Deelrapport 3: Hoe Dionysos - Universiteit Twente

Voorwoord
Enkele dagen nadat er in Haren op grote schaal rellen plaatsvonden, werd ik uitgenodigd om deel te
nemen aan de commissie die onderzoek naar dit incident moest doen. Deze commissie bestond uit
Otto Adang (Politieacademie), Jan van Dijk (Universiteit Twente) en Thomas Boeschoten (masterstudent
nieuwe media Universiteit Utrecht) terwijl Job Cohen haar voorzitter was.
Al snel werd duidelijk dat het onderzoek naar deze rellen een grote uitdaging inhield en wel om twee
redenen. Ten eerste omdat we hier van doen hadden met een verschijnsel dat even nieuw als
zorgwekkend was. Grote massa’s jongeren die na een oproep via de sociale media naar een plaats
reizen om daar een gewelddadige confrontatie met de politie aan te gaan – dat beeld rees in eerste
instantie uit de berichtgeving op.
Maar het voorgenomen onderzoek vormde ook in methodisch opzicht een forse uitdaging. Het was
zaak om in korte tijd een grote hoeveelheid informatie te verzamelen. Deze data moesten door
middel van interviews bij uiteenlopende groepen worden opgehaald. Daarbij ging het om een
dramatische gebeurtenis waarbij complexe processen door elkaar lopen. Dat maakt het ontwikkelen
van een heldere analyse niet gemakkelijk.
Het is aan de lezer om te oordelen over de manier waarop we deze dubbele uitdaging hebben
opgepakt. In elk geval hebben wij zelf met veel enthousiasme aan dit onderzoek gewerkt. Het past
ook prima bij het profiel dat we als Tilburgse School voor Politiek en Bestuur (TSPB) uitdragen en
waarbij we bewust een combinatie van wetenschappelijke kwaliteit en maatschappelijke relevantie
nastreven. Nu dit werk is afgerond, wil ik een aantal personen nadrukkelijk dank zeggen.
In de eerste plaats de opdrachtgever van dit onderzoek, dat wil zeggen ‘de driehoek’ van de gemeente
waar de rellen plaatsvonden. Het getuigt van moed om het eigen optreden bij een controversiële
zaak door een onafhankelijke commissie te laten uitzoeken. De bedoeling was om iets te leren van
datgene wat zich Haren heeft voorgedaan. Het onderhavige deelrapport geeft daartoe alle aanleiding.
Wij hopen dat onze opdrachtgever daar zijn voordeel mee doet.
In de tweede plaats wil ik graag mijn dank aan de andere leden van de commissie uitspreken. Wij
kwamen de afgelopen maanden tot een vorm van samenwerking die even constructief als prettig
was. Het is een voorrecht om van gedachten te wisselen met collegae die goed thuis zijn op hun
vakgebied en met een voorzitter die deze besprekingen in goede banen leidt. Onze vergaderingen
hebben mij veel geleerd, zowel over de sociale media als over het functioneren van de overheid. En
daar gaat in een dergelijke commissies toch om.
In de derde plaats ben ik dank verschuldigd aan mijn collega-onderzoekers in Tilburg. Zij hebben een
geweldige hoeveelheid werk verzet. Nicole Maalsté, Merlijn van Hulst, Stefan Soeparman en Rik
Peeters hebben niet alleen talloze interviews gehouden maar ze waren ook onmisbaar bij de analyse
van het verzamelde materiaal. Zij brachten een verzameling van 2364 citaten bij elkaar, waarvan we
het overgrote deel bij het schrijven van de rapportage hebben kunnen verwerken. Nicole Maalsté
heeft daarnaast een belangrijke rol gespeeld in de coördinatie van de onderzoeksactiviteiten.
4 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN