Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

ken voor interviews. Soms had ik op één dag wel vier, vijf cameraploegen in de winkel staan’ (R50).
Anderen ergeren zich aan het feit dat de media alles opblazen en elkaar voortdurend napraten (R37).
Men komt met het verwijt dat media met hun berichtgeving het gemeentelijk beleid dwarsbomen
(R27). Of men zegt dat de media wilden kijken hoe ver ze konden gaan met alle kwalijke gevolgen van
dien. ‘Bij radio 3FM riepen ze mensen rond 18 uur op om met het openbaar vervoer naar Haren toe te
gaan. Omdat er op de autosnelweg een file stond (…) Over die oproep waren wij echt kwaad’ (R39). En
ten slotte riep het cynisme van een bepaald radioprogramma wrevel op. ‘Voor de oproepen van onze
burgemeester was geen aandacht in de media. De toon was: Gaat het feest niet door Dat zullen we
nog wel eens zien. Het werd bewust groot gemaakt…’ aldus een door ons geïnterviewde lerares. Ze
bekritiseert eveneens het feit dat de televisie steeds dezelfde beelden van vernieling of brandstichting
liet zien (R40). Een enkeling heeft zelfs geprobeerd om daar iets aan te doen. ‘Ik heb TV Noord gebeld
en ze verweten dat ze het beeld met die gegooide fiets maar bleven herhalen. Het was geen live verslag,
maar daardoor leek het alsof er die avond wel tien fietsen gegooid waren’(R37).
Alles bijeen is het niet vreemd dat onze respondenten de negatieve kanten van het hele mediagebeuren
benadrukken. Een van die kanten is dat er een hyperige sfeer ontstond. Sommigen ontwaarden al een
hype voordat het feestje goed en wel had plaats gehad (R24). ‘Er waren van die signalen dat je dacht:
Jongens, wat gaat hier gebeuren (…) Elk journaal opende er zo’n beetje mee. Op een gegeven ogenblik
kon het niet langer gemist worden’ (R43). Het vertrouwen in de media ging er bij velen niet op vooruit.
De al eerder genoemde lerares verwoordt nog een redelijk genuanceerde opvatting wanneer ze zegt:
‘Het NOS Journaal probeerde vooral de feiten te brengen en was neutraal. Wat ik hoorde op de radio
vond ik niet prettig maar irritant. En van sociale media had ik echt genoeg. Al dat getwitter heeft geen
enkele toegevoegde waarde. Dat maakte de aanloop alleen maar erger’ (R40). Overigens heeft dat
negatieve oordeel niet alleen betrekking op het functioneren van de media voordat de rellen plaatsvonden.
Respondenten verwijzen ook naar de effecten die na afloop optraden. Bijvoorbeeld het feit dat
je als verdachte met naam en toenaam in de krant komt. Een vader windt zich daar behoorlijk over op
en zegt: ‘Toen mijn vrouw de foto van onze zoon in de krant zag, raakte ze helemaal in paniek. Zelf
dacht ik in eerste instantie: Mooie foto alleen lullig dat het mijn zoon is. De ernst ervan drong nog niet
tot mij door (…). Langzaam maar zeker besefte ik dat mijn zoon de Kop van Jut in Haren werd (…). Hij
zou bij Opsporing Verzocht komen maar ik wilde niet dat hij werd afgeschilderd als een crimineel (…).
Het is shocking om steeds de foto van je zoon te zien. Ik durf bijna geen tv meer te kijken’ (R32).
Toch betekent dit niet dat onze respondenten de zwarte piet uitsluitend bij de media leggen. Men vindt
eveneens dat de gemeente het niet verstandig aanpakte. Ze gooide met de mededeling dat er geen
feest was haar eigen glazen in. Betere reclame vóór een geweldig feest, kan niemand zich voorstellen,
zegt een respondent. ‘Wat de gemeente Haren deed is gewoon perfect – daar kan een marketingbureau
nog jaloers op zijn hoe goed ze dat hebben gedaan. Dat was door elke dag precies op tijd een persbericht
te sturen dat er geen feestje was. Of dat er misschien wel een feestje was. En op de dag dat er geen
persbericht werd uitgebracht, hielp de vader van die Merthe wel weer een verhaal de wereld in: Hoe erg
hij het vond en dat er absoluut geen feestje was. Dus de media is gewoon elke dag perfect gevoed met
een mooi persbericht. Elke dag. En dan vind ik het schandalig dat de media de schuld krijgt van de
manier waarop de gemeente Haren communiceert. De media heeft gewoon zijn werk gedaan’ (R51b).
60 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN