2. Depressies, fronten en hogedrukgebieden - Kees Floor

Opmaak-Satelliet-pam 20-06-2005 15:36 Pagina 20
De Azoren koesteren zich in de
zon. Zeven van de negen eilanden
zijn zichtbaar; van links
naar rechts Faial, Pico, Sao
Jorge, Graciosa (geheel
boven), Terceira, Sao Miguel,
en Santa Maria. Beeld van de
satelliet Terra van 1 mei 2003.
Bron: NASA/GSFC MODIS
Land Rapid Response Team.
hogedrukgebieden. Hoewel de lucht ook rond hogedrukgebieden
stroomt, zij het met tegengestelde
draairichting, ontbreekt hier gewoonlijk de bewolking
om de luchtstroming zichtbaar te maken. Dat komt
doordat hogedrukgebieden gekenmerkt worden door
dalende luchtbewegingen; bij depressies ging het juist
om stijgende luchtbewegingen. Dalende lucht warmt
op en droogt daardoor uit, zodat eventueel aanwezige
wolkendruppeltjes verdampen en de bewolking verdwijnt.
In hogedrukgebieden hebben we vanuit een
satelliet dan ook vaak een onbelemmerd uitzicht op
het aardoppervlak. Als het aardoppervlak in hogedruksituaties
aan het zicht wordt onttrokken, komt
dat door mist, die zich vooral in het winterhalfjaar in
de onderste honderden meters van de atmosfeer
vormt. Verder kunnen rook, andere vormen van luchtverontreiniging,
zand en stof het aardoppervlak in
hogedruksituaties doen vervagen, zoals in latere
hoofdstukken zal blijken.
Westelijke stroming
Nederland ligt in de zogeheten gordel van westenwinden;
ook boven de Atlantische Oceaan is de voorkeursrichting
van de luchtstroming westelijk. Om een
dergelijke luchtstroming in stand te kunnen houden,
zijn lagedrukgebieden nodig boven het noordelijk
deel van de oceaan, terwijl de luchtdruk meer naar
het zuiden, bijvoorbeeld in de subtropen hoog moet
zijn. Daarom hoor je vaak spreken over depressies bij
IJsland of het noorden van Schotland en van hogedrukgebieden
bij de Azoren. De getoonde weerkaart
geeft een voorbeeld van een dergelijke luchtdrukverdeling;
de depressie bij IJsland is afgebeeld als op pag.
16. In het voorgaande zagen we al dat een hogedrukgebied
bij de Azoren veel moeilijker in beeld te brengen
is, of het zou een satellietbeeld moeten zijn met
een onbewolkte, zonnige eilandengroep (boven).
20 HET WEER OP SATELLIETBEELDEN