Lees de pdf - Museum Volkenkunde

GEMEEN GOED. GEDEELD CULTUREEL ERFGOED IN HET MUSEUM NASIONAL INDONESIA
EN HET RIJKSMUSEUM VOOR VOLKENKUNDE
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
Hij kwam in dienst van de koloniale overheid en werd vrijgesteld om zich te wijden aan
wetenschappelijk onderzoek. Vanaf dat moment richtte hij zich vooral op Oost-Indonesië. Hij was al op
Nieuw-Guinea geweest, maar nu kon hij ook de Molukken, de Kleine Soenda eilanden en Sulawesi
bezoeken. Zijn geschriften bleven regelmatig verschijnen, maar zoals zo vaak bij vroege onderzoekers
kreeg ook hij veel en in toenemende mate last van tropische ziekten. In 1871 trad hij daarom definitief
uit overheidsdienst en verliet hij Indië. Terug in Europa ontving Rosenberg voor zijn vele
werkzaamheden onderscheidingen van zowel de Nederlandse staat als van enkele Duitse staten,
zoals zijn bakermat Hessen. In 1878 verscheen het boek Der Malaysische Archipel waarin hij op
toegankelijke wijze zijn avonturen in Nederlandsch-Indië heeft beschreven. In 1888 overleed hij te Den
Haag.
Rosenberg’s zeer productieve leven is niet in enkele alinea’s te vatten. Hij heeft veel geschreven en
als wetenschappelijk ambtenaar heeft hij grote delen van de archipel bereisd. In Batavia was
Rosenberg eveneens betrokken bij het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen.
Hij wordt in de Notulen regelmatig genoemd; vooral als schenker van collecties, maar hij was ook in
andere opzichten bij het Genootschap betrokken. Hij publiceerde in het Tijdschrift van het Bataviaasch
Genootschap en adviseerde onder meer over de categorie indeling die gebruikt zou worden voor de
eerste catalogus.
Waar het aantal grootschalig opgezette wetenschappelijke expedities in de 19 e en 20 e eeuw in het
toenmalig Nederlands Indië op de vingers van een of twee handen zijn te tellen, komen wij voor het
aantal nijvere individuele verzamelaars vele handen te kort. Daarmee is niet per sé gezegd dat zij voor
de omvang of kwaliteit van de verzamelingen van de musea in Jakarta en Leiden in evenredigheid
belangrijker zijn geweest, dan de in gezamenlijkheid ploeterende leden van grote expedities.
Misschien geldt dat wèl voor de diversiteit van de collecties. Immers, op tal van locaties en momenten,
gedurende tal van – soms lange – periodes en met tal van verschillende verantwoordelijkheden,
invalshoeken, motieven en ‘eigenaardigheden’, heeft een baaierd aan individuen in Indië een zee aan
kennis en bijpassende objecten verzameld, die later de gemeenschap ten goede zijn gekomen.
Schild, Siberut, Mentawei eilanden, verzameld door C.B.H. von Rosenberg (RMV 79-1).
17