31.12.2014 Views

Publieksjaarverslag ABN AMRO Pensioenfonds 2008

Publieksjaarverslag ABN AMRO Pensioenfonds 2008

Publieksjaarverslag ABN AMRO Pensioenfonds 2008

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Publieksjaarverslag</strong> <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong> <strong>2008</strong><br />

<strong>Pensioenfonds</strong>


2<br />

Meer dan een hoge dijk<br />

In dit jaarverslag zijn bestuursleden en leden van het<br />

managementteam gefotografeerd op een dijk. Een treffend<br />

beeld: de strijd tegen het water. De Deltawerken gelden<br />

wereldwijd nog steeds als een schoolvoorbeeld van de manier<br />

waarop een land zich kan verdedigen tegen de dreiging van het<br />

water.<br />

en sluiten. Het nemen van een zekere mate van risico is nu eenmaal<br />

noodzakelijk om op de lange termijn voldoende geld te verdienen<br />

- bijvoorbeeld om via indexatie de koopkracht van de pensioenen<br />

op peil te kunnen houden.<br />

Maar als het moet, kan ook het pensioenfonds de schuiven sluiten<br />

en zo de schade zo veel mogelijk beperken.<br />

Deze vergelijking ligt eigenlijk voor de hand, als het gaat om de<br />

financiële crisis die ons land met name in de tweede helft van <strong>2008</strong><br />

heeft overspoeld. De Nederlandse pensioenfondsen hebben hierdoor<br />

zware averij opgelopen. Aandelenkoersen kelderden én de<br />

rente daalde. Ons vermogen slonk slechts met 1,6%, maar onze<br />

verplichtingen werden meer dan 25% duurder. Dat veroorzaakte de<br />

daling van onze dekkingsgraad. We moesten maatregelen nemen<br />

om onze toekomstige verplichtingen te kunnen blijven nakomen.<br />

Daarvoor is, net als in de strijd tegen het water, méér nodig dan<br />

alleen herbouwen en bewaken van hoge dijken. Het beste voorbeeld<br />

is de Oosterscheldekering. Die heeft reusachtige schuiven,<br />

die in geval van nood de Oosterschelde kunnen afsluiten. Met de<br />

schuiven open is er een getijdevrije scheepsroute tussen Antwerpen<br />

en de Rijn. Maar als het moet, gaat alles dicht.<br />

De vergelijking is opnieuw treffend. Een pensioenfonds kan alles<br />

op slot doen en besluiten dat het geen enkel risico meer wil lopen.<br />

Maar dan staat meteen ook vast dat indexering vrijwel onhaalbaar<br />

wordt; het pensioenfonds verdient dan eenvoudig onvoldoende<br />

geld.<br />

Daarom hanteert het bestuur van het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong><br />

een dynamisch beleggingsbeleid, zodat het schuiven kan openen<br />

Die balans tussen zekerheid en risico is een terugkerend thema<br />

in dit eerste publieksjaarverslag van het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong>.<br />

Een nieuw initiatief dat past in ons voortdurende streven<br />

naar heldere en duidelijke communicatie. U leest hoe de financiële<br />

crisis zich heeft ontwikkeld en hoe de verhoogde dijkbewaking van<br />

het pensioenfonds heeft gefunctioneerd. Specialisten van het<br />

bestuur en het pensioenbureau leggen uit hoe we in deze moeilijke<br />

tijden met beleggingen omgaan. We laten zien op welke manier we<br />

ons omringen met deskundigheid, hoe we zorgen dat we onze<br />

eigen kennis vergroten en hoe het toezicht binnen en buiten het<br />

pensioenfonds is geregeld. En tot slot hebben we de belangrijkste<br />

cijfers van <strong>2008</strong> voor u overzichtelijk bij elkaar gezet.<br />

Met dit publieksjaarverslag legt het pensioenfonds verantwoording<br />

af aan degenen waar we onze inspanningen uiteindelijk voor<br />

leveren: u, de deelnemers en de pensioengerechtigden. Het was<br />

een zwaar jaar, en de problemen zijn nog niet voorbij, maar we hebben<br />

het vertrouwen dat onze aanpak, ons deltaplan, het pensioenfonds<br />

door deze lastige tijd zal loodsen, naar een gezonde financiële<br />

toekomst.<br />

<strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong><br />

Rob Meuter, voorzitter


3<br />

Schade beperkt gebleven<br />

in jaar van de crisis<br />

Evenwicht tussen<br />

risico en rendement<br />

Deskundigheid legt<br />

basis voor resultaat<br />

Het pensioenfonds<br />

in een oogopslag<br />

Feiten en cijfers<br />

van <strong>2008</strong><br />

Colofon<br />

Productie en realisatie<br />

vMtB Communicatie, Driehuis<br />

Vormgeving<br />

M.Art, Haarlem<br />

Fotografie<br />

Chris Hoefsmit, Haarlem<br />

Grafieken<br />

Steamwork Graphics,<br />

Schiedam<br />

Drukwerk<br />

Thieme Almere<br />

<strong>2008</strong> stond in het teken<br />

van de financiële crisis.<br />

Maar vergeleken met<br />

de meeste andere<br />

Nederlandse pensioenfondsen<br />

is de schade<br />

bij het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong><br />

<strong>Pensioenfonds</strong> beperkt<br />

gebleven. Herstelplannen<br />

waren niet nodig.<br />

Hoe richt je als pensioenfonds<br />

in tijden van beleid en goede resul-<br />

Goed bestuur, goed<br />

crisis je beleggingsbeleid<br />

in Het ant-<br />

mogelijk wanneer het<br />

taten zijn alleen<br />

woord: geen paniekmaatregelen,<br />

ook niet geledingen beschikt<br />

pensioenfonds in alle<br />

passief afwachten, over deskundigheid.<br />

maar handelen op basis Die heeft dan ook de<br />

van een gedegen beleg-<br />

volle aandacht.<br />

gingsbeleid.<br />

4 6 8<br />

Het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong><br />

Pen sioenfonds is verantwoordelijk<br />

voor het<br />

(toekomstig) inkomen<br />

van duizenden mensen.<br />

De hoekstenen voor het<br />

beleid zijn een daadkrachtig<br />

en deskundig<br />

bestuur, een hoogwaardige<br />

uitvoering, goed<br />

geregelde medezeggenschap<br />

en scherp<br />

toezicht, zowel intern<br />

als extern.<br />

De belangrijkste feiten<br />

en cijfers van het <strong>ABN</strong><br />

<strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong><br />

in <strong>2008</strong> op vier pagina’s<br />

bijeen gebracht.<br />

12-15<br />

10<br />

Foto op de voorzijde. Het bestuur: van links naar rechts en van boven naar beneden. Berent Jan Heukensfeldt Jansen, Koos ten Hoor, Ton Vorst, Joop Voortman, Lieve Vanbockrijck, Rob Kleijn, Dominique Maas, Hans van Horzen en<br />

Rob Meuter (op de foto ontbreekt Jeroen van den Bosch).


4<br />

In het teken van de crisis<br />

ook voor het aBn amro <strong>Pensioenfonds</strong> stond <strong>2008</strong> in het teken van de<br />

financiële crisis. de dalende aandelenkoersen én de dalende rente zorgden<br />

ervoor dat de dekkingsgraad van het pensioenfonds scherp daalde. een lage<br />

rente raakt het pensioenfonds op twee manieren. aan de ene kant heeft de<br />

rentestand invloed op de waarde van de vastrentende beleggingen. aan de<br />

andere kant heeft het fonds te maken met toekomstige pensioenuitkeringen die<br />

rekening houdend met de rentestand, gewaardeerd worden. een lage rentestand<br />

heeft tot gevolg dat de toekomstige pensioenverplichtingen toenemen.<br />

vergeleken met de meeste andere Nederlandse<br />

pen sioen fondsen viel de schade nog mee. Dat was met name te<br />

danken aan het dynamisch beleggingsbeleid.<br />

De uitzonderlijke combinatie van een vertrouwenscrisis in de<br />

financiële sector, dalende aandelenkoersen en dalende renteniveaus,<br />

heeft grote effecten gehad op de pensioenfondsen. veel<br />

pensioenfondsen moesten besluiten om de ingegane pensioenen<br />

niet te indexeren en bij sommige fondsen ontstond zelfs onzekerheid<br />

over de mate waarin de nominale pensioenaanspraken<br />

gehandhaafd konden blijven.<br />

De financiële crisis had nog een ander effect: de Nederlandse<br />

staat kocht in oktober <strong>2008</strong> alle Nederlandse activiteiten van fortis,<br />

inclusief de daarbij behorende delen van <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong>. vooralsnog<br />

heeft de eigendomsverandering van de sponsor van het pensioenfonds<br />

geen gevolgen voor het fonds.<br />

onTWikkeling dekkingsgraad in <strong>2008</strong> daalde de dekkingsgraad<br />

van het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong> van 139% naar 106%.<br />

Een aanzienlijke daling. Ondanks dat heeft het pensioenfonds in<br />

<strong>2008</strong> niet te maken gekregen met een dekkings- of reservetekort<br />

(zie kader). Als gevolg van verdere daling van de dekkingsgraad<br />

ontstond er eind februari 2009 wel een dekkingstekort.<br />

Eind mei waren alle tekorten weer opgeheven. Op die datum was<br />

de dekkingsgraad 109%. Gelet op de ontwikkeling van de dekkingsgraad<br />

in de afgelopen maanden hoefde het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong><br />

<strong>Pensioenfonds</strong> geen herstelplan bij De Nederlandsche Bank in te<br />

dienen.<br />

Toeslag: Wel in <strong>2008</strong>, nieT in 2009 in april <strong>2008</strong> heeft het<br />

bestuur besloten tot een volledige toeslagverlening. De pensioenen<br />

zijn vorig jaar dus aangepast aan de stijging van de prijsindex van


5<br />

VeranTWoord beleggen<br />

2,0% in de periode januari 2007 - januari <strong>2008</strong>. toeslagverlening<br />

staat ook bekend als indexatie. tot en met <strong>2008</strong> zijn er geen achterstanden<br />

en zijn de ingegane en opgebouwde pensioenen dus meegegroeid<br />

met de koopkrachtontwikkeling.<br />

toeslagverlening is geen automatisme; het gebeurt alleen als het<br />

pensioenfonds voldoende geld heeft. Het pensioenfonds heeft daar<br />

geen reserves voor en moet de toeslag verdienen door het rendement<br />

op beleggingen.<br />

Gelet op de financiële positie van het pensioenfonds moest het<br />

bestuur helaas besluiten om per 1 april 2009 geen toeslag te verlenen<br />

over de pensioenaanspraken en pensioenuitkeringen. De relevante<br />

prijsindex was over de referentieperiode januari <strong>2008</strong> - januari<br />

2009 1,9%. Met dat percentage blijven de pensioenen dus achter<br />

bij de koopkrachtontwikkeling.<br />

Het bestuur kan besluiten om een achterstand in de verleende<br />

toeslagen, zoals die nu is ontstaan, in volgende jaren alsnog<br />

(gedeeltelijk) in te halen. toekenning van deze zogenaamde inhaaltoeslag<br />

mag niet tot gevolg hebben dat er een reservetekort ontstaat.<br />

De inhaaltoeslagen worden gefinancierd uit het eigen vermogen<br />

van het pensioenfonds. De werkgever betaalt daarvoor geen<br />

premie.<br />

De financiële situatie van het pensioenfonds heeft alleen gevolgen<br />

voor de indexatie, en dus niet voor de vaste (nominale) pensioenuitkeringen.<br />

Het pensioenfonds heeft nog voldoende geld om<br />

al deze uitkeringen te betalen.<br />

Rob Meuter (links) en Jeroen van<br />

den Bosch, respectievelijk<br />

voorzitter en secretaris van het<br />

bestuur van het pensioenfonds.<br />

eisen aan dekkingsgraad<br />

Voor de financiële positie van<br />

een pensioenfonds zijn twee<br />

begrippen belangrijk: de minimaal<br />

vereiste dekkingsgraad en<br />

de vereiste dekkingsgraad. De<br />

hoogte van de wettelijk minimaal<br />

vereiste dekkingsgraad ligt<br />

min of meer vast. Dit houdt in<br />

dat het pensioenfonds genoeg<br />

geld moet hebben om de pensioenen<br />

nu en in de toekomst te<br />

kunnen betalen, met een kleine<br />

opslag. Zakt een pensioenfonds<br />

onder die grens, dan is er sprake<br />

van een dekkingstekort. Het<br />

fonds moet dan maatregelen<br />

nemen en een herstelplan indienen,<br />

waarin het aantoont hoe<br />

Het pensioenfonds heeft in 2007 zijn visie en beleid voor verantwoord<br />

beleggen vastgesteld en is in <strong>2008</strong> begonnen met de uitvoering ervan.<br />

Het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong> wil in de eerste plaats zorgen voor een<br />

goed en betrouwbaar pensioen voor zijn deelnemers op de lange termijn.<br />

Verantwoord beleggen dient daaraan in beginsel bij te dragen.<br />

Eén van de manieren waarop het pensioenfonds invulling geeft aan verantwoord<br />

beleggen is het periodiek screenen op duurzaamheid van<br />

ondernemingen waarin voor het pensioenfonds word belegd. Het gaat<br />

daarbij dan onder meer om kinderarbeid, mensenrechten en de productie<br />

van controversiële wapens (chemische en biologische wapens,<br />

clusterbommen en anti-persoonsmijnen).<br />

Op de website (www.abnamropensioenfonds.nl) rapporteert het<br />

pensioenfonds periodiek over de ontwikkelingen rond verantwoord<br />

beleggen.<br />

het binnen vijf jaar weer op dat sioenfonds genoeg geld heeft om<br />

niveau komt.<br />

nu en later pensioenen te betalen<br />

én voldoende reserves heeft<br />

Op basis van voorschriften van<br />

de toezichthouder (De Nederlandsche<br />

Bank) moet het <strong>ABN</strong> de markt op te kunnen vangen.<br />

om normale schommelingen in<br />

<strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong> beschikken<br />

over een minimaal vereiste er sprake van een reservetekort.<br />

Is de dekkingsgraad lager, dan is<br />

dekkingsgraad van 104%. De Ook dan moet een pensioenfonds<br />

hoogte van de vereiste dekkingsgraad<br />

hangt af van de mate<br />

het aantoont hoe het binnen vijf-<br />

een herstelplan indienen, waarin<br />

waarin een pensioenfonds risicovol<br />

belegt. Het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> niveau kan komen. Bij het ter<br />

tien jaar weer boven het vereiste<br />

<strong>Pensioenfonds</strong> hanteert een<br />

perse gaan van dit publieksjaarverslag<br />

lag de dekkingsgraad<br />

relatief terughoudend beleggingsbeleid.<br />

De vereiste dekkingsgraad<br />

voor het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> fonds boven de wettelijke<br />

van het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> Pensioen-<br />

<strong>Pensioenfonds</strong> is 107%. Dit is niveaus en was er geen herstelplan<br />

het niveau waarop een pen-<br />

nodig.


6<br />

Het juiste evenwicht tussen<br />

risico en rendement<br />

wat kun je - en wat moet je - als pensioenfonds doen als de aandelenkoersen<br />

kelderen, het vermogen slinkt en de dekkingsgraad de rode lijn nadert geen<br />

paniekmaatregelen, ook niet passief afwachten, maar handelen op basis van een<br />

gedegen beleggingsbeleid. Het heeft er voor gezorgd dat het aBn amro<br />

<strong>Pensioenfonds</strong> in <strong>2008</strong> veel financiële schade heeft weten te voorkomen.<br />

Bestuurslid ton Vorst, voorzitter van de bestuurscommissie Beleggingen, en<br />

geraldine leegwater, hoofd beleggingen van het pensioenbureau, lichten het<br />

beleggingsbeleid toe.<br />

B elangrijk element in het dynamisch beleggings beleid is<br />

de periodieke aanpassing van de verdeling tussen de matching- en<br />

de returnportefeuille (zie kader). ton vorst: ‘Elk jaar bepaalt het<br />

bestuur op welke wijze het beleggingsbeleid wordt ingevuld. Dat<br />

hebben we voor <strong>2008</strong> in september 2007 gedaan. We vonden het<br />

belangrijk om een beleggingsbeleid te introduceren waarmee we<br />

het beleggingsrisico konden afstemmen op de ontwikkeling van de<br />

dekkingsgraad. We hebben vooraf vastgesteld op welke acht<br />

momenten in <strong>2008</strong> we aan de hand van de dan geldende dekkingsgraad<br />

zouden bepalen wat de bijbehorende risicotolerantie was. Bij<br />

een lagere dekkingsgraad worden de risico’s gereduceerd. En dat<br />

heeft gewerkt, want zonder die bijstelling zou de dekkingsgraad van<br />

het pensioenfonds eind <strong>2008</strong> circa 10 procentpunt lager zijn<br />

geweest, dus ongeveer 96% in plaats van 106%.’<br />

Als je alles van tevoren geweten had, dan had aan het begin van<br />

het jaar alles in de matchingportefeuille gestopt kunnen worden.<br />

Geraldine leegwater: ‘Het beleid koppelt het nemen van risico aan<br />

de dekkingsgraad, we handelen dus niet op basis van een marktvisie.<br />

Er zijn veel voorspellers, en achteraf hebben er altijd wel een<br />

paar gelijk gekregen. Het is voor een pensioenfonds erg riskant om<br />

op basis van één specifieke voorspelling het beleid in te richten. De<br />

kans dat die ene voorspelling uitkomt, is immers zeer klein.’<br />

meer kans op rendemenT in september <strong>2008</strong> heeft het<br />

bestuur naar aanleiding van de jaarlijkse workshop besloten zijn<br />

beleggingsbeleid grotendeels te continueren. Maar de ontwikkelingen<br />

gingen snel en dat maakte het noodzakelijk om begin maart<br />

2009 de workshop opnieuw te houden, op basis van de cijfers per<br />

31 december <strong>2008</strong>. Belangrijke vraag was, of de balans tussen de<br />

portefeuilles moest worden aangepast. ton vorst: ‘Bij een ongewijzigde<br />

beleggingsmix zou het pensioenfonds naar verwachting op


7<br />

Geraldine Leegwater en Ton Vorst: handelen<br />

op basis van gedegen beleggingsbeleid.<br />

termijn slechts beperkt kunnen indexeren. Daarom hebben we<br />

besloten om weer geld te verschuiven van de matching- naar de<br />

returnportefeuille, om de toekomstige ruimte voor extra rendement<br />

en dus indexatie te vergroten. Nu zit er in de returnportefeuille 18%<br />

van ons vermogen. Het is de bedoeling dat dit, bij de huidige dekkingsgraad,<br />

weer gaat groeien.’<br />

Het pensioenbureau is vervolgens met het nieuwe beleid aan de<br />

slag gegaan. Geraldine Leegwater: ‘Wij stellen nieuwe beleggingsrichtlijnen<br />

op voor de externe vermogensbeheerders met wie wij<br />

contracten hebben, en die het feitelijke beleggen voor hun rekening<br />

nemen. We bepalen binnen welke marges ze mogen beleggen, in<br />

welk tempo de verschuiving moet plaatsvinden. Ons uitgangspunt<br />

is dat je niet kunt timen, maar bij grote bedragen is het wel verstandig<br />

om te spreiden in de tijd. We analyseren dan wel wat de gevolgen<br />

zijn als je dat in drie, zes of negen maanden doet.’<br />

Vijfduizend scenario’s Om te komen tot een nieuw<br />

beleggingsbeleid, doet het pensioenbureau een zogenoemde ALMstudie.<br />

‘Dat zijn analyses waarin je heel zorgvuldig kijkt naar de ontwikkelingen<br />

in je verplichtingen en de rendementen die je met<br />

beleggen kunt behalen. Op basis daarvan kan een pensioenfonds<br />

zijn toekomstig beleggingsbeleid afstemmen op de verplichtingen.<br />

We stoppen een aantal aannames in een rekenmodel, zoals alle<br />

mogelijke rendementen, plus de mate van onzekerheid over die rendementen.<br />

Op grond daarvan berekent het model vijfduizend verschillende<br />

scenario’s. Vervolgens bedenken wij beleggingsvarianten,<br />

die wij toetsen in het model. We maken een selectie van een<br />

tiental varianten, die we voorleggen aan het bestuur.’ Ton Vorst:<br />

‘Het belangrijkste is dat wij kunnen zien hoe zich per beleggingsvariant<br />

de dekkingsgraad ontwikkelt, of er ruimte is voor indexatie<br />

en wat de kosten voor de sponsor zijn. Daarover neemt het bestuur,<br />

kijkend naar het spanningsveld van diezelfde drie criteria, een<br />

beslissing.’<br />

Het gaat steeds om de doelstellingen op de lange termijn. Die<br />

moet je halen. En waar nodig moet je dan kunnen bijsturen.<br />

Geraldine Leegwater: ‘Ik vergelijk het wel met een autorit van<br />

Amsterdam naar Rotterdam. Zeg dat het tachtig kilometer is en dat<br />

je het in een uur wilt doen. Sta je dan bij Hoofddorp een tijdje in de<br />

file, dan zou je daarna wat harder moeten doorrijden, anders kom je<br />

niet op tijd. Maar als je te hard rijdt, kun je een fikse bon krijgen.’<br />

Workshop bekroond Het bestuur heeft eind oktober <strong>2008</strong><br />

de NPN Award ontvangen. De onderscheiding is toegekend voor de<br />

innovatieve wijze waarop het bestuur tot de keuze van haar beleggingsbeleid<br />

komt, in de vorm van een jaarlijkse workshop.<br />

‘Dynamisch<br />

beleggingsbeleid’<br />

‘Dynamisch beleggingsbeleid’<br />

houdt in dat het pensioenfonds,<br />

aan de hand van de ontwikkeling<br />

van de dekkingsgraad, op vooraf<br />

bepaalde momenten in het jaar<br />

besluit te schuiven in de balans<br />

tussen de twee beleggingsportefeuilles.<br />

De ene, matchingportefeuille<br />

genaamd, heeft als doel<br />

het behalen van een rendement<br />

dat gelijke tred houdt met de ontwikkeling<br />

van de toekomstige<br />

pensioenverplichtingen . Het risico<br />

van deze portefeuille is<br />

beperkt. De tweede portefeuille<br />

heet de returnportefeuille. Doelstelling<br />

van deze portefeuille is<br />

het behalen van extra rendement<br />

voor de financiering van toekomstige<br />

indexaties. Met de returnportefeuille<br />

neemt het pensioenfonds<br />

meer risico, onder meer<br />

door te beleggen in aandelen.


8<br />

Deskundigheid legt basis voor resultaat van pensioenfonds<br />

Het aBn amro <strong>Pensioenfonds</strong> realiseert zich terdege<br />

dat deskundigheid de basis legt voor goed bestuur,<br />

goed beleid en goede resultaten. Vandaar dat de<br />

aandacht voor deskundigheid door de hele organisatie<br />

heen groot is.<br />

Het managementteam van het Pensioenbureau. Van links naar rechts hoofd pensioenbureau<br />

Cees Dert, Rick de Rijk (hoofd actuariaat), Geraldine Leegwater (hoofd beleggingen)<br />

en Jan Elfrink (hoofd operations). ‘Deskundigheid is overal in het pensioenfonds een<br />

centraal begrip.’


9<br />

C ees Dert, hoofd van het pensioenbureau: ‘in het afgelopen<br />

jaar heeft deskundigheid in alle geledingen van het pensioenfonds<br />

hoog op de agenda gestaan. Dat begint uiteraard bij het<br />

bestuur en het pensioenbureau, maar we hebben ook een visitatiecommissie<br />

met externe experts die toezicht houden, we hebben<br />

een verantwoordingsorgaan en we hebben een raad van deelnemers<br />

die in moet stemmen met belangrijke bestuursbesluiten.<br />

Overal is deskundigheid één van de centrale begrippen.’<br />

voor het bestuur is een deskundigheidsplan opgesteld (zie<br />

kader) en bij de vervulling van vacatures wordt natuurlijk zorgvuldig<br />

gekeken naar de expertise die nodig is. Er zijn diverse opleidingsmogelijkheden,<br />

maar het basisniveau moet al hoog zijn. Alle<br />

bestuursleden moeten op alle relevante werkterreinen van de hoed<br />

en de rand weten. Cees Dert: ‘Wat dat betreft hebben we het relatieve<br />

voordeel dat binnen de bank, en daarmee ook onder gepensioneerden,<br />

ongelofelijk veel expertise beschikbaar is. Daar maken<br />

we dankbaar gebruik van.’<br />

sTrenge selecTie Het pensioenbureau zet zijn kennis en<br />

expertise vooral in voor de zaken van strategisch belang, de core<br />

business van het pensioenfonds. Cees Dert: ‘Wij bereiden de<br />

besluiten van het bestuur voor, bijvoorbeeld voor het beleggingsbeleid,<br />

en we voeren ze uit.<br />

voor het pensioenbureau gelden dezelfde deskundigheidseisen<br />

als voor het bestuur. ‘Wij doen ook de toets en daarnaast hebben<br />

we allemaal onze taken en aandachtsgebieden, waarover we verantwoording<br />

afleggen. Uiteraard zijn er diverse mogelijkheden om<br />

met cursussen en opleidingen onze kennis op peil te houden en<br />

verder uit te bouwen.’<br />

conseQuenTies oVerzien Maar hoe groot de deskundigheid<br />

ook is, het is niettemin belangrijk dat je je eigen grenzen kent<br />

en niet overmoedig wordt. Cees Dert: ‘Daarom geldt bij ons bijvoorbeeld<br />

de regel dat we niet beleggen in dingen die we zelf niet<br />

begrijpen, of waarvan we de uiteindelijke consequenties en risico’s<br />

niet kunnen overzien. Als we het niet helemaal vertrouwen, dan<br />

doen we het niet. Aan de andere kant: als we ervan overtuigd zijn dat<br />

er ergens belangrijke kansen liggen, dan zullen we onze expertise<br />

vergroten en zorgen dat we het wél heel goed begrijpen, zodat we<br />

die kansen kunnen grijpen.’<br />

VersTand Van zaken Het belang van deskundigheid strekt<br />

zich ook uit tot de raad van deelnemers. ‘Onze raad heeft niet alleen<br />

adviesrecht, maar ook goedkeuringsrecht. Het bestuur mag een aantal<br />

wezenlijke beslissingen niet nemen zonder de goedkeuring van<br />

de raad van deelnemers. Dan wil je natuurlijk dat daar mensen in zitten<br />

die verstand van zaken hebben. En dat hebben ze ook. Er is dit<br />

voorjaar net een nieuwe raad van deelnemers gekozen. Die is op<br />

12 mei geïnstalleerd en een dag later zaten ze met z’n allen op de hei<br />

om hun deskundigheid te vergroten. We kunnen met tevredenheid<br />

vaststellen dat iedereen het benodigde kennisniveau heeft.’<br />

eisen, opleiding en gedragscode<br />

Er gelden hoge deskundigheidseisen<br />

voor bestuur, pensioen-<br />

de deskundigheidsvereisten. Een<br />

het eerst; het bestuur voldoet aan<br />

bureau en raad van deelnemers. opleidingsplan en periodieke trainingen<br />

zorgen ervoor dat de des-<br />

Voor het bestuur is een deskundigheidsplan<br />

gemaakt waarin die<br />

kundigheid op peil blijft.<br />

eisen staan. Ze gaan onder meer<br />

over het besturen van een organisatie,<br />

relevante wet- en regelge-<br />

toezichthouder van de Nederland-<br />

De Nederlandsche Bank (DNB), als<br />

ving, financieel-technische kennis se pensioenfondsen, toetst de deskundigheid<br />

en betrouwbaarheid<br />

over pen sioenen en communicatie.<br />

De bestuursleden worden periodiek<br />

getoetst op hun deskundig-<br />

directie en de medebeleidsbepa-<br />

van de leden van het bestuur, de<br />

heid. In <strong>2008</strong> gebeurde dat voor lers. Voor benoemingen is de goedkeuring<br />

nodig van DNB.<br />

Per 1 januari heeft het pensioenfonds<br />

een eigen gedragscode,<br />

gebaseerd op het model van de<br />

Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen<br />

(OPF).<br />

De code bepaalt welk gedrag van<br />

medewerkers en bestuursleden<br />

wenselijk is en waar de<br />

grenzen liggen. Uitgangspunt is<br />

dat het vertrouwen in het pensioenfonds<br />

en de sector niet mag<br />

worden geschaad.


10<br />

Zo werkt het pensioenfonds<br />

Het aBn amro <strong>Pensioenfonds</strong> is verantwoordelijk voor het (toekomstig)<br />

inkomen van duizenden mensen. daarom voert het pensioenfonds een<br />

zorgvuldig, afgewogen beleid dat recht doet aan alle belanghebbenden. de<br />

hoekstenen zijn een daadkrachtig en deskundig bestuur, een hoogwaardige<br />

uitvoering, goed geregelde medezeggenschap en scherp toezicht, zowel<br />

intern als extern.<br />

1. Bestuur<br />

Het <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong> is een onafhankelijke stichting.<br />

Centraal in de organisatie staat het bestuur, dat eindverantwoordelijk<br />

is. Het bestuur heeft tien leden: de helft namens de werkgever,<br />

de andere helft namens deelnemers (drie) en pensioengerechtigden<br />

(twee). Deze pensioengerechtigden zijn dit jaar voor het eerst rechtstreeks<br />

gekozen. Het bestuur heeft vijf permanente bestuurscommissies:<br />

voor beleggingen, financiën, pensioenen, communicatie<br />

en pension fund governance (zorgvuldig bestuur).<br />

2. PensioenBureau<br />

De dagelijkse uitvoering heeft het bestuur opgedragen aan het<br />

pensioenbureau, een afdeling van de bank die zich uitsluitend met<br />

deze taak bezighoudt . Bij het pensioenbureau werken ongeveer<br />

veertig mensen. Daarbij zijn beleggingsexperts en pensioendeskundigen,<br />

maar ook de medewerkers die de administratie rond de pensioenen<br />

verzorgen. Het pensioenbureau bereidt besluiten van het<br />

bestuur voor, en voert ze vervolgens uit.<br />

3. raad Van deelnemers<br />

De raad van deelnemers adviseert het bestuur gevraagd en<br />

ongevraagd. Daarnaast heeft de raad goedkeuringsrechten voor<br />

onder meer de jaarrekening en voor de wijziging van statuten en<br />

pensioenreglementen. De raad van deelnemers is in mei 2009<br />

nieuw gekozen en telt 22 leden: dertien vertegenwoordigers van de<br />

deelnemers en negen vertegenwoordigers van de pensioengerechtigden.<br />

Die zetelverdeling sluit aan op de verhouding van deelnemers<br />

en pensioengerechtigden. De raad van deelnemers heeft in<br />

het verslagjaar naast de twee gezamenlijke vergaderingen met het<br />

bestuur nog zesmaal vergaderd.<br />

4. Verantwoordingsorgaan<br />

Het bestuur legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan.<br />

Het accent ligt op de vraag of het bestuur bij de genomen<br />

besluiten op een evenwichtige wijze rekening heeft gehouden met<br />

de belangen van alle belanghebbenden. Het verantwoordingsorgaan<br />

van het pensioenfonds bestaat uit zes leden. De bank<br />

benoemt twee leden als vertegenwoordigers van de bank. De werknemersleden<br />

in de raad van deelnemers benoemen twee leden als<br />

vertegenwoordigers van de deelnemers en de pensioengerechtigden<br />

in de raad van deelnemers benoemen er twee als vertegenwoordigers<br />

van de pensioengerechtigden. Het algemeen oordeel<br />

van het verantwoordingsorgaan over de wijze waarop het <strong>ABN</strong><br />

<strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong> in <strong>2008</strong> is bestuurd is zonder voorbehoud<br />

positief.<br />

5. VisitatieCommissie<br />

De visitatiecommissie is verantwoordelijk voor het intern toezicht.<br />

De commissie beoordeelt niet het beleid zelf, maar wel de<br />

manier waarop dat beleid tot stand komt. Daarbij gaat het bijvoorbeeld<br />

over de manier waarop het fonds omgaat met de risico’s op<br />

lange termijn. De visitatiecommissie van het pensioenfonds bestaat<br />

uit drie externe deskundigen die zijn benoemd door het bestuur.<br />

De visitatiecommissie oordeelt in haar verslag over <strong>2008</strong> dat het<br />

fonds met grote inzet en deskundigheid wordt bestuurd en daarbij<br />

door een professioneel pensioenbureau adequaat wordt ondersteund.


11<br />

6. eXtern toeZiCHt<br />

De Nederlandsche Bank<br />

De Nederlandsche Bank (DNB) let vooral op de financiële<br />

gezondheid van het pensioenfonds en ziet erop toe dat het fonds<br />

aan de wettelijke normen voldoet. DNB kan maatregelen nemen<br />

wanneer een pensioenfonds niet aan de gestelde eisen voldoet. De<br />

noodzaak om een herstelplan te maken is het bekendste voorbeeld.<br />

Autoriteit Financiële Markten<br />

De Autoriteit financiële Markten (AfM) houdt toezicht op de<br />

informatie die het pensioenfonds verstrekt. <strong>Pensioenfonds</strong>en moeten<br />

bepaalde, in de wet vastgelegde informatie geven aan deelnemers,<br />

ex-deelnemers en gepensioneerden. Deze informatie moet<br />

op tijd, begrijpelijk, duidelijk en juist zijn. De AfM introduceerde<br />

daarvoor het (verplichte) uniform pensioenoverzicht.<br />

De AfM let ook op dat pensioenfondsen voldoen aan de regels<br />

voor het tegengaan van misbruik van voorwetenschap en het<br />

tegengaan van belangenconflicten.<br />

aandachT Voor heldere en duidelijke communicaTie<br />

<strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> <strong>Pensioenfonds</strong><br />

koepelende organisatie voor<br />

besteedt veel aandacht aan heldere<br />

en toegankelijke communi-<br />

deze aanpak opgenomen in het<br />

pensioenfondsen, de OPF, heeft<br />

catie met zijn deelnemers en eind <strong>2008</strong> gepubliceerde rapport<br />

pensioengerechtigden. Zij zijn met best practices voor effectievere<br />

pensioencommunicatie.<br />

immers de klanten van het pensioenfonds<br />

en hebben dus recht In het vierde kwartaal heeft het<br />

op tijdige en duidelijke informatie.<br />

gestuurd aan bijna 1600 mensen<br />

pensioenbureau een brief<br />

In <strong>2008</strong> is de Pensioendesk, de van wie het pensioen volgens de<br />

telefonische helpdesk van het pensioenadministratie aanmerkelijk<br />

lager uitvalt dan het hui-<br />

pensioenbureau, gestart met het<br />

proactief benaderen van deelnemers<br />

die binnenkort met pende<br />

het pensioenfonds deze<br />

dige inkomen. Met de brief wilsioen<br />

gaan. Met behulp van de groep mensen behoeden voor<br />

Pensioenplanner kunnen zij hun een mogelijke onaangename<br />

pensioenkeuzes maken. De over-<br />

verrassing op een later moment,<br />

omdat ze nu nog voldoende tijd<br />

hebben om maatregelen te<br />

nemen.<br />

Het pensioenfonds laat periodiek<br />

door TNS NIPO onderzoeken<br />

of de deelnemers en pensioengerechtigden<br />

de informatie<br />

van het pensioenfonds begrijpen<br />

en of ze tevreden zijn over de<br />

communicatie van het pensioenfonds.<br />

Eind <strong>2008</strong> heeft er<br />

opnieuw een onderzoek plaatsgevonden.<br />

Er was sprake van<br />

een lichte verbetering ten<br />

opzichte van een eerder onderzoek<br />

in 2007.<br />

raad van deelnemers<br />

Verantwoordingsorgaan<br />

invloed deelnemers en pensioengerechtigden<br />

extern<br />

toezicht<br />

13 leden namens<br />

deelnemers<br />

Externe<br />

actuaris<br />

Accountant<br />

De Nederlansche<br />

Bank (DNB) Autoriteit financiële<br />

Markten (AfM)<br />

9 leden namens pensioengerechtigden<br />

Het Bestuur<br />

5 leden namens werkgevers<br />

3 leden namens werknemers<br />

2 leden namens pensioengerechtigden<br />

2 leden namens<br />

werkgever<br />

2 leden namens<br />

pensioengerechtigden<br />

2 leden namens<br />

deelnemers<br />

De invloed van deelnemers en pensioengerechtigden is op verschillende<br />

niveaus geborgd:<br />

● in het bestuur zitten drie leden namens de deelnemers en twee namens de<br />

pensioengerechtigden (plus vijf leden namens de werkgever);<br />

● de raad van deelnemers bestaat uit 13 leden namens de deelnemers en 9<br />

leden namens de pensioengerechtigden;<br />

● het verantwoordingsorgaan heeft twee leden namens de deelnemers en<br />

twee leden namens pensioengerechtigden. Ze worden benoemd door respectievelijk<br />

de werknemersleden en de pensioengerechtigden in de raad<br />

van deelnemers. Daarnaast telt het orgaan twee leden namens de werkgever.<br />

Visitatiecommissie<br />

3 externe deskundigen benoemd<br />

door het bestuur<br />

Pensioenbureau


12


13


14<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

De matchingportefeuille richt zich op een<br />

rendement dat gelijke tred houdt met de<br />

ontwikkeling van de toekomstige pensioenverplichtingen.<br />

De returnportefeuille, richt zich op het<br />

behalen van extra rendement voor toekomstige<br />

indexaties.<br />

De grafiek laat zien dat het pensioenfonds<br />

in de loop van <strong>2008</strong> steeds minder risico<br />

nam.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Eind <strong>2008</strong> lag de dekkingsgraad nog boven<br />

het niveau waarop een herstelplan moet<br />

worden ingediend.


15<br />

<br />

TOESLAGVERLENING VANAF 2006 (in %)<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

118<br />

116<br />

131<br />

139<br />

106<br />

2006<br />

2007<br />

Consumentenprijsindex<br />

januari 2005 - januari 2006<br />

Toeslagverlening<br />

1 april 2006<br />

Consumentenprijsindex<br />

januari 2006 - januari 2007<br />

Toeslagverlening<br />

1 april 2007<br />

1,3<br />

1,3<br />

1,4<br />

1,4<br />

Conform het<br />

reglement probeert<br />

het pensioenfonds<br />

de pensioenen<br />

jaarlijks te verhogen<br />

met de stijging van<br />

de consumentenprijsindex<br />

zoals<br />

vastgesteld door het<br />

Centraal Bureau<br />

voor de Statistiek.<br />

Het bestuur besluit<br />

alleen tot toeslagverlening<br />

(indexatie)<br />

als de financiële<br />

positie van het<br />

fonds dit toelaat.<br />

<br />

<br />

<strong>2008</strong><br />

Consumentenprijsindex<br />

januari 2007 - januari <strong>2008</strong><br />

2,0<br />

<br />

Toeslagverlening<br />

1 april <strong>2008</strong><br />

2,0<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

2009<br />

0<br />

Consumentenprijsindex<br />

januari <strong>2008</strong> - januari 2009<br />

Toeslagverlening<br />

1 april 2009<br />

1,9<br />

<br />

0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5<br />

<br />

Dit publieksjaarverslag bevat een selectie van de informatie uit het integrale jaarverslag <strong>2008</strong> van<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Stichting <strong>Pensioenfonds</strong> van de <strong>ABN</strong> <strong>AMRO</strong> N.V. Belangstellenden kunnen dit integrale verslag<br />

downloaden op de website (www.abnamropensioenfonds.nl).


16<br />

Postbus 283 (HQ9066), 1000 EA Amsterdam, telefoon: 020 629 88 77, e-mail: pensioendesk@nl.abnamro.com, internet: www.abnamropensioenfonds.nl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!