Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

‘Toen we om 20 uur in de trein zaten, zagen we een hoop jolige jongelui. Veel van hen waren dronken, maar ik
heb de sfeer niet als bedreigend ervaren. De stemming was eerder uitbundig te noemen (…). Die jongeren in de
trein reageerden niet op onze gele hesjes. Er werden ook geen lullige opmerkingen gemaakt of zo. Om 20.15 uur
zag het op station Haren behoorlijk geel van al die hesjes. Er waren vier tot zes toezichthouders aanwezig van
Prorail, acht tot tien mensen van de Spoorwegpolitie en vier van de afdeling Service en Veiligheid bij de NS. Wij
zagen hoe de treinen leegliepen (…). Er was geen schade. Er waren geen vernielingen in de trein of op station
Haren aangebracht. Er was alleen behoorlijk wat vervuiling omdat mensen hadden staan plassen of hadden
overgegeven. Daar was ik achteraf wel blij mee. Er zijn in de media geen wanklanken over de NS geweest (…) Op
station Haren deden zich verder geen rare dingen voor. De toezichthouders hebben geholpen bij de beveiliging
van het overpad. Er waren geen mensen die over het spoor gingen lopen (…) Wij kregen op het station eigenlijk
niks mee van de rellen die zich in het centrum afspeelden. Er kwamen ook geen mensen uit het dorp terug met
bebloede hoofden of gescheurde jassen en dergelijke (…) Zelf ben ik gebleven tot het moment dat de laatste trein
uit Haren vertrokken was. Dat is rond 1.30 uur of 2 uur geweest’ (R57)
Veel bewoners hebben zich de vraag gesteld waarom de treinenloop naar Haren niet werd stil gelegd.
Een meer gedetailleerde uiteenzetting over dit onderwerp is te vinden in het deelrapport Er is geen feest.
Daar blijkt ook dat de Nederlandse Spoorwegen zich redelijk goed op de gebeurtenissen hadden
voorbereid. Deze waarneming strookt met de gesprekken die wij zelf hebben gevoerd. Zo vertelde de
eerder aangehaalde medewerker dat ze al een paar dagen voor het feest beseften dat er storm op
komst was. Hij was op woensdag 18 september door een collega getipt over de opwinding rond Project
X. Er was ook ingebroken op een webpagina van de NS. Daar stond te lezen dat er extra treinen zouden
reizen. ‘Toen dacht ik: hier moet je wat mee. Daarop hebben we samen met de spoorwegpolitie bij de
NS besloten om het low profile te volgen. Op woensdag 19 september besefte ik dat het echt een grote
zaak werd’ (R57). Blijkbaar ging men direct tot maatregelen over. In feite had men op vrijdag een aantal
extra treinstellen achter de hand, bedoeld om het afvoeren van mensen te faciliteren. De ervaring leert
namelijk dat de aanvoer van mensen bij dit soort evenementen een zekere spreiding kent, maar
iedereen wil tegelijkertijd weg. Verder besloot men om op de stations Groningen, Zwolle, Haren en
Assen extra personeel in te zetten. Vooral toezichthouders van service en veiligheid, want die kunnen
reizigers aanspreken op hun gedrag en ze leggen indien nodig een bekeuring op (R57). Dit illustreert dat
men zich bij de NS wel had voorbereid, maar het stilzetten van treinen was kennelijk één stap te ver.
62 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN