Er gaat niets boven een vrolijke lach...

XVIIe jaargang - 11/2010 - Schär Nr. 40
SCHÄR’S MAGAZINE VOOR MEER LEVENSKWALITEIT
ONDERZOEK & ONTWIKKELING: In de vaart van het onderzoek …
Er gaat niets boven een vrolijke lach...
SPECIAL: Alles voor uw welzijn

Redactie
10 4
Midden in het leven:
De idealist 16
Onderzoek & ontwikkeling:
In de vaart van het onderzoek … 18
Special:
Alles voor uw welzijn
De diëtiste weet raad - kennis:
20
Bouwstoffen voor een
goede gezondheid 22
Beste lezers en lezeressen,
Tijdens de koffi epauze snoep ik altijd graag
van de glutenvrije koekjes uit ons assortiment.
Zoetigheden kunnen, mits met mate
gebruikt, een volwaardige plaats binnen
onze voeding innemen. Onze “zoete meesterwerken”
zullen ook in deze uitgave van
YourLife weer een hoofdrol spelen. Enerzijds
willen wij u een reeks verrukkelijke
zoete specialiteiten presenteren die binnenkort
verkrijgbaar zullen zijn, zoals de
Choko Butterkeks: De populaire, met de
allerfi jnste boter vervaardigde klassieker
onder de koekjes is nu ook verkrijgbaar
met een gulle laag melkchocolade. Anderzijds
nodigen wij u uit voor een virtuele
wandeling op onze nieuwe internetsite met
“meesterwerken”, waar u uw eigen meesterwerk
kunt creëren of een potje memory
kunt spelen.
Onze reportage zorgt dit keer overal voor
een glimlach. Wij volgen onze speculaas
tijdens het ontstaansproces: van grondstof,
via het productieproces tot aan de verpakte
koeken waarvan u thuis kunt genieten.
Wie speciale glutenvrije producten maakt,
kan er niet mee volstaan deze op de markt
te brengen. Coeliakie brengt in uw dagelijks
leven vele ingrijpende veranderingen
met zich mee. Hieraan proberen ook wij –
dankzij onze onderzoeks- en ontwikkelaf-
COLOFON: Kommunikation & PR Schär | Winkelau 9, I-39014 Burgstall (BZ) | www.schaer.com | yourlife@schaer.com
2 yourlife
deling en met behulp van onze voedingsdeskundigen
etc. – zoveel mogelijk richting
te geven. Hierbij speelt ook het algehele
bewustzijn van coeliakie een essentiële
rol: een grotere “awareness” vergemakkelijkt
een glutenvrij leven buiten de eigen
vertrouwde omgeving. Ook voor artsen
is aanleg voor coeliakie een belangrijk
onderwerp, omdat coeliakie zich steeds
meer voordoet als “kameleon van de geneeskunde”.
Met andere woorden: door
atypische symptomen wordt het stellen
van een diagnose bemoeilijkt. Ons nieuwe
wetenschappelijke comité, dat wij in de
rubriek “Special” aan u zullen voorstellen,
houdt zich met deze onderwerpen bezig en
toont manieren waarop wij gezamenlijk nog
meer voorlichting kunnen bieden.
Ik wens u veel plezier met de nieuwe Your-
Life
Met vriendelijke groet,
Ulrich Ladurner
Inhoud
Service:
De zoetste meesterstukken online 3
Reportage:
Er gaat niets boven een vrolijke lach... 4
@Schär:
Nieuwe lekkernijen van Schär 7, 15
Reizen:
Stad van honderd eilanden 8
Keuken:
Heerlijke kerstgeuren… 10
22 8

www.schaer.com
De zoetste
meesterstukken
online
In onze virtuele bakkerij kunnen er
allerhande lekkernijen worden vervaardigd
- probeer het zelf eens!
GET CONNECTED: IN DE NIEUWE
SCHÄR-COMMUNITY!
Hartelijk welkom bij de Schär-Club, het
wereldwijde netwerk voor een glutenvrij
leven. Meld u nu aan: al meer dan 43.000
mensen gingen u voor en profi teerden van
de mogelijkheid met elkaar te communice-
ren over producten, recepten, reizen, restaurants,
persoonlijke advisering etc. Om
ervoor te zorgen dat u – gebruik makend
van een populaire nickname – ook volledig
individueel contacten met leden uit de hele
wereld kunt aanknopen, nieuwe vriendschappen
kunt sluiten en persoonlijke berichten
kunt verzenden, hebben wij voor u
bovendien de Schär-Community opgezet.
ONTDEK DE VERRUKKELIJKE, ZOETE
KANTEN VAN HET LEVEN
Een heerlijk voorproefje van nieuwe en
beproefde zoete specialiteiten vindt u
NIEUW IN DE SCHÄR-CLUB
> Vrienden zoeken
> Contact opnemen met vrienden
> Voorstellen doen voor nieuwe producten
> Feedback geven op producten
SCHÄR S SCHÄR H R
CLUB
www.schaer.com
MEER ALS 43.000 LEDEN
IN 133 LANDEN
voortaan online. Met een klik op de muis
onthult onze website u zoete kunstwerken
van een meesterhand.
Zoete meesterwerken om zelf klaar te maken:
Wilde u altijd al in de voetstappen
van de grote meesters treden, zoals Da
Vinci, Raffael of Botticelli? Dan kan - in de
virtuele bakkerij kunt u uw creativiteit de
vrije loop laten. De spuitzak met chocolade
kunt u als penseel voor uw creatieve
werk gebruiken. Wij verheugen ons nu al
op uw meesterwerken!
Een gouden oude in een nieuw jasje:
Zoek met een klik op de muis alle paren
bij elkaar. Onder de omgedraaide kaarten
zijn heerlijke geheimen verborgen, die u
alleen nog aan het licht hoeft te brengen.
Smakelijke, zachte koekjesvariaties wachten
erop om uitgepakt te worden – deze
leuke geheugenoefening is niet alleen
bedoeld om de verveling te verdrijving:
ook uw hersencellen worden erdoor getraind.
> Discussiëren over de volgende
onderwerpen: reizen, voeding, koken
> Recepten beoordelen, ervaringen met
recepten delen, verbetervoorstellen doen
@Schär
CHANGE YOURLIFE – SWITCH NU!
Lees uw YourLife voortaan online! Als lid
van de Schär-Club kunt u nu in plaats
van de normale YourLife in printformaat
de moderne digitale versie lezen. Meld u
eenvoudig aan bij de Schär-Club of log
in. Klik op de Club-homepage op “Your-
Life” en volg de instructies – dan vindt ons
multimediatijdschrift zijn weg naar uw emailpostvak
vanzelf.
Naast de normale, spannende rapportages,
interessante bijdragen en smakelijke
recepten biedt YourLife-online u veelzijdige
multimediatoepassingen, waaronder
speciale audio- en videobijdragen bij de
losse artikelen. Met ons nieuwe YourLife
online magazine bent u altijd al vóór het
verschijnen van de gedrukte editie helemaal
op de hoogte van het laatste nieuws.
En om geen enkele uitgave te missen lichten
we u via onze nieuwsbrief altijd tijdig in
over de laatste editie. Bovendien bespaart
u en ons tijd en papier en het is beter voor
het milieu.
LET OP DE VOLGENDE TEKENS!
De volgende pictogrammen
kenmerken de extra online functies
bij de teksten:
Tekst laten voorlezen
Video/audio afspelen
Artikel aanbevelen aan anderen
U vindt SCHÄR nu ook op
www.facebook.com/schaerclub
yourlife 3

Reportage
Er gaat niets boven
een vrolijke lach...
Er komt heel wat kijken voordat glutenvrije ingrediënten zijn omgetoverd in een zoet meesterwerk.
In deze uitgave van Your Life vertelt het geliefde speculaasje ons alles over zijn avontuurlijke
leven – van het prille begin tot aan het grote genieten bij u thuis.
Wist u trouwens dat lachen aanstekelijk
werkt? Net als twinkelende kinderogen
of een vrolijke blik vol levensvreugde. Nu
vraagt u zich natuurlijk af waarom ik u dit
vertel. Dat zit zo. Als speculaasje, ook wel
“tedere verleiding” of “zoet meesterwerk”
genaamd, beschouw ik het als mijn eervolle
plicht om een lach op uw gezicht te
toveren. Samen met al mijn zoete collega’s
van Schär – stuk voor stuk natuurlijk glutenvrije
specialiteiten – wil ik namelijk niets
liever dan u elke dag zorgeloos genot en
een overheerlijke smaakervaring bieden.
HET RESULTAAT VAN JARENLANG
ONDERZOEK
Terwijl u misschien net lekker uw tanden in
mij zet, werken tientallen onderzoekers en
productontwikkelaars ijverig aan de vervolmaking
van mijn toekomstige collega’s, die
al staan te popelen om hun plaats in te nemen
in het illustere gezelschap van Schär’s
zoete meesterwerken. Ook ik ben hier geboren.
Om precies te zijn: in het Area Sci-
4 yourlife
ence Park Triest, waar de specialisten van
het onderzoeks- en ontwikkelcentrum van
Dr. Schär continu onderzoek doen naar innovatieve
en moderne ingrediënten, en daarmee
steeds nieuwe of verbeterde recepten
voor ons samenstellen. Maar onze “uitvin-
“Ik ben voedsel
voor de ziel –
en daar ben ik
trots op.”
De Sorrisi
ders” doen niet alleen hun best om een zo
uitgebreid mogelijk assortiment glutenvrije
levensmiddelen te ontwikkelen. Ze houden
ook voortdurend in de gaten of mensen
met coeliakie in hun glutenvrije dieet wel
alle belangrijke voedingsstoffen en vezels
binnenkrijgen die normaal gesproken vooral
in glutenhoudende graanproducten zitten.
VOEDSEL VOOR DE ZIEL
De afgelopen jaren hebben de ontwikkelingen
elkaar in sneltreinvaart opgevolgd.
Nieuwe ingrediënten als lijnzaadmeel, quinoa,
kastanjes en boekweit zijn niet alleen
lekker, maar zitten ook tjokvol vitaminen en
mineralen. Als gevolg hiervan zijn glutenvrije
specialiteiten tegenwoordig veel rijker
aan voedingsstoffen en dus ook gezonder.
Over gezond gesproken: wij zijn veel
meer dan een “pleister op de wonde” voor
mensen die zonder gluten moeten leven.
Dankzij onze waardevolle ingrediënten vormen
wij een essentieel onderdeel van een
glutenvrij dieet. En als hoogwaardige leveranciers
van koolhydraten zijn wij onmisbaar
in de dagelijkse voeding. Ook al gebiedt
de eerlijkheid mij te zeggen dat dit vooral
geldt voor mijn “hartige” collega’s als brood,
meelmixen, etc. en dat deskundigen van
mening zijn dat u zich niet dagelijks met mij

de buik vol moet eten. Maar met mate mag
ik best een rol in uw voedingspatroon spelen.
Dat vindt ook mijn baas, Ulrich Ladurner,
de directeur van Schär. Ik ben echt “voedsel
voor de ziel” – en daar ben ik trots op.
ZEKERHEID VOOR ALLES
Ik moet toegeven dat ik me altijd heel gevleid
voel wanneer ik weer op het productieschema
sta. U hebt geen idee wat een
heisa er dan om mij wordt gemaakt! Het begint
al met de levering van de grondstoffen
die voor mijn bereiding nodig zijn. Voor ze
überhaupt het magazijn in mogen, krijgen
ze een stopbord omgehangen. Dan worden
ze door onze zes laboratoriummedewerkers
heel nauwkeurig onder de loep genomen.
Met microbiologische tests wordt er gecontroleerd
of de grondstoffen wel goed genoeg
voor mij zijn, of er per ongeluk geen
besmetting met gluten heeft plaatsgevonden
en of de algehele kwaliteit voldoet aan
de verwachtingen.
Maar dat is nog niet alles. Voordat uit mijn
ingrediënten koekjes worden gebakken,
controleert het laboratoriumteam boven-
Voor de productie van glutenvrije specialiteiten moeten
ook de grondstoffen onder streng gecontroleerde
omstandigheden worden opgeslagen.
dien de verpakking. Natuurlijk wordt vervolgens
ook het hele productieproces streng
gecontroleerd. Van het afwegen van de ingrediënten
via het bakken zelf tot aan het
verpakken en verzenden. Zodat u zeker
weet dat u altijd op mij kunt vertrouwen!
Nu we het toch over zekerheid hebben: wist
u dat het vroeger heel lastig was – en nog
steeds niet eenvoudig is – om glutenvrije
grondstoffen te kopen? Dat komt in de
eerste plaats doordat de vraag naar glutenvrije
grondstoffen relatief gering is en
er dus weinig producenten zijn die onze
speciale ingrediënten kunnen leveren. Dat
maakt het moeilijk om voldoende grondstoffen
van een constante kwaliteit in huis
te halen. Ten tweede raken grondstoffen
die van nature glutenvrij zijn (zoals boek-
weit), gemakkelijk besmet met allergenen.
Zulke besmettingen kunnen al op het veld
plaatsvinden, bijvoorbeeld als er voor het
oogsten of het transport gebruik wordt gemaakt
van met gluten vervuilde machines
of vrachtauto’s. Tijdens Schär’s strenge
controles wordt er daarom heel goed op
gelet dat alle grondstoffen allergeenvrij zijn
en niet gemodifi ceerd. Bovendien wordt er
alleen samengewerkt met leveranciers die
kunnen aantonen dat zij werken volgens
een gecertifi ceerd systeem voor kwaliteitsbeheer,
zoals HACCP, ISO, BRC, etc.
MIJN “MOMENT OF FAME”
Wanneer na het afwegen van de ingredienten
de deegmaker-van-dienst ten tonele
verschijnt, begint mijn hart van louter
voorpret sneller te slaan. De deegmaker
drukt op een knop en al mijn ingrediënten
worden tot een soepel deeg gekneed. Dat
gaat vervolgens naar een soort reuzenbadkuip.
En daar begint de pret pas echt!
Wanneer ik word gebakken, gaat dat in
Dreihausen niet ongemerkt voorbij. Mijn
onweerstaanbare geur van kaneel en andere
specerijen – ik bevat namelijk niet
STRENGE CONTROLE VAN GRONDSTOFFEN
Wist u dat het vroeger heel lastig was
– en nog steeds niet eenvoudig is –
om glutenvrije grondstoffen te kopen?
Dat komt in de eerste plaats doordat
de vraag naar glutenvrije grondstoffen
relatief gering is en er dus weinig
producenten zijn die onze speciale ingrediënten
kunnen leveren. Dat maakt
het moeilijk om voldoende grondstoffen
van een constante kwaliteit in huis
te halen. Ten tweede raken grondstoffen
die van nature glutenvrij zijn (zoals
boekweit), gemakkelijk besmet met al-
Reportage
Alle grondstoffen worden streng gecontroleerd, want een besmetting
met allergenen kan al op het veld plaatsvinden.
alleen knapperige stukjes karamel, maar
ook een door Schär zelf ontwikkeld specerijenmengsel
– is namelijk in de wijde
omtrek te ruiken. Vervolgens wordt mijn
deeg in vormpjes gestort, zodat ik prachtig
voor de dag kan komen. In mijn vormpjes
hebben de “uitvinders” in Triest trouwens al
hun creativiteit gestopt. Tot mijn favoriete
momenten van het jaar behoren de productiedagen
waarop ik in een schitterende
blauwe kerstverpakking word gedaan. Want
dan weet ik dat de kans groot is dat ik word
uitgepakt door een heleboel kinderen met
blije, verwachtingsvolle ogen...
Ten slotte worden we besteld en komen we
in het magazijn. “Ik ben een ster! Laat me
eruit!” denk ik dan altijd. En alsof ze mijn
smeekbede hebben gehoord, word ik dan
al meegenomen – langer dan drie dagen
heb ik nog nooit in het magazijn gelegen
– zodat ik zo vers en knapperig mogelijk
bij u thuis aankom. “Met onze producten
komen we ongeloofl ijk dicht in de buurt
van de smaak en kwaliteit van traditionele
koekjes en cakes”, concluderen productiechef
Peter en zijn team van banketbakkers
telkens wanneer zij ons proeven. En daar
mogen we best een beetje trots op zijn!
lergenen. Zulke besmettingen kunnen al
op het veld plaatsvinden, bijvoorbeeld
als er voor het oogsten of het transport
gebruik wordt gemaakt van met gluten
vervuilde machines of vrachtauto’s. Tijdens
Schär’s strenge controles wordt
er daarom heel goed op gelet dat alle
grondstoffen allergeenvrij zijn en niet
gemodifi ceerd. Bovendien wordt er alleen
samengewerkt met leveranciers die
kunnen aantonen dat zij werken volgens
een gecertifi ceerd systeem voor kwaliteitsbeheer,
zoals HACCP, ISO, BRC, etc.
yourlife 5

Reportage
Kunstwerken van meesterhand
Een hart van chocolade: het zoete symbool
voor de overheerlijke, in de mond smeltende
specialiteiten uit onze banketbakkerij
dat perfect past bij deze met meesterhand
vervaardigde, glutenvrije kunstwerken.
De voortreffelijke kwaliteit van de jongste
creaties van Schär is het resultaat van
decennialang onderzoek en constante innovaties.
Zoals de grote meesters van de
schilderkunst – Leonardo met zijn Mona
6 yourlife
Lisa, Raffael en Botticelli met hun onvergetelijke
composities – hun kunst tot perfectie
hebben verheven, zo hebben ook onze
meesterbakkers al hun liefde, toewijding en
vaardigheid in het creëren van onze “zoete
meesterwerken” gelegd.
Meesterlijk vakmanschap, maar ook creativiteit
en passie zijn de uitgelezen ingrediënten
van onze kostelijke kleine kunstwerkjes. j s.
Wij nodigen u uit om ook zelf creatief aan
Neem een kijkje
op de nieuwe de nieuwe
Meesterwerkpagina’s
pagina’s op
www.schaer.com
de slag te gaan en onze zoete creaties van
hun speelse kant te leren kennen. Op de
nieuwe website voor onze “zoete meesterwerken”
kunt u uw creativiteit de vrije loop
laten en met chocoladepenseel en koekjes
zelf een kunstwerk maken. Houdt u van een
uitdaging, dan vindt u ons koekjes-memory-spel
vast geweldig. Als u écht snel bent,
verbetert u misschien zelfs de highscore!

Smaakvolle nieuwtjes
van de meesterbakkers
Focaccia Rosmarin: met de geur
van dde
Middellandse Zee …
1000 ideeën, 1000 recepten:
het nieuwe bladerdeeg “Millefoglie”!
Een nieuw generatie bladerdeeg is een feit. Dankzij de verfi jnde receptuur
is de DS “Millefoglie” voortaan nog knapperiger, luchtiger en smakelijker!
De diepgevroren “Millefoglie” van DS – gluten free is al tot de optimale dikte
uitgerold. De dunne bladerdeegrol wordt eenvoudig direct op het bijgeleverde
bakpapier uitgerold en kan daardoor in een handomdraai worden
gebruikt: De ideale basis voor hartige gerechten met kaas, groenten, vlees
of vis alsook voor zoete creaties met fruit, marsepein of noten.
Zadenbroodjes: korrel na
korrel uitgesproken oken genot
Het met zonnebloempitten en lijnzaad aad gebakken granenbroodje zorgt
voor een perfect begin van de dag: : de zonnebloempitten zitten vol vitamines
en proteïnen. Lijnzaden leveren veren de voor het hart zo zo belangrijke
omega 3 vetzuren. En de tijdens het et bakken gebruikte
zonnebloemolie bevat waardevolle vitamine
E en essentiële vetzuren. Eenvoudig g
uit de diepvries nemen, laten
ontdooien en u kunt genieten van
een glutenvrij delicatesse!
@Schär
Vers uit de
toaster is onze nieuwe Focaccia Rosmarin in een handomdraai klaar om
van te gen genieten. Al tijdens het afbakken verspreidt zij haar heerlijke geur. Probeer
de vezelrijk vezelrijke natuurlijk gluten- en tarwevrije broodspecialiteit uit de Italiaanse streek
Ligurië trad traditioneel met olijfolie – of beleg de mediterrane delicatesse helemaal
naar eigen
smaak!
Het gehele broodassortiment
is te vinden op
www.schaer.com/products/

Reizen
Stad van honderd eilanden
Unieke vaarwegen leiden langs historische gebouwen, de lucht ruikt zilt en uit de gezellige
restaurants waait de lucht van visspecialiteiten uit de streek. Venetië is een samensmelting
van alle kunsten, die kunstliefhebbers, genieters en complete families betovert.
Venetië: een sprookjesstad, een stad uit
een andere wereld. Verliefde paartjes laten
zich door gondeliers door verscholen
kanalen leiden, talrijke betoverde steegjes
voeren naar stille werelden of drukke pleinen.
Meer dan 400 bruggen, waarvan de
meeste van prachtige steen zijn gebouwd,
leiden via de vele kanalen van de stad. Als
de autochtonen en de vele toeristen, die
met hun kledingstijl en mobiele telefoons
duidelijk maken uit welke tijd ze komen,
zouden ontbreken, dan zou een bezoeker
aan de “La serenissima” – de grootste van
alle doorluchtigheden – waarschijnlijk niet
met zekerheid kunnen raden in welke eeuw
hij zich bevond.
GLUTENVRIJ VENETIË
Wie glutenvrij reist, onderzoekt natuurlijk
vooraf waar hij het makkelijkst kan logeren
en eten. Ons reporterteam nam zijn intrek
in het voor Venetiaanse begrippen goedkope
Quality Hotel Delfi no (ca. 40-90 € per
nacht voor een tweepersoonskamer) in
Mestre. Van daaruit rijdt een bus in tien minuten
via de lagunes van Venetië naar het
historische centrum. Het aanbod glutenvrije
gerechten in het hotel mag er wezen. Wanneer
u zich van te voren aanmeldt, kunt u
kiezen uit diverse pastagerechten, lasagne
en tortellini. En aan het ontbijt worden er
rosettes (broodjes), brioches, müsli en Fette
croccanti van Schär geserveerd. “Ci tengo
molto – dit betekent voor mij veel”, verklaart
de ambitieuze chef-kok Eugenio, wanneer
hij ons zijn opbergplaats voor kookpannen
8 yourlife
en pastazeef toont, die hij uitsluitend gebruikt
voor het bereiden van glutenvrije gerechten.
In het centrum van de oude stad
kunt u direct in twee restaurants terecht
voor glutenvrije gerechten (zie infokolom).
Omdat wij toch in de buurt zijn, besluiten
we een bezoekje te brengen aan A Beccafi
co op de brede Campo Santo Stefano
met de gelijknamige, prachtige kerk. Glutenvrije
pastagerechten naar Venetiaanse
traditie , “uiteraard met eigen kookgerei
bereid”, maar ook zelf gemaakte Tiramisù
van Schär Savoiardi, staat op de menukaart
van het specialiteitenrestaurant. Uitstekend
glutenvrij ijs is bovendien verkrijgbaar in de
beide ijssalons van Gelateria Grom, die het
hele jaar door tussen de middag (afhankelijk
van het seizoen om 11 of 12 uur) en
‘s avonds (om 23 of 24 uur) geopend zijn.
LEVEND MUSEUM
“De huizen hier in Venetië zijn bijna allemaal
meer dan 150 jaar oud”, zo verklaart een
taxischipper. En inderdaad is er de afgelopen
eeuwen weinig veranderd in de lagunestad,
afgezien van het station en de
gebouwen rondom het bus- en taxistation
Piazzale Roma, waar omstreden architectuur
is verschenen. De stad is overigens
gebouwd op miljoenen palen van eiken-,
lariks- en iepenhout afkomstig uit Istrië, die
men in de kleiachtige ondergrond sloeg. De
inwoners van Venetië ontdekten al vroeg
dat op de palen, door deze met banden,
olie en teer te verbinden en te conserveren,
stabiele bouwwerken konden worden gebouwd.
De Campanile van San. Marco rust
naar verluidt op 100.000, de Rialto-brug op
12.000 van dergelijke stammen.
Venetië is een “samensmelting van bezienswaardigheden”,
dat geldt voor de paleizen
langs de luisterrijke Canale Grande, die
hier bescheiden “Case” (huizen) heten, de
“Fondachi” – woonhuizen en magazijnen –
langs de straten en steegjes en voor de
talloze bruggen. Een paar bezienswaardigheden
wil ons reporterteam wel gaan
Wie opgewekt wil reizen, kan wel wat zoete proviand gebruiken

ekijken: de Campanile van San Marco is
het herkenningsteken van de stad. Vanaf
de top, waar een lift naar toe gaat, kunt u bij
helder weer tot aan de Alpenhoofdkam uitkijken.
Een architectonisch juweel in Venetië
is de Basilica San Marco, een kruiskoepelkerk
uit de 13e eeuw. Vanuit het zuiden
sluit het Dogenpaleis aan op de Markuskerk.
Het is het voormalige machtscentrum
van de staat Venetië, waarin ook de gevangenissen
waren ondergebracht. Op weg
naar de gevangenis moeten de aangeklaagden
de Brug der Zuchten oversteken.
Naar verluidt draagt de brug deze naam,
omdat de gevangenen tijdens hun laatste
uitzicht op de lagune een zucht slaakten.
Op de Torre dell’Orologio bevindt zich de
beroemde, gevleugelde Venetiaanse leeuw.
Onder de talrijke kerken – van Romaans tot
barok – in de stad bevindt zich de Basilika
Santa Maria della Salute. Deze met afstand
meest imposante barokkerk van Venetië op
de top van de wijk Dorsoduro werd in 1630
als dank voor het verdwijnen van de pest
voor de Moeder Gods gebouwd.
Wie over voldoende tijd beschikt, moet ook
echt een kijkje nemen op het eiland Murano.
Sinds het einde van de 13e eeuw, toen
alle glasovens uit Venetië daarheen werden
verplaatst, kan de kunstnijverheid zich
verheugen in een permanente populariteit.
Beroemd is vooral het “Millefi ori”-design uit
de Jugendstil-periode.
DE WATERSTAD
Venetië houdt het hoofd boven water dankzij
een uitgekiend kanaalsysteem. Om de
kanalen schoon te houden wordt ‘s nachts
water uit zee naar de kanalen gevoerd en
vanaf 12 uur ‘s middags weer afgevoerd.
Via het acht meter diepe Canale Grande,
zo vertelt men ons, wordt alles getransporteerd
wat de stad nodig heeft. Via de plusminus
38 km lange waterwegen met hun ca.
150 kanalen varen, behalve de beroemde
gondels, taxiboten en boten – i vaporetti
– die bedoeld zijn voor het personentransport.
Onder de boog van een zijkanaal verborgen
ontdekken we echter ook operationele
brandweerboten, dit tot groot plezier
van onze jonge reporter Max, die direct noteert:
politie en ambulance, transportboten
met biervaten en grote kisten, pakketboten
en kleine baggerboten met kranen. Deze
en en nog veel meer houden de infrastructuur
van de stad op het water in stand.
Tussen oktober en december kan het wel
eens voorkomen, zoals tijdens het bezoek
van ons reporterteam, dat Venetië hoogwateralarm
afroept – acqua alta. Dan staat
rondom het Markusplein, de laagst gelegen
locatie in Venetië, alles onder water. Op de
populairste pleinen en in de populairste
stegen plaatsen de inwoners van Venetië
vlonders, waarover de autochtonen en de
toeristen in lange rijen over het water lopen.
Om ook kleine steegjes te kunnen oversteken
heeft ons team echter een soort rubber
laarzen, de zogenaamde “Scarpe di emergenza”,
nodig. Daarmee kun je overigens
ook perfect over een verlaten Markusplein
waden. Het plein hebben de duiven vandaag
aan de meeuwen afgestaan.
GLUTENVRIJ LEVEN EN GENIETEN:
Quality Hotel Delfi no****
Corso del Popolo, 211
30172 Mestre (VE)
Tel. +39 041 53 21 029
info@hoteldelfi no-mestre.com
www.hoteldelfi no-mestre.com
(DZ/ontbijt 40-90 €)
Hotel Luna Baglioni*****
San Marco, 1243
30124 Venezia
Tel. +39 041 52 89 840
reservations.lunavenezia@baglionihotels.com
www.baglionihotels.com
(DZ/ontbijt 450-850 €)
Ristorante a beccafi co
Campo Santo Stefano
San Marco 2801
30124 Venezia
Tel. +39 041 52 74 879
restaurant@abeccafi co.com
www.abeccafi co.com
Ristorante da Poggi
Rio terrà della Maddalena
Cannaregio 2103
30121 Venezia
Tel. +39 392 68 18 463
ristorantedapoggi@yahoo.it
www.ristorantedapoggi.it
Reizen
Ristorante Pizzeria
Nova Catene di d’Angerio Riccardo
DS Pizza Point
Via Nova Catene, 24
30175 Marghera (VE)
Tel. +39 041 92 26 07
fi lippo984@alice.it
Gelaterie Grom
Campo San Barnaba
30123 Venezia
Tel. +39 041 09 91 751
Cannaregio 3844 (Strada Nuova/Ca’ d’Oro)
30121 Venezia
Tel. 39 041 26 02 349
www.grom.it
Verkooppunten in Venetië en Mestre:
Farmacia Al Lupo Coronato
Via Sestiere Castello, 4513
30122 Venezia
Tel. +39 041 52 20 675
Farmacia alla fede
Sestiere Dorsoduro, 993
30123 Venezia
Tel. +39 041 52 20 840
Farmacia Graziati
Piazza Erminio Ferretto, 2
30170 Mestre
Tel. +39 041 98 19 33
Farmacia alla Stazione
Via Piave, 182
30171 Mestre
Tel. +39 041 92 94 39
Farmacia Favaretto
Via Rosa,7 – Vic. Duomo Mestre
30171 Mestre
Tel. +39 041 95 96 88
Farmacia Rigamonti SNC
Corso del Popolo, 38/A
30173 Mestre
Tel. +39 041 50 40 397
Farmacia alla Madonna
Via San Donà, 6
30174 Mestre
Tel. +39 041 53 40 251
yourlife 9

Keuken
Heerlijke kerstgeuren…
Het voorgenieten is al een deel van de pret, wordt wel gezegd. Maak voor
uzelf en uw kinderen advent nog aangenamer: met kerstgebak overal ter wereld,
dat ik u in deze editie van Your Life zal laten zien.
Terwijl de kinderen in Midden-Europa al
uitkijken naar het kindje Jezus, moeten
Spaanse kinderen nog wachten tot begin
januari. Dan brengen namelijk de Drie Koningen
pas de vurig verwachte geschenken.
Zo verschillend de kerstgebruiken in
de verschillende delen van Europa ook
mogen zijn: ze hebben als kenmerk allemaal
de kinderlijke voorpret – en het ijverige
koken en bakken van kostelijke specialiteiten
en heerlijke lekkernijen.
IHR KINDERLEIN, KOMMET!
(“OH, COME, LITTLE CHILDREN”)
Zo luidt niet alleen de titel van een alom
geliefd kerstlied, maar ook - met name
in Duitstalige landen – de uitnodiging
aan de jongste in het gezelschap om tij-
dens de advent deel te nemen aan de
voorbereidingen voor het grote feest, op
precies te zijn het bakken van de koekjes.
Bijzonder populair bij het bakken zijn
de zanddeegkoekjes: Met het deeg voor
Spitzbuben, lachebek-koekjes (zie receptenpagina),
die in Oostenrijk Linzer Augen
heten, mogen de kinderen met de meest
uiteenlopende vormpjes hun creativiteit
de vrije loop laten: sterren, hartjes, engeltjes,
met of zonder omhulsel van chocolade,
muisjes of glazuur. Lachebek-koekjes,
10 yourlife
vanillekoekjes en andere koekjes – in veel
families worden er wel 50 verschillende
soorten gebakken! – worden dan in koekjestrommels
bewaard, die dan pas op
Kerstavond onder de fraai versierde kerstboom
weer mogen worden geopend. Een
tip van mij: begin met de Badener Chräbeli
en bewaar deze in een koekjestrommel:
na vier tot vijf weken smaken
ze namelijk het best.
VAN SINTERKLAAS EN
PÈRE NOËL
Verder in het noordwesten
worden de kinderen
al eerder blij gemaakt: In
België en Nederland rijdt
Sinterklaas op zijn witte schimmel
in de nacht van 5 op 6 december
over de daken en legt pakjes in
de klaargezette schoen. Uit België komen
de bijzondere, zoete Sinterklaassnoepjes,
zoals karamelkoekjes en peperkoek, die
oorspronkelijk – bijna 1000 jaar geleden –
voor het eerst in Dinant werden gemaakt.
In Nederland maken o.a. noten vast deel
uit van de baktraditie: amandelmoppen,
notenkoeken, moppen en allerhande nougatgebak.
De Fransen nuttigen voor hun réveillon bijzondere
delicatessen, zoals ganzenlever,
gebraden kalkoen of oesters. De traditionele
bûche de Noël – het recept voor deze
natuurlijk glutenvrije delicatesse vindt u op
mijn receptenpagina’s onder www.schaer.
com – vormt het glansrijke hoogtepunt en
dikwijls ook de afsluiting van familiefeestjes
op Kerstavond in Frankrijk.
KERSTGEBAK VAN DE
MIDDELLANDSE ZEELANDEN
OSCARS TIP VOOR UW KERSTGEBAK
Dansende sneeuwvlokjes,
klingelen van klokjes,
kerstliederen en de
heerlijke zoete geur van
vers gebak: voor mij is Kerstmis een van
de mooiste ogenblikken van het jaar.
Wanneer u kerstgebak voor het grote
feest wilt voorbereiden, raad ik u aan
bijzonder nauwgezet met de ingredienten
om te gaan. Het eenvoudigst is
In het zuiden zijn het niet zozeer de
koekjes die bij een typisch Kersfeest
horen. Wanneer de Drie Koningen,
los reyes, de Spaanse kinderen
geschenken brengen – wie niet lief
is geweest krijgt een stuk kool –,
wordt de driekoningenkrans aangesneden,
waarin een boon en
een poppetje, de Muñequito,
worden meegebakken. Wie
de boon in zijn stuk vindt,
heeft pech en
moet de kerstkransbetalen.
Wie de
Muñequito
heeft, heeft geluk
en is die dag de
koning van de familie.
In Italië is de Panettone
het jaarlijkse
culinaire hoogtepunt
van het Kerstfeest.
Op de dag der Epiphanie
(verschijning) is het de fee
Befana die de geschenken
brengt, of verder in het
noorden volgens Midden-
Europees gebruik Babbo
Natale.
Oscar
om glutenvrije koek voor de hele familie
te bakken of om het bakken zo in te
delen dat de glutenvrije delicatessen
al in trommels worden bewaard, wanneer
u met het bakken van traditionele
zoetigheden begint. Meelresten blijven
gemakkelijk overal in de keuken achter.
Ik wens u veel ontspanning, plezier en
natuurlijk veel plezier bij het bakken!

BELGISCHE KARAMELKOEKJES SPAANSE DRIEKONINGENKRANS
ZWITSERSE CHRÄBELI
GRENOBLER NOTENKOEKJES

Poedersuiker en sinaasappelsap tot een glazuur
roeren, de krans hiermee insmeren en met gekonfi jte
vruchten en amandelblaadjes versieren.
Oven op 220 °C voorverwarmen. Een schaal met
water in de oven plaatsen. Krans in 30 min. goudbruin
bakken. Na 10 min. temperatuur terugzetten op
200 °C. Aan het begin van het bakproces water in de
oven spuiten.
Tip:
Volgens de gewoonte wordt er
niet alleen een boon in het deeg
verwerkt, maar ook een klein porseleinen
poppetje. Wie het poppetje in zijn stuk krans
vindt, is de rest van de dag koning. Wie de
boon vindt, moet de krans betalen.
De notenkoekjes in de oven op 170 °C in ca. 15 min.
bakken.
Tip:
Het eiwit kan beter worden
stijfgeslagen, wanneer u gebruikmaakt
van twee eiwitten. Neem dan ook de
dubbele hoeveelheid suiker en hazelnoten
en bak uit de rest bitterkoekjes: in de oven
op 150 °C in 20 minuten.
Het deeg nog een beetje kneden, tot een rol vormen
en in de vorm van een krans (28 cm) leggen. Bedek
het deeg met een vochtige doek en laat het nog eens
ca. 45 minuten rijzen.
Ingrediënten
500 g Brot-Mix - Mix B, 100 g boter,
200 ml lauwwarme melk, 9 g gist (1 pakje) of
½ dobbelsteentje gist (21 g), 50 g suiker,
1 fl ink snufje zout, 1 eetlepel geraspte schil
van biologische sinaasappel, 1 eetlepel geraspte
schil van biologische citroen, 2 eieren,
3 EL sinaasappellikeur, 3 EL sinaasappelsap,
1 TL olie, 1 gedroogde boon, aluminiumfolie
Voor het glazuur en de versiering:
100 g poedersuiker, 1-2 EL sinaasappelsap,
100 g gemengde gekonfi jte vruchten,
20 g amandelblaadjes
Het eiwit zeer stijf slaan, de suiker hier langzaam bij
gieten en blijven slaan. De massa moet goed stijf zijn.
De hazelnoten luchtig roeren.
De massa in een spuitzak zonder tuit vullen en
toefjes op de plakjes deeg aanbrengen. Een hazelnoot
bovenop plaatsen.
Voor de vulling:
1 eiwit
60 g suiker
50 g gemalen hazelnoten
40 hazelnoten om te versieren
Bereiding
Boter smelten. Gist vermengen met de suiker en de
melk, 10 min laten rijzen. Vermeng het meel met het
zout en doe deze in een kom. In melk opgeloste gist,
citrusschillen, eieren, sinaasappellikeur en sap 5 min.
tot een zacht deeg kneden en in een met olie ingewreven
kom doen, met een vochtige doek afdekken
en op een warme plaats in 1 uur laten rijzen.
Uit de rol ca. 40 even dikke plakken snijden en op een
met bakpapier bedekte plaat leggen. Een beetje in
vorm drukken.
Bereiding
Meel, suiker, hazelnoten, zout, kaneel, citroenschil, ei,
eigeel en boter tot een zandtaartdeeg kneden. Uit het
deeg een rol vormen, in huishoudfolie dichtvouwen en
1 uur koel wegzetten.
Ingrediënten
120 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C,
50 g suiker, 70 g gemalen hazelnoten,
1 snufje zout, 1 snufje kaneel,
geraspte schil van ½ biologische citroen,
1 ei, 1 eierdooiers
80 g koude boter
SPAANSE DRIEKONINGENKRANS
Bereidingstijd: 20 min . | Rusttijd: 10 + 60 + 45 min. | Baktijd: 30 min.
A
170 min.
GRENOBLER NOTENKOEKJES
Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 60 min. | Baktijd: 15 min.
A
ca. 2 uur
In de oven op een temperatuur van 180 °C gedurende
12-15 min. bakken. Op een rooster laten afkoelen.
De karamelkoekjes kunnen in een koektrommel
2-3 weken worden bewaard.
Tip:
Meng ook eens 3 eetlepels
donkere, fi jne kandij door het
deeg: dat geeft het koekje een bijzonder
accent.
Tip:
Als alcoholvrij alternatief kunt u
in plaats van kirsch een theelepel
citroensap gebruiken. Wist u dit: Chräbeli
betekent “kraaienpootjes”
Het deeg op een met meel bestrooide ondergrond
uitrollen. Rondjes met golfrand of sterren uitsteken.
Bereiding
De siroop met de boter, het zout en de kaneel schuimig
roeren. De meel met het bakpoeder vermengen
en onder de massa roeren. Het deeg gedurende
3 uur in de koelkast zetten.
Ingrediënten
250 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C
150 g suikerbietstroop
200 g boter
1 fl ink snufje zout
1 theelepel kaneel
2 afgestreken theelepels bakpoeder
Bereiding
De eieren met de suiker in een ruime kom doen,
10 minuten schuimig roeren. Dit gaat het best met de
keukenmachine. Citroenschil, kirsch en de anijs toevoegen.
Het meel in kleine hoeveelheden erbij doen,
hiervoor de deeghaak gebruiken. Het deeg afgedekt
in de kom 1 uur in de koelkast laten rusten.
Het licht plakkende deeg in vier stukken onderverdelen,
elk stuk met de hand tot een rol vormen.
In ca. 4 cm lange stukken snijden. Met een zeer scherp
mes 3-4 keer insnijden en tot een halve maan buigen.
Op een met bakpapier bedekte plaat leggen. ‘s Nachts
op kamertemperatuur laten drogen. De Chräbeli mogen
niet op de tocht liggen. In de voorverwarmde oven
op 150 °C in 15 minuten op het onderste niveau bakken.
Gedurende de eerste 10 minuten de deur niet openen,
anders rijzen de Chräbeli niet.
De Chräbeli op een rooster laten afkoelen. In een
koekjestrommel bewaren.
Ingrediënten
350 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C
2 grote eieren
250 g poedersuiker
Schil van 1/2 biologische citroen
2 EL anijszaden
1 eetlepel kirsch
Meel om te vormen
BELGISCHE KARAMELKOEKJES
Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 3 uur | Baktijd: 12 – 15 min.
A
4 uur
ZWITSERSE CHRÄBELI
Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 12 uur | Baktijd: 15 min.
A
13 uur

HOLLANDSE AMANDELMOPPEN ZUID-DUITSE SPITZBUBEN (LACHEBEK-KOEKJES)
ITALIAANSE PANETTONE CLASSICO
OOSTENRIJKSE VANILLEKOEKJES

Het gebak in de oven op 175 °C in 10-12 minuten bakken.
Het koekje met het gat op bakpapier leggen.
Bestrijk de gebakken rondjes aan de bovenzijde met
jam (bijvoorbeeld aardbeienjam). Plaats de rondjes
met gat bovenop. Bestrooi met poedersuiker.
Tip:
Probeer ook eens de chocoladevariant.
Hiervoor hebt u
1 pakje chocoladeglazuur en 20 g gehakte
pistachenoten nodig.
De rondjes met gat insmeren met chocoladeglazuur
en bestrooien met gehakte
pistachenoten. Deze variant op de Spitzbuben
met abrikozenmarmelade vullen.
Tip:
Wat dacht u van een variatie met
chocolade? Vorm uit het deeg
kleine bolletjes. Nadat de gebakken bolletjes
zijn afgekoeld, voor de helft in chocoladecouverture
dompelen. Voor een extra sterke
chocoladesmaak vervangt u 1 EL meel door
1 EL cacaopoeder.
De vanillekoekjes voorzichtig van de plaat nemen, in
het vanillesuikermengsel leggen en hierin voorzichtig
keren. Nooit meer dan 3-4 koekjes ineens nemen.
Het deeg op een met meel bestrooide bakplaat 2 mm
dik uitrollen. Met een speciale vorm dezelfde hoeveelheid
rondjes in een hart- of ruitvorm uitsteken.
In een platte kom de suiker met de vanillesuiker
vermengen.
100 g suiker
20 g vanillesuiker (2 pakjes)
Bereiding
De boter met de suiker en vanillesuiker met de
keukenmachine in 10 minuten schuimig roeren. Een
voor een de eigelen erbij doen en 10 minuten blijven
roeren, totdat er een luchtige massa ontstaat. Het
meel snel door de massa roeren. Het deeg is nog relatief
zacht en wordt nog droger. Het deeg in een met
bloem bestoven huishoudfolie wikkelen en een uur in
de koelkast leggen.
Ingrediënten
500 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C
300 g boter
150 g fi jne suiker
10 g Bourbon vanillesuiker (1 pakje)
2 eieren
2 eierdooiers
60 g gepelde en gemalen amandelen
Aalbessengelei voor het vullen
Poedersuiker om te bestrooien
Met koude handen uit het deeg kleine hoorntjes vormen,
deze op afstand op een met bakpapier bedekte
plaat leggen. In de oven in 10-12 minuten op 170 °C
bakken. Altijd op de plaat laten afkoelen, anders zakken
de hoorntjes in.
Bereiding
Uit de ingrediënten snel een zandtaartdeeg kneden.
Het deeg in folie wikkelen en 30 minuten in de koelkast
zetten.
Ingrediënten
200-210 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C
80 g suiker
1 snufje zout
2 vanillestokjes of 30 g Bourbon vanillesuiker
(3 pakjes) (hiervoor in de plaats iets minder
suiker toevoegen)
2 eierdooiers
200 g gemalen amandelen
200 g koude boter
ZUID-DUITSE SPITZBUBEN (LACHEBEK-KOEKJES)
Bereidingstijd: 30 min. | Rusttijd: 60 min. | Baktijd: 10 – 12 min.
OOSTENRIJKSE VANILLEKOEKJES
A Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 30 min. | Baktijd: 10 – 12 min. A
90 min. 90 min.
Tip:
De amandelnoppen kunnen
ook met walnoten of hazelnoten
worden gebakken.
In de oven op 180 °C in 15-18 min. bakken, totdat het
gebak licht verkleurt. Op een rooster laten afkoelen.
De moppen kunnen in een koektrommel 2-3 weken
worden bewaard.
Tip:
Voor Mini-Panettone 6 dessertringen
met een drievoudige laag bakpapier
bekleden. De rand moet ca. 3-4 cm uitsteken.
Met een schaar om de 3-4 cm inknippen, op
een met bakpapier bedekte plaat aanbrengen.
Van het deeg met een deegmes zes even grote
stukken afsteken. Met natte handen hieruit
bolletjes vormen en deze in de dessertringen
plaatsen. Een schitterend kerstgeschenk: bind
een leuke papieren manchet om de Panettone.
Uit het deeg met licht bebloemde handen bolletjes
zo groot als walnoten vormen. Een amandel bovenop
plaatsen.
Bereiding
De boter met suiker en vanillesuiker schuimend
roeren. Een voor een de eigelen er doorheen roeren,
totdat er een lichte en romige massa ontstaat.
Kruiden, meel, bakpoeder en amandelen vermengen,
dit bij de massa doen en doorroeren.
Ingrediënten
250 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C
75 g zachte boter
125 g suiker
1 ei
1 eierdooiers
1 eetlepel vanillesuiker
1 mespunt gemalen kruidnagel
1 theelepel kaneel
50 g gemalen amandelen
2 afgestreken theelepels bakpoeder
Gepelde amandelen om te versieren
Eieren, boter, suiker en resterende melk erbij doen en
kneden tot een relatief zacht gistdeeg. Sinaasappelen
citroenschil, kersen, amandelen en citroenschil en
de met meel bestoven rozijnen goed meekneden.
De oven op 50 °C verwarmen en weer uitschakelen.
Een kom warm water in de oven plaatsen, Panettone
in 20 minuten laten rijzen, eruit nemen en afdekken.
Oven op 230 °C voorverwarmen en Panettone in de
oven schuiven. Water in de oven sproeien. Na 10 min.
temperatuur terugzetten op 200 °C. Na nog eens 30
min. (10 min. bij de Mini-Panettone) het oppervlak met
boter instrijken. Met folie afdekken en in nog eens 10
min. gaar bakken.
Bereiding
Meel, zout en bakpoeder vermengen. In het midden
een kuiltje maken. Gist met een beetje suiker vermengen
en toevoegen. 1/3 van de melk erbij gieten. 10 min.
wachten totdat er belletjes in het gist ontstaan.
Ingrediënten
350 g Schär Kuchen & Kekse - Mix C,
9 g droge gist (resp. 1 pakje), 1 TL wijnsteenbakpoeder,
1 snufje zout, 50 g suiker,
2 eieren en 1 eiwit, 50 g zachte boter,
180 ml lauwwarme melk, 80 g rozijnen,
Per 40 g fi jn gehakte gekonfi jte sinaasappelschil,
citroenschil en gekonfi jte kersen,
50 g fi jn gehakte amandelen, 1 eetlepel
geraspte schil van biologische citroen,
30 g gesmolten boter
HOLLANDSE AMANDELMOPPEN
Bereidingstijd: 40 min. | Baktijd: 15 – 18 min.
A
1 uur
ITALIAANSE PANETTONE CLASSICO
Bereidingstijd: 40 min. | Rusttijd: 10 + 20 min. | Baktijd: 30 min.
A
100 min.

Digestive Choc: de verfi jnde
Engelse manier van genieten
Of het nu de vijf-uur-thee of een koffi epauze betreft:
Digestive Choc, een klassieker binnen de Engelse genotcultuur,
overtuigt door de perfecte combinatie van fi jne melkchocolade
en een bijzonder vezelrijke koekje. Dankzij de praktische portieverpakking
is de Digestive Choc de ideale verrassing om mee te nemen,
of om lekker zelf van te snoepen op school of op het werk.
Yogo Cake:
de lichte cake met yoghurt
voor tussendoor
Dankzij de toevoeging van verleidelijke, romige yoghurt is de
nieuwe cake van Schär heerlijk zacht en smeuïg, en toch licht en
luchtig! In elke verpakking vindt u zes verrukkelijke Yogo Cakes.
Afzonderlijk verpakt, dus altijd vers. En natuurlijk ook ideaal voor
onderweg!
Groot,
groter, grootst:
de nieuwe Sorrisi zijn er!
@Schär
Soort zoekt soort. En dat is al helemaal het geval, wanneer deze vergezeld gaan
van smakelijke zachte cacaocrème. Probeer eens onze nieuwe sandwichkoekjes
met verfi jnde receptuur. Daarvoor zijn niet alleen prinsen gevoelig…
Nocciolí: de nootachtige energie-kick
voor tussendoor
Superzachte, S
knapperige wafeltjes, gevuld met een heerlijke cacaocrème en stukjes
hazelnoot, h veraangenamen elke pauze - thuis of onderweg. Met 17% hazelnoten levert
deze d snack voldoende vitamine E en B, magnesium, fosfor, kalium, ijzer, calcium en
waardevolle w voedingsvezels.

Midden in het leven
De idealist
Ruim 42 jaar wachtte Anne-Marie Grijpma op de “verlossende diagnose”.
Sindsdien zet ze zich met hart en ziel in voor mensen met coeliakie: ze adviseert
nieuwe patiënten, geeft voorlichting aan “de buitenwereld” en doet nog veel meer!
In de afgelopen decennia is de voorlichting
over coeliakie sterk verbeterd. Hoe
“exotisch” deze veelvoorkomende autoimmuunziekte
40 of 50 jaar geleden nog
werd gevonden, laat het levensverhaal van
Anne-Marie Grijpma zien.
42 JAAR WACHTEN
Naar alle waarschijnlijkheid, zo vermoedt
de gepensioneerde analiste, heeft ze al
vanaf haar geboorte coeliakie. “Toen ik
twee weken oud was, werd er in het ziekenhuis
ontdekt dat mijn darmen niet goed
functioneerden.” Dat was in januari 1945.
Toen ze zes jaar was, werd Anne-Marie voor
drie maanden opgenomen. Maar ondanks
een paar grondige darmonderzoeken konden
de artsen niets vinden. “Mijn ouders
kregen te horen dat ik maar moest leren
leven met mijn klachten”, vertelt ze. “Pas 36
jaar later werd eindelijk de diagnose coe-
liakie gesteld. In totaal heb ik dus 42 jaar
16 yourlife
moeten afzien.” Anne-Marie had voortdurend
te kampen met ondergewicht. in 1986
woog ze nog maar 38 kg en voelde ze zich
“net een ondervoed kindje uit Afrika, met
een opgezwollen buik en dunne armpjes
en beentjes”.
GROTE OPLUCHTING
Toen de dokter Anne-Marie op haar tweeenveertigste
vertelde dat ze coeliakie had
en voortaan glutenvrij moest leven, ervoer
ze dat als een grote opluchting. “Mijn reactie
was: zie je wel, het zit niet tussen
m’n oren! Eindelijk heeft mijn ziekte een
naam.” Met behulp van glutenvrije voeding
probeerde ze zo snel mogelijk weer grip
te krijgen op haar leven. “Ik wilde eindelijk
met volle teugen gaan genieten”, licht de
Leeuwardense haar gemotiveerde instelling
toe. Met de omschakeling op een glutenvrij
dieet had ze dan ook geen enkele
Anne-Marie wandelt graag door het fraaie Leeuwarden
moeite. “Voor mij was het totaal geen probleem.
Ik ben ook meteen lid geworden
van de Nederlandse Coeliakie Vereniging.
Daar ben ik, zeker in het begin, heel goed
geholpen.”
BROOD WAARMEE JE SPIJKERS
IN DE MUUR KON SLAAN
In 1986, toen bij Anne-Marie de diagnose
coeliakie werd gesteld, waren er nog
maar heel weinig glutenvrije producten.
“Je moest alles zelf maken, koken en bakken.
Veruit de grootste uitdaging was altijd
brood: dat was doorgaans zo hard dat je
er een spijker mee in de muur kon slaan!”
Het recept voor dit eerste glutenvrije brood
was gebaseerd op boekweitmeel en rijstmeel.
Anne-Marie vond het relatief eenvoudig
om het dagelijkse leven aan te passen
aan een glutenvrij eetpatroon. “Het grote
voordeel was – en is – dat ik in m’n eentje
woon. Alles bij mij thuis is glutenvrij.” Van
haar destijds tachtigjarige moeder kreeg
ze alle denkbare steun. “Ze wilde meteen
alles weten over coeliakie en las alle informatie
waar ik de hand op kon leggen. En
als ik bij haar ging eten, stond er altijd een
glutenvrije maaltijd op tafel”, zegt Anne-
Marie met een glimlach. En kwam ze voor
de lunch, dan kreeg ze zelfs de boter op
een apart bordje. In de piepkleine keuken
smeerde eerst Anne-Marie haar boterhammen,
dan pas maakte haar moeder haar
eigen broodjes klaar. “Ze deed echt alles
om te voorkomen dat ik per ongeluk gluten
binnen zou krijgen.”
EEN TIJD VOL VERANDERINGEN
Als “coeliakiepatiënt van het eerste uur”
volgde Anne-Marie de ontwikkelingen op
het gebied van glutenvrij eten op de voet.
“In de loop der jaren zijn er steeds meer
glutenvrije producten op de markt gekomen.
Tegenwoordig kun je in bijna elke supermarkt
wel glutenvrije producten kopen;
soms is er zelfs een uitgebreid aanbod. Er
is dus steeds meer begrip voor mensen
met coeliakie. En zelfs in restaurants wordt

Voor Sinterklaas bakt Anne-Marie wafels voor kinderen met
in toenemende mate rekening gehouden
met gasten die glutenvrij moeten eten.” Deze
positieve ontwikkeling is deels te danken
aan mensen als Anne-Marie. Sinds bij
haar de diagnose is gesteld, zet de gepensioneerde
analiste zich namelijk met hart
en ziel in voor mensen met coeliakie en
doet ze er alles aan om in de samenleving
de kennis over glutenvrij eten te vergroten.
Enkele jaren na het stellen van de diagnose
voelde Anne-Marie een hevige kwaadheid
in zich opkomen. “Ik was boos op mijn toenmalige
huisarts, die me maar niet naar de
specialist wilde verwijzen, boos om al die
verloren jaren, boos om de voortdurende
strijd die ik moest voeren om te overleven.”
Ze voelde zich nu zoveel beter en gezonder.
Het was in deze periode dat Anne-
Marie besloot om wat te gaan doen voor
andere mensen met coeliakie. “Ik wilde
voorkomen dat mensen met coeliakie in
een isolement zouden raken. Juist bij deze
aandoening is het heel belangrijk om het
plezier in het leven te hervinden.”
CONSTANTE TOEWIJDING
In 1992 ging Anne-Marie als telefonisch
adviseur aan de slag bij haar eigen maagdarm-leverarts.
“Op de diëtisten kon je
in die tijd niet bouwen. Die stuurden de
mensen meestal met een informatiefoldertje
naar huis en boden geen enkele
begeleiding.” Nog geen jaar later richtte
Anne-Marie samen met Joop de Zwart de
Regio Noord-Holland van de Nederlandse
Coeliakie Vereniging op. Anne-Marie
werd penningmeester en secretaris van
de nieuwe afdeling, maar ging ook trouw
door met het geven van telefonisch advies.
Daarnaast organiseerde ze gezinsbijeenkomsten
en bijeenkomsten voor oudere
mensen bij wie onlangs de diagnose coeliakie
was gesteld. Hoewel beide groepen
in veel opzichten verschillende vragen
hebben over leven met coeliakie, kent de
discussie toch vaak dezelfde rode lijn: “De
onverschilligheid en het onbegrip waarmee
mensen worden geconfronteerd. Het
gevoel van sociale isolatie dat soms ontstaat.
Niet alleen kinderen met coeliakie
en hun ouders hebben hiermee te maken,
maar ook volwassen patiënten.” Voor beide
groepen probeert de Regio Noord-Holland
een keur aan activiteiten te organiseren.
Het doel hiervan is vooral om te laten zien
dat je met coeliakie best onbezorgd kunt
genieten. “We zitten gezellig bij elkaar en
eten met z’n allen lekker glutenvrij.” Anne-
Marie heeft ondertussen een indrukwekkende
rij functies op haar naam staan:
“Tot januari 2001 ben ik bestuurslid van de
WIE IS ANNE-MARIE GRIJPMA?
Wandelen, fi etsen en genieten van
goede klassieke muziek: Anne-Marie
Grijpma kan er geen genoeg van krijgen.
Anne-Marie werd in 1945 in Leeuwarden
geboren, volgde een opleiding
tot analiste en werkte in die functie voor
ziekenhuizen en bedrijven. Sinds 2010
Midden in het leven
Samen glutenvrij genieten!
Regio Noord-Holland geweest. Daarnaast
geef ik nog steeds telefonisch informatie
over coeliakie. In 2007 ben ik gevraagd
voor een nieuwe termijn in het bestuur van
de Regio.” In dat jaar besloot Anne-Marie
echter een stapje terug te doen en te stoppen
met een aantal van haar functies in
de vereniging. Maar als vrijwilligster blijft
ze zich inzetten voor “wat kleinere activiteiten”,
zoals ze bescheiden zegt. Samen met
Lisa van Eerden bezoekt Anne-Marie sinds
twee jaar ook de Nederlandse hotelscholen,
om de leerlingen vertrouwd te maken
met de do’s en don’ts van glutenvrije
voeding. “Die schoolbezoeken eindigen
meestal met een heerlijke glutenvrije maaltijd
voor onze leden.” Daarnaast bezoekt ze
samen met Joop de Zwart congressen en
symposia, waar ze als vertegenwoordigster
van de Nederlandse Coeliakie Vereniging
het belang van glutenvrije voeding onder
de aandacht brengt en informatie geeft
over leven zonder gluten.
geniet Anne-Marie van haar pensioen.
In haar vrije tijd houdt ze zich bezig met
haar huisdieren – een hond en een
poes –, kookt ze de sterren van de hemel
en gaat ze graag op vakantie naar
Oostenrijk of Griekenland.
yourlife 17

Onderzoek & ontwikkeling
In de vaart
van het onderzoek …
Onderzoek verandert onze voeding. Hoe zeer dit van toepassing is op het gebied
van glutenvrije levensmiddelen, maakt het werk in het onderzoeks- en ontwikkelcentrum
van Schär in Triest duidelijk.
Wie 30 jaar of langer geleden de diagnose
coeliakie te horen kreeg, herinnert
zich een tijd waarin hij met zijn bijzondere
behoeften “er helemaal alleen voorstond”.
Misschien bevond er zich in een straal
van 100 kilometer ergens een bakker
18 yourlife
De eerste glutenvrije koekjes: “Savoiardi”
die zo vooruitstrevend was om glutenvrij
brood te bakken. Dat slechts enkele
decennia later er krokante koekjes met
de smaak van volle granen – zoals onze
nieuwe Cereal Bisco – en vele zoete
en pikante specialiteiten verkrijgbaar
zouden zijn, was toentertijd slechts toekomstmuziek.
GLUTENVRIJ EN VEILIG
Dankzij de vele voedingsvezels is lijnzaad een belangrijk ingrediënt van glutenvrije producten.
Er zijn er bijna 30 jaar verstreken sinds
een klein team uit burgstall, de huidige
locatie van Schär, met de productie van
een eerste glutenvrij koekje experimenteerde.
Directeur van Dr. Schär Ulrich Ladurner
herinnert het zich als de dag van
gisteren: “De eerste Savoiardi hebben we
nog met de hand gebakken”, om – eerst
voor de Italiaanse consumenten – voor
het eerst een smakelijk glutenvrij product
te kunnen aanbieden. Rijstemeel, maïszetmeel,
eieren en suiker vormde de naar
de huidige smaak “eenvoudige ingredientenlijst”
voor de glutenvrije variant van
het Italiaanse klassieke koekje.
“De eerste
Savoiardi hebben
we nog met de
hand gebakken”
Ulrich Ladurner

Van begin af aan stond de veiligheid
van de consumenten voor ons voorop.
Daarom hebben wij van Schär –al lang
voordat er een algemene grenswaarde
van 20 ppm voor glutenvrije levensmiddelen
werd ingevoerd– erop gelet dat
onze producten deze drempelwaarde
niet overschrijden. Een van de grootste
uitdagingen in dit verband vormt de
keuze van de grondstoffen.Deze beperkt
zich er niet toe, natuurlijke glutenvrije ingrediënten
te gebruiken. Net als vroeger
wordt hierbij nog altijd een beroep gedaan
op perfecte kwaliteitscontroles bij
elke afzonderlijke levering, om gebreken
en met name
contact met gluten uit te sluiten, dat zich
bijvoorbeeld via transport van glutenhoudende
levensmiddelen in hetzelfde
transportmiddel kan voordoen.
ONDERZOEK IN OPDRACHT
VAN DE GEZONDHEID
Hoe uitvoerig het onderwerp coeliakie
moet worden behandeld, is gedurende
de afgelopen decennia gebleken bij
de productie van glutenvrije voedingsmiddelen.
In het bijzonder heeft de
uitwisseling met artsen en voedingsspecialisten
aangetoond dat glutenvrije
voeding, naast smaakvoorkeuren
en het prettige gevoel onbekommerd
te kunnen genieten, een prima vervanging
kan zijn voor traditionele producten.
Concreet moeten voedingsstoffen
die tijdens het verteren van graanpro-
De ontwikkelafdeling experimenteert
met nieuwe recepturen.
ducten in voldoende mate worden opgenomen,
ook door glutenvrije voeding
gewaarborgd zijn. Voor deze taak is het
onderzoeks- en ontwikkelteam van Schär
in het Area Science Park in Triëst sinds
2003 verantwoordelijk. Hier gaat de
prikkel om een steeds grotere variatie
aan glutenvrije specialiteiten te
ontwikkelen en bestaande recepturen
continu te verbeteren, hand in
hand met inzichten uit onderzoek naar
nieuwe, innovatieve ingrediënten: behalve
de oorspronkelijke basisingrediënten
rijst en maïszetmeel vormen
nu ook voedzame peulvruchten en
glutenvrije graansoorten de gezonde basis
voor glutenvrije levensmiddelen, die
voor mensen met coeliakie een uitgebalanceerde
en vezelrijke voeding mogelijk
maken.
WAARDEVOLLE INGREDIËNTEN
In de afgelopen tien jaar zijn er in het
bijzonder op het gebied van de ingrediënten
voor glutenvrije levensmiddelen
enorme sprongen voorwaarts gedaan.
Een van de eisen, weer met betrekking
tot de gezondheidswaarde van de glutenvrije
levensmiddelen, betreft kwaliteit
en voedingswaarde van de afzonderlijke
producten: binnen die ontwikkeling
let ons team in Triëst er in het bijzonder
op dat de samenstelling van een
glutenvrije specialiteit vergelijkbaar is
met die van een traditionele variant.
Hierdoor bevatten glutenvrije levens-
Onderzoek & ontwikkeling
middelen niet meer vet of suiker, en
dus calorieën, dan traditionele kwaliteitsproducten.
Ook de kwaliteit van
betreffende ingrediënten – onverzadigde
vetzuren hebben bijvoorbeeld
de voorkeur boven verzadigde vetzuren
– dient minimaal te voldoen aan de eisen
aan een vergelijkbaar, glutenhoudend
product. De grootste uitdaging in
het fundamentele onderzoek in Triëst
betreft echter nog steeds de bakvaardigheden
zelf – dat wil zeggen de vraag
of het lukt om ook zonder lijmeiwit gluten
consistente en smakelijke varianten
te maken, van bros en zacht tot luchtig
of knapperig.
INNOVATIEVE GRONDSTOFFEN
Onderzoek verandert onze voeding. Voor
glutenvrij leven betekent innovatie dat
nieuwe samenstellingen mogelijk worden,
die onze producten qua smaak en
consistentie evenals de voedingswaarde
verbeteren. De grote variatie aan
pikante en zoete delicatessen danken
wij in de eerste plaats ook aan nieuwe
grondstoffen, waarover ons ontwikkelteam
enkele jaren geleden nog niet
kon beschikken. Quinoa, lijnzaadmeel,
gierst, kastanje en boekweit bijvoorbeeld
vormen een voortreffelijke basis
voor een uitgebalanceerde voeding,
aangezien deze bijzonder rijk zijn aan
vitamines, mineralen, voedingsvezels en
antioxidanten. Onze nieuwe Cereal Bisco
behoort tot de nieuwste aanwinsten
die ons onderzoeks en ontwikkelteam in
het Area Science Park in Triëst tot stand
heeft gebracht. Deze vormt een uitstekend
voorbeeld van de vooruitgang die
het onderzoek op het gebied van glutenvrije
ingrediënten de afgelopen jaren
kenmerkt: een knapperig en tegelijk luchtig
koekje met de typische smaak van
volle granen – het volwaardige koekje,
dat bijzonder rijk is aan voedingsvezels,
is zowel geschikt bij het ontbijt als voor
onderweg. Bij de ontwikkeling van de
Cereal Bisco is bijzondere aandacht
besteed aan het gebruik van innovatieve
ingrediënten, die het koekje zijn
bijzonder eigenschappen verlenen.
En inderdaad gaat het bij de Mais-Reis-
Crispies, Mini-Mais-fl akes, Maisextrudat
en Kastanienfl ocken om absoluut
nieuwe producten op het gebied van
glutenvrije ingrediënten. Deze zijn ontwikkeld
in samenwerking met onze
leveranciers en partners. Behalve het
ontwikkelen van nieuwe recepturen en
het onderzoek naar ingrediënten bestaat
een van de grootste uitdagingen
nog steeds – en daarmee is de cirkel
rond – in het betrekken van ingrediënten
die ook echt veilig en absoluut vrij zijn
van gluten.
yourlife 19

Special
Alles voor uw welzijn
Van het naleven van een glutenvrije voeding tot aan een verbeterde diagnose van coeliakie:
onder ons beschermheerschap heeft zich nu een internationaal team gevormd van erkende
wetenschappers dat vragen over het onderwerp onder de loep neemt.
Als Europees marktleider van glutenvrije
producten proberen wij van Schär al bijna
dertig jaar gezonde voeding en smakelijke
producten te combineren. Hoe complex het
onderwerp coeliakie ook is en dat het er
niet alleen om gaat de mensen alternatieven
naast traditionele voeding aan te bieden,
heeft de tientallen jaren lange ervaring
ons geleerd.
VANUIT ALLE INVALSHOEKEN BEKEKEN
Wat ooit in een kleine bakkerij in het Zuid-
Tiroolse Burgstall begon met de productie
van een beperkt assortiment glutenvrije
producten, heeft zich inmiddels ontwikkeld
tot een interdisciplinair netwerk dat
zich, vanuit alle mogelijke invalshoeken,
bezighoudt met het onderwerp coeliakie:
van fundamenteel onderzoek en productontwikkeling
in het onderzoeks- en ontwikkelcentrum
in Triëst en de samenwerking
met voedingsdeskundigen tot aan een
intensieve uitwisseling met coeliakiever-
20 yourlife
enigingen wereldwijd. Doel is om continu
op de hoogte te zijn van de nieuwste wetenschappelijke
inzichten en daardoor ook
artsen en personen in adviserende functies
die zich bezighouden met het onderwerp
coeliakie, van waardevolle informatie te
kunnen voorzien – en de publieke aandacht
te trekken voor glutenallergie en
hierdoor de bekendheid met en accepta-
“Kameleon van
de geneeskunde”
Michael Schumann
over coeliakie
tie binnen de beroepswereld en onder de
bevolking te vergroten.
Om op deze terreinen vooruitgang te boeken
en de uitwisseling met de wetenschap
nog sterker te bevorderen hebben wij van
de ondernemingsgroep Dr. Schär dit jaar
een internationaal team van wetenschappelijke
adviseurs samengesteld.
EXPERTS IN UITWISSELING
Deze raad van deskundigen behandelt het
onderwerp coeliakie binnen een zeer breed
kader. Dat reikt van de bereidwilligheid zich
aan de glutenvrije voeding te houden tot aan
de vraag, hoe artsen sneller een diagnose
kunnen stellen en daardoor het kennisniveau
kunnen vergroten. Al even breed zijn
de wetenschappelijke disciplines waaruit de
wetenschappers afkomstig zijn: kinderartsen,
gastro-enterologen en voedingsdeskundigen
zullen in de toekomst een schat aan
kennis en ervaring kunnen inbrengen en op
de meest uiteenlopende terreinen hun adviezen
kunnen verlenen. Zo zal hun knowhow
onder andere worden geïntegreerd binnen
gebieden als productontwikkeling, en zullen
wetenschappelijke artikelen, voordrachten
en nog veel meer de kennis op het gebied
van coeliakie verder vergroten.

VOOR HONDERD PROCENT
GLUTENVRIJ?
In het kader van een eerste werkoverleg
van het wetenschappelijke comité stond
onder andere het onderwerp Compliance
op de voorgrond: Hoe nauw nemen personen
met coeliakie het in werkelijkheid met
hun glutenvrije voeding?
Interessant zijn daarbij de leeftijdspecifi eke
verschillen die de wetenschappers aantoonden:
terwijl personen van middelbare
leeftijd – d.w.z. tussen 40 en 55 – meestal
redelijk goed met de glutenvrije voeding
uit de voeten kunnen, blijken jeugdigen
en adolescenten deze nieuwe uitdaging
slechts gedeeltelijk aan te kunnen. Dat
geldt met name, wanneer ze hun vertrouwde
omgeving, hun thuis dus, verlaten.
In dit verband sprak de raad van deskundigen
er zich voor uit, glutenvrije voeding
buitenshuis op de lange duur even vanzelfsprekend
te laten worden als bijvoorbeeld
vegetarische voeding. Wij hebben al
een stap in deze richting gezet met ons
nieuwe project Food-Service. In Italië bestaat
er inmiddels een hele reeks DS-Pizza
Points, waar behalve de traditionele pizza
ook een glutenvrije variant – uiteraard met
eigen werkbladen en ovens – wordt aangeboden.
De opmars van het Food-Serviceproject
richt zich voorts op alle mogelijke
terreinen waar personen met coeliakie tot
dusver op weinig begrip konden rekenen:
op reis met het vliegtuig, de trein, de boot,
tijdens de snack in het winkelcentrum etc.
ZORGWEKKENDE ONBEKENDE
AANTALLEN
Een ander, belangrijk onderwerp tijdens
de eerste bijeenkomst vormde ook het
VOORAANSTAAND TEAM
Het zeer ervaren deskundigenpanel
In februari van dit jaar was het zover. De
leden van de nieuwe raad van deskundigen
ontmoetten elkaar tijdens een eerste
kennisuitwisseling in Zuid-Tirol. Binnen
een gezelschap van gerenommeerde
wetenschappers presenteerde Carlo Catassi
zich. Sinds 1980 houdt hij zich intensief
bezig met het onderwerp coeliakie
en richt hij zich met name op screenings
kennisniveau over coeliakie: zo gaat men
er in Duitsland bijvoorbeeld van uit dat
ca. 400.000 mensen allergisch zijn voor
gluten.
Daadwerkelijk zijn er echter slechts 55.000
diagnoses gesteld. Daarom moeten er
strategieën worden ontwikkeld om de
aandacht voor coeliakie in de afzonderlijke
landen te vergroten. Hierbij zal er zeker in
elk land individueel te werk moeten worden
gegaan.
Deze hebben echter allemaal als doel, de
situatie van mensen die mogelijk nog onwetend
zijn over de glutenallergie waaraan zij
en wereldwijde epidemiologische onderzoeken.
De kinderarts kon onder andere
aantonen dat het stellen van de diagnose
door middel van screenings met het 30-
tot 40-voudige kan worden vergroot. Ook
Michael Schumann maakt deel uit van
het team. Hij voert op de Berliner Charité
fundamenteel onderzoek uit. Daarnaast
ondersteunt hij – in nauwe samenwerking
met voedingsdeskundigen – volwassenen
met coeliakie en organiseert hij ook
arts-patiënt-seminars. De Turijnse gastroenteroloog
Giuseppe Caula wordt dagelijks
geconfronteerd met de behoeften
en vragen van nieuwe patiënten. Op het
raakvlak tussen geneeskunde en mens
streeft hij er voortdurend naar zijn patienten
op het tijdstip van hun overstap
adequaat en competent voor te bereiden.
Jernej Dolinsek staat in vergelijking
Special
Het team deskundigen tijdens de eerste ontmoeting in Zuid-Tirol
lijden, te verbeteren. Een van de voorstellen
betrof bijvoorbeeld de diagnose van coeliakie
door huisartsen. Want behalve de gebruikelijke
klassieke symptomen, zoals buikpijnen
diarree, doet coeliakie zich steeds
vaker voor via atypische klachten die een
arts niet per se in verband zal brengen met
allergie – reden om deze uit te roepen tot
“kameleon van de geneeskunde”. Meer over
dit onderwerp presenteerde Michael Schumann
als lid van het comité dan ook binnen
ons symposium in Leipzig in juni van dit
jaar ten overstaan van een geïnteresseerd
publiek.
tot zijn collega’s voor heel andere uitdagingen.
Als arts in het Sloveense Maribor
kent hij de positie van de Oostbloklanden
Bulgarije, Kroatië, Hongarije, Griekenland,
Roemenië en Rusland. Daar lopen kennisniveau
en diagnosemogelijkheden
soms wel 30 jaar achter. In tegenstelling
tot Midden-Europa, waar men ervan uitgaat
dat een op de honderd personen allergisch
is voor gluten, zijn de artsen daar
ervan overtuigd dat een veel kleiner percentage
aan deze allergie lijdt. Ook Letizia
Saturni brengt zijn ervaringen tijdens
zijn werk voor het adviescollege mee. De
voedingsdeskundige wisselt niet alleen
als bemiddelaarster veel kennis en ervaring
uit met artsen en personen die aan
coeliakie lijden. Zij houdt ook een weblog
bij, waarop ze zich uitsluitend met het onderwerp
coeliakie bezighoudt.
yourlife 21

De diëtiste weet raad - kennis
Bouwstoffen voor een
goede gezondheid
Door en door gezond: met een uitgebalanceerd menuplan dat bestaat uit verse natuurlijke
producten en volwaardige glutenvrije levensmiddelen, staat niets een volwaardig leven met
coeliakie meer in de weg.
De diagnose coeliakie zorgt voor een hele
reeks vragen, die gedurende een glutenvrij
leven steeds weer actueel zijn: welke levensmiddelen
kan ik eten, zijn bij glutenvrij
eten de voedingsstoffen voldoende voor
mijn individuele behoefte of heb ik dan
voedingssupplementen nodig?
BALANS HERVINDEN
Coeliakie is een infl ammatoire, systemische
auto-immuunziekte van de darmen waardoor,
eenvoudig gezegd, het lichaam niet
meer in staat is voldoende voedingsstoffen
tot zich te nemen. Op het moment van de
diagnose, die in veel gevallen pas jaren na
het zich voordoen van de coeliakie wordt
gesteld, constateert de arts daarom dikwijls
een ontoereikende voedingstoestand – afhankelijk
van de vraag, hoe sterk de schade
is die de coeliakie inmiddels aan het darmkanaal
heeft aangericht. De biologe en voedingsdeskundige
Letizia Saturni heeft de
mogelijke tekenen van tekorten onder de
loep genomen: „enkele onderzoeken hebben
een ontoereikende toevoer van calorie-
22 yourlife
en en proteïnen, voedingsvezels, vitamines
(vitamine D, ribofl avine, niacine) en bepaalde
mineralen (calcium, magnesium, zink) laten
zien. Bovendien vertonen mensen bij wie de
diagnose net is gesteld, dikwijls een gebrek
aan ijzer, vitamine B12 en foliumzuur, omdat
juist die delen van het lichaam die deze
voedingsstoffen moeten opnemen (dunne
darm, proximaal) beschadigd zijn. Met de
glutenvrije voeding worden gelukkig niet
alleen de lichamelijke symptomen snel opgeheven,
maar raken in de meeste gevallen
de voedingsstoffen zeer snel weer in balans.
GOED EN GEZOND
De overschakeling op een nieuw leven
met coeliakie kan het best onder de permanente
begeleiding van een competente
voedingsdeskundige plaatsvinden, zodat
gewaarborgd wordt dat de tekorten aan
voedingsstoffen zo snel mogelijk kunnen
worden aangevuld. In het kader van deze
“training” wordt in het bijzonder gewerkt aan
een correcte en uitgebalanceerde glutenvrije
voeding en een gezonde levensstijl. In
dat opzicht kan de diagnose zonder meer
worden opgevat als een kans om zich in algemene
zin “bewuster” te voeden. Idealiter
en in veel gevallen past het hele gezin zich
aan en profi teert daardoor van de omschakeling
op een gezondere levensstijl.
Verse
producten, daar
gaat het om.
In principe gelden voor mensen met coeliakie
dezelfde voedingsrichtlijnen als voor
de bevolking in het algemeen. Gevarieerde
voeding, waarbij verse seizoensgebonden
producten de hoofdrol spelen, levert normaal
gesproken voldoende vitamines en
mineralen om zich fi t en gezond te voelen.
Zo bevat één grote sinaasappel bijvoorbeeld
voldoende vitamine C voor een dag, en bevat
een middelgrote wortel al voldoende
beta-caroteen. Het is dus niet nodig zich te

verdiepen in de voedingstechnische voordelen
van één bepaald gerecht of ingrediënt.
Zinvoller is het om regelmatig door de dag
heen zo veel mogelijk verse levensmiddelen
te nuttigen, en dit met mate. Hiertoe behoren
groente en fruit, specerijen en kruiden,
glutenvrije granen en graanproducten, vis,
melkproducten, peulvruchten en -met mate-
eieren en kip. Rood vlees neemt een bescheidener
plaats in op het menuplan.
GLUTENVRIJ GENIETEN
Tot voor kort stelden veel mensen glutenvrije
voeding gelijk aan vervanging van rijst,
maïs en aardappelen. Glutenvrij leven betekent
weliswaar dat op de eerste plaats de
meeste graansoorten – tarwe, gerst, kamut
®, amelkoren, triticale etc. – van het menu
worden verbannen en hierdoor traditioneel
brood, pasta’s, pizza, koekjes e.d. worden
vervangen door glutenvrije speciale producten.
De laatste tijd richten de voedingsdeskundigen
echter hun aandacht ook steeds
meer op nieuwe voedingsmiddelen, zoals
subgranen, pseudogranen en peulvruchten.
Deze zijn niet alleen smakelijker, maar bezitten
ook een zeer hoge voedingswaarde –
dankzij de rijkelijk aanwezige mineralen, vitamines,
voedingsvezels en antioxidanten.
Glutenvrije producten spelen voor de voorziening
van voedingsstoffen een grote rol
en zorgen daarnaast voor variatie in het
menuplan.
ta’s, koekjes, meelsoorten en snacks een
grote rol. Terwijl zo’n tien jaar geleden het
veiligheidsaspect – d.w.z. de grenswaarde
(

Voor kleine
prinsen en grote genieters.
De nieuwe Sorrisi zijn vorstelijk lekker: nóg fi jner van n
smaak, nóg groter en – dankzij de nieuwe receptuur –
nóg onweerstaanbaarder! Twee knapperige koekjes s
met daartussen een héérlijke cacaocrème. En natuurlijk k
gluten- en tarwevrij. Pure perfectie in een zoet meesterrwerk dat niet alleen prinsen laat smelten van genot. ot.
Alle nieuwe zoete meesterwerken vindt u nu
ook op www.schaer.com
Schär is de nummer één in Europa voor een glutenvrij leven:
• natuurlijk glutenvrij < 20 ppm • veelzijdig en breed assortiment
• baanbrekend onderzoek • de beste kwaliteit
• meer dan 25 jaar ervaring • in heel Europa verkrijgbaar
NIEUUUUWE NIEUUUUUUUUWE
RECCCEPTTU TUUR U !
SNL0340