download - CAD Magazine

5
voor professioneel PC CAD- gebruik
Jul./Aug. 2006
jaargang 17
● SolidWorks 2007 nu in de schappen ● Cadac wil wereldwijd scoren met Organice
● Een BIM zonder superbestand ● MicroStation V8-bestanden in AutoCAD
www.cadplaza.nl

5
voor professioneel PC CAD- gebruik
Jul./Aug. 2006
jaargang 17
● SolidWorks 2007 nu in de schappen ● Cadac wil wereldwijd scoren met Organice
● Een BIM zonder superbestand ● MicroStation V8-bestanden in AutoCAD
www.cadplaza.nl

COLOFON
CAD-Magazine is een vaktijdschrift voor
(potentiële) gebruikers van PC CAD, GIS, Mapping
en Visualisatiesystemen en informeert over de
ontwikkelingen en toepassingsgebieden, alsmede
over software- en hardware-producten, leveranciers
en gebruikers. CAD-Magazine verschijnt 8x per jaar
in Nederland en België.
Directie/uitgevers:
Dhr. R. Groothuis
Dhr. K. van der Lei
ruud.groothuis@cadmag.nl
koos.van.der.lei@cadmag.nl
Redactie:
redactie@cadmag.nl
Tel.: (0527) 619 000
Fax: (0527) 620 989
Hoofdredacteur: Dhr. Ing. L.J.A. Koops
lambertjan.koops@cadmag.nl
Redacteur: Dhr. Drs. R. Takken
remco.takken@cadmag.nl
Aan deze uitgave werkten mee:
Wil Barendsz
Renso Kuster
Jaap Dubbelaar Peter Poeliejoe
Jean-Pierre van Gastel Edwin Schalk
Gerard IJzermans Rob Sman
Danny Joseph
Johan Vreede
Advertentie-exploitatie:
wilfred.westerhof@cadmag.nl
Tel.: (0527) 619 000
Fax: (0527) 620 989
Dhr. W. Westerhof
Abonnementenservice:
services@cadmag.nl
Tel.: (0527) 619 000
Fax: (0527) 620 989
Mw. Y.B. Jonker
Mw. L. Pels
Ontwerp:
A.F. van der Kolk / CMedia Productions, Emmeloord
Druk:
Drukkerij Giethoorn ten Brink, Meppel
Uitgever:
CMedia Productions B.V.
Noordzijde 2b, 8302 GL Emmeloord
Postbus 231, 8300 AE Emmeloord
Abonnementen:
Uitgebreide informatie over een abonnement op
CAD-Magazine vindt u in de rubriek Lezersservice.
Tijd van het jaar
De komkommer is een vrucht die in Nederland en België vooral rauw als
salade wordt gegeten. De komkommer behoort tot de soort Cucumis sativus,
uit hetzelfde geslacht als de meloen (Cucumis melo) en dezelfde familie als
de courgette (Cucurbita pepo). Het zijn warmteminnende planten en ze
groeien in Nederland en België het beste onder glas. De komkommerplant is
eenjarig. Aan één stengel kunnen tientallen komkommers groeien. De
gekweekte komkommer heeft alleen maar vrouwelijke bloemen, waar zonder
bevruchting of bestuiving de komkommer uit groeit.
De plant wordt al meer dan 3000 jaar gekweekt. Algemeen wordt aangenomen
dat de komkommer uit Azië afkomstig is en via Griekenland (600
voor Christus) in de 16e eeuw West-Europa bereikte. De stamouder van de
huidige komkommer zou Cucumis hardwickii zijn, die in India voorkomt en
kleine, bittere vruchten heeft. De bittere eigenschap is lang in de
komkommer aanwezig gebleven, maar tegenwoordig zijn de rassen voor de
beroepsteelt allemaal bittervrij.
De plant heeft grote bladeren, die over de vruchten heen groeien. De plant is
een klimplant met hechtranken, maar kan ook op horizontaal groeiend op de
grond geteeld worden. Voordat er kassen waren werden de komkommers op
broeiveuren onder platglas geteeld. Later werd het platte glas rechtop gezet
en vormde zo een kas. In de glastuinbouw worden de planten langs
binddraad omhoog geleid. In Nederland en België is de komkommer door de
teelt in verwarmde kassen tegenwoordig (sinds ongeveer 1960) het gehele
jaar verkrijgbaar. In deze kassen groeien de komkommers nadat ze gebloeid
hebben in ongeveer 10 tot 14 dagen uit naar een volledige komkommer, dus
van een komkommer van minder dan 50 gram naar een komkommer van
tussen de 400 en 450 gram.
Kortom: het zal iedereen wel duidelijk zijn welke tijd van het jaar het is.
Vandaar dat we ook een wat dunner nummer van CAD-Magazine laten
verschijnen. Uiteraard hadden we de rest van de pagina’s kunnen vullen met
niet terzake doende artikelen, maar we plaatsen liever alleen maar artikelen
die relevant zijn. De extra pagina’s halen we later dit jaar weer in als we een
overvloed aan relevante informatie kunnen verwachten.
CAD-Magazine op Internet:
www.cadmagazine.nl
www.cadmagazine.nl/banenmarkt
www.cadplaza.nl
ISSN 1386-1689
Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden
overgenomen en vermenigvuldigd zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
Lambert-Jan Koops
Hoofdredacteur CAD-Magazine
© Copyright 2006 CMedia Productions B.V.
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 3

CADMagazine 2006-5
Samenwerking binnen de bouw via
projectsite
UGS is bekend van de pakketten SolidEdge en NX, voorheen Unigraphics en Ideas, en
biedt voornamelijk oplossingen op mechanical-gebied. Toch is ditzelfde bedrijf met
Cordares IT een samenwerking aangegaan voor de bouwindustrie. Deze opvallende
stap heeft geresulteerd in Bouwplaza.nl, een product dat zich richt op samenwerking
binnen de bouw. CAD-Wereld, Pagina 6.
SolidWorks 2007 nu in de
schappen
SolidWorks 2007 komt er aan. Natuurlijk had SolidWorks deze release al
onder de aandacht gebracht tijdens SolidWorks World in januari van dit
jaar. Het leek het bedrijf echter verstandig om ook nog een Europees
evenement te organiseren ter bevordering van de verspreiding van dit
nieuws. Vandaar dat op 13 en 14 juni in Cambridge het SolidWorks 2007
press event werd gehouden. CAD-Wereld, Pagina 14.
Een BIM zonder superbestand
Er is al veel gezegd over het Bouw Informatie Model. Iedereen heeft een mening en iedereen
heeft er een invulling voor. Een van de partijen die hierover nog niet aan het woord is
geweest in CAD-Magazine is Bentley. Ook dit bedrijf heeft echter een visie op de huidige
ontwikkelingen. Zoeklicht op, Pagina 34.
Een ontwerpwedstrijd voor
iedereen
Ervaren CAD-gebruiker, negenjarige autofanaat of huisvrouw, Design Contest gaat
uit van het idee dat iedereen een auto kan ontwerpen. De site stelt een CAD-chassis
van een auto beschikbaar, evenals de te gebruiken ontwerpsoftware zodat er geen
enkele drempel is bij deelname. Ook de smoes van geen tijd gaat niet op: de wedstrijd
loopt tot 30 juni 2007. Evenement, Pagina 40.
4
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

CADMagazine 2006-5
Verder…
Pagina
3ds Max & Plug-Ins: Nieuwe versie VIZ gebaat bij Autodesk Vault 44
CAD-Wereld: CAD op open source besturingssysteem Linux 8
Integraal ontwerpen en bouwen via Internet 10
Microstation V8-bestanden in AutoCAD 11
Camera’s, views en animaties 12
Column: Tweepuntnul 49
CAD Exit 26
Beheer: Teamcenter Express richt zich op MKB 24
PDMWorks Enterprise op basis van Conisio 57
Evenementen: Cimmetry houdt vol vertrouwen in AutoVue 37
Cadac wil wereldwijd scoren met Organice 38
In de Praktijk: Stefaan Boel actief lid van virtuele Inventor-gemeenschap 27
Inventor: Zelfcontrole in Inventor 11 46
MicroStation: Grafische elementen met behulp van parameters 48
Revit: Families en bibliotheken 42
Software: Van CAD-model naar dynamische simulatie 28
SolidWorks: Plaatwerkuitslagen creëren met SolidWorks 50
SolidEdge: Motors en Gears voor bewegende constructies 52
Tips & Tricks: Slimme tekstvelden in AutoCAD 54
Zoeklicht op: Een centraal uitwisselings- in plaats van gebouwmodel 22
Een BIM zonder superbestand 34
Zoals Altijd: Adverteerdersindex 58, Agenda 32, CAD-Wereld 16, Hardware 30,
Lezersservice 58, Software 21, Trainingswijzer 31
Voorplaat:
De afbeelding op de voorplaat is gemaakt door Michel Smit van Van Galen
Klimaattechniek Rotterdam. Hij tekende hiervoor een 3D technische ruimte in
AutoCAD, zonder aanvullend/ondersteunend werktuigbouwkundig tekenpakket,
die vervolgens is gerenderd in 3ds Max. Op de afbeelding is (een gedeelte van) de
technische ruimte van het nieuwbouwproject Kantoorgebouw Matserhuis in Arnhem
te zien. www.vangalen.com
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 5

CAD-Wereld
UGS zet eerste stappen in bouwwereld
Samenwerking binnen de bouw
Door: Lambert-Jan Koops
UGS is bekend van de pakketten SolidEdge en NX,
voorheen Unigraphics en Ideas, en biedt voornamelijk oplossingen
op mechanical-gebied. Toch is ditzelfde bedrijf met Cordares
IT een samenwerking aangegaan voor de bouwindustrie.
Deze opvallende stap heeft geresulteerd in Bouwplaza.nl,
een product dat zich richt op samenwerking binnen de bouw.
Drie punten
Bouwplaza zorgt ervoor dat partijen in
de bouw hun documenten kunnen delen
met de ketenpartners. Tegelijkertijd
moet de projectsite het mogelijk maken
om de werkzaamheden te managen en
het programma van eisen te kunnen
volgen. Voor elk van deze drie punten
is al software beschikbaar, maar UGS
en Cordares willen ze alle drie tegelijk
in samenhang leveren en zien daar dan
ook hun meerwaarde in. Na overleg
met verschillende partijen in de
Nederlandse bouwindustrie zoals
Bouwend Nederland, is in januari 2006
besloten om Bouwplaza daadwerkelijk
in de markt te zetten. In maart 2006
zijn de partijen begonnen aan het realiseren
van de projectsite. Cordares vervult
daarbij de rol van serverhost en
contactpunt terwijl UGS kennis- en
technologieleverancier is.
Cordares, tot 1 juni 2005 bekend als
SFB Groep, is voortgekomen uit het
Sociaal Fonds Bouwnijverheid (SFB)
dat in 1952 werd opgericht door de
werkgevers- en de werknemersorganisaties
in die bedrijfstak. Van oudsher voerde
het bedrijf in opdracht voor de sociale
fondsen en de bedrijfsvereniging de
administratie voor collectieve regelingen
uit. Voor een correcte en tijdige uitvoering
van deze complexe administratieve
regelingen is van oudsher de automatiseringsgraad
zeer hoog geweest.
Deze opgedane expertise van IT wordt
niet alleen intern binnen Cordares gebruikt,
maar ook ten dienste gesteld aan
derden. Cordares IT ontwikkelt, implementeert
en exploiteert deze en andere
IT-systemen voor uiteenlopende op-
drachtgevers, waaronder UWV.
Hiernaast voert het bedrijf diverse webservices
uit. Cordares werkt hierbij met
uiteenlopende technologieën, zoals
Microsoft .NET, J2EE, JAVA, Oracle,
SAP, Peoplesoft en Delta Cobol.
In oktober 2005 is UGS op verkenningstocht
gegaan in de bouw. Bij de
CAD/PLM-ontwikkelaar was het besef
doorgedrongen dat er een hoop functies
in de eigen mechanical-software zaten
die bij de bouw nog niet waren ingevoerd.
Met name op het gebied van samenwerking
binnen projecten, binnen
de mechanical gemeengoed, zag het bedrijf
kansen liggen. Voor het implementeren
van de oplossing werd echter een
partner gezocht en gevonden in
Cordares.
Eisen
Bouwplaza.nl is gebaseerd op
Teamcenter Community van UGS dat
werkt op basis van Microsoft
SharePoint, maar extra functionaliteit
bevat voor documentmanagement, versiebeheer
en workflowbeheer. De projectsite
bestaat uit verschillende onderdelen.
In de eerste plaats is er het projectdossier.
Hierbij kan worden ingezoomd
op alle projectgegevens van het
betreffende project. Denk hierbij aan
contracten, planningen, afspraken, begrotingen
en risicoanalyses. Daarnaast
zijn er natuurlijk nog de tekeningen.
Deze worden in een webbrowser weergegeven,
waarbij de gebruiker opmerkingen
kan plaatsen, zonder dat hij
daarvoor over een CAD-pakket hoeft
te beschikken.
Op de tweede plaats kunnen programma’s
van eisen worden ontwikkeld in
interactie tussen de betrokken partijen,
waarbij zowel de consortiumpartners
als opdrachtgever en toeleveranciers
kunnen meewerken. Hiermee wordt
functioneel specificeren en ontwerpen
ondersteund en kan de beoogde
Systems Engineering werkwijze beter
en sneller worden ingevoerd.
Wie werkt met Bouwplaza hoeft niet
6
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

via projectsite
Bouwplaza is bedoeld om documentmanagement, versiebeheer en workflowbeheer bijeen te brengen.
verplicht alle onderdelen van de oplossing
te gebruiken. Zo is het bijvoorbeeld
mogelijk om informatie uit pakketten
voor projectmanagement te koppelen
aan de projectsite. Verder is er
functionaliteit aanwezig voor vergunningen.
Zo kan de gebruiker vergunningen
digitaal aanvragen, ondertekenen
en verzenden naar gemeenten. De
toegang tot het hele systeem is tenslotte
niet alleen mogelijk via een
Internetaansluiting, maar ook via mobiele
telefoons en pda’s.
Virtueel samenwerken
Bouwplaza is in drie verschillende modules
verkrijgbaar: de Basismodule, de
Projectmodule en de Systems
Engineering-module. De gebruiker kan
kiezen voor de module die het best past
bij zijn situatie, waarbij de mogelijkheid
bestaat om later nog van module
te wijzigen. De basismodule van
Bouwplaza biedt een beveiligde en
aanpasbare Internetomgeving. Projectteams
kunnen hierin virtueel samenwerken
in elke fase van het bouwproject.
De module ondersteunt het
delen van (on)gestructureerde gegevens
zoals (CAD-)tekeningen en berekeningen,
goedkeuringen en visuele
samenwerkingstools. De gebruiker kan
projectdossiers opzetten, eventueel met
behulp van standaarden. Verantwoordelijken
kunnen eenvoudig overzicht
houden over afgesproken acties
en issues en indien nodig bijsturen.
Verder ondersteunt de basismodule het
VISI-raamwerk. Dit is een afsprakenstelsel
voor samenwerking in de
GWW- en utiliteitssector. Het is mogelijk
om in de projectsite de VISI-rollen,
-transacties en -berichten klaar voor
gebruik aan te bieden. Hiermee kan
een VISI-projectomgeving snel operationeel
zijn voor een organisatie die op
basis van het VISI Raamwerk wil
samenwerken met andere organisaties.
Objectenbomen, de feitelijke samenstelling
van bouw en kunstwerken,
worden door de project-site ondersteund.
Door middel van objectenbomen
zijn relaties tussen objecten
direct zichtbaar, met verschillende
weergaven zoals functies, (sub)systemen
en materialen. Bijbehorende
documenten, zoals specificaties,
ontwerp- en verificatiedocumenten
worden direct weergegeven. Nadat een
project is opgedeeld in activiteiten
worden de relaties tussen de activiteiten,
de op te leveren documenten en
objecten weergegeven als een projectenboom.
Ook ondersteunt Bouwplaza
het hergebruik van objecten en het
werken met standaarden.
Managen
De projectmodule is een aanvulling op
de basismodule en bedoeld om projectinformatie
real-time over het web te
managen. Hiermee kunnen teams hun
taken, afspraken, capaciteiten en
resources controleren. Er is de mogelijkheid
voor alle deelnemers om
gelijktijdig data te bekijken en de laatst
bijgewerkte projectinformatie in te
zien, inclusief schema’s, discussies,
planning en gedeelde documenten.
Complexe documenten worden
beheerd door het geheel op te breken in
specifieke taken, het toekennen van
taken aan de verantwoordelijke en het
managen van de werklast onder de
teamleden. Het is mogelijk om documenten,
de feitelijke resultaten, aan
taken te koppelen. Op die manier is
procentueel inzichtelijk in hoeverre een
taak gereed is. Dit kan zowel voor
taken als voor het hele project.
De projectomgeving is ingericht op het
ondersteunen van projectteams. Deze
kunnen bestaan uit bijvoorbeeld
verantwoordelijke personen binnen de
eigen organisatie in binnen- en buitenland,
businesspartners en toeleveranciers.
Er zijn drie niveaus waarop de
projectmodule de actuele stand van
zaken in het betreffende project inzichtelijk
kan maken: op directie-,
manager- en teamledenniveau.
De module Systems Engineering is een
aanvullende module op de projectmodule
en de basismodule. De module
beheert de eisen en wensen van een
bouwproject en ondersteunt functioneel
specificeren en ontwerpen. De
module is met name geschikt voor
geïntegreerde contractvormen, waarbij
integraal objecten-, projecten- en documentenbeheer
en werkstromen worden
ondersteund. Systems Engineering
biedt functionaliteiten als: ‘views’ met
versiebeheer, grafisch structureren,
valideren en verifiëren, samenwerken
op basis van gebruikersprofielen en
informatiepakketten en rapporteren
naar andere systemen, zowel van de
samenwerkende partijen als van de
opdrachtgever.
www.bouwplaza.nl
www.ugsplm.nl
www.cordares.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 7

CAD-Wereld
BricsCad werkt aan natieve versie zonder Wine
CAD op open source besturings
Door: Peter Poeliejoe
BricsCad voor Windows bestaat onder die naam al weer sinds
januari 2002 en kent sinds kort versienummer 7. Het pakket
wordt door uiteenlopende bedrijven gebruikt, ook door een aantal
grote ondernemingen. Sinds 2005 bestaat er echter ook een
Linux-versie. Hoe staat het met de acceptatie van deze versie
Emiel van Rossum kwam er achter dat BricsCad het beste werkt onder Ubuntu Linux.
In januari 2006 publiceerde Novell de
uitslag van de Linux App Request
Survey. Het betrof een verlanglijst met
applicaties die gebruikers het liefst
naar Linux geport zouden willen zien.
Op de tweede plaats staat AutoCAD.
Helaas is Autodesk op dit moment
niet opvallend bezig met een
Linuxversie. BricsCad daarentegen
ondersteunt ook het DWG-formaat en
lijkt daarnaast veel op AutoCAD.
Voor Linuxgebruikers is BricsCad dus
een voor de hand liggend alternatief.
De Linuxversie van BricsCad, op dit
moment versie 6, is nog stevig in ontwikkeling.
Sinds de introductie zijn er
al heel wat bugs uitgehaald en verbeteringen
aangebracht. Er is dus wel
een inhaalslag gemaakt, maar er is
nog steeds een aantal features dat niet
wordt ondersteund terwijl dat in de
Windowsversie wel het geval is.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan ACIS,
raster images, rendering en VBA.
Daarnaast draait BricsCad op dit moment
nog met Wine, iets dat lijkt op
een emulator, maar het zeker niet is.
Er zijn Windows-programma’s die
sneller lopen onder Linux met Wine,
dan onder Windows zelf. Het is echter
minder stabiel dan een volledige,
natieve Linuxversie. BricsCad werkt
op dit moment aan een natieve
Linuxversie zonder Wine, en hoopt
dit medio 2007 gereed te hebben.
Open source Linux
Eerst wat achtergrondinformatie voor
de lezers die niet op de hoogte zijn
van de mogelijkheden van Linux.
Linux is een op zichzelf staand besturingsysteem,
een UNIX-achtige.
Doordat de broncode vrij verkrijgbaar
is door Open Source, konden er veel
verschillende distributies onstaan,
met elk hun specifieke groep gebruikers.
Bekende namen zijn hier
RedHat, Mandriva (Mandrake), Suse,
Debian en Ubuntu. Hoe een en ander
er grafisch uitziet, wordt vooral bepaald
door de desktopomgeving. De
grootste hierin zijn KDE en Gnome,
maar er zijn ook lichtere versies beschikbaar,
zoals bijvoorbeeld XFCE
en Fluxbox. De keuze voor een distributie
wordt in het bedrijfsleven vaak
bepaald door de beschikbare support,
zodat de voorkeur meestal naar een
van de grotere distributies uitgaat.
Brandpreventie
Maakt de noodzaak van Wine op dit
moment de Linux-versie van BricsCad
voorlopig minder bruikbaar Een klein
onderzoekje leert dat gebruikers inderdaad
het liefst wachten op de natieve
Linux-versie, maar dat er zeker nu ook
al gebruikers zijn die zich niet zo snel
laten afschikken.
Ter illustratie volgt hier het verhaal
van Emiel van Rossum, een jonge ondernemer,
die volledig werkt met
BricsCad onder Linux.
Van Rossum heeft een tijd gewerkt
voor een adviesbureau voor brandpreventie,
werkt inmiddels als medewerker
brandpreventie voor de gemeente
Mook en Middelaar en heeft sinds enige
tijd een klein tekenbureau. Bureau
van Rossum werkt aan alle soorten tekeningen
die met brandpreventie te
maken hebben, dus bijvoorbeeld
vluchtplannen. Om kennis uit te wisselen
heeft hij een tweetal webfora opgezet,
het brandpreventieforum en
cad4linux, zie de URL’s onderaan dit
artikel. De namen van de fora spreken
voor zichzelf. Cad4linux wil een plaats
bieden aan elk cad-pakket, zolang het
maar onder Linux draait.
8
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

systeem Linux
Bouwkundig.
Van Rossum maakt graag tekenwerk
waar wat specifiekere kennis voor
nodig is, zoals tekeningen ter ondersteuning
van een bouwaanvraag of een
gebruiksvergunning. Tekening voor
een bouwaanvraag hebben te maken
met alle eisen die de brandweer aan de
bouwaanvraag stelt, te denken valt aan
brandwerendheid, installaties, blusmiddelen
en ontvluchting.
Een gebruiksvergunning is in het kort
gezegd nodig, als er meer dan een
bepaald aantal personen in een bedrijf
aanwezig zijn, of als deze minder zelfredzaam
zijn. Daarnaast is de vergunning
vereist als er bedrijfsmatig stoffen
zijn opgeslagen die als brandbaar of
brandbevorderend zijn omschreven.
Deze eisen kunnen per gemeente verschillen
en staan in de gemeentelijke
bouwverordening.
Ubuntu Linux
De keuze van BricsCad was voor Van
Rossum niet direct bepaald. De randvoorwaarden
waar het tekenprogramma
bij voorkeur aan moest voldoen
waren al wel bekend. Het platform
moest Linux zijn, het programma
moest alle DWG-versies kunnen
openen en het moest niet te duur zijn.
Die combinatie maakt de keuze erg
beperkt. Vooral de DWG-eis leidde al
snel naar BricsCad. Als ondersteunde
distributies worden op de BricsCadsite
Redhat, Fedora Core, Suse en
Mandrake genoemd, allen met zowel
Gnome als KDE als desktopomgeving.
Van Rossum is begonnen met
BricsCad onder Suse. Na enig
uitproberen bleef hij toch met een
Vluchtplan.
aantal problemen zitten. Hij kwam er
dan ook snel achter dat Ubuntu eigenlijk
prettiger werkte, zelfs met XFCE
in plaats van KDE of Gnome als desktopomgeving.
Ubuntu Linux is een op
dit moment erg populaire Linux-distributie,
ook dit artikel is erop gemaakt.
Het heeft Van Rossum wat inspanning
gekost om uit te zoeken hoe de installatie
het beste kon plaatsvinden.
Uiteindelijk is hij er echter toch in geslaagd
een uiterst stabiel werkstation
in te richten. Hij heeft de handleiding
voor de installatie van BricsCad onder
Ubuntu op Cad4linux geplaatst.
Het blijkt heel goed mogelijk om te
werken met deze versie 6 van
BricsCad voor Linux. Van Rossum, en
ook andere Linuxgebruikers, kijken
echter toch uit naar de volledige
Linuxversie. Hoe goed het ook functioneert,
Wine blijft voor velen een tijdelijke
oplossing. Ook softwareproducent
BricsCad zelf kijkt op deze manier
naar Wine. Op de site van
BricsCad zijn voor zowel de
Windows-versie als de Linux-versie
tijdelijke testversies te downloaden.
www.novell.com
www.bureauvanrossum.nl
www.brandpreventieforum.nl
www.cad4linux.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 9

CAD-Wereld
Samenwerken in de keten met een 3D CAD-model
Integraal ontwerpen en
bouwen via Internet
Door de redactie.
Archipel is een samenwerkingsplatform voor de bouwsector.
Binnen Archipel wordt informatie gedeeld en geïntegreerd zodat er
toegevoegde waarde binnen een bouwbedrijf of in de keten ontstaat.
Het is een uitwisselings- en beheerplatform van Be-Sync waarop
gebruikers in de bouw een onderdeel, bijvoorbeeld constructieof
installatietekeningen, en bijbehorende bescheiden
down- en uploaden, via het portal. Dit portal biedt een serie
hulpmiddelen die het indienen van wijzigingen en/of aanvragen op
het centrale projectmodel behandelen.
Een schematische weergave van
Archipel.
Zo kunnen gebruikers via iedere
webbrowser ontwerpen maken, documentstatussen
digitaal bekijken, een
eerste check op volledigheid van de
wijziging doen en hulp vragen bij de
registratie van de wijziging en/of aanvraag.
Na het indienen van de wijziging
of aanvraag is on line te zien wat
de status is van de aanvraag binnen
het beoordelings- of toetsingsproces
en wanneer een definitieve verwerking
te verwachten is.
Alle onderdelen van het projectmodel
zijn digitaal in te zien. Tekeningen
kunnen worden gemeten en van opmerkingen
worden voorzien.
Gebruikers kunnen documenten toevoegen
aan het projectmodel, zoals
gespreksverslagen en correspondentie,
maar ook verzoeken om meer informatie
of goedkeuring. Een bedrijf
kan aangeven of zij de wijziging
en/of aanvraag alsnog op papier uitgeprint
en/of geplot toegestuurd
willen hebben, of dat het de digitale
bestanden wil overzetten naar de
eigen workflow- of registratiesystemen.
Ook is het mogelijk om de digitale
bestanden op de centrale server te
bekijken en becommentariëren.
Postbode of workflowbeheer
De dienstverlening van Be-Sync
rondom Archipel ligt op vier niveaus.
Het bedrijf kan de rol van postbode
krijgen. Daarbij functioneert Archipel
alleen als doorgeefluik tussen gebruikers
en/of bedrijven. De gebruiker
ontvangt de digitaal ingediende wijzigingen
en/of aanvragen als digitale
bestanden. Ook kan Be-Sync de
modelbeheerder zijn. Het wijzigingsen/of
aanvraagdossier wordt hierbij
voor alle betrokkenen in het toetsproces
van Archipel bijgehouden, inclusief
de documentatie die door de
diverse partijen aan het model
worden toegevoegd. Daarnaast kan
het bedrijf een rol spelen als
workflowbeheerder. In deze variant
biedt Archipel een workflow-systeem
voor bedrijven die geen eigen workflow-systeem
willen of kunnen
aanschaffen. Tenslotte kan Be-Sync
fungeren als moderne projectmodelhouder.
Dit houdt in dat een deel van
de toetsing automatisch plaatsvindt
via Archipel. Ook valt hierbij te denken
aan het maken van risicoprofielen
op basis van het projectdossier en
–kennis over alle digitaal ingediende
documenten binnen het projectmodel.
Vanaf de start van Archipel zal
Be-Sync minimaal diensten op het
niveau van de modelbeheerder aanbieden.
Deze kunnen dan in een later
stadium worden uitgebreid naar het
niveau van workflow-beheerder en
modern project modelhouder. Dit
houdt in dat Be-Sync aan de bedrijven
faciliteiten zal bieden om een
projectmodel volledig digitaal te kunnen
beheren en dat het projectdossier
van begin tot het einde van de levenscyclus
toegankelijk zal worden gehouden.
Software
Bij Archipel wordt centraal een ASPserver
opgesteld, waarop de benodigde
software draait om het beheer van
projectmodellen mogelijk te maken.
Deze software bestaat zowel uit
portals als uit de benodigde backoffice-systemen.
Wie gebruikmaakt
van één of meerdere modules, kan
deze in zijn eigen huisstijl onder een
eigen bedrijfssite hangen. De door de
gebruiker aangebrachte wijzigingen
en/of aanvragen in het projectmodel
worden niet direct naar een andere
betrokken partij gestuurd, maar
verwerkt en gedistribueerd via de
centrale ASP-server.
www.be-sync.nl
10
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

CAD-Wereld
Beta-versie beschikbaar voor im- en export
Microstation V8-bestanden
in AutoCAD
Door: Jean-Pierre van Gastel
In de allereerste Beta-versie van AutoCAD 2007 was het mogelijk
om Microstation V8-bestanden in te lezen en op te slaan. Tot grote
spijt van vele klanten is deze functionaliteit op het laatste moment
uit de software gehaald. Inmiddels zijn wel een aantal maanden
later en nu is dan toch de eerste versie van Autodesk DGNV8
beschikbaar. Het is nog een Beta-versie, maar het is een begin.
Via het export-commando is het mogelijk om
de conversion units opgeven, alsook wat er
met de referentietekeningen moet gebeuren.
Tal van AutoCAD -tekenaars moeten
regelmatig Microstation-bestanden
omzetten. AutoCAD kon tot nu toe
echter tot nu toe niets met het DGNformaat
van Microstation. Dat is nu anders
met de DGNV8 translator.
Na de installatie van Autodesk
DGNV8 is het even zoeken naar het
juiste commando om een DGN-bestand
in te kunnen lezen of op te slaan.
Via de ouderwetse methode, het intypen
van het commando DGNEXPORT
of DGNIMPORT, komt het Import of
Export DGN File dialoogvenster tevoorschijn.
Natuurlijk zijn er wel een
groot aantal voorwaarden aan het bestand.
Het belangrijkste advies daarin is
om niet met een mix van bestanden te
werken. Blijf of in het DWG-bestand
werken of in het DGN-formaat.
Op dit moment worden alleen de bekende
AutoCAD-objecten herkend.
Dus het is belangrijk om zoveel mogelijk
standaard lijntypes, arceringen en
dergelijke te gebruiken. Dynamische
blokken gemaakt in AutoCAD worden
wel geconverteerd, maar alle dynamische
eigenschappen gaan verloren. Dit
geldt ook voor tekst, waarbij het aan te
raden is om met True Type Fonts te
werken in plaats van .SHX-bestanden
te gebruiken.
Maateenheid
Bij het exporteren van een DWG- naar
een DGN-bestand wordt er gevraagd
naar de zogenaamde Conversion Units,
zie afbeelding 1. Kortom: het is belangrijk
om op te geven in welke maateenheid
de tekening is gemaakt. In
Microstation liggen al deze instellingen
vast in het zogenaamde Seed-bestand.
In AutoCAD noemen we dit bestand
een Template-bestand waar alle
standaardinstellingen in worden opgeslagen.
Een Microstation-tekening
gemaakt in Inches of millimeters moet
geconverteerd worden naar de juiste
AutoCAD-eenheden. Toch gaat de
conversie al behoorlijk ver. Indien een
AutoCAD-tekening is opgebouwd uit
diverse externe referentietekeningen,
worden deze allemaal netjes omgezet
naar het DGN-formaat. Hierbij blijft de
volledige structuur van externe referentietekeningen
volledig intact. Indien dit
niet gewenst is, kan de gebruiker ervoor
kiezen om automatisch alle
DWG-bestanden te binden en om te
zetten naar een enkel DGN-formaat. Er
is ook nog de optie om alle externe referentietekeningen
te negeren en alleen
de zogenaamde master- tekening om te
zetten naar het DGN-formaat. Verder
worden haast alle Microstation-objecten
herkend en geconverteerd. Of het
nu om Levels gaat, Lagen in Auto-
CAD, of Cellen, Blok in AutoCAD, de
conversie verloopt prima.
2D-Objecten
Uiteraard zitten er nog wel wat voorwaarden
aan de conversie. Op dit moment
worden alleen 2D-objecten ondersteund,
maar wellicht gaat dit in de
toekomst nog veranderen. De eerste
stappen zijn nu in ieder geval gezet en
maakt het leven van tekenaars die in
een mix zitten van AutoCAD en
Microstation een stuk gemakkelijker.
De Autodesk DGNV8 beta is gratis te
downloaden via het Communication
Center in AutoCAD of via de website
van Autodesk.
www.autodesk.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 11

CAD-Wereld
AutoCAD 2007 Deel 4
Camera’s, views en animaties
Door: Jean-Pierre van Gastel
In de vorige artikelen over de nieuwe AutoCAD 2007 zijn zowat
alle nieuwe mogelijkheden voorbij gekomen op het gebied van
het 3D-ontwerpen. Om al deze 3D-ontwerpen te kunnen
weergeven, hebben de ontwikkelaars ook aandacht besteed
aan nieuwe mogelijkheden op het gebied van het presenteren
van een 3D-ontwerp in AutoCAD 2007.
de gebruiker draaien om in alle richtingen
te kijken en met behulp van de pijltjestoetsen
op het toetsenbord of de
letters A, S, W, D is het mogelijk om
door een gebouw te lopen. De snelheid
waarmee dit gebeurt, is in te stellen
door het aantal stappen per seconden
en de grootte van de stappen aan te
passen. Indien gewenst is dit direct op
te nemen in een videofilmpje. Hierbij
worden verschillende formaten ondersteunt
zoals AVI, MOV, MPG en
WMV. Deze laatste is overigens aan te
raden, aangezien iedereen dit formaat
kan afspelen met behulp van de
Windows Media Player.
Afbeelding 1.
In het 3D Navigate Control Panel in
het Dasboard bevinden zich alle commando’s
waarmee het mogelijk is om
rond of door een 3D-model te navigeren.
Uiteraard zijn hier vertrouwde
commando’s te vinden zoals Pan en
Zoom, maar ook een aantal nieuwe.
Een van die nieuwe tools is het zogenaamde
Constrained Orbit. Dit zorgt
voor een maximaal bereik bij het roteren
van het 3D-ontwerp. Met de Free
Orbit draait de gebruiker al snel het
model op zijn kop. De Constrained
Orbit is de standaardfunctie om het hele
3D-ontwerp te draaien in de 3Druimte.
Om zelf interactief door een gebouw
heen te lopen zijn er twee nieuwe
functies opgenomen. Met behulp
van het ‘Walk’-commando kijkt de gebruiker
automatisch door het oog van
een camera en komt de Position
Locator tevoorschijn. Hiermee is precies
te zien waar de kijker zich bevindt
in het ontwerp. De Position Locator
laat namelijk een camera zien en het
ontwerp, zie afbeelding 1. Door de
camera of het Target (doel) van de
camera te selecteren is deze exact te
positioneren.
Het interactieve gedeelte is hetzelfde
als in een zogenaamde First Person
Shooter zoals Doom. Met de muis kan
Afbeelding 2.
Animaties
Om een animatie te maken door een
gebouw heen of rond een nieuw product
is het aan te raden om gebruik te
maken van het nieuwe ‘Motion Path
Animations’-commando. In eerste instantie
moet hiervoor een pad worden
uitgezet waarover de camera moet bewegen.
Dit mag elke type 2D-object
zijn, of het nu een rechte lijn is, een
boog of een spline. Via het dialoogvenster
Motion Path Animations is het
getekend getekende pad is te selecteren,
zie afbeelding 2. Vervolgens is het
belangrijk om te bepalen waar de camera
naar toe moet blijven kijken. Dit
gebeurt door middel van het vastleggen
van het cameratarget. Het target kan
een bepaald punt zijn van een 3D-ob-
12
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

CAD-Wereld
Afbeelding 3.
ject of een tweede pad wat de gebruiker
tekent. Het punt is overigens vast te
leggen met behulp van een object snap.
De volgende stap is het instellen van de
lengte van de animatie. Dit is te doen
door het aantal frames in te stellen of
gewoon het aantal seconden op te geven.
De laatste stappen zijn het opgeven
van een Visual Style waarover later
meer, het formaat en de resolutie. De
resolutie is overigens beperkt tot een
maximale resolutie van 1.024 bij 768
pixels. Met behulp van de Previewfunctie
in het dialoogvenster is te zien
of de animatie vloeiend afspeelt.
Vervolgens wordt de daadwerkelijke
animatie afgespeeld en weggeschreven
in het opgegeven formaat.
Afbeelding 4.
Echte 3D-camera
In de vorige versie van AutoCAD was
het werken met camera’s al wel mogelijk,
maar dit ging heel erg moeizaam.
Middels het commando DVIEW was
het mogelijk om een perspectief van
een camera te verkrijgen. Na het instellen
hiervan was het echter niet meer
mogelijk om nog te zoomen of te pannen
of iets anders te doen. In
AutoCAD 2007 komt er bij het gebruik
van het nieuwe ‘Camera’-commando
een echte 3D-camera te voorschijn, zie
afbeelding 3.
In de eerste plaats dient de gebruiker de
positie van de camera te kiezen en vervolgens
het cameratarget. Hierna komt
er automatisch een menu waarin de
lens van de camera is in te stellen,
evenals de hoogte van de camera en
het target, enzovoorts. Dit is overigens
eventueel later ook nog aan te passen
via het ‘Properties’-commando. Het is
eventueel ook mogelijk om de camera
te positioneren door de camera te selecteren.
Na de selectie opent het Camera
Preview dialoogvenster zich automatisch.
Dit venster laat het beeld van de
camera zien als een 3D-draadmodel,
Conceptuele weergave of realistische
weergave. Op de camera zelf komen
tal van grips tevoorschijn waarmee interactief
bijvoorbeeld de lens en de
hoogte van de camera en de hoogte van
het target zijn aan te passen. Al deze
veranderingen worden realtime weergeven
in het Camera Preview dialoogvenster.
Op deze wijze is het exact instellen
van de camera kinderspel.
Views bekijken
Bij het plaatsen van een camera wordt
er overigens ook automatisch een
nieuwe View aangemaakt. Via de
View Manager zijn alle opgeslagen
Views te bekijken en eventueel aan te
passen. Aanpassingen kunnen plaatsvinden
op het gebied van bijvoorbeeld
de achtergrond. Deze is standaard de
kleur van de actieve AutoCAD-achtergrondkleur.
Het kan ook een afwijkende
kleur zijn of een Gradiënt waarbij
het mogelijk is om een kleurverloop te
maken tussen drie kleuren. Uiteraard
kan de gebruiker ook een eigen foto
opnemen in de achtergrond. Het is
overigens wel noodzakelijk om na het
aanpassen of zelf aanmaken van een
View deze te selecteren in de Manage
Views lijst. Anders wordt deze namelijk
niet weergegeven. Na het selecteren
van een View is het effect direct te
zien, dus wordt bijvoorbeeld een foto
realtime als achtergrond weergegeven
in de viewport van AutoCAD, zie
afbeelding 4.
Multiple Viewports
Uiteraard is het ontwerpen in 3D een
stuk gemakkelijker door gebruik te
maken van meerdere viewports. In
AutoCAD 2007 bestaan hiervoor
twee nieuwe icoontjes in het
Dashboard. Met het icoontje Multiple
Viewports worden er automatisch
vier viewports aangemaakt en direct
ingesteld met een bovenaanzicht,
vooraanzicht, rechterzijaanzicht en
een 3D-weergave. Door een Viewport
te selecteren kan de gebruiker weer
terugkeren naar een enkele viewport
met behulp van het icoontje Single
Viewport. Het laatste nieuwe icoontje
in het 3D Navigate Control Panel is
het Display Cameras-icoontje waarmee
alle geplaatste camera’s zijn te
verbergen of terug te halen.
In het volgende artikel over de nieuwe
mogelijkheden in AutoCAD 2007
zal ik verder ingaan op de nieuwe
mogelijkheden op het gebied van presenteren.
Visuele stijlen en de nieuwe
manier van belichting maken hier
deel van uit.
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 13

Evenementen
DWGSeries completeert aanbod
SolidWorks 2007 nu in de schap
Door: Lambert-Jan Koops
SolidWorks 2007 komt er aan. Natuurlijk had SolidWorks deze
release al onder de aandacht gebracht tijdens SolidWorks World in
januari van dit jaar. Het leek het bedrijf echter verstandig om ook
nog een Europees evenement te organiseren ter bevordering van de
verspreiding van dit nieuws. Vandaar dat op 13 en 14 juni in
Cambridge het SolidWorks 2007 Press Event werd gehouden.
De Customer Portal van SolidWorks biedt uiteenlopende gebruiksinformatie over de
software van het bedrijf.
Veel van de features en uitbreidingen
van SolidWorks 2007 zijn al beschreven
in CAD-Magazine 2 van
2006. Vandaar dat dit artikel vooral
zal focussen op de daar niet besproken
onderdelen. Dit natuurlijk met
uitzondering van SWIFT, want dat is
een dusdanig grote verandering dat er
eigenlijk niet te veel aandacht aan kan
worden besteed. Tenminste, dat is de
mening van SolidWorks dat veel verwacht
van de vier onderdelen Feature
Expert, Mate Expert, Sketch Expert
en Tol Expert. De eerste is in staat om
gecombineerde aanpassingen in een
model door te voeren zonder dat er
(berekenings-)conflicten ontstaan terwijl
de tweede op een vergelijkbare
wijze veranderingen binnen de bemating
kan beheren en controleren. De
Sketch Expert helpt bij het voorkomen
van overdefiniëring bij het maken
van een schets en de Tol Expert
kan automatisch toleranties en dimensies
invoeren in de productielijst.
DWGSeries
Naast de fancy 3D-features heeft
SolidWorks ook aandacht besteed aan
andere aspecten binnen de ontwerpcyclus.
Zo zijn er tools voor 2D-gebruikers
toegevoegd aan de software.
Deze zogenaamde DWGSeries bestaat
uit een DWGeditor, een
DWGgateway en een DWGviewer.
DWG Gateway is een gratis te downloaden
plug-in voor AutoCAD op de
webisite van DWGgateway. Wanneer
deze plug-in in AutoCAD is geladen
kan de gebruiker tekeningen van alle
versies van AutoCAD openen. Met
de plug-in is het tevens mogelijk om
bestanden op te slaan in een willekeurige
versie tussen AutoCAD 2.5 en de
laatste versie van het programma. Dit
is met name een nuttige tool in
machinefabrieken waar bijvoorbeeld
wordt getekend in de nieuwste versie,
maar de CNC-machine alleen maar
kan omgaan met tekeningen in het
formaat van AutoCAD 12.
Binnenkort zal DWG Gateway worden
uitgebreid met een PDF exportfunctionaliteit.
De DWG viewer is een gratis viewtool
voor DWG-, DXF- en Solid-
Works-bestanden. Deze is met name
bedoeld voor degenen die CAD-tekeningen
willen inzien, zonder dat ze
daar een volledige licentie willen aanschaffen.
De viewer is op dezelfde
site te verkrijgen als de DWG
Gateway plug-in.
De DWG editor is tegelijkertijd met
SolidWorks 2005 geïntroduceerd. Het
programmaatje maakt het mogelijk,
zoals de naam al doet vermoeden, om
bestaande DWG-bestanden te wijzigen
zonder dat hiervoor gebruik hoeft
te worden gemaakt van AutoCAD.
Met iedere licentie van SolidWorks
werd in het verleden een DWG editor
meegeleverd. De licentiestructuur is
echter aangepast, zodat bij elke licentie
SolidWorks drie licenties van de
DWG editor beschikbaar worden gesteld.
Maten
Uiteraard zijn er ook nog een heleboel
kleine aanpassingen en uitbreidingen
terug te vinden in de nieuwe
versie van SolidWorks. Zo is er het
Multimate-commando waarmee de
gebruiker meerdere mates in één handeling
kan aanleggen. Bij het toevoegen
van een maat aan een tekening
zal deze overigens niet meer overlappen,
maar netjes uitlijnen zoals de instellingen
voorschrijven. Daarnaast is
er een toolobox die automatisch de
configuraties genereert die het mist
14
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

pen
Durft u
de sprong te
maken
Een ontwerp in SolidWorks van het Tsjechische bedrijf OEZ Lethorad.
bij gedeelde ontwerpen. Het Copy
Design-commando verzamelt alle bestanden
die nodig zijn om een samenstelling
te kopiëren en het Belt-commando
helpt de gebruiker bij het aanmaken
van riemen en kettingen.
Tenslotte is de grootte van de bestanden
afgenomen: een ontwerp neemt
in SolidWorks 2007 gemiddeld 50
procent minder schijfruimte in beslag
dan in de voorgaande versie.
SolidWorks 2007 heeft ook extra engineering
content in zich, ten opzichte
van de voorgangers. De DIN-norm in
Toolbox bevat vijftig nieuwe soorten
onderdelen. Daarbij zijn alle profielen
uit de Toolbox één op één te gebruiken
in SolidWorks Weldments. Voor
de interface van de Design Library en
de Toolbox geldt dat ze uniformer
zijn geworden.
Customer portal
Naast de nieuwe features lieten de
medewerkers van SolidWorks op de
persbijeenkomst ook nog een hele
reeks cijfers zien waarbij vergelijkingen
werden gemaakt met andere 3Dpakketten
en AutoCAD. Daarnaast
waren er groeicijfers te zien die sloegen
op zowel SolidWorks als de
Value Added Resellers (VAR’s).
Overigens zal de software enkel en
alleen bij de VAR’s te verkrijgen zijn,
al was het alleen maar om verwarring
bij (toekomstige) klanten te voorkomen.
Het zijn ook de resellers die de
promotie en demonstratie van
SolidWorks 2007 op zich nemen. In
het najaar zijn er dan ook allerlei activiteiten
te verwachten op dit gebied.
Een van de dingen die SolidWorksgebruikers
kunnen regelen bij hun
VAR is ondersteuning in het geval
van vragen. Er is echter op 12 juni
ook een customer portal beschikbaar
gekomen voor de SolidWorks-gemeenschap.
Deze website bevat allerhande
informatie over SolidWorks.
Zo is er een zogenaamde knowledge
base die vragen kan beantwoorden.
Dit systeem is zelfondersteunend
door de feedback van de gebruikers,
die kunnen aangeven of een bepaald
antwoord op een specifieke vraag ze
goed heeft geholpen. Verder is er informatie
te vinden over graphics en
hardware, systeemeisen en zijn er
technische tips en API-voorbeelden.
Ook kunnen eindgebruikers software
en updates verkrijgen voor zowel
SolidWorks als COSMOS. Tenslotte
zijn ook de verschillende gebruikersgroepen
direct gelinkt vanuit de customer
portal.
www.solidworks.com
www.dwggateway.nl
ICN Solutions wél!
Voor het overschakelen van
2D- naar 3D-tekenen hoeft u
geen halsbrekende toeren uit
te halen. Als u kiest voor de
veelzijdigheid van het werktuigbouwkundig
softwarepakket Autodesk ® Inventor ® en de
professionaliteit van ICN Solutions, bent u
verzekerd van een risicoloze overstap.
Aan integrale oplossingen als Autodesk ® Inventor ®
koppelt ICN Solutions een compleet dienstenpakket:
van advies en consultancy tot en met
implementatie en training!
Wij laten u graag zien dat overschakelen een koud
kunstje is. Bel ons voor een afspraak!
ICN Solutions B.V.
postbus 3302, 5203 DH ’s-Hertogenbosch
tel. +31(0)73 - 750 6 750 - fax +31(0)73 - 750 6 751
info@ICN-Solutions.nl - www.ICN-Solutions.nl

CAD-Wereld
Revit-autorisatie voor ALFA
Development
Met ingang van 1 juni is ALFA
Development geautoriseerd als dealer
van Autodesk Revit Building en
AutoCAD Revit Series (ARS). De
combinatie van AutoCAD-ALFA met
AutoCAD Revit Series biedt de
gebruiker de combinatie van een
gebouwmodeller met de mogelijkheid
tekeningen uit te werken tot besteken
werktekeningen en 1:1-details.
Doordat ALFA Development deelneemt
in Het Digitale Huis is ook
de continuïteit van aansluiting op
deze Nederlandse standaard gegarandeerd
met koppelingen naar bestek,
begroten, bouwbesluitcontrole applicaties
en bouwdeelbibliotheek. Voor
bestaande ALFA-gebruikers is een
upgrade naar ARS verkrijgbaar.
www.alfadevelopment.nl
BSA blij met nieuwe ISOstandaard
De Business Software Alliance
(BSA) verwelkomt de ISO-standaard
voor Software Asset Management
(SAM). Volgens de organisatie is
ISO/IEC 19770-1 een mijlpaal in
de wereldwijde ontwikkeling van
softwarebeheer. Bovendien biedt de
standaard de basis voor de optimale
inzet van software binnen het
bedrijfsleven. De BSA biedt al enkele
jaren wereldwijd een SAM-programma
aan.
Wereldwijd kunnen organisaties voor
het eerst SAM inzetten als een standaard
die officieel voldoet aan de
eisen van corporate governance.
Ervaringen van bedrijven die SAM
inzetten, tonen aan dat risicobeheer
en kostenbeheersing verbeteren en dat
ze zo hun concurrentievoordeel
vergroten. Organisaties kunnen nu
met een gerust hart verklaren dat hun
SAM-proces van voldoende kwaliteit
is.
www.iso.org
Visuals bij vacatures
CADJOBS.NL
CADJOBS.nl heeft een nieuwe functionaliteit
toegevoegd aan de website
van het bedrijf. Vanaf heden is het
voor kandidaten en opdrachtgevers/werkgevers
mogelijk om 'visuals'
toe te voegen aan hun profiel/
vacature(s). De visuals zijn voorbeelden
van CAD-tekeningen, constructies
en/of renderingen. Op deze
manier kunnen werkgevers naast de
profiel-omschrijving van kandidaten
ook gemaakte werktekeningen en
producten bekijken. CAD-specialisten
met een zichtbaar profiel op de
site hebben zo een extra mogelijkheid
om zich te onderscheiden.
Ook bedrijven met vacatures kunnen
gebruik maken van deze functionaliteit.
Zij kunnen naast de vacature-omschrijving
plaatjes publiceren van de
producten waar toekomstige CADmedewerkers
aan gaan werken en/of
tekeningen die op de tekenkamer
geproduceerd worden.
Er worden binnenkort nog meer functionaliteiten
toegevoegd aan de website
van CADJOBS.NL. Binnenkort
lanceert het bedrijf het CAD-trainingenportaal
dat gekoppeld is aan vacatures
en profielen op de site. Het
recruitementbedrijf is in gesprek met
een CAD-softwareleverancier om een
site te lanceren voor gebruikers
die specifiek met die software
ontwerpen. Daarnaast hebben gebruikers
verzocht om te kunnen zoeken
op vacature- en profielnummer en
ook dat zal binnenkort mogelijk zijn.
www.cadjobs.nl
Nieuwe CAD-interfaces
SomaBEND
Voor het SomaBEND off-line programmeersysteem
voor kantbanken
zijn drie nieuwe 3D CAD-interfaces
beschikbaar gekomen voor Solid
Works, Solid Edge en OneSpace
Designer. Vanuit deze 3D CAD-systemen
is het hiermee mogelijk om
zonder uitwisselingsbestand een
plaatwerkmodel direct door te sturen
naar de SomaBEND buigsoftware.
SomaBEND kan op basis van een
2D-plaatuitslag of een 3D CADmodel
een NC-programma voor elke
willekeurige kantbank genereren,
ongeacht het merk of type machine.
Op basis van het 3D-plaatwerkmodel
bepaalt de software automatisch de
buigvolgorde, de gereedschappen, de
gereedschapsopstelling en de aanslagzijdes.
Vervolgens zal SomaBEND
automatisch het NC-programma
genereren en het gehele buigproces
simuleren, waarbij het programma
tevens controleert op mogelijke botsingen.
De gebruiker kan in het gehele
buigproces interactief ingrijpen.
Naast werken met verschillende buigprocessen
zoals vrijbuigen en matrijsbuigen,
ondersteunt SomaBEND alle
machineopties waaronder hoekmeetsystemen,
buighulpen en vooraanslagen.
www.somatech.nl
Google Earth krijgt functionaliteit
Civil 3D 2007
Autodesk introduceert Autodesk Civil
3D 2007 Extension for Google Earth
- Technology Preview. Deze publicatietool
is geschikt om alle betrokkenen
op de hoogte houden van de
meest recente ontwerpinformatie, van
de planfase tot de goedkeuring. Met
een wizard zijn Civil 3D-objecten en
ontwerpdata in Google Earth te publiceren,
zodat in- en externe projectteamleden
ontwerpen kunnen maken,
beheren en delen en
gepubliceerde informatie
kunnen aanvullen
met rijke en
interactieve content.
Met Autodesk Civil
3D 2007 Extension
for Google Earth-
Technology Preview
is het mogelijk om
te publiceren naar
Google Earth. De
gebruiker kan zelf
bepalen welke elementen
hij wil publiceren,
zoals punten, percelen, lijnen,
leidinginformatie en
terreinmodellen, en hoe deze dienen
te worden weergeven. De ontwerpen
worden bewaard in een .KMLbestand,
dat direct in Google Earth te
openen is. In Google Earth kunnen
teamleden gegevenslagen toevoegen,
zoals gebouwen en wegen om zo het
ontwerp te verrijken met omgevingselementen.
De ontwerpen zijn vanuit
verschillende hoeken te bekijken door
de toevoeging van visualisatiemogelijkheden,
zoals realistische 'drive-
16
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

CAD-Wereld
throughs' en foto's van locaties.
Het realisme van Civil 3D-modellen
is uit te breiden door ontwerppunten
te koppelen aan 3D-content, zoals
lantarenpalen, huizen en auto's in een
straat.
De Autodesk Civil 3D 2007
Extension for Google Earth-
Technology Preview is gratis te
downloaden op de onderstaande website.
Om deze tool te kunnen
gebruiken, moeten gebruikers zowel
Autodesk Civil 3D 2007 als Google
Earth hebben geïnstalleerd. Autodesks
uitbreiding is geschikt voor de
gratis versie van Google Earth, maar
ook voor Google Earth Plus en
Google Earth Pro.
www.autodesk.com/google
Pythagoras CAD + GIS
De voornaamste activiteit van ADW
Software is de ontwikkeling van
Pythagoras. Dit programma is
beschikbaar in meer dan twintig talen
en bedoeld voor landmeetkundige en
civieltechnische toepassingen. De
nieuwste release van het pakket heet
Pythagoras CAD+GIS. Naast uitbreidingen
en verbeteringen in de basismodule
bevat Pythagoras 11 onder
meer een nieuwe GIS-module.
Daarnaast is de module voor het
wegenontwerp volledig herzien. De
nieuwe GIS-module is volledig geïntegreerd
in de CAD-omgeving. De tekenfuncties
worden aangevuld met intelligente
GIS-functies: het aanmaken
van een interne database, het definiëren
van thematische kaarten, het gebruik
van uitgebreide zoekfuncties,
rapporteren en exporteren en het automatisch
versturen van typebrieven die
te personaliseren zijn op basis van
gegevens in de database. De wegenontwerpmodule
is uitgebreid met
mogelijkheden om verkantingen en
automatische bochtverbredingen te
berekenen. Het horizontaal ontwerp
van de wegas is te bepalen door bijvoorbeeld
parameters in functie van
een maximum toegelaten snelheid.
Het profielvenster, het grondplan en
het dwarsprofiel zijn simultaan te
zien. Dwars- en lengteprofielen zijn te
personaliseren en het programma
geeft aan wat de zones voor ophoging
en afgraving zijn. Pythagoras
CAD+GIS is verkrijgbaar in een MS
Windows (2000 of XP) of in een
Apple Macintosh (OS X) versie.
www.pythagoras.net
Winnaars 2006 Co-Design
Competition bekend
CoCreate Software heeft de winnaars
van de 2006 Co-Design Competition
bekendgemaakt. In totaal zijn er in acht
verschillende categorieën evenzoveel
winnaars gekozen door de bezoekers
van de wedstrijdsite. Het gaat om
Liebherr Ehingen, FLUX-GERÄTE en
MAFI Transport-Systeme uit Duitsland,
GAW Pildner-Steinburg en Josef
Bertsch uit Oostenrijk, Hewlett
Packard en Lawrence Berkeley
National Lab uit de VS en Norden
Machinery uit Zweden. De tweede wereldwijde
wedstrijd van CoCreate liet
een variëteit aan producten zien, zoals
tunnelboormachines, energiecentrales
op basis van biomassa em pretzelmachines.
De winnende ontwerpen zijn te
zien op de website van CoCreate.
www.cocreate.com
Oprichting Benelux Chapter
IAI voor IFC-standaarden
Met ingang van April heeft
Nederland ook een vertegenwoordiging
van de International Alliance for
Interoperability (IAI) dankzij eem eigen
IAI Benelux Chapter. CadVisual
en de PSIBouw hebben deze aanvraag
bij de Internationale organisatie
gedaan en toestemming gekregen
voor de oprichting. Het IAI is in 1994
met als doelstelling een gegevensuitwisselstandaard
voor de AEC-industrie
te definiëren gebaseerd op het
STEP-protocol. De belangrijkste begrippen
hierbij zijn Industry
Foundation Classes (IFC) en BIM.
www.buildingsmart.info
Rectificatie
In CAD-Magazine 4-2006 stond op
pagina 20 een bericht over de
Electrical-producten van Autodesk.
Hierin werd gemeld dat Aceri distributeur
is geworden van deze producten
en dat de pakketten via een
dealerkanaal verkrijgbaar zijn.
Doordat hierbij alleen de namen van
Greenock Engineering, Cadix
Automatisering en CADService werden
genoemd zou de indruk kunnen
ontstaan dat alleen deze drie bedrijven
de Electrical-lijn leveren. Dit is
echter niet het geval. Ook CADAC,
Cadmatch, EstoCAD, ICN-
Solutions, Quandes en CAD &
Company
www.autodesk.nl
www.aceri.nl
ESPRIT 2006 Autodesk
Inventor gecertificeerd
ESPRIT is het CAD/CAM-systeem
van Somatech Applicaties en bedoeld
voor toeleveranciers in verspaning,
gereedschapmakers en matrijzenmakers.
De integratie van de software
met Autodesk Inventor is verder
uitgebreid. ESPRIT is nu dan ook
voor Inventor series 11 gecertificeerd.
Het programma is volgens de
Autodesk-richtlijnen ontwikkeld binnen
het Autodesk certified application
program en voldoet daarmee aan de
normen voor certificering.
De 'ESPRIT Autodesk Inventor 11
add-in' is beschikbaar voor alle
Inventor-gebruikers en voor hun
ESPRIT CAM-software. Door de
add-in te installeren komen er in
zowel Inventor als ESPRIT twee
commando's beschikbaar om
Inventor-bestanden in ESPRIT te
openen of te importeren. Met de optie
binnen Inventor wordt ESPRIT automatisch
geopend om een samenstelling
of onderdeel weer te geven.
ESPRIT leest hiernaast ook bestanden
in van Solidworks, Solid Edge en
andere CAD-systemen.
www.somatech.nl
AutoCAD Symbolen-CD
TEC/CAD College geeft in Nederland
en België al jaren de
CD-ROM met AutoCAD-symbolen
uit. Op versie 4 prijken meer dan
achtduizend symbolen uit diverse
vakgebieden. Nieuw zijn de verkeersborden
en dynamische blokken. Ook
zijn de bouwdetails herzien.
De AutoCAD-symbolen zijn voorzien
van menu’s met slides. Een symbool
aankikken is voldoende om deze
in de tekening te slepen. Behalve een
slide is van ieder symbool ook een
korte omschrijving opgenomen. In de
dialoogboxen staan dynamische en
statische blokken naast elkaar. Een
dynamisch blok is herkenbaar aan het
flits-teken in de afbeelding. De naam
van een dynamisch blok wordt vooraf
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 17

CAD-Wereld
gegaan door een sterretje. Het dynamische
blok is alleen bruikbaar in
AutoCAD (LT) 2006 of hoger. Voor
ieder dynamisch blok zijn er één of
meer vergelijkbare statische blokken.
Deze zijn toegevoegd voor gebruikers
van een oudere versie van AutoCAD.
Ieder symbool wordt genoemd naar
de naam zoals deze in de NEN-norm
voorkomt. Van de normen die over
koopdelen gaan, zoals bouten of moeren,
zijn alleen de meest voorkomende
symbolen (maten) opgenomen.
De CD bevat de volgende bibliotheken:
Veiligheid, Werktuigbouw,
Elektrotechniek, Procestechniek, Automatisering,
Bouwkunde, Verkeersborden
en Elektronica. De symbolen
zijn te gebruiken in AutoCAD 2007,
2006, 2005, 2004, 2002, 2000i en 2000
en LT2007, LT2006, LT2005, LT2004,
LT2002, LT2000i en LT2000.
www.cadcollege.nl
NX CAM Express
UGS heeft NX CAM Express gelanceerd:
een neutraal NC-programmeerapplicatie
die zowel stand-alone
te gebruiken is, als geïntegreerd in de
UGS Velocity Series. Het programma
is volledig associatief met
CAD/CAM/CAE-applicaties en Solid-
Edge. NX CAM Express wordt
geleverd inclusief NX CAM Express
Mill-Turn en de NX CAM Express
Three-Axis Milling. Verder is het
voorzien van toolpad verificatie, een
postprocessor edit-applicatie, CADtranslators
en een database met
machiningparameters.
www.ugsplm.nl
UGS koopt 3D-geometrische
‘Shape Search’-technologie
UGS heeft technologie in huis gehaald
die het proces voor hergebruik van onderdelen
ondersteunt. De technologie
is gekocht van Software Design &
Management AG, onderdeel van
Capgemini. Sd&m zal volgens een
nieuw service partnership ondersteuning
bieden aan gebruikers die een oplossing
integreren in hun systeem- en
procesomgevingen. UGS Geolus
Search is een ‘shape search’-applicatie
waarmee fabrikanten 3D-modellen
van digitale onderdelen kunnen vinden
binnen heterogene databronnen op
basis van geometrische overeenkomsten.
Dankzij de technologie kan UGS
geavanceerde geometry-based applicaties
ontwikkelen. Dit stimuleert het
hergebruik van onderdelen.
In Geolus Search worden geometrische
gegevens uit de beschikbare
PLM- of CAD- programma’s gebruikt
bij de zoekopdracht. Het is mogelijk
om te zoeken in een database met
meer dan een miljoen onderdelen.
Binnen enkele seconden worden dan
dezelfde of gelijkende vormen gelokaliseerd,
zonder handmatige onderdelen
te classificeren. Het resultaat wordt
visueel weergegeven met behulp van
miniatuurafbeeldingen. Geolus Search
kan op zichzelf gebruikt worden of als
toevoeging op het traditionele zoekproces
dat gebruik maakt van metadata.
Geolus Search is in te zetten in
iedere PLM- of CAD-omgeving. Het
ondersteunt meerdere dataformaten
zoals VRML, STL en JT. UGS zal JT
gebruiken als de basis voor toekomstige
ontwikkelingen van Geolus Search
binnen zijn productportfolio.
www.ugsplm.nl
StabiCAD V 5.7 met module
Gasleidingberekening
Vanaf versie 5.7 ondersteunt StabiCAD
V het werken met AutoCAD 2007.
Daarnaast kent het pakket nu een
module Gasleidingberekening volgens
NEN 1078/2078. Met het invoeren van
informatie bij gastoestellen, bijvoorbeeld
capaciteit en einddruk, kan bij
bestaande gasinstallaties worden berekend
of ze voldoen aan de norm. Van
een nieuwe installatie krijgt de gebruiker
na berekening via de formule- of
grafiekmethode de diameters volgens
de norm. Drukverlies en belastingstaat
worden gepresenteerd in een tabel en
vervolgens worden wijzigingen in de
diameters automatisch in het getekende
stelsel doorgevoerd. Met een muisklik
presenteert de tekenaar de definitieve
gasinstallatie als isometrische of schuine
projectie, automatisch voorzien van de
berekende diameters.
StabiCAD 5.7 bevat een uitgebreide
controlefunctie. Hiermee is te controleren
of de afmetingen van een leidingstelsel
kloppen, hulpstukken goed zijn
aangesloten en de moflengten juist zijn.
De tekenaar krijgt een melding als een
hulpstuk niet in het leveringsprogramma
is te vinden of is gewijzigd.
Nieuw is het plaatsen van leidingen
onder afschot. Het aantal millimeters
per meter en de richting van de afschot
wordt vooraf opgegeven. In het
rotatiemenu zijn met AfschotAf of
AfschotBij de hulpstukken te plaatsen.
Via de functie ‘plaatsen afschotmaat’
wordt de afschotmaat bij het
stelsel getoond. Versie 5.7 is uitgebreid
met twee rapportagemogelijkheden:
‘materiaallijst alle modules’
en ‘materiaallijst alle modules per
ruimte’. Alle aanwezige materialen
in de tekening worden in één rapport
getoond. Daarnaast is er een spiegelen
kopieerfunctie aan de software
toegevoegd waarmee enkellijns leidingen
met alle bijbehorende toestellen
en appendages zijn te spiegelen
of te kopiëren. Ook zijn er extra symbolen
voor dakkappen en ventilatoren.
Verder is StabiCAD uitgebreid
met diverse fabrikantendatabases,
waaronder ODS met gietijzeren buizen.
www.stabiplan.nl
18
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

CAD-Wereld
Vakkanjers geven visitekaartje
af in Jaarbeurs
Na vier spannende wedstrijddagen
zijn de winnaars bekend van de nationale
beroepenwedstrijden in de
metaal en elektro. Zeven Vakkanjers
en vijf Junior Vakkanjers werden na
afloop van de Techni-Show op 18
maart gehuldigd in de Jaarbeurs
Utrecht.
Vier dagen lang streden 36
Vakkanjers, techniektalenten van
ROC’s en bedrijven, om de nationale
titel in zeven wedstrijdvakken. Bij de
Junior Vakkanjers, derde- en vierdejaars
vmbo, gingen 53 finalisten voor
eremetaal. Ze toonden hun vakmanschap
in vijf verschillende wedstrijdvakken:
CAD-tekenen, elektrotechniek,
lassen, metaaltechniek en
metalektro. In de Jaarbeurs waren
tienduizend bezoekers van de Techni-
Show getuige van de topprestaties
van de finalisten op de wedstrijdvloer.
Bij de Junior Vakkanjers werd Freek
Kramer van het Emelwerda College
eerste. Daarmee versloeg hij Roy van
Bragt uit Made en Marc Schuur uit
Haaksbergen die respectievelijke
tweede en derde werden. Bij de
Vakkanjers was het ROC Zeeland de
grote winnaar bij het CAD-tekenen.
Zowel eerste prijswinnaar John
Tillema en tweede prijswinnaar Pieter
Flikweert uit Nieuwerkerk volgen
hun lessen bij het ROC Zeeland in
Vlissingen. De derde plaats ging naar
Michael van der Kaap van het
Mondriaan College uit Den Haag.
Met zijn eerste plaats verdiende John
Tillema een nominatie voor de
WorldSkills 2007 in Japan. Hij krijgt
samen met de genomineerden in de
metaalvakken de gelegenheid zich
definitief te plaatsten voor deze
wereldkampioenschappen voor jonge
vakmensen.
www.vakkanjers.nl
Vertex BD versie 12 Zodiac
Vertex BD is een volledig 3D CADpakket
met achterliggende database.
In het programma wordt een model
opgezet met een voorbeeld van het
eindresultaat. Dit is eventueel te
renderen om een fotorealistisch resultaat
te verkrijgen. Alle objecten
worden met materiaalinformatie
getekend. Dit in een open GL-weergave
voor verwerking van de verschillende
objecten.
Vanuit het model zijn de verschillende
onderdelen uit te werken, zoals
wanden, vloeren en daken. Dit in
verschillende stijlen zoals in houtskelet-,
stapel- en staalskeletbouw.
Hiervan worden dan 2D-tekeningen
gegenereerd met maatvoeringen en
lijsten voor de productie. Alle gegevens
over de objecten blijven
beschikbaar tot en met de calculatie
van het totale model.
Vertex BD is vanaf dit jaar verkrijgbaar
in versie 12. De nieuwe versie
biedt een aantal extra mogelijkheden,
zoals het gebruik van Vertex G4-modellen.
Vertex G4 is een applicatie
voor mechanische vormgeving en
biedt mogelijkheden voor het creëren
van parametrische objecten. Beide
systemen werken met dezelfde basismodellen
en kunnen deze dan ook
uitwisselen
www.cadserviceburo.be
Stabiplan Ontwerpwedstrijd
2006
De twee winnende ontwerpen van het tweede
kwartaal.
De jury van de Stabiplan Ontwerpwedstrijd
stond het tweede kwartaal
voor een moeilijke keus. Daarom
kwamen er dit keer twee winnaars uit
de bus. Johan Bredenbeek van ULC
Verwarming en Freddie Weijmans
van Installatietechniek Kremer BV
wisten de prijs te bemachtigen.
Johan Bredenbeek stuurde een
ontwerp in van de luchtinstallatie
voor tien operatiekamers. Deze operatiekamers
liggen een verdieping lager
dan de rest van het gebouw.
Verschil in vloerniveau maakte het
ontwerp extra ingewikkeld. Door 3D
toe te passen en gebruik te maken van
onderscheidende kleuren bij de
verschillende leidingfuncties krijgt de
installateur direct inzicht in deze
complexe installatie.
Freddie Weijmans heeft zich uitgeleefd
op een multidisciplinair ontwerp
van luchtkanalen en kabelgoten. Het
gebouw is helemaal rond, wat het
tekenen van de installatie er niet makkelijker
op maakte. Freddie draaide
vorige jaar mee in de pilotgroep van
de module StabiCAD V Luchtkanaalberekening.
Dit is het eerste
project waar hij de module gebruikt
heeft. Het resultaat is beslist succesvol
te noemen. Duidelijke details en
diverse doorsneden maakten het
ontwerp helemaal af.
Het laatste kwartaal is inmiddels van
start gegaan. Bezoekers van
SUM2006, de StabiCAD V-klantendag
die dit najaar gehouden wordt,
kunnen de inzendingen van de genomineerden
bewonderen. De hoofdwinnaar
zal door de jury samen met
de bezoekers gekozen worden.
Op de website van Stabiplan zijn de
ingezonden ontwerpen van kwartaal
1, 2 en 3 te bewonderen.
www.stabiplan.nl
PDM en CAD Productivity
Packs Xandorra
Xandorra heeft voor de PDM- en
CAD-applicaties van CoCreate twee
modules uitgebracht: de Xandorra
Productivity Packs. Beide modules,
die als standaard software
worden geleverd, leggen
de nadruk op het versnellen
en verbeteren van het
ontwerpproces. De software
is tot stand gekomen
naar aanleiding van vaak
terugkomende vragen en
wensen op het gebied van
softwareuitbreiding en aanpassingen
door klanten van het bedrijf.
De Xandorra PDM Productivity Pack
is een bundel van een
softwareuitbreidingen voor Model
Manager. De module bestaat onder
andere uit een batchplot-module, een
Office-module, voor het beheer van
Office-documenten, een nummergenerator,
een reportgenerator en
masterdata versioning. Tevens bevat
deze Productivity Pack mogelijkheden
voor het configureren van een
Model Manager-implementatie.
De Xandorra CAD Productivity Pack
is een bundel van een aantal softwareuitbreidingen
voor OneSpace
Designer Modeling en OneSpace
Designer Drafting (ME10). Deze
software bestaat onder andere uit een
extended User Interface voor
OneSpace Designer Drafting, een
2D- en 3D-bibliotheek, piping tools,
bematingstools en configuratiemogelijkheden.
www.xandorra.com
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 19

Software
Distributed Computing
Toolbox ondersteunt
Microsoft Windows CCS 2003
De Distributed Computing Toolbox
van The MathWorks biedt ondersteuning
voor Microsoft Windows
Compute Cluster Server 2003.
Hierdoor zijn de distributed computing
tools van The MathWorks te gebruiken
binnen de distributed computing-omgeving
van Microsoft. Zo worden hiermee
externe schedulers ondersteund,
zoals Microsoft’s Job Scheduler in
Windows Compute Cluster Server
2003 en Platform Computings
Platform LSF.
Windows Compute Cluster Server
2003 is een geïntegreerd, gestandaardiseerd
compute clustering platform, gebouwd
bovenop Microsoft Windows
Server 2003 x64 Editions, waarmee
gebruikers in staat zijn gedistribueerde
computerbronnen, zoals de Distributed
Computing Toolbox, te gebruiken om
complexe technische berekeningen op
te lossen.
De Distributed Computing Toolbox
ondersteunt de volledige MATLABtaal,
vrijwel alle producten van The
MathWorks en alle ondersteunde
MATLAB-platformen, zoals Microsoft
Windows, Solaris, Linux en
Macintosh. De MATLAB Distributed
Computing Engine werkt in homogene
en heterogene clusters. Zowel de
Distributed Computing Toolbox als de
MATLAB Distributed Computing
Engine zijn per direct beschikbaar.
www.mathworks.nl
AutoVue 19.1
Cimmetry Systems Corporation heeft
AutoVue 19.1 vrijgegeven voor de
markt. Het viewingprogramma is met
deze versie geschikt gemaakt om de
meest recente bestandformaten te kunnen
bekijken van AutoCAD 3D 2000,
MicroStation 3D v8, CATIA 5 R16 en
Solid Edge 18. Daarnaast is er vooral
aandacht besteed aan het toegankelijk
maken van PCB-bestanden. Zo zijn
NC Drill-formaten, Cadence Allegro
en Concept 15.5, alsook OrCad
Capture en Layout 10.5 te bekijken
met de 19.1-release. Een complete lijst
van ondersteunde bestandsformaten
is te vinden op de
website van Cimmetry.
Hier is ook een volledig
functionele evaluatieversie
van AutoVue te downloaden.
www.cimmetry.com
MSC SimEnterprise
SimEnterprise is een ontwikkelplatform
van MSC.Software voor CAEengineers,
analisten, managers en de
supply chain. De software is gebaseerd
op een Service Oriented Architecture
(SOA) en biedt open connectiviteit ten
behoeve van samenwerking. De ingebouwde
connectie naar de solvertechnologie
van MSC.Software, zoals MD
Nastran, maakt het mogelijk om relevante
simulatieoplossingen in te zetten,
inclusief bestaande MSC-applicaties
zoals MSC SimDesigner en MSC
SimManager. De oplossingen zijn te
integreren met applicaties van andere
leveranciers of in-house applicaties.
De SimEnterprise-oplossingen leveren
verschillende mogelijkheden voor datamanagement,
zowel voor gecentraliseerde
opslag als intelligente toegang.
Met SimEnterprise-platform is het ook
mogelijk om simulatieoplossingen in te
zetten om de toegang tot simulatiedata
te beheren en als audittraject op basis
van de metadata van alle simulatiedata.
Om de integratie met andere solvers
mogelijk te maken, heeft MSC-
.Software het MD Partner Program opgesteld
waartoe uiteenlopende partners
behoren, zoals Engineos, nCode, STC,
FFT en CD adapco.
www.mscsoftware.com
SimBiology
SimBiology, gebaseerd op de engine
van The MathWorks MATLAB, is bedoeld
voor de communicatie tussen
modelontwikkelaars en biologen.
Rekenkundige biologen hoeven hierdoor
niet langer voor elke fase van de
systeembiologie specifieke tools te gebruiken.
SimBiology levert een modelleringsomgeving,
met een grafische front-end
en een rekenengine. SimBiology kan
automatisch schattingen maken van
onbekende parameters in een bestaand
model, zodat biologen experimentele
gegevens kunnen gebruiken om een
model te verfijnen. De software heeft
een drag-and-drop interface, zodat ook
zonder te programmeren modellen van
paden zijn aan te maken, te bewerken
en te bekijken. Gemodelleerde reacties
zijn te simuleren met deterministische
en stochastische simulatie-solvers.
Daarna zijn de resultaten in
SimBiology te analyseren, of zijn
specifieke analyses met MATLAB uit
te voeren.
www.themathworks.nl
Simulink en Stateflow
modellen online beschikbaar
Simulink Report Generator 3 bevat
nieuwe functionaliteiten voor de
uitwisseling van ontwerpmodellen binnen
organisaties. Simulink Report
Generator omvat nu Web View
Exporting dat het mogelijk maakt om
via een webbrowser interactieve weergaven
van Simulink- en Stateflowmodellen
te bekijken.
De multi-format rapportagefunctie is in
de nieuwe versie van Simulink Report
Generator verder ontwikkeld.
Gebruikers kunnen nu online de
modelhiërarchie bekijken en er doorheen
navigeren, zoals zij dat ook in
Simulink doen. De webweergaven van
de Simulink-modellen geven de
gebruikers een beter visueel begrip van
het model; de constructie, hiërarchie en
parameters.
www.mathworks.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 21

Zoeklicht op
Eindgebruiker moet niet wachten op ontwikkeling software
Een centraal uitwisselings- in pla
Door: Lambert-Jan Koops
Verandering binnen de bouwindustrie, hoe vaak is daar inmiddels niet al over gesproken
Bijna alle partijen zijn het over eens dat er iets moet gebeuren, maar het is onduidelijk wie
het voortouw moet nemen. Veel eindgebruikers lijken af te wachten wat deCAD-producenten zullen
veranderen. Arie van Kranenburg, oprichter van Arkey Systems, is echter van mening dat de
eindgebruikers zelf de handen ineen moeten slaan.
Arie van Kranenburg van Arkey: “Het is niet realistisch en niet zinvol om een totaal gebouwmodel voor te staan.”
“Een van de belangrijkste dingen die
zouden moeten veranderen binnen de
bouwwereld is dat de eindgebruiker
gaat beseffen dat je de tekening van
een ontwerp los moet zien van de
informatie die er aan vast hangt. CAD
was oorspronkelijk bedoeld om het
tekenproces te versnellen en heeft
eigenlijk niets te maken met de problemen
op het gebied van informatieuitwisseling
die momenteel spelen in
de bouwwereld,” aldus Van
Kranenburg. “Een tekening is alleen
maar een weergave van een object en
die kun je wel uitwisselen, maar daar
hebben veel partijen geen behoefte aan.
Nog afgezien dat verschillende partijen
de neiging hebben om objecten om
verschillende manieren af te beelden.
Zo zal een armatuur er in een algemeen
model heel anders uitzien dan in een
elektrisch schema.”
Uitgangspunt
Momenteel zijn er verschillende ontwikkelingen
gaande bij CAD-leveranciers.
Een van de partijen die het voortouw
neemt is Autodesk, dat met Revit
probeert het gebouwmodel te introduceren.
Van Kranenburg herkent het
idee, maar is het er niet mee eens.
“Toen wij in de jaren tachtig begonnen
met het ontwikkelen van onze software,
was dat in eerste instantie ook
ons uitgangspunt en twee jaar geleden
had ik er misschien ook nog wel achter
gestaan. Tegenwoordig denk ik echter
dat het niet realistisch en niet zinvol is
om een totaal gebouwmodel voor te
staan. In de eerste plaats is het ondenkbaar
dat in een vrije markt iedereen met
hetzelfde pakket zal gaan werken.
Wellicht dat Autodesk denkt dat het
eenzelfde positie in kan nemen op de
bouwmarkt als Microsoft op het gebied
van sturingsprogramma’s, maar dat
lijkt me te hoog gegrepen. In de tweede
plaats zijn veel partijen helemaal niet
gebaat bij een pakket waarin ze veel
meer kunnen dan ze nodig hebben.
Niet alleen kost ze dat meer geld bij de
aanschaf, ze krijgen bovendien met
informatie te maken die ze niet nodig
hebben. Op die manier wordt een
22
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

ats van gebouwmodel
dergelijk model alleen maar topzwaar
met overbodige functies en data. Wat
heeft een installateur bijvoorbeeld aan
een model waarin de wapening van het
beton zit opgeslagen De overlap
tussen de verschillende partijen is simpelweg
niet groot genoeg om ze met
hetzelfde pakket te laten werken.”
Anderen profiteren
De bouw is een multidisciplinair
geheel, en kent, heel anders dan de
mechanical-wereld, geen leidende partij
die anderen voorschrijft met welke
software ze moeten werken. Van
Kranenburg: “Elke partij zoekt zijn
eigen voordelen en heeft er weinig baat
bij om grote veranderingen door
te voeren waar andere
partijen van profiteren. Zoals bijvoorbeeld
het aanschaffen van
een multidisciplinair, allesomvattend
pakket dat het hele werkproces
van het bedrijf
verandert. In plaats daarvan denken
we dat het veel zinvoller is
om er voor te zorgen dat de verschillende
partijen hun digitale
data goed kunnen uitwisselen.
Waarbij het natuurlijk mogelijk
moet zijn om alleen die gegevens
over te brengen die de andere
partij nodig heeft. Want meer dan dat is
ongewenst.”
Uiteraard is de nadruk op uitwisseling
een goed idee, maar dat is natuurlijk
ook mogelijk binnen het gebouwmodel.
Daar is de uitwisseling immers
sowieso in geregeld. Van Kranenburg:
“Dat klopt, het kan ook via een
gebouwmodel. Maar het is absoluut
niet noodzakelijk. En ik hoor tegenwoordig
nogal eens dat het gebouwmodel
op die manier gepresenteerd
wordt: alsof je op een andere manier
niet goed zou kunnen uitwisselen en
dat is natuurlijk onzin.”
Vaststellen object
Voor het uitwisselen van informatie
geldt dat er objecten zijn waar verschillende
disciplines data aan moeten hangen.
Het gaat daarbij zowel om data
die algemeen beschikbaar mogen zijn
als data die een bedrijf voor zichzelf
wil houden. Het belangrijkste is daarbij
dat wordt vastgesteld wat een bepaald
object is. “Als partij A het heeft over
lampje 45 dat aangaat met schakelaar
46, dan is het belangrijk dat partij B
precies weet waar het dan over gaat.
Een bovenaanzicht in Arkey.
Daarbij is het helemaal niet nodig dat
partij A en B eenzelfde representatie
zien op het scherm van het programma
waar ze in werken, zolang ze de voor
hun benodigde informatie maar
beschikbaar hebben. Het is echter technisch
gezien heel makkelijk om dit te
bewerkstelligen met behulp van XML.
Daarbij zijn wij wel van mening dat
niet alles hoeft te worden uitgewisseld,
zoals momenteel binnen het IFC het
geval lijkt te zijn. Misschien is dat ook
wel de reden waarom het IFC zo lastig
van de grond komt: het lijkt of de ontwikkelaars
er te veel mee willen.”
Commercieel dilemma
Wat er ook gebeurt op uitwisselingsgebied,
het moet natuurlijk wel gedragen
worden door de eindgebruikers.
Momenteel bevindt de markt zich een
beetje in een ‘kip of het ei-situatie’ stelt
Van Kranenburg. “Iedereen erkent de
noodzaak van een goede uitwisseling,
maar de inspanning blijft er bij achter.
Het is een commercieel dilemma, zijn
de inspanningen die er voor moeten
worden gedaan wel de moeite waard
Een goed idee zou zijn om de ad
hoc-samenwerking in de bouw te
vervangen door wat meer robuustere
samenwerkingsverbanden
over meerdere projecten. Voor
partijen die daarbinnen werken
loont het vervolgens om te investeren
in uitwisseling en op die
manier de uitgaven over de hele
kolom, zoals faalkosten, terug te
brengen. Dat brengt concurrentievoordeel
mee voor alle betrokken
partijen terwijl ze ondertussen
zelf een afsprakenstelsel maken.
Dat dit afsprakenstelsel niet in heel
Nederland gebruikt wordt is niet erg.
Al die kleine afsprakenstelsels zijn op
een later punt prima met elkaar te verenigen,
dat zijn immers alleen maar
kleine verschillen in definities en nummers.
Het gaat er om dat de verschillende
disciplines in ieder geval gemotiveerd
raken om de eerste stap te nemen
en daadwerkelijk informatie met elkaar
uitwisselen.”
www.arkey.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 23

CAD-Wereld
Overgang naar Teamcenter Engineering mogelijk
Teamcenter Express richt zich
Door de redactie.
Vandaag de dag wordt bij product datamanagement (PDM) veel
gebruik gemaakt van industry templates en best practices.
Maar ook dat is voor het MKB vaak nog een stap te ver, zo meent
UGS. Vandaar dat het bedrijf nu de MKB-markt opzoekt om met
Teamcenter Express een out-of-the-box PDM aan te bieden.
Teamcenter Express is volledig geïntegreerd in de gebruikersinterface van Solid Edge.
Een PDM-oplossing voor het MKB
moet volgens UGS aan een aantal eisen
voldoen. Het moet snel te installeren,
in te richten, te gebruiken en te onderhouden
zijn. Dat betekent dat er bij
een implementatie weinig klantspecifieke
ontwikkeling hoeft plaats te vinden.
Ook moet de ICT-infrastructuur
die de PDM-oplossing vereist geen
grote eisen stellen en aansluiten bij dat
wat er hoogstwaarschijnlijk al is. Dat
wil zeggen: Microsoft.
UGS heeft met de introductie van de
Velocity Series ook Teamcenter
Express op de markt gebracht.
Teamcenter Express is feitelijk niets
anders dan Teamcenter Engineering
met het verschil dat het Express-systeem
op basis van jarenlange implementatie-ervaringen
grotendeels al is
geconfigureerd. Dit houdt in dat de
meeste functies die een bedrijf in de
mechanische industrie nodig heeft, er
in zitten en niet voor elk bedrijf apart
hoeven te worden ontwikkeld en geprogrammeerd.
Alle functies die het
PDM-systeem verder in zich heeft, zijn
precies dezelfde als in Teamcenter
Engineering. Het prijsverschil tussen
Teamcenter Express en Teamcenter
Engineering zit dan ook niet in de software,
maar in de services er omheen:
de customisatie en implementatie.
Omdat in Teamcenter Express, afgezien
van de software-installatie, enkel
de bestaande inrichting hoeft te worden
geconfigureerd, blijft het aantal installatiedagen
beperkt.
Gebruiksklaar
Een goed voorbeeld van de ingebouwde
functies is de workflow voor ontwerpwijzigingen.
Het systeem kent een
basis change process workflow waarmee
de meeste bedrijven uit de voeten
kunnen. Die workflow kan altijd later
nog worden aangepast aan de werkwijze
van het bedrijf. Een ander voorbeeld
is dat een belangrijk deel van de dagelijkse
handelingen is samengevoegd in
een natuurlijke volgorde. Deels is dat
wizard-gedreven. Een reeks menu’s
leidt de gebruiker door de stappen die
moeten worden genomen, zoals het
creëren van nieuwe items. Dit laatste is
een bekend begrip voor Teamcenter
Engineering-gebruikers. Een item is
bijvoorbeeld een onderdeelnummer,
waaraan gerelateerde informatie zoals
een samenstelling, onderdeel, en/of document
wordt toegekend.
Alle informatie in Teamcenter Express
valt onder revisie- en versiebeheer.
Van alle items is na te gaan waar ze
verder nog worden gebruikt met de
‘where used’-functie. Andere Wizardtoepassingen
zijn onder meer het vrijgeven
van een component of samenstelling
en het genereren van reports.
Net als Teamcenter Engineering is met
Teamcenter Express data uit verschillende
CAD-systemen te beheren. De
integratie met Office-appicaties is overigens
standaard. Binnen de Velocity
Series is een nieuwe ‘embedded’ Solid
Edge-integratie beschikbaar. Hiermee
wordt Teamcenter Express direct vanuit
de Solid Edge-applicatie en binnen
hetzelfde venster benaderd. Een ‘save’
in Solid Edge wordt dan een ‘check-in’
in Teamcenter. En een ‘new’ wordt dan
niet alleen een nieuw Solid Edge-model,
maar is meteen van de benodigde
Teamcenter gegevens te voorzien. Er
zijn uiteraard integraties voor NX en
Ideas beschikbaar, net als voor Solid-
Works, CATIA, Inventor, OneSpace
Designer en Pro/Engineer.
Outlook
De gebruikersinterface is vrijwel gelijk
aan die van Teamcenter Engineering.
Voor de herkenbaarheid heeft de gebruikersinterface
in Teamcenter
Express een nog hoger Microsoft
Outlook look-and-feel gehalte. In die
gebruikersinterface is de gegevensstructuur
aangebracht. Bij de items zijn
de documenten verzameld en er is een
duidelijk preview-venster beschikbaar.
De preview is op JT gebaseerd. Bij
check-in wordt zo’n viewbestand automatisch
aangemaakt. Het kan ten
behoeve van commentaarrondes door
24
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

op MKB
De Webportal van Teamcenter Express is bedoeld voor om toegang te hebben tot de
informatie die Teamcenter Express beheert.
niet-CAD-gebruikers worden voorzien
van opmerkingen dankzij de ingebouwde
mark-up functies. Die functies
omvatten ondermeer metingen in het
ontwerp, het toevoegen van opmerkingen
en het redlinen.
Een essentieel onderdeel van elk
PDM-systeem is de mogelijkheid
stuklijsten te genereren. Hierin bestaat
standaard de mogelijk ook nietgrafische
items zoals verpakkingen,
olie en verf toe te voegen. Ook is
het mogelijk een stuklijst te vergelijken
met een bestaand ontwerp om te
zien welke verschillen er zijn.
Een generieke ERP-export is aanwezig.
Een stuklijst kan worden geëxporteerd
door middel van een XMLbestand
dat is in te lezen in een
ERP-systeem.
De gebruikersinterface van Teamcenter Express heeft dezelfde ‘look and feel’ als
Microsoft Outlook.
Multi-site
Het direct inloggen op een PDM-database
via publieke of geleaste lijnen is
om prestatie- of veiligheidsredenen
vaak niet haalbaar. Daarom kan een
complete of gedeeltelijke synchronisatie
van Teamcenter databases worden
uitgevoerd met het optionele Multisite.
De synchronisatie vindt dan
bijvoorbeeld dagelijks plaats en update-informatie
als check-outs is direct
beschikbaar.
De database waarop Teamcenter
Express is gebaseerd is MS SQL
Server. Deze is veel bij bedrijven
beschikbaar. Indien dit niet het geval is,
zal deze naast de Teamcenter Expresslicenties
moeten worden aangeschaft.
Die licenties zijn er in drie vormen. De
Author-licentie is met name bedoeld
voor de CAD-werkplek waar veel
database-interactie plaatsvindt. De
Professional-licentie is bedoeld voor de
personen die met 3D-data werken en
die modellen moeten oproepen en
beoordelen, maar dat met een viewer
doen en niet met de CAD-software.
Tenslotte is er de Consumer-licentie
waarmee met name de kantoorwerkers
Office-gegevens zullen bewerken.
Er wordt een zogenoemd ‘named user’
licentiemodel gebruikt. Hier wordt
enkel betaald voor het aantal gebruikers,
dus zonder aparte Teamcenter serverlicentie.
Verschillen
Uiteraard is er een duidelijke scheidslijn
te trekken tussen Teamcenter
Express en Teamcenter Engineering.
Die grens ligt bij het gebruik van Unix,
Oracle of de meer geavanceerde modules
zoals Options & Variants, Change
Management cf. CM-II, Teamcenter
Requirements en Teamcenter Projects.
Wanneer een van deze situaties van
toepassing is, zal een upgrade naar
Teamcenter Engineering nodig zijn.
Dat is technisch goed mogelijk, omdat
het datamodel van Teamcenter Express
aansluit bij alle andere modules uit de
Teamcenter-portfolio.
www.ugsplm.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 25

CAD-Wereld
Nieuwe PDM-oplossing SolidWorks
PDMWorks Enterprise op
basis van Conisio
Bron: Design Solutions
Eind mei kondigde SolidWorks Corporation een nieuwe Product
Data Management (PDM) oplossing aan, te weten PDMWorks
Enterprise. Dit nieuwe product is gebaseerd op het door SolidWorks
overgenomen product Conisio en heeft als doel, zoals de naam al
aangeeft, een PDM-oplossing te geven voor bedrijven die PDM
verder wensen in te zetten dan alleen op de engineeringsafdeling.
Een ontwerp in de
vault van PDM-
Works Enterprise.
Sinds een aantal jaren is PDMWorks
op de markt. PDMWorks, onderdeel
van SolidWorks Office Professional
en Premium, heeft tot doel om
ontwerpdata te beheren op afdelingsniveau.
Echter, indien er gekoppeld
moet worden met ERP-systemen of
als er data dienen te worden gesynchroniseerd
tussen verschillende vestigingen
(multi site), dan bood
PDMWorks hiervoor geen oplossing.
Het nieuwe PDMWorks Enterprise
doet dat wel. Daarnaast is het schaalbaar
tot honderden gebruikers, kent
het geautomatiseerde revisiemogelijkheden
en een geïntegreerde workflowmodule.
Bestanden toevoegen
De interface van PDMWorks Enterprise
is volledig ingebouwd in de
Windows Explorer en gedraagt zich
haast als gewone Windows-map. Het
toevoegen van bestanden aan de
PDMWorks Enterprise database gaat
via Drag&Drop. Hiermee zullen alle
aanwezige custom-eigenschappen in
de SolidWorks-bestanden worden
overgenomen en ingevuld in het kaartenscherm
dat bij het bestand wordt
aangemaakt. Overigens geldt het
toevoegen van bestanden op deze
manier niet alleen voor SolidWorksdocumenten,
ook Word- en Excelbestanden
en zelfs e-mail kunnen op
deze manier aan de Vault worden
toegevoegd. Zodra bestanden in
PDMWorks Enterprise bekend zijn,
zijn deze ook te bekijken middels de
geïntegreerde viewer waarmee meer
dan tweehonderd formaten te bekijken
zijn.
Naast de interface in de Windows
Explorer is PDMWorks Enterprise
uiteraard ook volledig geïntegreerd in
SolidWorks. Als een nieuw Solid-
Works-bestand wordt opgeslagen zal
PDMWorks Enterprise direct naar
voren komen voor het invullen van de
kaart met informatie. Ook wordt het
document automatisch genummerd
volgens een ingesteld stramien.
Geavanceerde mogelijkheden
PDMWorks Enterprise beschikt over
een geïntegreerde Workflow-module,
waarmee documenten/producten via
een route de organisatie doorgaan.
De module zorgt ervoor, dat bij elke
wijziging in status automatisch een
notificatie wordt verstuurd, die de
gebruiker bij de eerstvolgende login of
via mail te zien krijgt. Eveneens biedt
PDMWorks Enterprise mogelijkheden
voor gedistribueerde omgevingen,
zoals engineering in diverse locaties of
productie in het Verre Oosten. Via multi
site zorgt PDMWorks Enterprise
ervoor, dat de data op alle locaties
beschikbaar zijn en gesynchroniseerd
blijft.
PDMWorks is aan uiteenlopende
wensen aan te passen: documenten
kunnen automatisch via templates worden
aangemaakt en de kaarten die bij
de documenten worden aangemaakt,
kunnen naar eigen wens worden ingericht.
Rechten kunnen per gebruiker,
per document en per project worden ingesteld.
De stuklijsten in PDMWorks
Enterprise zijn eveneens aanpasbaar en
het is mogelijk om meerdere, verschillende
stuklijsten aan te maken volgens
templates. PDMWorks Enterprise is
modulair opgebouwd. Er zijn drie verschillende
mogelijkgeden beschikbaar.
De eerste is PDMWorks Enterprise for
SolidWorks: de versie die iedere
SolidWorks-gebruiker nodig zal hebben.
PDMWorks Enterprise Contributor/Contributor
Webis bedoeld voor
niet-CAD gebruikers, die wel data
moeten kunnen toevoegen en bewerken.
Tenslotte is de PDMWorks
Enterprise Viewer voor diegenen die
alleen documenten bekijken en printen.
www.solidworks.nl
26
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

In de praktijk
Belg werd tweede in Autodesk Inventor Design Contest
Stefaan Boel actief lid van
virtuele Inventor-gemeenschap
Door de redactie.
Ontwerpsoftware is voor sommige tekenaars veel meer dan alleen
een professioneel hulpmiddel, het wordt een heuse passie.
Internet en de intense informatie-uitwisseling tussen fabrikanten
en gebruikers, heeft virtuele gemeenschappen van professionele
ontwerpers doen ontstaan.
De luchtontvochtiger waarmee Stefaan Boel de tweede plaats won in de
Autodesk Inventor Design Contest.
Eén van de meest actieve leden van
deze virtuele gemeenschap in de lage
landen is Stefaan Boel. Hij heeft zijn
eigen website die om en bij de drieduizend
unieke bezoekers per maand
trekt. Op de site toont hij niet alleen
zijn ontwerpen, maar helpt hij ook
zijn collega”s met tips & tricks en
tooltjes om Autodesk Inventor uit te
breiden en aan te passen. Boel won in
december de tweede prijs in de
Autodesk Inventor Customer Design
Contest met een luchtontvochtiger die
hij ontwierp voor zijn werkgever,
Atlas Copco.
De Autodesk Inventor Customer
Design Contest is een internationale
wedstrijd voor professionele ontwerpers.
De wedstrijd staat open voor
alle mechanische ontwerpen. Ze
beloont de inschrijvingen die het
meest optimaal gebruik maken van
Inventor.
Lucht drogen
Stefaan Boel won met zijn ontwerp
voor een luchtontvochtiger. Hij legt
uit wat ontvochtigers doen: “Deze
toestellen worden gebruikt om lucht
voor hydraulische toestellen te
drogen. De lucht wordt eerst opgewarmd
en dan weer afgekoeld, waardoor
het vocht condenseert. Ik heb
mijn chef gevraagd of ik me met dit
ontwerp mocht inschrijven en hij had
daar geen problemen mee.”
Waaraan denkt Boel dat hij zijn tweede
plaats te danken heeft “Wel, de
jury beoordeelt de ontwerpen op hun
complexiteit en op het aantal
features van Inventor die je gebruikt.
Ik had inderdaad een complexe
constructie gemaakt en een beroep
gedaan op geavanceerde technieken.
Ook heb ik mijn toestel gerendered,
waardoor het er levensecht uitziet.
Autodesk ziet graag dat de deelnemers
de software echt maximaal
uitbuiten.”
Eigen website
Boel werkt al vier jaar voor de
Antwerpse vestiging van de Zweedse
compressor-gigant, eerst als medewerker
van onderaannemer Arcadis/
Gedas, maar nu als vaste medewerker.
Tijdens zijn opleiding leerde hij
werken in een 2D-omgeving, maar
vanaf het begin van zijn professionele
carrière is hij met 3D gaan modelleren.
Een opleiding van een week
maakte hem vertrouwd met Autodesk
Inventor, de omgeving waarin hij en
zijn collega’s elke dag onderdelen en
toestellen bouwen.
“De gebruikers zelf dragen hun steentje
bij aan Inventor, door discussiefora
en uitwisseling van ideeën, technieken
en zelfgemaakte uitbreidingen.” Zo is
Boel ook op het idee gekomen voor
zijn eigen website: “Ik ben ongeveer
anderhalf jaar geleden van start
gegaan met de site. Ik was enthousiast
over de mogelijkheden en wilde
mijn ontwerpen tonen aan anderen.
Van het ene is het andere gekomen en
nu beschikt de site over een uitgebreid
menu waar bezoekers nuttige
links en tips en tricks kunnen bekijken.
Ik post nu ook updates en fixes
voor de software.”
Een interessant aspect van de site is
dat Boel nuttige tools, hulpprogramma’s
en macro’s aanbiedt. Op die manier
kunnen andere ontwerpers oplossingen
hergebruiken. Dat past natuurlijk
ook perfect in de logica van de
virtuele gemeenschap: gebruikers van
over de hele wereld helpen elkaar om
gelijkaardige problemen op te lossen
en steeds betere ontwerpen te maken.
users.telenet.be/inventorwizard/
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 27

Interview
Modelleren zonder wiskunde
Van CAD-model naar dynamische
Door: Lambert-Jan Koops
De software van The MathWorks is onder andere bedoeld voor het modelleren en vervolgens
simuleren van dynamische regelingen/besturingen. Eén van de applicatiegebieden van
The MathWorks’ software is mechatronica en het testen van de regeling van het mechanisch
ontwerp, afkomstig uit de systemen. Daarbij is het bijvoorbeeld mogelijk om gebruik
te maken van een mechanisch ontwerp dat is gedefinieerd in een CAD-model.
Motormodel: linksboven VRML-visualisatie, linksonder SimMechanics-model, rechtsonder SimMechanics-visualisatie en rechtsboven
simulatieresultaten.
Met behulp van het MathWorks’
product SimMechanics is het mogelijk
om een CAD-model in te lezen en
kan het dynamisch gedrag van het
ontwerp gesimuleerd en worden getest,
eventueel in combinatie met regelingen.
Het inlezen van een CADmodel
gemaakt in SolidWorks is volledig
ondersteund; door gebruik te
maken van XML-bestanden is ook de
deur naar andere CAD-pakketten
opengezet.
Waar in een 3D-pakket een samenstelling
wordt gebouwd die bestaat uit
verschillende onderdelen, daar richt
The MathWorks zich vooral op de interactie
tussen deze verschillende onderdelen
en de werking van de totale
samenstelling. In dit voorbeeld gaan
we uit van een motor die is gemodelleerd
in SolidWorks. In het CADmodel
zitten natuurlijk al relaties, als

simulatie
een as ronddraait zullen automatisch
ook de onderdelen meebewegen die
daar aan vast zitten. Dit geeft echter
alleen informatie over de kinematica
van het model. Voor het testen van de
dynamische eigenschappen dient het
model te worden geëxporteerd vanuit
SolidWorks naar SimMechanics. Met
behulp van de knop ‘Save As
SimMechanics’ wordt de benodigde
informatie opgeslagen in de vorm van
een XML-bestand. Deze knop komt
automatisch beschikbaar als een plugin
hiervoor is geïnstalleerd in
SolidWorks. Vanuit andere CAD-pakketten
zijn ook XML-bestanden te exporteren,
maar deze dienen wel speciaal
te worden aangepast zodat ze aan
de benodigde technische voorwaarden
voldoen.
Het XML-bestand is te openen in het
programma MATLAB/Simulink.
Zoals de naam al doet vermoeden is
dit een programmeeromgeving inclusief
simulatiemogelijkheden. MAT-
LAB is een typische commando-omgeving
waarbij de gebruiker bewerkingsopdrachten
kan invoeren in het
programma. Wie een bepaalde serie
bewerkingen achter elkaar wil invoeren,
kan hiervoor een script schrijven
dat door MATLAB is in te lezen en
uit te voeren. Meer ervaren programmeurs
kunnen het programma ook
gebruiken om algoritmes te programmeren
voor specifieke simulaties.
Dynamica
Simulink is een grafische omgeving,
waarin functies worden weergegeven
als blokken in een blokschema. Zo
wordt nu ook het ingelezen CAD-model
weergegeven, waarbij de gebruiker
zelf nog annotaties kan invoeren
over de berekening en gegevensstroom
binnen het schema. In veel gevallen
zal het dynamisch gedrag van
het mechanisme invloed hebben op
de werking van het totale systeem. De
trilling van een machine kan bijvoorbeeld
van invloed zijn op de kwaliteit
van de daarmee gemaakte producten.
Om de invloed van deze zaken te
kunnen simuleren zal de gebruiker
ook de regelingen en besturingen willen
opnemen in zijn schema. Samen
met het dynamisch model van het
mechanisme is het zo mogelijk om de
exacte werking van een machine te
bepalen, zoals de motor uit ons voorbeeld.
Al met al komt er zo een schema
tot stand dat vergelijkbaar is met
het oorspronkelijke CAD-model: de
onderdelen van het CAD-model zijn
in het schema opgenomen, maar dan
met hun dynamisch gedrag.
Functies
MATLAB/Simulink kent vele functies
die kunnen worden gebruikt door
het betreffende blok in het blokschema
te plaatsen. Zo is er bijvoorbeeld
de integrator die op basis van de
ingegeven snelheid, de positie kan
bepalen van een onderdeel. Ook zijn
er apart verkrijgbare ‘blocksets’ die
bedoeld zijn voor specifieke doelgroepen:
SimMechanics is daar één
van, speciaal bedoeld voor het modelleren
van ‘rigid body’ systemen in
3D. Deze blockset is ook in staat om
een vrij ruwe visualisatie te geven
van het totale systeem. Daarnaast kan
eventueel ook een door SolidWorks
gegenereerd VRML-bestand worden
gebruikt als basis voor een animatie.
De truc bij het maken van een model
is om te beginnen met een eenvoudige
versie en deze vervolgens uit te
breiden en stapje voor stapje te verbeteren.
Een robotarm moet bijvoorbeeld
een bepaalde beweging maken
om een onderdeel op een aangegeven
plaats neer te leggen. Als ten gevolge
van die beweging de arm blijkt na te
trillen, kan dit een probleem zijn voor
de positioneernauwkeurigheid. Ook
dit gedrag kan dan in het model worden
opgenomen om te bepalen hoe
snel de arm kan bewegen en hoe lang
er daarna gewacht moet worden voordat
het te verplaatsen voorwerp kan
worden neergelegd.
De software van The MathWorks
wordt al op grote schaal toegepast in
de automobiel- en luchtvaartindustrie
en is vooral ook door de toevoeging
van SimMechanics interessant voor
andere werktuigbouwkundige industrieën
zoals wat de producent zelf
noemt Industrial Automation &
Machinery.
www.mathworks.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 29

Hardware
LaCie 320
De LaCie 320 monitor is uitgerust met
een A-TW-IPS LCD-scherm dat een
resolutie van 1.600 x 1.200 pixels, een
helderheid van 280 cd/m 2 en een contrastverhouding
van 700:1 biedt. Het
gamma van weergegeven kleuren
bedraagt een ruime 72 procent van het
standaardgamma voor NTSC-video
en 100 procent van het EBU-gamma.
De 12-bit gammacorrectie maakt de
kleurovergangen zestien keer nauwkeuriger
dan bij normale 8-bit beeldschermen
en vier keer nauwkeuriger
dan bij 10-bit schermen. De beeldhoeken
bedragen 178 graden in alle richtingen.
Met de monitor wordt versie 4 van de
LaCie blue eye pro-kalibratiesoftware
meegeleverd. In combinatie met de
LaCie blue eye pro-colorimeter, die
afzonderlijk in een bundel of zelfstandig
wordt verkocht, biedt de LaCie
blue eye pro-software hardwarekalibratie
en produceert deze een geavanceerd
ICC-profiel dat consistente
kleuren waarborgt.
www.lacie.nl
NEC AccuSync LCD93V
De 19 inch LCD93V is de opvolger
van de NEC AccuSync LCD92 serie.
Naast het van de NEC Displays
bekende On-Screen-Menu wordt de
door NEC Display Solutions ontwikkelde
besturingssoftware NaViSet
gebruikt voor het aanpassen van de
monitorinstellingen met behulp van
de muis en het toetsenbord. De geïntegreerde
functie Non-Touch-Auto-
Adjustment optimaliseert bovendien
de beeldkwaliteit automatisch, zowel
wanneer de monitor wordt ingeschakeld
als tijdens het gebruik.
De kijkhoeken van de LCD93V-serie
hebben een bereik van 160 graden
horizontaal en 130 graden verticaal
bij een contrastverhouding van 5:1.
De reactietijd bedraagt 8 milliseconden,
de resolutie 1.280 x 1.024 bij 60
Hz. De helderheid van 270 cd/m 2 en
de contrastverhouding van 550:1
ondersteunen, naast de standaard kantoorapplicaties,
ook de weergave van
bewegende beelden. De nieuwe NEC
AccuSync LCD93V is gecertificeerd
conform alle momenteel vereiste
standaarden. De monitor voldoet aan
de relevante normen ISO 13406-2,
CE, TÜV GS, TCO '03 en TÜV
ERGONOMIE.
www.nec-display-solutions.com
Mutoh Drafstation bij
TEPEDE
TEPEDE heeft het printeraanbod
uitgebreid met de Drafstation RJ-900.
Deze 42 inch-printer van Mutoh heeft
een snelheid van 1 A0 in 91 seconden
en 1 A4 in 44 seconden. De Drafstation
heeft een nieuwe CMYK
‘wide model’-printkop met een
maximale resolutie van 1.440 x 2.880
dpi. Daarnaast bevat de machine
gepigmenteerde zwarte inkt met een
hoge UV-bestendigheid. Dit beschermt
de kleur langer tegen verbleking.
De overige drie inkten zijn water
gebaseerd.
www.tepede.com
Xerox 6204
Xerox heeft een nieuw digitaal grootformaatsysteem
beschikbaar gesteld:
de Xerox 6204. Dit monochroom
grootformaatsysteem is gericht op
applicaties voor architecten, constructeurs
en technisch ontwerpers.
De Xerox 6204 is verkrijgbaar in
twee netwerkuitvoeringen, namelijk
een printer- en een printer/copierversie.
Beide hebben bovendien
verschillende uitbreidingsmogelijkheden.
Buiten de
verschillende configuratiekeuzes
heeft de 6204 een
aantal standaardeigenschappen
zoals de afdruksnelheid.
De Xerox 6204 print vier
A1- of twee A0-afbeeldingen
per minuut. Een upgrade naar
vijfmaal A1 of 2,5 maal A0 per
minuut is mogelijk. De scanner
van de 6204 op de printer/
copier kent een snelheid van drie
inches per seconde. Bovendien kan
de 6204 rechtstreeks naar het netwerk
scannen. Het nieuwe model kent substraatbreedtes
van 11 tot 36 inch met
een resolutie van 600 bij 600 dpi. Het
toestel neemt daarbij minder dan een
vierkante meter ruimte in beslag. De
papieruitvoer bevindt zich aan
de voorzijde, dit maakt het mogelijk
de printer dicht tegen een muur te
plaatsen. De ingebouwde printcontroller,
de processor die de printbestanden
verwerkt en doorgeeft aan het
printgedeelte, zorgt voor integratie in
de bestaande netwerkomgeving van
de gebruiker. Via de gebruikersinterface
met aanraakscherm is het systeem
eenvoudig en intuïtief te bedienen.
De gebruiker kan kiezen voor
een optie met dubbele rollen voor een
grotere printcapaciteit, om de printtijd
zonder operator-ingrijpen te verlengen.
www.xerox.nl
30
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

Trainingswijzer
Bedrijf/trainingsinstituut: Omschrijving training(en) Bedrijf/trainingsinstituut: Omschrijving training(en)
CCO Automatisering
Cadix Opleidingen
Ampèrelaan 1c
9207 AM DRACHTEN
Tel. (0800) 235 22 34
Contactpersoon: Cindy Schmit
E-mail: opleidingen@cadix.nl
Cursuslocaties: Drachten, Emmen,
Utrecht, Den Haag en Deventer
Uw specialist in CAD trainingen
Innovatiepark 4b • AutoCAD basis 3 dagen
4906 AA Oosterhout • AutoCAD Update 1 dag
Tel. (0162) 45 66 40 • AutoCAD Optimalisatie 1 dag
Fax. (0162) 45 66 48 • AutoCAD 3D 2 dagen
• AutoCAD Visual Basic training 2 dagen
contactpersoon: • SketchUp training 1 dag
ing. K.J.C. van Dam
• Diverse overige trainingen
(o.a. Word, Excel, Windows, MS Project)
k.vandam@cco-automatisering.nl
Wij verzorgen trainingen in Oosterhout (NB) of bij u op locatie.
ICN Solutions B.V.
Postbus 3302
5203 DH ‘s-Hertogenbosch
Tel. (073) 750 67 50
Fax. (073) 750 67 51
E-mail:
Verkoop@ICN-Solutions.nl
Autodesk Authorized Training Center
Algemeen
• AutoCAD (LT) Basis, Update, 3D en Gevorderden
Werktuigbouwkunde
• Autodesk Inventor (professional)
• Autodesk Inventor leidingen en pijpen
• Autodesk Inventor stressanalyses
• AutoCAD Mechanical
Bouwkunde
• Autodesk Revit
• Autodesk Architectural Desktop
Electrotechniek
• AutoCAD Electrical
Visualisatie
• Autodesk VIZ
Datamanagement
• Autodesk Vault
• Autodesk Product Stream
Opleidingen in diverse trainingslokalen in Nederland, of op locatie is mogelijk.
Voor uitgebreide trainingsomschrijvingen kunt u kijken op www.ICN-Solutions.nl.
Bel voor onze speciale (maatwerk)aanbiedingen, groepskortingen en trainingskalender!
Uw trainingen een heel jaar lang
in CAD-Magazine en op
www.cadmagazine.nl
voor slechts € 1300,–
Autodesk Authorized System Center
Autodesk Authorized Training Center voor:
- CAD Algemeen
- Werktuigbouw
- GIS
- Bouw
- EDM/PDM
- Software ontwikkeling
Kijk voor ons complete cursusaanbod en actuele data: www.cadix.nl
Werktuigbouwkunde • Autodesk Inventor Series
• Autodesk Inventor Professional • Autodesk Mechanical • Autodesk Electrical • Autodesk VIZ
Datamanagement • Autodesk Vault • Autodesk Productstream • Autodesk Streamline
• AM Meridian • Custom made add-in programs
Naast een basis training Inventor kunt u ook kiezen voor een van onze ééndaagse trainingen, bijvoorbeeld:
Sheet Metal, Large Assembly of Parametrisch ontwerpen. Trainingen geven wij klassikaal of bij u op locatie, ook
avondtrainingen zijn mogelijk.
Trainingslocaties onder andere in Breda, Goes, Oosterhout (NB), Rotterdam en Velsen-Noord.
Bel: 0162-490101 Mail: trainingen@cadmatch.nl. Meer informatie: www.cadmatch.nl.
www.cad-automatisering.nl
www.icn-solutions.nl
www.cadix.nl
www.cadmatch.nl
Training Center Autodesk Inventor Professional
Hofstede van Erkel
Bilderdijkkade 13a
1053 VA Amsterdam
tel. : 020-6124780
fax : 020-6124730
E-mail : info@inventor-professional.nl
kijk op : www.inventor-professional.nl
Innotiv Training Center
Het Rond 18
2711 BW ZOETERMEER
tel : 079 3 43 67 37
fax: 079 3 42 31 11
E-mail: trainingcenter@innotiv.nl
Contactpersoon:
Dhr. Peter Sterk
TEC / CAD College BV
NedGraphics CAD/GIS
Autodesk Authorized Training Center
Ir. D.S. Tuynmanweg 10
AutoCAD Basis
4131 PN VIANEN AutoCAD Upgrade
AutoCAD Applicatiebeheer/Gevorderden
Autodesk MAP
tel: 0347 329 626
Microstation V8
fax: 0347 329 666
Autodesk Civil 3D
E-mail: cursussen-gis@nedgraphics.nl
Contactpersoon: mevrouw K. van ’t Reve
Voor meer informatie: www.nedgraphics.nl
Autodesk Authorized Training Center Nijmegen
• AutoCAD Basis • AutoCAD Update • AutoCAD Gevorderden • AutoCAD 3D
• AutoCAD Optimalisatie • AutoCAD & VBA Basis • AutoCAD & VBA Gevorderden
• Inventor Basis • Inventor Gevorderden • Inventor Professional
Het CAD-Centrum TEC, ook wel genoemd het CAD College, verzorgt sinds 1984 kennis-over-dracht in de vorm
van CAD -opleidingen, -leerboeken en educatieve software. Bij de cursus ontvangt u een uitgebreid Nederlandstalig
leer- en naslagwerk van R. Boeklagen die tevens uw docent is. U krijgt een Autodesk-certificaat bij de cursussen en
een HBO-diploma bij de opleidingen.
Autodesk HBO instituut
Behaal uw HBO diploma! TEC biedt de mogelijkheid u verder te bekwamen tot een Autodesk Certified Engineer
(ACE). U doorloopt een bepaald traject van cursussen, maakt een praktische eindopdracht, bij voorkeur passend
binnen uw werk en bij uw eigen werkgever en verdedigt deze. Slaagt u, dan heeft u een AutoCAD HBO diploma
verdiend! De opleiding is Inclusief materialen als boeken en software. Toelatingseisen: MBO. Studierichtingen:
ondermeer System Manager (AutoCAD) en Mechanical Designer (Inventor).
Kerkenbos 1018 B
6546 BA Nijmegen
T: (024) 356 56 77
F: (024) 354 19 31
E: info@cadcollege.nl
CP: Leonie Bergsma
* AutoCAD Basis
* AutoCAD Update
* AutoCAD Gevorderd
* AutoCAD Mechanical
Kijk op Internet www.cadcollege.nl of vraag de brochure aan.
Bel (024) 3565677 of mail naar info@cadcollege.nl
* Inventor Basis Stnd (4 dagen)
* Inventor Basis Extra (5 dagen)
* Inventor Gevorderd
* Inventor Professional
* Inventor Release Update
* Thema Training
Innotiv Training Center verzorgt training voor AutoCAD, Autodesk
Inventor en MicroStation gebruikers. Behalve het verzorgen van
training op iedere door ú gewenste locatie (maatwerk), organiseren
wij met grote regelmaat training op vaste locaties in ; Zoetermeer,
Amersfoort, Arnhem en Sittard.
Dankzij onze Autorized Training Center status garanderen wij
trainers én faciliteiten op een door Autodesk bepaald kwaliteitsniveau.
Bel voor een informatiepakket of kijk voor data en prijzen
op de trainingskalender via www.innotiv.nl . Hier kunt u ook onze
brochure downloaden.
Cadmes B.V.
SolidWorks Basis Training
Australiëlaan 8
SolidWorks Advanced Training
5232 BB ‘s-Hertogenbosch SolidWorks API Training
Tel. (073) 645 62 22 SmarTeam Basis Training
Fax (073) 645 62 42 ProfiDB Training
info@cadmes.nl
DBWork Training
Contactpersoon:
Cosmos Works Training
Dhr. G. Thelissen
Cosmos Training
Cimatron Training
Als Authorized Training Center verzorgt Cadmes de bovenstaande trainingen, zowel intern
('s-Hertogenbosch, Eindhoven, Gent en Gosselies) als op locatie. Neem voor uitgebreide trainingsinformatie
en data contact met ons op. Bel (073) 645 62 22 of mail naar info@cadmes.nl.
www.nedgraphics.nl www.cadmes.nl
www.cadcollege.nl www.innotiv.nl
www.inventor-professional.nl
Bovenstaande
Trainingscentra vindt u
ook op www.cadmagazine.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 31

Agenda
De agenda bevat aankondigingen van gratis workshops, seminars, themadagen en andere kosteloze
activiteiten van CAD-leveranciers en dealers. Daarnaast is er natuurlijk ook aandacht voor relevante beurzen
in Nederland en België. De agenda is doorlopend en beslaat in ieder geval de evenementen tot aan de
volgende uitgave van CAD-Magazine. Hiervoor kunnen beurzen, gratis seminars en workshops per e-mail
worden aangemeld bij de redactie: services@cadmag.nl. Vermeld dedatum, plaats, website en een korte
inhoud, en geef als onderwerp van uw mail 'Agenda'.
15 augustus, Webinar 'Bolts & Nuts of Model Manager - Part 2'
www.cocreate.com/webcast
17 augustus, Webinar 'Bolts & Nuts of eSupport Marketplace'
www.cocreate.com/webcast
18 augustus, Webdemo AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
22 augustus, Workshop AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
24 augustus, Workshop van 2D naar 3D met Autodesk
Inventor
Amsterdam
www.cadcompany.nl
31 augustus, Workshop Architectural Desktop
Amsterdam
www.cadcompany.nl
31 augustus, Solid Edge, 3D CAD
Oldenzaal
www.boschengineering.nl
September
01 september, Workshop Solid Edge 3DCAD in Vogelvlucht
Oldenzaal
www.boschengineering.nl
05-07 september, Technisch Industriële vakbeurs Hardenberg
Hardenberg
www.boschengineering.nl
12 september, Workshop Nen Catalogus
Delft
www2.nen.nl
15 september, Relatiedag Cadmes 'Release SoldWorks 2007'
Utrecht, Spoorwegmuseum
www.cadmes.nl en relatiedag@cadmes.nl
15 september, Webdemo AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
21 september, Seminar Werktuigbouwkundige AutoCAD
applikaties en documentbeheer
Oosterhout
www.cco-automatisering.nl
21 september, DeltaPi gebruikersdag
Utrecht
www.deltapi.nl
21 september, Workshop Autodesk Data Management
oplossing
Amsterdam
www.cadcompany.nl
21 september Architects@work
Rotterdam
www.icn-solutions.nl
26 september, Workshop AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
26 september, Seminar Normmanagement
Delft
www2.nen.nl
28 september, Workshop Autodesk Revit Building
Amsterdam
www.cadcompany.nl
28 september, Solid Edge, 3D CAD
Oldenzaal
www.boschengineering.nl
Oktober
09-11 oktober, PLM European Conference 2006
Frankfurt(D)
www.ugsplm.nl
10 oktober, Workshop Nen Catalogus
Delft
www2.nen.nl

12 oktober, AutoCAD 2007 (LT) Seminar
Heerhugowaard
www.samenwerkendeautomatiseerders.nl
20 oktober, Webdemo AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
24 oktober, Workshop AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
26 oktober, Seminar Normmanagement
Delft
www2.nen.nl
26 oktober, Solid Edge, 3D CAD
Oldenzaal
www.boschengineering.nl
30 oktober-03 november, Het Instrument 2006
Utrecht, Jaarbeurs
www.hetinstrument.nl
30 november, Solid Edge, 3D CAD
Oldenzaal
www.boschengineering.nl
December
14 december, Seminar Normmanagement
Delft
www2.nen.nl
15 december, Webdemo AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
26 december, Workshop AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
28 december, Solid Edge, 3D CAD
Oldenzaal
www.boschengineering.nl
November
14 november, Workshop Nen Catalogus
Delft
www2.nen.nl
17 november, Webdemo AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
21 november, 13e editie Seminar KOG Systems
Arnhem, Congrescentrum Papendal
www.microcentrum.nl
21-22 november, Industrie & projectbouw 2006
Antwerpen (B)
www.autdesk.nl
28 november, Workshop AutoCAD Electrical
Veenendaal
www.autocad-electrical.com
28 november, Seminar Normmanagement
Delft
www2.nen.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 33

Zoeklicht op
“Het gaat om het samenvoegen van data.”
Een BIM zonder superbestand
Door: Lambert-Jan Koops
Er is al veel gezegd over het Bouw Informatie Model. Iedereen heeft
een mening en iedereen heeft er een invulling voor. Een van de
partijen die hierover nog niet aan het woord is geweest in
CAD-Magazine is Bentley. Ook dit bedrijf heeft natuurlijk een visie
op de huidige ontwikkelingen.
Huw Roberts, Global Marketing Director Architectuur & Bouw van Bentley.
Nu de term Bouw Informatie Model
(BIM) steeds meer gemeengoed
wordt in de wereld van de bouw en
architectuur komt er ook steeds meer
onduidelijkheid. Want niet elk bedrijf
bedoelt hetzelfde met de term BIM.
Huw Roberts is als Global Marketing
Director verantwoordelijk voor
productlijn Architectuur & Bouw bij
Bentley. Hij ziet BIM als een gedeeld,
multidisciplinair, integraal en interactief
model dat wordt gebruik tijdens
het ontwerp, de constructie en het
gebruik van een gebouw. Daar plaatst
hij echter wel meteen een kanttekening
bij. “Er zijn veel mensen die een
BIM op de verkeerde benaderen. Die
denken dat werkelijk alle informatie
in het BIM moet zitten en dat die ook
per definitie moet worden gebruikt.
Dat is nergens voor nodig. Je hoeft
niet alle opties binnen een BIM te
gebruiken om er mee te kunnen werken.
Het belangrijkste aspect van een
BIM is dat je op een andere manier
met je ontwerpproces omgaat. En niet
dat je doet wat je altijd al deed, maar
dan op een iets andere manier.”
De winst van een BIM zit volgens
Roberts in het combineren van minimaal
twee processen in de ontwerpfase.
“Je kunt alle werkzaamheden
aan een BIM koppelen, maar dat
hoeft niet. Veel bedrijven die met een
BIM beginnen, doen dat omdat ze
binnen een aantal werkzaamheden
gegevens willen uitwisselen. Dan
starten ze bijvoorbeeld met een integratie
tussen het ontwerp en de analyse.
Dat is de eerste stap en vervolgens
komt er telkens een proces bij dat
gebruik maakt van hetzelfde model.”
Geen superbestand
Alhoewel een BIM in de visie van
Bentley wel alle gegevens benaderbaar
moet maken wil dat niet zeggen
dat dit moet op basis van een enkel
bestand. Roberts: “Het gaat om het
samenvoegen van de data. Er is ook
helemaal geen noodzaak voor een
superbestand dat alle informatie
bevat, zoals andere partijen soms
propageren. Als je bijvoorbeeld een
34
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

maker bent van airconditioning apparatuur
dan beschik je over CADbestanden,
technische gegevens over
het vermogen en documenten over
het onderhoud. Daarvan wil je alleen
datgene beschikbaar hebben wat je op
dat moment nodig hebt. Bij een
superbestand zou je bijvoorbeeld alle
gegevens kunnen benaderen als je
alleen maar iets wilt controleren in de
handleiding. Dat is nergens voor
nodig, zeker niet als je het BIM
bedrijfsbreed wilt gebruiken. Een
accountant wil weten welke onderdelen
er in een machine zitten en hoeveel
tijd het kost om dat ding te
maken en heeft verder toch geen
belang bij technische informatie over
het vermogen. Waarom zou hij dan
überhaupt toegang moeten krijgen tot
een model dat die gegevens bevat”
Barrières
De adoptie van het BIM als bedrijfsmethode
is inmiddels in volle gang.
“We zijn de beginfase inmiddels
voorbij, de vroege vogels zijn vijf jaar
geleden al overgeschakeld, en zitten
nu in de grote golf. Desalniettemin
zijn er nog wel een aantal barrières te
overwinnen om de eindgebruikers
over de streep te trekken. De eerste is
het misverstand dat het gebruik van
een BIM extra tijd zou kosten in het
ontwerpproces. Dat is echter zeker
niet waar. Weliswaar hangt er meer
informatie aan een BIM, maar dat
hoeft geen extra tijd te kosten. Het
enige nadeel dat je zou kunnen
bedenken is dat je misschien meer
“Er is geen noodzaak
voor een superbestand
dat alle informatie bevat.
Het gaat om het
samenvoegen
van de data.”
vraagt van de ontwerpafdeling. Daar
heb je niet meer genoeg aan mensen
die alleen maar lijnen trekken, maar
wil je ontwerpers die echt met een
BIM om kunnen gaan. Je zou dat
echter ook als een voordeel kunnen
zien, want dat maakt het beroep van
tekenaar alleen maar interessanter.”
Aansprakelijkheid
Een ander punt dat nog met enige
argwaan wordt bekeken is de verantwoordelijkheid
die samenhangt met
de informatierijkdom van een BIM.
“We horen regelmatig bedrijven de
vraag stellen of ze niet aansprakelijk
kunnen worden gesteld als ze informatie
samenvoegen in een BIM en dit
niet juist blijkt te zijn. Het is echter
heel simpel: je bent verantwoordelijk
voor je eigen werkzaamheden. Als
een derde partij jou verkeerde gegevens
levert en jij voegt ze toe aan je
ontwerpinformatie, dan kan het nooit
zo zijn dat jij daar aansprakelijk voor
kunt zijn. Het is zelfs zo dat ik bedrijven
ken die minder aansprakelijkheidspremie
hoeven te betalen omdat
ze gebruik maken van een BIM. Dit
dankzij de oorspronkelijke opzet van
het informatiemodel: door het in een
vroeg stadium samenbrengen van
informatie is het veel beter mogelijk
om fouten in een ontwerp te voorkomen.”
www.bentley.com
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 35

Evenement
Toekomst viewprogramma zit in beheer
Cimmetry houdt vol
vertrouwen in AutoVue
Door: Lambert-Jan Koops
Op zes juni vond voor de eerste keer een door Cimmetry gehouden
Value Added Reseller-bijeenkomst plaats in Nederland.
De bijeenkomst maakte deel uit van een wereldwijde tournee die
niet zo zeer bedoeld was om AutoVue 19.1 te promoten als wel om
de banden met de resellers aan te halen.
Michel Laplante: “Met AutoVue richten we ons niet alleen op de ontwerpafdeling,
maar op het hele bedrijf.”
In het Okura-hotel in Amsterdam
waren zo’n 35 personen aanwezig om
de speeches van de Cimmetry-medewerkers
aan te horen. De groep bestond
uiteraard uit de vertegenwoordigers
van de vier Nederlandse partners,
TreeCAD, CAD Center IT, E-C
Holland en Pollux, maar ook Finse,
Duitse en Italiaanse bedrijven waren
aanwezig. Dit tot grote tevredenheid
van Michel Laplante, International
Channel Manager van Cimmetry, die
aangaf dat Cimmetry zijn product
AutoVue vooral wil pluggen door
meer te investeren in het partnerkanaal.
Dit door middel van trainingen
en het organiseren van een gebruikersgroepbijeenkomst
in september in
Berlijn.
Vertalen
Laplante legde nog een keer uit waarom
AutoVue volgens hem een nuttig
pakket is. “We zien dat alles in de
CAD-wereld 3D wordt, maar dat er
geen 3D-pakket is dat de markt overheerst.
Dat betekent dus dat bij grote
projecten, waarbij veel partijen
betrokken zijn, bestanden moeten
worden uitgewisseld en dat is met de
huidige generatie software geen
sinecure. Er zijn translators beschikbaar,
er zijn pakketten die bestanden
kunnen converteren of vertalen, maar
al die methodes hebben hun nadelen.
Het liefst zou je alle bestanden in hun
natieve formaat willen inzien, en dat
kan natuurlijk als je alle 3D-pakketten
tot je beschikking hebt, maar dan nog
zit je met een probleem als je wilt
controleren of onderdelen in elkaar
passen. Omdat AutoVue in staat is
om alle bestanden natief in te lezen,
zijn dat soort controles echter direct
mogelijk.”
Ontwerpafdeling
Naast de directe CAD-uitwisseling is
er nog een belangrijke andere pijler
waar Cimmetry AutoVue op laat leunen.
“We kijken erg vaak naar de integratie
van AutoVue met ERP-,
PLM- en PDM-systemen,” zo legt
Laplante uit. “AutoVue is geen programma
voor alleen de ontwerpafdeling,
het is een pakket dat organisatiebreed
moet worden ingezet. We hebben
niet voor niets mogelijkheden
toegevoegd voor het inzien van
Office-bestanden. Daarnaast geldt dat
de verkoopafdeling, de marketingmensen
en eigelijk iedereen af en toe
wel eens een CAD-model moet
inzien. Die mensen kunnen binnen
hun bedrijfsbrede beheersysteem
AutoVue gebruiken als viewer voor
deze bestanden. Vandaar ook dat we
de banden zijn aangegaan met partijen
als MatrixOne, Smarteam en
Novia, om volledige integratie mogelijk
te maken.”
Een van de aspecten van de beheerbenadering
van Cimmetry is dat het
bedrijf zich bij de verkoop van de
software niet richt op de engineeringafdeling.
“Dat zijn we vandaag onze
resellers ook aan het uitleggen,” stelt
Laplante. “Richt je niet alleen op de
ontwerpafdeling waar je misschien
vijf licenties kwijt kunt, maar richt je
op het hele bedrijf, waardoor je soms
wel honderden pakketten kunt verkopen.”
www.cimmetry.com
www.pollux.nl
www.treecad.nl
www.ec-holland.nl
www.cadcenter.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 37

CAD-Wereld
Applicatie op basis van Microsoft SharePoint
Cadac wil wereldwijd scoren met
Door: Lambert-Jan Koops
Op 30 mei heeft de Cadac Group in nauwe samenwerking met Microsoft, Ballast Nedam en Dura
Vermeer een informatiemiddag georganiseerd die in het teken stond van documentmanagement
gebaseerd op Microsoft SharePoint in combinatie met Organice. Het was de eerste keer dat dit
evenement plaatsvond, maar een vervolg zit er dik in, aldus de organisatie.
Ben Spreen van Cadac vertelt over Organice.
De Cadac Group zet zwaar in op
Organice. Niet alleen organiseert het
bedrijf speciale bijeenkomsten voor
de software, ook is er in de VS een
kantoor geopend om de verkoop van
dit product te ondersteunen. De
bedoeling is dan ook dat Organice
een wereldwijd succes wordt en niet
alleen in de Benelux gebruikt wordt.
Dat deze laatste markt echter niet
vergeten wordt bleek wel uit het feit
dat Cadac een serieuze afvaardiging
naar het Okura Hotel in Amsterdam
had gestuurd op 30 mei. Zo was ook
directeur Jan Baggen aanwezig om
geïnteresseerden buiten het officiële
programma om te woord te staan over
de software.
Organice is gebouwd op SharePoint
van Microsoft. Op zich bevat deze
software al functionaliteit om bijvoorbeeld
documentmanagement mee te
regelen. De interface is echter niet
gebruiksvriendelijk en bovendien is
niet standaard sprake van CADintegratie.
Hier heeft Cadac dan ook
het hardst aan gewerkt om zo te komen
tot een .NET-applicatie die de
document managementmogelijkheden
van Sharpoint heeft, een applicatieonafhankelijke
viewer bevat en
gebruik maakt van Internettechnologie.
Dankzij het gold partnership
dat Cadac heeft, is Organice
ook een volledig door Microsoft
geautoriseerde applicatie.
Twee soorten SharePoint
Het programma van de informatiemiddag
bestond uit klantverhalen en
meer technische lezingen van medewerkers
van Cadac en Microsoft.
Bart-Jan Bosch was als Solution
Specialist Information Worker de
vertegenwoordiger van dit laatste
bedrijf. Hij legde uit dat er twee soorten
SharePoint zijn. De eerste is
Windows SharePoint Services dat een
onderdeel is van Windows Server
2003. Deze software is geschikt voor
het delen van informatie, documentmanagement
en het registreren en
bijhouden van taken. Omdat
Windows SharePoint Services onderdeel
uitmaakt van Windows Server
2003 zijn hiervoor geen speciale
licenties nodig bij het gebruik ervan.
SharePoint Portal Server is bedoeld
voor het beheren van de verschillende
workspaces binnen een enterprise
portal applicatie, aldus Bosch. Dat is
misschien niet erg duidelijk, maar het
komt er op neer dat de portal
38
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

Organice
end-to-end samenwerking regelt,
door functionaliteit te bieden voor het
samenvoegen, ordenen en doorzoeken
van gegevens voor mensen,
teams en informatie. In SharePoint
Portal Server 2003 wordt gebruikgemaakt
van Microsoft Windows
SharePoint Services 2003-sites om
portal-pagina's te maken voor mensen,
informatie en organisaties.
Kortom: de server is datgene wat alle
onderdelen die gemaakt zijn met
Windows SharePoint Services bij
elkaar houdt.
Workflow
De belangrijkste eigenschap van
SharePoint is het gebruik van metadata.
Op basis hiervan is het mogelijk
om koppelingen te leggen. Zo kan
een document worden voorzien van
metadata die er voor zorgen dat er een
workflow wordt opgestart nadat het
document is ingevuld. Bijvoorbeeld:
als een berekening is uitgevoerd die
kosten boven een bepaalde limiet met
zich meebrengt, krijgt de verantwoordelijke
hiervoor direct een e-mail.
Daarnaast zal er in de toekomst ook
impliciete profilering in SharePoint,
en dus ook Organice, worden opgenomen.
Dit in tegenstelling tot expliciete
profilering die momenteel de
basis vormt voor veel zoekmachines.
Hierbij worden vrijgegeven data
doorzocht en vergeleken met de zoekopdracht.
Bij impliciete profilering
worden de gedragingen van een
werknemer op intranet bijgehouden,
zoals zijn e-mail, bekeken en bewerkte
documenten en softwaregebruik.
Als er nu een zoekopdracht wordt
uitgevoerd zal ook deze informatie
worden gebruikt om werknemers in
een bedrijf bij elkaar te brengen.
Want, zoals Bosch terecht opmerkt,
een groot deel van de informatie van
een bedrijf zit in de hoofden van de
medewerkers.
Modules voor Organice
Uiteraard was er ook tijd voor een
demonstratie van Organice, ditmaal
onder leiding van Ben Spreen. Hier
bleek dat het programma niet alleen
geïntegreerd is met CAD-pakketten,
maar bijvoorbeeld ook met Microsoft
Office. Zo lieten de Cadac-presentatoren
zien hoe een CAD-document
werd ingevuld waarna met behulp
van de metadata automatisch een
brief in Microsoft Word werd voorbereid
waarbij verschillende zaken al
waren ingevuld, zoals aan wie de
brief gericht was, van wie hij afkomstig
was, bij welk project de brief
hoorde en wat het ordernummer was.
Daarnaast kregen de aanwezigen
inzicht in de ontwikkeling van
Organice. Momenteel werkt Cadac
aan een viertal servermodules voor
het programma: Scanning, Publish &
Archive, Print & post en Extensions.
De scanmodule moet volledig hardwareonafhankelijk
worden en een
combinatie maken van searchable
PDF’s met metadata. De module
zorgt er hiermee voor dat een scan
van een document door de gebruiker
wordt voorzien van de juiste informatie
en vervolgens in de juiste
SharePoint-site wordt opgeslagen.
Publish & Archive is in staat om
automatisch publicatieformaten te
genereren, in de vorm van PDF’s,
TIFF’s of DWF’s. Daarnaast automatiseert
het de archivering van documenten
buiten Sharepoint. De module
Print & Post zal geschikt zijn voor het
formaliseren van afspraken tussen
projectpartners. Dit onderdeel controleert
de deadlines, integreert de
e-mails in het project en stuurt de
reproafdeling aan, bijvoorbeeld in
samenwerking met de Océ Matrix
Logic Professional. Extensions zijn
tenslotte de noemer waaronder Cadac
maatwerk wil leveren op Organice.
De Organice-modules zullen in de
loop van 2006 beschikbaar komen
voor de Nederlandse markt. Maar
uiteraard ook voor de rest van de
wereld.
www.organice-it.com
www.microsoft.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 39

Evenement
Auto’s op basis van een lelijke eend
Een ontwerpwedstrijd voor ieder
Door: Lambert-Jan Koops
Ervaren CAD-gebruiker, negenjarige autofanaat of huisvrouw,
Design Contest gaat uit van het idee dat iedereen een auto kan
ontwerpen. De site stelt een CAD-chassis van een auto
beschikbaar, evenals de te gebruiken ontwerpsoftware
zodat er geen enkele drempel is bij deelname. Ook de
smoes van geen tijd gaat niet op: de wedstrijd loopt
tot 30 juni 2007.
Een van de deelnemers van de DesignContest heeft een cabrio met softtop als
inzending opgestuurd.
Wie zich als deelnemer aanmeldt
op de website van Design Contest behoeft
slechts drie stappen te zetten
voor hij daadwerkelijk aan de slag
kan. In de eerste plaats moet hij de
Student Kit downloaden met daarin
de 3D-software die gebruikt wordt tijdens
het ontwerp. Daarna moet het
chassis van een lelijke eend worden
binnengehaald. Autodidacten kunnen
er vervolgens voor kiezen om meteen
aan de slag te gaan. Het is echter verstandiger
om ook de handleidingen te
downloaden die allemaal in het
Nederlands beschikbaar zijn en de gebruiker
wegwijs maken met de software.
Deze zijn vertaald en uitgebreid
door de Technische Universiteit
Twente en de HTS Autotechniek in
Arnhem en behandelen allerhande
onderwerpen, van de eerste elementaire
handelingen tot advanced modeling.
Wie nog meer wil weten kan bovendien
de links volgen naar de WK-
SO die voor niet al te hoge bedragen
handleidingen verkoopt op VMBOniveau.
De wedstrijd gaat uit van het gelijkheidbeginsel:
iedereen zal beginnen
met hetzelfde chassis en werken met
dezelfde software. Bovendien zijn er
een aantal technische richtlijnen waar
iedereen zich min of meer aan moet
houden, alhoewel ze geen diskwalificatie
tot gevolg hebben als een deelnemer
er zich niet aan houdt. Dus als
er iemand is die bijvoorbeeld zijn auto
wel voorziet van scherpe delen die
in het geval van botsing gevaar voor
lichamelijk letsel van andere weggebruikers
kunnen opleveren, moet hij
dat zelf weten. Gunstig voor de eindklassering
zal het echter niet zijn.
Niveaus
Iedereen met ontwerpaspiraties kan
meedoen aan de Design Contest, mits
hij of zij woonachtig is in de Benelux.
Deelnemen kan zowel individueel als
in groepsverband. Er zijn wel twee
verschillende niveaus aangebracht
binnen de deelnemers. Level 1 is voor
amateurs en studenten en level 2 voor
CAD-professionals. De prijzen van
het eindklassement worden echter
over beide levels verdeeld. De indeling
is zuiver bedoeld als iets om bij
de jurering rekening mee te houden.
Dus een level 1-deelnemer met een
hoge score kan in het eindklassement
eindigen boven een level 2-ontwerper.
Daarin zijn overigens interessante
prijzen te winnen, waarbij een Burton
Car de hoofdprijs vormt. Daarnaast
wordt elke maand een prijs uitgereikt
aan het model dat op dat moment bovenaan
staat. Dit in de vorm van een
3D-print van het winnende model. De
enige splitsing van de beide levels op
het gebied van prijzen wordt gemaakt
bij de uitreiking van de jury- en de
publieksprijs waarbij zowel een amateur-
als professionalwinnaar wordt
aangewezen.
Beoordeling
De vakjury voor de Design Contest
bestaat uit verschillende deskundigen
op diverse vakgebieden. Er zijn twee
soorten experts ingedeeld: autokenners
en vertegenwoordigers van opleidingsinstituten.
De vakjury beoordeeld
de ontwerpen op het gebied van
vormgeving, originaliteit van het ontwerp,
creativiteit en de technische
richtlijnen van het ontwerp. De jurering
is volledig transparant. Niet alleen
is vooraf bekend hoe het eindcijfer
tot stand zal komen, ook na afloop
kan een deelnemer precies zien waar
40
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

een
zijn punten vandaan komen. Dat wil
zeggen dat niet alleen te zien is wat
het gemiddelde cijfer van de jury is,
maar ook welk cijfer elk jurylid heeft
toegekend aan het ontwerp. Het eindcijfer
is samengesteld uit vier cijfers.
Naast het cijfer van de vakjury, dat
voor veertig procent meetelt, is er nog
de adviescommissie, vijfentwintig
procent, het oordeel van de andere
deelnemers, twintig procent, en de
publieksjury, vijftien procent.
Uiteraard heeft de organisatie
er alles aan gedaan
om uitwassen bij
de publieksjury te voorkomen
en is de procedure
rond de beoordeling
door het publiek
volledig dichtgetimmerd.
Scholen
De organisatie van
Design Contest heeft
inmiddels al meer dan 1
Terabyte aan downloads
uitgegeven.
Inmiddels hebben zich
al 1350 mensen aangemeld,
maar dit aantal
groeit nog steeds. De
organisatie verwacht de
grootste aanmeldingsgolf
in september wanneer
de scholen weer
beginnen, feitelijk de
belangrijkste doelgroep
van het hele project.
Vandaar ook dat de
einddatum is vastgesteld op 30 juni,
aan het eind van het schooljaar.
De basisgedachte van de Design
Contest was dat de wedstrijd leuk en
uitdagend moet zijn voor educatieve
opleidingen. De ogen van leerlingen
die een technische opleiding volgen,
moeten weer gaan glimmen als ze het
over hun projecten hebben. Om leraren
tegemoet te komen zijn ook samenwerkingsverbanden
toegestaan,
zodat het mogelijk is om een klas in
groepen in te delen die elk hun eigen
ontwerp moeten maken. De leraren
hoeven hiervoor alleen maar ondersteuning
te geven aan de deelnemende
leerlingen. Dit is mogelijk omdat
zij de Student Edition van de wedstrijdsoftware
kunnen aanvragen die
ook aanvullende software bevat.
Verder krijgen ze van de organisatie
een map, de Nederlandstalige handleiding
en posters en flyers beschikbaar
gesteld om deelname aan de
wedstrijd te promoten.
De ideeën voor ontwerpen lopen uiteen van oldtimer en racewagen
tot pick-up truck.
Maandprijs
De organisatie verwacht dat tussen de
vijf en tien procent van de aangemelde
kandidaten ook daadwerkelijk een
model zullen uploaden. Op de site
zijn nu reeds de eerste ontwerpen te
zien die inmiddels zijn ingestuurd. De
jury en de adviescommissie geven
elke maand hun cijfers. De ontwerpen
die ze beoordelen hoeven echter nog
niet de definitieve ontwerpen te zijn.
Deelnemers hebben namelijk de
mogelijkheid om hun model na het
uploaden nog weer bij te werken.
Ondertussen kunnen ze echter al wel
meedingen naar de maandprijzen.
Wie een model aan wil passen, hoeft
niet bang te zijn dat dit onopgemerkt
voorbij zal gaan. Zowel de leden van
de jury als de adviescommissie krijgt
dan namelijk een mail met de mededeling
dat ze het ontwerp opnieuw
moeten beoordelen.
De Design Contest wil een neutrale
wedstrijd zijn waar iedereen aan mee
kan doen. Vandaar ook dat de organisatoren
en partners van
het geheel op de achtergrond
blijven op de site.
Pas na enig klikken verschijnen
de namen van
de partners die prijzen
beschikbaar stellen, zoals
Burton Car
Company, HP, 3D
Connexion en W3D, en
van SolidWorks, de partij
die de ontwerpsoftware
beschikbaar stelt.
Daarnaast zijn ook de logo’s
van de Universiteit
Twente en de
Hogeschool van Arnhem
en Nijmegen terug te
vinden. Dit in verband
met hun werkzaamheden
voor de handleidingen
en de opbouw van het
3D-model van het chassis
dat alle deelnemers
als uitgangspunt gebruiken.
www.designcontest.nl
www.designcontest.be
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 41

Revit
Revit achtergrond deel 1
Families en bibliotheken
Door: Danny Joseph
In het vorige artikel over Revit kwamen algemene principes
aan bod. We zagen dat je met Revit kan modelleren en
tekenen en dat een schets aan de basis van veel elementen staat.
In dit artikel wil ik op het ‘familiegevoel’ ingaan en
wel op twee manieren. De eerste is de Revit-familie
van producten, de tweede is de rol van
‘Families’ binnen Revit
Afbeelding 1: Ontwerpen van een lamp met parameters.
Revit is een oplossing voor Building
Information Modeling, kortweg BIM.
Het doel van BIM is om een oplossing
te bieden voor zowel de samenwerking
tussen verschillende disciplines in de
bouw, als voor het ondersteunen van de
totale levenscyclus van bouwwerken.
Het is een illusie om te denken dat er
een totaaloplossing bestaat die alle aspecten
van BIM omvat. De familie van
Revit-producten probeert wel aan een
groot aantal aspecten van BIM invulling
te geven. Van Revit zijn twee versies
op de Nederlandse markt verkrijgbaar,
Autodesk Revit Building en
Autodesk Revit Structure. Building is
bedoeld voor het ontwerpen en uitwerken
van gebouwen, terwijl Structure
bedoeld is voor de constructeur.
Beide versies werken op basis van hetzelfde
fysieke model. Meerdere partijen
kunnen via het ‘workset’-mechanisme
zelfs gelijktijdig toegang krijgen tot
dit model en hieraan werken. Autodesk
Revit Systems is nog niet beschikbaar
voor de Europese markt, maar is bedoeld
voor de installatieadviseur.
Steeds meer disciplines in de bouw
kunnen met Revit gelijktijdig aan hetzelfde
model samenwerken. Uitwisseling
van gegevens is mogelijk,
omdat alle partners met dezelfde database
werken. Uitwisselen met partners
die met andere software werken is ook
mogelijk via diverse uitwisselstandaards,
zoals DWG, IFC en XML. De
uitwisseling tussen Building en
Structure werd onlangs gedemonstreerd
op een bijeenkomst van
Stumico. Meer informatie hierover is te
vinden op de website van dit ICT-platform.
Specifieke familie
Binnen Revit speelt het familiebegrip
een belangrijke rol. De ‘Family’ moet
gezien worden als een superintelligente
vorm van het bekende AutoCAD-blok.
In tegenstelling tot een blok is een familie
heel specifiek. Er zijn bijvoorbeeld
wand-, deur-, raam, verlichtingen
plafondfamilies.
Elke familie heeft eigenschappen die
overeenkomen met eigenschappen uit
de ‘echte’ wereld. Kijken we bijvoorbeeld
naar een verlichtingsfamilie, dan
vinden we daarin eigenschappen zoals
IES data, Wattage en Lumens. Dit zijn
eigenschappen die voor verlichting
heel belangrijk zijn. In een kozijnfamilie
vinden we bijvoorbeeld standaard
de eigenschap Vensterbankhoogte. Dit
is natuurlijk specifiek voor kozijnen
van belang en niet voor verlichting.
Betekent dit nu dat alles al gedefinieerd
is en vast ligt Gelukkig niet. Voor elk
type familie is een sjabloon beschikbaar,
waarmee de gebruiker zelf, al
modellerend, nieuwe objecten kan aanmaken.
Hiervoor hoeft niet te worden
Afbeelding 2: Lampengalerie met zojuist ontworpen lamp (Revit rendering).
42
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

Revit
de kozijnfamilies tot een minimum
wordt beperkt.
Afbeelding 3: Variatie in kozijnen.
geprogrammeerd. Het sjabloon bevat
benodigde intelligentie voor het soort
object dat de gebruiker wil aanmaken.
Daarna is het mogelijk om deze eigenschappen
een invulling te geven. De
gebruiker kan zelf bepalen waar bij een
kozijn de vensterbankhoogte is. Dit
hoeft bijvoorbeeld niet de onderkant
van het raamhout te zijn. Voor een
raamdorpelsteen is het zelfs handig om
deze eigenschap aan de bovenzijde te
leggen, daar waar deze aansluit op het
bovenliggende kozijn.
Bij het ontwerp van bijvoorbeeld een
wandlamp kunnen eigenschappen worden
toegevoegd, zoals NL_63
_plaats_hoogte, dit is de hoogte waarop
de lamp standaard aan de wand
hangt, en NL_63_lamp_hoogte, die de
vorm van de lamp in hoogte bepaalt.
Met behulp van een 3D-solid en een
schets van de vorm is deze snel gemaakt.
De glazen lamp wordt nu gemaakt
door een schets 180 graden om
een verticale rotatie-as te verdraaien.
Het commando hiervoor heet ‘Solid
Revolve’. Over het licht geven van de
wandlamp hoeven we ons niet druk te
maken, dat gaat vanzelf. Het gekozen
sjabloon bevat al een onzichtbare lichtbron,
waarvan de parameters alleen
nog maar hoeven worden gevuld. Aan
de gebruiker is het om te bepalen hoeveel
Watt de wandlamp verbruikt en
hoeveel Lumen die lichtbron oplevert.
Alles zelf doen
Al die families, eigenschappen en vrijheden
is aan de ene kant erg aantrekkelijk,
maar betekent ook een hoop werk
voor de gebruiker. Naast vrijheid is beschikbaarheid
van kant-en-klaar bruikbare
families erg belangrijk. Gelukkig
wordt daarin voorzien. CAD &
Company biedt bijvoorbeeld een gratis
op de Nederlandse markt afgestemde
bibliotheek van families aan. Daarin
zitten allerlei elementen die een gebruiker
nodig heeft voor het ontwerpen en
uittekenen van gebouwen. Wanden,
vloeren, daken en kozijnen zijn allemaal
rechtstreeks beschikbaar.
Daarnaast kan een grote hoeveelheid
elementen vanaf schijf in het project
worden geladen.
Wat de diverse families bindt zijn hun
eigenschappen. Bij de opbouw van een
bibliotheek is het belangrijk om consequent
van dezelfde eigenschappen uit
te gaan. De door Autodesk ter beschikking
gestelde ‘Localiser’ geeft in de
bijgevoegde handleiding weer wat de
uitgangspunten zijn. Het is goed als iedereen
zich aan deze uitgangspunten
houdt, zodat de gebruiker overzicht
houdt in de diverse bibliotheken en de
uitwisselbaarheid wordt gegarandeerd.
Wat standaard kan
Er is heel veel beschikbaar voor de
Nederlandse markt. CAD & Company
vult continu de bibliotheek aan met
nieuwe elementen. Vooral op het gebied
van raam- en deurkozijnen zijn er
opmerkelijk gevarieerde kozijnfamilies
beschikbaar. Deze maken gebruik van
alle mogelijkheden die Revit biedt.
Niet alleen de afmetingen zijn compleet
te variëren, maar ook de indeling
van de kozijnvakken. Dit kan zowel
grafisch, door met de muis te slepen,
als door het wijzigen van invoergegevens.
Er zijn 1, 2 en 3-beukige kozijnen
beschikbaar, waarbij elke beuk te
voorzien is van diverse variantindelingen.
Bij elkaar levert dit een scala aan
kozijnen op, die rechtstreeks te gebruiken
zijn. De aanpasbaarheid naar specifieke
situaties en behoeften is daarbij
eenvoudig, omdat de complexiteit van
Afbeedling 4: Parametrische kozijneigenschappen.
2D, 3D en 4D
Wat opvalt bij het aanmaken van elementen
is dat alle dimensies een eigen
rol hebben. 2D blijft belangrijk voor
het beoordelen van plattegrondindelingen
en voor het begrijpen van doorsneden
van een gebouw. Vaak is 3D onmisbaar
voor het overbrengen van het
ontwerp. Animaties kunnen helpen bij
het visualiseren van gebouwen en
bouwprocessen. De vierde dimensie,
tijd, wordt steeds vaker gebruikt bij
complexe bouwopgaven, om de bouwvolgorde
te kunnen vaststellen.
We kunnen dus niet zeggen dat met de
komst van BIM de 2D-tekening gaat
verdwijnen. Revit laat zien dat alle dimensies
belangrijk zijn. De tekeningen
die eruit komen, zijn dezelfde als uit
een CAD-systeem, alleen de wijze
waarop deze tot stand komen, verschilt
sterk.
Tot slot
Dit artikel is een tweede uit een reeks
artikelen over Revit. In het eerste artikel
zagen we de bouwstenen van de
elementen. In dit artikel werd ingegaan
op ‘de Family als hoeksteen van de
BIM samenleving’. In een volgend artikel
zal ik ingaan op de productie van
2D-tekeningen en -details en hoe dit
met Revit tot stand komt.
www.autodesk.nl
www.stumico.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 43

3ds Max & Plug-ins
Autodesk VIZ 2007 deel 2
Nieuwe versie VIZ gebaat bij Aut
Door: Jean-Pierre van Gastel
In dit tweede en laatste artikel over Autodesk VIZ 2007 aandacht
voor de mogelijkheden van Scène- en Projectmanagement.
Een scène in Autodesk VIZ kan uit heel veel onderdelen bestaan,
zoals texturen, externe scènes en gekoppelde AutoCAD-bestanden.
Het beheer hiervan is dus zeker zo belangrijk als het gebruik.
Afbeelding 1.
Het beheren van Project Data kan in
Autodesk VIZ 2007 plaatsvinden door
middel van het nieuwe Asset Trackingsysteem.
Het Asset Tracking-dialoogvenster
is terug te vinden in het
File-menu. Na het openen van een
scène kan de gebruiker in het dialoogvenster
zien welke texturen er in
gebruik zijn en of er eventueel externe
referentiescènes aanwezig zijn, zie
afbeelding 1. Eventuele texturen die
ontbreken worden automatisch vermeld.
Deze zijn via het rechtermuisknopmenu
opnieuw in te stellen door
het pad waarin wordt gezocht aan te
passen. Tevens kan de gebruiker via
het rechtermuisknopmenu ook alle texturen
op ware grootte bekijken. Met
behulp van de functie Reveal in
Explorer wordt automatisch de
Windows-verkenner opgestart in de
folder waarin de textuur staat. Handig,
want een volgende stap zou kunnen
zijn om Abobe Photoshop op te starten
om de textuur aan te passen. Vanuit het
Asset Tracking dialoogvenster kan de
gebruiker ook inloggen in Autodesk
Vault. Dit is het datamanagementsysteem
van Autodesk en beschikbaar
voor Subscription-gebruikers. De Vault
zorgt voor het beheer van alle bestanden
die bij het project horen. Dus alle
AutoCAD-bestanden, texturen die in
Autodesk VIZ zijn gebruikt, maar
eventueel ook alle Photoshop-bestanden.
Tevens zorgt de Vault ervoor dat
er geen scènes of AutoCAD-tekeningen
worden overschreven. Zodra er
opnieuw een document wordt ingecheckt,
wordt automatisch het versienummer
opgehoogd. Via het Historycommando
kan de gebruiker altijd
teruggaan naar een vorige versie van
een bestand.
Dankzij Autodesk Vault zijn VIZ-scène’s
ook te bekijken zonder Autodesk
VIZ op te starten. Dit gebeurt op basis
van het 3D DWF-principe. Autodesk
VIZ maakt automatisch een DWFbestand
aan bij het uitchecken naar de
Autodesk Vault.
Overlay
Het werken met externe referenties in
Autodesk VIZ is weer helemaal up to
date. Tijdens het werken met de referenties
zal het opvallen dat de snelheid
voor het laden van bestanden
behoorlijk is toegenomen. In de Xref
Scenes is er een kleine aanpassing te
vinden. Een externe referentie is hier
te plaatsen als Overlay, net als in
AutoCAD. Met behulp van een
Overlay worden externe referenties
niet dubbel geladen op het moment
dat het object zichzelf tegenkomt in
een ander bestand. De meeste wijzingen
zijn echter terug te vinden in het
Xref Objects-dialoogvenster, zie
afbeelding 2. Dit dialoogvenster is
compleet opnieuw geschreven en
oogt daardoor een stuk overzichtelijker.
Voordat de gebruiker een scène
plaatst als externe referentie krijgt hij
de keuze wat er met de eventuele
Modifiers moet gebeuren. Het is
mogelijk om alle modifiers te negeren
zodat er geen enkele modifier op een
object wordt geladen. Een tweede optie
is om de modifiers alleen beschikbaar
te houden in het originele
bestand. Indien de gebruiker een
Modifier wil aanpassen, dan moet
hiervoor het originele bestand worden
geopend. De laatste optie is Xref,
waarmee alle modifiers gewoon aan
te passen zijn in de scène waarin de
externe referentie is geplaatst. Deze
aanpassingen gebeuren dan overigens
niet op het originele bestand. Tevens
zijn er een klein aantal kleine instellingen
bijgekomen om te bepalen of
materialen automatisch toegevoegd
mogen worden. Ditzelfde geldt ook
voor eventueel gebruikte manipulators.
Tevens is het handig om achteraf
pas te hoeven beslissen wat er in
een extern bestand mag worden opgeslagen.
Hierdoor kan de gebruiker
gewoon ontwerpen en vervolgens een
selectie maken als hij klaar is. Deze
selectie is dan automatisch op te slaan
als een externe referentie.
Xref-materiaal
Om slimmer om te gaan met materialen
bestaat nu een nieuw Xref-materiaal
in Autodesk VIZ 2007. Het
principe is hetzelfde als bij een externe
referentie. Het Xref-materiaal wordt
44
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

3ds Max & Plug-ins
odesk Vault
Afbeelding 2.
toegepast op een aantal objecten die
als externe referentie worden gebruikt.
Door het originele materiaal aan te
passen zullen automatisch alle objecten
worden aangepast waarop het
Xref-materiaal is aangebracht. Dit is
overigens wel een perfecte oplossing
om met Proxy-objecten te renderen.
Hiermee is het mogelijk om tegen een
simpel object te zeggen dat het object
in de rendering vervangen wordt door
een zeer complex object, zoals
bijvoorbeeld een 3D-boom. In de
viewport tekent de gebruiker bijvoorbeeld
heel simpel een groot aantal
cirkels waar een proxy-object aanhangt.
In de rendering worden dan alle
simpele cirkels vervangen door een
3D-opbouw. In de vorige versie van
Autodesk VIZ kwamen de materialen
echter niet mee op deze wijze. Door
gebruik te maken van een Xref-materiaal
is dit nu wel mogelijk.
Material Editor
In de Material Editor zijn er een aantal
handige mogelijkheden bijgekomen.
Deze bestonden al geruime tijd, maar
dan in de vorm van een script. Heel
veel gebruikers van Autodesk VIZ
lopen al snel tegen het gebruik van
materialen in de Material Editor op.
Het is de beste optie om gewoon zelf
een bibliotheek aan te leggen. Is de
Material Editor vol, dan kan de gebruiker
gewoon een compleet nieuw materiaal
beginnen door een gebruikte weg
te gooien. Die zit dan immers toch in
de bibliotheek. Het opschonen van de
Material Editor gaat volledig automatisch.
Door gebruik te maken van de
Reset Material Editor Slots worden
alle materialen vervangen door een
Afbeelding 3.
standaard, grijs materiaal, zie afbeelding
3. Is de gebruiker hier toch iets te
voorbarig mee geweest, dan kan met
behulp van het Restore Material Editor
slots-commando de boel weer worden
teruggezet. Wellicht wil de gebruiker
niet de gehele Material Editor leegpoetsen,
maar alleen materialen die
niet gebruikt zijn verwijderen. Dit
gebeurt al gauw als de gebruiker
bijvoorbeeld een kopie maakt van een
materiaal. Door het Condense Material
Editor Slots-commando te gebruiken
worden alle niet-toegepaste materialen
in de scène automatisch verwijderd en
worden alle materialen opnieuw gesorteerd,
beginnend in het eerste slot.
Conclusie
Autodesk VIZ 2007 heeft tal van
kleine wijzigingen ondergaan en is
hiermee weer volledig compatibel
met Autodesk 3ds Max 8. De combinatie
met Autodesk Vault en
AutoCAD is sterk aan te raden. Het
is immers gratis en voorkomt een
heleboel ellende.
www.autodesk.nl
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 45

Inventor
Autolimits – Deel I
Zelfcontrole in Inventor 11
Door: Rob Sman
Om de belangrijkste afmetingen van onderdelen te bepalen krijgen sketches de vereiste bemating en
worden hoogtes van extrusies aangegeven. In samenstellingen wordt de plaatsing van de
componenten bepaald door de waarden van de assembly constraints. Toch kunnen er
voorwaarden gelden voor het ontwerp, zoals afmetingen of massa, die niet direct door
één van bovenstaande methodes worden bepaald. Om die voorwaarden te kunnen
bewaken beschikt Inventor 11 over Autolimits.
Afbeelding 1: Een onderdeel met AutoLimits. Er worden afmetingen bewaakt
die geen parameters uit de sketches zijn. De symbolen geven de status van die
afmetingen weer.
Autolimits (AL) is te zien als een
meet- en weeginstrument dat voortdurend
in de gaten houdt of bepaalde
waarden worden overschreden. De
gebruiker geeft aan wat de grenswaarden
zijn van welk onderdeel. Inventor
zal met symbolen in het model aangeven
wat de status van een AL is: goed,
kritiek of fout. Als het woord grenswaarden
valt, ligt het voor de hand te
denken dat hier sprake is van het opgeven
van toleranties. In zekere zin is dat
ook wel zo, maar er is een verschil met
bijvoorbeeld de toleranties die zijn op
te gegeven voor parameters in een
sketch. De grenswaarden van een AL
kunnen eenvoudig worden overschreden.
Inventor zal dan aangegeven dat
dit gebeurt, maar het wordt niet verhinderd.
Het is aan de gebruiker een keuze
te maken uit de mogelijkheden die er
zijn om het model te corrigeren en
weer te laten voldoen aan de gestelde
voorwaarden. Waarden die bewaakt
kunnen worden zijn lengtes, afstanden,
hoeken, omtrekken, oppervlakken,
volumes en massa’s. Dit kan zowel in
de onderdeel- als samenstellingsomgeving.
In soorten en maten
Neem een onderdeel dat heel eenvoudig
een extrusie van een rechthoek is,
met een taper van -5 graden. De afmetingen
doen er niet veel toe. Duidelijk
is dat de lengtes van de ribben die niet
in het sketchvlak liggen onbekend zijn.
Wanneer de lengte daarvan toch aan
bepaalde voorwaarden moet voldoen,
voorzien we die van Autolimits.
Alle vijf de Autolimits-functies bevinden
zich op één van de panels van
de Panelbar. Wie veel gebruik maakt
van AL kan desgewenst via
Tools>Customize>Toolbars de overeenkomstige
toolbar permanent op het
scherm zetten. Wie ze nooit gebruikt
kan via Tools>Add-Ins voorkomen dat
de functies automatisch worden geladen.
Op het panel is te kiezen voor het
maken van instellingen, het plaatsen
van AL en een Refresh-functie. We
zullen eerst voorbijgaan aan de instellingen,
en er is nog niets te ‘refreshen’.
Het ligt voor de hand te kiezen voor
een Dimensional AL. De dialoogbox
die verschijnt verdient enige uitleg. In
de eerste plaats is er een rij iconen
waarin het type kan worden gekozen.
De typen Lengte (length), Afstand
(distance), Hoek (angle) en Diameter
spreken voor zich. Ze zijn bruikbaar
voor zowel features als sketches.
Minimale Afstand (minimum distance)
is de kleinste afstand tussen de
oppervlakken van twee features. Het
type hoeft niet op voorhand te worden
gekozen, maar het mag wel.
Wanneer de gebruiker een ribbe selecteert
dan verschijnt de lengte daarvan
in de eerste invoerregel. Kiest hij vervolgens
nog een lijn dan zijn er twee
mogelijkheden; als die tweede lijn niet
parallel is aan de eerste dan kan het
niet anders of de hoek tussen de lijnen
wordt bepaald. Als de lijnen wél parallel
zijn dan is er de keuze tussen de
onderlinge afstand en de hoek, die dan
natuurlijk nog 0 graden is. Kies het
juiste icoon. De waarde wordt op de
eerste regel definitief ingevoegd. Op
de tweede regel staat Click to add.
Deze maakt het mogelijk volgende
waarden in de dialoog in te voeren.
Deze zijn uiteraard van hetzelfde type
als de eerste en de waarden worden bij
elkaar opgeteld of van elkaar afgetrokken,
afhankelijk van de gekozen
bewerking in de eerste kolom.
46
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

Inventor
Uiteindelijk rolt er dus voor de AL een
totaalwaarde uit de bus. Nu zijn we
halverwege, want er moet nog worden
bepaald binnen welke limieten die
waarde mag variëren. Dit gebeurt op
het tabblad Boundary in dezelfde dialoogbox.
Hier staat aanvankelijk niets
vermeld, maar met Click to add
komen we al gauw verder. Als eerste
worden waarden getoond waarbinnen
de AL geacht wordt goed te zijn. Het
groene bolletje geeft dat aan. De waarden
die te zien zijn, zijn gebaseerd op
de instellingen waar ik later nog op
terug kom. Uiteraard mogen de waarden
worden aangepast. Met Click to
add is het mogelijk meer regels toe te
voegen. Nu kan gekozen worden voor
het aangeven van gebieden waarin de
AL zijn grenzen nadert of de grenzen
overschrijdt. Kies hiervoor respectievelijk
de gele driehoek of het rode
vierkant. Vermijdt overlappende waarden
en vul geen formules in! Waarden
als 0 en ‘oneindig’ worden bereikt
door in plaats van het kleiner-dan-teken
niets in de Lsign of Usign kolom
te kiezen. Hier zien we ook hoe de AL
afwijkt van gewone toleranties. Je kunt
hier bijvoorbeeld best twee ‘groene
gebieden’ hebben gescheiden door een
‘rood gebied’.
Probleempjes
Er zijn een paar eigenaardigheden van
AL die niet onvermeld mogen blijven.
Met name het selecteren van hoekpunten
op het model is lastig of lukt
helemaal niet. Dit blijkt in een aantal
gevallen afhankelijk van het gekozen
aanzicht. Helaas is tijdens het selectieproces
voor een AL de Select Otherfunctie
niet aanwezig! Ik heb al geprobeerd
dit op te lossen met het plaatsen
Afbeelding 2: Weergave in de Browser
Bar van de AutoLimits in het model van
afbeelding 1.
van een WorkPoint, maar zelfs dan liet
dit zich niet selecteren. Wanneer echter
dit WorkPoint al geselecteerd was
voordat de AL-functie werd geactiveerd,
kon onmiddellijk een tweede
entiteit worden geselecteerd om de
afstand te bepalen. Als de tweede
selectie ook zo’n moeilijk te selecteren
punt is, valt het te overwegen een
3D-Sketch aan te maken en een Line te
tekenen tussen de twee punten. Hierop
is wel een AL aan te brengen.
Nog een vreemde misser vinden we in
Area-Perimeter AL. Het blijkt niet
mogelijk op een blokje, zoals we hier
in het voorbeeld gebruiken, de omtrek
te bepalen van het vlak tegenover het
oorspronkelijke Sketchvlak. Er zit dan
niets anders op dan de lengte van de
vier randen op te tellen in een AL.
Het is ook lastig om de Rotate-functie
te gebruiken vóór een eerste selectie
heeft plaatsgevonden bij het definiëren
van een AL. Dit lukt niet met de F4-
toets, maar alleen door keuze in het
menu of toolbar. Ook het deselecteren
van entiteiten kan niet; bij een foute
keuze zit er niets anders op dan de regel
te wissen en opnieuw te beginnen.
En dat is één
De eerste AL is gedefinieerd, en met
een OK wordt het proces afgesloten. We
zien nu nog niets terug van hetgeen we
hebben gedaan. Dat komt omdat er geen
enkele aanleiding is voor een waarschuwing.
Bovendien zeggen de standaardinstellingen
dat AL’s die ‘OK’ zijn, niet
in het model worden weergegeven. Dit
is te veranderen. In het AL-Panel staat
een AL Settings-functie. Deze toont een
dialoogbox waarin we als eerste kunnen
aangeven wat wel en niet getoond
wordt. Kies bij de groene cirkel On en
sluit af met OK. De AL verschijnt in
beeld. Wijzig nu eens het model om te
zien wanneer de AL verandert van status.
Niet alleen in het grafisch scherm
zijn de AL’s bekend, ook in de Browser
Bar is te kiezen voor weergave van de
AL’s. Even de juiste weergave selecteren
en daar staan alle AL. Ze worden
ingedeeld in groepen gebaseerd op het
type. De naamgeving is niet te wijzigen;
weer zo’n uitzondering op het Inventorgedrag.
Informatie kan worden verkregen
door via het plusje de inhoud van
een AL uit te klappen, maar nog meer
informatie wordt verkregen door
eenvoudig de cursor even op het icoon
van een AL’s te laten rusten.
De auteur is bereikbaar via
rob.sman@mechserv2000.nl
De Waarheid over CAD en PDM:
laat u ni op de mouw spelden
HiCAD ne t-HELiOS ne t: Meer informatie www.isdbenelux.nl
ISD Benelux, Het Zuiderkruis 33, 5215 MV ’s-Hertogenbosch, Tel. 073-6153888
The World of CAD and PDM Solutions
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 47

MicroStation
Parametrisch Tekenen deel 2
Grafische elementen met behulp
Door: Johan Vreede
In dit artikel een uitbreiding van een eerder verschenen artikel: Parametrisch Tekenen.
Oftewel: er wordt nog eens teruggekomen op het creëren van grafische elementen met
behulp van paramaters. Ditmaal zal de nadruk liggen op de symbology en andere
bijbehorende kenmerken van het element en ook op enkele uitbreidingen bij de
gebruikersinterface.
serie elementen die naar mening van de gebruiker – al of
niet tijdelijk - bij elkaar horen.
Interface voor een eenvoudige parametrische routine.
In het vorige artikel is uitgelegd dat met het commando
CreateLineElement1 een lijnelement in het geheugen kan
worden aangemaakt. Daarna wordt dat element met
ActiveModelReference.AddElement daadwerkelijk aan
de tekening toegevoegd. Evenzo kan met Create-
EllipseElement2 een cirkel, met CreateArcElement1 een
boog en met
CreateShapeElement een vlak worden aangemaakt. Soms
is het zelfs nodig de elementen samen te voegen tot een
complex element. Daarvoor moet eerst een reeks met elementen
worden aangemaakt die als invoer dienen voor
het commando CreateComplexShapeElement. Als dit
element gesloten is, is het bovendien mogelijk een fillcode
of een arcering toe te voegen.
Soms zijn van een commando twee versies beschikbaar,
zoals CreateLineElement1 en CreateLineElement2. De
versies verschillen dan meestal iets in de argumenten. Zo
heeft CreateLineElement2 slechts twee punten als invoer,
terwijl CreateLineElement1 een willekeurige reeks van
punten als invoer accepteert. Het is aan de programmeur
om het meest geschikte commando te kiezen.
Complexe elementen
Het samenvoegen van een aantal elementen tot een complex
element is natuurlijk ook toepasbaar bij het maken
van bibliotheekelementen. De commando-syntax is:
CreateCellElement1(, ,
). Het is mogelijk een cel zonder naam aan te
maken (een zogeheten Orphan Cell) door als naam
vbNullString te gebruiken. Orphan Cells (unnamed cells)
worden onder andere gebruikt voor ‘groups’. Dit is een
Dynamische weergave
Tijdens het plaatsen van het element, bijvoorbeeld de cel,
wil de gebruiker zien wat er gaat komen. Hiervoor kan
hij de dynamics gebruiken. Dit is uiteraard van belang
voor de afmetingen, maar vooral ook voor hoekverdraaiing
en schaal. Let op dat fills en arceringen pas worden
getoond op het moment dat het element definitief is geplaatst.
Bij de dynamische weergave wordt gebruik gemaakt van
een zelf aan te maken klasse die het event
IprimitiveCommandEvents implementeert. Implemetatie
houdt in dat de functies IPrimitiveCommand-
Events_Dynamics, _DataPoint, _Reset, _Start, _KeyIn en
_CleanUp worden gedefinieerd, waarbij vaak bij een
aparte subfunctie wordt gebruikt voor het calculeren van
de punten waaruit het totale element is opgebouwd.
Symbology
Een belangrijk onderwerp bij het aanmaken van een element
is de symbology die moet worden gebruikt. Dat wil
dus zeggen: kleur, laag, lijntype en lijndikte. Dit kan door
een ander element als template te kiezen, of door de
symbology – die dan in eerste instantie gebaseerd is op de
actieve settings – direct na het aanmaken te wijzigen in
de gewenste symbology. Als de gebruiker een ‘template
element’ wil gebruiken, zal hij dit element eerst moeten
aanwijzen. Daarbij is het van belang dat de juiste syntax
wordt gebruikt. In principe wordt een verwijzing naar een
setting gemaakt zodat het juiste objecttype is gegarandeerd.
Dat wil zeggen dat de definitie van de laag een
level-object is en niet een tekst die de naam van die laag
bevat. Dus niet NewElement.Level=”cm_laag” maar
NewElement.Level =ActiveDesignFile.Levels(“cm_laag”).
Dit geldt evenzo voor lijntypen. Weliswaar zijn de standaard
lijntypen met nummers te benoemen, 0 tot en met
7, maar speciale lijntypen zijn alleen via hun naam te benaderen.
Hierbij dient uiteraard te worden gecontroleerd
of dat lijntype wel geladen is. Ook voor lagen zal de gebruiker
moeten controleren of de laagnaam wel bestaat. Is
dit niet het geval dan kan hij er voor kiezen deze aan te
maken – mits de environment settings dit toestaan.
Controle van deze environment setting gaat bijvoorbeeld
als volgt:
48
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

van parameters
If ActiveWorkspace.IsConfigurationVariableDefined ("_USTN_CA-
PABILITY") Then
If InStr(ActiveWorkspace.ConfigurationVariableValue
("_USTN_CAPABILITY"), "+CAPABILITY_LEVELS_CREATE")
> 0 Then ActiveDesignFile.AddNew Level ("cm_laag")
End If
Invoercontrole
Een van de belangrijkste onderdelen bij de bedieningsaspecten voor invoer is
de controle op juistheid hiervan. In dit geval is dit bijvoorbeeld de situatie dat
m5 >= 2*d2 moet zijn. Hiervoor is de methode/event te gebruiken. Dit is beter
dan TextBox1_Change() omdat de verwerking pas dient te gebeuren als
de gebruiker het invulvak verlaat, niet meteen nadat een karakter ingetikt is.
Private Sub TextBox1_AfterUpdate()
TextBox1.Text = CStr(Format(Val(TextBox1.Value), "0.00"))
End Sub
De controle bevat bovendien nog een extra functie om de invoer om te zetten
in een vast format, bijvoorbeeld twee cijfers achter de komma.
Default-waarden
Tot slot is er nog de mogelijkheid
om default-waarden te
bewaren voor volgend gebruik
van de routine. Een mogelijke
methode is de ingevoerde
waarden in de dialoogbox in
een eenvoudig bestand te
bewaren, bijvoorbeeld op een
van de gebruikersnaam afhankelijke
locatie zoals aangegeven
met _USTN_HOMEP-
REFS.
Uiteraard moeten deze gegevens
weer worden ingelezen
Arceren en andere vulmogelijkheden zijn ingebouwd. voordat de dialoogbox in beeld
komt, en moeten de nieuwe
waarden worden weggeschreven op het moment dat het element wordt
geplaatst. Op deze manier is het mogelijk een volwaardige parametrische
routine te programmeren die in heel veel gevallen bruikbaar zal zijn. Succes
met uw eigen programmaontwerp.
Broncode
Dit is voorlopig het laatste artikel in de serie VBA-programmeren met
MicroStation. De broncode (de MVBA-routine) van de beschreven voorbeelden
zijn als vanouds te vinden op www.cadmagazine.nl. Voor vragen of
opmerkingen is de auteur bereikbaar via johan.vreede@studio4d.nl.
COLUMN
Tweepuntnul
Hét internet bestaat niet meer.
Toch hoeft u niet te schrikken. Wanneer
u goed leest, ontdekt u het streepje op de
e. Hét internet. Zoiets als dé bank. De
suggestie van het streepje is duidelijk: er
is er maar één.
Wat internet betreft, dient zich een nieuwe
release aan: web 2.0. Het is het web
van sociale netwerken, weblogs, tags,
wiki’s en meer van dat ras. Het duizelt
Vergelijk dan www.britannica.com met
www.wikipedia.nl. De Encyclopædia
Britannica: de oudste Engelstalige encyclopedie
– oorspronkelijk op papier,
inmiddels online. Daar tegenover
Wikipedia: een online encyclopedie
waaraan ook u uw bijdrage kunt leveren.
In uw eigen taal, zonodig zelfs in
uw eigen dialect. Iedereen die zich deskundig
vindt op een bepaald gebied kan
zijn of haar mening(!) toevoegen aan de
encyclopedie. Bij weblogs doet zich hetzelfde
fenomeen voor: iedereen met
journalistieke ambities (of wat daarvoor
doorgaat) publiceert naar hartelust op
het web (2.0 wel te verstaan).
Langzamerhand wordt het web de
plaats waar alles gebeurt: zelfs voor
software heb je geen werkstations meer
nodig. Een softwareproduct wordt
steeds meer een dienst.
Aan CAD-land gaat dit alles niet voorbij.
Op 1 mei jongstleden had een
Canadese softwareontwikkelaar de primeur:
een webbrowser als enige gereedschap
voor basishandelingen met CADbestanden.
Een goede twee maanden later
leert een kijkje in de ontwikkelkeuken
van Autodesk dat ook zij werken aan
een zero client viewer. Alles wijst erop
dat hier geen sprake is van een hype.
Dat hier echt sprake is van doorontwikkeling,
van volwassen
worden
van het web.
Release tweepuntnul.
Edwin Schalk
commercieel
directeur DeltaPi
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 49

SolidWorks
Inrichting SolidWorks zorgt voor de juiste uitslagen
Plaatwerkuitslagen creëren met
Door: Renso Kuster
Het maken van een plaatwerkuitslag is niet alleen het tot een plat
vlak terugbrengen van een gevouwen plaatwerkproduct, er zal ook
een buigcorrectie moeten plaatsvinden. Ik krijg met enige
regelmaat vragen hoe SolidWorks dit doet en hoe gebruikers de
bedrijfsspecifieke buigregels kunnen verwerken in SolidWorks.
Afbeelding 1:
Bend Allowance correctiefactor.
Afbeelding 2:
Bend Deduction correctiefactor.
Correctie K-factor
Veel mensen zullen nu een welbekende
correctiefactor missen, is
SolidWorks die vergeten Nee,
SolidWorks heeft ook de mogelijkheid
om de uitslag te bepalen middels
een K-factor. Maar is dit een extra
methode Nee, want middels een formule
waarin de K-factor zit verwerkt,
wordt uiteindelijk een Bend
Allowance uitgerekend. Wat het aantal
correctiemethoden weer terug op
twee brengt. Wat houdt de K-factor
formule in De ligging van de neutrale
lijn wordt ook wel de K-factor
genoemd. De waarde van de factor is
een verhoudingsgetal en wordt
bepaald door de positie van de ligging
(t) te delen door de plaatdikte (T), de
K-factor zal dus altijd een waarde zijn
tussen 0 en 1. De formule die bij de
K-factor berekening gebruikt wordt is
als volgt:
SolidWorks kan plaatwerkonderdelen
met specifieke features behandelen
omdat plaatwerk een aantal unieke
eigenschappen bezit welke in elk
onderdeel terugkomen. Deze drie eigenschappen
zijn homogene plaatdikte,
buigradius en buigcorrectie. De
homogene plaatdikte ontstaat omdat
een plaatwerkonderdeel altijd uit een
standaardplaat wordt gemaakt.
Vanwege de productiemethode van
plaatwerk zal bij een buiging altijd
een buigradius ontstaan. Door het
buigen van de plaat treedt er in deze
buigzone deformatie van het materiaal
op. Hierdoor wordt het materiaal
in de buigzone veranderd van lengte.
Om de juiste uitgeslagen lengte te
kunnen bepalen, zal deze deformatie
gecorrigeerd moeten worden door
middel van buigrorrectie. Dit is tevens
de belangrijkste eigenschap,
want dit bepaalt de uiteindelijke lengte
van de uitslag.
Buigcorrectiemethoden
Voor het berekenen van de buigcorrectie
kent SolidWorks een tweetal
manieren. Dit zijn bend allowance
en bend deduction. Wat houden deze
twee methoden nu in De Bend
allowance-methode bepaalt de uitslag
middels de onderstaande formule:
Lt = A + B + BA
In deze formule staat Lt voor de
uitgeslagen lengte en zijn A en B
de lengtes van de rechte zijden tot
aan de buigzone, zie figuur 1. BA
is de daadwerkelijke bend allowance
correctiefactor.
Voor de Bend deduction-methode
geldt een andere formule:
Lt = A + B - BD
Ook hierin is Lt is de uitgeslagen
lengte, maar zijn A en B zijn de
lengtes van de rechte zijden tot aan
het snijpunt van beide zijden, zie figuur
2. Dit is het grootste verschil in
beide methodieken. BD is de daadwerkelijke
bend deduction correctiefactor
BA=(R + KT) A/180
In deze formule is R de buigradius,
K is de K-factor, T is de plaatdikte en
A is de buighoek.
Zoals te zien is, rekent deze K-factor
formule een bend allowance uit. Deze
is echter in tegenstelling tot de eerder
beschreven bend allowance geen vaste
waarde, maar een variabele. Dit betekent
dus dat met deze methode in
een product met veel verschillende
buighoeken en buigradii een veel
nauwkeurigere uitslag te bepalen is.
Buigtabellen
Een extra mogelijkheid voor het vastleggen
van de correctiefactor is de
bendtable. Dit is geen nieuwe manier
van correctiebepaling, maar een
mogelijkheid om de correctiefactoren
gestructureerd vast te leggen. Het is
tevens een manier om de waarden
van bend allowance/deduction en de
K-factor te laten variëren. De buigtabel
wordt vastgelegd in een MS
Excel- of een tekstbestand. In deze
tabellen is per hoek, buigradius en
plaatdikte op te geven wat de
betreffende buigcorrectie is.
50
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

SolidWorks
SolidWorks
Afbeelding 3: Plaatwerk.
Dit levert dus zeer nauwkeurige uitslagen
op indien gebruik wordt gemaakt
van de juiste correctiewaarden.
Indien het plaatwerkproduct een
buighoek bevat die niet opgegeven
staat in de buigtabel, zal SolidWorks
deze waarde bepalen middels interpolatie.
Hiervoor maakt het pakket
gebruik van de eerstvolgende waarde
voor en na de gevraagde hoek. In de
juiste verhouding wordt dan de waarde
bepaald.
Indien er bedrijfspecifieke buigregels
zijn, is het altijd aan te raden om
buigtabellen te gebruiken en hierin
de regels te verwerken. Templates
voor de buigtabellen staan in de
installatie directory van SolidWorks
en vervolgens de directory: lang/english/bendtables.
Gebruik deze tabellen
als basis voor een eigen tabel. Het
beste zijn vervolgens de tabellen op te
slaan op een netwerklocatie, zodat
iedereen gebruik kan maken van een
en dezelfde tabel. Zo is een bedrijfsstandaard
te creëren. In de opties van
SolidWorks bij file locations is in te
stellen op welke locatie de tabellen
moeten komen.
Geen correcties!
Een aantal bedrijven werkt zonder
buigcorrecties. Dit is valide situatie
indien gebruik wordt gemaakt van
een dunne plaat en een niet al te grote
nauwkeurigheid verlangd is. De eerste
reactie die vaak komt is dan: “Dus
als we de correctie op nul zetten, is
het voor ons goed.” Dit is echter niet
het geval. Want als we naar de correctiemethoden
kijken en we zouden hier
de waarde nul invullen, zal
SolidWorks niet met de juiste uitslag
komen. Een voorbeeld. We hebben
een strip met een plaatdikte en
buigradius van 2, deze plaat bevat 2
zijden van 100 millimeter welke 90
graden ten opzichte van elkaar staan.
We berekenen de uitslag middels
Bend deduction dus de lengtes die we
in moeten vullen zijn 100-2(buigradius)=98:
Lt = 98 + 98 + 0
De uitslag is dus 196 millimeter lang,
4 millimeter korter dan we nodig
hebben. Bij een hoek van 90 graden is
dus altijd de buigradius maal twee
nodig als Bend Allowance correctiefactor
indien geen daadwerkelijk
correctie gewenst is.
Conclusie
SolidWorks biedt de mogelijkheid om
middels de sheetmetal-functionaliteit
uiterst nauwkeurige plaatwerkuitslagen
te creëren. De gebruiker dient
hiervoor wel de juiste correcties te
gebruiken. Het is hierbij mogelijk om
gebruik te maken van de correcties
welke SolidWorks voorstelt, maar
wie eigen, bedrijfsspecifieke regels
heeft zal deze op een juiste manier
moeten verwerken in SolidWorks
bijvoorbeeld middels buigtabellen.
Wie nog vragen heeft naar aanleiding
van dit artikel kan altijd contact
opnemen middels e-mail:
Renso@cadmes.nl
Afbeelding 4: Een uitslag.
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 51

SolidEdge
Solid Edge versie 19 deel 1
Motors en Gears voor bewegende
Door: Jaap Dubbelaar
De nieuwste versie van Solid Edge bevat een groot aantal
uitbreidingen en verbeteringen die zich vooral richten op innovatie
en het uitwisselen van informatie binnen ontwerpteams en
daarbuiten. Dit artikel is de eerste in een reeks waarin deze
vernieuwingen in Solid Edge versie 19 belicht worden.
of door de dynamische Move Partfunctie,
het tweede onderdeel meebeweegt.
Deze beweging kan uiteraard
betekenen dat nog veel meer onderdelen
gaan bewegen als deze via andere
samenstellingrelaties met elkaar zijn
verbonden.
De samenstellingsrelatie ‘Gear’ voor Rotation-Rotation en Rotation-Linear
bewegingsoverdracht.
In tegenstelling tot wat de benaming
Motors en Gears zou doen denken,
worden hier geen machineonderdelen
uit een componentenbibliotheek mee
bedoeld. Het betreft hier nieuwe relatietypes
binnen de samenstellingmodule,
vooral voor het definiëren van bewegende
constructies om de werking
van machinedelen te bestuderen en te
demonstreren. Gears zijn hierbij constraints
om een overbrenging van een
beweging tussen twee onderdelen aan
te geven. Dit kan een overbrenging tussen
twee draaiende delen zijn, zoals
tandwielen, V-snaren en kettingoverbrengingen,
maar ook tussen lineaire
overbrengingen, zoals bij hydraulische
cilinders. Daarnaast is de combinatie
van rotatie en translatie mogelijk, zoals
bij een tandwiel- en tandbeugeloverbrenging.
Nadat de gebruiker met de gebruikelijke
geometrische relaties de positie van
de onderdelen heeft bepaald, wordt
door middel van een Gear de bewegingsoverdracht
aangegeven. Op dat
moment kiest de ontwerper het type
overbrenging: Rotation-Rotation,
Linear-Linear of Rotation-Linear.
Nadat de betreffende onderdelen zijn
geselecteerd met de overeenkomstige
draaipunten of verplaatsingsassen
wordt vervolgens de overbrengingsverhouding
en richting ingegeven. Dit
kunnen verhoudingsgetallen of berekeningen
via de parameters zijn, maar
ook de overeenkomstige tandaantallen.
Het resultaat zal zijn dat bij een beweging
van het eerste onderdeel, door bijvoorbeeld
het wijzigen van parameters
Rotatie en lineair
Met de nieuwe Motor-definitie kan een
beweging van een onderdeel worden
aangegeven als een soort aandrijving
binnen de samenstelling. Hier kan gekozen
worden uit twee typen: rotatie of
lineaire verplaatsing.
De gebruiker kiest het onderdeel waarop
de aandrijving dient te komen en de
rotatie- of verplaatsingsas. Om het onderdeel
de beweging te kunnen laten
maken, dient deze in de bewegingsrichting
niet constraint te zijn. Als settings
worden de snelheid aangegeven,
de richting en een eventuele eindstand
waarop de aandrijving dient te stoppen.
Er kunnen een ongelimiteerd aantal
motordefinities binnen een samenstelling
worden aangebracht, terwijl een
onderdeel ook door meerdere motoren
is aan te sturen.
Via de functie Simulate Motor verschijnen
de motoren op de tijdbalk van
de nieuwe Animation Editor. Deze tijd-
Met ‘Motor’-relaties worden bewegingen gedefinieerd binnen de samenstelling die
via de tijdbalk te starten en te stoppen zijn.
52
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

SolidEdge
constructies
balk lijkt op die van videomontageapplicaties
en met simpel verschuiven,
maar ook Copy/Past en Mirror voor het
omdraaien van richtingen, zijn de volgorde
en tijdstippen van starten van motoren
te kiezen. Hierbij is het tevens
mogelijk om het type solver te kiezen:
Detect Collisions, Physical Analysis
en No analysis, zoals binnen het ‘Move
Part’-commando. Met de bekende
Play/Pause/Stop-knoppen kan de gebruiker
vervolgens de tijdbalk bedienen,
waarbij de motoren op het juiste
moment van start gaan en de werking
van de complete samenstelling wordt
gesimuleerd. Deze animatie is desgewenst
als filmpje in .avi-formaat op te
slaan, zodat de werking van een machine
of systeem ook buiten de applicatie
te bekijken is. De genoemde Animation
Editor wordt overigens ook
gebruikt bij de nieuwe Explode-
Render-Animation-functionaliteit van
Solid Edge versie 19 die in een later artikel
zal terugkomen.
PMI
De nieuwe Product Manufacturing
Information (PMI-)functionaliteit binnen
Solid Edge omvat het in 3D annoteren
van het ontwerp, zoals maatvoering,
vorm- en plaatstoleranties, lassymbolen
en bewerkingstekens, zodat
de volledige productdefinitie in dit bestand
wordt opgeslagen. We spreken
dan van ‘Smart Models’. In veel gevallen
worden hierdoor 2D-tekeningen
overbodig.
In de norm ASME Y14.41 is vastgelegd
hoe PMI gebruikt moet worden
voor het vastleggen van productinformatie.
UGS was onderdeel van het comité
die aan de totstandkoming van deze
standaard heeft gewerkt. Het is daarom
niet verwonderlijk dat PMI in V19
geheel in overeenstemming met deze
norm is uitgevoerd. De verwachting is
dat ook in Europa binnenkort vergelijkbare
normen tot stand zullen komen.
Voor PMI bestaat binnen de Part,
SheetMetal en Assembly-omgeving
een nieuwe toolbar met bemating- en
annotatiefuncties zoals Smart Dimension,
Coördinaatbemating en fabricagesymbolen
die van de Draft-omgeving
Het aanbrengen van PMI in het 3D-model waardoor de 2D-werktekening vaak
overbodig wordt.
bekend zijn. Nadat een vlak gekozen is
om de oriëntatie van de maatvoering
aan te geven, kan de gebruiker maten
plaatsen op de gewenste modelgeometrie.
Ook na het roteren van het model
blijft de tekst leesbaar en wordt deze
automatisch aangepast, zodat teksten
niet ondersteboven of gespiegeld te
zien zijn.
Via Show/Hide zijn maten al of niet
zichtbaar te maken. Voor het overnemen
van maten uit Profiles en Sketches
is de nieuwe functie Copy to PMI te
gebruiken. Deze werkt overeenkomstig
Retrieve Dimension in Draft. Ook
doorsneden zijn binnen het onderdeel
of de samenstelling aan te brengen
middels het nieuwe ‘Sections’-commando.
Superaanzichten
Om een aantal kenmerkende aanzichten
binnen het ontwerp te definiëren
kan de ontwerper gebruik maken van
zogenaamde Model Views. Dit zijn een
soort super Display Configuraties
waarin naast het aan- en uitschakelen
van onderdelen ook wordt vastgelegd
onder welke hoek wordt gekeken, welke
zoomfactor het beeld moet hebben,
welke PMI-elementen zichtbaar zijn en
of de Simplified weergave en Sections
aan of uit moeten staan.
Ook de gratis Solid Edge viewer,
XpressReview en JT-bestanden ondersteunen
de Model Views en PMI, zodat
de ontwerpen inclusief alle maatvoering
en annotatie ook bekeken kunnen
worden buiten Solid Edge. Vanuit de
EdgeBar kan de gebruiker het commando
Send PMI to View and Markup
activeren, waarna het model of de samenstelling
wordt overgenomen in de
V&M viewer waarbinnen de Packaged
Collaboration File is aan te maken. Dit
bestand bevat hierdoor de complete
3D-ontwerpspecificatie inclusief de fabricagedetails.
Al of niet onder het beheer
van PDM kan dit PCF-bestand via
het bedrijfsnetwerk of e-mail worden
gedistribueerd binnen en buiten het bedrijf.
64 Bit
Solid Edge versie 19 is nu ook leverbaar
als 64 bit-applicatie. Deze versie,
die naast de normale 32 bit-uitvoering
te gebruiken is, is speciaal bedoeld
voor situaties waarbij 4 Gb RAM-geheugen
onvoldoende is, bijvoorbeeld
bij het werken met extreem grote samenstellingen.
Aanvullende informatie over Solid
Edge is te vinden op
www.solidedge.com en
www.solidedge.nl. Eventuele
vragen of opmerkingen zijn welkom
via: solidedge.benelux@ugs.com
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 53

Tips & Tricks
Tuning AutoCAD
Slimme tekstvelden in AutoCAD
Door: Gerard IJzermans
Een voorbeeld van slimme tekst is de maatvoering in AutoCAD.
Zoals bekend is deze associatief, hetgeen betekent dat de
maatvoeringtekst verandert als de afmetingen van het gemeten
object veranderen. In de nieuwere versies van AutoCAD kan
nu ook slimme tekst worden toegepast in tal van andere
situaties. Hiervoor is een nieuw tekstobject ingebracht
dat de naam 'Field' heeft gekregen.
Afbeelding 1: De actuele
lengte van de lijn kan in
een veld dynamisch
worden weergegeven.
Een field of een veld is in AutoCAD
een speciaal tekstobject dat in de tekening
kan worden ingevoegd om de actuele
waarde van een veranderbaar
object weer te geven. Afbeelding 1
laat in een eenvoudig voorbeeld een
toepassing van zo'n veld in AutoCAD
zien. Het betreft een lijn die in lengte
is gewijzigd.
De lengte van een lijn wordt in dit
voorbeeld in een tekstregel vermeld
waarin een veld is ingevoegd. Het
veld is de tekst met de grijze achtergrond.
Als de lengte van de lijn verandert,
wordt de waarde van het veld automatisch
bijgewerkt. Dit bijwerken
gebeurt op zijn laatst als de tekening
wordt opgeslagen, maar bijvoorbeeld
ook als de tekening wordt
geopend (datum), bij het voorbereiden
van het afdrukken of het commando
‘regen’. Een enkel veld kan tussentijds
ook worden bijgewerkt door de optie
'Update Fields' in het pulldown-menu
'Tools' te activeren. Zoals hiervoor al
is aangegeven is het veld te herkennen
aan de grijze achtergrond die met de
systeemvariabele FIELDDISPLAY
desgewenst is uit te zetten. FIELD-
DISPLAY = 1: veld wordt getoond
met grijze achtergrond, FIELDDIS-
PLAY = 0: veld wordt getoond zonder
achtergrond. Overigens wordt de grijze
achtergrond niet mee afgedrukt. De
veldfaciliteit is zowel in Model Space
als in Paper Space toe te passen.
Veld invoegen
Het invoegen van het veld kan op
verschillende manieren gebeuren. In
het voorbeeld, tijdens het invoeren
van tekst, kan dat op twee manieren:
vanuit het popup-menu zoals afbeelding
2 laat zien, of via de in de afbeelding
gemarkeerde toets 'Insert
Field'.
Afbeelding 3: Dialoogvenster Field
voor een object.
Het veld is in te voegen door bij het
invoeren van de tekst, op de gewenste
tekstpositie de rechtermuistoets in te
klikken en in het menu dat dan verschijnt,
zoals afbeelding 2 laat zien,
de optie 'Insert Field…' te selecteren.
Hiermee word het dialoogvenster
'Field' geopend dat in afbeelding 3 te
zien is. Omdat we het veld aan een
lijn, een object, willen koppelen,
selecteren we in het venster 'Field
names:' het item 'Object', waardoor in
het dialoogvenster de aspecten
hiervoor verschijnen.
Door middel van de selectieknop
naast het veld 'Object type:' is het gewenste
object in de tekening te selecteren,
in ons voorbeeld de lijn. In het
venster 'Property:' van het dialoogvenster
verschijnen dan de eigenschappen
van dit object, zie afbeelding
4. Als hierin de eigenschap
'Length', lengte, wordt geselecteerd
Afbeelding 2: Een veld invoegen in
een tekstregel.
Afbeelding 4: Eigenschap 'lengte' voor
de geselecteerde lijn aan het veld toekennen.
54
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

Tips & Tricks
Afbeelding 5: Ingesloten oppervlakte als begrenzing niet gesloten is.
laat het venster 'Preview:' de actuele
waarde hiervan zien, zoals die in de
tekening wordt afgebeeld.
Oppervlakte
De vensters 'Field names:' en
'Property:' van afbeelding 4 geven al
een indicatie van de overweldigende
hoeveelheid velden die kunnen worden
ingevoegd. Alleen al van de
objecten in AutoCAD is vrijwel elke
eigenschap in een veld weer te geven.
Zo kunnen velden worden ingevoegd
die de oppervlakte of de omtrek tonen
van een cirkel, een veelhoek of een
willekeurige veelhoek die wordt
gevormd door een polylijn of een
spline. De waarde van het 'Area'-veld
verandert als een polylijn wordt
bewerkt (Pedit) of van 'decurved'
wordt omgezet in 'fit to curve' of in
een 'spline curve'. Een praktische
toepassing van zo’n Area-veld is
bijvoorbeeld de oppervlakteaanduiding
van een ruimte, die automatisch
verandert als de afmetingen van de
ruimte wijzigen. Verder is ook de
oppervlakte die een boog omsluit op
te nemen. AutoCAD construeert
hiervoor een denkbeeldige rechte lijn
van het ene eind van een boog naar
het andere en geeft hiervan de
ingesloten oppervlakte. Hetzelfde
gebeurt met splines en polylijnen die
geen gesloten figuur vormen, zie
afbeelding 5. De streeplijn is
toegevoegd om de denkbeeldige sluitlijn
aan te geven die AutoCAD
gebruikt om de oppervlakte te berekenen.
Attributen
Ook in de attribuutdefinitie is
de waarde van het attribuut als een
veld in te voegen. Een praktische
toepassing hiervan is bijvoorbeeld het
Afbeelding 6: Velden voor datum en tijd.
titelblok. Alle attributen hiervan
kunnen met een veldwaarde worden
gevuld. In eerste instantie zal dit nog
niet veel voordeel opleveren
en moeten bijna alle waardes, net als
een attribuut, handmatig worden ingevuld.
Dit verandert als de velden
gekoppeld zijn aan soortgelijke
velden in titelblokken van andere
tekeningen. Op dit laatste zullen we
binnenkort nader ingaan in enkele
volgende afleveringen van Tuning
AutoCAD. Een praktisch voorbeeld
van een attribuut in het titelblok is de
datum. Het dialoogvenster 'Field' is
in het venster 'Attribute Definition' te
openen door op de 'Insert field'- toets
naast het venster 'Value:' te klikken.
Als vervolgens in het veld 'Field
category' de optie 'Date & Time'
wordt geselecteerd, worden uit de
lange lijst met veldnamen alleen de
veldnamen gefilterd die op de categorie
datum en tijd betrekking hebben,
zie afbeelding 6.
Voor het tonen van de datum komen
twee velden in aanmerking,
'CreateDate' en 'Date'. Met het veld
'CreateDate' wordt een vaste datum
ingevoegd, bijvoorbeeld de datum
waarop de tekening is aangemaakt,
of de datum waarop de tekening
wordt vrijgegeven. Het veld 'Date'
daarentegen zal zich automatisch aan
de actuele datum aanpassen als de
tekening geopend wordt. Als datum
in het titelblok zal de vaste datum
van 'CreateDate' de voorkeur hebben.
Het formaat waarin de datum wordt
afgebeeld, kan worden geselecteerd
uit de lange lijst in het venster
'Examples:'.
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 55

HBO diploma
AutoCAD-Inventor
HBO-deeltijdopleiding
voor CAD engineers
cursussen
AutoCAD-Inventor
TEC, het CAD College, is een uniek
kenniscentrum, volledig gespecialiseerd
in CAD. Middels professionele
boeken en opleidingen werkt TEC
aan een gedegen kennisoverdracht.
Autodesk heeft haar naam gekoppeld
aan TEC met de titel ‘Autodesk
Training Center’. TEC-docent Ronald
Boeklagen ontving een award voor
zijn werk als ‘Best ATC Instructor’.
Ronald Boeklagen
Nieuw:
cursus Inventor
Ontwerpen
U bent een CAD engineer en heeft een MBO getuigschrift
op zak. U wilt uw kennis en vaardigheden vergroten, u
voelt voor specialisatie, kortom u wilt vooruit. TEC biedt
een unieke opleiding die snel en gericht uw ambitie
realiseert*. U behaalt een HBO diploma. Bovendien mag
u voortaan de titel Autodesk Certified Engineer voeren.
* Inclusief uw eerste project (binnen uw werk)
ACE System Manager
Een Autodesk System Manager is in staat om zelfstandig
AutoCAD toepassingen binnen een tekenkamer te begeleiden
en te beheren. Hij is op de hoogte van de modernste
tekentechnieken zodat hij tekenaars kan begeleiden om
zo efficiënt mogelijk te werken. Hij kent de technieken om
een professionele toepassing voor AutoCAD te maken. Hij
heeft bewezen dat hij deze technieken kan toepassen.
c u r s u s s e n
• CAD
tekenen
AutoCAD
Optimalisatie
AutoCAD & VBA
Basis
AutoCAD & VBA
Gevorderden
• CAD
Systeembeheer
AutoCAD of AutoCAD LT
AutoCAD
Basis
AutoCAD
Gevorderden
AutoCAD
3D
AutoCAD
HBO diploma
AutoCAD
Update
• Ontwerpen
• 3D illustraties
Inventor
Basis
Inventor
Gevorderden
Inventor
Ontwerpen
• WTB ontwerpen
Inventor
Autodesk Certificaat
ACE Mechanical Designer
Een Mechanical Designer past de nieuwste 3D modelleertechnieken
toe in Inventor om *parametrische modellen
samen te stellen *sneller een efficiënt mechanisch ontwerp
te maken *vanuit een 3D model werk- en samenstellingtekeningen
te genereren. Hij kan het Methodisch
Ontwerpproces toepassen op elk nieuw product.
Nieuwe
HBO-opleiding
ACE 3D-Designer
Examinatoren
van de Hogeschool
van Amsterdam
Complete leerboeken
NIEUW
al meer dan
www.cadcollege.nl
Vraag de gratis informatieset aan:
tel (024) 356 56 77 • fax (024) 354 19 31
E-mail: info@cadcollege.nl • Internet: www.cadcollege.nl
Kerkenbos 1018 B 6546 BA Nijmegen

Document
De shortlist die aan de veldcategorie
'Document' is gekoppeld, zie afbeelding
7, biedt ook een aantal velden
die geschikt zijn voor het titelblok,
zoals: 'Author', 'Subject' en 'Title'.
Maar ook 'Filename' is een interessante
optie, evenals 'LastSavedBy' in
een netwerkomgeving.
Aan de categorie 'Document' zijn ook
eigen velden toe te voegen. Hiervoor
moet het dialoogvenster 'Drawing
Properties…' met documentgegevens
in het pulldown-menu 'File' worden
geopend, zie afbeelding 8.
Dit dialoogvenster heeft vier tabbladen.
De bladen 'General' en 'Statistics'
worden automatisch gegenereerd. De
gegevens zijn als veld in de tekening
weer te geven. De items van het tabblad
'Summary' zijn gekoppeld aan de
gelijknamige veldnamen in de shortlist
van de veldcategorie 'Document'.
Alles wat op dit tabblad wordt ingevuld,
wordt ook in de overeenkomstige
velden in de tekening of het titelblok
afgebeeld. Afbeelding 8 laat het
tabblad 'Custom' zien en hoe via de
toets 'Add…' eigen velden zijn toe te
voegen aan de namenlijst van de categorie
'Document' van het dialoogvenster
'Fields'. In eerste instantie lijkt het
invullen van het titelblok via de
'Drawing Properties' nogal omslachtig.
Dat is waar voor een afzonderlijke
tekening, maar verandert drastisch
voor de tekeningen die een template
als basis hebben waarin een titelblok
met veldfaciliteiten en (gedeeltelijk)
ingevulde documentgegevens van de
tekening zijn toegepast. Een bijkomend
voordeel van het toepassen van
de documentgegevens is dat de
Windows Verkenner deze gegevens
kan lezen waardoor ze via de zoekfunctie
eventueel zijn terug te vinden.
Afbeelding 8: Dialoogvenster 'Drawing
Properties'.
Verder
Naast de bovengenoemde opties zijn
velden in tabellen toe te passen. Via
de veldnaam 'Formula' kan in een cel
een formule worden ingevoegd. Ook
gedraagt een veld zich als een Mtextobject.
Als de gebruiker dubbelklikt
op een veld, wordt de Mtext-editor
geopend en is behalve de inhoud van
het veld, ook de tekststijl, het font en
de kleur te wijzigen. Met een tweede
keer dubbelklikken wordt het dialoogvenster
'Field' geopend, zodat bijvoorbeeld
een wijziging van veld of
formaat mogelijk is. Hiernaast is met
het 'EXPLODE'-commando een veld
om te zetten in normale tekst. De
waarde die op het moment van explosie
actuueel is, wordt dan bevroren.
Tenslotte is de waarde van een attribuut
met een veld ook via de gebruikelijke
manier voor het wijzigen van
attributen aan te passen, zoals dubbelklikken
op het attribuut of het commando
'ATTEDIT'.
Met velden is AutoCAD wederom
verrijkt met een zinvolle slimme toepassing
die een logische aanvulling
vormt voor een digitaal ontwerp- en
tekensysteem.
Voor eventuele vragen en/of
opmerkingen over dit artikel is de
auteur bereikbaar per e-mail:
G.W.IJzermans@Freeler.nl.
CAD-Wereld
COLUMN
CAD exit
Heeft u het al gehoord Rijkswaterstaat
stopt met rekenen en
tekenen. Kennis van techniek is niet
meer nodig. Alle tekenaars worden
gebrainwashed, opnieuw geformatteerd
en van nieuwe kennis voorzien.
Het worden allen system engineers:
specialisten in het functioneel specificeren.
Nu hoor ik u denken, komt het
allemaal wel goed dan Stort het
viaduct dan niet in Is de tunnel wel
waterdicht Zijn de rijstroken wel
breed genoeg De tijd zal het leren.
Het nieuwe beleid is: ‘De markt
tenzij…’. Hiermee bedoelen ze dat
RWS meer op de regiestoel gaat
zitten. Ingenieursbureaus en aannemers
gaan het technisch inhoudelijke
werk doen en RWS gaat met de eer
strijken, maar vangt ook de klappen
op als het fout gaat. Functioneel
specificeren dus. Niet meer alles tot in
detail beschrijven. Nooit meer doorrekenen
tot drie cijfers achter de komma.
Bestekstekeningen en RAWbestekken
zijn voor RWS passé. Nee,
innovatieve contracten met de bouwwereld.
Slimme omschrijving waar
het eindproduct aan moet voldoen om
zodoende het ingenieursbureau en de
aannemer te prikkelen creatief en
innovatief werk te leveren ten voordele
van het eindresultaat. Slimme
bouwtechnieken, optimalisatie van het
bouwproces, sneller bouwen en
natuurlijk goedkoper.
Hoe denkt u dat deze manier van werken
afloopt Ik verwacht dat de RWS
van een koude kermis thuiskomt en
dat de aannemer er warmpjes bij zit.
Wilt u er over praten Uw reacties
naar: redactie@cmedia.nl
Wil Barendsz
Afbeelding 7: Veldcategorie Document.
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5 57

Lezersservice
De doelgroep
CAD-Magazine wordt in Nederland en
België verspreid onder (potentiële) gebruikers
van PC CAD, GIS, Visualisatie
en andere ontwerpproducten, binnen
industriële ondernemingen, productie-,
bouw-, installatie- en civieltechnische
bedrijven, ingenieurs-, technische advies-,
ontwerp- en architectenbureaus, de
centrale, lokale en provinciale overheden,
nutsbedrijven, instellingen voor middelbaar
en hoger technisch onderwijs, dealerorganisaties
en leveranciers in de CADbranche.
LET OP!
Voor het abonnementsjaar 2006 is er
vanaf maart een nieuw password
beschikbaar. Dit wordt op aanvraag
verstrekt na betaling van het abonnement.
Uw toegangscode wordt u
per e-mail toegestuurd.
CAD-Magazine op Internet
www.cadmagazine.nl
www.cadmagazine.nl/banenmarkt
www.cadplaza.nl
Voor info en aanvraag abonnementen:
services@cadmag.nl
Adverteerdersindex
Pag.
Autodesk/Pollux www.pollux.nl 20
Autodesk/Pollux www.pollux.nl 36
Autodesk/Prodesk www.autodesk.nl 60
CADJOBS.NL wwwcadjobs.nl 29
CADMES www.cadmes.nl 10
✁
Abonnementen 2006
Een abonnement op CAD-Magazine
vraagt u schriftelijk aan of middels onderstaande
abonnementskaart.
De prijs voor een jaarabonnement
(acht opeenvolgende nummers) bedraagt
€ 67,- excl. 6% BTW.
Deze prijs geldt voor verzending binnen
Nederland. Voor verzending buiten Nederland
bedraagt de prijs € 98,- .
Het abonnement wordt automatisch
verlengd. Opzeggingen, uitsluitend
schriftelijk, dienen twee maanden voor het
verstrijken van het abonnementsjaar in ons
bezit te zijn.
Password
Profiteer van de voordelen van het
abonnement op CAD-Magazine!
Met uw persoonlijke password krijgt u
toegang tot alle informatie op de
website www.cadmagazine.nl.
Oude gegevens
Informatieservice
Onder elk artikel Staat de website van de
producent of dealer vermeld. Geïnteresseerden
kunnen hiermee zelf informatie
opzoeken over de besproken onderwerpen.
Gegevens onjuist
Indien uw adres- of persoonsgegevens
op de adresdrager van CAD-Magazine
onjuist blijken te zijn, verzoeken wij u
deze adresdrager met gecorrigeerde
gegevens in een gesloten envelop te
retourneren aan:
CMedia Productions B.V.,
Antwoordnummer 1036,
8300 VB Emmeloord (NL).
CAD-Magazine nr. 6 - 2006
verschijnt omstreeks
13 september 2006.
Mutatiekaart
CADMES www.cadmes.nl 23
CADMES www.cadmes.nl 35
CCO Automatisering www.cco-automatisering.nl 39
Hewlett Packard www.hp.nl 59
ICN Solutions www.icn-solutions.nl 15
ISD Benelux www.isdbenelux.nl 47
Man & Machine www.manandmachine.nl 2
Nedgraphics www.nedgraphics.nl 55
TEC/CAD College www.cadcollege.nl 56
UGS
www.ugsplm.nl
Vul onderstaande gegevens zo compleet mogelijk in of geef uw adreswijziging door via services@cadmag.nl.
Bedrijfsnaam :
Contactpersoon hr./mw. :
Adres/Postbus :
Postcode/Plaats : Land :
Telefoon :
E-mail adres :
Nieuwe gegevens
Bedrijfsnaam :
Contactpersoon hr./mw. :
Adres/Postbus :
Postcode/Plaats : Land :
Telefoon :
E-mail adres :
CMedia Productions B.V., Antwoordnummer 1036, 8300 VB Emmeloord.
58
CADMagazine Jul./Aug. 2006-5

EEN KLEURENPRINTER
VAN FORMAAT.
€ 14.100,-
excl. BTW
HP DESIGNJET
4500
• Resolutie tot 2400 x 1200 dpi
• Lijnaccuratesse met zwart pigment tot 0,1%
• Printsnelheid tot 100 A1/u
• Automatische papiersnijder
• Optionele uitvoereenheid
• Optionele automatische inlinevouwmachine
Bestelnr.: Q1271A
Met de nieuwe HP DesignJet 4500 haalt u niet zomaar
een printer in huis. Want hiermee print u moeiteloos in
elke kleur, op elk formaat. Zelfs tot A0. Door de twee
automatisch wisselende papierrollen kan er continu
geprint worden. En met de Embedded Webserver is op
elk tijdstip het exacte verbruik per opdracht zichtbaar.
Bovendien blijven de operationele kosten door de extra
zuinige high-capacity kleureninktcartridges bijzonder
laag. Zo print de HP DesignJet 4500 zelfs goedkoper dan
de meeste zwart-witprinters. Wilt u de HP DesignJet 4500
in het groot zien Bel dan voor een livepresentatie met
0172-474 808. Of kijk op www.hp.com/go/designjet.
HP DESIGNJET 4500 PS
€ 17.300,- (excl. BTW)
Bestelnr.: Q1272A
HP DESIGNJET 4500 mfp
€ 37.500,- (excl. BTW)
Bestelnr.: Q1276A
Bel 0172-474 808
Kijk op www.hp.com/go/designjet
Raadpleeg uw HP Business Partner
© Copyright 2006 Hewlett-Packard Development Company, L.P. HP behoudt zich het recht voor om zonder vooraankondiging wijzigingen aan te brengen in materialen, specificaties of accessoires.

de complete
informatiebron
voor CAD-gebruikers
Werk zoals u denkt.
Uw idee:
Verbeter de werkwijze van architecten door ze een completer beeld te geven van gebouwen. Van ontwerp
tot realisatie.
Gerealiseerd:
Met Autodesk ® Revit ® Building creëert uw ontwerpteam complete documentatie, werken uw ontwerpers
effectiever samen en worden ze productiever. Het resultaat Tevreden klanten die bij u terugkomen met
nieuwe opdrachten. En een hogere omzet. Autodesk Revit Building is speciaal ontwikkeld voor het modelleren
van bouwkundige gegevens. Hierdoor helpt Autodesk uw ideeën te realiseren. Benieuwd hoe het
werkt Kijk op www.autodesk.nl/revit
Autodesk en Autodesk Revit zijn (geregistreerde) handelsmerken van Autodesk, Inc., in de Verenigde Staten en / of andere landen. Alle andere merknamen,
productnamen en handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaars. © 2006 Autodesk, Inc. Alle rechten voorbehouden.