Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

sociale media, maar via het journaal gehoord. Maar het wordt natuurlijk wel groter door de berichtgeving.
In het begin dacht ik dat het om een grapje ging. Maar op een gegeven moment wordt het zo
serieus, willen er zoveel mensen naar toe komen en is het zo vaak in het nieuws dat ik bij mezelf dacht:
Nou, dit kan echt wel iets gaan worden’ (R15).
Eenzelfde consensus vinden we bij onze volwassen respondenten. Een enkeling beperkt zich tot de
vaststelling dat de massamedia gewoon hun werk gedaan hebben (R24, R25). Maar de meesten
benadrukken dat de zaak door het optreden van de traditionele massamedia alleen maar erger werd.
‘Op school wisten de leerlingen dat Merthe een foutje had gemaakt. Het werd pas echt toen de oude
media erop doorgingen’(R39). Een andere inwoner verklaart dat het de klassieke media waren die voor
een massale nieuwsgierigheid zorgden. ‘Het werd pas groot toen die jongen van Trouw het oppakte’
(R41). Een Harense ondernemer vindt dat de journalistiek zich van smoezen bedient. ‘De traditionele
media waren het spoor bijster. Ze mag zich niet verschuilen achter: Wij hebben alleen de feiten genoteerd’
(R45). Verschillende respondenten vinden dat de media te veel hebben gedaan. ‘Het is hun plicht
om gebeurtenissen te verslaan, maar ze riepen mensen op om [naar het feest] te gaan. Ik geloof niet
dat het boze opzet was (…) Het is zo dat één journalist zijn excuses aangeboden heeft. Dat zouden ze
allemaal wel moeten doen’ (R48). Met name de oproep om naar Haren te gaan is veel respondenten in
het verkeerde keelgat geschoten. Zo stelt iemand: ‘Op de radio werd vrijdagsmiddags zelfs opgeroepen
om naar Haren toe te gaan’ (R53). Overigens beperkt die discutabele rol zich volgens deze respondent
niet tot de radio. Op een programma als De Wereld Draait Door heeft hij eveneens kritiek (R53). Een
plaatsgenoot voegt eraan toe dat dit evengoed voor de regionale media opgaat: ‘Als men op de radio
oproept om een feestje te gaan bouwen, doet dat de zaak natuurlijk weinig goed. Het was rustiger
gebleven als ze niks hadden gezegd. Zowel de landelijke media als RTV Noord droegen daar fors aan bij’
(R42).
Een van de grootste ergernissen voor onze respondenten blijkt te zijn dat zo veel omroepen op 21
september in Haren zelf actief waren. Er stonden inderdaad heel wat camerawagens en zendmasten.
Een van de scholieren vertelt welk effect dat op hen had: ‘In die straat waar dat meisje woonde,
stonden allemaal tv-camera’s en zo. Er stonden heel veel jongeren naar dat huis te kijken (…) Ze
stonden wat om die camera heen, ze waren een beetje aandachtsgeil of zo (…) Er was iemand die alles
filmde, dat werd dan live uitgezonden op internet. Mijn zusje whatsappte mij van: Nou, het is wel
aardig druk daar (…) Dan wil je er wel graag naartoe. Iemand kon op zijn mobiel zien dat het steeds
drukker werd’ (R5). Een journalist bevestigt dat er in de straten van Haren veel mediawagens stonden
en dat dit leidde tot samenscholingen (R30). Een andere bewoonster maakt melding van een grasveld
waarop ’s middags al verschillende media met hun satellietzenders stonden. ‘Mensen willen graag op
tv en dan gaan ze natuurlijk lol trappen’ (R33). Een van de door ons geïnterviewde moeders vertelt zelfs
dat ze op woensdag vóór de rellen een tv-wagen zag. ‘Die was van Nieuwsuur, geloof ik’ (R36). Een
respondent laat zich nog krasser uit en zegt: ‘Op de dag zelf was er in de ochtend al enorm veel media.
Ik weet niet hoeveel masten er wel bij de Stationsweg stonden. Vanaf het moment dat Project X in de
media gekomen is, zijn de aantallen vertienvoudigd’ (R50). Niet iedereen was gelukkig met die aanwezigheid.
Een van de ondernemers was geïrriteerd omdat er een grote bus van radio Simone in het dorp
stond. ‘Als de gemeente zegt dat er geen feest in Haren is maar er staat wel zo’n bus, dan geef je toch
een verkeerd signaal’ (R48). Een jongeman die een verwonding opgelopen had, werd voortdurend
gefotografeerd en lastiggevallen door journalisten. ‘Dan sta je voor het politiebureau en krijg je weer
een microfoon onder je neus. Die foto met mijn bebloede kop is de hele wereld overgegaan. Dat was
eigenlijk niet de bedoeling’ (R9). Anderen wijzen erop dat bepaalde omroepen zelfs zo ver gingen om
de aanwezige jongeren op te stoken. Ze wilden graag vreemd gedrag vastleggen. Een jongeman vertelt
hoe dat in zijn werk ging. ‘Ze waren niet bezig met verslaglegging maar zochten sensatie (…) Ze vroe-
58 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN