teamcenter Engineering mogelijk<br />
Teamcenter Express richt zich<br />
Door de redactie.<br />
Vandaag de dag wordt bij product datamanagement (PDM) veel<br />
gebruik gemaakt van industry templates en best practices.<br />
Maar ook dat is voor het MKB vaak nog een stap te ver, zo meent<br />
UGS. Vandaar dat het bedrijf nu de MKB-markt opzoekt om met<br />
Teamcenter Express een out-of-the-box PDM aan te bieden.<br />
Teamcenter Express is volledig geïntegreerd in de gebruikersinterface van Solid Edge.<br />
Een PDM-oplossing voor het MKB<br />
moet volgens UGS aan een aantal eisen<br />
voldoen. Het moet snel te installeren,<br />
in te richten, te gebruiken en te onderhouden<br />
zijn. Dat betekent dat er bij<br />
een implementatie weinig klantspecifieke<br />
ontwikkeling hoeft plaats te vinden.<br />
Ook moet de ICT-infrastructuur<br />
die de PDM-oplossing vereist geen<br />
grote eisen stellen en aansluiten bij dat<br />
wat er hoogstwaarschijnlijk al is. Dat<br />
wil zeggen: Microsoft.<br />
UGS heeft met de introductie van de<br />
Velocity Series ook Teamcenter<br />
Express op de markt gebracht.<br />
Teamcenter Express is feitelijk niets<br />
anders dan Teamcenter Engineering<br />
met het verschil dat het Express-systeem<br />
op basis van jarenlange implementatie-ervaringen<br />
grotendeels al is<br />
geconfigureerd. Dit houdt in dat de<br />
meeste functies die een bedrijf in de<br />
mechanische industrie nodig heeft, er<br />
in zitten en niet voor elk bedrijf apart<br />
hoeven te worden ontwikkeld en geprogrammeerd.<br />
Alle functies die het<br />
PDM-systeem verder in zich heeft, zijn<br />
precies dezelfde als in Teamcenter<br />
Engineering. Het prijsverschil tussen<br />
Teamcenter Express en Teamcenter<br />
Engineering zit dan ook niet in de software,<br />
maar in de services er omheen:<br />
de customisatie en implementatie.<br />
Omdat in Teamcenter Express, afgezien<br />
van de software-installatie, enkel<br />
de bestaande inrichting hoeft te worden<br />
geconfigureerd, blijft het aantal installatiedagen<br />
beperkt.<br />
Gebruiksklaar<br />
Een goed voorbeeld van de ingebouwde<br />
functies is de workflow voor ontwerpwijzigingen.<br />
Het systeem kent een<br />
basis change process workflow waarmee<br />
de meeste bedrijven uit de voeten<br />
kunnen. Die workflow kan altijd later<br />
nog worden aangepast aan de werkwijze<br />
van het bedrijf. Een ander voorbeeld<br />
is dat een belangrijk deel van de dagelijkse<br />
handelingen is samengevoegd in<br />
een natuurlijke volgorde. Deels is dat<br />
wizard-gedreven. Een reeks menu’s<br />
leidt de gebruiker door de stappen die<br />
moeten worden genomen, zoals het<br />
creëren van nieuwe items. Dit laatste is<br />
een bekend begrip voor Teamcenter<br />
Engineering-gebruikers. Een item is<br />
bijvoorbeeld een onderdeelnummer,<br />
waaraan gerelateerde informatie zoals<br />
een samenstelling, onderdeel, en/of document<br />
wordt toegekend.<br />
Alle informatie in Teamcenter Express<br />
valt onder revisie- en versiebeheer.<br />
Van alle items is na te gaan waar ze<br />
verder nog worden gebruikt met de<br />
‘where used’-functie. Andere Wizardtoepassingen<br />
zijn onder meer het vrijgeven<br />
van een component of samenstelling<br />
en het genereren van reports.<br />
Net als Teamcenter Engineering is met<br />
Teamcenter Express data uit verschillende<br />
<strong>CAD</strong>-systemen te beheren. De<br />
integratie met Office-appicaties is overigens<br />
standaard. Binnen de Velocity<br />
Series is een nieuwe ‘embedded’ Solid<br />
Edge-integratie beschikbaar. Hiermee<br />
wordt Teamcenter Express direct vanuit<br />
de Solid Edge-applicatie en binnen<br />
hetzelfde venster benaderd. Een ‘save’<br />
in Solid Edge wordt dan een ‘check-in’<br />
in Teamcenter. En een ‘new’ wordt dan<br />
niet alleen een nieuw Solid Edge-model,<br />
maar is meteen van de benodigde<br />
Teamcenter gegevens te voorzien. Er<br />
zijn uiteraard integraties voor NX en<br />
Ideas beschikbaar, net als voor Solid-<br />
Works, CATIA, Inventor, OneSpace<br />
Designer en Pro/Engineer.<br />
Outlook<br />
De gebruikersinterface is vrijwel gelijk<br />
aan die van Teamcenter Engineering.<br />
Voor de herkenbaarheid heeft de gebruikersinterface<br />
in Teamcenter<br />
Express een nog hoger Microsoft<br />
Outlook look-and-feel gehalte. In die<br />
gebruikersinterface is de gegevensstructuur<br />
aangebracht. Bij de items zijn<br />
de documenten verzameld en er is een<br />
duidelijk preview-venster beschikbaar.<br />
De preview is op JT gebaseerd. Bij<br />
check-in wordt zo’n viewbestand automatisch<br />
aangemaakt. Het kan ten<br />
behoeve van commentaarrondes door<br />
24<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
op MKB<br />
De Webportal van Teamcenter Express is bedoeld voor om toegang te hebben tot de<br />
informatie die Teamcenter Express beheert.<br />
niet-<strong>CAD</strong>-gebruikers worden voorzien<br />
van opmerkingen dankzij de ingebouwde<br />
mark-up functies. Die functies<br />
omvatten ondermeer metingen in het<br />
ontwerp, het toevoegen van opmerkingen<br />
en het redlinen.<br />
Een essentieel onderdeel van elk<br />
PDM-systeem is de mogelijkheid<br />
stuklijsten te genereren. Hierin bestaat<br />
standaard de mogelijk ook nietgrafische<br />
items zoals verpakkingen,<br />
olie en verf toe te voegen. Ook is<br />
het mogelijk een stuklijst te vergelijken<br />
met een bestaand ontwerp om te<br />
zien welke verschillen er zijn.<br />
Een generieke ERP-export is aanwezig.<br />
Een stuklijst kan worden geëxporteerd<br />
door middel van een XMLbestand<br />
dat is in te lezen in een<br />
ERP-systeem.<br />
De gebruikersinterface van Teamcenter Express heeft dezelfde ‘look and feel’ als<br />
Microsoft Outlook.<br />
Multi-site<br />
Het direct inloggen op een PDM-database<br />
via publieke of geleaste lijnen is<br />
om prestatie- of veiligheidsredenen<br />
vaak niet haalbaar. Daarom kan een<br />
complete of gedeeltelijke synchronisatie<br />
van Teamcenter databases worden<br />
uitgevoerd met het optionele Multisite.<br />
De synchronisatie vindt dan<br />
bijvoorbeeld dagelijks plaats en update-informatie<br />
als check-outs is direct<br />
beschikbaar.<br />
De database waarop Teamcenter<br />
Express is gebaseerd is MS SQL<br />
Server. Deze is veel bij bedrijven<br />
beschikbaar. Indien dit niet het geval is,<br />
zal deze naast de Teamcenter Expresslicenties<br />
moeten worden aangeschaft.<br />
Die licenties zijn er in drie vormen. De<br />
Author-licentie is met name bedoeld<br />
voor de <strong>CAD</strong>-werkplek waar veel<br />
database-interactie plaatsvindt. De<br />
Professional-licentie is bedoeld voor de<br />
personen die met 3D-data werken en<br />
die modellen moeten oproepen en<br />
beoordelen, maar dat met een viewer<br />
doen en niet met de <strong>CAD</strong>-software.<br />
Tenslotte is er de Consumer-licentie<br />
waarmee met name de kantoorwerkers<br />
Office-gegevens zullen bewerken.<br />
Er wordt een zogenoemd ‘named user’<br />
licentiemodel gebruikt. Hier wordt<br />
enkel betaald voor het aantal gebruikers,<br />
dus zonder aparte Teamcenter serverlicentie.<br />
Verschillen<br />
Uiteraard is er een duidelijke scheidslijn<br />
te trekken tussen Teamcenter<br />
Express en Teamcenter Engineering.<br />
Die grens ligt bij het gebruik van Unix,<br />
Oracle of de meer geavanceerde modules<br />
zoals Options & Variants, Change<br />
Management cf. CM-II, Teamcenter<br />
Requirements en Teamcenter Projects.<br />
Wanneer een van deze situaties van<br />
toepassing is, zal een upgrade naar<br />
Teamcenter Engineering nodig zijn.<br />
Dat is technisch goed mogelijk, omdat<br />
het datamodel van Teamcenter Express<br />
aansluit bij alle andere modules uit de<br />
Teamcenter-portfolio.<br />
www.ugsplm.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 25
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Nieuwe PDM-oplossing SolidWorks<br />
PDMWorks Enterprise op<br />
basis van Conisio<br />
Bron: Design Solutions<br />
Eind mei kondigde SolidWorks Corporation een nieuwe Product<br />
Data Management (PDM) oplossing aan, te weten PDMWorks<br />
Enterprise. Dit nieuwe product is gebaseerd op het door SolidWorks<br />
overgenomen product Conisio en heeft als doel, zoals de naam al<br />
aangeeft, een PDM-oplossing te geven voor bedrijven die PDM<br />
verder wensen in te zetten dan alleen op de engineeringsafdeling.<br />
Een ontwerp in de<br />
vault van PDM-<br />
Works Enterprise.<br />
Sinds een aantal jaren is PDMWorks<br />
op de markt. PDMWorks, onderdeel<br />
van SolidWorks Office Professional<br />
en Premium, heeft tot doel om<br />
ontwerpdata te beheren op afdelingsniveau.<br />
Echter, indien er gekoppeld<br />
moet worden met ERP-systemen of<br />
als er data dienen te worden gesynchroniseerd<br />
tussen verschillende vestigingen<br />
(multi site), dan bood<br />
PDMWorks hiervoor geen oplossing.<br />
Het nieuwe PDMWorks Enterprise<br />
doet dat wel. Daarnaast is het schaalbaar<br />
tot honderden gebruikers, kent<br />
het geautomatiseerde revisiemogelijkheden<br />
en een geïntegreerde workflowmodule.<br />
Bestanden toevoegen<br />
De interface van PDMWorks Enterprise<br />
is volledig ingebouwd in de<br />
Windows Explorer en gedraagt zich<br />
haast als gewone Windows-map. Het<br />
toevoegen van bestanden aan de<br />
PDMWorks Enterprise database gaat<br />
via Drag&Drop. Hiermee zullen alle<br />
aanwezige custom-eigenschappen in<br />
de SolidWorks-bestanden worden<br />
overgenomen en ingevuld in het kaartenscherm<br />
dat bij het bestand wordt<br />
aangemaakt. Overigens geldt het<br />
toevoegen van bestanden op deze<br />
manier niet alleen voor SolidWorksdocumenten,<br />
ook Word- en Excelbestanden<br />
en zelfs e-mail kunnen op<br />
deze manier aan de Vault worden<br />
toegevoegd. Zodra bestanden in<br />
PDMWorks Enterprise bekend zijn,<br />
zijn deze ook te bekijken middels de<br />
geïntegreerde viewer waarmee meer<br />
dan tweehonderd formaten te bekijken<br />
zijn.<br />
Naast de interface in de Windows<br />
Explorer is PDMWorks Enterprise<br />
uiteraard ook volledig geïntegreerd in<br />
SolidWorks. Als een nieuw Solid-<br />
Works-bestand wordt opgeslagen zal<br />
PDMWorks Enterprise direct naar<br />
voren komen voor het invullen van de<br />
kaart met informatie. Ook wordt het<br />
document automatisch genummerd<br />
volgens een ingesteld stramien.<br />
Geavanceerde mogelijkheden<br />
PDMWorks Enterprise beschikt over<br />
een geïntegreerde Workflow-module,<br />
waarmee documenten/producten via<br />
een route de organisatie doorgaan.<br />
De module zorgt ervoor, dat bij elke<br />
wijziging in status automatisch een<br />
notificatie wordt verstuurd, die de<br />
gebruiker bij de eerstvolgende login of<br />
via mail te zien krijgt. Eveneens biedt<br />
PDMWorks Enterprise mogelijkheden<br />
voor gedistribueerde omgevingen,<br />
zoals engineering in diverse locaties of<br />
productie in het Verre Oosten. Via multi<br />
site zorgt PDMWorks Enterprise<br />
ervoor, dat de data op alle locaties<br />
beschikbaar zijn en gesynchroniseerd<br />
blijft.<br />
PDMWorks is aan uiteenlopende<br />
wensen aan te passen: documenten<br />
kunnen automatisch via templates worden<br />
aangemaakt en de kaarten die bij<br />
de documenten worden aangemaakt,<br />
kunnen naar eigen wens worden ingericht.<br />
Rechten kunnen per gebruiker,<br />
per document en per project worden ingesteld.<br />
De stuklijsten in PDMWorks<br />
Enterprise zijn eveneens aanpasbaar en<br />
het is mogelijk om meerdere, verschillende<br />
stuklijsten aan te maken volgens<br />
templates. PDMWorks Enterprise is<br />
modulair opgebouwd. Er zijn drie verschillende<br />
mogelijkgeden beschikbaar.<br />
De eerste is PDMWorks Enterprise for<br />
SolidWorks: de versie die iedere<br />
SolidWorks-gebruiker nodig zal hebben.<br />
PDMWorks Enterprise Contributor/Contributor<br />
Webis bedoeld voor<br />
niet-<strong>CAD</strong> gebruikers, die wel data<br />
moeten kunnen toevoegen en bewerken.<br />
Tenslotte is de PDMWorks<br />
Enterprise Viewer voor diegenen die<br />
alleen documenten bekijken en printen.<br />
www.solidworks.nl<br />
26<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
In de praktijk<br />
Belg werd tweede in Autodesk Inventor Design Contest<br />
Stefaan Boel actief lid van<br />
virtuele Inventor-gemeenschap<br />
Door de redactie.<br />
Ontwerpsoftware is voor sommige tekenaars veel meer dan alleen<br />
een professioneel hulpmiddel, het wordt een heuse passie.<br />
Internet en de intense informatie-uitwisseling tussen fabrikanten<br />
en gebruikers, heeft virtuele gemeenschappen van professionele<br />
ontwerpers doen ontstaan.<br />
De luchtontvochtiger waarmee Stefaan Boel de tweede plaats won in de<br />
Autodesk Inventor Design Contest.<br />
Eén van de meest actieve leden van<br />
deze virtuele gemeenschap in de lage<br />
landen is Stefaan Boel. Hij heeft zijn<br />
eigen website die om en bij de drieduizend<br />
unieke bezoekers per maand<br />
trekt. Op de site toont hij niet alleen<br />
zijn ontwerpen, maar helpt hij ook<br />
zijn collega”s met tips & tricks en<br />
tooltjes om Autodesk Inventor uit te<br />
breiden en aan te passen. Boel won in<br />
december de tweede prijs in de<br />
Autodesk Inventor Customer Design<br />
Contest met een luchtontvochtiger die<br />
hij ontwierp voor zijn werkgever,<br />
Atlas Copco.<br />
De Autodesk Inventor Customer<br />
Design Contest is een internationale<br />
wedstrijd voor professionele ontwerpers.<br />
De wedstrijd staat open voor<br />
alle mechanische ontwerpen. Ze<br />
beloont de inschrijvingen die het<br />
meest optimaal gebruik maken van<br />
Inventor.<br />
Lucht drogen<br />
Stefaan Boel won met zijn ontwerp<br />
voor een luchtontvochtiger. Hij legt<br />
uit wat ontvochtigers doen: “Deze<br />
toestellen worden gebruikt om lucht<br />
voor hydraulische toestellen te<br />
drogen. De lucht wordt eerst opgewarmd<br />
en dan weer afgekoeld, waardoor<br />
het vocht condenseert. Ik heb<br />
mijn chef gevraagd of ik me met dit<br />
ontwerp mocht inschrijven en hij had<br />
daar geen problemen mee.”<br />
Waaraan denkt Boel dat hij zijn tweede<br />
plaats te danken heeft “Wel, de<br />
jury beoordeelt de ontwerpen op hun<br />
complexiteit en op het aantal<br />
features van Inventor die je gebruikt.<br />
Ik had inderdaad een complexe<br />
constructie gemaakt en een beroep<br />
gedaan op geavanceerde technieken.<br />
Ook heb ik mijn toestel gerendered,<br />
waardoor het er levensecht uitziet.<br />
Autodesk ziet graag dat de deelnemers<br />
de software echt maximaal<br />
uitbuiten.”<br />
Eigen website<br />
Boel werkt al vier jaar voor de<br />
Antwerpse vestiging van de Zweedse<br />
compressor-gigant, eerst als medewerker<br />
van onderaannemer Arcadis/<br />
Gedas, maar nu als vaste medewerker.<br />
Tijdens zijn opleiding leerde hij<br />
werken in een 2D-omgeving, maar<br />
vanaf het begin van zijn professionele<br />
carrière is hij met 3D gaan modelleren.<br />
Een opleiding van een week<br />
maakte hem vertrouwd met Autodesk<br />
Inventor, de omgeving waarin hij en<br />
zijn collega’s elke dag onderdelen en<br />
toestellen bouwen.<br />
“De gebruikers zelf dragen hun steentje<br />
bij aan Inventor, door discussiefora<br />
en uitwisseling van ideeën, technieken<br />
en zelfgemaakte uitbreidingen.” Zo is<br />
Boel ook op het idee gekomen voor<br />
zijn eigen website: “Ik ben ongeveer<br />
anderhalf jaar geleden van start<br />
gegaan met de site. Ik was enthousiast<br />
over de mogelijkheden en wilde<br />
mijn ontwerpen tonen aan anderen.<br />
Van het ene is het andere gekomen en<br />
nu beschikt de site over een uitgebreid<br />
menu waar bezoekers nuttige<br />
links en tips en tricks kunnen bekijken.<br />
Ik post nu ook updates en fixes<br />
voor de software.”<br />
Een interessant aspect van de site is<br />
dat Boel nuttige tools, hulpprogramma’s<br />
en macro’s aanbiedt. Op die manier<br />
kunnen andere ontwerpers oplossingen<br />
hergebruiken. Dat past natuurlijk<br />
ook perfect in de logica van de<br />
virtuele gemeenschap: gebruikers van<br />
over de hele wereld helpen elkaar om<br />
gelijkaardige problemen op te lossen<br />
en steeds betere ontwerpen te maken.<br />
users.telenet.be/inventorwizard/<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 27
Interview<br />
Modelleren zonder wiskunde<br />
Van <strong>CAD</strong>-model naar dynamische<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
De software van The MathWorks is onder andere bedoeld voor het modelleren en vervolgens<br />
simuleren van dynamische regelingen/besturingen. Eén van de applicatiegebieden van<br />
The MathWorks’ software is mechatronica en het testen van de regeling van het mechanisch<br />
ontwerp, afkomstig uit de systemen. Daarbij is het bijvoorbeeld mogelijk om gebruik<br />
te maken van een mechanisch ontwerp dat is gedefinieerd in een <strong>CAD</strong>-model.<br />
Motormodel: linksboven VRML-visualisatie, linksonder SimMechanics-model, rechtsonder SimMechanics-visualisatie en rechtsboven<br />
simulatieresultaten.<br />
Met behulp van het MathWorks’<br />
product SimMechanics is het mogelijk<br />
om een <strong>CAD</strong>-model in te lezen en<br />
kan het dynamisch gedrag van het<br />
ontwerp gesimuleerd en worden getest,<br />
eventueel in combinatie met regelingen.<br />
Het inlezen van een <strong>CAD</strong>model<br />
gemaakt in SolidWorks is volledig<br />
ondersteund; door gebruik te<br />
maken van XML-bestanden is ook de<br />
deur naar andere <strong>CAD</strong>-pakketten<br />
opengezet.<br />
Waar in een 3D-pakket een samenstelling<br />
wordt gebouwd die bestaat uit<br />
verschillende onderdelen, daar richt<br />
The MathWorks zich vooral op de interactie<br />
tussen deze verschillende onderdelen<br />
en de werking van de totale<br />
samenstelling. In dit voorbeeld gaan<br />
we uit van een motor die is gemodelleerd<br />
in SolidWorks. In het <strong>CAD</strong>model<br />
zitten natuurlijk al relaties, als
simulatie<br />
een as ronddraait zullen automatisch<br />
ook de onderdelen meebewegen die<br />
daar aan vast zitten. Dit geeft echter<br />
alleen informatie over de kinematica<br />
van het model. Voor het testen van de<br />
dynamische eigenschappen dient het<br />
model te worden geëxporteerd vanuit<br />
SolidWorks naar SimMechanics. Met<br />
behulp van de knop ‘Save As<br />
SimMechanics’ wordt de benodigde<br />
informatie opgeslagen in de vorm van<br />
een XML-bestand. Deze knop komt<br />
automatisch beschikbaar als een plugin<br />
hiervoor is geïnstalleerd in<br />
SolidWorks. Vanuit andere <strong>CAD</strong>-pakketten<br />
zijn ook XML-bestanden te exporteren,<br />
maar deze dienen wel speciaal<br />
te worden aangepast zodat ze aan<br />
de benodigde technische voorwaarden<br />
voldoen.<br />
Het XML-bestand is te openen in het<br />
programma MATLAB/Simulink.<br />
Zoals de naam al doet vermoeden is<br />
dit een programmeeromgeving inclusief<br />
simulatiemogelijkheden. MAT-<br />
LAB is een typische commando-omgeving<br />
waarbij de gebruiker bewerkingsopdrachten<br />
kan invoeren in het<br />
programma. Wie een bepaalde serie<br />
bewerkingen achter elkaar wil invoeren,<br />
kan hiervoor een script schrijven<br />
dat door MATLAB is in te lezen en<br />
uit te voeren. Meer ervaren programmeurs<br />
kunnen het programma ook<br />
gebruiken om algoritmes te programmeren<br />
voor specifieke simulaties.<br />
Dynamica<br />
Simulink is een grafische omgeving,<br />
waarin functies worden weergegeven<br />
als blokken in een blokschema. Zo<br />
wordt nu ook het ingelezen <strong>CAD</strong>-model<br />
weergegeven, waarbij de gebruiker<br />
zelf nog annotaties kan invoeren<br />
over de berekening en gegevensstroom<br />
binnen het schema. In veel gevallen<br />
zal het dynamisch gedrag van<br />
het mechanisme invloed hebben op<br />
de werking van het totale systeem. De<br />
trilling van een machine kan bijvoorbeeld<br />
van invloed zijn op de kwaliteit<br />
van de daarmee gemaakte producten.<br />
Om de invloed van deze zaken te<br />
kunnen simuleren zal de gebruiker<br />
ook de regelingen en besturingen willen<br />
opnemen in zijn schema. Samen<br />
met het dynamisch model van het<br />
mechanisme is het zo mogelijk om de<br />
exacte werking van een machine te<br />
bepalen, zoals de motor uit ons voorbeeld.<br />
Al met al komt er zo een schema<br />
tot stand dat vergelijkbaar is met<br />
het oorspronkelijke <strong>CAD</strong>-model: de<br />
onderdelen van het <strong>CAD</strong>-model zijn<br />
in het schema opgenomen, maar dan<br />
met hun dynamisch gedrag.<br />
Functies<br />
MATLAB/Simulink kent vele functies<br />
die kunnen worden gebruikt door<br />
het betreffende blok in het blokschema<br />
te plaatsen. Zo is er bijvoorbeeld<br />
de integrator die op basis van de<br />
ingegeven snelheid, de positie kan<br />
bepalen van een onderdeel. Ook zijn<br />
er apart verkrijgbare ‘blocksets’ die<br />
bedoeld zijn voor specifieke doelgroepen:<br />
SimMechanics is daar één<br />
van, speciaal bedoeld voor het modelleren<br />
van ‘rigid body’ systemen in<br />
3D. Deze blockset is ook in staat om<br />
een vrij ruwe visualisatie te geven<br />
van het totale systeem. Daarnaast kan<br />
eventueel ook een door SolidWorks<br />
gegenereerd VRML-bestand worden<br />
gebruikt als basis voor een animatie.<br />
De truc bij het maken van een model<br />
is om te beginnen met een eenvoudige<br />
versie en deze vervolgens uit te<br />
breiden en stapje voor stapje te verbeteren.<br />
Een robotarm moet bijvoorbeeld<br />
een bepaalde beweging maken<br />
om een onderdeel op een aangegeven<br />
plaats neer te leggen. Als ten gevolge<br />
van die beweging de arm blijkt na te<br />
trillen, kan dit een probleem zijn voor<br />
de positioneernauwkeurigheid. Ook<br />
dit gedrag kan dan in het model worden<br />
opgenomen om te bepalen hoe<br />
snel de arm kan bewegen en hoe lang<br />
er daarna gewacht moet worden voordat<br />
het te verplaatsen voorwerp kan<br />
worden neergelegd.<br />
De software van The MathWorks<br />
wordt al op grote schaal toegepast in<br />
de automobiel- en luchtvaartindustrie<br />
en is vooral ook door de toevoeging<br />
van SimMechanics interessant voor<br />
andere werktuigbouwkundige industrieën<br />
zoals wat de producent zelf<br />
noemt Industrial Automation &<br />
Machinery.<br />
www.mathworks.nl<br />
<br />
<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 29
Hardware<br />
LaCie 320<br />
De LaCie 320 monitor is uitgerust met<br />
een A-TW-IPS LCD-scherm dat een<br />
resolutie van 1.600 x 1.200 pixels, een<br />
helderheid van 280 cd/m 2 en een contrastverhouding<br />
van 700:1 biedt. Het<br />
gamma van weergegeven kleuren<br />
bedraagt een ruime 72 procent van het<br />
standaardgamma voor NTSC-video<br />
en 100 procent van het EBU-gamma.<br />
De 12-bit gammacorrectie maakt de<br />
kleurovergangen zestien keer nauwkeuriger<br />
dan bij normale 8-bit beeldschermen<br />
en vier keer nauwkeuriger<br />
dan bij 10-bit schermen. De beeldhoeken<br />
bedragen 178 graden in alle richtingen.<br />
Met de monitor wordt versie 4 van de<br />
LaCie blue eye pro-kalibratiesoftware<br />
meegeleverd. In combinatie met de<br />
LaCie blue eye pro-colorimeter, die<br />
afzonderlijk in een bundel of zelfstandig<br />
wordt verkocht, biedt de LaCie<br />
blue eye pro-software hardwarekalibratie<br />
en produceert deze een geavanceerd<br />
ICC-profiel dat consistente<br />
kleuren waarborgt.<br />
www.lacie.nl<br />
NEC AccuSync LCD93V<br />
De 19 inch LCD93V is de opvolger<br />
van de NEC AccuSync LCD92 serie.<br />
Naast het van de NEC Displays<br />
bekende On-Screen-Menu wordt de<br />
door NEC Display Solutions ontwikkelde<br />
besturingssoftware NaViSet<br />
gebruikt voor het aanpassen van de<br />
monitorinstellingen met behulp van<br />
de muis en het toetsenbord. De geïntegreerde<br />
functie Non-Touch-Auto-<br />
Adjustment optimaliseert bovendien<br />
de beeldkwaliteit automatisch, zowel<br />
wanneer de monitor wordt ingeschakeld<br />
als tijdens het gebruik.<br />
De kijkhoeken van de LCD93V-serie<br />
hebben een bereik van 160 graden<br />
horizontaal en 130 graden verticaal<br />
bij een contrastverhouding van 5:1.<br />
De reactietijd bedraagt 8 milliseconden,<br />
de resolutie 1.280 x 1.024 bij 60<br />
Hz. De helderheid van 270 cd/m 2 en<br />
de contrastverhouding van 550:1<br />
ondersteunen, naast de standaard kantoorapplicaties,<br />
ook de weergave van<br />
bewegende beelden. De nieuwe NEC<br />
AccuSync LCD93V is gecertificeerd<br />
conform alle momenteel vereiste<br />
standaarden. De monitor voldoet aan<br />
de relevante normen ISO 13406-2,<br />
CE, TÜV GS, TCO '03 en TÜV<br />
ERGONOMIE.<br />
www.nec-display-solutions.com<br />
Mutoh Drafstation bij<br />
TEPEDE<br />
TEPEDE heeft het printeraanbod<br />
uitgebreid met de Drafstation RJ-900.<br />
Deze 42 inch-printer van Mutoh heeft<br />
een snelheid van 1 A0 in 91 seconden<br />
en 1 A4 in 44 seconden. De Drafstation<br />
heeft een nieuwe CMYK<br />
‘wide model’-printkop met een<br />
maximale resolutie van 1.440 x 2.880<br />
dpi. Daarnaast bevat de machine<br />
gepigmenteerde zwarte inkt met een<br />
hoge UV-bestendigheid. Dit beschermt<br />
de kleur langer tegen verbleking.<br />
De overige drie inkten zijn water<br />
gebaseerd.<br />
www.tepede.com<br />
Xerox 6204<br />
Xerox heeft een nieuw digitaal grootformaatsysteem<br />
beschikbaar gesteld:<br />
de Xerox 6204. Dit monochroom<br />
grootformaatsysteem is gericht op<br />
applicaties voor architecten, constructeurs<br />
en technisch ontwerpers.<br />
De Xerox 6204 is verkrijgbaar in<br />
twee netwerkuitvoeringen, namelijk<br />
een printer- en een printer/copierversie.<br />
Beide hebben bovendien<br />
verschillende uitbreidingsmogelijkheden.<br />
Buiten de<br />
verschillende configuratiekeuzes<br />
heeft de 6204 een<br />
aantal standaardeigenschappen<br />
zoals de afdruksnelheid.<br />
De Xerox 6204 print vier<br />
A1- of twee A0-afbeeldingen<br />
per minuut. Een upgrade naar<br />
vijfmaal A1 of 2,5 maal A0 per<br />
minuut is mogelijk. De scanner<br />
van de 6204 op de printer/<br />
copier kent een snelheid van drie<br />
inches per seconde. Bovendien kan<br />
de 6204 rechtstreeks naar het netwerk<br />
scannen. Het nieuwe model kent substraatbreedtes<br />
van 11 tot 36 inch met<br />
een resolutie van 600 bij 600 dpi. Het<br />
toestel neemt daarbij minder dan een<br />
vierkante meter ruimte in beslag. De<br />
papieruitvoer bevindt zich aan<br />
de voorzijde, dit maakt het mogelijk<br />
de printer dicht tegen een muur te<br />
plaatsen. De ingebouwde printcontroller,<br />
de processor die de printbestanden<br />
verwerkt en doorgeeft aan het<br />
printgedeelte, zorgt voor integratie in<br />
de bestaande netwerkomgeving van<br />
de gebruiker. Via de gebruikersinterface<br />
met aanraakscherm is het systeem<br />
eenvoudig en intuïtief te bedienen.<br />
De gebruiker kan kiezen voor<br />
een optie met dubbele rollen voor een<br />
grotere printcapaciteit, om de printtijd<br />
zonder operator-ingrijpen te verlengen.<br />
www.xerox.nl<br />
30<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
Trainingswijzer<br />
Bedrijf/trainingsinstituut: Omschrijving training(en) Bedrijf/trainingsinstituut: Omschrijving training(en)<br />
CCO Automatisering<br />
Cadix Opleidingen<br />
Ampèrelaan 1c<br />
9207 AM DRACHTEN<br />
Tel. (0800) 235 22 34<br />
Contactpersoon: Cindy Schmit<br />
E-mail: opleidingen@cadix.nl<br />
Cursuslocaties: Drachten, Emmen,<br />
Utrecht, Den Haag en Deventer<br />
Uw specialist in <strong>CAD</strong> trainingen<br />
Innovatiepark 4b • Auto<strong>CAD</strong> basis 3 dagen<br />
4906 AA Oosterhout • Auto<strong>CAD</strong> Update 1 dag<br />
Tel. (0162) 45 66 40 • Auto<strong>CAD</strong> Optimalisatie 1 dag<br />
Fax. (0162) 45 66 48 • Auto<strong>CAD</strong> 3D 2 dagen<br />
• Auto<strong>CAD</strong> Visual Basic training 2 dagen<br />
contactpersoon: • SketchUp training 1 dag<br />
ing. K.J.C. van Dam<br />
• Diverse overige trainingen<br />
(o.a. Word, Excel, Windows, MS Project)<br />
k.vandam@cco-automatisering.nl<br />
Wij verzorgen trainingen in Oosterhout (NB) of bij u op locatie.<br />
ICN Solutions B.V.<br />
Postbus 3302<br />
5203 DH ‘s-Hertogenbosch<br />
Tel. (073) 750 67 50<br />
Fax. (073) 750 67 51<br />
E-mail:<br />
Verkoop@ICN-Solutions.nl<br />
Autodesk Authorized Training Center<br />
Algemeen<br />
• Auto<strong>CAD</strong> (LT) Basis, Update, 3D en Gevorderden<br />
Werktuigbouwkunde<br />
• Autodesk Inventor (professional)<br />
• Autodesk Inventor leidingen en pijpen<br />
• Autodesk Inventor stressanalyses<br />
• Auto<strong>CAD</strong> Mechanical<br />
Bouwkunde<br />
• Autodesk Revit<br />
• Autodesk Architectural Desktop<br />
Electrotechniek<br />
• Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Visualisatie<br />
• Autodesk VIZ<br />
Datamanagement<br />
• Autodesk Vault<br />
• Autodesk Product Stream<br />
Opleidingen in diverse trainingslokalen in Nederland, of op locatie is mogelijk.<br />
Voor uitgebreide trainingsomschrijvingen kunt u kijken op www.ICN-Solutions.nl.<br />
Bel voor onze speciale (maatwerk)aanbiedingen, groepskortingen en trainingskalender!<br />
Uw trainingen een heel jaar lang<br />
in <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> en op<br />
www.cadmagazine.nl<br />
voor slechts € 1300,–<br />
Autodesk Authorized System Center<br />
Autodesk Authorized Training Center voor:<br />
- <strong>CAD</strong> Algemeen<br />
- Werktuigbouw<br />
- GIS<br />
- Bouw<br />
- EDM/PDM<br />
- Software ontwikkeling<br />
Kijk voor ons complete cursusaanbod en actuele data: www.cadix.nl<br />
Werktuigbouwkunde • Autodesk Inventor Series<br />
• Autodesk Inventor Professional • Autodesk Mechanical • Autodesk Electrical • Autodesk VIZ<br />
Datamanagement • Autodesk Vault • Autodesk Productstream • Autodesk Streamline<br />
• AM Meridian • Custom made add-in programs<br />
Naast een basis training Inventor kunt u ook kiezen voor een van onze ééndaagse trainingen, bijvoorbeeld:<br />
Sheet Metal, Large Assembly of Parametrisch ontwerpen. Trainingen geven wij klassikaal of bij u op locatie, ook<br />
avondtrainingen zijn mogelijk.<br />
Trainingslocaties onder andere in Breda, Goes, Oosterhout (NB), Rotterdam en Velsen-Noord.<br />
Bel: 0162-490101 Mail: trainingen@cadmatch.nl. Meer informatie: www.cadmatch.nl.<br />
www.cad-automatisering.nl<br />
www.icn-solutions.nl<br />
www.cadix.nl<br />
www.cadmatch.nl<br />
Training Center Autodesk Inventor Professional<br />
Hofstede van Erkel<br />
Bilderdijkkade 13a<br />
1053 VA Amsterdam<br />
tel. : 020-6124780<br />
fax : 020-6124730<br />
E-mail : info@inventor-professional.nl<br />
kijk op : www.inventor-professional.nl<br />
Innotiv Training Center<br />
Het Rond 18<br />
2711 BW ZOETERMEER<br />
tel : 079 3 43 67 37<br />
fax: 079 3 42 31 11<br />
E-mail: trainingcenter@innotiv.nl<br />
Contactpersoon:<br />
Dhr. Peter Sterk<br />
TEC / <strong>CAD</strong> College BV<br />
NedGraphics <strong>CAD</strong>/GIS<br />
Autodesk Authorized Training Center<br />
Ir. D.S. Tuynmanweg 10<br />
Auto<strong>CAD</strong> Basis<br />
4131 PN VIANEN Auto<strong>CAD</strong> Upgrade<br />
Auto<strong>CAD</strong> Applicatiebeheer/Gevorderden<br />
Autodesk MAP<br />
tel: 0347 329 626<br />
Microstation V8<br />
fax: 0347 329 666<br />
Autodesk Civil 3D<br />
E-mail: cursussen-gis@nedgraphics.nl<br />
Contactpersoon: mevrouw K. van ’t Reve<br />
Voor meer informatie: www.nedgraphics.nl<br />
Autodesk Authorized Training Center Nijmegen<br />
• Auto<strong>CAD</strong> Basis • Auto<strong>CAD</strong> Update • Auto<strong>CAD</strong> Gevorderden • Auto<strong>CAD</strong> 3D<br />
• Auto<strong>CAD</strong> Optimalisatie • Auto<strong>CAD</strong> & VBA Basis • Auto<strong>CAD</strong> & VBA Gevorderden<br />
• Inventor Basis • Inventor Gevorderden • Inventor Professional<br />
Het <strong>CAD</strong>-Centrum TEC, ook wel genoemd het <strong>CAD</strong> College, verzorgt sinds 1984 kennis-over-dracht in de vorm<br />
van <strong>CAD</strong> -opleidingen, -leerboeken en educatieve software. Bij de cursus ontvangt u een uitgebreid Nederlandstalig<br />
leer- en naslagwerk van R. Boeklagen die tevens uw docent is. U krijgt een Autodesk-certificaat bij de cursussen en<br />
een HBO-diploma bij de opleidingen.<br />
Autodesk HBO instituut<br />
Behaal uw HBO diploma! TEC biedt de mogelijkheid u verder te bekwamen tot een Autodesk Certified Engineer<br />
(ACE). U doorloopt een bepaald traject van cursussen, maakt een praktische eindopdracht, bij voorkeur passend<br />
binnen uw werk en bij uw eigen werkgever en verdedigt deze. Slaagt u, dan heeft u een Auto<strong>CAD</strong> HBO diploma<br />
verdiend! De opleiding is Inclusief materialen als boeken en software. Toelatingseisen: MBO. Studierichtingen:<br />
ondermeer System Manager (Auto<strong>CAD</strong>) en Mechanical Designer (Inventor).<br />
Kerkenbos 1018 B<br />
6546 BA Nijmegen<br />
T: (024) 356 56 77<br />
F: (024) 354 19 31<br />
E: info@cadcollege.nl<br />
CP: Leonie Bergsma<br />
* Auto<strong>CAD</strong> Basis<br />
* Auto<strong>CAD</strong> Update<br />
* Auto<strong>CAD</strong> Gevorderd<br />
* Auto<strong>CAD</strong> Mechanical<br />
Kijk op Internet www.cadcollege.nl of vraag de brochure aan.<br />
Bel (024) 3565677 of mail naar info@cadcollege.nl<br />
* Inventor Basis Stnd (4 dagen)<br />
* Inventor Basis Extra (5 dagen)<br />
* Inventor Gevorderd<br />
* Inventor Professional<br />
* Inventor Release Update<br />
* Thema Training<br />
Innotiv Training Center verzorgt training voor Auto<strong>CAD</strong>, Autodesk<br />
Inventor en MicroStation gebruikers. Behalve het verzorgen van<br />
training op iedere door ú gewenste locatie (maatwerk), organiseren<br />
wij met grote regelmaat training op vaste locaties in ; Zoetermeer,<br />
Amersfoort, Arnhem en Sittard.<br />
Dankzij onze Autorized Training Center status garanderen wij<br />
trainers én faciliteiten op een door Autodesk bepaald kwaliteitsniveau.<br />
Bel voor een informatiepakket of kijk voor data en prijzen<br />
op de trainingskalender via www.innotiv.nl . Hier kunt u ook onze<br />
brochure <strong>download</strong>en.<br />
Cadmes B.V.<br />
SolidWorks Basis Training<br />
Australiëlaan 8<br />
SolidWorks Advanced Training<br />
5232 BB ‘s-Hertogenbosch SolidWorks API Training<br />
Tel. (073) 645 62 22 SmarTeam Basis Training<br />
Fax (073) 645 62 42 ProfiDB Training<br />
info@cadmes.nl<br />
DBWork Training<br />
Contactpersoon:<br />
Cosmos Works Training<br />
Dhr. G. Thelissen<br />
Cosmos Training<br />
Cimatron Training<br />
Als Authorized Training Center verzorgt Cadmes de bovenstaande trainingen, zowel intern<br />
('s-Hertogenbosch, Eindhoven, Gent en Gosselies) als op locatie. Neem voor uitgebreide trainingsinformatie<br />
en data contact met ons op. Bel (073) 645 62 22 of mail naar info@cadmes.nl.<br />
www.nedgraphics.nl www.cadmes.nl<br />
www.cadcollege.nl www.innotiv.nl<br />
www.inventor-professional.nl<br />
Bovenstaande<br />
Trainingscentra vindt u<br />
ook op www.cadmagazine.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 31
Agenda<br />
De agenda bevat aankondigingen van gratis workshops, seminars, themadagen en andere kosteloze<br />
activiteiten van <strong>CAD</strong>-leveranciers en dealers. Daarnaast is er natuurlijk ook aandacht voor relevante beurzen<br />
in Nederland en België. De agenda is doorlopend en beslaat in ieder geval de evenementen tot aan de<br />
volgende uitgave van <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong>. Hiervoor kunnen beurzen, gratis seminars en workshops per e-mail<br />
worden aangemeld bij de redactie: services@cadmag.nl. Vermeld dedatum, plaats, website en een korte<br />
inhoud, en geef als onderwerp van uw mail 'Agenda'.<br />
15 augustus, Webinar 'Bolts & Nuts of Model Manager - Part 2'<br />
www.cocreate.com/webcast<br />
17 augustus, Webinar 'Bolts & Nuts of eSupport Marketplace'<br />
www.cocreate.com/webcast<br />
18 augustus, Webdemo Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
22 augustus, Workshop Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
24 augustus, Workshop van 2D naar 3D met Autodesk<br />
Inventor<br />
Amsterdam<br />
www.cadcompany.nl<br />
31 augustus, Workshop Architectural Desktop<br />
Amsterdam<br />
www.cadcompany.nl<br />
31 augustus, Solid Edge, 3D <strong>CAD</strong><br />
Oldenzaal<br />
www.boschengineering.nl<br />
September<br />
01 september, Workshop Solid Edge 3D<strong>CAD</strong> in Vogelvlucht<br />
Oldenzaal<br />
www.boschengineering.nl<br />
05-07 september, Technisch Industriële vakbeurs Hardenberg<br />
Hardenberg<br />
www.boschengineering.nl<br />
12 september, Workshop Nen Catalogus<br />
Delft<br />
www2.nen.nl<br />
15 september, Relatiedag Cadmes 'Release SoldWorks 2007'<br />
Utrecht, Spoorwegmuseum<br />
www.cadmes.nl en relatiedag@cadmes.nl<br />
15 september, Webdemo Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
21 september, Seminar Werktuigbouwkundige Auto<strong>CAD</strong><br />
applikaties en documentbeheer<br />
Oosterhout<br />
www.cco-automatisering.nl<br />
21 september, DeltaPi gebruikersdag<br />
Utrecht<br />
www.deltapi.nl<br />
21 september, Workshop Autodesk Data Management<br />
oplossing<br />
Amsterdam<br />
www.cadcompany.nl<br />
21 september Architects@work<br />
Rotterdam<br />
www.icn-solutions.nl<br />
26 september, Workshop Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
26 september, Seminar Normmanagement<br />
Delft<br />
www2.nen.nl<br />
28 september, Workshop Autodesk Revit Building<br />
Amsterdam<br />
www.cadcompany.nl<br />
28 september, Solid Edge, 3D <strong>CAD</strong><br />
Oldenzaal<br />
www.boschengineering.nl<br />
Oktober<br />
09-11 oktober, PLM European Conference 2006<br />
Frankfurt(D)<br />
www.ugsplm.nl<br />
10 oktober, Workshop Nen Catalogus<br />
Delft<br />
www2.nen.nl
12 oktober, Auto<strong>CAD</strong> 2007 (LT) Seminar<br />
Heerhugowaard<br />
www.samenwerkendeautomatiseerders.nl<br />
20 oktober, Webdemo Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
24 oktober, Workshop Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
26 oktober, Seminar Normmanagement<br />
Delft<br />
www2.nen.nl<br />
26 oktober, Solid Edge, 3D <strong>CAD</strong><br />
Oldenzaal<br />
www.boschengineering.nl<br />
30 oktober-03 november, Het Instrument 2006<br />
Utrecht, Jaarbeurs<br />
www.hetinstrument.nl<br />
30 november, Solid Edge, 3D <strong>CAD</strong><br />
Oldenzaal<br />
www.boschengineering.nl<br />
December<br />
14 december, Seminar Normmanagement<br />
Delft<br />
www2.nen.nl<br />
15 december, Webdemo Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
26 december, Workshop Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
28 december, Solid Edge, 3D <strong>CAD</strong><br />
Oldenzaal<br />
www.boschengineering.nl<br />
November<br />
14 november, Workshop Nen Catalogus<br />
Delft<br />
www2.nen.nl<br />
17 november, Webdemo Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
21 november, 13e editie Seminar KOG Systems<br />
Arnhem, Congrescentrum Papendal<br />
www.microcentrum.nl<br />
21-22 november, Industrie & projectbouw 2006<br />
Antwerpen (B)<br />
www.autdesk.nl<br />
28 november, Workshop Auto<strong>CAD</strong> Electrical<br />
Veenendaal<br />
www.autocad-electrical.com<br />
28 november, Seminar Normmanagement<br />
Delft<br />
www2.nen.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 33
Zoeklicht op<br />
“Het gaat om het samenvoegen van data.”<br />
Een BIM zonder superbestand<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
Er is al veel gezegd over het Bouw Informatie Model. Iedereen heeft<br />
een mening en iedereen heeft er een invulling voor. Een van de<br />
partijen die hierover nog niet aan het woord is geweest in<br />
<strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> is Bentley. Ook dit bedrijf heeft natuurlijk een visie<br />
op de huidige ontwikkelingen.<br />
Huw Roberts, Global Marketing Director Architectuur & Bouw van Bentley.<br />
Nu de term Bouw Informatie Model<br />
(BIM) steeds meer gemeengoed<br />
wordt in de wereld van de bouw en<br />
architectuur komt er ook steeds meer<br />
onduidelijkheid. Want niet elk bedrijf<br />
bedoelt hetzelfde met de term BIM.<br />
Huw Roberts is als Global Marketing<br />
Director verantwoordelijk voor<br />
productlijn Architectuur & Bouw bij<br />
Bentley. Hij ziet BIM als een gedeeld,<br />
multidisciplinair, integraal en interactief<br />
model dat wordt gebruik tijdens<br />
het ontwerp, de constructie en het<br />
gebruik van een gebouw. Daar plaatst<br />
hij echter wel meteen een kanttekening<br />
bij. “Er zijn veel mensen die een<br />
BIM op de verkeerde benaderen. Die<br />
denken dat werkelijk alle informatie<br />
in het BIM moet zitten en dat die ook<br />
per definitie moet worden gebruikt.<br />
Dat is nergens voor nodig. Je hoeft<br />
niet alle opties binnen een BIM te<br />
gebruiken om er mee te kunnen werken.<br />
Het belangrijkste aspect van een<br />
BIM is dat je op een andere manier<br />
met je ontwerpproces omgaat. En niet<br />
dat je doet wat je altijd al deed, maar<br />
dan op een iets andere manier.”<br />
De winst van een BIM zit volgens<br />
Roberts in het combineren van minimaal<br />
twee processen in de ontwerpfase.<br />
“Je kunt alle werkzaamheden<br />
aan een BIM koppelen, maar dat<br />
hoeft niet. Veel bedrijven die met een<br />
BIM beginnen, doen dat omdat ze<br />
binnen een aantal werkzaamheden<br />
gegevens willen uitwisselen. Dan<br />
starten ze bijvoorbeeld met een integratie<br />
tussen het ontwerp en de analyse.<br />
Dat is de eerste stap en vervolgens<br />
komt er telkens een proces bij dat<br />
gebruik maakt van hetzelfde model.”<br />
Geen superbestand<br />
Alhoewel een BIM in de visie van<br />
Bentley wel alle gegevens benaderbaar<br />
moet maken wil dat niet zeggen<br />
dat dit moet op basis van een enkel<br />
bestand. Roberts: “Het gaat om het<br />
samenvoegen van de data. Er is ook<br />
helemaal geen noodzaak voor een<br />
superbestand dat alle informatie<br />
bevat, zoals andere partijen soms<br />
propageren. Als je bijvoorbeeld een<br />
34<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
maker bent van airconditioning apparatuur<br />
dan beschik je over <strong>CAD</strong>bestanden,<br />
technische gegevens over<br />
het vermogen en documenten over<br />
het onderhoud. Daarvan wil je alleen<br />
datgene beschikbaar hebben wat je op<br />
dat moment nodig hebt. Bij een<br />
superbestand zou je bijvoorbeeld alle<br />
gegevens kunnen benaderen als je<br />
alleen maar iets wilt controleren in de<br />
handleiding. Dat is nergens voor<br />
nodig, zeker niet als je het BIM<br />
bedrijfsbreed wilt gebruiken. Een<br />
accountant wil weten welke onderdelen<br />
er in een machine zitten en hoeveel<br />
tijd het kost om dat ding te<br />
maken en heeft verder toch geen<br />
belang bij technische informatie over<br />
het vermogen. Waarom zou hij dan<br />
überhaupt toegang moeten krijgen tot<br />
een model dat die gegevens bevat”<br />
Barrières<br />
De adoptie van het BIM als bedrijfsmethode<br />
is inmiddels in volle gang.<br />
“We zijn de beginfase inmiddels<br />
voorbij, de vroege vogels zijn vijf jaar<br />
geleden al overgeschakeld, en zitten<br />
nu in de grote golf. Desalniettemin<br />
zijn er nog wel een aantal barrières te<br />
overwinnen om de eindgebruikers<br />
over de streep te trekken. De eerste is<br />
het misverstand dat het gebruik van<br />
een BIM extra tijd zou kosten in het<br />
ontwerpproces. Dat is echter zeker<br />
niet waar. Weliswaar hangt er meer<br />
informatie aan een BIM, maar dat<br />
hoeft geen extra tijd te kosten. Het<br />
enige nadeel dat je zou kunnen<br />
bedenken is dat je misschien meer<br />
“Er is geen noodzaak<br />
voor een superbestand<br />
dat alle informatie bevat.<br />
Het gaat om het<br />
samenvoegen<br />
van de data.”<br />
vraagt van de ontwerpafdeling. Daar<br />
heb je niet meer genoeg aan mensen<br />
die alleen maar lijnen trekken, maar<br />
wil je ontwerpers die echt met een<br />
BIM om kunnen gaan. Je zou dat<br />
echter ook als een voordeel kunnen<br />
zien, want dat maakt het beroep van<br />
tekenaar alleen maar interessanter.”<br />
Aansprakelijkheid<br />
Een ander punt dat nog met enige<br />
argwaan wordt bekeken is de verantwoordelijkheid<br />
die samenhangt met<br />
de informatierijkdom van een BIM.<br />
“We horen regelmatig bedrijven de<br />
vraag stellen of ze niet aansprakelijk<br />
kunnen worden gesteld als ze informatie<br />
samenvoegen in een BIM en dit<br />
niet juist blijkt te zijn. Het is echter<br />
heel simpel: je bent verantwoordelijk<br />
voor je eigen werkzaamheden. Als<br />
een derde partij jou verkeerde gegevens<br />
levert en jij voegt ze toe aan je<br />
ontwerpinformatie, dan kan het nooit<br />
zo zijn dat jij daar aansprakelijk voor<br />
kunt zijn. Het is zelfs zo dat ik bedrijven<br />
ken die minder aansprakelijkheidspremie<br />
hoeven te betalen omdat<br />
ze gebruik maken van een BIM. Dit<br />
dankzij de oorspronkelijke opzet van<br />
het informatiemodel: door het in een<br />
vroeg stadium samenbrengen van<br />
informatie is het veel beter mogelijk<br />
om fouten in een ontwerp te voorkomen.”<br />
www.bentley.com<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 35
Evenement<br />
Toekomst viewprogramma zit in beheer<br />
Cimmetry houdt vol<br />
vertrouwen in AutoVue<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
Op zes juni vond voor de eerste keer een door Cimmetry gehouden<br />
Value Added Reseller-bijeenkomst plaats in Nederland.<br />
De bijeenkomst maakte deel uit van een wereldwijde tournee die<br />
niet zo zeer bedoeld was om AutoVue 19.1 te promoten als wel om<br />
de banden met de resellers aan te halen.<br />
Michel Laplante: “Met AutoVue richten we ons niet alleen op de ontwerpafdeling,<br />
maar op het hele bedrijf.”<br />
In het Okura-hotel in Amsterdam<br />
waren zo’n 35 personen aanwezig om<br />
de speeches van de Cimmetry-medewerkers<br />
aan te horen. De groep bestond<br />
uiteraard uit de vertegenwoordigers<br />
van de vier Nederlandse partners,<br />
Tree<strong>CAD</strong>, <strong>CAD</strong> Center IT, E-C<br />
Holland en Pollux, maar ook Finse,<br />
Duitse en Italiaanse bedrijven waren<br />
aanwezig. Dit tot grote tevredenheid<br />
van Michel Laplante, International<br />
Channel Manager van Cimmetry, die<br />
aangaf dat Cimmetry zijn product<br />
AutoVue vooral wil pluggen door<br />
meer te investeren in het partnerkanaal.<br />
Dit door middel van trainingen<br />
en het organiseren van een gebruikersgroepbijeenkomst<br />
in september in<br />
Berlijn.<br />
Vertalen<br />
Laplante legde nog een keer uit waarom<br />
AutoVue volgens hem een nuttig<br />
pakket is. “We zien dat alles in de<br />
<strong>CAD</strong>-wereld 3D wordt, maar dat er<br />
geen 3D-pakket is dat de markt overheerst.<br />
Dat betekent dus dat bij grote<br />
projecten, waarbij veel partijen<br />
betrokken zijn, bestanden moeten<br />
worden uitgewisseld en dat is met de<br />
huidige generatie software geen<br />
sinecure. Er zijn translators beschikbaar,<br />
er zijn pakketten die bestanden<br />
kunnen converteren of vertalen, maar<br />
al die methodes hebben hun nadelen.<br />
Het liefst zou je alle bestanden in hun<br />
natieve formaat willen inzien, en dat<br />
kan natuurlijk als je alle 3D-pakketten<br />
tot je beschikking hebt, maar dan nog<br />
zit je met een probleem als je wilt<br />
controleren of onderdelen in elkaar<br />
passen. Omdat AutoVue in staat is<br />
om alle bestanden natief in te lezen,<br />
zijn dat soort controles echter direct<br />
mogelijk.”<br />
Ontwerpafdeling<br />
Naast de directe <strong>CAD</strong>-uitwisseling is<br />
er nog een belangrijke andere pijler<br />
waar Cimmetry AutoVue op laat leunen.<br />
“We kijken erg vaak naar de integratie<br />
van AutoVue met ERP-,<br />
PLM- en PDM-systemen,” zo legt<br />
Laplante uit. “AutoVue is geen programma<br />
voor alleen de ontwerpafdeling,<br />
het is een pakket dat organisatiebreed<br />
moet worden ingezet. We hebben<br />
niet voor niets mogelijkheden<br />
toegevoegd voor het inzien van<br />
Office-bestanden. Daarnaast geldt dat<br />
de verkoopafdeling, de marketingmensen<br />
en eigelijk iedereen af en toe<br />
wel eens een <strong>CAD</strong>-model moet<br />
inzien. Die mensen kunnen binnen<br />
hun bedrijfsbrede beheersysteem<br />
AutoVue gebruiken als viewer voor<br />
deze bestanden. Vandaar ook dat we<br />
de banden zijn aangegaan met partijen<br />
als MatrixOne, Smarteam en<br />
Novia, om volledige integratie mogelijk<br />
te maken.”<br />
Een van de aspecten van de beheerbenadering<br />
van Cimmetry is dat het<br />
bedrijf zich bij de verkoop van de<br />
software niet richt op de engineeringafdeling.<br />
“Dat zijn we vandaag onze<br />
resellers ook aan het uitleggen,” stelt<br />
Laplante. “Richt je niet alleen op de<br />
ontwerpafdeling waar je misschien<br />
vijf licenties kwijt kunt, maar richt je<br />
op het hele bedrijf, waardoor je soms<br />
wel honderden pakketten kunt verkopen.”<br />
www.cimmetry.com<br />
www.pollux.nl<br />
www.treecad.nl<br />
www.ec-holland.nl<br />
www.cadcenter.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 37
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
Applicatie op basis van Microsoft SharePoint<br />
Cadac wil wereldwijd scoren met<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
Op 30 mei heeft de Cadac Group in nauwe samenwerking met Microsoft, Ballast Nedam en Dura<br />
Vermeer een informatiemiddag georganiseerd die in het teken stond van documentmanagement<br />
gebaseerd op Microsoft SharePoint in combinatie met Organice. Het was de eerste keer dat dit<br />
evenement plaatsvond, maar een vervolg zit er dik in, aldus de organisatie.<br />
Ben Spreen van Cadac vertelt over Organice.<br />
De Cadac Group zet zwaar in op<br />
Organice. Niet alleen organiseert het<br />
bedrijf speciale bijeenkomsten voor<br />
de software, ook is er in de VS een<br />
kantoor geopend om de verkoop van<br />
dit product te ondersteunen. De<br />
bedoeling is dan ook dat Organice<br />
een wereldwijd succes wordt en niet<br />
alleen in de Benelux gebruikt wordt.<br />
Dat deze laatste markt echter niet<br />
vergeten wordt bleek wel uit het feit<br />
dat Cadac een serieuze afvaardiging<br />
naar het Okura Hotel in Amsterdam<br />
had gestuurd op 30 mei. Zo was ook<br />
directeur Jan Baggen aanwezig om<br />
geïnteresseerden buiten het officiële<br />
programma om te woord te staan over<br />
de software.<br />
Organice is gebouwd op SharePoint<br />
van Microsoft. Op zich bevat deze<br />
software al functionaliteit om bijvoorbeeld<br />
documentmanagement mee te<br />
regelen. De interface is echter niet<br />
gebruiksvriendelijk en bovendien is<br />
niet standaard sprake van <strong>CAD</strong>integratie.<br />
Hier heeft Cadac dan ook<br />
het hardst aan gewerkt om zo te komen<br />
tot een .NET-applicatie die de<br />
document managementmogelijkheden<br />
van Sharpoint heeft, een applicatieonafhankelijke<br />
viewer bevat en<br />
gebruik maakt van Internettechnologie.<br />
Dankzij het gold partnership<br />
dat Cadac heeft, is Organice<br />
ook een volledig door Microsoft<br />
geautoriseerde applicatie.<br />
Twee soorten SharePoint<br />
Het programma van de informatiemiddag<br />
bestond uit klantverhalen en<br />
meer technische lezingen van medewerkers<br />
van Cadac en Microsoft.<br />
Bart-Jan Bosch was als Solution<br />
Specialist Information Worker de<br />
vertegenwoordiger van dit laatste<br />
bedrijf. Hij legde uit dat er twee soorten<br />
SharePoint zijn. De eerste is<br />
Windows SharePoint Services dat een<br />
onderdeel is van Windows Server<br />
2003. Deze software is geschikt voor<br />
het delen van informatie, documentmanagement<br />
en het registreren en<br />
bijhouden van taken. Omdat<br />
Windows SharePoint Services onderdeel<br />
uitmaakt van Windows Server<br />
2003 zijn hiervoor geen speciale<br />
licenties nodig bij het gebruik ervan.<br />
SharePoint Portal Server is bedoeld<br />
voor het beheren van de verschillende<br />
workspaces binnen een enterprise<br />
portal applicatie, aldus Bosch. Dat is<br />
misschien niet erg duidelijk, maar het<br />
komt er op neer dat de portal<br />
38<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
Organice<br />
end-to-end samenwerking regelt,<br />
door functionaliteit te bieden voor het<br />
samenvoegen, ordenen en doorzoeken<br />
van gegevens voor mensen,<br />
teams en informatie. In SharePoint<br />
Portal Server 2003 wordt gebruikgemaakt<br />
van Microsoft Windows<br />
SharePoint Services 2003-sites om<br />
portal-pagina's te maken voor mensen,<br />
informatie en organisaties.<br />
Kortom: de server is datgene wat alle<br />
onderdelen die gemaakt zijn met<br />
Windows SharePoint Services bij<br />
elkaar houdt.<br />
Workflow<br />
De belangrijkste eigenschap van<br />
SharePoint is het gebruik van metadata.<br />
Op basis hiervan is het mogelijk<br />
om koppelingen te leggen. Zo kan<br />
een document worden voorzien van<br />
metadata die er voor zorgen dat er een<br />
workflow wordt opgestart nadat het<br />
document is ingevuld. Bijvoorbeeld:<br />
als een berekening is uitgevoerd die<br />
kosten boven een bepaalde limiet met<br />
zich meebrengt, krijgt de verantwoordelijke<br />
hiervoor direct een e-mail.<br />
Daarnaast zal er in de toekomst ook<br />
impliciete profilering in SharePoint,<br />
en dus ook Organice, worden opgenomen.<br />
Dit in tegenstelling tot expliciete<br />
profilering die momenteel de<br />
basis vormt voor veel zoekmachines.<br />
Hierbij worden vrijgegeven data<br />
doorzocht en vergeleken met de zoekopdracht.<br />
Bij impliciete profilering<br />
worden de gedragingen van een<br />
werknemer op intranet bijgehouden,<br />
zoals zijn e-mail, bekeken en bewerkte<br />
documenten en softwaregebruik.<br />
Als er nu een zoekopdracht wordt<br />
uitgevoerd zal ook deze informatie<br />
worden gebruikt om werknemers in<br />
een bedrijf bij elkaar te brengen.<br />
Want, zoals Bosch terecht opmerkt,<br />
een groot deel van de informatie van<br />
een bedrijf zit in de hoofden van de<br />
medewerkers.<br />
Modules voor Organice<br />
Uiteraard was er ook tijd voor een<br />
demonstratie van Organice, ditmaal<br />
onder leiding van Ben Spreen. Hier<br />
bleek dat het programma niet alleen<br />
geïntegreerd is met <strong>CAD</strong>-pakketten,<br />
maar bijvoorbeeld ook met Microsoft<br />
Office. Zo lieten de Cadac-presentatoren<br />
zien hoe een <strong>CAD</strong>-document<br />
werd ingevuld waarna met behulp<br />
van de metadata automatisch een<br />
brief in Microsoft Word werd voorbereid<br />
waarbij verschillende zaken al<br />
waren ingevuld, zoals aan wie de<br />
brief gericht was, van wie hij afkomstig<br />
was, bij welk project de brief<br />
hoorde en wat het ordernummer was.<br />
Daarnaast kregen de aanwezigen<br />
inzicht in de ontwikkeling van<br />
Organice. Momenteel werkt Cadac<br />
aan een viertal servermodules voor<br />
het programma: Scanning, Publish &<br />
Archive, Print & post en Extensions.<br />
De scanmodule moet volledig hardwareonafhankelijk<br />
worden en een<br />
combinatie maken van searchable<br />
PDF’s met metadata. De module<br />
zorgt er hiermee voor dat een scan<br />
van een document door de gebruiker<br />
wordt voorzien van de juiste informatie<br />
en vervolgens in de juiste<br />
SharePoint-site wordt opgeslagen.<br />
Publish & Archive is in staat om<br />
automatisch publicatieformaten te<br />
genereren, in de vorm van PDF’s,<br />
TIFF’s of DWF’s. Daarnaast automatiseert<br />
het de archivering van documenten<br />
buiten Sharepoint. De module<br />
Print & Post zal geschikt zijn voor het<br />
formaliseren van afspraken tussen<br />
projectpartners. Dit onderdeel controleert<br />
de deadlines, integreert de<br />
e-mails in het project en stuurt de<br />
reproafdeling aan, bijvoorbeeld in<br />
samenwerking met de Océ Matrix<br />
Logic Professional. Extensions zijn<br />
tenslotte de noemer waaronder Cadac<br />
maatwerk wil leveren op Organice.<br />
De Organice-modules zullen in de<br />
loop van 2006 beschikbaar komen<br />
voor de Nederlandse markt. Maar<br />
uiteraard ook voor de rest van de<br />
wereld.<br />
www.organice-it.com<br />
www.microsoft.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 39
Evenement<br />
Auto’s op basis van een lelijke eend<br />
Een ontwerpwedstrijd voor ieder<br />
Door: Lambert-Jan Koops<br />
Ervaren <strong>CAD</strong>-gebruiker, negenjarige autofanaat of huisvrouw,<br />
Design Contest gaat uit van het idee dat iedereen een auto kan<br />
ontwerpen. De site stelt een <strong>CAD</strong>-chassis van een auto<br />
beschikbaar, evenals de te gebruiken ontwerpsoftware<br />
zodat er geen enkele drempel is bij deelname. Ook de<br />
smoes van geen tijd gaat niet op: de wedstrijd loopt<br />
tot 30 juni 2007.<br />
Een van de deelnemers van de DesignContest heeft een cabrio met softtop als<br />
inzending opgestuurd.<br />
Wie zich als deelnemer aanmeldt<br />
op de website van Design Contest behoeft<br />
slechts drie stappen te zetten<br />
voor hij daadwerkelijk aan de slag<br />
kan. In de eerste plaats moet hij de<br />
Student Kit <strong>download</strong>en met daarin<br />
de 3D-software die gebruikt wordt tijdens<br />
het ontwerp. Daarna moet het<br />
chassis van een lelijke eend worden<br />
binnengehaald. Autodidacten kunnen<br />
er vervolgens voor kiezen om meteen<br />
aan de slag te gaan. Het is echter verstandiger<br />
om ook de handleidingen te<br />
<strong>download</strong>en die allemaal in het<br />
Nederlands beschikbaar zijn en de gebruiker<br />
wegwijs maken met de software.<br />
Deze zijn vertaald en uitgebreid<br />
door de Technische Universiteit<br />
Twente en de HTS Autotechniek in<br />
Arnhem en behandelen allerhande<br />
onderwerpen, van de eerste elementaire<br />
handelingen tot advanced modeling.<br />
Wie nog meer wil weten kan bovendien<br />
de links volgen naar de WK-<br />
SO die voor niet al te hoge bedragen<br />
handleidingen verkoopt op VMBOniveau.<br />
De wedstrijd gaat uit van het gelijkheidbeginsel:<br />
iedereen zal beginnen<br />
met hetzelfde chassis en werken met<br />
dezelfde software. Bovendien zijn er<br />
een aantal technische richtlijnen waar<br />
iedereen zich min of meer aan moet<br />
houden, alhoewel ze geen diskwalificatie<br />
tot gevolg hebben als een deelnemer<br />
er zich niet aan houdt. Dus als<br />
er iemand is die bijvoorbeeld zijn auto<br />
wel voorziet van scherpe delen die<br />
in het geval van botsing gevaar voor<br />
lichamelijk letsel van andere weggebruikers<br />
kunnen opleveren, moet hij<br />
dat zelf weten. Gunstig voor de eindklassering<br />
zal het echter niet zijn.<br />
Niveaus<br />
Iedereen met ontwerpaspiraties kan<br />
meedoen aan de Design Contest, mits<br />
hij of zij woonachtig is in de Benelux.<br />
Deelnemen kan zowel individueel als<br />
in groepsverband. Er zijn wel twee<br />
verschillende niveaus aangebracht<br />
binnen de deelnemers. Level 1 is voor<br />
amateurs en studenten en level 2 voor<br />
<strong>CAD</strong>-professionals. De prijzen van<br />
het eindklassement worden echter<br />
over beide levels verdeeld. De indeling<br />
is zuiver bedoeld als iets om bij<br />
de jurering rekening mee te houden.<br />
Dus een level 1-deelnemer met een<br />
hoge score kan in het eindklassement<br />
eindigen boven een level 2-ontwerper.<br />
Daarin zijn overigens interessante<br />
prijzen te winnen, waarbij een Burton<br />
Car de hoofdprijs vormt. Daarnaast<br />
wordt elke maand een prijs uitgereikt<br />
aan het model dat op dat moment bovenaan<br />
staat. Dit in de vorm van een<br />
3D-print van het winnende model. De<br />
enige splitsing van de beide levels op<br />
het gebied van prijzen wordt gemaakt<br />
bij de uitreiking van de jury- en de<br />
publieksprijs waarbij zowel een amateur-<br />
als professionalwinnaar wordt<br />
aangewezen.<br />
Beoordeling<br />
De vakjury voor de Design Contest<br />
bestaat uit verschillende deskundigen<br />
op diverse vakgebieden. Er zijn twee<br />
soorten experts ingedeeld: autokenners<br />
en vertegenwoordigers van opleidingsinstituten.<br />
De vakjury beoordeeld<br />
de ontwerpen op het gebied van<br />
vormgeving, originaliteit van het ontwerp,<br />
creativiteit en de technische<br />
richtlijnen van het ontwerp. De jurering<br />
is volledig transparant. Niet alleen<br />
is vooraf bekend hoe het eindcijfer<br />
tot stand zal komen, ook na afloop<br />
kan een deelnemer precies zien waar<br />
40<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
een<br />
zijn punten vandaan komen. Dat wil<br />
zeggen dat niet alleen te zien is wat<br />
het gemiddelde cijfer van de jury is,<br />
maar ook welk cijfer elk jurylid heeft<br />
toegekend aan het ontwerp. Het eindcijfer<br />
is samengesteld uit vier cijfers.<br />
Naast het cijfer van de vakjury, dat<br />
voor veertig procent meetelt, is er nog<br />
de adviescommissie, vijfentwintig<br />
procent, het oordeel van de andere<br />
deelnemers, twintig procent, en de<br />
publieksjury, vijftien procent.<br />
Uiteraard heeft de organisatie<br />
er alles aan gedaan<br />
om uitwassen bij<br />
de publieksjury te voorkomen<br />
en is de procedure<br />
rond de beoordeling<br />
door het publiek<br />
volledig dichtgetimmerd.<br />
Scholen<br />
De organisatie van<br />
Design Contest heeft<br />
inmiddels al meer dan 1<br />
Terabyte aan <strong>download</strong>s<br />
uitgegeven.<br />
Inmiddels hebben zich<br />
al 1350 mensen aangemeld,<br />
maar dit aantal<br />
groeit nog steeds. De<br />
organisatie verwacht de<br />
grootste aanmeldingsgolf<br />
in september wanneer<br />
de scholen weer<br />
beginnen, feitelijk de<br />
belangrijkste doelgroep<br />
van het hele project.<br />
Vandaar ook dat de<br />
einddatum is vastgesteld op 30 juni,<br />
aan het eind van het schooljaar.<br />
De basisgedachte van de Design<br />
Contest was dat de wedstrijd leuk en<br />
uitdagend moet zijn voor educatieve<br />
opleidingen. De ogen van leerlingen<br />
die een technische opleiding volgen,<br />
moeten weer gaan glimmen als ze het<br />
over hun projecten hebben. Om leraren<br />
tegemoet te komen zijn ook samenwerkingsverbanden<br />
toegestaan,<br />
zodat het mogelijk is om een klas in<br />
groepen in te delen die elk hun eigen<br />
ontwerp moeten maken. De leraren<br />
hoeven hiervoor alleen maar ondersteuning<br />
te geven aan de deelnemende<br />
leerlingen. Dit is mogelijk omdat<br />
zij de Student Edition van de wedstrijdsoftware<br />
kunnen aanvragen die<br />
ook aanvullende software bevat.<br />
Verder krijgen ze van de organisatie<br />
een map, de Nederlandstalige handleiding<br />
en posters en flyers beschikbaar<br />
gesteld om deelname aan de<br />
wedstrijd te promoten.<br />
De ideeën voor ontwerpen lopen uiteen van oldtimer en racewagen<br />
tot pick-up truck.<br />
Maandprijs<br />
De organisatie verwacht dat tussen de<br />
vijf en tien procent van de aangemelde<br />
kandidaten ook daadwerkelijk een<br />
model zullen uploaden. Op de site<br />
zijn nu reeds de eerste ontwerpen te<br />
zien die inmiddels zijn ingestuurd. De<br />
jury en de adviescommissie geven<br />
elke maand hun cijfers. De ontwerpen<br />
die ze beoordelen hoeven echter nog<br />
niet de definitieve ontwerpen te zijn.<br />
Deelnemers hebben namelijk de<br />
mogelijkheid om hun model na het<br />
uploaden nog weer bij te werken.<br />
Ondertussen kunnen ze echter al wel<br />
meedingen naar de maandprijzen.<br />
Wie een model aan wil passen, hoeft<br />
niet bang te zijn dat dit onopgemerkt<br />
voorbij zal gaan. Zowel de leden van<br />
de jury als de adviescommissie krijgt<br />
dan namelijk een mail met de mededeling<br />
dat ze het ontwerp opnieuw<br />
moeten beoordelen.<br />
De Design Contest wil een neutrale<br />
wedstrijd zijn waar iedereen aan mee<br />
kan doen. Vandaar ook dat de organisatoren<br />
en partners van<br />
het geheel op de achtergrond<br />
blijven op de site.<br />
Pas na enig klikken verschijnen<br />
de namen van<br />
de partners die prijzen<br />
beschikbaar stellen, zoals<br />
Burton Car<br />
Company, HP, 3D<br />
Connexion en W3D, en<br />
van SolidWorks, de partij<br />
die de ontwerpsoftware<br />
beschikbaar stelt.<br />
Daarnaast zijn ook de logo’s<br />
van de Universiteit<br />
Twente en de<br />
Hogeschool van Arnhem<br />
en Nijmegen terug te<br />
vinden. Dit in verband<br />
met hun werkzaamheden<br />
voor de handleidingen<br />
en de opbouw van het<br />
3D-model van het chassis<br />
dat alle deelnemers<br />
als uitgangspunt gebruiken.<br />
www.designcontest.nl<br />
www.designcontest.be<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 41
Revit<br />
Revit achtergrond deel 1<br />
Families en bibliotheken<br />
Door: Danny Joseph<br />
In het vorige artikel over Revit kwamen algemene principes<br />
aan bod. We zagen dat je met Revit kan modelleren en<br />
tekenen en dat een schets aan de basis van veel elementen staat.<br />
In dit artikel wil ik op het ‘familiegevoel’ ingaan en<br />
wel op twee manieren. De eerste is de Revit-familie<br />
van producten, de tweede is de rol van<br />
‘Families’ binnen Revit<br />
Afbeelding 1: Ontwerpen van een lamp met parameters.<br />
Revit is een oplossing voor Building<br />
Information Modeling, kortweg BIM.<br />
Het doel van BIM is om een oplossing<br />
te bieden voor zowel de samenwerking<br />
tussen verschillende disciplines in de<br />
bouw, als voor het ondersteunen van de<br />
totale levenscyclus van bouwwerken.<br />
Het is een illusie om te denken dat er<br />
een totaaloplossing bestaat die alle aspecten<br />
van BIM omvat. De familie van<br />
Revit-producten probeert wel aan een<br />
groot aantal aspecten van BIM invulling<br />
te geven. Van Revit zijn twee versies<br />
op de Nederlandse markt verkrijgbaar,<br />
Autodesk Revit Building en<br />
Autodesk Revit Structure. Building is<br />
bedoeld voor het ontwerpen en uitwerken<br />
van gebouwen, terwijl Structure<br />
bedoeld is voor de constructeur.<br />
Beide versies werken op basis van hetzelfde<br />
fysieke model. Meerdere partijen<br />
kunnen via het ‘workset’-mechanisme<br />
zelfs gelijktijdig toegang krijgen tot<br />
dit model en hieraan werken. Autodesk<br />
Revit Systems is nog niet beschikbaar<br />
voor de Europese markt, maar is bedoeld<br />
voor de installatieadviseur.<br />
Steeds meer disciplines in de bouw<br />
kunnen met Revit gelijktijdig aan hetzelfde<br />
model samenwerken. Uitwisseling<br />
van gegevens is mogelijk,<br />
omdat alle partners met dezelfde database<br />
werken. Uitwisselen met partners<br />
die met andere software werken is ook<br />
mogelijk via diverse uitwisselstandaards,<br />
zoals DWG, IFC en XML. De<br />
uitwisseling tussen Building en<br />
Structure werd onlangs gedemonstreerd<br />
op een bijeenkomst van<br />
Stumico. Meer informatie hierover is te<br />
vinden op de website van dit ICT-platform.<br />
Specifieke familie<br />
Binnen Revit speelt het familiebegrip<br />
een belangrijke rol. De ‘Family’ moet<br />
gezien worden als een superintelligente<br />
vorm van het bekende Auto<strong>CAD</strong>-blok.<br />
In tegenstelling tot een blok is een familie<br />
heel specifiek. Er zijn bijvoorbeeld<br />
wand-, deur-, raam, verlichtingen<br />
plafondfamilies.<br />
Elke familie heeft eigenschappen die<br />
overeenkomen met eigenschappen uit<br />
de ‘echte’ wereld. Kijken we bijvoorbeeld<br />
naar een verlichtingsfamilie, dan<br />
vinden we daarin eigenschappen zoals<br />
IES data, Wattage en Lumens. Dit zijn<br />
eigenschappen die voor verlichting<br />
heel belangrijk zijn. In een kozijnfamilie<br />
vinden we bijvoorbeeld standaard<br />
de eigenschap Vensterbankhoogte. Dit<br />
is natuurlijk specifiek voor kozijnen<br />
van belang en niet voor verlichting.<br />
Betekent dit nu dat alles al gedefinieerd<br />
is en vast ligt Gelukkig niet. Voor elk<br />
type familie is een sjabloon beschikbaar,<br />
waarmee de gebruiker zelf, al<br />
modellerend, nieuwe objecten kan aanmaken.<br />
Hiervoor hoeft niet te worden<br />
Afbeelding 2: Lampengalerie met zojuist ontworpen lamp (Revit rendering).<br />
42<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
Revit<br />
de kozijnfamilies tot een minimum<br />
wordt beperkt.<br />
Afbeelding 3: Variatie in kozijnen.<br />
geprogrammeerd. Het sjabloon bevat<br />
benodigde intelligentie voor het soort<br />
object dat de gebruiker wil aanmaken.<br />
Daarna is het mogelijk om deze eigenschappen<br />
een invulling te geven. De<br />
gebruiker kan zelf bepalen waar bij een<br />
kozijn de vensterbankhoogte is. Dit<br />
hoeft bijvoorbeeld niet de onderkant<br />
van het raamhout te zijn. Voor een<br />
raamdorpelsteen is het zelfs handig om<br />
deze eigenschap aan de bovenzijde te<br />
leggen, daar waar deze aansluit op het<br />
bovenliggende kozijn.<br />
Bij het ontwerp van bijvoorbeeld een<br />
wandlamp kunnen eigenschappen worden<br />
toegevoegd, zoals NL_63<br />
_plaats_hoogte, dit is de hoogte waarop<br />
de lamp standaard aan de wand<br />
hangt, en NL_63_lamp_hoogte, die de<br />
vorm van de lamp in hoogte bepaalt.<br />
Met behulp van een 3D-solid en een<br />
schets van de vorm is deze snel gemaakt.<br />
De glazen lamp wordt nu gemaakt<br />
door een schets 180 graden om<br />
een verticale rotatie-as te verdraaien.<br />
Het commando hiervoor heet ‘Solid<br />
Revolve’. Over het licht geven van de<br />
wandlamp hoeven we ons niet druk te<br />
maken, dat gaat vanzelf. Het gekozen<br />
sjabloon bevat al een onzichtbare lichtbron,<br />
waarvan de parameters alleen<br />
nog maar hoeven worden gevuld. Aan<br />
de gebruiker is het om te bepalen hoeveel<br />
Watt de wandlamp verbruikt en<br />
hoeveel Lumen die lichtbron oplevert.<br />
Alles zelf doen<br />
Al die families, eigenschappen en vrijheden<br />
is aan de ene kant erg aantrekkelijk,<br />
maar betekent ook een hoop werk<br />
voor de gebruiker. Naast vrijheid is beschikbaarheid<br />
van kant-en-klaar bruikbare<br />
families erg belangrijk. Gelukkig<br />
wordt daarin voorzien. <strong>CAD</strong> &<br />
Company biedt bijvoorbeeld een gratis<br />
op de Nederlandse markt afgestemde<br />
bibliotheek van families aan. Daarin<br />
zitten allerlei elementen die een gebruiker<br />
nodig heeft voor het ontwerpen en<br />
uittekenen van gebouwen. Wanden,<br />
vloeren, daken en kozijnen zijn allemaal<br />
rechtstreeks beschikbaar.<br />
Daarnaast kan een grote hoeveelheid<br />
elementen vanaf schijf in het project<br />
worden geladen.<br />
Wat de diverse families bindt zijn hun<br />
eigenschappen. Bij de opbouw van een<br />
bibliotheek is het belangrijk om consequent<br />
van dezelfde eigenschappen uit<br />
te gaan. De door Autodesk ter beschikking<br />
gestelde ‘Localiser’ geeft in de<br />
bijgevoegde handleiding weer wat de<br />
uitgangspunten zijn. Het is goed als iedereen<br />
zich aan deze uitgangspunten<br />
houdt, zodat de gebruiker overzicht<br />
houdt in de diverse bibliotheken en de<br />
uitwisselbaarheid wordt gegarandeerd.<br />
Wat standaard kan<br />
Er is heel veel beschikbaar voor de<br />
Nederlandse markt. <strong>CAD</strong> & Company<br />
vult continu de bibliotheek aan met<br />
nieuwe elementen. Vooral op het gebied<br />
van raam- en deurkozijnen zijn er<br />
opmerkelijk gevarieerde kozijnfamilies<br />
beschikbaar. Deze maken gebruik van<br />
alle mogelijkheden die Revit biedt.<br />
Niet alleen de afmetingen zijn compleet<br />
te variëren, maar ook de indeling<br />
van de kozijnvakken. Dit kan zowel<br />
grafisch, door met de muis te slepen,<br />
als door het wijzigen van invoergegevens.<br />
Er zijn 1, 2 en 3-beukige kozijnen<br />
beschikbaar, waarbij elke beuk te<br />
voorzien is van diverse variantindelingen.<br />
Bij elkaar levert dit een scala aan<br />
kozijnen op, die rechtstreeks te gebruiken<br />
zijn. De aanpasbaarheid naar specifieke<br />
situaties en behoeften is daarbij<br />
eenvoudig, omdat de complexiteit van<br />
Afbeedling 4: Parametrische kozijneigenschappen.<br />
2D, 3D en 4D<br />
Wat opvalt bij het aanmaken van elementen<br />
is dat alle dimensies een eigen<br />
rol hebben. 2D blijft belangrijk voor<br />
het beoordelen van plattegrondindelingen<br />
en voor het begrijpen van doorsneden<br />
van een gebouw. Vaak is 3D onmisbaar<br />
voor het overbrengen van het<br />
ontwerp. Animaties kunnen helpen bij<br />
het visualiseren van gebouwen en<br />
bouwprocessen. De vierde dimensie,<br />
tijd, wordt steeds vaker gebruikt bij<br />
complexe bouwopgaven, om de bouwvolgorde<br />
te kunnen vaststellen.<br />
We kunnen dus niet zeggen dat met de<br />
komst van BIM de 2D-tekening gaat<br />
verdwijnen. Revit laat zien dat alle dimensies<br />
belangrijk zijn. De tekeningen<br />
die eruit komen, zijn dezelfde als uit<br />
een <strong>CAD</strong>-systeem, alleen de wijze<br />
waarop deze tot stand komen, verschilt<br />
sterk.<br />
Tot slot<br />
Dit artikel is een tweede uit een reeks<br />
artikelen over Revit. In het eerste artikel<br />
zagen we de bouwstenen van de<br />
elementen. In dit artikel werd ingegaan<br />
op ‘de Family als hoeksteen van de<br />
BIM samenleving’. In een volgend artikel<br />
zal ik ingaan op de productie van<br />
2D-tekeningen en -details en hoe dit<br />
met Revit tot stand komt.<br />
www.autodesk.nl<br />
www.stumico.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 43
3ds Max & Plug-ins<br />
Autodesk VIZ 2007 deel 2<br />
Nieuwe versie VIZ gebaat bij Aut<br />
Door: Jean-Pierre van Gastel<br />
In dit tweede en laatste artikel over Autodesk VIZ 2007 aandacht<br />
voor de mogelijkheden van Scène- en Projectmanagement.<br />
Een scène in Autodesk VIZ kan uit heel veel onderdelen bestaan,<br />
zoals texturen, externe scènes en gekoppelde Auto<strong>CAD</strong>-bestanden.<br />
Het beheer hiervan is dus zeker zo belangrijk als het gebruik.<br />
Afbeelding 1.<br />
Het beheren van Project Data kan in<br />
Autodesk VIZ 2007 plaatsvinden door<br />
middel van het nieuwe Asset Trackingsysteem.<br />
Het Asset Tracking-dialoogvenster<br />
is terug te vinden in het<br />
File-menu. Na het openen van een<br />
scène kan de gebruiker in het dialoogvenster<br />
zien welke texturen er in<br />
gebruik zijn en of er eventueel externe<br />
referentiescènes aanwezig zijn, zie<br />
afbeelding 1. Eventuele texturen die<br />
ontbreken worden automatisch vermeld.<br />
Deze zijn via het rechtermuisknopmenu<br />
opnieuw in te stellen door<br />
het pad waarin wordt gezocht aan te<br />
passen. Tevens kan de gebruiker via<br />
het rechtermuisknopmenu ook alle texturen<br />
op ware grootte bekijken. Met<br />
behulp van de functie Reveal in<br />
Explorer wordt automatisch de<br />
Windows-verkenner opgestart in de<br />
folder waarin de textuur staat. Handig,<br />
want een volgende stap zou kunnen<br />
zijn om Abobe Photoshop op te starten<br />
om de textuur aan te passen. Vanuit het<br />
Asset Tracking dialoogvenster kan de<br />
gebruiker ook inloggen in Autodesk<br />
Vault. Dit is het datamanagementsysteem<br />
van Autodesk en beschikbaar<br />
voor Subscription-gebruikers. De Vault<br />
zorgt voor het beheer van alle bestanden<br />
die bij het project horen. Dus alle<br />
Auto<strong>CAD</strong>-bestanden, texturen die in<br />
Autodesk VIZ zijn gebruikt, maar<br />
eventueel ook alle Photoshop-bestanden.<br />
Tevens zorgt de Vault ervoor dat<br />
er geen scènes of Auto<strong>CAD</strong>-tekeningen<br />
worden overschreven. Zodra er<br />
opnieuw een document wordt ingecheckt,<br />
wordt automatisch het versienummer<br />
opgehoogd. Via het Historycommando<br />
kan de gebruiker altijd<br />
teruggaan naar een vorige versie van<br />
een bestand.<br />
Dankzij Autodesk Vault zijn VIZ-scène’s<br />
ook te bekijken zonder Autodesk<br />
VIZ op te starten. Dit gebeurt op basis<br />
van het 3D DWF-principe. Autodesk<br />
VIZ maakt automatisch een DWFbestand<br />
aan bij het uitchecken naar de<br />
Autodesk Vault.<br />
Overlay<br />
Het werken met externe referenties in<br />
Autodesk VIZ is weer helemaal up to<br />
date. Tijdens het werken met de referenties<br />
zal het opvallen dat de snelheid<br />
voor het laden van bestanden<br />
behoorlijk is toegenomen. In de Xref<br />
Scenes is er een kleine aanpassing te<br />
vinden. Een externe referentie is hier<br />
te plaatsen als Overlay, net als in<br />
Auto<strong>CAD</strong>. Met behulp van een<br />
Overlay worden externe referenties<br />
niet dubbel geladen op het moment<br />
dat het object zichzelf tegenkomt in<br />
een ander bestand. De meeste wijzingen<br />
zijn echter terug te vinden in het<br />
Xref Objects-dialoogvenster, zie<br />
afbeelding 2. Dit dialoogvenster is<br />
compleet opnieuw geschreven en<br />
oogt daardoor een stuk overzichtelijker.<br />
Voordat de gebruiker een scène<br />
plaatst als externe referentie krijgt hij<br />
de keuze wat er met de eventuele<br />
Modifiers moet gebeuren. Het is<br />
mogelijk om alle modifiers te negeren<br />
zodat er geen enkele modifier op een<br />
object wordt geladen. Een tweede optie<br />
is om de modifiers alleen beschikbaar<br />
te houden in het originele<br />
bestand. Indien de gebruiker een<br />
Modifier wil aanpassen, dan moet<br />
hiervoor het originele bestand worden<br />
geopend. De laatste optie is Xref,<br />
waarmee alle modifiers gewoon aan<br />
te passen zijn in de scène waarin de<br />
externe referentie is geplaatst. Deze<br />
aanpassingen gebeuren dan overigens<br />
niet op het originele bestand. Tevens<br />
zijn er een klein aantal kleine instellingen<br />
bijgekomen om te bepalen of<br />
materialen automatisch toegevoegd<br />
mogen worden. Ditzelfde geldt ook<br />
voor eventueel gebruikte manipulators.<br />
Tevens is het handig om achteraf<br />
pas te hoeven beslissen wat er in<br />
een extern bestand mag worden opgeslagen.<br />
Hierdoor kan de gebruiker<br />
gewoon ontwerpen en vervolgens een<br />
selectie maken als hij klaar is. Deze<br />
selectie is dan automatisch op te slaan<br />
als een externe referentie.<br />
Xref-materiaal<br />
Om slimmer om te gaan met materialen<br />
bestaat nu een nieuw Xref-materiaal<br />
in Autodesk VIZ 2007. Het<br />
principe is hetzelfde als bij een externe<br />
referentie. Het Xref-materiaal wordt<br />
44<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
3ds Max & Plug-ins<br />
odesk Vault<br />
Afbeelding 2.<br />
toegepast op een aantal objecten die<br />
als externe referentie worden gebruikt.<br />
Door het originele materiaal aan te<br />
passen zullen automatisch alle objecten<br />
worden aangepast waarop het<br />
Xref-materiaal is aangebracht. Dit is<br />
overigens wel een perfecte oplossing<br />
om met Proxy-objecten te renderen.<br />
Hiermee is het mogelijk om tegen een<br />
simpel object te zeggen dat het object<br />
in de rendering vervangen wordt door<br />
een zeer complex object, zoals<br />
bijvoorbeeld een 3D-boom. In de<br />
viewport tekent de gebruiker bijvoorbeeld<br />
heel simpel een groot aantal<br />
cirkels waar een proxy-object aanhangt.<br />
In de rendering worden dan alle<br />
simpele cirkels vervangen door een<br />
3D-opbouw. In de vorige versie van<br />
Autodesk VIZ kwamen de materialen<br />
echter niet mee op deze wijze. Door<br />
gebruik te maken van een Xref-materiaal<br />
is dit nu wel mogelijk.<br />
Material Editor<br />
In de Material Editor zijn er een aantal<br />
handige mogelijkheden bijgekomen.<br />
Deze bestonden al geruime tijd, maar<br />
dan in de vorm van een script. Heel<br />
veel gebruikers van Autodesk VIZ<br />
lopen al snel tegen het gebruik van<br />
materialen in de Material Editor op.<br />
Het is de beste optie om gewoon zelf<br />
een bibliotheek aan te leggen. Is de<br />
Material Editor vol, dan kan de gebruiker<br />
gewoon een compleet nieuw materiaal<br />
beginnen door een gebruikte weg<br />
te gooien. Die zit dan immers toch in<br />
de bibliotheek. Het opschonen van de<br />
Material Editor gaat volledig automatisch.<br />
Door gebruik te maken van de<br />
Reset Material Editor Slots worden<br />
alle materialen vervangen door een<br />
Afbeelding 3.<br />
standaard, grijs materiaal, zie afbeelding<br />
3. Is de gebruiker hier toch iets te<br />
voorbarig mee geweest, dan kan met<br />
behulp van het Restore Material Editor<br />
slots-commando de boel weer worden<br />
teruggezet. Wellicht wil de gebruiker<br />
niet de gehele Material Editor leegpoetsen,<br />
maar alleen materialen die<br />
niet gebruikt zijn verwijderen. Dit<br />
gebeurt al gauw als de gebruiker<br />
bijvoorbeeld een kopie maakt van een<br />
materiaal. Door het Condense Material<br />
Editor Slots-commando te gebruiken<br />
worden alle niet-toegepaste materialen<br />
in de scène automatisch verwijderd en<br />
worden alle materialen opnieuw gesorteerd,<br />
beginnend in het eerste slot.<br />
Conclusie<br />
Autodesk VIZ 2007 heeft tal van<br />
kleine wijzigingen ondergaan en is<br />
hiermee weer volledig compatibel<br />
met Autodesk 3ds Max 8. De combinatie<br />
met Autodesk Vault en<br />
Auto<strong>CAD</strong> is sterk aan te raden. Het<br />
is immers gratis en voorkomt een<br />
heleboel ellende.<br />
www.autodesk.nl<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 45
Inventor<br />
Autolimits – Deel I<br />
Zelfcontrole in Inventor 11<br />
Door: Rob Sman<br />
Om de belangrijkste afmetingen van onderdelen te bepalen krijgen sketches de vereiste bemating en<br />
worden hoogtes van extrusies aangegeven. In samenstellingen wordt de plaatsing van de<br />
componenten bepaald door de waarden van de assembly constraints. Toch kunnen er<br />
voorwaarden gelden voor het ontwerp, zoals afmetingen of massa, die niet direct door<br />
één van bovenstaande methodes worden bepaald. Om die voorwaarden te kunnen<br />
bewaken beschikt Inventor 11 over Autolimits.<br />
Afbeelding 1: Een onderdeel met AutoLimits. Er worden afmetingen bewaakt<br />
die geen parameters uit de sketches zijn. De symbolen geven de status van die<br />
afmetingen weer.<br />
Autolimits (AL) is te zien als een<br />
meet- en weeginstrument dat voortdurend<br />
in de gaten houdt of bepaalde<br />
waarden worden overschreden. De<br />
gebruiker geeft aan wat de grenswaarden<br />
zijn van welk onderdeel. Inventor<br />
zal met symbolen in het model aangeven<br />
wat de status van een AL is: goed,<br />
kritiek of fout. Als het woord grenswaarden<br />
valt, ligt het voor de hand te<br />
denken dat hier sprake is van het opgeven<br />
van toleranties. In zekere zin is dat<br />
ook wel zo, maar er is een verschil met<br />
bijvoorbeeld de toleranties die zijn op<br />
te gegeven voor parameters in een<br />
sketch. De grenswaarden van een AL<br />
kunnen eenvoudig worden overschreden.<br />
Inventor zal dan aangegeven dat<br />
dit gebeurt, maar het wordt niet verhinderd.<br />
Het is aan de gebruiker een keuze<br />
te maken uit de mogelijkheden die er<br />
zijn om het model te corrigeren en<br />
weer te laten voldoen aan de gestelde<br />
voorwaarden. Waarden die bewaakt<br />
kunnen worden zijn lengtes, afstanden,<br />
hoeken, omtrekken, oppervlakken,<br />
volumes en massa’s. Dit kan zowel in<br />
de onderdeel- als samenstellingsomgeving.<br />
In soorten en maten<br />
Neem een onderdeel dat heel eenvoudig<br />
een extrusie van een rechthoek is,<br />
met een taper van -5 graden. De afmetingen<br />
doen er niet veel toe. Duidelijk<br />
is dat de lengtes van de ribben die niet<br />
in het sketchvlak liggen onbekend zijn.<br />
Wanneer de lengte daarvan toch aan<br />
bepaalde voorwaarden moet voldoen,<br />
voorzien we die van Autolimits.<br />
Alle vijf de Autolimits-functies bevinden<br />
zich op één van de panels van<br />
de Panelbar. Wie veel gebruik maakt<br />
van AL kan desgewenst via<br />
Tools>Customize>Toolbars de overeenkomstige<br />
toolbar permanent op het<br />
scherm zetten. Wie ze nooit gebruikt<br />
kan via Tools>Add-Ins voorkomen dat<br />
de functies automatisch worden geladen.<br />
Op het panel is te kiezen voor het<br />
maken van instellingen, het plaatsen<br />
van AL en een Refresh-functie. We<br />
zullen eerst voorbijgaan aan de instellingen,<br />
en er is nog niets te ‘refreshen’.<br />
Het ligt voor de hand te kiezen voor<br />
een Dimensional AL. De dialoogbox<br />
die verschijnt verdient enige uitleg. In<br />
de eerste plaats is er een rij iconen<br />
waarin het type kan worden gekozen.<br />
De typen Lengte (length), Afstand<br />
(distance), Hoek (angle) en Diameter<br />
spreken voor zich. Ze zijn bruikbaar<br />
voor zowel features als sketches.<br />
Minimale Afstand (minimum distance)<br />
is de kleinste afstand tussen de<br />
oppervlakken van twee features. Het<br />
type hoeft niet op voorhand te worden<br />
gekozen, maar het mag wel.<br />
Wanneer de gebruiker een ribbe selecteert<br />
dan verschijnt de lengte daarvan<br />
in de eerste invoerregel. Kiest hij vervolgens<br />
nog een lijn dan zijn er twee<br />
mogelijkheden; als die tweede lijn niet<br />
parallel is aan de eerste dan kan het<br />
niet anders of de hoek tussen de lijnen<br />
wordt bepaald. Als de lijnen wél parallel<br />
zijn dan is er de keuze tussen de<br />
onderlinge afstand en de hoek, die dan<br />
natuurlijk nog 0 graden is. Kies het<br />
juiste icoon. De waarde wordt op de<br />
eerste regel definitief ingevoegd. Op<br />
de tweede regel staat Click to add.<br />
Deze maakt het mogelijk volgende<br />
waarden in de dialoog in te voeren.<br />
Deze zijn uiteraard van hetzelfde type<br />
als de eerste en de waarden worden bij<br />
elkaar opgeteld of van elkaar afgetrokken,<br />
afhankelijk van de gekozen<br />
bewerking in de eerste kolom.<br />
46<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
Inventor<br />
Uiteindelijk rolt er dus voor de AL een<br />
totaalwaarde uit de bus. Nu zijn we<br />
halverwege, want er moet nog worden<br />
bepaald binnen welke limieten die<br />
waarde mag variëren. Dit gebeurt op<br />
het tabblad Boundary in dezelfde dialoogbox.<br />
Hier staat aanvankelijk niets<br />
vermeld, maar met Click to add<br />
komen we al gauw verder. Als eerste<br />
worden waarden getoond waarbinnen<br />
de AL geacht wordt goed te zijn. Het<br />
groene bolletje geeft dat aan. De waarden<br />
die te zien zijn, zijn gebaseerd op<br />
de instellingen waar ik later nog op<br />
terug kom. Uiteraard mogen de waarden<br />
worden aangepast. Met Click to<br />
add is het mogelijk meer regels toe te<br />
voegen. Nu kan gekozen worden voor<br />
het aangeven van gebieden waarin de<br />
AL zijn grenzen nadert of de grenzen<br />
overschrijdt. Kies hiervoor respectievelijk<br />
de gele driehoek of het rode<br />
vierkant. Vermijdt overlappende waarden<br />
en vul geen formules in! Waarden<br />
als 0 en ‘oneindig’ worden bereikt<br />
door in plaats van het kleiner-dan-teken<br />
niets in de Lsign of Usign kolom<br />
te kiezen. Hier zien we ook hoe de AL<br />
afwijkt van gewone toleranties. Je kunt<br />
hier bijvoorbeeld best twee ‘groene<br />
gebieden’ hebben gescheiden door een<br />
‘rood gebied’.<br />
Probleempjes<br />
Er zijn een paar eigenaardigheden van<br />
AL die niet onvermeld mogen blijven.<br />
Met name het selecteren van hoekpunten<br />
op het model is lastig of lukt<br />
helemaal niet. Dit blijkt in een aantal<br />
gevallen afhankelijk van het gekozen<br />
aanzicht. Helaas is tijdens het selectieproces<br />
voor een AL de Select Otherfunctie<br />
niet aanwezig! Ik heb al geprobeerd<br />
dit op te lossen met het plaatsen<br />
Afbeelding 2: Weergave in de Browser<br />
Bar van de AutoLimits in het model van<br />
afbeelding 1.<br />
van een WorkPoint, maar zelfs dan liet<br />
dit zich niet selecteren. Wanneer echter<br />
dit WorkPoint al geselecteerd was<br />
voordat de AL-functie werd geactiveerd,<br />
kon onmiddellijk een tweede<br />
entiteit worden geselecteerd om de<br />
afstand te bepalen. Als de tweede<br />
selectie ook zo’n moeilijk te selecteren<br />
punt is, valt het te overwegen een<br />
3D-Sketch aan te maken en een Line te<br />
tekenen tussen de twee punten. Hierop<br />
is wel een AL aan te brengen.<br />
Nog een vreemde misser vinden we in<br />
Area-Perimeter AL. Het blijkt niet<br />
mogelijk op een blokje, zoals we hier<br />
in het voorbeeld gebruiken, de omtrek<br />
te bepalen van het vlak tegenover het<br />
oorspronkelijke Sketchvlak. Er zit dan<br />
niets anders op dan de lengte van de<br />
vier randen op te tellen in een AL.<br />
Het is ook lastig om de Rotate-functie<br />
te gebruiken vóór een eerste selectie<br />
heeft plaatsgevonden bij het definiëren<br />
van een AL. Dit lukt niet met de F4-<br />
toets, maar alleen door keuze in het<br />
menu of toolbar. Ook het deselecteren<br />
van entiteiten kan niet; bij een foute<br />
keuze zit er niets anders op dan de regel<br />
te wissen en opnieuw te beginnen.<br />
En dat is één<br />
De eerste AL is gedefinieerd, en met<br />
een OK wordt het proces afgesloten. We<br />
zien nu nog niets terug van hetgeen we<br />
hebben gedaan. Dat komt omdat er geen<br />
enkele aanleiding is voor een waarschuwing.<br />
Bovendien zeggen de standaardinstellingen<br />
dat AL’s die ‘OK’ zijn, niet<br />
in het model worden weergegeven. Dit<br />
is te veranderen. In het AL-Panel staat<br />
een AL Settings-functie. Deze toont een<br />
dialoogbox waarin we als eerste kunnen<br />
aangeven wat wel en niet getoond<br />
wordt. Kies bij de groene cirkel On en<br />
sluit af met OK. De AL verschijnt in<br />
beeld. Wijzig nu eens het model om te<br />
zien wanneer de AL verandert van status.<br />
Niet alleen in het grafisch scherm<br />
zijn de AL’s bekend, ook in de Browser<br />
Bar is te kiezen voor weergave van de<br />
AL’s. Even de juiste weergave selecteren<br />
en daar staan alle AL. Ze worden<br />
ingedeeld in groepen gebaseerd op het<br />
type. De naamgeving is niet te wijzigen;<br />
weer zo’n uitzondering op het Inventorgedrag.<br />
Informatie kan worden verkregen<br />
door via het plusje de inhoud van<br />
een AL uit te klappen, maar nog meer<br />
informatie wordt verkregen door<br />
eenvoudig de cursor even op het icoon<br />
van een AL’s te laten rusten.<br />
De auteur is bereikbaar via<br />
rob.sman@mechserv2000.nl<br />
De Waarheid over <strong>CAD</strong> en PDM:<br />
laat u ni op de mouw spelden<br />
Hi<strong>CAD</strong> ne t-HELiOS ne t: Meer informatie www.isdbenelux.nl<br />
ISD Benelux, Het Zuiderkruis 33, 5215 MV ’s-Hertogenbosch, Tel. 073-6153888<br />
The World of <strong>CAD</strong> and PDM Solutions<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 47
MicroStation<br />
Parametrisch Tekenen deel 2<br />
Grafische elementen met behulp<br />
Door: Johan Vreede<br />
In dit artikel een uitbreiding van een eerder verschenen artikel: Parametrisch Tekenen.<br />
Oftewel: er wordt nog eens teruggekomen op het creëren van grafische elementen met<br />
behulp van paramaters. Ditmaal zal de nadruk liggen op de symbology en andere<br />
bijbehorende kenmerken van het element en ook op enkele uitbreidingen bij de<br />
gebruikersinterface.<br />
serie elementen die naar mening van de gebruiker – al of<br />
niet tijdelijk - bij elkaar horen.<br />
Interface voor een eenvoudige parametrische routine.<br />
In het vorige artikel is uitgelegd dat met het commando<br />
CreateLineElement1 een lijnelement in het geheugen kan<br />
worden aangemaakt. Daarna wordt dat element met<br />
ActiveModelReference.AddElement daadwerkelijk aan<br />
de tekening toegevoegd. Evenzo kan met Create-<br />
EllipseElement2 een cirkel, met CreateArcElement1 een<br />
boog en met<br />
CreateShapeElement een vlak worden aangemaakt. Soms<br />
is het zelfs nodig de elementen samen te voegen tot een<br />
complex element. Daarvoor moet eerst een reeks met elementen<br />
worden aangemaakt die als invoer dienen voor<br />
het commando CreateComplexShapeElement. Als dit<br />
element gesloten is, is het bovendien mogelijk een fillcode<br />
of een arcering toe te voegen.<br />
Soms zijn van een commando twee versies beschikbaar,<br />
zoals CreateLineElement1 en CreateLineElement2. De<br />
versies verschillen dan meestal iets in de argumenten. Zo<br />
heeft CreateLineElement2 slechts twee punten als invoer,<br />
terwijl CreateLineElement1 een willekeurige reeks van<br />
punten als invoer accepteert. Het is aan de programmeur<br />
om het meest geschikte commando te kiezen.<br />
Complexe elementen<br />
Het samenvoegen van een aantal elementen tot een complex<br />
element is natuurlijk ook toepasbaar bij het maken<br />
van bibliotheekelementen. De commando-syntax is:<br />
CreateCellElement1(, ,<br />
). Het is mogelijk een cel zonder naam aan te<br />
maken (een zogeheten Orphan Cell) door als naam<br />
vbNullString te gebruiken. Orphan Cells (unnamed cells)<br />
worden onder andere gebruikt voor ‘groups’. Dit is een<br />
Dynamische weergave<br />
Tijdens het plaatsen van het element, bijvoorbeeld de cel,<br />
wil de gebruiker zien wat er gaat komen. Hiervoor kan<br />
hij de dynamics gebruiken. Dit is uiteraard van belang<br />
voor de afmetingen, maar vooral ook voor hoekverdraaiing<br />
en schaal. Let op dat fills en arceringen pas worden<br />
getoond op het moment dat het element definitief is geplaatst.<br />
Bij de dynamische weergave wordt gebruik gemaakt van<br />
een zelf aan te maken klasse die het event<br />
IprimitiveCommandEvents implementeert. Implemetatie<br />
houdt in dat de functies IPrimitiveCommand-<br />
Events_Dynamics, _DataPoint, _Reset, _Start, _KeyIn en<br />
_CleanUp worden gedefinieerd, waarbij vaak bij een<br />
aparte subfunctie wordt gebruikt voor het calculeren van<br />
de punten waaruit het totale element is opgebouwd.<br />
Symbology<br />
Een belangrijk onderwerp bij het aanmaken van een element<br />
is de symbology die moet worden gebruikt. Dat wil<br />
dus zeggen: kleur, laag, lijntype en lijndikte. Dit kan door<br />
een ander element als template te kiezen, of door de<br />
symbology – die dan in eerste instantie gebaseerd is op de<br />
actieve settings – direct na het aanmaken te wijzigen in<br />
de gewenste symbology. Als de gebruiker een ‘template<br />
element’ wil gebruiken, zal hij dit element eerst moeten<br />
aanwijzen. Daarbij is het van belang dat de juiste syntax<br />
wordt gebruikt. In principe wordt een verwijzing naar een<br />
setting gemaakt zodat het juiste objecttype is gegarandeerd.<br />
Dat wil zeggen dat de definitie van de laag een<br />
level-object is en niet een tekst die de naam van die laag<br />
bevat. Dus niet NewElement.Level=”cm_laag” maar<br />
NewElement.Level =ActiveDesignFile.Levels(“cm_laag”).<br />
Dit geldt evenzo voor lijntypen. Weliswaar zijn de standaard<br />
lijntypen met nummers te benoemen, 0 tot en met<br />
7, maar speciale lijntypen zijn alleen via hun naam te benaderen.<br />
Hierbij dient uiteraard te worden gecontroleerd<br />
of dat lijntype wel geladen is. Ook voor lagen zal de gebruiker<br />
moeten controleren of de laagnaam wel bestaat. Is<br />
dit niet het geval dan kan hij er voor kiezen deze aan te<br />
maken – mits de environment settings dit toestaan.<br />
Controle van deze environment setting gaat bijvoorbeeld<br />
als volgt:<br />
48<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
van parameters<br />
If ActiveWorkspace.IsConfigurationVariableDefined ("_USTN_CA-<br />
PABILITY") Then<br />
If InStr(ActiveWorkspace.ConfigurationVariableValue<br />
("_USTN_CAPABILITY"), "+CAPABILITY_LEVELS_CREATE")<br />
> 0 Then ActiveDesignFile.AddNew Level ("cm_laag")<br />
End If<br />
Invoercontrole<br />
Een van de belangrijkste onderdelen bij de bedieningsaspecten voor invoer is<br />
de controle op juistheid hiervan. In dit geval is dit bijvoorbeeld de situatie dat<br />
m5 >= 2*d2 moet zijn. Hiervoor is de methode/event te gebruiken. Dit is beter<br />
dan TextBox1_Change() omdat de verwerking pas dient te gebeuren als<br />
de gebruiker het invulvak verlaat, niet meteen nadat een karakter ingetikt is.<br />
Private Sub TextBox1_AfterUpdate()<br />
TextBox1.Text = CStr(Format(Val(TextBox1.Value), "0.00"))<br />
End Sub<br />
De controle bevat bovendien nog een extra functie om de invoer om te zetten<br />
in een vast format, bijvoorbeeld twee cijfers achter de komma.<br />
Default-waarden<br />
Tot slot is er nog de mogelijkheid<br />
om default-waarden te<br />
bewaren voor volgend gebruik<br />
van de routine. Een mogelijke<br />
methode is de ingevoerde<br />
waarden in de dialoogbox in<br />
een eenvoudig bestand te<br />
bewaren, bijvoorbeeld op een<br />
van de gebruikersnaam afhankelijke<br />
locatie zoals aangegeven<br />
met _USTN_HOMEP-<br />
REFS.<br />
Uiteraard moeten deze gegevens<br />
weer worden ingelezen<br />
Arceren en andere vulmogelijkheden zijn ingebouwd. voordat de dialoogbox in beeld<br />
komt, en moeten de nieuwe<br />
waarden worden weggeschreven op het moment dat het element wordt<br />
geplaatst. Op deze manier is het mogelijk een volwaardige parametrische<br />
routine te programmeren die in heel veel gevallen bruikbaar zal zijn. Succes<br />
met uw eigen programmaontwerp.<br />
Broncode<br />
Dit is voorlopig het laatste artikel in de serie VBA-programmeren met<br />
MicroStation. De broncode (de MVBA-routine) van de beschreven voorbeelden<br />
zijn als vanouds te vinden op www.cadmagazine.nl. Voor vragen of<br />
opmerkingen is de auteur bereikbaar via johan.vreede@studio4d.nl.<br />
COLUMN<br />
Tweepuntnul<br />
Hét internet bestaat niet meer.<br />
Toch hoeft u niet te schrikken. Wanneer<br />
u goed leest, ontdekt u het streepje op de<br />
e. Hét internet. Zoiets als dé bank. De<br />
suggestie van het streepje is duidelijk: er<br />
is er maar één.<br />
Wat internet betreft, dient zich een nieuwe<br />
release aan: web 2.0. Het is het web<br />
van sociale netwerken, weblogs, tags,<br />
wiki’s en meer van dat ras. Het duizelt<br />
Vergelijk dan www.britannica.com met<br />
www.wikipedia.nl. De Encyclopædia<br />
Britannica: de oudste Engelstalige encyclopedie<br />
– oorspronkelijk op papier,<br />
inmiddels online. Daar tegenover<br />
Wikipedia: een online encyclopedie<br />
waaraan ook u uw bijdrage kunt leveren.<br />
In uw eigen taal, zonodig zelfs in<br />
uw eigen dialect. Iedereen die zich deskundig<br />
vindt op een bepaald gebied kan<br />
zijn of haar mening(!) toevoegen aan de<br />
encyclopedie. Bij weblogs doet zich hetzelfde<br />
fenomeen voor: iedereen met<br />
journalistieke ambities (of wat daarvoor<br />
doorgaat) publiceert naar hartelust op<br />
het web (2.0 wel te verstaan).<br />
Langzamerhand wordt het web de<br />
plaats waar alles gebeurt: zelfs voor<br />
software heb je geen werkstations meer<br />
nodig. Een softwareproduct wordt<br />
steeds meer een dienst.<br />
Aan <strong>CAD</strong>-land gaat dit alles niet voorbij.<br />
Op 1 mei jongstleden had een<br />
Canadese softwareontwikkelaar de primeur:<br />
een webbrowser als enige gereedschap<br />
voor basishandelingen met <strong>CAD</strong>bestanden.<br />
Een goede twee maanden later<br />
leert een kijkje in de ontwikkelkeuken<br />
van Autodesk dat ook zij werken aan<br />
een zero client viewer. Alles wijst erop<br />
dat hier geen sprake is van een hype.<br />
Dat hier echt sprake is van doorontwikkeling,<br />
van volwassen<br />
worden<br />
van het web.<br />
Release tweepuntnul.<br />
Edwin Schalk<br />
commercieel<br />
directeur DeltaPi<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 49
SolidWorks<br />
Inrichting SolidWorks zorgt voor de juiste uitslagen<br />
Plaatwerkuitslagen creëren met<br />
Door: Renso Kuster<br />
Het maken van een plaatwerkuitslag is niet alleen het tot een plat<br />
vlak terugbrengen van een gevouwen plaatwerkproduct, er zal ook<br />
een buigcorrectie moeten plaatsvinden. Ik krijg met enige<br />
regelmaat vragen hoe SolidWorks dit doet en hoe gebruikers de<br />
bedrijfsspecifieke buigregels kunnen verwerken in SolidWorks.<br />
Afbeelding 1:<br />
Bend Allowance correctiefactor.<br />
Afbeelding 2:<br />
Bend Deduction correctiefactor.<br />
Correctie K-factor<br />
Veel mensen zullen nu een welbekende<br />
correctiefactor missen, is<br />
SolidWorks die vergeten Nee,<br />
SolidWorks heeft ook de mogelijkheid<br />
om de uitslag te bepalen middels<br />
een K-factor. Maar is dit een extra<br />
methode Nee, want middels een formule<br />
waarin de K-factor zit verwerkt,<br />
wordt uiteindelijk een Bend<br />
Allowance uitgerekend. Wat het aantal<br />
correctiemethoden weer terug op<br />
twee brengt. Wat houdt de K-factor<br />
formule in De ligging van de neutrale<br />
lijn wordt ook wel de K-factor<br />
genoemd. De waarde van de factor is<br />
een verhoudingsgetal en wordt<br />
bepaald door de positie van de ligging<br />
(t) te delen door de plaatdikte (T), de<br />
K-factor zal dus altijd een waarde zijn<br />
tussen 0 en 1. De formule die bij de<br />
K-factor berekening gebruikt wordt is<br />
als volgt:<br />
SolidWorks kan plaatwerkonderdelen<br />
met specifieke features behandelen<br />
omdat plaatwerk een aantal unieke<br />
eigenschappen bezit welke in elk<br />
onderdeel terugkomen. Deze drie eigenschappen<br />
zijn homogene plaatdikte,<br />
buigradius en buigcorrectie. De<br />
homogene plaatdikte ontstaat omdat<br />
een plaatwerkonderdeel altijd uit een<br />
standaardplaat wordt gemaakt.<br />
Vanwege de productiemethode van<br />
plaatwerk zal bij een buiging altijd<br />
een buigradius ontstaan. Door het<br />
buigen van de plaat treedt er in deze<br />
buigzone deformatie van het materiaal<br />
op. Hierdoor wordt het materiaal<br />
in de buigzone veranderd van lengte.<br />
Om de juiste uitgeslagen lengte te<br />
kunnen bepalen, zal deze deformatie<br />
gecorrigeerd moeten worden door<br />
middel van buigrorrectie. Dit is tevens<br />
de belangrijkste eigenschap,<br />
want dit bepaalt de uiteindelijke lengte<br />
van de uitslag.<br />
Buigcorrectiemethoden<br />
Voor het berekenen van de buigcorrectie<br />
kent SolidWorks een tweetal<br />
manieren. Dit zijn bend allowance<br />
en bend deduction. Wat houden deze<br />
twee methoden nu in De Bend<br />
allowance-methode bepaalt de uitslag<br />
middels de onderstaande formule:<br />
Lt = A + B + BA<br />
In deze formule staat Lt voor de<br />
uitgeslagen lengte en zijn A en B<br />
de lengtes van de rechte zijden tot<br />
aan de buigzone, zie figuur 1. BA<br />
is de daadwerkelijke bend allowance<br />
correctiefactor.<br />
Voor de Bend deduction-methode<br />
geldt een andere formule:<br />
Lt = A + B - BD<br />
Ook hierin is Lt is de uitgeslagen<br />
lengte, maar zijn A en B zijn de<br />
lengtes van de rechte zijden tot aan<br />
het snijpunt van beide zijden, zie figuur<br />
2. Dit is het grootste verschil in<br />
beide methodieken. BD is de daadwerkelijke<br />
bend deduction correctiefactor<br />
BA=(R + KT) A/180<br />
In deze formule is R de buigradius,<br />
K is de K-factor, T is de plaatdikte en<br />
A is de buighoek.<br />
Zoals te zien is, rekent deze K-factor<br />
formule een bend allowance uit. Deze<br />
is echter in tegenstelling tot de eerder<br />
beschreven bend allowance geen vaste<br />
waarde, maar een variabele. Dit betekent<br />
dus dat met deze methode in<br />
een product met veel verschillende<br />
buighoeken en buigradii een veel<br />
nauwkeurigere uitslag te bepalen is.<br />
Buigtabellen<br />
Een extra mogelijkheid voor het vastleggen<br />
van de correctiefactor is de<br />
bendtable. Dit is geen nieuwe manier<br />
van correctiebepaling, maar een<br />
mogelijkheid om de correctiefactoren<br />
gestructureerd vast te leggen. Het is<br />
tevens een manier om de waarden<br />
van bend allowance/deduction en de<br />
K-factor te laten variëren. De buigtabel<br />
wordt vastgelegd in een MS<br />
Excel- of een tekstbestand. In deze<br />
tabellen is per hoek, buigradius en<br />
plaatdikte op te geven wat de<br />
betreffende buigcorrectie is.<br />
50<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
SolidWorks<br />
SolidWorks<br />
Afbeelding 3: Plaatwerk.<br />
Dit levert dus zeer nauwkeurige uitslagen<br />
op indien gebruik wordt gemaakt<br />
van de juiste correctiewaarden.<br />
Indien het plaatwerkproduct een<br />
buighoek bevat die niet opgegeven<br />
staat in de buigtabel, zal SolidWorks<br />
deze waarde bepalen middels interpolatie.<br />
Hiervoor maakt het pakket<br />
gebruik van de eerstvolgende waarde<br />
voor en na de gevraagde hoek. In de<br />
juiste verhouding wordt dan de waarde<br />
bepaald.<br />
Indien er bedrijfspecifieke buigregels<br />
zijn, is het altijd aan te raden om<br />
buigtabellen te gebruiken en hierin<br />
de regels te verwerken. Templates<br />
voor de buigtabellen staan in de<br />
installatie directory van SolidWorks<br />
en vervolgens de directory: lang/english/bendtables.<br />
Gebruik deze tabellen<br />
als basis voor een eigen tabel. Het<br />
beste zijn vervolgens de tabellen op te<br />
slaan op een netwerklocatie, zodat<br />
iedereen gebruik kan maken van een<br />
en dezelfde tabel. Zo is een bedrijfsstandaard<br />
te creëren. In de opties van<br />
SolidWorks bij file locations is in te<br />
stellen op welke locatie de tabellen<br />
moeten komen.<br />
Geen correcties!<br />
Een aantal bedrijven werkt zonder<br />
buigcorrecties. Dit is valide situatie<br />
indien gebruik wordt gemaakt van<br />
een dunne plaat en een niet al te grote<br />
nauwkeurigheid verlangd is. De eerste<br />
reactie die vaak komt is dan: “Dus<br />
als we de correctie op nul zetten, is<br />
het voor ons goed.” Dit is echter niet<br />
het geval. Want als we naar de correctiemethoden<br />
kijken en we zouden hier<br />
de waarde nul invullen, zal<br />
SolidWorks niet met de juiste uitslag<br />
komen. Een voorbeeld. We hebben<br />
een strip met een plaatdikte en<br />
buigradius van 2, deze plaat bevat 2<br />
zijden van 100 millimeter welke 90<br />
graden ten opzichte van elkaar staan.<br />
We berekenen de uitslag middels<br />
Bend deduction dus de lengtes die we<br />
in moeten vullen zijn 100-2(buigradius)=98:<br />
Lt = 98 + 98 + 0<br />
De uitslag is dus 196 millimeter lang,<br />
4 millimeter korter dan we nodig<br />
hebben. Bij een hoek van 90 graden is<br />
dus altijd de buigradius maal twee<br />
nodig als Bend Allowance correctiefactor<br />
indien geen daadwerkelijk<br />
correctie gewenst is.<br />
Conclusie<br />
SolidWorks biedt de mogelijkheid om<br />
middels de sheetmetal-functionaliteit<br />
uiterst nauwkeurige plaatwerkuitslagen<br />
te creëren. De gebruiker dient<br />
hiervoor wel de juiste correcties te<br />
gebruiken. Het is hierbij mogelijk om<br />
gebruik te maken van de correcties<br />
welke SolidWorks voorstelt, maar<br />
wie eigen, bedrijfsspecifieke regels<br />
heeft zal deze op een juiste manier<br />
moeten verwerken in SolidWorks<br />
bijvoorbeeld middels buigtabellen.<br />
Wie nog vragen heeft naar aanleiding<br />
van dit artikel kan altijd contact<br />
opnemen middels e-mail:<br />
Renso@cadmes.nl<br />
Afbeelding 4: Een uitslag.<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 51
SolidEdge<br />
Solid Edge versie 19 deel 1<br />
Motors en Gears voor bewegende<br />
Door: Jaap Dubbelaar<br />
De nieuwste versie van Solid Edge bevat een groot aantal<br />
uitbreidingen en verbeteringen die zich vooral richten op innovatie<br />
en het uitwisselen van informatie binnen ontwerpteams en<br />
daarbuiten. Dit artikel is de eerste in een reeks waarin deze<br />
vernieuwingen in Solid Edge versie 19 belicht worden.<br />
of door de dynamische Move Partfunctie,<br />
het tweede onderdeel meebeweegt.<br />
Deze beweging kan uiteraard<br />
betekenen dat nog veel meer onderdelen<br />
gaan bewegen als deze via andere<br />
samenstellingrelaties met elkaar zijn<br />
verbonden.<br />
De samenstellingsrelatie ‘Gear’ voor Rotation-Rotation en Rotation-Linear<br />
bewegingsoverdracht.<br />
In tegenstelling tot wat de benaming<br />
Motors en Gears zou doen denken,<br />
worden hier geen machineonderdelen<br />
uit een componentenbibliotheek mee<br />
bedoeld. Het betreft hier nieuwe relatietypes<br />
binnen de samenstellingmodule,<br />
vooral voor het definiëren van bewegende<br />
constructies om de werking<br />
van machinedelen te bestuderen en te<br />
demonstreren. Gears zijn hierbij constraints<br />
om een overbrenging van een<br />
beweging tussen twee onderdelen aan<br />
te geven. Dit kan een overbrenging tussen<br />
twee draaiende delen zijn, zoals<br />
tandwielen, V-snaren en kettingoverbrengingen,<br />
maar ook tussen lineaire<br />
overbrengingen, zoals bij hydraulische<br />
cilinders. Daarnaast is de combinatie<br />
van rotatie en translatie mogelijk, zoals<br />
bij een tandwiel- en tandbeugeloverbrenging.<br />
Nadat de gebruiker met de gebruikelijke<br />
geometrische relaties de positie van<br />
de onderdelen heeft bepaald, wordt<br />
door middel van een Gear de bewegingsoverdracht<br />
aangegeven. Op dat<br />
moment kiest de ontwerper het type<br />
overbrenging: Rotation-Rotation,<br />
Linear-Linear of Rotation-Linear.<br />
Nadat de betreffende onderdelen zijn<br />
geselecteerd met de overeenkomstige<br />
draaipunten of verplaatsingsassen<br />
wordt vervolgens de overbrengingsverhouding<br />
en richting ingegeven. Dit<br />
kunnen verhoudingsgetallen of berekeningen<br />
via de parameters zijn, maar<br />
ook de overeenkomstige tandaantallen.<br />
Het resultaat zal zijn dat bij een beweging<br />
van het eerste onderdeel, door bijvoorbeeld<br />
het wijzigen van parameters<br />
Rotatie en lineair<br />
Met de nieuwe Motor-definitie kan een<br />
beweging van een onderdeel worden<br />
aangegeven als een soort aandrijving<br />
binnen de samenstelling. Hier kan gekozen<br />
worden uit twee typen: rotatie of<br />
lineaire verplaatsing.<br />
De gebruiker kiest het onderdeel waarop<br />
de aandrijving dient te komen en de<br />
rotatie- of verplaatsingsas. Om het onderdeel<br />
de beweging te kunnen laten<br />
maken, dient deze in de bewegingsrichting<br />
niet constraint te zijn. Als settings<br />
worden de snelheid aangegeven,<br />
de richting en een eventuele eindstand<br />
waarop de aandrijving dient te stoppen.<br />
Er kunnen een ongelimiteerd aantal<br />
motordefinities binnen een samenstelling<br />
worden aangebracht, terwijl een<br />
onderdeel ook door meerdere motoren<br />
is aan te sturen.<br />
Via de functie Simulate Motor verschijnen<br />
de motoren op de tijdbalk van<br />
de nieuwe Animation Editor. Deze tijd-<br />
Met ‘Motor’-relaties worden bewegingen gedefinieerd binnen de samenstelling die<br />
via de tijdbalk te starten en te stoppen zijn.<br />
52<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
SolidEdge<br />
constructies<br />
balk lijkt op die van videomontageapplicaties<br />
en met simpel verschuiven,<br />
maar ook Copy/Past en Mirror voor het<br />
omdraaien van richtingen, zijn de volgorde<br />
en tijdstippen van starten van motoren<br />
te kiezen. Hierbij is het tevens<br />
mogelijk om het type solver te kiezen:<br />
Detect Collisions, Physical Analysis<br />
en No analysis, zoals binnen het ‘Move<br />
Part’-commando. Met de bekende<br />
Play/Pause/Stop-knoppen kan de gebruiker<br />
vervolgens de tijdbalk bedienen,<br />
waarbij de motoren op het juiste<br />
moment van start gaan en de werking<br />
van de complete samenstelling wordt<br />
gesimuleerd. Deze animatie is desgewenst<br />
als filmpje in .avi-formaat op te<br />
slaan, zodat de werking van een machine<br />
of systeem ook buiten de applicatie<br />
te bekijken is. De genoemde Animation<br />
Editor wordt overigens ook<br />
gebruikt bij de nieuwe Explode-<br />
Render-Animation-functionaliteit van<br />
Solid Edge versie 19 die in een later artikel<br />
zal terugkomen.<br />
PMI<br />
De nieuwe Product Manufacturing<br />
Information (PMI-)functionaliteit binnen<br />
Solid Edge omvat het in 3D annoteren<br />
van het ontwerp, zoals maatvoering,<br />
vorm- en plaatstoleranties, lassymbolen<br />
en bewerkingstekens, zodat<br />
de volledige productdefinitie in dit bestand<br />
wordt opgeslagen. We spreken<br />
dan van ‘Smart Models’. In veel gevallen<br />
worden hierdoor 2D-tekeningen<br />
overbodig.<br />
In de norm ASME Y14.41 is vastgelegd<br />
hoe PMI gebruikt moet worden<br />
voor het vastleggen van productinformatie.<br />
UGS was onderdeel van het comité<br />
die aan de totstandkoming van deze<br />
standaard heeft gewerkt. Het is daarom<br />
niet verwonderlijk dat PMI in V19<br />
geheel in overeenstemming met deze<br />
norm is uitgevoerd. De verwachting is<br />
dat ook in Europa binnenkort vergelijkbare<br />
normen tot stand zullen komen.<br />
Voor PMI bestaat binnen de Part,<br />
SheetMetal en Assembly-omgeving<br />
een nieuwe toolbar met bemating- en<br />
annotatiefuncties zoals Smart Dimension,<br />
Coördinaatbemating en fabricagesymbolen<br />
die van de Draft-omgeving<br />
Het aanbrengen van PMI in het 3D-model waardoor de 2D-werktekening vaak<br />
overbodig wordt.<br />
bekend zijn. Nadat een vlak gekozen is<br />
om de oriëntatie van de maatvoering<br />
aan te geven, kan de gebruiker maten<br />
plaatsen op de gewenste modelgeometrie.<br />
Ook na het roteren van het model<br />
blijft de tekst leesbaar en wordt deze<br />
automatisch aangepast, zodat teksten<br />
niet ondersteboven of gespiegeld te<br />
zien zijn.<br />
Via Show/Hide zijn maten al of niet<br />
zichtbaar te maken. Voor het overnemen<br />
van maten uit Profiles en Sketches<br />
is de nieuwe functie Copy to PMI te<br />
gebruiken. Deze werkt overeenkomstig<br />
Retrieve Dimension in Draft. Ook<br />
doorsneden zijn binnen het onderdeel<br />
of de samenstelling aan te brengen<br />
middels het nieuwe ‘Sections’-commando.<br />
Superaanzichten<br />
Om een aantal kenmerkende aanzichten<br />
binnen het ontwerp te definiëren<br />
kan de ontwerper gebruik maken van<br />
zogenaamde Model Views. Dit zijn een<br />
soort super Display Configuraties<br />
waarin naast het aan- en uitschakelen<br />
van onderdelen ook wordt vastgelegd<br />
onder welke hoek wordt gekeken, welke<br />
zoomfactor het beeld moet hebben,<br />
welke PMI-elementen zichtbaar zijn en<br />
of de Simplified weergave en Sections<br />
aan of uit moeten staan.<br />
Ook de gratis Solid Edge viewer,<br />
XpressReview en JT-bestanden ondersteunen<br />
de Model Views en PMI, zodat<br />
de ontwerpen inclusief alle maatvoering<br />
en annotatie ook bekeken kunnen<br />
worden buiten Solid Edge. Vanuit de<br />
EdgeBar kan de gebruiker het commando<br />
Send PMI to View and Markup<br />
activeren, waarna het model of de samenstelling<br />
wordt overgenomen in de<br />
V&M viewer waarbinnen de Packaged<br />
Collaboration File is aan te maken. Dit<br />
bestand bevat hierdoor de complete<br />
3D-ontwerpspecificatie inclusief de fabricagedetails.<br />
Al of niet onder het beheer<br />
van PDM kan dit PCF-bestand via<br />
het bedrijfsnetwerk of e-mail worden<br />
gedistribueerd binnen en buiten het bedrijf.<br />
64 Bit<br />
Solid Edge versie 19 is nu ook leverbaar<br />
als 64 bit-applicatie. Deze versie,<br />
die naast de normale 32 bit-uitvoering<br />
te gebruiken is, is speciaal bedoeld<br />
voor situaties waarbij 4 Gb RAM-geheugen<br />
onvoldoende is, bijvoorbeeld<br />
bij het werken met extreem grote samenstellingen.<br />
Aanvullende informatie over Solid<br />
Edge is te vinden op<br />
www.solidedge.com en<br />
www.solidedge.nl. Eventuele<br />
vragen of opmerkingen zijn welkom<br />
via: solidedge.benelux@ugs.com<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 53
Tips & Tricks<br />
Tuning Auto<strong>CAD</strong><br />
Slimme tekstvelden in Auto<strong>CAD</strong><br />
Door: Gerard IJzermans<br />
Een voorbeeld van slimme tekst is de maatvoering in Auto<strong>CAD</strong>.<br />
Zoals bekend is deze associatief, hetgeen betekent dat de<br />
maatvoeringtekst verandert als de afmetingen van het gemeten<br />
object veranderen. In de nieuwere versies van Auto<strong>CAD</strong> kan<br />
nu ook slimme tekst worden toegepast in tal van andere<br />
situaties. Hiervoor is een nieuw tekstobject ingebracht<br />
dat de naam 'Field' heeft gekregen.<br />
Afbeelding 1: De actuele<br />
lengte van de lijn kan in<br />
een veld dynamisch<br />
worden weergegeven.<br />
Een field of een veld is in Auto<strong>CAD</strong><br />
een speciaal tekstobject dat in de tekening<br />
kan worden ingevoegd om de actuele<br />
waarde van een veranderbaar<br />
object weer te geven. Afbeelding 1<br />
laat in een eenvoudig voorbeeld een<br />
toepassing van zo'n veld in Auto<strong>CAD</strong><br />
zien. Het betreft een lijn die in lengte<br />
is gewijzigd.<br />
De lengte van een lijn wordt in dit<br />
voorbeeld in een tekstregel vermeld<br />
waarin een veld is ingevoegd. Het<br />
veld is de tekst met de grijze achtergrond.<br />
Als de lengte van de lijn verandert,<br />
wordt de waarde van het veld automatisch<br />
bijgewerkt. Dit bijwerken<br />
gebeurt op zijn laatst als de tekening<br />
wordt opgeslagen, maar bijvoorbeeld<br />
ook als de tekening wordt<br />
geopend (datum), bij het voorbereiden<br />
van het afdrukken of het commando<br />
‘regen’. Een enkel veld kan tussentijds<br />
ook worden bijgewerkt door de optie<br />
'Update Fields' in het pulldown-menu<br />
'Tools' te activeren. Zoals hiervoor al<br />
is aangegeven is het veld te herkennen<br />
aan de grijze achtergrond die met de<br />
systeemvariabele FIELDDISPLAY<br />
desgewenst is uit te zetten. FIELD-<br />
DISPLAY = 1: veld wordt getoond<br />
met grijze achtergrond, FIELDDIS-<br />
PLAY = 0: veld wordt getoond zonder<br />
achtergrond. Overigens wordt de grijze<br />
achtergrond niet mee afgedrukt. De<br />
veldfaciliteit is zowel in Model Space<br />
als in Paper Space toe te passen.<br />
Veld invoegen<br />
Het invoegen van het veld kan op<br />
verschillende manieren gebeuren. In<br />
het voorbeeld, tijdens het invoeren<br />
van tekst, kan dat op twee manieren:<br />
vanuit het popup-menu zoals afbeelding<br />
2 laat zien, of via de in de afbeelding<br />
gemarkeerde toets 'Insert<br />
Field'.<br />
Afbeelding 3: Dialoogvenster Field<br />
voor een object.<br />
Het veld is in te voegen door bij het<br />
invoeren van de tekst, op de gewenste<br />
tekstpositie de rechtermuistoets in te<br />
klikken en in het menu dat dan verschijnt,<br />
zoals afbeelding 2 laat zien,<br />
de optie 'Insert Field…' te selecteren.<br />
Hiermee word het dialoogvenster<br />
'Field' geopend dat in afbeelding 3 te<br />
zien is. Omdat we het veld aan een<br />
lijn, een object, willen koppelen,<br />
selecteren we in het venster 'Field<br />
names:' het item 'Object', waardoor in<br />
het dialoogvenster de aspecten<br />
hiervoor verschijnen.<br />
Door middel van de selectieknop<br />
naast het veld 'Object type:' is het gewenste<br />
object in de tekening te selecteren,<br />
in ons voorbeeld de lijn. In het<br />
venster 'Property:' van het dialoogvenster<br />
verschijnen dan de eigenschappen<br />
van dit object, zie afbeelding<br />
4. Als hierin de eigenschap<br />
'Length', lengte, wordt geselecteerd<br />
Afbeelding 2: Een veld invoegen in<br />
een tekstregel.<br />
Afbeelding 4: Eigenschap 'lengte' voor<br />
de geselecteerde lijn aan het veld toekennen.<br />
54<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
Tips & Tricks<br />
Afbeelding 5: Ingesloten oppervlakte als begrenzing niet gesloten is.<br />
laat het venster 'Preview:' de actuele<br />
waarde hiervan zien, zoals die in de<br />
tekening wordt afgebeeld.<br />
Oppervlakte<br />
De vensters 'Field names:' en<br />
'Property:' van afbeelding 4 geven al<br />
een indicatie van de overweldigende<br />
hoeveelheid velden die kunnen worden<br />
ingevoegd. Alleen al van de<br />
objecten in Auto<strong>CAD</strong> is vrijwel elke<br />
eigenschap in een veld weer te geven.<br />
Zo kunnen velden worden ingevoegd<br />
die de oppervlakte of de omtrek tonen<br />
van een cirkel, een veelhoek of een<br />
willekeurige veelhoek die wordt<br />
gevormd door een polylijn of een<br />
spline. De waarde van het 'Area'-veld<br />
verandert als een polylijn wordt<br />
bewerkt (Pedit) of van 'decurved'<br />
wordt omgezet in 'fit to curve' of in<br />
een 'spline curve'. Een praktische<br />
toepassing van zo’n Area-veld is<br />
bijvoorbeeld de oppervlakteaanduiding<br />
van een ruimte, die automatisch<br />
verandert als de afmetingen van de<br />
ruimte wijzigen. Verder is ook de<br />
oppervlakte die een boog omsluit op<br />
te nemen. Auto<strong>CAD</strong> construeert<br />
hiervoor een denkbeeldige rechte lijn<br />
van het ene eind van een boog naar<br />
het andere en geeft hiervan de<br />
ingesloten oppervlakte. Hetzelfde<br />
gebeurt met splines en polylijnen die<br />
geen gesloten figuur vormen, zie<br />
afbeelding 5. De streeplijn is<br />
toegevoegd om de denkbeeldige sluitlijn<br />
aan te geven die Auto<strong>CAD</strong><br />
gebruikt om de oppervlakte te berekenen.<br />
Attributen<br />
Ook in de attribuutdefinitie is<br />
de waarde van het attribuut als een<br />
veld in te voegen. Een praktische<br />
toepassing hiervan is bijvoorbeeld het<br />
Afbeelding 6: Velden voor datum en tijd.<br />
titelblok. Alle attributen hiervan<br />
kunnen met een veldwaarde worden<br />
gevuld. In eerste instantie zal dit nog<br />
niet veel voordeel opleveren<br />
en moeten bijna alle waardes, net als<br />
een attribuut, handmatig worden ingevuld.<br />
Dit verandert als de velden<br />
gekoppeld zijn aan soortgelijke<br />
velden in titelblokken van andere<br />
tekeningen. Op dit laatste zullen we<br />
binnenkort nader ingaan in enkele<br />
volgende afleveringen van Tuning<br />
Auto<strong>CAD</strong>. Een praktisch voorbeeld<br />
van een attribuut in het titelblok is de<br />
datum. Het dialoogvenster 'Field' is<br />
in het venster 'Attribute Definition' te<br />
openen door op de 'Insert field'- toets<br />
naast het venster 'Value:' te klikken.<br />
Als vervolgens in het veld 'Field<br />
category' de optie 'Date & Time'<br />
wordt geselecteerd, worden uit de<br />
lange lijst met veldnamen alleen de<br />
veldnamen gefilterd die op de categorie<br />
datum en tijd betrekking hebben,<br />
zie afbeelding 6.<br />
Voor het tonen van de datum komen<br />
twee velden in aanmerking,<br />
'CreateDate' en 'Date'. Met het veld<br />
'CreateDate' wordt een vaste datum<br />
ingevoegd, bijvoorbeeld de datum<br />
waarop de tekening is aangemaakt,<br />
of de datum waarop de tekening<br />
wordt vrijgegeven. Het veld 'Date'<br />
daarentegen zal zich automatisch aan<br />
de actuele datum aanpassen als de<br />
tekening geopend wordt. Als datum<br />
in het titelblok zal de vaste datum<br />
van 'CreateDate' de voorkeur hebben.<br />
Het formaat waarin de datum wordt<br />
afgebeeld, kan worden geselecteerd<br />
uit de lange lijst in het venster<br />
'Examples:'.<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 55
HBO diploma<br />
Auto<strong>CAD</strong>-Inventor<br />
HBO-deeltijdopleiding<br />
voor <strong>CAD</strong> engineers<br />
cursussen<br />
Auto<strong>CAD</strong>-Inventor<br />
TEC, het <strong>CAD</strong> College, is een uniek<br />
kenniscentrum, volledig gespecialiseerd<br />
in <strong>CAD</strong>. Middels professionele<br />
boeken en opleidingen werkt TEC<br />
aan een gedegen kennisoverdracht.<br />
Autodesk heeft haar naam gekoppeld<br />
aan TEC met de titel ‘Autodesk<br />
Training Center’. TEC-docent Ronald<br />
Boeklagen ontving een award voor<br />
zijn werk als ‘Best ATC Instructor’.<br />
Ronald Boeklagen<br />
Nieuw:<br />
cursus Inventor<br />
Ontwerpen<br />
U bent een <strong>CAD</strong> engineer en heeft een MBO getuigschrift<br />
op zak. U wilt uw kennis en vaardigheden vergroten, u<br />
voelt voor specialisatie, kortom u wilt vooruit. TEC biedt<br />
een unieke opleiding die snel en gericht uw ambitie<br />
realiseert*. U behaalt een HBO diploma. Bovendien mag<br />
u voortaan de titel Autodesk Certified Engineer voeren.<br />
* Inclusief uw eerste project (binnen uw werk)<br />
ACE System Manager<br />
Een Autodesk System Manager is in staat om zelfstandig<br />
Auto<strong>CAD</strong> toepassingen binnen een tekenkamer te begeleiden<br />
en te beheren. Hij is op de hoogte van de modernste<br />
tekentechnieken zodat hij tekenaars kan begeleiden om<br />
zo efficiënt mogelijk te werken. Hij kent de technieken om<br />
een professionele toepassing voor Auto<strong>CAD</strong> te maken. Hij<br />
heeft bewezen dat hij deze technieken kan toepassen.<br />
c u r s u s s e n<br />
• <strong>CAD</strong><br />
tekenen<br />
Auto<strong>CAD</strong><br />
Optimalisatie<br />
Auto<strong>CAD</strong> & VBA<br />
Basis<br />
Auto<strong>CAD</strong> & VBA<br />
Gevorderden<br />
• <strong>CAD</strong><br />
Systeembeheer<br />
Auto<strong>CAD</strong> of Auto<strong>CAD</strong> LT<br />
Auto<strong>CAD</strong><br />
Basis<br />
Auto<strong>CAD</strong><br />
Gevorderden<br />
Auto<strong>CAD</strong><br />
3D<br />
Auto<strong>CAD</strong><br />
HBO diploma<br />
Auto<strong>CAD</strong><br />
Update<br />
• Ontwerpen<br />
• 3D illustraties<br />
Inventor<br />
Basis<br />
Inventor<br />
Gevorderden<br />
Inventor<br />
Ontwerpen<br />
• WTB ontwerpen<br />
Inventor<br />
Autodesk Certificaat<br />
ACE Mechanical Designer<br />
Een Mechanical Designer past de nieuwste 3D modelleertechnieken<br />
toe in Inventor om *parametrische modellen<br />
samen te stellen *sneller een efficiënt mechanisch ontwerp<br />
te maken *vanuit een 3D model werk- en samenstellingtekeningen<br />
te genereren. Hij kan het Methodisch<br />
Ontwerpproces toepassen op elk nieuw product.<br />
Nieuwe<br />
HBO-opleiding<br />
ACE 3D-Designer<br />
Examinatoren<br />
van de Hogeschool<br />
van Amsterdam<br />
Complete leerboeken<br />
NIEUW<br />
al meer dan<br />
www.cadcollege.nl<br />
Vraag de gratis informatieset aan:<br />
tel (024) 356 56 77 • fax (024) 354 19 31<br />
E-mail: info@cadcollege.nl • Internet: www.cadcollege.nl<br />
Kerkenbos 1018 B 6546 BA Nijmegen
Document<br />
De shortlist die aan de veldcategorie<br />
'Document' is gekoppeld, zie afbeelding<br />
7, biedt ook een aantal velden<br />
die geschikt zijn voor het titelblok,<br />
zoals: 'Author', 'Subject' en 'Title'.<br />
Maar ook 'Filename' is een interessante<br />
optie, evenals 'LastSavedBy' in<br />
een netwerkomgeving.<br />
Aan de categorie 'Document' zijn ook<br />
eigen velden toe te voegen. Hiervoor<br />
moet het dialoogvenster 'Drawing<br />
Properties…' met documentgegevens<br />
in het pulldown-menu 'File' worden<br />
geopend, zie afbeelding 8.<br />
Dit dialoogvenster heeft vier tabbladen.<br />
De bladen 'General' en 'Statistics'<br />
worden automatisch gegenereerd. De<br />
gegevens zijn als veld in de tekening<br />
weer te geven. De items van het tabblad<br />
'Summary' zijn gekoppeld aan de<br />
gelijknamige veldnamen in de shortlist<br />
van de veldcategorie 'Document'.<br />
Alles wat op dit tabblad wordt ingevuld,<br />
wordt ook in de overeenkomstige<br />
velden in de tekening of het titelblok<br />
afgebeeld. Afbeelding 8 laat het<br />
tabblad 'Custom' zien en hoe via de<br />
toets 'Add…' eigen velden zijn toe te<br />
voegen aan de namenlijst van de categorie<br />
'Document' van het dialoogvenster<br />
'Fields'. In eerste instantie lijkt het<br />
invullen van het titelblok via de<br />
'Drawing Properties' nogal omslachtig.<br />
Dat is waar voor een afzonderlijke<br />
tekening, maar verandert drastisch<br />
voor de tekeningen die een template<br />
als basis hebben waarin een titelblok<br />
met veldfaciliteiten en (gedeeltelijk)<br />
ingevulde documentgegevens van de<br />
tekening zijn toegepast. Een bijkomend<br />
voordeel van het toepassen van<br />
de documentgegevens is dat de<br />
Windows Verkenner deze gegevens<br />
kan lezen waardoor ze via de zoekfunctie<br />
eventueel zijn terug te vinden.<br />
Afbeelding 8: Dialoogvenster 'Drawing<br />
Properties'.<br />
Verder<br />
Naast de bovengenoemde opties zijn<br />
velden in tabellen toe te passen. Via<br />
de veldnaam 'Formula' kan in een cel<br />
een formule worden ingevoegd. Ook<br />
gedraagt een veld zich als een Mtextobject.<br />
Als de gebruiker dubbelklikt<br />
op een veld, wordt de Mtext-editor<br />
geopend en is behalve de inhoud van<br />
het veld, ook de tekststijl, het font en<br />
de kleur te wijzigen. Met een tweede<br />
keer dubbelklikken wordt het dialoogvenster<br />
'Field' geopend, zodat bijvoorbeeld<br />
een wijziging van veld of<br />
formaat mogelijk is. Hiernaast is met<br />
het 'EXPLODE'-commando een veld<br />
om te zetten in normale tekst. De<br />
waarde die op het moment van explosie<br />
actuueel is, wordt dan bevroren.<br />
Tenslotte is de waarde van een attribuut<br />
met een veld ook via de gebruikelijke<br />
manier voor het wijzigen van<br />
attributen aan te passen, zoals dubbelklikken<br />
op het attribuut of het commando<br />
'ATTEDIT'.<br />
Met velden is Auto<strong>CAD</strong> wederom<br />
verrijkt met een zinvolle slimme toepassing<br />
die een logische aanvulling<br />
vormt voor een digitaal ontwerp- en<br />
tekensysteem.<br />
Voor eventuele vragen en/of<br />
opmerkingen over dit artikel is de<br />
auteur bereikbaar per e-mail:<br />
G.W.IJzermans@Freeler.nl.<br />
<strong>CAD</strong>-Wereld<br />
COLUMN<br />
<strong>CAD</strong> exit<br />
Heeft u het al gehoord Rijkswaterstaat<br />
stopt met rekenen en<br />
tekenen. Kennis van techniek is niet<br />
meer nodig. Alle tekenaars worden<br />
gebrainwashed, opnieuw geformatteerd<br />
en van nieuwe kennis voorzien.<br />
Het worden allen system engineers:<br />
specialisten in het functioneel specificeren.<br />
Nu hoor ik u denken, komt het<br />
allemaal wel goed dan Stort het<br />
viaduct dan niet in Is de tunnel wel<br />
waterdicht Zijn de rijstroken wel<br />
breed genoeg De tijd zal het leren.<br />
Het nieuwe beleid is: ‘De markt<br />
tenzij…’. Hiermee bedoelen ze dat<br />
RWS meer op de regiestoel gaat<br />
zitten. Ingenieursbureaus en aannemers<br />
gaan het technisch inhoudelijke<br />
werk doen en RWS gaat met de eer<br />
strijken, maar vangt ook de klappen<br />
op als het fout gaat. Functioneel<br />
specificeren dus. Niet meer alles tot in<br />
detail beschrijven. Nooit meer doorrekenen<br />
tot drie cijfers achter de komma.<br />
Bestekstekeningen en RAWbestekken<br />
zijn voor RWS passé. Nee,<br />
innovatieve contracten met de bouwwereld.<br />
Slimme omschrijving waar<br />
het eindproduct aan moet voldoen om<br />
zodoende het ingenieursbureau en de<br />
aannemer te prikkelen creatief en<br />
innovatief werk te leveren ten voordele<br />
van het eindresultaat. Slimme<br />
bouwtechnieken, optimalisatie van het<br />
bouwproces, sneller bouwen en<br />
natuurlijk goedkoper.<br />
Hoe denkt u dat deze manier van werken<br />
afloopt Ik verwacht dat de RWS<br />
van een koude kermis thuiskomt en<br />
dat de aannemer er warmpjes bij zit.<br />
Wilt u er over praten Uw reacties<br />
naar: redactie@cmedia.nl<br />
Wil Barendsz<br />
Afbeelding 7: Veldcategorie Document.<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5 57
Lezersservice<br />
De doelgroep<br />
<strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> wordt in Nederland en<br />
België verspreid onder (potentiële) gebruikers<br />
van PC <strong>CAD</strong>, GIS, Visualisatie<br />
en andere ontwerpproducten, binnen<br />
industriële ondernemingen, productie-,<br />
bouw-, installatie- en civieltechnische<br />
bedrijven, ingenieurs-, technische advies-,<br />
ontwerp- en architectenbureaus, de<br />
centrale, lokale en provinciale overheden,<br />
nutsbedrijven, instellingen voor middelbaar<br />
en hoger technisch onderwijs, dealerorganisaties<br />
en leveranciers in de <strong>CAD</strong>branche.<br />
LET OP!<br />
Voor het abonnementsjaar 2006 is er<br />
vanaf maart een nieuw password<br />
beschikbaar. Dit wordt op aanvraag<br />
verstrekt na betaling van het abonnement.<br />
Uw toegangscode wordt u<br />
per e-mail toegestuurd.<br />
<strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> op Internet<br />
www.cadmagazine.nl<br />
www.cadmagazine.nl/banenmarkt<br />
www.cadplaza.nl<br />
Voor info en aanvraag abonnementen:<br />
services@cadmag.nl<br />
Adverteerdersindex<br />
Pag.<br />
Autodesk/Pollux www.pollux.nl 20<br />
Autodesk/Pollux www.pollux.nl 36<br />
Autodesk/Prodesk www.autodesk.nl 60<br />
<strong>CAD</strong>JOBS.NL wwwcadjobs.nl 29<br />
<strong>CAD</strong>MES www.cadmes.nl 10<br />
✁<br />
Abonnementen 2006<br />
Een abonnement op <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong><br />
vraagt u schriftelijk aan of middels onderstaande<br />
abonnementskaart.<br />
De prijs voor een jaarabonnement<br />
(acht opeenvolgende nummers) bedraagt<br />
€ 67,- excl. 6% BTW.<br />
Deze prijs geldt voor verzending binnen<br />
Nederland. Voor verzending buiten Nederland<br />
bedraagt de prijs € 98,- .<br />
Het abonnement wordt automatisch<br />
verlengd. Opzeggingen, uitsluitend<br />
schriftelijk, dienen twee maanden voor het<br />
verstrijken van het abonnementsjaar in ons<br />
bezit te zijn.<br />
Password<br />
Profiteer van de voordelen van het<br />
abonnement op <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong>!<br />
Met uw persoonlijke password krijgt u<br />
toegang tot alle informatie op de<br />
website www.cadmagazine.nl.<br />
Oude gegevens<br />
Informatieservice<br />
Onder elk artikel Staat de website van de<br />
producent of dealer vermeld. Geïnteresseerden<br />
kunnen hiermee zelf informatie<br />
opzoeken over de besproken onderwerpen.<br />
Gegevens onjuist<br />
Indien uw adres- of persoonsgegevens<br />
op de adresdrager van <strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong><br />
onjuist blijken te zijn, verzoeken wij u<br />
deze adresdrager met gecorrigeerde<br />
gegevens in een gesloten envelop te<br />
retourneren aan:<br />
CMedia Productions B.V.,<br />
Antwoordnummer 1036,<br />
8300 VB Emmeloord (NL).<br />
<strong>CAD</strong>-<strong>Magazine</strong> nr. 6 - 2006<br />
verschijnt omstreeks<br />
13 september 2006.<br />
Mutatiekaart<br />
<strong>CAD</strong>MES www.cadmes.nl 23<br />
<strong>CAD</strong>MES www.cadmes.nl 35<br />
CCO Automatisering www.cco-automatisering.nl 39<br />
Hewlett Packard www.hp.nl 59<br />
ICN Solutions www.icn-solutions.nl 15<br />
ISD Benelux www.isdbenelux.nl 47<br />
Man & Machine www.manandmachine.nl 2<br />
Nedgraphics www.nedgraphics.nl 55<br />
TEC/<strong>CAD</strong> College www.cadcollege.nl 56<br />
UGS<br />
www.ugsplm.nl<br />
Vul onderstaande gegevens zo compleet mogelijk in of geef uw adreswijziging door via services@cadmag.nl.<br />
Bedrijfsnaam :<br />
Contactpersoon hr./mw. :<br />
Adres/Postbus :<br />
Postcode/Plaats : Land :<br />
Telefoon :<br />
E-mail adres :<br />
Nieuwe gegevens<br />
Bedrijfsnaam :<br />
Contactpersoon hr./mw. :<br />
Adres/Postbus :<br />
Postcode/Plaats : Land :<br />
Telefoon :<br />
E-mail adres :<br />
CMedia Productions B.V., Antwoordnummer 1036, 8300 VB Emmeloord.<br />
58<br />
<strong>CAD</strong><strong>Magazine</strong> Jul./Aug. 2006-5
EEN KLEURENPRINTER<br />
VAN FORMAAT.<br />
€ 14.100,-<br />
excl. BTW<br />
HP DESIGNJET<br />
4500<br />
• Resolutie tot 2400 x 1200 dpi<br />
• Lijnaccuratesse met zwart pigment tot 0,1%<br />
• Printsnelheid tot 100 A1/u<br />
• Automatische papiersnijder<br />
• Optionele uitvoereenheid<br />
• Optionele automatische inlinevouwmachine<br />
Bestelnr.: Q1271A<br />
Met de nieuwe HP DesignJet 4500 haalt u niet zomaar<br />
een printer in huis. Want hiermee print u moeiteloos in<br />
elke kleur, op elk formaat. Zelfs tot A0. Door de twee<br />
automatisch wisselende papierrollen kan er continu<br />
geprint worden. En met de Embedded Webserver is op<br />
elk tijdstip het exacte verbruik per opdracht zichtbaar.<br />
Bovendien blijven de operationele kosten door de extra<br />
zuinige high-capacity kleureninktcartridges bijzonder<br />
laag. Zo print de HP DesignJet 4500 zelfs goedkoper dan<br />
de meeste zwart-witprinters. Wilt u de HP DesignJet 4500<br />
in het groot zien Bel dan voor een livepresentatie met<br />
0172-474 808. Of kijk op www.hp.com/go/designjet.<br />
HP DESIGNJET 4500 PS<br />
€ 17.300,- (excl. BTW)<br />
Bestelnr.: Q1272A<br />
HP DESIGNJET 4500 mfp<br />
€ 37.500,- (excl. BTW)<br />
Bestelnr.: Q1276A<br />
Bel 0172-474 808<br />
Kijk op www.hp.com/go/designjet<br />
Raadpleeg uw HP Business Partner<br />
© Copyright 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. HP behoudt zich het recht voor om zonder vooraankondiging wijzigingen aan te brengen in materialen, specificaties of accessoires.
de complete<br />
informatiebron<br />
voor <strong>CAD</strong>-gebruikers<br />
Werk zoals u denkt.<br />
Uw idee:<br />
Verbeter de werkwijze van architecten door ze een completer beeld te geven van gebouwen. Van ontwerp<br />
tot realisatie.<br />
Gerealiseerd:<br />
Met Autodesk ® Revit ® Building creëert uw ontwerpteam complete documentatie, werken uw ontwerpers<br />
effectiever samen en worden ze productiever. Het resultaat Tevreden klanten die bij u terugkomen met<br />
nieuwe opdrachten. En een hogere omzet. Autodesk Revit Building is speciaal ontwikkeld voor het modelleren<br />
van bouwkundige gegevens. Hierdoor helpt Autodesk uw ideeën te realiseren. Benieuwd hoe het<br />
werkt Kijk op www.autodesk.nl/revit<br />
Autodesk en Autodesk Revit zijn (geregistreerde) handelsmerken van Autodesk, Inc., in de Verenigde Staten en / of andere landen. Alle andere merknamen,<br />
productnamen en handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaars. © 2006 Autodesk, Inc. Alle rechten voorbehouden.