Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

tingsfout (R26, R33). Eén respondent herinnert zich zelfs een min of meer officiële mededeling: ‘Rond
een uur of vier hoorde ik op de radio dat niemand Haren in zou komen. Volgens mij werd dat vanuit
de gemeente of misschien de politie gezegd.’ Enkele uren later bleken er duizenden jongeren in de
straten van Haren te staan (R50). Overigens wordt dit verwijt niet alleen door de volwassen bewoners
aan de gemeente gemaakt. Een van de jongeren zegt bijvoorbeeld: ‘De gemeente en de politie
hebben het feest onderschat. Ze hadden ervan uit moeten gaan dat er ook echt 10.000 man zouden
komen’ (R9). Uit ons interview met iemand die deel uitmaakte van het gemeentelijke beleidsteam
maken we op dat de gemeente de komende gebeurtenissen tot het begin van de avond als een
hypothetisch geval beschouwde. Om half zes werden er nog flauwe grappen gemaakt: ‘Er liepen drie
jongens op een leeg plein en dan zei iemand: “O kijk, daar loopt er een hoor. Met een rugzak!” Dat
was alles wat er liep. Er was gewoon echt hélemaal niets…’ (R52). De nachtburgemeester van
Groningen zegt dat hij de gemeente van tevoren op de risico’s van een grote massa in het centrum
gewezen heeft: ‘De moeilijkheid was om die grote publieksstroom uit het kwetsbare centrum van
Haren weg te houden. Dus toen ik die middag in Haren was kon ik mijn ogen niet geloven dat de
gemeente op die manier te werk was gegaan. Zo ontzettend amateuristisch. Door gewoon een paar
lage hekjes neer te zetten bij de Stationsweg. En helemaal niet het centrum af te sluiten of daar iets
aan te doen. Nou ja, jullie hebben zelf het centrum gezien. Het is strategisch echt een hele slechte
plek met al die hoge hagen die je daar hebt waar je je achter kunt verstoppen. Het is gewoon een
hele domme plek om daar iets te laten gebeuren’(R51b). Of dit oordeel helemaal terecht is, kan de
lezer beoordelen door kennis te nemen van het deelrapport Er is geen feest. De gedachte dat de zaak is
onderschat, wordt in elk geval door velen gedeeld.
Naar verluidt was de voornaamste oorzaak van die onderschatting dat de gemeente geen oog had
voor het belang van sociale media. ‘De burgemeester wilde geen experts inschakelen, want zijn zoon
had hem al op de hoogte gebracht’, aldus één respondent (R33). Volgens iemand anders bleef de
gemeente maar roepen dat er niets aan de hand was terwijl de hype om zich heen greep (R39). Toch
mag de vraag worden gesteld of dat helemaal klopt. In elk geval zijn er ook respondenten die het
anders zien. Hun opvatting is dat er wel iets gebeurde maar dat het onvoldoende opleverde. Een van
hen laat zich als volgt uit: ‘Bats en anderen hebben mij dinsdag verteld dat ze de sociale media
zouden monitoren. Wat de gemeente op donderdag echter niet wist was dat grote groepen op
internet hadden afgesproken om naar Haren te gaan. Pas donderdagavond kwamen er twee mensen
van de AIVD om bij het monitoren te helpen. Ik wist zeker dat zij de film Project X of de trailer nooit
hadden gezien’ (R24). Deze opmerking strookt met de observatie van een Harense jongerenwerker
die anderhalve week van tevoren na een zoektocht op internet aan de lokale jeugdagent doorgaf dat
het een zaak van openbare orde was en dat ze het als een verboden demonstratie moesten opvatten
(R53). Men kan dus niet volhouden dat er op het gebied van de sociale media helemaal niets is
gedaan. De vraag is alleen of er genoeg gedaan is en of het op een goede manier is gedaan.
Een tweede bezwaar dat veel van onze respondenten uitten, betreft de wijze waarop de gemeente
met communicatie om ging. Op verschillende punten klinkt het verwijt dat ze geen open houding ten
toon spreidde. Sommige bewoners noemen de wijze waarop de gemeente voor en na het incident
communiceerde zelfs arrogant (R32). Een van hen merkt onder meer het volgende op: ‘De woensdag
voorafgaande aan de rellen zoemde het in ons dorp rond. Iedereen had het erover, maar niemand
deed wat. Toen ik met de gemeente belde, werd er niet opgenomen. Dus ik erheen voor een gesprek.
Ik vroeg waarom de insteek zo negatief was: geen feestje en wel een politieverordening. Is dat wel
handig Bij de gemeente bestond de verwachting dat het niet zo’n vaart zou lopen, want er was voor
vrijdag regen voorspeld’ (R36). Een Harense ondernemer kreeg eveneens nul op het rekest. ‘We
vroegen wat we vanuit de horeca konden doen. Er kwam geen enkel advies. “Kijk maar op de
78 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN